وەزارەتى دارایی بۆ لێخۆشبوونى قەرزەکان رێنماییەکى نوێ دەردەکات

هاوڵاتی لە بەشێک لەناوچەکانی هەرێمی کوردستان پلەی گەرما نزم دەبێتەوە بە شێوەیەک لە سێ پارێزگادا دەبێت بە ٣٠ پلە. ئەمڕۆ سێشەممە، ١٧ی ئەیلوولی ٢٠٢٤، بەڕێوەبەرایەتیی گشتیی کەشناسی و بوومەلەرزەزانیی هەرێمی کوردستان پێشبینیی کەشوهەوای 48 کاتژمێری داهاتووی بڵاوکردەوە و دەڵێت، لە پارێزگای هەولێر و سلێمانی و دهۆک پلەی گەرما دەبێت بە ٣٥ پلە. کەشناسی و بوومەلەرزەزانیی هەرێمی کوردستان ئەوەشی خستۆتەڕوو، ئەمڕۆ، ئاسمان ساماڵ دەبێت، پلەکانی گەرما بەراورد بە دوێنێ کەمێک نزمدەبنەوە. دەشڵێت، سبەی چوارشەممە، ئاسمان ساماڵ و پەڵەهەور دەبێت لەگەڵ بوونى تۆزێکى سووک لەناوچەکانى باشوورى هەرێمی کوردستان و پلەکانی گەرما بەراورد بە ئەمڕۆ زیاتر نزمدەبنەوە. پێشبینیی کەشناسیی هەرێمی کوردستان بۆ سبەی بەرزترین پلەکانی گەرما لە ناوچەکانی هەرێمی کوردستان بەمجۆرە دەبن: هەولێر: 35 پلەى سیلیزى سلێمانی: 35 پلەى سیلیزى دهۆک: 35 پلەى سیلیزى کەرکوک: 38 پلەى سیلیزى هەڵەبجە: 36 پلەى سیلیزى زاخۆ: 36 پلەى سیلیزى حاجی ئۆمەران: 26 پلەى سیلیزى سۆران: 33 پلەى سیلیزى گەرمیان: 39 پلەى سیلیزى

هاوڵاتی نرخی دۆلار بەرامبەر دینار $100=150,000 نرخی ئێرۆ بەرامبەر دینار €100=164,750 نرخی پاوەن بەرامبەر دینار £100=194,000 نرخی کرۆنی سویدی بەرامبەر دینار 1000=126,000 نرخی کرۆنی نەرویجی بەرامبەر دینار 1000=117,000 نرخی تمن بەرامبەر دینار 1000,000=25,750 نرخی ئێرۆ بەرامبەر دۆلار €100=109,85$ ‎نرخی پاوەن بەرامبەر دۆلار £100=129,5$ ‎نرخی کرۆنی سویدی بەرامبەر دۆلار 1000=84$ نرخی کرۆنی نەرویجی بەرامبەر دۆلار 1000=76$ نرخی تمەن بەرامبەر دۆلار $100=5,830,000 نرخی تمەن بە حەواڵە $100=5,920,000 نرخی لیرەی تورکی بەرامبەر دۆلار $100=3,310

هاوڵاتی دکتۆر هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگارى سلێمانى بۆ هەڵبژاردنەکانى پەرلەمانى کوردستان دووپاتی دەکاتەوە، کە نمایشى سەربازى و هەڵگرتنی چەک وکاروانى ئۆتۆمبێل لەکاتى بانگەشەى هەڵبژاردندا قەدەغەیە و پەیامێکیش ئاراستەى لایەنە بەشدارەکانى هەڵبژاردن دەکات. بەپێى فەرمانێکى پارێزگاى سلێمانى کە واژۆى دکتۆر هەڤاڵ ئەبوبەکر، سەرۆکى لیژنەى ئارامیی پارێزگاى سلێمانى بۆ هەڵبژاردنەکانى پەرلەمانى کوردستانی لەسەرە تێیدا هاتووە، هەڵگرتنى چەک و دیاردەى چەکدارى و نمایشى سەربازى و کاروان و کەژاوەى درێژى ئۆتۆمبێل کە ببێتە هۆى تێکدانى هاتوچۆى گشتى لە کاتى بانگەشەى هەڵبژاردندا قەدەغەیە.   لە نووسراوەکەشدا هاتووە، پێویستە کاندید و قەوارە وهاوپەیمانێتییەکان بە شێوازێکى مەدەنى هەڵمەتى بانگەشە ئەنجام بدەن و پابەندن بن بە پاراستن وئاسایش و ئارامى و رێنماییەکانى کۆمسیۆنى هەڵبژاردنەکان.   داواشی لەلایەنە سیاسیەکان کردووە لەکاتى ڕوودانى هەرکێشەیەکدا خۆیان لە هێرش و تۆڵەکردنەوە بەدوربگرن و پەنا بۆ دادگا و کۆمیسیۆنى هەڵبژاردنەکان و دامەزراوە فەرمییەکان بەرن.

