ئاسیاسێڵ: پشتگیرییەکی بێهاوتاى پڕۆسەی سەرژمێری عێراقمان كردووە

هاوڵاتی ژمارەیەک سەرباز لە پارێزگای زیقار بەهۆی ئەوەی سڵاوی سەربازییان بۆ سەرۆکوەزیرانی عێراق نەکردبوو دەستگیر کرابوون، بەڵام دواتر ئازاد کران. ڕۆژی سێشەممە 20ی ئابی 2024 سەرۆکوەزیرانی عێراق بە یاوەری شاندێکی حکومی سەردانی پارێزگای زیقاری کرد، لە فڕۆکەخانە پێشوازییان لێکرا، بەڵام ژمارەیەک ئەفسەر سڵاوی سەربازییان بۆ سەرۆکوەزیران نەکردبوو بۆیە دەستگیر کران. سەرچاوەیەکی ئەمنی لە زیقار ئاشکرای کردووە: ئەو ئەفسەرانە نەیانزانیوە محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق لەنێو شاندەکەدا بووە. وتیشی: 10 ئەفسەری پلەی جیاواز بوون دەستگیر کرابوون، دوای کۆتایی هاتنی لێکۆڵینەوە لە درەنگانی شەوی ڕابردووەوە ئازاد کراون.

هاوڵاتی دوای ئەوەی وەزارەتی پەروەردەی هەرێم وادەی دەستپێکردنەوەی خوێندنی ئەمساڵی راگەیاند عێراقیش ئەمڕۆ ئەو وادەیەی ئاشکرا کرد. ئەمڕۆ چوارشەمە 21ی ئابی 2024، وەزارەتی پەروەردەی عێراق لە راگەیەندراوێکدا ڕایگەیاند: رۆژی سێشەممە 1 ی تشرینی یەکەم ڕۆژی دەستپێکی ساڵی نوێی خوێندنە لەسەرجەم ناوەندەکانی خوێندن لە عێراقدا. وتیشی: پێشوەختە و لە 15 ی ئەیلول مامۆستایان و دەستەی بەڕێوەبردنی ناوەندەکانی خوێندن دەست بە دەوام دەکەنەوە و ئامادەکاری دەکەن. دیاریکردنی یەکەم ڕۆژی ساڵی نوێی خوێندن لە عێراق لە کاتێکدایە کە وەزارەتی پەروەردەی هەرێم لە ماوەی ڕابردوودا رایگەیاند: 15ی ئەیلول یەکەم ڕۆژی دەستپێکی ساڵی نوێی خوێندنە لە سەرجەم ناوەندەکانی خوێندن لە هەرێمی کوردستان.

