محەمەد شیاع سوودانی: هێزەکانی سنوورى عێراق بە چەکی پێشکەوتووەوە ئامادە دەكرێن

هاوڵاتی ڕەسوڵ سەدر ئەمیلی، وتەبێژی ماڵی سینەما لە ئێران لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانووسیدا ڕایگەیاند، لەپاش شۆڕشی “ژن ژیان ئازادیی” نزیکەی ٣٠٠ دەرهێنەری فیلم دۆسێیەی دادوەرییان لەسەر کراوەتەوە و بەهۆیەوە مافی کارکردنیان لێ وەرگیراوەتەوە. دەشڵێت، هۆکارى وەرگرتنەوەى مافى کارکردن لەو سەدان دەرهێنەرە بۆ بارودۆخی سیاسی، کۆمەڵایەتیی و ئەمنی دەگەڕێتەوە، کە ئەوەش وایکردووە نەتوانن فیلم درووست بکەن و تا ئێستاش چارەنووسی کارکردنیان نادیارە.  وتەبێژی ماڵی سینەما لە ئێران ئەوەشی خستەڕوو، فێستیڤاڵی ئەمساڵی سینەمای ئێران بەڕێوە ناچێت، چونکە دادپەروەرانە نییە لەم هەلومەرجەدا فێستیڤاڵەکە بەڕێوە بچێت.

هاوڵاتی بە هۆی بەکارهێنانی ئاوی ژێرزەوی بە شێوەیەکی کۆنتڕۆڵ نەکراو، ژمارەی ئەو چاڵە گەورانەی لە پارێزگای کۆنیای توركیا دروست بوون گەیشتووەتە نزیکەی سێ هەزار چاڵ. دکتۆر فەتحوڵڵا ئارک بەڕێوەبەری ناوەندی توێژینەوە لە چاڵە دروستبووەکان، هۆشداری دەدات لەوەی تا دێت ئاستی ئاوی ژێرزەوی لە ناوچەکە کەمتر دەبێتەوە و ئەمە و وشکەساڵییش ڕۆڵێکی گرنگیان گێڕاوە لە دروستبوونی چاڵی گەورە لە پارێزگای کۆنیا. 

هاوڵاتی وتەبێژی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق ڕایگەیاند، لە ناوەڕاستى ئەم مانگەدا بەشى زۆرى ئامادەکارییەکانى کۆمیسیۆن بۆ هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان تەواو دەبن. ئەوەشی خستەڕوو، لە ئێستادا بۆ بەڕێوەچوونى هەڵبژاردنەکە راهێنان بە 40 هەزار کارمەندى کۆمیسیۆن دەکرێت. وتەبێژی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق، ئاشکراشیکرد، لەقۆناغى وردبینیکردن لە بەربژێرەکانى هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان چەند بەربژێرێک دوورخرانەوە و ماوەى 3 رۆژ مۆڵەت درابوو بە لیستەکان کە شوێنگرەوەى بەربژێرە دوورخراوەکانیان پڕبکەنەوە و سێ رۆژیش مۆڵەت بە لیستەکان دراوە پەڵپ لە دوورخستنەوەى بەربژێرەکان بدەن. جومانە غەلای وتیشی، تۆمارى دەنگدەران پاک و بێگەردە لە هەڵبژاردنەکاندا پشتى پێ دەبەستین و بەردەوام تۆمارەکەش نوێدەکرێتەوە. گوتەبێژى کۆمیسیۆن داواشى لە هاونیشتمانییان کرد سەردانى بنکەکانى تۆمارکردنى دەنگدەران بکەن و کارتى دەنگدان وەربگرنەوە. سەرچاوە، کەناڵ ٨                

هاوڵاتی ڕاشد ئەدوایی هاوڵاتییەکی خەڵکی ڕۆژهەڵاتی کوردستانە لە لایەن هێزەکانی ئێرانەوە دەستگیرکرا. میدیاکانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بڵاویان کردەوە، سەر لە بەیانی ڕۆژی دووشەممە هاوڵاتییەکی کورد بەناوی ڕاشد ئەدوایی خەڵکی گوندی سلێنى سەر بە شاری سەوڵاوای ڕۆژهەڵاتی کوردستان لە لایەن هێزەکانی ئێرانەوە دەستگیرکرا و بۆ شوێنێکی نادیار گوازراوەتەوە. دەشڵێت، بە بێ فەرمانی دادوەر و هیچ بەڵگەیەکی یاسایی ئەو هاوڵاتییە دەستبەسەر کراوە. ئەمەش لە کاتێکدایە، ١٦ی ئەیلوولی ٢٠٢٢، ساڵیادی ژینا ئەمینییە کە بە هۆی ئەشکەنجەدانی لەلایەن پۆلیسی بەناو ئەخلاقی ئێرانەوە گیانی لەدەستدا، دوای ئەو ڕووداوە گەلانی ئێران بە درووشمی “ژن ژیان ئازادیی” ناڕەزایەتییان دەربڕیی و خۆپیشاندانی فراوانیان ئەنجامدا. جێگاى ئاماژەیە، دواى سەرهەڵدانى ناڕەزایەتییەکان لەلایەن هێزە ئەمنییەکانى ئێرانەوە سەدان چالاکوان و هاوڵاتیی مەدەنیی دەستبەسەرکران و بە دەیانیش لەسێدارەدراون، هەروەها ساڵانە بەهۆی یادکردنەوەی ساڵیادی ژینا ئەمینی لەلایەن هێزەکانی ئێران شەپۆلی دەستبەسەر کردنی هاوڵاتییانی کورد دەستپێدەکات.