هاوڵاتی ئەمڕۆ سێشەممە، 17ی ئەیلوولی 2024، شاندێکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و وەزارەتی دارایی عێراق لەبارەی مووچە کۆدەبنەوە کۆبوونەوەکەی شاندی حکومەتی هەرێم لەگەڵ وەزارەتی دارایی عێراق و لایەنە پەیوەندیدارەکان لە بەغدا لەبارەی جێبەجێکردنی یاسای خانەنشینیی یەکگرتوو بەڕێوەدەچێت، تێیدا گفتوگۆ دەکرێت لەسەر وردەکارییەکان و جێبەجێکردنی پرۆژەیاسای خانەنشینی، سەرنج و تێبینییەکان و کێشە و گرفتەکان دەکات. ئەمەش لە کاتێکدایە، مانگێک لەمەوبەر لە کۆبوونەوەی ئەنجوومەنی وەزیرانی هەرێمی کوردستاندا بڕیار درا مووچەی خانەنشینانی هەرێمی کوردستان هاوتای خانەنشینانی عێراق بکرێت. لە مانگی تەمووزەوە بۆ یەکەمین جار یاسای خانەنشینیی یەکگرتوو لە هەرێمی کوردستان کەوتە واری جێبەجێکردنەوە و خانەنشینانی هەرێم مووچەکانییان هاوتایی مووچەی خانەنشینانی عێراق کرا.   جێگەی ئاماژەیە، لە هەرێمی کوردستان نزیکەی 250 هەزار خانەنشین هەن، کە نزیکەی 160 هەزار خانەنشینی مەدەنی و 90 هەزار خانەنشینی سەربازین.

هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتی پۆلیسی پارێزگای هەولێر، 3 تۆمەتباری بە ناوەکانی (م. م. غ) و (م. ل. ع) و (ع. م. ق) دەستگیر کرد، کە چەندین هاووڵاتییان بە ناوی دەزگای خێرخوازییەوە هەڵخەڵەتاندبوو. تۆمەتباران دەچوونە ماڵی هاووڵاتیانی هەژار و کەمدەرامەت و پێیان دەگوتن کە دەزگایەکی خێرخوازی هاوکارییان دەکات و دەزگا خێرخوازییەکەش دەبەنە ماڵیان، بەڵام ئایا چەند پارەیان هەیە، دواتر فریویان دەدان و دەیانگوت بڕەپارەکە بشارنەوە با دەزگای خێرخوازی نەزانێت، بەڵام پاشان پارەکەیان لێ دەدزین و خۆیان دەشاردەوە. تۆمەتباران کە چەندین هاووڵاتیی پیر و بەساڵداچوو و کەمدەرامەتیان هەڵخەڵەتاندبوو و پارەیەکی زۆریان لێ دزیبوون، لە ئێستادا بە بڕیاری بەڕێز دادوەری لێکۆڵینەوە و بەپێی ماددە (٤٤٤) لە یاسای سزادان دەستگیر کراون و دانیان بە تاوانەکەیاندا ناوە و دراونەتە دادگا. تۆمەتبارانی ئاماژەپێکراو، کە خەڵکی دەرەوەی شاری هەولێرن، بەڵام بۆ ئەم کارە دەهاتنە هەولێر و بە چەندەها شێواز خۆیان گۆڕیوە و ناسنامەیان ساختە کردووە، بۆ ئەوەی نەناسرێنەوە.

هاوڵاتی ئەنجومەنی باڵای دادوەری لە عێراق: بڕیاردرا حەیدەر حەنون، سەرۆكی دەسەتی دەستپاكی  رەوانەی دادگا بكرێت بە مەبەستی لێپێچینەوە، بە تۆمەتی چەواشەكاری رای گشتی. حەیدەر حەنون، سەرۆكی دەستەی دەستپاكی تۆمەتباركراوه‌ بە چەواشەكردنی رای گشتی، لەبارەی ئەو لێدوانانەی رۆژی چواری ئەم مانگە لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاندو، بە بانگەشەی ناڕاست ناویبردووە. حەدیدەر حەنون رەوانەی دادگای لێكۆڵینەوەی كەرخ كراوه‌ لە بەغداد، بۆ گرتنەبەری رێوشوێنی بەرامبەری. بڕیاردراوه ‌سوپاس و پێزانین ئاڕاستەی دادوه‌ری یەكەمی دادگای لێكۆڵینەوەی كەرخی دوو، دادوەر زیا جەعەفەر لەفتە بكات كە (حەنون تۆمەتباریكرد بە شاردنەوەی دۆسیەی دزی سەدە) لە بەرانبەر بە جێگەیاندنی ئەو ئەركانەی پێی سپێردراوە.

