.jpeg)
هاوڵاتى ناوه‌ندى ڕاگه‌یاندن و چاپه‌مه‌نیى هه‌په‌گه ئاشکراى ده‌کات گه‌ریلاکان له ناوچه‌ى سه‌رحه‌دى باکوورى کوردستان 13 سه‌ربازى تورکى کردووه‌ته ئامانج و گورزى قورسیان لێ داون. ئه‌مڕۆ یه‌کشه‌ممه 21ى ئایارى 2022، ناوه‌ندى ڕاگه‌یاندن و چاپه‌مه‌نیى هه‌په‌گه بڵاوکردووه‌ته‌وه که هێزه‌کانیان له وه‌رزى زستاندا چالاکیى به‌هێزیان دژى سوپاى تورک ئه‌نجامداوه‌و ده‌وڵه‌تى تورکیش نه‌یویست چالاکیى گه‌ریلاکانى بکه‌وێته به‌ر دیده و بۆیه بێده‌نگیى لێکردووه. هه‌روه‌ها ئاماژه به‌وه کراوه که" گه‌ریلاکان زنجیره‌یه‌ک چالاکییان دژى سوپاى تورک له سه‌رحه‌د ئه‌نجامداوه و له سه‌رجه‌میاندا 13 داگیرکه‌رى تورک کوژران و دوو داگیرکه‌ریش برینداربوون". هاوکات ئه‌وه‌شى ره‌تکردووه‌ته‌وه که گه‌ریلا له‌و چالاکییه‌یاندا شه‌هید بووبێت و ده‌ڵێن:" پڕوپاگه‌نده‌ى ده‌وڵه‌تى تورکیش له‌باره‌ى شه‌هیدبوونى 11 گه‌ریلا له ناوچه‌ى سه‌رحه‌د ڕه‌تده‌که‌ینه‌و سه‌رجه‌م هێزه‌کانمان له‌و سنووره سه‌لامه‌تن و گورزى قورسیان له دوژمن داوه".
.jpg)
هاوڵاتى مه‌ته‌بى سیاسى یه‌کێتى داوا له حکومه‌تى ھه‌رێم ده‌کات له‌باره‌ى هێرشى فرۆکه جه‌نگییه‌کانى تورکیاو بۆردومانه‌کانیانه‌وه له‌سه‌ر ئه‌م رووداوه بانگهێشتى کونسوڵى تورکیا له ھه‌رێم بکات و روونکردنه‌وه بدرێت. ده‌قى ڕاگه‌یه‌نراوى مه‌کته‌بى سیاسیى یه‌کێتی: به‌نیگه‌رانییه‌کى قووڵه‌وه له‌و پێشھاته ئه‌منى و سنووربه‌زاندنه ده‌ڕوانین و ئیدانه‌ى بۆردومانى فڕۆکه‌کانى تورکیا بۆ سنوورى ناحیه‌ى ئاغجه‌له‌رى سه‌ر به قه‌زاى چه‌مچه‌ماڵ و که‌مپى ئاواره‌کانى مه‌خموور ده‌که‌ین که شه‌هیدبوونى چوار هاووڵاتیى مه‌ده‌نى و هه‌شت بریندارى لێکه‌وته‌وه. وێڕاى ده‌ربڕینى پرسه و سه‌ره‌خۆشیمان بۆ که‌سوکار و خانه‌واده به‌ڕێزه‌که‌یان، ده‌ستبه‌جێ داواى راگرتنى ئه‌م ھێرشانه ده‌که‌ین و داوا له حکومه‌تى عێراق ده‌که‌ین که ئه‌رکى ده‌ستووریى و نیشتمانیى خۆى له پاراستنى خاک و ئاسمانى عێراق به کوردستانیشه‌وه رابپه‌ڕێنێت و له رێگه‌ى که‌ناڵه دیبلۆماسییه‌کانه‌وه حکومه‌تى تورکیا له‌م پێشێلکارییه ئاگاداربکاته‌وه. ھاوکات حکومه‌تى ھه‌رێمیش له‌سه‌ر ئه‌م رووداوه بانگهێشتى کونسوڵى تورکیا له ھه‌رێم بکات و روونکردنه‌وه بدرێت. چونکه ھیچ بیانوویه‌ک نییه به‌ھۆى سنووربه‌زاندنه‌وه خه‌ڵکى مه‌ده‌نى له رووى گیانیى و مادییه‌وه زه‌ره‌رمه‌ندبن. خوێنى ھاووڵاتییانمان پیرۆزه و داواده‌که‌ین پیرۆزییه‌کانمان بپارێزرێت و گه‌ڕانه‌وه بۆ گفتوگۆ و لێکتێگه‌یشتن بکرێته کلیلى چاره‌سه‌رى کێشه‌کان.
هاوڵاتى سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان سبه‌ینێ ده‌گاته سلێمانى‌و له‌گه‌ڵ بافڵ تاڵه‌بانى‌و عه‌لى باپیر و سه‌ڵاحه‌دین به‌هادین کۆبونه‌وه ئه‌نجام ده‌دات. سبه‌ینێ یه‌کشه‌ممه له‌قه‌ڵاچوالان خولى ڕێوڕه‌سمى ده‌رچوانى خولى 16ى کۆلێژى سه‌ربازیى قه‌ڵاچوالان هه‌یه‌و نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆکى هه‌رێم‌و بافڵ تاڵه‌بانى به‌شداریى ده‌که‌ن. میدیاى پارتی ئاشکرایکردووه، بارزانى له‌سه‌ردانه‌که‌یدا بۆ سلێمانى، جگه له‌بافڵ تاڵه‌بانى، له‌گه‌ڵ هه‌ریه‌ک له عه‌لى باپیر، سه‌رۆکى کۆمه‌ڵى دادگه‌رى و سه‌ڵاحه‌دین باهادین ئه‌میندارى گشتى یه‌کگرتوو کۆده‌بێته‌وه. دڵشاد شه‌هاب ڕاوێژکارى باڵاى سه‌رۆکى هه‌رێم رایگه‌یاند: "ئه‌و سه‌ردانه کاریگه‌رى زۆرى له‌سه‌ر تواندنه‌وه‌ى به‌سته‌ڵه‌کى نێوان لایه‌نه سیاسیه‌کان‌و کۆتاییهێنان به‌و چه‌قبه‌ستووییه سیاسییه‌ى هه‌رێمى کوردستان هه‌یه".
هاوڵاتى له‌پێناو چاره‌سه‌رکردنى دۆسیه‌ى نه‌وت و دارایى له‌نێوان به‌غداو هه‌ولێر، سه‌رۆکى هه‌رێم په‌نا بۆ نه‌ته‌وه یه‌کگرتووه‌کان ده‌بات که نێوه‌ندگیرى بکات و ئه‌و داوایه‌ش له‌لایه‌ن یوئێنه‌وه ره‌زامه‌ندى له‌سه‌ر دراوه. پێگه‌ى فه‌رمى سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێمى کوردستان، بڵاویکرده‌وه که ئه‌نجومه‌نى ئاسایشى نێوده‌وڵه‌تى داواى نێچیرڤان بارزانى په‌سه‌ند کرد که نوێنه‌رێکى نه‌ته‌وه یه‌کگرتووه‌کان دانوستاندن له نێوان هه‌ولێر و به‌غدا ڕێکبخات بۆ ئه‌وه‌ى چاره‌سه‌رێکى ڕیشه‌یى ئه‌و کێشانه بکرێت که له‌نێوان هه‌ردوولادا هه‌یه. هه‌فته‌ى داهاتوو ئه‌نجومه‌نى ئاسایشى نه‌ته‌وه یه‌کگرتووه‌کان پڕۆژه‌بڕیارێک بۆ نوێکردنه‌وه‌ى کارى نه‌ته‌وه یه‌کگرتووه‌کان په‌سه‌ند ده‌کات و ئه‌و پرسه‌ش له کۆبوونه‌وه‌یه‌کى تایبه‌ت تاوتووێ ده‌کات. دادگاى فیدراڵى عێراق داواى کردووه دۆسیه‌ى نه‌وتى هه‌رێمى کوردستان راده‌ستى به‌غدا بکرێت و وه‌زاره‌تى نه‌وتى عێراقیش ده‌ستیان به جێبه‌جێکردنى بریاره‌که کردووه، هه‌رچه‌نده له‌لایه‌ن سه‌رۆکایه‌تى هه‌رێم و حکومه‌ت و په‌رله‌مانه‌وه داواکارییه‌که‌ى به‌غدا ره‌تکراوه‌ته‌وه.