مەهران ڕەمەزان هاوڵاتی، سلێمانی لە ڕێگەی پێدانی گرێبەستی دابەشکردنی قازانج عێراق کۆمپانیا گەورەکانی نەوت جارێکی تر دەگەڕێنێتەوە. ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز بڵاوکردەوە، دوو بەرپرسی وەزارەتی نەوتی عێراق ڕایانگەیاندووە، عێراق قازانج لەگەڵ كۆمپانیای بی پی بەریتانی دابەش دەكات. دەشڵێن، بۆ پێشخستنی كێڵگە نەوت و غازە زەبەلاحەكان عێراق لەهەوڵدایە واز لە گرێبەستی خزمەت بهێنێت كە سودێكی كەمی هەیە بۆ گەشەدان بە بەرهەمهێنان و ڕاكێشانی كۆمپانیا بیانییە گەورەكانی وزە بۆ عێراق جارێكی تر. هەردوو بەرپرسەکە ئەوەشیان بە ئاژانسەکە ڕاگەیاندووە، "لەماوەی ئەم ساڵانەی دوایدا ژمارەیەك كۆمپانیای گەورەی نەوت لەنێویاندا بی پی چوونە وڵاتانی تر، كە گرێبەستی باشتریان پێشكەشكردن". باسیشیان لەوەکردووە، "كۆمپانیاكان سكاڵای ئەوەیان دەكرد گرێبەستی خزمەتگوزاری نەوتیی نەریتی لە عێراق، كە بڕێك پارەی جێگیر دەدات بە كۆمپانیاكان لەبری هەر بەرمیلێك كە بەرهەمی دەهێنێت دوای دەركردنی تێچووەكەی وادەكات كۆمپانیاكان سود لە بەرزبونەوەی نرخی نەوت وەرنەگرن". دوو بەرپرسەکە ئەوەشیان خستۆتەڕوو، "كۆمپانیای بی پی كە دوای پێنج ساڵ گەڕایەوە ڕێككەوتنێكی لەگەڵ عێراق واژوكردووە بۆ پێشخستنی 4 كێڵگەی نەوت و غاز لە شاری كەركووک كە بەگوێرەی خەمڵاندنەكانی بی پی ڕەنگە نزیكەی 9 ملیار بەرمیل نەوتی لێ دەربهێنن". بەوتەی دوو بەرپرسەكەی کە بە ئاژانسەکەیان ڕاگەیاندووە، "وەزارەتی نەوت، گرێبسەتەكان لەگەڵ بی پی بۆ پێشخستنی كێڵگەكانی كەركووك و بای حەسەن و جمبورو خەباز پشت بە گرێبەستی دابەشكردنی قازانج دەبەستێت". ئاژانسی ڕۆیتەرز ئەوەشی ئاشکرا کردووە، پێشبینی دەكرێت وەزارەتی نەوتی عێراق لەگەڵ كۆمپانیای بی پی لەم هەفتەیەدا ڕێككەوتنەكە واژوبكەن كە بڕگەكانی ئاشكراناكرێت لەسەر ئەو بنەمایەش عێراق كۆی داتاكانی تایبەت بە چوار كێڵگەكەی كەركووك و دامەزراوەكانی ڕادەستی كۆمپانیاكە دەكات. دەشڵێت، ڕێككەوتنی كۆتایش ڕەنگە بكەوێتە كۆتایی ئەمساڵ لەكاتێكدا كۆمپانیاكە پێشبینی دەكات لەكۆتایی 2025دا دانوستانەكانیان لەبارەی ڕێككەوتنی كۆتایی تەواوبێت.

هاوڵاتی پاسێک کە زیارەتکارانی پاکستانی بۆ عێراق دەگواستەوە لە ئێران تووشی رووداوی هاتوچۆ بوو، 28 کەس گیانیانلەدەستدا، و 23ی دیکەش بریندارن. ڕۆژی چوارشەممە، 21ی ئابی 2024، کۆمەڵەی مانگی سوور لە ئێران ڕایگەیاند، کاتژمێر 9:54 ی بشەوی ڕابردوو، پاسێک کە سەرنشینەکانی زیارەتکاری پاکستانی بوون، لەسەر رێگەی پارێزگای یەزد بەرەو چەزابە دەڕۆیشت، بە مەبەستی گەیاندنی زیارەتکاران بە کەربەلا، بەڵام لە رێڕەو دەرچووە و خۆی کێشاوە بە دیوارێکدا، بەهۆیەوە 11 ژن و 17 پیاو گیانیان لەدەستدا. ئەوەشیان خستۆتەڕوو، 28 کەس گیانیان لەدەستداوە، 23 کەس بریندارن و ئەگەری بەرزبوونەوەی ژمارەی ئەوانەی گیانیان لەدەستداوە زۆرە. کۆمەڵەی مانگی سوور باس لەبرینی بریندارەکان دەکات و دەڵێت، برینی حەوتیان سەختە و سەرجەمیان گواستراونەتەوە بۆ نەخۆشخانە.   بە پێی زانییارییەکان، لە ڕووداوەکەدا پاسەکە ئاگری گرتووە و تەرمی هەندێک لە سەرنشینەکان گیریان خواردبوو، تیمەکانی فریاکەوتن تەرمەکانیان دەرهێناوە و ڕادەستی لایەنی پەیوەندیدار کراون.   لەم بارەیەوە، مەهدی پازوکی، بەڕێوەبەری گشتیی قەیرانەکان لە پارێزگەی یەزد ڕایگەیاند، "بەداخەوەین 11 ژن و 17 پیاو گیانیان لەدەستداوە". دەشڵێت، کۆنسووڵخانەی گشتیی پاکستانمان لە ئێران ئاگادار کردووەتەوە بۆ بەدواداچوونی رووداوەکە بێنە یەزد.