هاوڵاتی   بەڕێوەبەرایەتی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکانی دەزگای ئاسایش، لەسەر بنەمای بەدەستهێنانی زانیاری هەواڵگری پێشوەخت و لە ماوەی زیاتر لە دوو مانگ دەستبەسەرداگرتنی بڕی زیاتر لە ( نیو تۆن )ماددەی هۆشبەر ڕادەگەیەنێت. لەماوەی زیاتر لەدوومانگی ڕابردووی ئەمساڵدا، لە ڕۆژی ٢٠٢٤/٥/١٤ بۆ ٢٠٢٤/٨/١ بەڕێوەبەرایەتی نەهێشتنی ماددە هۆشبەرەکانی دەزگای ئاسایشی هەرێم بەهەماهەنگی سەرجەم بەڕێوەبەرایەتییەکانی دەزگای ئاسایش، لەسەر بنەمای زانیاری هەواڵگری پێشوەخت و بەدواداچوون و چاودێری ووردی هێزەکانمان بۆ ڕێگریکردن لە بازرگانیکردن و گواستنەوەی ماددە هۆشبەرەکان، بەبڕیاری دادوەری لێکۆڵینەوەی ئاسایش توانیویانە دەستبگرن بەسەر بڕی( ٥١٤ ) کیلۆگرام ماددەی هۆشبەر لە جۆرەکانی (کۆکاین ، کریستاڵ ، ماریجۆنا ، تلیاک ، کریستاڵی شل ، حەبی کابتاگۆن ) و توانرا ( ٥١ ) تۆمەتباری بازرگانی ماددەی هۆشبەر دەستگیربکەن. بازرگانان وویستویانە بە بەکارهێنانی تەکنیکی نوێ ی حەشاردان ماددە هۆشبەرەکان لەناوچە سنورییەکانەوە بەرەو شارەکان و دواتر بەنیازبوون بینێرن بۆ ناوەڕاست و خواروی عێراق و ووڵاتانی ناوچەکە، دەزگای ئاسایشی هەرێم لە پێناو کۆمەڵگایەکی تەندروست لە هەوڵەکانی بەردەوامە، وەک هەمیشە توانیویەتی ڕێگری بکات لە بازرگانان و شکست پێهێنانی هەوڵ و تەکنیکەکانی شاردنەوە و گواستنەوەی ئەو ماددانە. لە ئێستادا تۆمەتباران بەماددەی (٢٥ و ٢٦) لە یاسای بەرەنگاربوونەوەی ماددە هۆشبەرەکان و کارتێکارە ئەقڵیەکان ڕاگیراون و لێکۆڵینەوە لەدۆسیەکانیان بەردەوامە. بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئاسایش - سلێمانی