هاوڵاتى به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى که‌شناسى وبومه‌له‌رزه‌زانى هه‌رێمى کوردستان رایگه‌یاند، ئه‌مشه‌و له ئاسمانى شاره‌کانى سلێمانی، که‌رکوک، گه‌رمیان و هه‌ولێر شه‌پۆلێکى تۆز و خۆڵبارین ده‌بێت و ئاستى بینین که‌مده‌بێته‌وه. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تى که‌شناسى وبومه‌له‌رزه‌زانى هه‌رێم له‌راگه‌یه‌نراوێکدا ئاماژه‌ى به‌وه کردووه که به هۆى بونى تۆزێکى سوک له ناوچه‌کانى هه‌ولێر، سلێمانى، که‌رکوک و گه‌رمیان ده‌وروبه‌رى، ده‌بێته هۆى که‌مبونه‌وه‌ى مه‌وداى بینینى ئاسۆیی، ئه‌گه‌ریش هه‌یه له کاته‌کانى شه‌ودا تۆزه‌که هه‌ندێک زیاتر بێت به‌تایبه‌ت له ناوچه‌کانى که‌رکوک و گه‌رمیان . هه‌روه‌ها باسى مه‌وداى بینینى هه‌ندێک له ناوچه‌کانى هه‌رێمى کردووه که هه‌ولێر 8 کیلۆمه‌تر و سلێمانى 9 کیلۆمه‌تر چه‌مچه‌ماڵ 6 کیلۆمه‌تر و که‌رکوک 6 کیلۆمه‌تر
کاوه ره‌ش. به‌ریتانیا دواى بڕیارو پلانی ناردنی کۆچبه‌ره نێرینه سه‌ڵته‌کان ئه‌وانه‌ی له‌سه‌ره‌تای ئه‌مساڵه‌وه، به‌ڕێگای نایاسایی گه‌یشتوونه‌تە به‌ریتانیاو ناردنیان بۆ وڵاتى رواندا، ترس و دڵه‌ڕاوکێى خستووه‌ته دڵى سه‌رجه‌م په‌نابه‌رانه‌وه، به‌شێک له‌په‌نابه‌ره کورده‌کان ده‌ڵێن:" ئاماده نین بچینه رواندا". دووشه‌ممه‌ی رابردوو، وه‌زیری ناوخۆی به‌ریتانیا رایگه‌یاند که له‌م هه‌فته‌یه‌دا، یه‌که‌م گروپی په‌ناخوازان ئاگادار ده‌کرێنه‌وه، له‌وه‌ی دیپۆرتی رواندا بکرێن و بڕیاره له‌قۆناغى یه‌که‌مدا ته‌نها 50 که‌س ره‌وانه بکرێت. هه‌رچه‌نده وه‌زیرى ناوخۆ ده‌ڵێت، پرۆسه‌ی ناردنی په‌ناخوازان ره‌نگه که‌مێک زیاتر بخایه‌نێت له‌وه‌ی چاوه‌ڕێ ده‌کرێ، به‌هۆی رێکارو ئاڵانگاریه‌کانی رێکخراوه‌کانی پاراستنی مافی مرۆڤه‌وه. هه‌روه‌ها بۆریس جۆنسن، سه‌رکۆک وه‌زیرانى به‌ریتانیا چه‌ند جارێک ئه‌وه‌ى دووپاتکردووه‌ته‌وه که رێککه‌وتنه‌که‌یان له‌گه‌ڵ رواندا جێبه‌جێ ده‌که‌ن، ئه‌وه‌ش ترسى خستووه‌ته دڵى سه‌رجه‌م ئه‌و په‌نابه‌رانه‌ى که‌هێشتا وه‌ڵامیان نییه یان له‌مساڵ و ساڵى رابردوودا گه‌یشتوونه‌ته له‌نده‌ن. هاوکات پڕۆژه‌یاسای پاراستنی سنور، که ماوه‌یه‌ک له‌مه‌وبه‌ر له‌لایه‌ن ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانه‌وه په‌سه‌ندکراو دواتر شاژنه ئه‌لیزابێس واژۆی له‌سه‌رکردووه، حکومه‌ت ده‌ستکراوه‌و به‌هێز ده‌کات له‌ناردنی په‌ناخوازان بۆ ده‌ره‌وه‌ی به‌ریتانیا، تاپرۆسه‌ی مافی په‌ناهه‌نده‌ییان یه‌کلایی ده‌کرێته‌وه. سه‌ره‌ڕاى بڕیاره‌که‌ى به‌ریتانیا بۆ ناردنى په‌نابه‌ران بۆ وڵاتى روانداى ئه‌فریقا، هێشتا رێکخراوه جیاوازه‌کانى مافى مرۆڤ به‌رده‌وامن له ناڕه‌زایه‌تییه‌کانیان و سه‌رکۆنه‌ى بۆریس جۆنسن سه‌رۆک وه‌زیران و کابینه‌ى حکومه‌ته‌که‌ى ده‌که‌ن. په‌نابه‌رێکى کورد له‌به‌ریتانیا بۆ هاوڵاتى: که‌سانی وه‌ک ئێمه له‌ده‌ست ناعه‌داله‌تی هه‌ڵهاتووین، چه‌ندین رێگای پڕ مه‌ترسیمان بڕیوه‌و به‌قه‌رزو به‌فرۆشتنی موڵک و ماڵی که‌سوکارمان گه‌یشتووینه ئێره، تابتوانین ژیانێکی شه‌رفمه‌ندانه بنیادبنێن، به‌ڵام به‌داخه‌وه خه‌ریکه هه‌موو شتێک به‌ره‌و چاره‌نووسیکی نادیار ده‌ڕوات به‌شێک له‌په‌نابه‌ره نوێیه‌کانى به‌ریتانیا تووشى نیگه‌رانى و ترس و دڵه‌ڕاوکێ بوون و ده‌ڵێن:" ئاماده‌نین بچین بۆ رواندا". محه‌مه‌د عه‌بدوڵا، په‌ناخوازێکی کوردستانی عێڕاقه‌و له‌سه‌ره‌تای ئه‌مساڵه‌وه په‌ڕیوه‌ته‌وه به‌ریتانیا، ئه‌و نیگه‌رانی خۆی ده‌رباره‌ی پلانی ناردنی په‌ناخوازان ده‌رده‌بڕێ و وتی:" بڕیارێکی زۆر نالۆژیکیانه‌یه، ئه‌وه‌ی بیستومه‌و خوێندوومه‌ته‌وه، به‌ئاشکرا دیاره که‌به‌رپرسانی هه‌ردوو وڵاتی رواندا و به‌ریتانیا، ده‌یانه‌وێ بازرگانی به‌گیانی ئێمه‌وه بکه‌ن و ئامانجیان ته‌نها بۆ به‌رژه‌وه‌ندی خۆیانه". "هه‌تا بڵێی بڕیارێکی دژه ئینسانانه‌یه، هه‌ربۆیه زۆر ئازارم ده‌دات، له‌وکاته‌وه‌ی ئه‌و هه‌واڵه بڵاوبووەتەوه، تووشی