هاوڵاتی ماوەی ٥١ ڕۆژە سەرجەم فەرمانبەرانی هەرێم مووچەیان وەرنەگرتووە و جێگری سەرۆکی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق دەڵێت "ئەم مانگە کۆتا مانگە مووچە دوا بکەوێت". نزیکەی دوو مانگە لیستی مووچەی مانگی حەوتی مووچەخۆرانی هەرێم ڕەوانەی بەغدا کراوە، بەڵام تا ئێستا بەغدا ڕەزامەندی نەداوە لەسەر خەرجکردنی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان.  ئیخلاس دلێمی، جێگری سەرۆكی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق ڕایگەیاند: لەگەڵ پارێزگاری بانكی ناوەندی، وەزیری دارایی و وەزارەتی پلاندانان کۆبوونەتەوە و دەرکەوتووە کە گرفتی نەختینە هەیە. دلێمی وتیشی: پارە بۆ مووچە تەرخانكراوە، ئەگەر نرخی نەوتیش دابەزێت حكومەتی ناوەندی پارەی هەیە و كورتهێنان روونادات، لەم هەفتەیەدا فەرمانبەرانی هەرێمی كوردستان مووچەكانیان وەردەگرن. جێگری سەرۆکی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق سەبارەت بە مووچەی هێزە ئەمنییەکان ئاماژەی بەوەکرد، دوای خەرجكردنی مووچەی مووچەخۆرانی مەدەنی، مووچەی هێزە ئەمنییەكانیش خەرجدەكرێت و چیتر گرفتی دواکەوتنی مووچە ڕووناداتەوە.  وتەکانی دلێمی لە کاتێکدایە، تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق ڕایگەیاندبوو: ئەو چەند مانگەی مووچەمان ناردووە لەسەر بەرپرسیارێتی خۆمان بووە و هەرێم پابەند نییە بە مەرجەکانمان، بۆیە ئەگەری هەیە ڕووبەڕووی دادگا ببینەوە لەسەر ناردنی مووچە بۆ هەرێم.