هاوڵاتی حەیان عەبدولغەنی وەزیری نەوتی عێراق، كە ئێستا بەسەردانێك لە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكایە، لەمیانی كۆبونەوەی لەگەڵ جیفری بات، یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی ئەمریكا بۆ كاروباری وزە، دیڤید ساتەرفیڵد، بەڕێوەبەری پەیمانگای بیكەر و تیف لوتس سەرۆكی ژووری بازرگانی ئەمریكا و ژمارەیەك لە كۆمپانیا، ئەمریكییەكان، ئاماژەی بە پرۆژەكانی عێراق كردووە لەبواری وەبەرهێنانی غاز و نەوت لەكێڵگە جیاوازەكاندا. حەیان عەبدولغەنی دەڵێت، پێگەی بەهێزی عێراق لە پیشەسازی وزە لەسەر ئاستی جیهان و هەرێمایەتی لە بوونی ئەو یەدەگە نەوتەوە سەرچاوەی گرتووە خاوەنێتی، كە زیاتر لە 145 ملیار بەرمیلی دۆزراوەیە، بە توانای رۆژانەی زیاتر لە 5 ملیۆن بەرمیل. وەزیری نەوتی عێراق ئاشکراشیکردووە، یەدەگی غازی سەلمێنراویش بڕكەی زیاترە لە 130 تریلیۆن پێ سێجای پێوانەیی و یەدەگی چاوەڕوانكراویش ڕەنگە بگاتە زیاتر لە 160 تریلیۆن پێ سێجا، ئەوەش وادەكات ببێتە یاریزانی سەرەكی و كاریگەر لەسەر هەردوو ئاستی جیهانی و هەرێمایەتی. ڕاشیگەیاندووە، ڕێژەی وەبەرهێنانی غازی هاوەڵ لە ساڵی 2022دا، لە 51% تێنەپەڕیوە، بەڵام ڕێژەكە لەم ساڵدا بەرزبووەتەوە بۆ زیاتر 65%، ئەوەش لە ئەنجامی جێبەجێكردنی چەندین پرۆژە تایبەت بووە بە وەبەرهێنانی غاز، لەڕێی هاوكاریكردن لەگەڵ كۆمپانیا جیهانیەكان و توانا نیشتمانیەكان. حەیان عەبدولغەنی ئەوەشی خستۆتەڕوو،عێراق لەكۆتایی ساڵی 2028دا، سوتاندنی غاز بەتەواوی ڕادەگرێت ودەبێتە یەكێك لەوڵاتەكانی بەشدار لەكەمكردنەوەی گەرمییە بەهەواداچووەكان و سوود وەرگرتن لەو سوتەمەنیە و ئاڕاستەكردنی بۆ بەرهەمهێنانی وزەی كارەباو پیشەسازییە جیاوازەكان. وەزیری نەوتی عێراق، باسیلەوەشکردووە، لەكەرتی پاڵاوتنیشدا، شانازی دەكەین بەوەی بەم دواییە توانای پاڵاوتنمان گەیاندووەتە زیاتر لە 360 هەزار بەرمیلی ڕۆژانە، لە پاڵاوتگەكانی كەربەلا و باكوورو یەكەی چوار لە پارێزگای بەسرە.

هاوڵاتی سەرچاوەیەک لە وەزارەتى دارایى و ئابووریی هەرێمى کوردستان ڕایگەیاند، لیستى مووچەى مانگى هەشت لەلایەن گەنجینەکان بۆ وەزارەتى دارایى و ئابووریى نێردراوە و وردبینى تێدا دەکرێت. سەرچاوەکە ئاشکراشیکردووە، پاش تەواوبوونى وردبینى، لیستى مووچەى مانگى هەشت ئەمڕۆ سێشەممە یان سبەى چوارشەممە، ڕەوانەى بەغدا دەکرێت. ئاماژەی بەوەشکرد، داوا لە وەزارەتى دارایى حکومەتی هەرێمی کوردستان کراوە، بایۆمەتری و كۆد بۆ سەرجەم فەرمانبەران بکرێت، ناوى دووبارە لە لیستی مووچەدا نەبێت، ئەوانەیشی مۆڵەتی بێ مووچەیان هەیە بنووسرێت کە مووچە وەرناگرن. سەچاوە، کەناڵ ٨