بارێکی ده‌روونی ناجێگیربووین، بۆ منیش هیچ فه‌رقی نیه بمگه‌ڕێننه‌وه بۆ ژێر ده‌ستی ده‌سه‌ڵاتی بنه‌ماڵه‌ی بارزانی و تاڵه‌بانی، یان رواندای ئه‌فریقا. دواجاریش ئه‌گه‌ر بڕیاره‌که جێبه‌جێ بکرێت، ئه‌وا ره‌نگه قه‌د ئاماده نه‌بم بچم بۆ رواندا" محه‌مه‌د عه‌بدوڵا وای وت. ده‌رباره‌ی ئه‌وه‌ی بۆ به‌ناو ئه‌و هه‌موو وڵاتانه‌ی ئه‌وروپادا تێپه‌ڕیوه ته‌نها به‌ریتانیای هه‌ڵبژاردووه، محه‌مه‌د عه‌بدوڵا باسى له‌وه‌کرد که به‌وڵاته‌کانی دیکه‌دا نه‌هاتووه‌و به‌بڕیاری خۆى نه‌بووه، به‌ڵکو قاچاغچیه‌کانی ئه‌وروپا گه‌یاندونیەته به‌ریتانیا. ده‌رباره‌ی ئه‌وه‌ی ئه‌گه‌ر پلانه‌که بچێته بواری جێبه‌جێکردنه‌وه ئاماده‌ی بچیت بۆ ئه‌فریقا، یان گه‌ڕانه‌وه‌ت بۆ کوردستان، محه‌مه‌د عه‌بدوڵا وتى:" که‌سانی وه‌ک ئێمه له‌ده‌ست ناعه‌داله‌تی جووت بنه‌ماڵه فه‌رمانڕه‌واکه‌ی هه‌رێمی کوردستان هه‌ڵهاتووین، چه‌ندین رێگای پڕ مه‌ترسیمان بڕیوه‌و به‌قه‌رزو به‌فرۆشتنی موڵک و ماڵی که‌سوکارمان گه‌یشتووینه‌تە ئێره، تابتوانین ژیانێکی شه‌رفمه‌ندانه بنیادبنێن، به‌ڵام به‌داخه‌وه خه‌ریکه هه‌مووشتێک به‌ره‌و چاره‌نووسیکی نادیار ده‌ڕوات و به‌ره‌و تونێلێکی تاریک ده‌مانبه‌ن". یه‌کێکی دیکه له‌و په‌نابه‌رانه‌ى ئه‌مساڵ گه‌یشتووه‌ته به‌ریتانیا خه‌ڵکی شاری حه‌له‌بی سوریایه‌و کورده، به‌ناوی، محه‌مه‌د حه‌له‌بی. حه‌له‌بی وتی:"ئه‌و بڕیاره کاردانه‌وه‌ی خراپ له‌سه‌ر سومعه‌ی به‌ریتانیا به‌جێ ده‌هێڵێت، له‌کاتێکدا خۆی به‌پێشه‌نگی پاراستنی دیموکراسی و مافی مرۆڤ ده‌زانێت". هه‌روه‌ها وتیشى:" بڕیاره‌که زۆر ئازارم ده‌دات ئه‌مه کاره‌ساتم بۆ دێنێته پێش، وابیرده‌که‌مه‌وه که‌ئه‌مه گه‌وره‌ترین سزایه بۆمان، چونکه به‌قاچاغ هاتووم". له‌وه‌ڵامی ئه‌گه‌ری جێبه‌جێکردنی پلانه‌که ئاماده‌یه بچێته رواندا یان جێهێشتنی به‌ریتانیا، ئه‌وه‌ى دووپاتکرده‌وه که به‌هیچ شێوه‌یه‌ک ناتوانێت بچێته رواندا، "ئه‌وه‌نده‌ی که‌بیستومه ده‌ڵێن، ئه‌وێش هاوشێوه‌ی سوریا که‌جێم هێشتووه پڕه له‌چه‌کدارو وه‌ک وڵاته وێرانه‌که‌م سوریایه‌و پارێزراوو سه‌لامه‌ت نیه، ئه‌گه‌ر هه‌ر به‌زۆره‌ملێ بیانه‌وێ دیپۆرتی رواندام بکه‌ن، ده‌گه‌ڕێمه‌وه سوریاو با له‌وڵاتی خۆم بکوژرێم". عه‌بدوڵا مه‌حمودیان، کوردێکی رۆژهه‌ڵاتی کوردستانه‌و ئه‌ویش نیگه‌رانی دایگرتووه له‌باره‌ی هه‌واڵی ناردنی په‌ناخوازان، بۆ ده‌ره‌وه‌ی به‌ریتانیا، وتی:" کاریگه‌ری نابێت، ته‌نها ئه‌وه‌ی لێی چاوه‌ڕوان ده‌که‌م ئه‌وه‌یه، که‌شه‌رمه‌نده‌یی بۆ حکومه‌تی ئێستای به‌ریتانیاو رواندا، به‌جێده‌هێڵێت". له‌باره‌ی بژارده‌ی جێهێشتنی به‌ریتانیا، یان ئاماده‌یه بچێته رواندا؟ مه‌حمودیان پێیوایه، بۆ ئه‌و گه‌ڕانه‌وه بۆ ئێران باشتره، نه‌ک بچێته ئه‌فریقاو له‌وێ چه‌ندین ساڵ چاوه‌ڕێ بکات، به‌بوون و نه‌بوونی جواب، ده‌شڵێت" هاتووم په‌نا بدرێم نه‌ک سزا بدرێ". هه‌ر له‌هه‌مان هۆتێلی مانه‌وه‌ی به‌شێک له‌په‌نابه‌ره‌کانى ئه‌مساڵ، گه‌نجێکی وڵاتی ئه‌ریتریا، قسه‌ی بۆمانکرد، به‌ناوی ئیبراهیم حوسێن. ئه‌و گه‌نجه ئه‌ریتریه به‌نیگه‌رانیه‌وه باسى بڕیاره‌که ده‌کات و وتى:" بڕیارێکی دژه مرۆڤایه‌تیه، به‌ڵام پێموانیه سه‌ربگرێت چونکه گاڵته‌کردنه به‌ژیانی په‌نابه‌رو بازرگانی کردنه پێیان. ئیبراهیم ئه‌وه‌شى روونکرده‌وه که رواندا وڵاتێکه پڕه له‌چه‌کدارو له‌ڕووی سیاسی و ئابورییه‌وه هیچ پێشکه‌وتوونیه" له‌وه‌ته‌ی بڕیاره‌که باس ده‌کرێ نه‌متوانیوه به‌باشی بخه‌وم و له‌ڕووی ده‌روونییه‌وه ئازارم ده‌دات". "به‌ریتانیا ده‌یه‌وی سزایه‌کی قورسمان بدات و رواندا بکاته گرتوخانه‌یه‌ک، هاوشێوه‌ی گوانتانامۆ "، ئیبراهیم حوسێن وا ده‌ڵێت. ده‌رباره‌ی جێبه‌جێکردنی پلانه‌که ئه‌و په‌ناخوازه ئه‌ریتریایە ئه‌وه‌ی روونکرده‌وه ئه‌گه‌ر بیانه‌وێ دیپۆرتی ئه‌و وڵاته‌یان بکه‌ن به‌زۆر، باشتر بێت بگه‌ڕێته‌وه وڵاته‌که‌ی خۆی، وتیشی:" له‌وێ بکوژرێم باشتره نه‌ک بۆ رواندا".