سەرتیپ جەوهەر هاوڵاتی  لەم چەند رۆژەی رابردوو توركیا ژمارەیەكی ئێجگار زۆر سەرباز و چەك و تفاقی سەربازیی نوێی گواستۆتەوە چەند ناوچەیەك لە بەرواری باڵا و مەتینا و نزیك گارە. لەچەند ناوچەیەك سەربازگە و قەرەقۆلی نوێی دامەزراندووە، پێدەچێت هەوڵبدات سەربازگە یاخود بنكەی چاودێریكردن لەسەری گارە و چەند شوێنێكی شاخی مەتینا دابنێت و شاخی گارە كۆنترۆڵ بكات، ئەمەش پێشهاتێكی زۆر مەترسیدار و نوێیە لەهەرێمی كوردستان، رەنگە بەم نزیكانە دەست پێبكەن. بەپێی خەملاندنی چاودێران، تا ئێستا توركیا نزیكەی 4 هەزار سەربازیی لەوناوچانە جێگیر كردووە، سەرقاڵی دروستكردنی ژمارەیەك بنكە و سەربازگەی نوێن. بەپێی بەدواداچوونم لە هەریەكە لە (رەشئاڤا) و (سەرگەلی)، لەبەری شیلادزێ لەنزیك دێرەلوك سەربازگەیەكی مەزن دروست دەكات، تائێستا نزیكەی 300 سەربازیان لەو شوێنە جێگیر كردووە. شەوانە هێز و تفاقی نوێ‌ دەگوێزرێتەوە ناوچەكە وەك تۆپی گران و زرێپۆش و كەلوپەلی چاودێریی، هەندێكجاریش بە هێلی كۆپتەر تفاق دەگوێزنەوە. وەک چۆن لە چەند ناوچەیەك شەو و رۆژ كاردەكەن بۆ دروستكردنی رێگەوبانی سەربازیی، ئەمەش نیشانەی جێگیربوون و نەكشانەوەیانە لەوناوچانە. شەوانە لەبەرواری باڵا و قەدپاڵی شاخەكانی مەتینا و گارە پێكدادان و رووبەرووبونەوە لە نێوان پە#كە#كە و هێزی توركدا هەیە. هەندێكجار چەكدارانی (پارتی كرێكارانی كوردستان (پە#كە#كە) پەلاماری جەندرمەی تورك-ان دەدەن و هەندێجاریش هێزەكەی تورك پەلاماری هێزەكانی پە#كە#كە دەدات بەتایبەت لە زاپ و دەوروبەری گوندی گوهەرزێ و گەلی هەسپان لە قەدپاڵ و دامێنی شاخی مەتینا. بەپێی ئەو پێشبینیانەی دەكرێت، ئەو جموجۆڵە نوێیەی توركیا بۆ كۆنترۆڵكردنی چەند ناوچەیەكی گرنگی شاخی گارەیە، ئەگەر تورك بتوانن گارە كۆنترۆڵ بكەن، لە ڕووی سەربازییەوە بادینان بەتەواوی دەكەوێتە ژێر كۆنترۆڵی جەندرمەی تورك، چونكە بەدڵنیاییەوە تورك تەنها بە دانانی چەند بنكەیەكی چاودێریی راناوەستن، بەڵكو سەربازگە و بنكەی گەورەی كۆنترۆڵكردن دروستدەكەن. ئەم پلانەی تورك، بەكردار داگیركردن و كۆنترۆڵكردنی تەواوەتی بادینان و بێ ئەرزشكردنی زیاتری هەرێمی كوردستانە. سەرباری بەردەوامبوونی ئەو هەموو شەڕو پێكدادان و داگیركارییەی تورك، حزبە سیاسیەكانی كوردستان بەوانەی لەدەسەڵاتن و ئەوانەیشی لە دەرەوەی حكومەتن تەواو بێدەنگن، نە لەسەر پەلاماردان و داگیركارییەكانی تورك قسەیەكیان هەیە، نە چارەسەرێكی راشكاوانە بۆ بەردەم سەركردایەتی پە#كە#كە و دەوڵەتی تورك دەخەنەڕوو، چونكە بیانوی تورك بۆ هاتنیان بۆ باشور بوونی پە#كە#كەیە لەوناچانە. تەنها لاهور شێخ جەنگی وەك رابەری رەوتێكی نوێ و ئۆپۆزسیۆن، لە بادینانەوە بەر لەچەند هەفتەیەك لەبارەی پەلامارەكانی توركیا وتارێکیدا و بە داگیركاریی ناوی برد. هەڵوێستی پارتی روونە و قسەی لێناكەین، بەڵام یەكێتیی جاران لە پەلامارەكانی توركیا جارجار دەهاتە دەنگ، مخابن ئێستا توركیا لە سلێمانی و سنوری سەوزیش رۆژانە بەڕێگەی جیاواز خەڵك تیرۆر دەكات، كەچی بڕیاردەرانی ئەو حزبە بەردەوام لەگەڵ بەرپرسانی تورك بە ئاشكرا كۆدەبنەوە، بەڵام هیچ كاردانەوەیەكیان نییە و قسەیەك لەو بارەیەوە ناكەن. لەنێو ئەو هەموو شەڕ و پێكدادان و سوتاندن و داگیركاریانەی ئەو گوندانەی بادیناندا، میدیای پارتی و یەكێتی بێدەنگن وەك ئەوەی رێككەوتنێك هەبێت! وەک چۆن میدیای عەرەبیی و جیهان بەتەواوی قسەیەك لەوبارەیەوە ناكەن، بۆیە پێدەچێت ئەم جموجۆڵە نوێیەی تورك بەچاوپۆشی ئەمریكا بێت. جار جارە بەشێك لە میدیای كوردستان هەوڵی گوێزانەوەی رووداوەكانی ئەو ناوچانە دەدەن. هەندێكیان هەوڵدەدەن تەنها دیوێكی رووداوەكان بگوێزنەوە، هەندێك لەو میدیایانە رێگایان پێنادرێت نزیك رووداوەكان بكەونەوە لەلایەن دەسەڵاتدارانی ئەو ناوچانە رێگەیان لێدەگیرێت. لەمە خراپتر، نوسەر و رۆشنبیر و رۆژنامەنوسانی كوردستانیش قسەیەكی ئەوتۆیان لەبارەی ئەو رووداوانەوە نییە. ئەوەی باسی لێوەدەكرێت ئێستا 125 خاڵی سەربازیی و بنكە و بارەگا و سەربازگەی تورك لەبادینان هەیە، زیاتر لە 3 بۆ 4 هەزار جەندرمە لەو شوێنانە جێگیركراون. بەپێی خەمڵاندن لە 40% بادینان لەژێر كۆنترۆڵ و هەژموونی توركیادایە. نزیكەی 200 گوند چۆڵكراون یان مەترسی چۆڵكردنیان هەیە. هەروەها شارو شارۆچكەكانی وەك سیریێ، شیلادزێ، دێرەلوك،  كۆمەڵگای قەدیش و ناحیەی بامەڕنێ‌ و گوندی نهێلێ؛ كە گوندێكی مەزنە، مەترسی جددیان لەسەرە و رەنگە بەشێك لە دانیشتوانی ئەو ناوچانە بۆ خۆپارێزیی روو لە دهۆك و زاخۆو ناوچەكانی دیكە بكەن.