هاوڵاتی    باسم محەمەد  بریکاری وەزارەتی نەوتی عێراق لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەنووسیدا ڕایگەیاند، ئەو نەوتەی هەیە لە هەرێمی کوردستان هی عێراقە وموڵکی گشتییە، دەشڵێت، هیوادارین لەگەڵ حکومەتی هەرێم بگەینە لێکتێگەیشتن بۆ دابینکردنی داهات بۆ ژێرخان.   سەبارەت بەداواکاری وەزارەتی نەوتی عێراق لە  کۆمپانیاکانی نەوت ئەوەی خستەڕوو، بانگەوازمانکردووە بۆ کۆمپانیاکان بۆ ئەوەی گرێبەستەکان هەمواربکەنەوە و دەستکاری بکەن بۆ بەژداریکردنیان لە پرۆژەکانی داهاتوودا.   سەبارەت بەدابەزینی نرخی نەوت و بەنزینش لە هەرێمی کوردستان ئەوەی ئاشکرایکرد، پێویستە لەگەڵ هەرێمی کوردستان بگەینە ڕێکەتن لە پێناو بەرژەوەندی گشتی، وتیشی فەلسەفەی نرخەکان پێویستە فیدڕاڵی بێت. ئاماژەی بەوەشکرد، ئێستا بەرهەمهێنانی نەوت لە عێراقدا، لە مانگی ئاب و تەمووزدا چوار ملیۆنە ئەوەش پابەندبوونە بە بڕیارەکانی ئۆپیک.   سەبارەت بە هەناردەکردنی نەوت  ڕایگەیاند، هەناردەکردنی نەوت بۆ ناوخۆی عێراق و ٥٠٠ هەزار بەرمیلە و ئاستی بەرهەمهێنانی نەوتیش ٣ ملیۆن و ٨٠٠ هەزار بەرمیلە ئەمەش پابەندبوونە بە بڕیارەکان ئۆپیک.

هاوڵاتی هه‌ردوو ئه‌نجومه‌نی ئابووریی فیدراڵ و هه‌رێم كۆبوونه‌وه‌ و جه‌خت له‌ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان له‌سه‌ر بنه‌مای ده‌ستوور كرایه‌وه‌، لەم بارەیەوە حکومەتی هەرێمی کوردستان ڕاگەندراوێکی بڵاوکردەوە. دەقی راگەیندراوەکەی حکومەتی هەرێمی کوردستان: ئەمڕۆ  کۆبوونەوەی هەردوو ئەنجومەنی وەزاریی عێراق بۆ ئابووری و ئەنجومەنی ئابووری هەرێمی کوردستان لە شاری هەولێر دەستی پێکرد. گفتوگۆمان لەبارەی چارەسەرکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکان کرد و جەختمان لە ڕێزگرتن لە مافە دەستوورییەکانی هەرێمی کوردستان کردەوە. وێڕای بەخێرهێنانی شاندی باڵای حکومەتی فیدراڵ بۆ هەولێر ، ئاماژەمان بەوە کرد کە ئەگەر خواست و ویستی چارەسەر هەبێت، چارەکردنی کێشەکان ئاسانە و پێویستە ڕێزگرتن لە دەستوور و ڕێککەوتنەکان، بنەما بێت بۆ چارەسەرکردنی هەموو کێشە و ناکۆکییەکان. هەروەها جەختمان لەوە کردەوە کە پێویستە حکومەتی فیدراڵ  بە شێوەیەکی دادپەروەرانە مامەڵە لەگەڵ هەموو بەشەکانی عێراق بکات و حکومەتی هەموو ناوچە و پارێزگاکان بێت، وەک چۆن داکۆکی لە مافی هاووڵاتییانی بەسرا و بەغدا دەکات، بە هەمان شێوە پێویستە بەرگری لە مافەکانی خەڵکی هەرێمی کوردستانیش بکات. دووپاتیشمان کردەوە کە هەرێمی کوردستان ، هەرێمێکی دەستووریییە و دەبێ ڕێز لە قەوارەی فیدراڵی هەرێم بگیرێت و لەم چوارچێوەیەدا ڕەفتار لەگەڵ هەرێمی کوردستان بکرێت. بەڕێز فوئاد حوسێن جێگری سەرۆک وەزیرانی فیدراڵ و سەرۆکی ئەنجومەنی وەزاریی بۆ ئابووری هاوڕابوو لەسەر گرنگیی و پێویستی چارەکردنی کێشە هەڵپەسێردراوەکان لەسەر بنەمای دەستوور . وتیشی هاتنی ئەم شاندە باڵایەش بە مەبەستی چارەسەرکردنی کێشەکانە. دواتر لیژنە پەیوەندیدارەکانی هەردوولا، بە جیا لەسەر تەوەرەکان کۆبوونەوە و گفتوگۆی بەرفراوانیان کرد و کۆبوونەوەکانیش لە کەشێکی ئەرینێیدا بەڕێوەچوون کە تێیدا بە شێوەیەکی ڕاشکاوانە بیروڕا دەربارەی چارەسەکردنی کێشەکان لە سەر بنەمای دەستوور ئاڵوگۆڕ کرا و بڕیارە کۆبووەنەوەکانیش بۆ ماوەی دوو ڕۆژ بەردەوام بێت.                    