هاوڵاتى "دووجار چه‌کى کیمیاوى لێیداوم له‌کاتى پێشمه‌رگایه‌تیدا، به‌و هۆیه‌وه له‌ئێران سپڵمیان بۆ ده‌رهێناوه‌و هه‌ناومى گرتووه‌ته‌وه‌و قاچى چه‌پم هه‌شت بۆ 10 سم کونه‌و ده‌بێت رۆژانه ته‌داوى بکه‌م و چاره‌سه‌رم لێره نییه‌و یه‌کێتیش ده‌ڵێن ده‌تده‌ینه لیژنه" ئه‌مه وته‌ى عوسمان عه‌لى پێشمه‌رگه‌ى یه‌کێتى نیشتمانى کوردستانه که به‌ده‌ست کاریگه‌رییه‌کانى چه‌کى کیمیاوییه‌وه پاش 34 ساڵ ده‌ناڵێنێت. عوسمان عه‌لى، له‌ساڵى 1985 ده‌بێته پێشمه‌رگه‌ى یه‌کێتى و گیانفیداییانه به‌رانبه‌ر به رژێمى به‌عس چالاکى ئه‌نجامده‌دات، له‌ساڵى 1987 له‌گوندى زێوێ و له‌ساڵى 1988 له‌نێوان چه‌مى رێزان و گۆپته‌په‌دا چه‌کى کیمیاوى دووجار لێى ده‌دات. نووسراوه‌کانم لاى مه‌کته‌بى سیاسى یه‌کێتى و کاک بافڵ و کاک قوباد تاڵه‌بانییه، هێشتا وه‌ڵامیان نه‌داومه‌ته‌وه هاوڵاتى، له‌نزیکه‌وه ده‌چێته ماڵى ئه‌و پێشمه‌رگه‌یه که له‌ساڵانى هه‌شتاکاندا چه‌کى کیمیاوى به‌رکه‌وتووه‌و له‌نزیکه‌وه چیرۆکى خۆى بۆ په‌یامنێره‌که‌ى هاوڵاتى باسکرد. عوسمان عه‌لى، پێشمه‌رگه‌ى پارتیزان له‌م چاوپێکه‌وتنه‌یدا چیرۆکى خۆى گێڕایه‌وه‌و وتى:" له 1987 جارێک به‌رکه‌وتم و هاوڕێیه‌کى خۆم هێنایه ده‌ره‌وه له‌سه‌نگه‌رداو بۆ ماوه‌یه‌ک له نه‌خۆشخانه‌ى به‌رگه‌ڵو مامه‌وه‌و چاره‌سه‌رمان وه‌رده‌گرت، له‌ساڵى 1988 جارێکى دیکه چه‌کى کیمیاویم به‌رکه‌وت له‌نێوان چه‌مى رێزان و گۆپته‌په‌دا که چه‌ند رۆژێک پێش شاڵاوى ئه‌نفال بوو، عیلاجیان پێداین، به‌ڵام کاریگه‌رى چه‌که‌که زۆر کوشنده بوو". ئه‌و پێشمه‌رگه‌یه هێماى بۆ ئه‌وه‌کرد که له‌دواى راپه‌ڕینى ساڵى 1991، بۆ ماوه‌یه‌ک له‌نه‌خۆشخانه‌ى مهاباد ماوه‌ته‌وه‌و دواتر ره‌وانه‌ى نه‌خۆشخانه‌ى ئه‌سفه‌هان کراوه، وتى:" هه‌ر من نه‌بووم که له‌و نه‌خۆشخانه‌یەدا بووم، پێشمه‌رگه‌مان تێدا بوو چاوى له‌ده‌ستداو تێیدا بوو رێژه‌ى کیمیاویه‌که‌ى زۆربه‌ى هه‌ناوى گرتبوویه‌وه‌و خه‌ڵکى بریندارى هه‌ڵه‌بجه‌شى تێدابوو که به‌رکه‌وته‌ى چه‌کى کیمیاوى بوو". ناوبراو باسى له‌وه‌شکرد که‌کاریگه‌رى ئه‌و چه‌که گه‌یشته هه‌ناوى و ساڵى 2008 له‌ئێران سپڵمیان بۆ ده‌رهێناوه‌و وتیان سپڵت رزیوه، وتى:" له‌سه‌ر حسابى گیرفانى خۆم چوومه‌ته ئێران، ئه‌وکاته 100 دۆلار 95 تمه‌نى ئێرانى ده‌کرد". خانووم نییه‌و وه‌ختى خۆى زه‌ویم وه‌رگرتووه‌و بۆ چاره‌سه‌رى نه‌خۆشییه‌که‌م به‌هۆى چه‌کى کیمیاوییه‌وه فرۆشتوومه، داوا له‌به‌رپرسانى یه‌کێتى ده‌که‌م به‌هانامه‌وه بێن هاوکات ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو که له‌و کاته‌وه‌ى چه‌کى کیمیاوى لێیداوه له‌سه‌ر حسابى خۆى چه‌ندین جار چووه بۆ ئێران، وتیشى:" قاچێکم هه‌شت بۆ 10سم کونه‌و دکتۆره‌کانى ئێران هه‌ڵیان کۆڵى، ده‌بێت رۆژانه ته‌داوى بکه‌م و پزیشکه‌کانى کوردستان پێم ده‌ڵێن چاره‌سه‌رت لێره نییه‌و ده‌بێت بچیته وڵاتانى ده‌ره‌وه". ئه‌و پێشمه‌رگه‌یه سه‌ره‌ڕاى ئه‌وه‌ى ئه‌ندامى کۆمه‌ڵه‌ى پێشمه‌رگه دێرینه‌کانه‌و له‌ڕێگه‌ى کۆمه‌ڵه‌که‌یه‌وه نووسراوى بۆ بافڵ تاڵه‌بانى و قوباد تاڵه‌بانى ناردووه، به‌ڵام تائێستا وه‌ڵامى نووسراوه‌کانى نه‌دراوه‌ته‌وه که هاوکارى بکه‌ن و ره‌وانه‌ى ده‌ره‌وه‌ى بکه‌ن بۆ چاره‌سه‌رکردنى، وتیشى:" چوومه مه‌کته‌بى سیاسى له‌مانگى ره‌مه‌زانداو کاک شاڵاوى عه‌لى عه‌سکه‌رى و ئاسۆ مامه‌ندم بینى، کاک شاڵاو وتى ده‌تده‌ینه لیژنه، به‌ڵام هه‌ر وه‌ڵامیان نه‌بووه تائێستا". عوسمان عه‌لى، له‌مه‌کته‌بى سیاسى له‌لایه‌ن لیژنه‌یه‌که‌وه سه‌یرى قاچى کراوه، وتى:" کاک شاڵاو عه‌لى عه‌سکه‌رى پێى وتم ده‌توانین بۆ تورکیاو ئه‌رده‌ن ره‌وانه‌ت بکه‌ین و بریندارى خۆمان ده‌نێرین، به‌ڵام ئه‌وه هه‌ر چاوه‌ڕێم و هیچیان پێ نه‌وتوومه‌ته‌وه". ئه‌و پێشمه‌رگه‌یه خاوه‌نى چوار سه‌رخێزانه‌و تائێستا خانووى نییه، وتیشى:" غه‌یرى ئه‌و موچه‌یه‌ى هه‌مه وه‌ک پێشمه‌رگه‌ى دێرین هیچى دیکه‌م نییه، چوار که‌سین، خانووم نییه، وه‌ختى خۆى زه‌ویم وه‌رگرتووه، به‌ڵام بۆ چاره‌سه‌رى ئه‌م نه‌خۆشیه‌م فرۆشتوومه، تائێستا داواى یه‌ک دینارێکم له حزب نه‌کردووه، به‌ڵام ئه‌وه دۆخه‌که‌مه ناچارم و دۆخى مادییم خراپه‌و ناتوانم به‌بێ یارمه‌تى یه‌کێتى بچمه وڵاتان بۆ چاره‌سه‌ر، چونکه خۆم چوومه ئێران دکتۆره‌که وتى ده‌بێت قاچت ببڕینه‌وه، به‌ڵام له‌وڵاتانى ئه‌وروپاو وڵاتانى دیکه چاره‌سه‌رى هه‌یه". عوسمان عه‌لى، جه‌ختى له‌وه‌شکرده‌وه که یه‌کێتى پێویسته ئاگاى له‌کادرو پێشمه‌رگه‌و ئه‌ندامانى خۆى بێت و دادپه‌روه‌رى جێبه‌جێ بکات" 18 ساڵ پێشمه‌رگایه‌تیم کردووه‌و چه‌کى کیمیاویم به‌رکه‌وتووه، حزب ده‌بێت وه‌ڵامى خه‌ڵکى خۆى بداته‌وه".