هاوڵاتی بڕیاربوو لەبەرانبەر تێپەڕاندنی هەمواری یاسای باری كەسێتیی كە شیعە داوای دەكات و ناڕەزایەتیی لەسەر دروستبووە، یاسای گەڕاندنەوەی زەوییە كشتوكاڵییەكان بۆ خاوەنەكانیان پەسەند بكرێت كە كورد داوای دەكات، بەڵام دەنگی لەسەر نەدراو دواخرا بۆ ئەوكاتەی رێككەوتنی لەسەر دەكرێت. یاسای هەڵوەشاندنەوەی بڕیارەكانی ئەنجومەنی شۆڕشی هەڵوەشاوەی عێراق لەبارەی خاوەندارێتیی زەوییە كشتوكاڵییەكان كە خواستی فراكسیۆنە كوردییەكانی لەسەر بوو، لە پەرلەمانی عێراق دەنگی لەسەر نەدراو دواخرا بۆ كاتێكی تر. لەبارەی دواخستنی دەنگدان لەسەر یاساكە، موهەیمن حەمدانی ئەندامی پەرلەمانی عێراق لەسەر پیكهاتەی عەرەبی كەركوك سوپاسی هەریەكە لە چوارچێوەی هەماهەنگیی (لایەنە شیعەكانی پەرلەمانی عێراق)و حزبی تەقەدومی محەمەد حەلبوسی و حزبی سیادەی خەمیس خەنجەرو عەزمی موسەننا سامەڕایی كرد، هەڵوێستی ئەم لایەنانەی بۆ راوەستان دژی پەسەندكردنی یاساكە بە "هەڵوێستی نیشتمانی" ناوبرد. بەپێی قسەی ئەرشەد ساڵحی سەرۆكی كوتلەی توركمانیی لە پەرلەمانی عێراق، دواخستنی دەنگدان بۆ هەڵوەشاندنەوەی بڕیارەکانی ئەنجومەنی باڵای شۆڕش تایبەت بە زەوییە کشتوکاڵییەکان بە رەزامەندی هەردوو کوتلەی کوردو تورکمان بووە، بۆ ئەوەی لە ماوەی ٧٢ کاتژمێری داهاتوودا بگەنە رێککەوتن. هادی عامری سەرۆكی هاوپەیمانی فەتح كە هاوكات سەرۆكی لیژنەی ماددەی ١٤٠ـی دەستورە، ئەمڕۆ چووە ناو پەرلەمان و كۆبوونەوەیەكی لەگەڵ موحسین مەندەلاوی سەرۆكی پەرلەمان و شاخەوان عەبدوڵای جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمان و سەرۆكی كوتلە سیاسییەكان و نوێنەرانی پارێزگای كەركوك كرد، ئەمە بۆ تاوتوێكردنی پەسەندكردنی یاساكەو ئاگاداربوون لە بۆچوونە جیاوازەكان. بەگوێرەی زانیارییەكان، جگە لە كۆبوونەوەكەی عامری، لەسەر هەمان پرۆژە یاسا كۆبوونەوەیەكی تری لە نوسینگەی موحسین مەندەلاوی كراوە، بەڵام هێشتا وردەكاریی گفتوگۆكان ئاشكرا نەكراون. ئەمەش لەکاتێکدا شیعەكان بەنیازن لە دانیشتنی ئەمڕۆی پەرلەماندا، هەمواری یاسای باری كەسێتیی عێراق تێپەڕێنن، هەموارێك كە رێگە بە بەشودانی كچانی تەمەن (٩ ساڵ) دەدات، ئەمە ناڕەزایەتی لەسەر ئاستی شەقام دروستكردووە، بۆ كۆنترۆڵی ناڕەزایەتییەكان لەناو پەرلەماندا، دوو ئۆفەریان پێشكەشی كوردو سوننە كردووە، ئۆفەرەكەی سوننە دەنگدان لەسەر پرۆژە یاسای (لێبوردنی گشتیی)، ئۆفەرەكەی كورد دەنگدانە لەسەر پرۆژەیاسای گەڕاندنەوەی موڵك و ماڵەكان بۆ خاوەنەكانیان، ئەوانەی كە هەندێك لە بڕیارەكانی ئەنجومەنی باڵای شۆڕشی (هەڵوەشاوە) دەیانگرێتەوە، ئەمە خواستی كوردی لەسەرە، بەتایبەتی لە كەركوك ژمارەیەكی زۆر هاوڵاتی كورد لەم یاسایە سودمەند دەبن. هەروەها جێگەی ئاماژەیە، تەنیا لە كەركوك بەهۆی بڕیارەكانی ئەنجومەنی باڵای شۆڕشی رژێمی پێشووەوە، دەست بەسەر زیاتر لە ١٣٠ هەزار دۆنم زەوی كشتوكاڵی كورددا گیراوە.  ئەم بڕیارانەی بەعس لە ماوەی ساڵانی ١٩٧٥ بۆ ١٩٧٩ دەرچوون و بە پلەی یەكەم ئامانج لێیان گۆڕینی دۆخی دیمۆگرافیا بووە لە ناوچە جێناكۆكان.