هاوڵاتی دژە تیرۆری کوردستان لە ڕاگەندراوێکدا ڕایگەیاند، لە مانگی ئابی ئەمساڵدا ڕێكخراوى تيرۆرستی "داعش" له‌ چه‌ند پارێزگايه‌كى عێراق، 5 كرده‌وه‌ى تيرۆرستی ئه‌نجام داوه دەقی ڕاگەنداوەکەی دژە تیرۆری کوردستان: لە مانگی ئابی ساڵى 2024، ڕێكخراوى تيرۆريستیی "داعش" له‌ چه‌ند پارێزگايه‌كى عێراق، 5 كرده‌وه‌ى تيرۆرستی ئه‌نجام داوه وه‌ک له ‌خواره‌وە خراوەتە ڕوو:   یەکەم: پارێزگاى سلێمانی، 1 كرده‌وه‌ى تيرۆرستی: 1 تەقەکردن قوربانييه‌كان، 2 کەس 2 شەهید   دووەم: پارێزگاى بەغدا، 1 كرده‌وه‌ى تيرۆرستی: 1 تەقەکردن قوربانييه‌كان، 1 کەس 1 کوژراو   سێیەم: پارێزگای سەلاحەدین، 1 كرده‌وه‌ى تيرۆرستی: 1 هێرشی چەکداری قوربانييه‌كان: 2 کەس 2 کوژراو چوارەم: پارێزگای ئەنبار، 2 كرده‌وه‌ى تيرۆرستی: 1 هێرشی درۆن 1 بۆمبی چێندراو قوربانييه‌كان: 3 کەس 2 کوژراو  1 بریندار22:35  

هاوڵاتی ئەمڕۆ شەممە، 7ی ئەیلوولی 2024، ڕێکخراوەکانی مافی مرۆڤ لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان، ڕاپۆرتێکیان لەسەر پێشێلکردنی مافەکانی ژنان لە مانگی ئابدا لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران بڵاوکردەوە و ڕایانگەیاند، لە مانگی ئابدا 23 ژن لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران کوژراون. دەشڵێن، لە مانگی ئابدا لانی کەم 10 چالاکوانی ژن دەستبەسەر کراون و 11 چالاکوانی دیکەش سزای بەندکردنیان بەسەردا سەپێندراوە، کە شەشیان کوردن. ئەوەشخراوەتەڕوو، نزیکەی 11 چالاکوانی ژن لە شارە جیاوازەکانی ئێران سەرجەم سزای ٤٠ ساڵ و پێنج مانگ و 22 ڕۆژ بەندکرانیان بەسەردا سەپێندراوە، هەروەها 23 ژن لە شارە جیاوازەکانی ئێران لە لایەن کەسانی نزیکی خۆیان کوژراون، کە 13 ژن لەلایەن هاوژینەکەیانەوە، دوو ژن لەلایەن باوکیانەوە، دوو ژن لەلایەن کوڕەکەیان و شەش ژن بە دەستی کەسانی نەناسراو کوژراون.