هاوڵاتی کچێکی بچووک چاوەڕێی خۆرهەڵاتن بوو بۆ ئەوەی بچێتە دەرەوە و لە باخچەی ماڵەکەیاندا  یاری بکات، چاوەڕێی ئەوە نەدەکرد ڕۆژێک بێت ژیانی پێچەوانە بێتەوە و  کەسێک لە تەمەنی باوکیدا سەردانی ماڵەکەیان بکات و داوای بکات، خێزانەکەشی ڕازی بن  بەجۆرێک ژیانی لە یاری و خەونی بێتاوانەوە بگۆڕێت بۆ بەرپرسیارێتی گەورەتر لە قەبارەی جەستە بچووکەکەی. ئەم چیرۆکە و چەندانی دیکەش چنراوی  خەیاڵ نین، بەڵکو واقیعێکە کە دەیان کچ تێیدا ژیاون و چەندانی تریش تێیدا  دەژین ئەگەر ئەنجوومەنی نوێنەران بەردەوام بێت لە ھەموارکردنەوەی یاسای باری کەسی ، شەقامی عێراقیش  بە جەنجاڵیەکی گەورە بەرەوڕوو بووەوە پاش ئەوەی  لە پەرلەمان پێشکەش کرا. سەرباری ئەوەی  فشارەکان - لەناوەوە و دەرەوەی پەرلەمان- وایکرد پەرلەمان خستنەڕووی یاسای پێشنیارکراوی هەموارکردنەوەی بڕگەی ٥٧ی یاساکە دوابخات کە لە ساڵی ١٩٥٧ لە میانی دانیشتنەکانیدا پەرلەمانی ئەو کاتدا  دەرچووە بە بیانووی پێویستی گفتوگۆی زیاتر دوابخات ، بەڵام هێشتا شەقامی عێراقی و تایبەت ژنانی چالاکوان  ترسیان هەیە کە ببێتە دەروازەیەک بۆ هەڵوەشاندنەوەی خێزانی عێراقی تەنانەت هەندێک دەڵێن کە هەموارکردنەوەی یاساکە منداڵی دەکوژێت. یەکەم دەنگی ڕەتکردنەوە خۆپیشاندان لە بەردەم پەرلەمانی عێراقەوە بەرزکرایەوە ، کە داوای گەڕانەوەی ڕەشنووسی یاساکەیان دەکرد،  پێیانوابوو عێراق دەگەڕێنێتەوە بۆ "سەردەمی کۆیلایەتی ژن". “یاسایەک کە تائیفەگەری دەچەسپێنێت” شێخ مستەفا بەیاتی،سەرۆکی کۆمەڵەی ئیمامانی ئەدحامیە ، داوای لەو لایانانە  کە  پێشنیاری پڕۆژە یاساکەیان کردووە،  “لە پێناو پاراستنی یەکڕیزی عێراق و پاراستنی شکۆی… ژنانی عێراق لە بەفیڕۆدان”بکشێنەوە .  ئەو پیاوە ئایینییە سوننەیە ئاماژەی بەوەشدا ئەوەی لە پەرلەمان سەبارەت بە یاسای باری شارستانی وروژێنراوە  دەبێتە  "چەسپاندنی تائیفەگەری دوای ئەوەی عێراقییەکان وازیان لێهێنا و بە پێشێلکردنی داب و نەریتی وڵات چونکە داب و نەریت و سەردەمی ئێمە پێچەوانەی ئەوەیە کە لە یاسای باری کەسیدا وروژێنراوە.” جێی ئاماژەیە تەمەنی یاسایی هاوسەرگیری لەسەرووی 18ساڵەوەیە، بەپێی جاڕنامەی مافەکانی منداڵیش نابێت منداڵ بە زۆر ناچار بەکارێک بکرێن کە زیان لەژیان و بدات، بەڵام لەئێستادا پەرلەمانی عێراق دەخوازێت لەڕێگای هەموارکردنی یاسای باری کەسێتی ئەو مافەی کچانی منداڵ پێشێل بکات.

هاوڵاتی ئەمڕۆ سێشەممە، 20ی ئابی 2024، بانکى ناوەندى عێراق، بڕى 268 ملیۆن و 304 هەزار و 25 دۆلاری خستە بازاڕەکانەوە. لەو بڕەش سێ ملیۆن و 350 هەزار دۆلار بە شێوەى نەقد فرۆشراوە و 264 ملیۆن و 954 هەزار و 25 دۆلاریش بە شێوەى حەواڵە فرۆشراوە. جێگەی ئاماژەیە، ماوەى نزیکەى ساڵێکە نرخی دۆلارى ئەمریکى لە بازاڕەکانى عێراق و هەرێمى کوردستان بەرامبەر دینارى عێراق بە شێوەیەکى بەرچاو بەرز بووەتەوە.