هاوڵاتی سەرۆكی دەسەڵاتی دادوەریی عێراق بڵاوی كردەوە، بڕیاردراوە لە ڕۆژی دەنگداندا جگە لە هەژماركردن دەنگەكان بەشێوەی ئەلیكترۆنی، دەبێت سندووقەكان لەبەردەم نوێنەرانی لایەنە سیاسییەكانیش بكرێنەوە و بەشێوەی دەستی دەنگەكان جیا بكرێنەوە، بە هەموو شێوەیەكیش مۆبایل بردنەژورەوە و وێنەگرتن قەدەغەیە. میدیاكان نووسراوێكی فەرمیان كە واژۆی دادوەر حسێن فوئاد، سەرۆكی دەسەڵاتی دادوەری عێراقی لەسەرە، سەبارەت بە بڕیارێكی نوێ بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی هەرێمی كوردستان بڵاوكردووەتەوە. بەپێی نووسراوەكە، حسێن فوئاد، سەرۆكی دەسەڵاتی دادوەریی عێراقی بڕیاریداوە بەوەی، تەواوی سندووقەكانی دەنگدان لەناو بنكەی دەنگدان و لەبەرچاوی نوێنەرانی لایەنە سیاسییەكان جگە لە ژماردنی ئەلیكترۆنی، ژماردنی دەستیشی بۆ بكرێتەوە. ئاماژە بەوەشكراوە، هیچ سندووقێك لەناو ویستگەكانی دەنگدان ناگوازرێتەوە هەتا ژماردنی دەستی بۆ نەكرێت، هەروەها مۆبایل بردنەژورەوە و وێنەگرتنی دەنگدان لە ناوەندەكانی دەنگدان بە هەموو شێوەیەك قەدەغەیە و نابێت مۆبایل ببرێتە ناوەندەكانەوە. ئەوەش خراوەتەڕوو، لە ڕۆژی دەنگدانی تایبەتیشدا دەبیت پاش تەواوبوونی دەنگدان، تەواوی سندووقەكان بكرێنەوە و دەنگەكان لە بەردەم نوێنەرانی لایەنە سیاسییەكان ژماردنی دەستی بۆ بكرێت. جێگەی ئاماژەیە، بڕیارە ٢٠ـی تشرینی یەكەمی ئەمساڵ هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی هەرێمی كوردستان بە سەرپەرشتی كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق بەڕێوەبچێت، هەروەها بڕیارە لە نێوان ٢٠ بۆ ٢٥ـی ئەم مانگە بانگەشەی هەڵبژاردن دەستپێ بكات.