هاوڵاتی ڕاگەیاندنی کۆمیتەی ناوەندی کۆمەڵە سەبارەت بە ڕاگواستنەوەی ئۆردوگای کۆمەڵە لە هەرێمی کوردستان جەماوەری تێکۆشەری کوردستان! دوای تێپەڕبوونی نزیکەی دوو ساڵ بەسەر واژۆی ڕێککەوتنە ئەمنییە شەرمەزارانەکەی دەوڵەتەکانی ئێران و عێراق، سەرەنجام پڕۆسەی بەکردەوە دەرهاتنی قۆناغێکی دیکە لە بڕگە شاراوەکانی ئەو ڕێککەوتننایە چووە بواری جێبەجێکردنەوە، لەم قۆناغەدا ژمارەیەک لە کەس و بنەماڵەکانی، کۆمەڵە نیشتەجێی زرگوێزی گەورە، وەک دەستپێکی پرۆسەکە، گواسترانەوە بۆ سوورداش، شوێنێک لە ٤٠ کیلۆمەتری   زڕگوێزو نزیک شاری دوکان لە هەرێمی کوردستان، ئەم کەسانە بڕیارە لەو شوێنە نوێیە نیشتەجێ بن، تا خانوو و ئیمکاناتی پێویست بۆ نیشتەجێبوونی بنەماڵە و کەسەکانی تریش ئامادە بکرێت. ئەم ڕووداوە لە ڕێگەی ماسمیدیا و تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانی هەرێمی کوردستانەوە ڕەنگدانەوە و دەنگدانەوەیەکی زۆری بووە و بۆتە هۆی نیگەرانی لەناو خەڵکی کوردستانی ئێران و بەتایبەتی بنەماڵەی هاوڕێیانمان لە ناوخۆی وڵاتدا، ەمەبەستی ڕوونکردنەوەی وردەکارییەکانی ئەم ڕووداوە، سەرنجی خەڵکی تێکۆشەری کوردستان بۆ ئەم خاڵانەی خوارەوە ڕادەکێشین: یەکەم: ئێمە لە ماوەی ٣٠ ساڵی ڕابردوودا زۆر جار و لە هەر دەرفەتێکدا، جەختمان لەوە کردووەتەوە کە بە هۆکارگەلێکی ڕوونی سیاسی و کۆمەڵایەتی، ئەولەویەتمان نەک خەباتی چەکداریی، بەڵکوو بریتییە بووە لە پەرەپێدان بە خەباتی سیاسی و مەدەنیی لە کوردستانی ئێران، ئەم سیاسەتە لە هەڵسەنگاندنی ئێمە بۆ بارودۆخی کۆمەڵایەتی ئێران و کوردستانەوە سەرچاوە دەگرێت، مانگرتنی گشتی هاوینی ساڵی ١٣٨٤ی هەتاوی لە ناڕەزایەتی بە کوشتنی جینایەتکارانەی "شوانە سەید قادری" لە شاری مهاباد، بە تایبەت لەو ڕووە کە ئەم مانگرتنە تەنیا لەسەر بانگهێشتی کۆمەڵە (ڕێکخراوی کوردستانی حیزبی کۆمۆنیستی ئێران) بەڕێوەچوو، لە تاقیکردنەوەیەکی کۆمەڵایەتیدا ئەو دڵنیاییەی بە ئێمە بەخشی کە ڕێگای دروستمان هەڵبژاردووە. دووەم: بەداخەوە شوێنی جێگیربوونی تەشکیلاتی ئاشکرای ئێمە لە هەرێمی کوردستان بەردەوام ناوچەیەکی نائەمن بووە، تێرۆریزمی کۆماری ئیسلامی لەم ناوچەیە زۆر چالاک بووە  و بە سەدان ئەندام و لایەنگرانی حیزبە سیاسییە ئۆپۆزسیۆنە کوردییەکانی جێگیر لە کوردستانی عێراق و لەوانە ژمارەیەک لە هاوڕێیانی ئێمە، بوونەتە قوربانیی دەستی ئەو تیرۆریزمە، گیانیان لەدەست داوە و یان بریندار بوون، ئەگەر زۆر نەگەڕێنەوە بۆ ڕابردوو، هەر لەم قۆناغەدا شاهیدی سەرهەڵدانی گروپە ئیسلامییە توندڕەوەکانی کوردیی وەک جوندولئیسلام، ئەنسارولئیسلام، دا.ع.ش و هتد بووین، کە هەمووان دەزانن بە تایبەتی بە خوێنی کۆمۆنیستەکان تینوون، لەو ڕووەوە کە ئەم نائەمنییە هێشتاش بەردەوامە، ئێمە تا ئەم ساتەش مافی بەرگریکردن لەخۆمان بە ڕەوا دەزانین، جگە لەوەش هەبوونی چەک لە هەرێمی کوردستان و لە عێراق بە گشتی لە چوارچێوەی پەیڕەوێکی دیاریکراودا قبوڵکراوە، لە پرسی چەککردن یان چەک داماڵین کە لەم ڕۆژانەدا زۆر باسی دەکرێت، ئێمە بڕێکی تاڕادەیەک زۆر لە چەکی قورس و نیوە قورسمان کە ساڵانێکی زۆر بوو هەڵمانگرتبوو، وەک ئەمانەت، سپاردوومانە بە یەکێتی نیشتمانی کوردستان. سێیەم: بڕگەکانی ڕێککەوتنی ئەمنیی نێوان دەوڵەتەکانی ئێران و عێراق، هەتا ئێستاش ئاشکرا نەکراوە. تەنها وتەبێژانی ئەو دوو دەوڵەتە لە هەندێک بۆنەی جۆراوجۆردا، بە کورتی ئاماژەیەکیان بە ناوەڕۆکەکەی کردووە، کە بەشێک لەو ئاماژانەش لە چوارچێوەی پڕوپاگەندە و شەڕی دەروونی و هیتر... دا خۆی دەبینێتەوە بەڵام وا پێدەچێت کە لانیکەم پرسی گواستنەوەی ئۆردوگاکانی ئۆپۆزسیۆن بۆ شوێنی دووهەم بەشێک بووبێت لەم ڕێککەوتنە، لە میانەی ئەو گفتوگۆ تێروتەسەلانەی کە لەماوەی یەک دوو ساڵی ڕابردوودا لەگەڵ بەرپرسانی هەرێمی کوردستان بوومانە، هەوڵماندا کە بەو قەناعەتەیان بگەیەنین کە هیچ هۆکارێک بۆ گواستنەوەی ئەو ئۆردوگایانە بوونی نییە و جەختمان لەوە کردەوە کە ئێمە بە پێی سیاسەت و بۆ چۆنی خۆمان نەک لە سەر زەختی هیچ لایەنێک، بەڵکو خۆبەخشانە سیمایەکی مەدەنی مان بەم ئوردوگایە بەخشیوە، ئێرە شوێنی نیشتەجێبوونی خەڵکی سڤیل و جێگەیەکە بۆ بەرێوەبردنی چالاکییە سیاسی و فەرهەنگی و مەدەنیی. ئەم وتووێژانە دوای دوو ساڵ بە ئاکام نەگەیشتن، لە دانیشتنێکی ئەم دواییانەی نوێنەرانی ئێمە و ئەو دوو لایەنەی دیکەی کە بەناوی کۆمەڵەوە چالاکی دەکەن لەگەڵ وەفدێکی حکوومەتی عێراق لە شاری سلێمانی، تەنیا نەرمییەکی بەرچاوی کە لەخۆیان نیشانیان دا ئەوە بوو کە هاوڕێیانی ئێمە دەتوانن وەک هاوڵاتی لە شارەکانی هەرێمی کوردستان نیشتەجێ بن.