هاوڵاتی دوو هۆكاری نوێ بۆ دواكەوتنی مووچەی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی كوردستان لە بەغداوە ئاشكرا دەبێت، بەشێكی پەیوەندی بە هەرێم و بەشێكیشی پەیوەندی بە عێراقەوە هەیە. نزیکەی 30 ڕۆژە وەزارەتی دارایی حکومەتی هەرێمی کوردستان لیستی مووچەی مانگی حەوتی ڕەوانەی بەغدا کردووە، ڕۆژی سێشەممەی ڕابردوو تەیف سامی، وەزیری دارایی عێراق بە ئەندامانی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق وتبوو ڕۆژی پێنجشەممە مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان ڕەوانە دەکەن، بەڵام تاوەکو ئێستا ڕەوانە نەکراوە. بەپێی زانیارییەكانی هاوڵاتی، کەمبوونەوەی داهاتی ناوخۆی کاریگەری خستووەتە سەر قەبارەی پارەی نەختینە، بەشێک لە وەزارەتەکانی عێراق داهاتیان بۆ وەزارەتی دارایی عێراق نەگەڕاندووەتەوە، بەمەش کێشە بۆ دابەشکردنی مووچە و ناردنی پارەکەی هەرێمی کوردستان دروستبووە. هەر بەپێی زانیارییەكان، "هۆکارێکی دیکەی دواکەوتنی مووچە، بۆ زیادبوونی بڕی مووچەی خانەنشینانی هەرێمی کوردستان دەگەڕێتەوە و وردبینی لە لیستەکانیان تەواو نەبووە".

هاوڵاتی سكاڵاكە تایبەت بوو بە دەرکردنی فەرمانێکی تایبەت بە پوچەڵکردنەوەی ئەنجامی کۆبوونەوەکەی ئەنجوومەنی پارێزگای کەرکووک و دەرەنجامەکانی. ئەمڕۆ سێشەممە، 20ی ئابی 2024، لەوەڵامی سكاڵاكەی حەسەن تۆران سەرۆكی بەرەی توركمانی و سۆسن عەبدولواحید شاكرد، ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای كەركووك، كە لەسەر سەرۆك كۆماری عێراق، لەبەرامبەر دەركردنی مەرسومی كۆماری بۆ پارێزگای نوێی كەركووك ئەو (9) ئەندامەی ئەنجومەنی پارێزگای كەركووك تۆماریان كردبوو لەبەرامبەر هەڵبژاردنی پارێزگارو سەرۆكی ئەنجومەنی پارێزگاری كەركووك تیایدا داوایان كردبوو، دادگای باڵای فیدراڵی عێراق بە بڕیارێكی سالاری دانیشتنەكەی ئەنجومەنی پارێزگای كەركووك و دەرەنجامەكانی پوچەڵبكاتەوە. دادگای باڵا فیدراڵی لە وەڵامی داواكەدا ئەوەی خستۆتەڕوو، دوای وردبینیكردن لە داواكاری دەركردنی فەرمانی سالاری لەلایەن دادگاوە، سەلەماوە كە داواكە هیچ سیفەتێكی پەلەكردنی تیادانیە و هیچ حاڵەتێكیش لە ئارادانیە پێویست بە بڕیارێكی لەوشێوەیە بكات، بەوهۆیەوە دادگا داواكارییەكەی ڕەتكردووەتەوە.  