سازدانی: هاوڵاتى راوێژكارێكی كۆمسیۆنی هەڵبژاردن لەسەركردایەتی یەكێتی ئاماژە بەوە دەدات كە بەو پێیەی یاسای هەڵبژاردن هەموار نەكراوەتەوەو كۆمسیۆنی باڵا كارا نەكراوەتەوە هەڵبژاردن دەكەوێتە بەهاری ساڵی داهاتوو. نەوزاد ساڵح، راوێژكاری كۆمسیۆنی هەڵبژاردن لەسەركردایەتی یەكێتی، لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتى ئەوە دەخاتەڕوو بوونی چوار بازنەی هەڵبژاردن كە داوای یەكێتی و لایەنەكانی دیكەیە بێجگە پارتی و پێكهاتەكان بۆ ئەوەیە لەسەر بنەمای جوگرافی نوێنەر بگاتە پەرلەمان، دەشڵێت:» ساختەكاری لەچوار بازنەدا كەمتر دەبێتەوە بەراورد بەیەك بازنەی هەڵبژاردن». هاوڵاتى: گرفتەكانی بەردەم هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان چین كەوادەكەی دەستنیشان كراوە؟ نەوزاد ساڵح: سەرۆكی هەرێمی كوردستان 1ی تشرینی یەكەمی ئەمساڵی دیاری كردووە بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمان، ئەنجومەنی كۆمسیاران راسپێردراون بۆ ئەو پرۆسەیە، بەڵام لەبەرئەوەی دوو گرفتی گەورە هەیە كە هەمواركردنەوەی یاسای ژمارە 1ی ساڵی 1992 و ئەم یاسایە پێویستە لەجەوهەرەوە بگۆڕدرێت نەك تەنها هەموار بكرێتەوە. هەروەها كۆمسیۆنی هەڵبژاردنەكان ماوەكەیان تەواو بووەو دەبێت تەمەنیان درێژ بكرێتەوەو گرفتی بۆ هەڵبژاردنەكان دروستكردووە، ئەمەش بووەتە خاڵی ناكۆك و لێكترازانی لەنێوان لایەنەكان دروستكردووە كە پارتی و مەسیحی و توركمانەكان لەگەڵ ئەوەدان هەر بەم یاسایە هەڵبژاردن بكرێت و یەكێتی و لایەنەكانی دیكەش لەگەڵ ئەوەدان هەمواربكرێتەوە. یاسای ژمارە 1ی ساڵی 1992ە تایبەت بەهەڵبژاردنەكان، لە 63 ماددەو حەوت دەروازە پێكهاتووەو تائێستا حەوت جار هەمواركراوەتەوە، ئەگەر ئەمجارەش هەموار بكرێتەوە دەبێتە هەمواری هەشتەم. هاوڵاتى: بۆچی یەكێتی لەگەڵ هەمواركردنەوەیدایە؟ نەوزاد ساڵح: نەك تەنها یەكێتی، كۆمەڵ و گۆڕان و یەكگرتووش هەمان بۆچوونیان هەیەو ئەو لایەنانە پێیانوایە 30 ساڵە بەو یاسایە هەڵبژاردن ئەنجامدەدرێت و بەبەرییەوە نەماوە، حەوت جار هەمواركراوەتەوەو ئەمجارە دەبێتە هەمواری هەشتەم. كۆمەڵێك ماددەی تێدایە پێویستە بگۆڕدرێت، یەكێك لەوانە ماددەی 21، بڕگەی یەكەم و دووەمی ئەوەیە كە كاندیدی دەرچووی پەرلەمان تەنها بتوانێت بنووسێت و بخوێنێتەوە، واتە ئاستی رۆشنبیری پەرلەمان باسی بڕوانامەو شارەزایی نەكردووە، ئەمە نەنگییەكی گەورەیە كە پەرلەمانتار ئەو ئاستەی هەبێت گرفت دروستناكات. پرسی كۆتای پێكهاتەكان كە پێنج كورسی بۆ توركمانەكان و پێنج كورسی بۆ مەسیحییەكان و كورسییەك بۆ ئەرمەنەكان دیاری كراوەو لایەنەكان قسەیان لەسەر كردووە بەیەكێتیشەوە، یەكێتی پێیوایە ئەمانە نوێنەری راستەقینەی پێكهاتەكان نین. بۆ نموونە مونا قەهوەچی كە سكرتێری پەرلەمانە چەند جار سەردانی توركمانەكانی لەكفری كردووە، ئایا نوێنەری مەسیحییەكان تائێستا سەردانی ماڵێكی مەسیحی كردووە لەگەڕەكی سابونكەران لەسلێمانی. هاوڵاتى: پێتانوایە پارتی كۆنترۆڵی پێكهاتەكانی كردووە لەكاتێكدا ئەوانیش لەبەرەی پارتی هەژمار دەكرێت بۆ هەموو ئەو پرۆژانەی لەپەرلەماندا باس دەكرێت؟ نەوزاد ساڵح: بێدەنگی یەكێتی و لایەنەكانی دیكە ئەم بابەتەی بەم شێوەیە هێشتووەتەوە كە نەتوانرێت هیچ لایەنێك بەكاریان بهێنێت. لەهەموو خولێكی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستاندا پارتی 10 بۆ 11 گۆڵی تۆماركراوی هەیە، بێجگە كورسی و دەنگەكانی خۆی، كەواتە پارتی بووەتە براوەو كورسییەكانی پێكهاتەكان لێیان نزیكن. یەكێتی نیشتمانی كوردستان بڕوای تەواوی بەپرۆسەی هەڵبژاردن هەیە كە پاك و بێگەرد بێت و دەستتێوەردانی دەرەكی و ساختەكاری تێدا نەبێت و رێزێكی زۆری بۆ پێكهاتەكانی توركمان و مەسیحی و ئەرمەنەكان هەیە. هاوڵاتى: ئەو هەمواری یاسایەی هەڵبژاردنی پەرلەمان كە یەكێتی داویەتە سەرۆكایەتی پەرلەمان چۆن باسی پێكهاتەكان كراوە؟ نەوزاد ساڵح: لەهەمواری هەشتەمی یاسای هەڵبژاردن یەكێتی لەگەڵ ئەوەدایە كە باشترین چارەسەر ئەوەیە كە پێكهاتەكان تۆمارێكی دەنگدەرانی تایبەت بەخۆیان هەبێت كەنوێنەرانی راستەقینەی خۆیان هەڵبژێرن و جیاواز بێت لەتۆماری دەنگدەرانی گشتی لەهەرێمی كوردستاندا كە ئەوە چارەسەری ئەو پرسە دەكات. هاوڵاتى: پێتانوایە تۆماری دەنگدەرانی هەرێم پاكەو بەكەڵكی ئەوە دێت هەڵبژاردن بكرێت یان دەبێت ئەو تۆمارەش پاك بكرێتەوە؟ نەوزاد ساڵح: یەكێك لەكارە بنچینەییەكانی پرۆسەی هەڵبژاردن، تۆماری دەنگدەرانە كە گرفتێكی گەورەیەو گومانی زۆری لەسەرە. تۆماری دەنگدەرانی هەرێمی كوردستان بەراورد بەتۆماری دەنگدەرانی عێراق 400 هەزار دەنگی زیاترەو ئەوەش بەمەترسی بۆسەر پرۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان دادەنرێت. لەئێستادا داوا دەكرێت پشت بەتۆماری دەنگدەرانی عێراق ببەسترێت بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردن، یان ئەو 400 هەزار دەنگدەرەی زیادەیە لەتۆمارەكەی هەرێمدا لاببرێت و پێداچوونەوەی تێدا بكرێت. هاوڵاتى: پێتانوایە پارتی سوودی لەئاوارە ئێزیدی و سورییەكان بینیوە لەكاتی هەڵبژاردنەكانی پەرلەماندا بەتایبەت لە 2018دا؟ نەوزاد ساڵح: پارتی سوودی لێدەبینێت لەهەڵبژاردنەكاندا، بەڵام پێویستە سكاڵا لەلایەن یەكێتی و ئەو لایەنانەی دیكە لەكاتی خۆیدا لەكۆمسیۆن تۆمار بكرێت یان ئەوەتا پێش ئەنجامدانی هەڵبژاردن ئەو تۆماری دەنگدانە بەتەواوی لەناوی مردووان و ئەو ناوانەی گومانیان لەسەرە بەتەواوی پاك بكرێتەوە. هەركاتێك بنەمای دیموكراسی بەتەواوی چەسپاو حزبەكان لەسەر پێی خۆیان وەستان و خەڵك متمانەی تەواوی هەبێت بەلایەنەكان و كارئاسانیان كرد بۆ خەڵك ئەوكاتە ئێمەش دەگەینە ئەوەی لەڕێگەی ئەلیكترۆنییەوە دەنگ بدرێت بەبێ ساختەكاری. هاوڵاتى: بەڵام پێتان وانیە خەڵك متمانەی بەهەڵبژاردن نەماوە یان لاواز بووە؟ نەوزاد ساڵح: خەڵك متمانەی لاواز بووە بەپرۆسەی هەڵبژاردن و نیگەرانی هەیە بەرانبەر پارتی و یەكێتی كە حوكمڕانی هەرێمیان بەڕێوە بردووە. هاوڵاتى: پێتان وانییە بەم دۆخەوە هەڵبژاردنی پەرلەمان بۆ ماوەی 10 مانگ تاساڵێك دوا دەخرێت و پەرلەمان تەمەنی خۆی درێژ دەكاتەوە؟ نەوزاد ساڵح: دواخستنی هەڵبژاردن دیموكراسی نییەو خوالێخۆشبوو مام جەلال لەكاتی خۆیدا ئەوەی باسكردووە كە بەهیچ شێوەیەك نابێت پەرلەمان تەمەنی خۆی درێژبكاتەوە، چونكە كە تەمەنی خۆی درێژكردەوە شەرعییەت لەخەڵك وەردەگرێتەوە. بەحكومی ئەوەی كۆمسیۆن شەش مانگی پێویستە ئەو وادەیەی سەرۆكی هەرێم دایناوە هەڵبژاردن ناكرێت و دەكەوێتە ساڵی داهاتوو، رەنگە لەبەهاری ساڵی داهاتوو ئەنجامبدرێت، بەڵام بڕوا ناكەم ساڵێك دوابخرێت. پارتی و یەكێتی لەزۆر پرسدا پێكەوەن و دەكرێت پرسی سەرۆك كۆماری عێراق كە تائێستا وەك خۆی ماوەتەوە، بەڵام ئەگەر ئەوە چارەسەر بكرێت، چارەسەركردنی گرفتگەكانی دیكە لەنێوان هەردوولادا ئاسانتر دەكات. هەمواری یاسای هەڵبژاردن و كۆمسیۆنی باڵاش رێكەوتنی لایەنەكانی لەسەر بكرێت و چارەسەری بكەن و دەتوانرێت وادەیەكی نوێ بۆ هەڵبژاردن دیاری بكرێت. هاوڵاتى: زیانەكانی یەك بازنەی هەڵبژاردن چیە كەیەكێتی و بەشێك لەلایەنەكان داوای چوار بازنەی هەڵبژاردن دەكەن؟ نەوزاد ساڵح: نوێنەرایەتی جوگرافی شارەكان و قەزاكان وەك خۆی دیار نییە، دەمانەوێت نوێنەرایەتی شارو قەزاو ناحییەكان نوێنەرایەتی راستەقینەی ناوچەكانی خۆیان بكەن. هەروەها لەیەك بازنەییدا ساختەكاری زیاترە، لەبەرئەوەی هەڵبژاردن لە چواربازنەدا دەنگەكانی دابەش دەبێت و خەڵك ناتوانێت هاتوچۆی نێوان پارێزگاكان بكات لەو رۆژەدا بۆ ئەنجامدانی ساختەكاری و رێژەی دەنگنەدەرو دەنگدەرانیش جیاوازن لەپارێزگاكانی سلێمانی و هەولێرو دهۆك و هەڵەبجە بۆیە دەستبردن بۆ چوار بازنە بۆ ئەوەشە كە ساختەكاری كەمدەبێتەوە. هاوڵاتى: ئایا یەكێتی كوردسییەكانی بەچوار بازنەی هەڵبژاردن زیاد دەكات بەراورد بەیەك بازنە؟ نەوزاد ساڵح: ناتوانین پێشبینی ئەوە بكەین ژمارەی كورسییەكان زیاد دەكات، چونكە هێشتا دیار نییە كەی هەڵبژاردن دەكرێت، بەڵام یەكێتی ستراتیژو بەرنامەی خۆی هەیەو لە خۆڕێكخستەوەدایەو دیداری یەكێتی لەهەموو ناوچەكان بەڕێوەچووەو بەمزووانەش دیداری یەكێتی بەشێوەی گشتی ئەنجامدەدرێت، ئەوەش بۆ ئەوەیە یەكێتی بەرنامەو كاری لەداهاتوودا باشتر بكات بەرانبەر بەخەڵك و جەماوەرەكەی.
هاوڵاتى لاهور شێخ جه‌نگى له سه‌ر مه‌زارى نه‌وشیروان مسته‌فا به رۆژنامه‌نوسانى راگه‌یاند"من له یه‌کێتى نه‌چومه‌ته ده‌ره‌وه تا بچمه‌وه ناوی"، ده‌شڵێت:" لیست وحزب دروست ناکه‌م". لاهور شێخ جه‌نگى له‌سه‌ر مه‌زارى ره‌وانشاد نه‌وشیروان مسته‌فا وتى" من خۆشحاڵ بووم که وتیان له دواى منه‌وه گه‌نده‌ڵى نامێنێت و قاچاخچییه‌تى و شت نامێنێت و پارتى و یه‌کێتى رێکده‌که‌ون کێشه‌ى خه‌ڵک چاره‌سه‌ر ده‌که‌ن، خۆزگه یه‌کێک له‌وانه‌یان چاره‌سه‌ر بکردایه، من پۆستم ناوێت ئه‌گه‌ر ئه‌وان ژیانى خه‌ڵکیان بکردایه؟؟". هه‌روه‌ها له‌باره‌ى دروستکردنى لیست بۆ هه‌ڵبژاردنه‌کانى په‌رله‌مانى کوردستان ئه‌وه‌ى دووپاتکرده‌وه که‌ئه‌وه‌نده حزب و لیست دروستکراو چوونه هه‌ولێر ماڵى ئه‌و خه‌ڵکه وێران بووه، وتیشى:" "باوه‌ڕم به لیست نییه‌و باوه‌ڕم به‌و جۆره حزبایه‌تییه نه‌ماوه، بۆیه تا ئه‌و په‌رله‌مانه له هه‌ولێر بێت بڕوام به خه‌باتى په‌رله‌مانى نه‌ماوه، من ناچم لیست دروست بکه‌م و په‌رله‌مانتار بنێرم له هه‌ولێریش بیکڕن یان ده‌رگاى په‌رله‌مانى له‌سه‌ر دابخه‌ن". هاوکات لاهور شێخ جه‌نگى پێشیوابوو که " په‌رله‌مانى کوردستان بووه‌ته شوێنى گاڵته پێکردنى خه‌ڵکی".
هاوڵاتى بڵێسه جه‌بار فه‌رمان، ئه‌ندامى ئه‌نجومه‌نى سه‌رکردایه‌تى یه‌کێتى نامه‌یه‌کى ره‌وانشاد نه‌وشیروان مسته‌فا بۆ باوکى ئاشکرا ده‌کات و له‌به‌شێکیدا باس له"ته‌که‌تول" ده‌کات له‌ناو یه‌کێتیدا. ئه‌مڕۆ 19ى ئایارى 2022 پێنجه‌مین ساڵیادى نه‌وشیروان مسته‌فا بوو که رۆژى 19ى ئایارى 2017 کۆچى دوایى کرد. ده‌قى نامه‌یه‌کى بڵاو نه‌کراوه‌ى کاک نه‌وشیروان بۆ جه‌بار فه‌رمان. نامه‌که له دیمه‌شق/ شام نێردراوه له ٢٩/١١/١٩٨٩ دواتر وه‌ڵامى نامه‌که‌ش ده‌خه‌مه ڕوو که باس له پشتگیرى کردنى سه‌رسه‌ختى کاک نه‌وشیران ده‌کات بۆ خزمى خۆی براى به‌ڕێز کاک جه‌بار سڵاوێکى گه‌رم ھیوادارم ھه‌رده‌م له خۆشیدابن. احترامى زۆرم ھه‌یه بۆ سه‌بیحه خان. ھه‌واڵى کچه‌کان ئه‌پرسم، ئومێدم وایه له خوێندندا پێشکه‌وتووبن و له‌گه‌ڵ ژیانى نوێ راھاتبن. ئێمه‌ش باشین. کاکه گیان..