سبەینێ ساڵی نوێی خوێندن دەسپێدەکات

هاوڵاتی  ڕێبەری ڕەوتی سەدر ڕەتیدەكاتەوە بگەڕێتەوە ناو پڕۆسەی سیاسیی عێراق ‌و ئیدانەی بەردەوامی بڵاوبونەوەی گەندەڵی لەوڵاتدا دەكات، دەشڵێت مەبەستم لایەنێكی دیاریكراو نییە، هەموان یان گەندەڵن یان هاوپەیمانن لەگەڵ گەندەڵكاران، تەنانەت ئەوانەی كە ماوەیەك پێش ئێستا داوای چاكسازییان كردوە یان هاوپەیمانی چاكسازیی بون. موقتەدا سەدر ڕێبەری ڕەوتی سەدر درەنگانی شەوی ڕابردوو لەبارەی گەڕانەوەی بۆ نێو پرۆسەی سیاسیی عێراق پەیامێكی لەتۆڕی كۆمەڵایەتیی ئێكس بڵاوكردەوەو نوسیویەتی"ئامادەنیم دووبارە بەشداریی پرۆسەی سیاسی لەعێراق بكەم، بەتوندی ئیدانەی بەردەوامی بڵاوبونەوەی گەندەڵی لەوڵاتدا دەكەم". سەدر ئەوەشی خستوەتەڕوو، "دوای كشانەوەی لەپڕۆسەی سیاسی ‌و حكومەتێك كە بە"گەندەڵ" ناوی بردوە، بەردەوام شكست، دواكەوتن، ژێردەستەیی، هەژاری، ستەمكاریی بەسەر ملی هەژاران، بڵاوبونەوەی تیرۆری میلیشیایی ‌و وازهێنان لەماف ‌و دەست تێكەڵكردن لەگەڵ داگیركەر زیاتر بوە"‌. "مەبەستم لایەنێكی دیاریكراو نییە، هەموان یان گەندەڵن یان هاوپەیمانن لەگەڵ گەندەڵكاران، تەنانەت ئەوانەی كە ماوەیەك پێش ئێستا داوای چاكسازییان كردوە یان هاوپەیمانی چاكسازیی بون" موقتەدا سەدر لەپەیامەكەیدا وا دەڵێت.  

هاوڵاتی  ئاگر لەنەخۆشخانەی منداڵبونی پارێزگای دیوانییە كەوتەوەو بەهۆیەوە چوار منداڵ خنكان و نزیكەی 20 كەسی تریش بریندار بوون. ساڵح حەسناوی وەزیری تەندروستی عیراق لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا لە شوێنی رووداوەكە رایگەیاند"رووداكەوە بەهۆی شۆرتی كارەباوە لەئامێرەكانی ئەو كۆمپانیایەی كە خەریكە نۆژەنكردنەوەی نەخۆشخانەكەیە روویداوە". وتیشی "ئاگرەكە لە دەرەوی قاوشی نەخۆشخانەكە بوەو دوای هاتنە ناوەوەی دوكەڵ بۆ ناو قاوشەكانی نەخۆشخانەكە  كارمەندەكان بە پەلە نەخۆشەكانیان گواستۆتەوەو لە ئەنجامی ئاگرەكەشدا چوار منداڵی تازە لەدایكبوو كە نەخۆشی سییان هەبووە گیانیان لەدەستداوە". لە لای خۆیەوە مانگی سووری عیراقی ئاشكرایكرد"لەئەنجامی ئاگركەوتنەكەو چڕی دوكەڵ لە قاوشەكانی ناو نەخۆشخانەكە، 150 منداڵی تازە لەدایكبوو لەگەڵ 190 هاوەڵی نەخۆش لە نەخۆشخانەكە رزگاركراون و گواستراونەتەوە". دوابەدوای رووداوەكەش محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرانی عیراق  فەرمانیدا بەپێكهێنانی لیژنەیەكی لێكۆڵینەوەو داوایكرد كە كەسانی كەمتەرخەم دەستبەجێ دەستلەكاركێشانەوەیان پێبكرێت و روبەڕووی یاسا بكرێنەوە.