هاوڵاتی بەڕێوەبەرێتی خۆسەر لە ڕۆژئاوای کوردستان، لە بارەی هێرشەکانی تورکیا دەڵێت، تورکیا بەشێوەیەکی بەرنامە بۆ داڕێژراو ناوچەکانی دەوروبەری دیمەشق دەکاتە ئامانج، ئامانجی سەرەکیشی نانەوەی ئاژاوە و دووبەرەکییە لە ناوچەکەدا. ئەمڕۆ سێشەممە، 20ی ئابی 2024، بەڕێوەبەرێتی خۆسەر لە ڕۆژئاوای کوردستان لە ڕآگەندراوێکدا ڕایگەیاند، کردنە ئامانجی دەوروبەری نەخۆشخانەی دڵ و چاو لە قامیشلۆ و ناوچەکانی شەهبا لە لایەن سوپای تورکیاوە، کە کوژران و برینداربوونی چەندین هاووڵاتی سڤیلی لێکەوتەوە، سووربوونی تورکیا نیشاندەدات بۆ ئەوەی بەشێوەیەکی بەرنامە بۆ داڕێژراو ئارامی و ئاسایشی ناوچەکە بکاتە ئامانج و هەوڵەکان بۆ گەشەپێدان و خزمەتکردنی ناوچەکە پەکبخات. دەشڵێت، هەماهەنگی تورکیا لەگەڵ ڕژێمی دیمەشق، لاوازی تورکیا دەردەخات لەوەی نەیتوانیووە ئامانجەکانی بەدەستبهێنێت. باسلەوەشدەکات، هەوڵێکیشە بۆئەوەی تورکیا خۆی ڕزگار بکات لەو شکستەی بەهۆی دەستوەردانەکانی لە ناوچەکەدا دووچاری بووە. لە ڕاگەیەندراوەکدا ئەوەش خراوەتەڕوو، هێرشەکانی تورکیا ناوچەکە بەرەو شەڕێکی کراوە دەبات و هۆشداریدەدات لەوەى چیتر ناتوانن لە ئاستی پێشێلکارییەکانی تورکیا دەستبەستراو بن. بەڕێوەبەرایەتی خۆسەری ئاماژە بەوەدەکات، داواش لە ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکان و هێزە هاوبەشەکانی دژی تیرۆر دەکات، سنوورێک بۆ ئەو پێشێلکارییانەی تورکیا دابنێن و ئەنقەرە ناچار بکەن، ڕێز لە یاسا و ڕێنماییە نێودەوڵەتییەکان بگرێت.

هاوڵاتی وەزارەتی تەندروستی عێراق لە بارەی بڵاوبوونەوەی نەخۆشی ئاوەڵەی مەیموون هۆشداری دەدات و دەڵێت، ڕێوشوێنی پێویستمان بۆ ڕێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشییەکە گرتووەتەبەر.  ئەمڕۆ دووشەممە، 19ی ئابی 2024، وەزارەتی تەندروستی عێراق لە ڕاگەیەندراوێکدا ڕایگەیاند، وێڕای بڵاوبوونەوەی نەخۆشی ئاوەڵەی مەیموون لە بەشێکی وڵاتانی جیهان، بەڵام تاوەکو ئێستا هیچ حاڵەتێکی نەخۆشی ئاوەڵەی مەیموون لە عێراق تۆمار نەکراوە. دەشڵێت، پاش ڕاگەیاندنی باری نا ئاسایی لەلایەن ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی، ڕێوشوێنی پێویستمان بۆ ڕێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشییەکە گرتووەتەبەر. لە کۆتایی ڕاگەندراوەکەشدا هاتووە، پێویستە هاووڵاتیان بەردەوام بن لە ڕێكارە خۆپارێزییە تەندروستییەكان بۆ خۆپاراستن لە نەخۆشییەكە.

هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتیی ئاسایشی هەولێر، هاووڵاتیان ئاگادار دەكاتەوە كە گرووپێك پەیدا بوونە و لەڕێگەی فێڵێكەوە پارەی نێو هەژماریی بانكی دەدزن. ئاسایشی هەولێر ڕایگەیاند: ماوەیەکە گروپێک کە خەڵکی شارەکانی خوارووی عێراق و هەرێمی کوردستانن، چەند هەژمارێکی جۆراوجۆریان لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکان بەناوی بانکەکانی عێراق و هەرێمی کوردستان دروستكردووە، بانگەشەی ئەوە دەکەن کە نرخی (100)دۆلاری ئەمریکی بە (132000) هەزار دیناری عێراقی دەگۆڕنەوە، بەتایبەت بۆ ئەو هاوڵاتیانەی دەیانەوێت گەشت بکەن. بەپێی ڕاگەیەنراوەكەی ئاسایشی هەولێر، ئەم گرووپە بەچەند ژمارە مۆبایلێكی جۆراوجۆر بەڕێگای تۆڕی (واتس ئاپ) دەکەونە پەیوەندی لەگەڵ کەسەکە و داوای (پاسپۆرت و کارتی نیشتمانی و ماستەرکارت یان ڤیزەکارت)ی کەسەکە دەکەن، دوای چەند خولەکێک داوای (کۆد/ژمارەی) نهێنی سەر هەژماری بانکیی یەکەت لێ دەکات و لە دوای پێدانی ئەو (کۆد/ژمارە) نهێنیە ڕاستەوخۆ هەر بڕەپارەیەک لەسەر هەژماری بانکیەکەت هەبێت دەستی بەسەردا دەگرێت.