هاوڵاتی ئەمریکا و عێراق لەسەر پلانەکانی کشانەوەی هێزەکانی هاوپەیمانان بە سەرۆکایەتی ئەمریکا لە عێراق گەیشتونەتە لێک تێگەیشتن.  پلانەکە بە شێوەیەکی بەرفراوان ڕێککەوتنی لەسەر کراوە بەڵام پێویستی بە ڕێگەپێدانی کۆتایی هەردوو پایتەخت و وادەی ڕاگەیاندنی هەیە، بەگوێرەی پلانەكە مانگی ئەیلولی ٢٠٢٥ سەدان سەرباز، عێراق بەجێدەهێڵن و ئەوانەی دیكەش تا کۆتایی ساڵی ٢٠٢٦ سەرجەمیان عێراق جێدەهێڵن. هەروەها بەرپرسێکی باڵای ئەمریکا بە ڕۆیتەرزی ڕاگەیاند، "ئێمە ڕێککەوتنێکمان هەیە، لە ئێستادا تەنها پرسیارەکە ئەوەیە، کە کەی ڕایبگەیەنین." جێی ئاماژەیە، ئەمریکا و عێراق هەوڵدەدەن پەیوەندییەکی نوێی ڕاوێژکاری دروست بکەن، کە ڕەنگە بەشێک لە هێزەکانی ئەمریکا لە عێراق بمێننەوە دوای کشانەوە.   سەرچاوە: ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز  

هاوڵاتی نرخی زێڕ بەرزبووەوە و نرخى نەوتیش دابەزى بەپێی بۆرسەی جیهانی، نرخى گرامێک زێر بە 81 دۆلار و دوو سەنت مامەڵەى پێوە دەکرێت و بەوەش بەراورد بە دوێنێ نرخى هەر مسقاڵێک زێڕ بە بڕى چوار هەزار دینار بەرزبوەوە. هاوکات، نرخی بەرمیلێک نەوتی برێنت بە 72 دۆلار و 88 سەنتە و نرخی بەرمیلێک نەوتى خاوى ئەمریکاش بە 69 دۆلار و 33 سەنت مامەڵەى پێوە دەکرێت و بەوەش بەپێى بۆرسەى جیهانى نرخى نەوت بەراورد بە ڕۆژى ڕابردوو بە بڕى یەک دۆلار دابەزى