هاوڵاتی ئەمرۆ دووشەمە 8/1/2024 ، حزبوڵای لوبنانی کووژرانی فەرماندەیەکی سەربازی  خۆی  بە ناوی"ویسام حەسەن " ناسراو بە "جەواد"  لە ئەنجامی بوردومانێکی ئاسمانی ئیسرائیل بۆ سەر ئۆتۆمبێلەکەی لە ناوچەی مەرجەعیون لە باشووری لوبنان راگەیاند. ئاژانسەکانی هەواڵی لوبنانیش ئەوەیان ئاشکرا کردووە کە لە ئەنجامی هیرشێکی ئاسمانی سوپای ئیسرائیلی بۆ سەر ئۆتۆمبێلێک لە رێگەی دەبشە کە 11 کیلۆمەتر لە سنووری ئیسرائیلەوە دوورە ، دوو کەس کوژراون . هێرشەکەش لە رێگەی فرۆکەیەکی بێفرۆکەوانی سەر بە سوپای ئیسرائیلی ئەنجام دراوە. ئاژانسەکانی هەواڵ ئەوەشیان ئاشکرا کردووە کە "ویسام حەسەن" سەر بە یەکەی رەزوانی حزبوڵایە. هەر لەمبارەیەوە سەرچاوەیەکی ئاگادار بە ئاژانسی هەواڵی فرانس پرێسی راگەیاندووە ، کە بەرپرسە کوژراوەکەی حزبوڵا، فەرماندەیەکی مەیدانی چالاکییەکانی ئەو بزووتنەوەیە بووە لە باشووری لوبنان و کوژرانی ویسام حەسەنی بە لێدانێکی کەمەر شکێن بۆ حزبوڵای لوبنانی وەسف کردووە. لەلایەکی ترەوە هەر ئەمرۆ دووشەمە ، سوپای ئیسرائیلی رایگەیاند ، فرۆکە جەنگییەکانی چەن هێرشێکی ئاسمانییان بۆ سەر ژێرخانی حزبولا و چەند بنکەیەکی سەربازی سەر بەو بزووتنەوەیە ئەنجام داوە. لەم بارەیەوە "ئەفیخای ئەدرەعی"، وتەبێژی سووپای ئیسرائیل رایگەیاند ، هێزەکانمان لە وەڵامی هاویشتنی تۆپێکی دژە تانک بەرەو شاری کریات شمونا ، هێرشیان کردۆتە سەر چەند ناوچەیەک لە باشووری لوبنان. ئێوارەی دوێنێش ، "هێرتس هالیفی " سەرۆک ئەرکانی سوپای ئیسرائیلی لە لێدوانیکی ئەوەی ئاشکرا کرد کە ئیسرائیل دانیستوانی باکووری ووڵات دەگەرێنێتەوە بۆ شوێنەکانی خۆیان ، جا ئەم کارە چ بە گووشار خستنە سەر حزبوڵا بکرێت یان لە رێگەی جەنگێکی دیکە لەگەڵ ئەو بزوتنەوەیەدا. لە دوای هەڵگیرسانی جەنگی نیوان بزووتنەوەی حەماس و سوپای ئیسرائیل و هێرشی هەمەلایەنەی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەزە ، حزبوڵای لوبنان و سوپای ئیسرائیل ناوە ناوە بە تۆپ و فرۆکە و فرۆکەی بێفرۆکەوان بوردومانی یەک دەکەن و ئەمەش بۆتە مەترسییەک بۆ تەشەنە سەندنی جەنگەکە بۆ ناوچەکانی دیکە.