ماوه‌یه‌که له‌ملاو ئه‌ولاھه‌ندێ قسه‌و باس ئه‌بیستمه‌وه که به‌شێکى ئێخه‌ى تۆ ئه‌گرێته‌وه. زۆرم پێ ناخۆش بوو چونکه شتى وه‌ھا نه‌ئه‌بوو له‌که‌سێکى وه‌کو تۆ بوه‌شێته‌وه، به‌ڵکو ئه‌بوو تۆش وه‌کو براده‌رانى تر به‌ته‌بایى و تحمله‌وه خه‌ریکى ھه‌ڵساندنه‌وه‌ى بارى که‌تووى گه‌له‌که‌مان بویتایه. بیستومه خۆت و براده‌رانى زیندان، تازه که‌وتونه‌ته خۆ کۆکردنه‌وه‌و قسه‌کردن، ھه‌روه‌ک بیستومه تازه خه‌ریکى له‌گه‌ڵ پاشماوه‌کانى ئاش دۆستایه‌تى دروست ئه‌که‌ن، به‌ھه‌ر حاڵ ئه‌گه‌ر وایه حه‌ز ئه‌که‌م چاره‌سه‌رى بکه‌ن وه جارێکى تریش بیرى لێ بکه‌نه‌وه، چونکه ئه‌م رێکخراوه‌ى ئێمه به‌رگه‌ى تکتل ناگرێ و چاک له‌بیرته ھه‌رکه ته‌که‌تولى کردبێ سه‌ره‌نجام خۆى زه‌ره‌رى کردوه وئه‌گه‌ر ئێوه‌ش به‌ته‌ماى شتى وه‌ھان ھیوادارم سه‌رله‌نوێ بیرى لێ بکه‌نه‌وه‌و له‌ھه‌وڵدانى له‌و بابه‌ته دور بکه‌ونه‌وه، به‌تایبه‌تى ئه‌وى له‌ده‌ره‌وه‌ى وڵاتى خۆى و له‌کاتى ته‌نگ و چه‌ڵه‌مه‌دا کارى وا بکات ھه‌ر خۆى پێ ئه‌شکێ و ھیچ ده‌ستکه‌وتێکى نابێ. گریمان ئێسته ھه‌موو یه‌کێتیمان ته‌سلیمى ئێوه کرد به‌خۆشى بێ تکتل و موئامه‌ره‌و مزایه‌ده‌و تشھیر ئه‌توانن چى بکه‌ن و چى له وه‌زعه‌که بگۆڕن. به‌پێویستم زانى ئه‌م نامه‌یه‌ت بۆ بنوسم. چونکه تۆ له‌لاى من ھه‌میشه تقدیرێکی تایبه‌تیت ھه‌بوو، حه‌ز ناکه‌م له‌م قۆناغه ناخۆش و ناسکه‌دا به‌ھه‌ڵه‌دا بچى و پیاو له ره‌فیقایه‌تیتان په‌شیمان بێته‌وه. به‌لامه‌وه سه‌یره یه‌کێکى وه‌کو تۆ یاخود ئه‌رسه‌لان دابنیشن قسه له‌سه‌ر من بکه‌ن یا بنوسن. کورد ده‌مێکه وتویه‌تى " تفى روه‌و با رووى خاوه‌نه‌که‌ى ئه‌گرێته‌وه" دوباره تکاى برایانه‌م ئه‌وه‌یه که‌ماوه‌ى ئه‌و جۆره کارانه نه‌ده‌ن ئه‌گه‌ر شتێکیش بوه له‌بیرى خۆتانى ببه‌نه‌وه‌و خه‌ڵک له ئه‌زمه‌و لێقه‌وماندا ئه‌ناسرێ و مه‌عده‌نى راسته‌قینه‌ى ده‌رئه‌که‌وێ. دوباره سڵاوم ھه‌یه‌و به‌ھیواى خۆشیتانم. واژۆی نه‌وشیروان مسته‌فا ١٩٨٩/١١/٢٩ شام
هاوڵاتی جۆ بایدن، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا رایگەیاند:"سوێد و فینلەندا مەرجەكانی ئەندامبوونیان لە ناتۆ تێدایە"، ئەمەش دژی ئەردۆغانە كە رایگەیاندبوو رازی نابن ئەو دوو وڵاتە ببنە ئەندامی ناتۆ. ئەمڕۆ پێنجشەممە لە كۆنفرانسێكی رۆژنامەوانیدا لەگەڵ سەرۆكانی سوێد و فینلەندا، جۆ بایدن، سەرۆكی ویڵایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا پشتیوانی ئەندامبوونی ئەو دوو وڵاتەی لە ناتۆ كرد و رایگەیاند: "سوێد و فینلەندا مەرجەكانی ئەندامبوونیان لە ناتۆ تێدایە." پێشتر رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆكی توركیا رایگەیاندبوو "ئه‌گه‌ر فینلەنداو سوید داواکاریه‌کانى تورکیا سه‌باره‌ت به پرسى په‌که‌که جێبه‌جێ نه‌که‌ن، رازى نابین ببنه ئه‌ندام له رێکخراوى هاوپه‌یمانى باکورى ئه‌تڵه‌سى (ناتۆ)". ئه‌ردۆغان وڵاتانى سوید و فینلەندا و هۆڵنداى به‌میوانداریکردنى سه‌رکرده‌کانى پارتى کرێکارانى کوردستان (په‌که‌که) تۆمه‌تبارده‌کات که "له تورکیا له لیستى تیرۆردایه".
هاوڵاتی گەریلا بە چەكی قورس گورزی كەمەرشكێن لە سوپاكەی ئەردۆغان دەدات لە زاپ و ئافاشین و 15 سەربازی دیكەیان لەناودەبات و تەنها لە دوو رۆژدا 56 جار چەكی كیمیاویان دژی گەریلا بەكار هێناوەو 33 جاریش بۆردومانیان كردووە. ئەمڕۆ پێنجشەممە 19ی ئایاری 2022، ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هەپەگە ڕاگەیەندراوێكی لەبارەی چالاكییەكانی 24 كاتژمێری ڕابردووی گەریلاكان لە ناوچەكانی زاپ و ئاڤاشین بڵاوكردەوە و تێیدا هاتووە:" گەریلاكن ڕۆژی 17ی ئایار لە گۆڕەپانی شەهید دڵگەشی مەرڤانۆس چالاكییان دژی داگیركەران ئەنجامداوە، لە ئەنجامی چالاكییەكەدا دوو داگیركەر سزادران و داگیركەرێكیش برینداربووە". هەروەها ئەوە خراوەتە روو كە دوێنێ چوارشەممە 18ی ئایار داگیركەران هەوڵیانداوە بە چەكی كیمیایی هێرش بكەنە سەر وەرخەلێ، بەڵام گەریلاكان بە چەكی قورس و تەقاندنەوە چالاكییان لەدژیان ئەنجامداوە و ناچاریان كردوون پاشەكشە لە ناوچەكە بكەن. هاوكات ئەوەشیان ئاشكرا كردووە هەر دوێنێ گەریلاكان زنجیرەیەك چالاكییان لە سنووری ناوچەی زاپ دژی سوپای تورك ئەنجامداوە و لە ئەنجامدا 13 داگیركەر كوژران و گورز لە هێلیكۆپتەرێك دراوە و چادرێكیشیان خاپووركراوە و تەرمی دوو سەربازی سوپای ئەردۆغان كەوتووەتە دەست گەریلاكان. هەر بە پێی ڕاگەیەندراوەكەی هەپەگە، لە دوو ڕۆژی ڕابردوو سوپای تورك 56 جار چەكی كیمیایی لە ناوچەكانی زاپ و ئاڤاشین بەكارهێناوە. لەبارەی هێرشە ئاسمانیی و تۆپبارانەكانی دەوڵەتی توركیاشەوە، هەپەگە ڕایگەیاندووە، سوپای تورك 33 جار ناوچەكانی زاپ و مەتینا و خواكوركی بۆردوومان و تۆپباران كردووە. سوپاكەی ئەردۆغان لە شەوی 17ی نیسانەوە لەژێر ناوی"جنگی قوفڵ"، ئۆپەراسیۆنی نوێی دژی پارتی كرێكارانی كوردستان(پەكەكە) ئەندامداو دوای دوو هەفتە لە ئۆپەراسیۆنەكان، خولوسی ئاكار وەزیری بەرگری حكومەتەكەی ئەردۆغان ئەوەی راگەیاندبوو كۆتاییان بە ئۆپەراسیۆنەكەیان هێناوە، بەڵام هەر زوو لەلایەن زاگرۆس هیوا، وتەبێژی كۆماجڤاكێن كوردستان (كەجەكە) ئەوە رەتكرایەوەو لەچاوپێكەوتنێكیدا لەگەڵ هاوڵاتی وتی:" ئۆپەراسیۆنی توركیا بەردەوامەو كۆتایی نەهاتووە". هەروەها وتیشی:" گەریلاكان سوپای توركیان تووشی شۆك كردووەو لەماوەی مانگێكی ئەو ئۆپەراسیۆنەدا 427 سەربازیان لێ كوژراوەو 88 دیكەیان بریندارن، بۆیە سوپای تورك چەكی كیمیاوی بەكاردەهێنێت بەرانبەر گەریلا و شكستی گەورەیان بەدەستهێناوە".