ئاسیاسێڵ ڕایدەگەیەنێت کە ئەداکردنێکی دارایی ناوازەی هەبووە بۆ ساڵی 2023 و جەخت لە پێگەی پێشەنگی خۆی لە کەرتی پەیوەندییەکانی عێراقدا دەکاتەوە. سلێمانی، عێراق – 1 ـی ئەیلولی 2024 - کۆمپانیای ئاسیاسێڵ ئەنجامە داراییەکانی بۆ ساڵی دارایی 2023 ڕاگەیاند کە تیایدا گەشەیەکی بەرچاوی لە داهات و قازانج و بنکەی بەشداربوواندا بەدەستهێناوە. ئەم ئەنجامانە ڕەنگدانەوەی پابەندبوونی کۆمپانیایە بە داهێنان و دابینکردنی پێداویستییەکانی کڕیاران و بەهێزکردنی پێگەی پێشەنگی خۆی لە بازاڕدا و هەروەها بەشداریکردنی لە گەشەسەندنی ئابووری عێراق. ئاسیاسێڵ لە ماوەی ساڵی 2023 ــدا ئاستێکی نایابی لە ئەداکردن تۆمارکردووە لە پێنوێنە داراییە جیاوازەکاندا بەو پێیەی داهاتە بەدەستهاتووەکان لە ئەنجامی چالاکییەکانی ئێستای بە ڕێژەی 11% زیادیکردووە بە بەراورد بە ساڵی 2022 و گەیشتووەتە 1.659 ترلیۆن دیناری عێراقی (یەک ترلیۆن شەش سەد و پەنجا و نۆ ملیار دینار). هەروەها بڕی قازانجیش پێش سوود و باج و خەرجییەکانی "الإندثارات والإطفاءآت" (EBITDA) گەیشتووەتە 728 ملیار دیناری عێراقی، کە بە ڕێژەی 13% زیادیکردووە بە بەراورد بە ساڵی ڕابردوو. وە قازانجی تەواوەتی گەیشتووەتە 352 ملیار دیناری عێراقی، کە ئەمەشیان بەڕێژەی 33% زیادیکردووە؛ ئەم سەرکەوتنە دەگەڕێتەوە بۆ بەڕێوەبردنی خەرجییەکان و بەڕێوەچوونی کارەکان بە شێوەیەکی کاریگەر و کارا. هەروەها بنکەی بەشداربووان بە ڕێژەی 3.5% زیادیکردووە و تا کۆتایی ساڵ گەیشتووەتە 17.7 ملیۆن بەشداربوو لە کاتێکدا لە کۆتایی ساڵی 2022ــدا 17.1 ملیۆن بەشداربوو بووە، ئەمەش ڕەنگدانەوەی سەرکەوتنی ستراتیژەکانی کۆمپانیایە بۆ ڕاکێشانی کڕیاری زیاتر بە لای خۆیدا. لە لێدوانێکیدا لەسەر ئەنجامەکانی ساڵی 2023، سەرۆکی ئەنجومەنی بەڕێوەبردن بەڕێز فاروق مستەفا ڕەسووڵ وتی: "ئێمە لە ئاسیاسێڵ سەرکەوتوو بووین لە پەرەپێدان و بەرزکردنەوەی ئاستی خزمەتگوزارییەکانمان لە پێناو پتەوکردنی پێگەی ئەو خزمەتگوزارییانە وەکو سەرقافڵەی کەرتی پەیوەندییەکان لە عێراق. ئەمەش ڕەنگدانەوە پابەندبوونی بەرزمانە بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاری پێشکەوتوو بە بەشداربووانمان. ئاسیاسێڵ فۆکەسێکی زۆری خستووەتەسەر وەبەرهێنان لە لایەنە بنەڕەتییەکانی بزنسدا لە پێناو پەرەپێدانی ژێرخانی ئابووری بە جۆرێک کە زیادبوونی توانای تۆڕەکە مسۆگەر بکات و ئەداکردنیشی بەهێزتر بکات. کۆمپانیا بەڵێنیداوە کە پابەندبێت بە پێشکەشکردنی خزمەتگوزاریی نایاب و بەکارهێنانی تەکنەلۆژیای جیهانیی بۆ بەدەستهێنانی ئەنجامی دارایی بەهێز، ئەمەش وەکو درێژکراوەی زنجیرەیەکی بەردەوام لە دەستکەوتی گرنگ کە کۆمپانیا لە ماوەی ساڵانی پێشوودا بەدەستیهێناون. و لە ساڵی 2023 ــدا کۆمپانیا ئەداکردنی خۆی بەهێزترکرد بە بەرزکردنەوەی ڕێژەی داهات و قازانجی تەواوەتی بە بەراورد بە ساڵی ڕابردوو و بە ڕێژەیەکی زۆر جیاواز لە ڕێژەکانی ساڵی ڕابردوو. ئەم ئەنجامانە بە ڕوونی سەرکەوتنی بەڕێوەبەرایەتی  کۆمپانیا دەردەخەن لە پەرەپێدانی بەردەوامی ستراتیژیی تایبەت بە خۆی و چاودێریکردنی جێبەجێکردنی.” گرنگە جەخت لەو ڕاستییە بکەینەوە کە هەموو ئەو ژمارە و داتایانەی باسکراون تایبەتن بە ساڵی دارایی 2023 و هیچ پەیوەندییەکیان بە ئەنجام و پێشبینییەکانەوە نیە بۆ ساڵی 2024. کۆمپانیا سوپاس و پێزانینی خۆی ئاڕاستەی دەستەی دراوی دارایی و بۆرسەی عێراق بۆ دراوی دارایی و ئەنجومەنی پیشەیی چاودێری و وردبینی ژمێریاری و چاودێری ژمێریاری دەکات بۆ هەوڵە بەردەوام و ماندوو نەناسەکانیان لە تێپەڕاندنی ئەو ئاستەنگانەی کە ڕووبەڕووی دەرکردنی بەیاننامە داراییەکان بوونەوە لە بەرواری خۆیاندا، هەروەها بەپێی ئەوەی کە لە ئاشکراکردنـی کۆمپانیادا هاتووە بۆ داتا داراییەکان بۆ بۆرسەی عێراق بۆ دراوی دارایی لە 30ـی ئایاری 2024 ــدا. هەروەها سوپاسی خاوەن پشک و وەبەرهێنەرە بەڕێزەکانمان دەکەین بۆ متمانەیان بە هەوڵەکانی کۆمپانیا لە بەتەنگەوەهاتنیان بۆ ئاشکراکردنی داتا داراییەکان بە شێوەیەکی وەرزی و بەرزکردنەوەی ئاستی شەفافیەت. دەربارەی ئاسیاسێڵ: ئاسیاسێڵ "کۆماندەکاتەوە"، دابینکەری سەرەکی خزمەتگوزاریى پەیوەندییەکانی مۆبایل و خزمەتگوزارییە دیجیتاڵییەکانە لە عێراق و ژماره‌ى به‌شدرابووانی 18.3 مليۆنە. ئاسياسێڵ وەکو یەکەم کۆمپانیاى خزمەتگوزاریى مۆبایل ناسێنراوە لە عێراق، وە یەکەم کۆمپانیاشە کە تۆڕەکەی هەموو بەشەکانی عێراق دابپۆشێت. ئاسیاسێڵ خزمەتگوزارییەکانی 4G بە کواڵیتییەکی بەرز لە سەرجەم پارێزگاکانی عێراق دابیندەکات و تۆڕەکەشى زیاتر .0699٪ ـى دانيشتوانى عێراق ده‌گرێته‌وه‌، ئه‌مه‌ش وا ده‌كات كه‌ تۆڕه‌كه‌ى ببێته‌ فراوانترين تۆڕى مۆبايل لە عێراق لە نێو کۆمپانیاکانی تری پەیوەندی لە عێراق. ئاسیاسێڵ بۆ پەیوەندییەکان، بەشی پەیوەندییە گشتییەکان: [email protected] پەیوەندی وەربەرهێنەران: [email protected] بۆ زانیاری زیاتر: www.asiacell.com            