هاوڵاتی چاودێران هۆشداری ئەوە دەدەن کە زیندانەکانی عیراق، وەک پێویست ناتوانن زیندانییەکان لە خۆیان بگرن و ڕێژەی زیندانییەکانی ناو زیندانەکان ٪300 زیادی کردووە و ئەمەش کاریگەرییەکی خراپ لەسەر رەوشی تەندرووستی و دەروونی زیندانییەکان بە جێ دەهێڵێت. چاودێران بەرزبوونەوەی ئەم رێژەیە بۆ بەردەوامی دەستگیرکردنی داواکراوان و کەسانی لە یاسادەرچوو و یەکلایی نەکردنەوەی دۆسییەی یاسایی و ئازاد نەکردنی ئەو کەسانە دەگەرێننەوە کە ماوەی زیندانی کردنیان تەواو کردووە  و هێشتا ئازاد نەکراون. هەروەها چاودێران دەرکردنی لێبووردنێکی گشتی و گۆرانکاری لە یاساکان و درووست کردنی جێگەیەکی فراوانی شیاو وەک شارێکی چاکسازی لە زیندان و گرتووخانەکان لەخۆ بگرێت بە چارەسەرێکی گونجاو بۆ ئەم کێشەیە دەزانن. هەر لەمبارەیەوە "ئەبدولقادر نایل"ی چاودێری سیاسی بە دەزگاکانی راگەیاندنی وت: زیندانییەکان بە هۆی کەڵەکەبوونیان لەناو زیندانەکاندا  رووبەرووی کارەساتێکی راستەقینە بوونەوتەوە و بە هۆی نەمانی جێگە لەناو زیندانەکانی وەزارەتی داد و ناوخۆ و بە بەردەوامی دەستگیر کردنی کەسانی لە یاسا دەرچوو ، هەندێک شوێنی دیکەی وەک فرۆکەخانە وەک زیندان بەکار دەهێنرێت . هەروەها "نایل" ئەم کەڵەکەبوونەی ناو زیندانەکانی گەراندەوە بۆ یەکلایی نەکردنەوەی دۆسییەی گیراوەکان لە داگاکان ، هەرچەندە یاسای عیراقی جەخت لەوە دەکاتەوە کە لەماوەی 24 کاتژمێردا دەبێت کەسی دەستگیرکراو رەوانەی دادگا بکرێت و ماوەکە تەنها بۆ یەکجار درێژ دەکرێتەوە. لەبارەی شوێنی مانەوەی دەستگیرکراوەکانیش ناوبراو ئەوەشی ووت: کە بە هۆی ئەم بێ سەروبەرەییەی ناو زیندانەکانی عیراق و بچووکی زیندان و زۆری ژمارەی دەستگیرکراوەکان ، زۆر جار کەسەکان بە پێوە دەخەون. بە بڕوای دکتۆر "فازیل عەزاوی " ،سەرۆکی ناوەندی ستراتیژی بۆ مافەکانی مرۆڤ ، کەڵەکە بوونی دەستگیرکراوانی ناو زیندانەکانی عیراق بە یەکێک لە کێشە سەرەکییەکان ئەژمار دەکرێت و بە تایبەتیش کە بە پێی تازەترین ئامارەکان رێژەکە بە ٪300 زیادی کردووە . هەر لەمبارەیەوە عەزاوی ئەوەی روونکردۆتەوە کە ، کۆنی و بچووکی بینای زیندانەکان ، هۆکارێکی سەرەکی ئەم کێشەیەن و بۆ چارەسەر کردنی ئەم کێشەیەش ، عەزاوی داوای کرد کە شارێکی چاکسازی تایبەت بە زیندانییەکان درووست بکرێت کە توانای لە خۆ گرتنی ئەم ژمارە زۆرەی زیندانییەکانی هەبێت . هەروەها لە جیاتی دەستگیر کردن واباشترە کە دەوڵەت ڕێکاری دیکەی سزادان