هاوڵاتی شارەزایەکی کەشناسی دەڵێت، سبەی پلەی گەرما نزم دەبێتەوە و لە 21ی ئەم مانگەشەوە لە بەشێک لە ناوچە شاخاوییەکان باران دەبرێت. ئەمڕۆ یەکشەممە، 15ی ئەیلوولی 2024، کەشناسیی هەرێمی کوردستان ڕایگەیاند، بەراورد بە ئەمڕۆ سبەی پلەی گەرما نزم دەبێتەوە.   لەم بارەیەوە محەمەد کەمال، شارەزای کەشناسیی وتی: سبەی بەراورد بە ئەمڕۆ پلەی گەرما سێ پلە دادەبەزێت و تاوەکو 22ی ئەیلوول کە یەکەم رۆژی وەرزی پاییز دەبێت، پلەی گەرما بەشێوەیەک دادەبەزێت بەیانیان و شەوان هەست بە سەرما دەکرێت.   دەشڵێت، 21ی ئەم مانگە لە ناوچە شاخاوییەکانی پارێزگای دهۆک و ئیدارەی سەربەخۆی سۆران ئەگەری بارانبارین هەیە.   بەگوێرەی کەشناسیی هەرێمی کوردستان، بەرزترین پلەی گەرما سبەی لە باشووری کوردستان بەمێشوەیە دەبێت:   هەولێر: 39 پلەی سیلیزی سلێمانی: 37 پلەی سیلیزی دهۆک: 38 پلەی سیلیزی کەرکووک: 40 پلەی سیلیزی هەڵەبجە: 38 پلەی سیلیزی زاخۆ: 39 پلەی سیلیزی سۆران: 36 پلەی سیلیزی حاجی ئۆمەران: 26 پلەی سیلیزی گەرمیان: 40 پلەی سیلیزی

هاوڵاتی لاهور شێخ جەنگی، لە شاری کفری ڕایگەتاند: ئێمە ئامادەین گیان و ڕووحی خۆمان لە پێناوی ئەم خاک و نیشتمانەدا فیدا بکەین، هەروەها وتیشی، دواکارم لە هاوڵاتیان ئەم جارە دەتوانن بە دەنگەکانتان گۆڕانکاریی بکەن. لاهور شێخ جەنگی، سەرۆکی لیستی بەرەی گەل، وتی: تەنها یەک داوام هەیە لە ئەو خەڵک و گەنجانەی کە لەماڵەوە دانشتوون و چوار ساڵ جارێک دەنگ نادەن و دواتر گلەیی ئەوە دەکەن و دەڵێن ئەمانە حکومڕانییەکی چەوت دەکەن و هەلی کارمان بۆ ناڕەخسێنن. وتیشی: نابێت گلەیی لەم دەسەڵاتە بکەین، چونکە ئەم دەسەڵاتە تەنها بە ٪١٩ـی دەنگی ئەو خەڵکە هاتوونەتە سەر دەسەڵات و حکومڕانی ٪ـ٨٠ـی ئەو خەڵکە دەکەن. هەروەها جەختیشی کردوە، ئەمڕۆ هاتووم پێتان بڵێم، ئەو مافەی کەهەتانە مافێکی دیموکراسی خۆتانە و بڕۆن ئەو مافە پەیڕەوبکەن، لەم هەڵبژاردنەدا بەهۆی ئەو گۆڕانکارییانەی دروست بووە، لە سیستەمی هەڵبژاردندا، دەکرێت لە ڕێگەی پرۆسەی دیموکراسی و هەڵبژاردنەوە گۆڕانکاری بکرێت. سەرۆکی لیستی بەرەی گەل، لە درێژەی قسەکانیدا، وتی، ئەم دوو حزبەی دەسەڵات لە پێناوی داهاتی مەرزەکان ڕادەست نەکەنەوە، مووچەخۆران بوونەتە قوربانی و سێ مانگ جارێک مووچە وەردەگرن یان مووچەکانیان دەفەوتێت، ئەمەش لە پێناوی ئەوەی ئەم دەسەڵاتە ئامادە نییە مەرزەکان ڕادەست بکەنەوە. ئەوەشی خستەڕوو، ئەم دەسەڵاتە غروور گردوویەتی و بێ منەتن، چونکە دەڵێن ٪٨٠ـی خەڵکی دەنگ نادەن، هەر بۆیە ئەم دەسەڵاتە بە فێلکردنیش بێت دەنگی خۆی دەهێنێت، دواکارم لە خەڵکی ئەم جارە دەتوانن بە دەنگەکانتان گۆڕانکاریی بکەن، بەداخەوە یەکیتی و پارتی خەڵکیان نائومێد و بێ کار کردووە و بوونەتە هۆکاری ئەوەی گەنجاکەنمان مل لە ئاوەکانی ئیجە و ئیتاڵیا بنێن و دەڵێن لە کوردستان باشترە! لە کۆتای قسەکانیدا، لاهور شێخ جەنگی، جەختی کردوە، ئێمە ئامادەین گیان و ڕووحی خۆمان لە پێناوی ئەم خاک و نیشتمانەدا فیدا بکەین.