هاوڵاتی مشتومڕێکی توند، وایکرد ڕۆژی سێشەممەش نەتوانرێت پڕۆژە یاساکەی کە ژنان بە ترسناکی دادەنێن ببێتە یاسا. دوو هەفتە لەمەوبەر مشتومڕ لە عێراق دەستیپێکرد لەسەر هەموارکردنەوەی یاسای باری کەسی کە لە پەرلەمانی عێراق پێشنیارکرابوو. زۆرێک لە چالاکوانانی مافی مرۆڤ و چالاکوانانی ژنان پەرلەمانتارانیان تۆمەتبار کرد بە ئاسانکاری بۆ هاوسەرگیری منداڵانی تەمەن ٩ ساڵ و کەمکردنەوەی مافی ژنان لە هاوسەرگیریدا سەبارەت بە سەرپەرشتیکردن و بابەتی دیکە. یاسا کۆنەکە بە بەراورد بە یاسا نوێکە مەدەنیترە، پێشتر بە گوێرەی یاسای عێراق ١٨ ساڵی تەمەنی هاوسەرگیرییە و ئەگەر هاوسەرگیریش لە تەمەنی ١٥ ساڵی بۆ سەروتر ڕووبدات ئەوە دەبێت لێکۆڵینەوەی تێدا بکرێت کە ئەگەر نەگونجێت هاوسەرگیرییەکە نەدەکرا بە یاسایی. بەڵام پڕۆژە یاسا نوێکە دەکرێت کچ لە تەمەنی ٩ ساڵی بە یاسا بە شوو بدرێت بەڵام بەشێک لە گروپە چالاکوانەکان بە سەرۆکایەتی ژنانی عێراق دژایەتی خۆیان بۆ ئەم هەموارکردنانە پشتڕاستکردەوە، هەروەها هەڵمەتی بەرفراوانیان لە سۆشیال میدیا لە ژێر دروشمی #نا_بۆ _هەموارکردنەوەی_یاسای باری_کەسی ڕێکخست، هەروەها ناڕەزایەتییان لە گۆڕەپانی تەحریر لە بەغدای پایتەخت لە دەوروبەری پەرلەمان ئەنجامدا. ئەم پێشنیازە لەکاتێکدا هات کە کوتلە شیعەکانی کاریگەری وڵات بە پاڵپشتی پیاوانی ئایینی دژایەتی ئەو شتە دەکەن کە بە سەپاندنی نۆرمە کولتوورییەکانی ڕۆژئاوا بەسەر دەوڵەتدا وەسفی دەکەن و پێیان وایە دیاریکردنی تەمەنی ١٨ ساڵ کلتورێکی ڕۆژئاواییە و لەگەڵ کۆمەڵگای عێراق و ئاینی ئیسلامدا ناگونجێت و پێداگرن کە کچ باڵق بوو یەکسەر بتوانێت بە یاسایی هاوسەرگیری بکات. یاسای باری کەسی عێراقی کە لە ساڵی ١٩٥٩ دەرچووە، بناغەیەکی بەهێزی دابین دەکات کە تا ڕادەیەکی زۆر مافی ژنان و منداڵان دەپارێزێت، پێشتریش چەندین جار هەوڵی هەموارکردنەوەی دراوە، بەڵام دواجار بە هۆی بۆچوونی جیاوازەوە هەموارەکان ڕاگیراوە.