بگریتەبەر یان خۆد ئەو کەسانەی کە تاوانەکانیان قورس نییە و بە مادەی تیرۆر و هەرەشە بۆ سەر ئاسایشی نیستمانی دەستگیر نەکراون بەر لێبووردن بکەون، چونکە هەنذێک جار لەبەر نەبوونی جێگە ئەوانەی کە بە تاوانی سووک دەستگیرکراون لەگەڵ ئەو کەسانەدا زیندانی دەکرێن کە تاوانەکانی مادەی هۆشبەر و تیرۆر و فڕاندن و کووشتنیان بەسەردا ساغ بۆتەوە و بەم جۆرەش دەتوانرێت تا رادەیەکی باش کەڵەکەبوون و زۆربوونی ئەم ڕێژەیە کۆنترۆڵ بکرێت . لە لایەکی دیکەوە لە راپۆرتیکی ناوەندی عیراقی بۆ دیکۆمینتکردنی تاوانەکان باس لەوەکراوە کە لە مانگەکانی کۆتایی ساڵی رابردوودا دەزگا ئەمنییەکان دەیان هەزار هاوڵاتییان لە ژینگەیەکی ناخۆشی نائینسانیدا دەستگیر کردووە و رەچاوی هیچ جۆرە دۆخێکی تەندرووستییان ناکەن و لەناو کەشێکی زۆر گەرم و شێداردا دەژین کە ئەمەش مەترسییەکە بۆ سەر تەندرووستییان. جێی ئاماژەیە حکوومەتی عیراقی دانی بەم رێژەزۆرەی زیندانیان و دەستگیرکراوەکاندا داناوە و رایگەیاندووە کە ریژەی فشاری زیندانیەەکان لەناو زیندانەکانی بە رێژەی ٪300 زیادی کردووە.

هاوڵاتی رۆژی یەکشەممە ٧-١-٢٠٢٤ سپای ئیسرائیل رایگەیاند، دەزگای هەواڵگری سوپا بەڵگە و زانیاری وردی لە بەردەستدایە کە ئێران مەشقی بە حەماس کردوە بۆ دروستکردن و تەقاندنی مووشەک و هەروەها چەک و چۆڵی گەیاندۆتە ئیسرائیل. بە پێی  راپۆرتێک کە رۆژنامەی ئۆرشەلیم پۆست رۆژی یەکشەممە ٧-١-٢٠٢٤ بڵاوی کردۆتەوە، سوپای ئیسرائیل باس لەوە ئەکات بەڵگەی تەواوی لە بەردەستایە کە ئێران هاوکاری حەماسی کردووە بۆ دروستکردنی مووشەکی دوور مەودا و هەروەها ئێران چەکی گەیاندۆتە دەست حەماس. ئەم راپۆرتەی ئەرتەشی ئیسرائیل لە کاتێکدا بڵاو ئەبێتەوە  کە ئیسرائیل توانیویەتی دەست بە سەر تۆنێلێکی ستراتیژی گەورە لە ناوچە دەڕاج تووففا بگرێت لە باکووری غەزە لە چەند رۆژی رابردوودا. دوای ئەوەی ئیسرائیل توانی دەست بەسەر ئەو تۆنێلە ستراتیژییەدا بگرێت، هێزی ئاسمانی نێودەوڵەتی کۆمەڵێک شارەزای بواری سەربازی بردۆتە شوێنەکە بۆ شیکردنەوەی ئەو مووشەکە مەودا دوور و وردانەی کە لەوێ دۆزراونەتەوە بەو مووشەکانە چەند جار ئیسرائیل کراوەتە ئامانج. لەو راپۆرتەدا کە لە میدیاکان بڵاوکراوەتەوە، سوپای ئیسرائیل باسی لەوە نەکردووە چ نیشانەیەک لە مەشق و راهێنانی ئێرانییەکان لە دروستکردنی ئەو چەکانەدا کەوتۆتە دەست ئیسرائیل، بەڵام لە ماوەی رابردوودا کۆمەڵێک چەک دەستی بەسەردا گیراوە کە هێمای ئێرانی یان وشەی فارسیان لەسەر بووە.  