هاوڵاتی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە زاخۆ لەبارەی هەڵبژاردنەوە رایگەیاند، دەبێت بانگەشە بکرێت بەو شێوەیەی کەس کەس نەشکێنێت. دڵنیاییشی دا کە "مووچە دەدرێت".  رۆژی یەکشەممە، ١٥ـی ئەیلوولی ٢٠٢٤، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لەسەر پردی دەلالی زاخۆ قسەی بۆ رۆژنامەڤانان کرد.  سەرۆکی هەرێمی کوردستان لەبارەی هەناردەکردنەوەی نەوتی کوردستان رایگەیاند، حکومەتی هەرێمی کوردستان ئامادەیە، کێشە لە حکومەتی هەرێمی کوردستان نییە، دەبێت لە بەغدا ئەم پرسە چارەسەر بکرێت. هاوکات، لەبارەی مووچەوە، رایگەیاند، تائێستا، لەدوای ئەوەی ئەو شاندە لە بەغدا هاتن، شتی روون ئەوەیە کە "مووچە دەدرێت، ئێمە داوای لێبووردن دەکەین، هەندێ جار دوادەکەوێت، بەڵام پێموانییە کێشە بۆ پرسی مووچە دروستبێتەوە."  نێچیرڤان بارزانی لەبارەی هەڵبژاردنەوە گوتی: "هێشتا بۆ بانگەشە ماوە، پێشتر گوتوومە و ئێستاش دەیڵێم کە دەبێت بانگەشە بکرێت بەو شێوەیەی کەس کەس نەشکێنێت، لە ئەنجامدا ئێمە هەموومان لە کەشتییەکداین، هەڵبژاردن شتێکی سرووشتییە، هەڵبژاردن دەکرێت، بەڵام یەکتر شکاندن و یەکتر سڕینەوە، بەڕای من نابێت ئەوە بکەین و نابێت بگاتە ئەو قۆناخە. دەبێت بانگەشەی هەڵبژاردن بەشێوەیەک نەبێ کە ئاسایشی کۆمەڵایەتیی هەرێمی کوردستان تێکبدرێت."

هاوڵاتی بەرێوەبەرایەتی نەهێشتنی ماددەهۆشبەرەکان: دەستبەسەر بڕی ٧٨ کیلۆگرام ماددەی هۆشبەری لە بازگەی هیران ڕاگەیه‌ندرا لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی بازگەکانی سەر بە "بەڕێوەبەرایەتی گشتی ئاسایش" لە بازگەی هیران دوو بازرگان دەستگیرکران و بڕی ٧٨ کیلۆگرام ماددەی هۆشبەریش دەستیبەسەرداگیرا. بازرگانەکان بەنیازبوون ئەو بڕە ماددەهۆشبەرە بۆ هەولێر و دهۆک بگوازنەوە.

هاوڵاتی لاهور شێخ جەنگی، سەرۆکی بەرەی گەل لەنیو ئاپۆڕەی جەماوەری شارۆچکەی کفریدا دەڵێت: لە سفرەوە دەست پێدەکەمەوە و بە خۆمدا چوومەتەوە هیچ شەرمی تێدا نیە مرۆڤ بکەوێت، من کەوتم هەستامەوە ئەوان هەموویان کەوتنێک چاوەڕێیانە.   لاهور شێخ جەنگی، سەرۆکی بەرەی گەل، وتی: لەسەردەمی دەسەڵاتی مندا کامیان توانیان وەک من کوردستان بپارێزن. هەروەها وتیشی: لەژێر سێبەری مندا کوردی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەرچاوتانەوە بەر شەق دەدرێن، بەڵام لەژێر سیبەری مندا پیاو هەبوو دەست بۆ کوردانی ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەرێت. هەروەها جەختیشی کردوە، کاتێک کوردانی ڕۆژئاوا لێیان قەوما و ئەردۆغان وتی لە ماوەی ٢٤کاتژمێردا کۆبانێ نامێنێت ئەوە من بووم پەڕیمەوە بۆ ڕۆژئاوای کوردستان و کۆبانێ پاراست. ئاماژەی بەوەشکرد، کام لەوانە ئیستا لە دەسەڵاتدان، جگە لەنمایش کردنی خۆیان بە قەدەر منیان کردوە، من هاتوومەتە ناو خەڵکەوە با ئەوانیش بێنە ناو خەڵک بزانن جیاوازی من و ئەوان لە چیدایە. ئەوەشی خستەڕوو، لە سفرەوە دەست پێدەکەم من بە خۆمدا چوومەتەوە، هەروەها هیچ عەیبێکی تێدانییە مرۆڤ بکەوێت و هەستێتەوە، بەڵام ئەوان هەموویان کەوتنێک چاوەڕوانیانە.