هاوڵاتی ئەندامێكی فراكسیۆنی یەكێتی لە پەرلەمانی كوردستان نامەی دەستلەكاركێشانەوەی داوەتە دەستەی سەرۆكایەتی و هاوڵاتی لەزاری خۆیەوە هۆكارەكەی ئاشكرا دەكات. راهی رەهبەر سەید برایم، پەرلەمانتاری یەكێتی نیشتمانی كوردستان لە پەرلەمانی كوردستان رۆژی 27ی نیسانی 2021، نامەی دەستی لە كاركێشانەوەی پێشكەش بە دەستەی سەرۆكایەتی پەرلەمان كردووە، بەڵام هێشتا دەستەی سەرۆكایەتی پەسەندی نەكردووە. هاوڵاتی، پەیوەندی كرد بە راهی رەهبەر سەید برایم، پەرلەمانتاری یەكێتی لەبارەی هۆكاری دەستەلەكاركێشانەوەكەی كە بەهۆی لاوازی ئەدای پەرلەمانەوەیە، ناوبراو لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:" بەڵێ راستە". هەروەها ئەوەشی دووپاتكردەوە لەكاتی خۆیدا قسەی خۆیان دەبێت و وتیشی:" بۆیە ئێستا زیاتر لەسەر ناڵێم". فراكسیۆنی یەكێتی لە پەرلەمانی كوردستان خاوەنی 18 كورسی پەرلەمانییە بەپێی هەڵبژاردنی ساڵی 2018. راهی خاوەنی بڕوانامەی ماستەرەو خەڵكی قەزای كۆیەیە، كوڕی رەهبەر سەید برایم، ئەندامی سەركردایەتی یەكێتیە.
هاوڵاتى بافڵ جه‌لال تاڵه‌بانى رایگه‌یاند:" خه‌ونى هاوبه‌ش و له‌مێژینه‌ى هه‌ردو هاوڕێ و هاوخه‌بات سه‌رۆک مامجه‌لال و کاک نه‌وشیروان، ده‌سته‌به‌رکردنى ژیانێکى شه‌ره‌فمه‌ندانه و حوکمڕانییه‌کى ته‌ندروست بوو بۆ خه‌ڵکى کوردستان، ئه‌رک و به‌رپرسیارێتى ئێمه‌یه به‌شوێنپێى ئه‌واندا له هه‌وڵ و تێکۆشان به‌رده‌وامبین". بافڵ جه‌لال تاڵه‌بانى ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه له په‌یامێکدا به‌بۆنه‌ى پێنجه‌مین ساڵیادى کۆچى نه‌وشیروان مسته‌فا، ده‌ڵێت:"ئه‌مڕۆ به خه‌مێکى قووڵه‌وه یادى کۆچى دوایى سه‌رکرده‌یه‌کى مه‌زنى شۆڕشى نوێى گه‌له‌که‌مان، سیاسییه‌کى به‌ئه‌زمون، نوسه‌ر و رۆژنامه‌نوسێکى گه‌وره‌ى کوردستان ده‌که‌ینه‌وه". هه‌روه‌ها ده‌شڵێت: "ژیان و خه‌باتى کاک نه‌وشیروان مسته‌فا له‌پێناو سه‌ربه‌رزى و سه‌رفرازیى خه‌ڵکى کوردستان بۆ هه‌میشه له یاده‌وه‌ریماندا به زیندویى ده‌مێنێته‌وه و سه‌رى ڕێز بۆ ئه‌و مێژوه پێ ده‌سکه‌وت و دره‌وشاوه‌یه داده‌نه‌وێنین". بافڵ جه‌لال تاڵه‌بانی ئه‌وه دووپاتده‌کاته‌وه که خه‌ونى هاوبه‌ش و له‌مێژینه‌ى هه‌ردو هاوڕێ و هاوخه‌بات سه‌رۆک مامجه‌لال و کاک نه‌وشیروان، ده‌سته‌به‌رکردنى ژیانێکى شه‌ره‌فمه‌ندانه و حوکمڕانییه‌کى ته‌ندروست بو بۆ خه‌ڵکى کوردستان،" بۆیه ئه‌رک و به‌رپرسیارێتى ئێمه‌یه به‌شوێنپێى ئه‌واندا له هه‌وڵ و تێکۆشان به‌رده‌وامبین بۆ بونیادنانى داهاتویه‌کى سه‌قامگیر و خزمه‌تکردنى هاوڵاتییان".
هاوڵاتى کۆنسه‌ى به‌ڕێوه‌به‌رى کۆما جڤاکێن کوردستان(KCK ) له‌پێنجه‌مین ساڵیادى رێکخه‌رى گشتى بزوتنه‌وه‌ى گۆڕاندا ده‌ڵێن:" ره‌وانشاد نه‌وشیروان مسته‌فا له به‌رامبه‌ر ته‌سلیمیه‌ت و خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دان هێماى شۆڕشى نوێیه" ئه‌مڕۆ 19ى ئایار، کۆنسه‌ى به‌ڕێوه‌به‌رى کۆما جڤاکێن کوردستان(KCK ) له‌به‌یاننامه‌یه‌کدا ده‌شڵێن:" ئێستاش که کوردستان به گشتى و هه‌رێمى کوردستان به تایبه‌تى که‌وتۆته به‌ر شاڵاوى داگیرکارى و به‌کرێگیراوی، له هه‌موو کاتێک زیاتر پێویستى به‌وه هه‌یه که به هێز وه‌رگرتن له گیانى شۆڕشگێڕى و ئیراده‌ى خۆڕاگرى کاک نه‌وشیروان بتوانین پارێزگارى له هه‌بوون و ئازادى و ده‌سکه‌وته‌کانمان بکه‌ین". ده‌قى به‌یاننامه‌ى که‌جه‌که: به‌ڕێز کاک عومه‌رى سه‌ید عه‌لی، رێکخه‌رى گشتى بزووتنه‌وه‌ى گۆڕان، به‌ڕێزان ئه‌ندامانى خانه‌ى راپه‌ڕاندن و جڤاتى نیشتمانى بزووتنه‌وه‌ى گۆڕان، بنه‌ماڵه‌ى به‌ڕێزى ره‌وانشاد نه‌وشیروان مسته‌فا له پێنجه‌مین ساڵیادى کۆچى دوایى سه‌رکرده و پێشه‌نگى دیارى گه‌له‌که‌مان، ره‌وانشاد نه‌وشیروان مسته‌فا، سه‌رى رێز و نه‌وازش بۆ یادى ئه‌م تێکۆشه‌ر و رۆشنبیره مه‌زنه‌ى گه‌له‌که‌مان داده‌نه‌وێنین و پرسه و سه‌ره‌خۆشى خۆمان ئاراسته‌ى ئێوه‌ى به‌ڕێز ده‌که‌ین. ره‌وانشاد نه‌وشیروان مسته‌فا به نیو سه‌ده خه‌بات و تێکۆشان له پێناو ئازادی، دیموکراسی، مافى نه‌ته‌وایه‌تى و دادى کۆمه‌ڵایه‌تى دا شوێن په‌نجه‌ى له هه‌موو ده‌سکه‌وته نه‌ته‌وه‌یى و دیموکراسى و یاساییه‌کانى باشورى کوردستاندا دیاره. هه‌روه‌ها داکۆکیکارێکى مه‌زن بووه له مافى گه‌لى کورد هه‌موو به‌شه‌کانى کوردستان. ره‌وانشاد نه‌وشیروان مسته‌فا له به‌رامبه‌ر ته‌سلیمیه‌ت و خۆبه‌ده‌سته‌وه‌دان هێماى شۆڕشى نوێیه، له به‌رامبه‌رسته‌م و چه‌وسانه‌وه هێماى راپه‌ڕین و خۆڕاگرییه و له به‌رامبه‌ر نایه‌کسانى و نادادپه‌روه‌ى هێماى دادپه‌روه‌رى و خه‌باتى مه‌ده‌نى و دیموکراسییه. ئێستاش که کوردستان به گشتى و هه‌رێمى کوردستان به تایبه‌تى که‌وتۆته به‌ر شاڵاوى داگیرکارى و به‌کرێگیراوی، له هه‌موو کاتێک زیاتر پێویستى به‌وه هه‌یه که به هێز وه‌رگرتن له گیانى شۆڕشگێڕى و ئیراده‌ى خۆڕاگرى کاک نه‌وشیروان بتوانین پارێزگارى له هه‌بوون و ئازادى و ده‌سکه‌وته‌کانمان بکه‌ین. له‌گه‌ڵ رێزدا کۆنسه‌ى به‌ڕێوه‌به‌رى کۆما جڤاکێن کوردستان KCK ١٩ى گوڵانى ٢٠٢٢
.png)
.png)