ئیسرائیل کۆماری ئیسلامی بەوە تۆمەتبار ئەکات کە هاندەری حەماس بووە بۆ ئەوەی رۆژی ٧-١٠-٢٠٢٣ هێرش بکاتە سەر ئیسرائیل و لایان وایە بە فەرمانی ئێران ئەم کارە کراوە. دوای کوشتنی رەزی مووسەوی فەرماندەی باڵای سپای پاسداران لە سووریا، رەمەزان شەریف وتەبێژی سپای پاسداران هێرشێ ٧-١٠-٢٠٢٣ وەک تۆڵە سەندنەوەی خوێنی قاسم سلێمانی ناوبرد. رەمەزان شەریف رۆژی چوارشەممە ٢٧-١٢-٢٠٢٣ رایگەیاند "تۆفانی ئەلئەقسا" تۆڵە سەندنەوەی خوێنی قاسم سلێمانی بوو لە ئەمریکا و ئیسرائیل. هەرچەند دواتر حەماس ئەوەی بە درۆ خستەوە کە تۆفانی ئەلئەقسا لە تۆڵەی خوێنی قاسم سلێمانیدا بووبێت و بەرپرسانی ئێرانی بەردەوام باس لە سەربەخۆ بوونی حەماس و هێزە بریکارەکانی خۆیان لە ناوچەکە دەکەن، بەڵام ئیسرائیل و ئەمریکا و بەریتانیا چەند جار بە ئاشکرا ئەوەیان راگەیاندووە گرووپە بریکارەکانی سەر بە ئێران کە ئێران بە بەرەی بەرگری ناویان دەبات لە لایەن ئێرانەوە پڕچەک ئەکرێن و راهێنانیان پێدەکرێت و بە فەرمانی ئێران چالاکی ئەکەن.  

هاوڵاتی  دوای ئەوەی دادگای گشتی كرمان و بەرپرسی رێكخراوی دادوەری هێزە چەكدارەكانی كرمان باسیان لە دۆزینەوەی 16 بۆمب كرد بەر لە بەڕێوەچوونی رێوڕەسمی ساڵیادی قاسم سولەیمانی، سوپای ساروڵڵا لەو پارێزگایە هەواڵەكەی بەدرۆخستەوەو بەناڕاست و پڕوپاگەندە ناوی برد. عەلی تەوەكول، بەرپرسی رێكخراوی دادوەری هێزە چەكدارەكانی كرمان، ئێوارەی شەممە 6ی كانونی دووەمی 2024 بە میدكانی ئێرانی وت"كۆمەڵێك زانیاریمان پێ گەیشتبوو لە هەڕەشەو مەترسیەكان و پێشتر 16 بۆمبیان پوچەڵكردبۆوە كە ئامادە كرابوون بۆ تەقاندنەوە لە كرمان و تایبەت بەگۆڕستانی شەهیدەكان و گۆڕی قاسم سولەیمانی دروستكرابوون". مەهدی بەخشی، دادوەری گشتی تارانیش ئێوارەی شەممە لەوتوێژ لەگەڵ بەشی تایبەت هەواڵی كەناڵی پارێزگای كرمان وتی "16بۆمب لەم پارێزگایە دۆزراوەتە كە توانای تەقینەوەی هەركامەیان لەو بۆمبانەی كە تەقێنراونەتەوەو خۆكوژەكان تەقاندویانەتەوە زۆرتر بوە". بەپێی راپۆرتی هەواڵنێری فارس نزیك لە سوپای پاسداران، پەیوەندییە گشتییەكانی سوپای ساروڵڵای كرمان ئەمڕۆ یەكشەممە 7-1-2024 بەبڵاوكردنەوەی راگەیاندنێك هەواڵی پوچەڵكردنەوەی بۆمب لەم پارێزگایەی بە ناڕاست و درۆ ناوی بردو وتیان "لەڕۆژانی رابردوداو بەپێی ئەو هەواڵانەی پێمان دەگەیشت، یەكەكانی پشكنین و پووچەڵكردنەوەی سوپا دەستیكرد بەگەڕان، بەڵام