هاوڵاتی لوفتهانزا تا 26ی ئەم مانگە گەشتەکانی بۆ تەلئەبیب، تاران، بەیروت، عەممان و هەولێر هەڵپەساردووە. گروپی لوفتهانزا كە گەورەترین كۆمپانیای فڕۆكەوانی ئەڵمانیایییە، سەرجەم گەشتە ئاسمانییەكانی بۆ تەلئەبیب، تاران، بەیروت، عەممان و هەولێر تاوەكو 26ی ئەم مانگە هەڵپەساردووە. لە تۆڵەی تیرۆرکردنی ئیسماعیل هەنییە، بەرپرسی مەكتەبی سیاسی حەماس لە تارانی پایتەختی ئێران، ئەگەر ئاگربەست نەكرێت تاران دەیەوێت هێرشی سەربازیی راستەوخۆ بكاتە سەر ئیسرائیل، ئەمەش ئەمریكای نیگەران كردووە و پێشبینی ئەوە دەكەن ناوچەكە رووبەڕووی جەنگێكی بەرفراوان بكاتەوە.

هاوڵاتی سەرۆکی ئەمریکا ڕایدەگەیەنێت، دانوستاندنەکانی ئاشتی غەززە بەڕێوەدەچن و هێشتا راگەیاندنی ئاگربەست ئەگەرێکی بەهێزە. لەبارەی ئاگربەستی نێوان غەززە و ئیسرائیل جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاند، "دانوستاندنەکانی ئاشتی غەززە بەڕێوەدەچن و هێشتا راگەیاندنی ئاگربەست ئەگەرێکی بەهێزە، کۆڵنادەن تاوەکو دانوستاندنەکانی غەززە بە نێوەندگیری وڵاتەکەی و قەتەر و میسر ئەنجامی دەبێت". حەماس و ئیسرائیل یەکتری بە خۆدزینەوە لە رێککەوتن تۆمەتبار دەکەن، بەڵام ئەمریکا بەردەوامە لە هەوڵەکانی بۆ دانوستانەکانی ئاشتی غەززە و ڕێنمایی تیمەکانی دانوستاندنی کردووە، پێشنیازی نوێی ئەمریکا بۆ نزیککردنەوەی حەماس و ئیسرائیل بەرەوپێش ببەن.  

هاوڵاتی بەر لە چوار مانگ پێش وادەی بەڕێوەچوونی سەرژمێری گشتیی لە عێراق و کوردستان، ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق ڕەزامەندی دا لەسەر دابینکردنی ئامێری پێویست بۆ گواستنەوەی داتاکان. ئامادەکاری وەزارەتی پلانادنانی عێراق بۆ ئەنجامدانی سەرژمێری گشتی لەسەرجەم پارێزگاکانی عێراق و هەرێمی کوردستان بەردەوامە، 120 هەزار کارمەند لە سەرتاسەری عێراق و هەرێمی کوردستان بۆ سەرپەرشتی پڕۆسەکە ڕاهێنراون. لە ڕاگەیێنراوی فەرمی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراقدا هاتووە: ڕەزامەندی دراوە لەسەر دابینکردنی ئامێر و سێرڤەری پێویست بۆ گواستنەوەی داتای سەرژمێری دانیشتوانی گشتیی لە پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان بۆ بەغدا. دوایین سەرژمێری دانیشتووان لە عێراق ساڵی 1997 کراوە و ئەوکاتیش هەرێمی کوردستان لە سەرژمێرییەکەدا بەشدار نەبووە.