بۆمب نەدۆزرایەوە". لەم راگەیاندنەدا جەخت لەسەر ئەوە كراوەتەوە بەهۆی بونی سەگی تەقەمەنی دۆزەرەوەو هەروەها ئامێرەكانی دۆزینەوەی تەقەمەنییەوە، ئەو كەسانەی خۆیان تەقاندەوە بەر لەوە بەبۆمبەكان بگەن. عەلی تەوەكولی بەرپرسی رێكخراوەی دادوەری هێزە چەكدارەكانی كرمان، ئێوارەی شەممە بەمیدیاكانی ئێرانی وت "زیاتر لە 64 بۆمب لە هەموو وڵات دۆزراونەتەوەو بڕیار بووە لەڕێوڕەسمی ساڵیادی قاسم سولەیمانیدا بتەقێنرێنەوەو ئەو كەسانەی ئەو بۆمبانەیان چاندبوو دەستگیركران". تا ئێستا ئەم هەواڵە لەلایەن سەرچاوە حكومكییەكانی ترەوە پشتڕاست نەكراوەتەوە.  

هاوڵاتی دادگای فیدراڵی عێراق لەیەكەم كۆبوونەوەیدا لەساڵی نوێدا تاووتوێی سكاڵایەك دەكات كە پەرلەمانتارێك لەدژی پێدانی قەرزە 700 ملیارییەكە بەهەرێمی كوردستان بۆ پێدانی مووچەی فەرمانبەران تۆماریكردوە. بڕیارە سبەینێ دوو شەمە 8-1-2024 دادگای فیدراڵی عێراق كۆبونەوەكانی دەستپێدەكاتەوەو لەیەكەم كۆبونەوەی ساڵی نوێشدا دادگاكە تاوتوێی چەند سكاڵایەك دەكات كە یەكێكیان سكاڵایەكی مستەفا سەنەد ئەندامی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراقە دژی پێدانی قەرزە بەهەرێمی كوردستان بۆ دابینكردنی مووچەی فەرمانبەران لەدژی محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق تۆماریكردوە. ئەندامەكەی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق لەسكاڵاكەیدا داوایكردوە دادگای فیدڕاڵی ناردنی پارە بەقەرز بۆ حكومەتی هەرێمی كوردستان بە نادەستووری ناوببات.

هاوڵاتی ئەمرۆ یەکشەمە 7/1/2024، شانەی ئەمنی عیراق لە راگەیەندراوێکیدا ، وردە کاری هێرشی ئاسمانی سوپای عیراقی بۆسەر حەشارگەکانی چەکدارانی داعشی لە پارێزگەی دیالە خستە ڕوو. هەرەوەها لە راگەیاندراوەکەی شانەی ئەمنی عیراقدا هاتووە کە هێزە ئاسمانییەکانی عیراقی بەردەوامن لە بوردومان و لێدانی حەشارگەکانی تیرۆریستانی داعش و لەناوبردنیان. ((لە دوای چاودێری و بەدواداچوونێکی ورد لە لایەن دەزگای هەواڵگری عیراقییەوە، هێزە ئاسمانییەکانی عیراق بە فرۆکەی ئێف16 چەند حەشارگەیەکی چەکدارانی داعشیان لە گووندی گوبەی ناوچەی وەقفی پارێزگای دیالە بووردومان کردووە )). شانەی ئەمنی وای وتووە. هەر لە راگەیاندراوەکەشدا ئەوە روونکراوەتەوە کە لە دوای بوردومانەکان ، سەرلە بەیانی ئەمرۆ لە دوای پشکنینی ناوچەکە لەلایەن هێزێکی ئەمنییەوە  ، تەرمی چوار چەکداری کوژراوی داعش کە یەکێکیان بەرپرسی سەربازی ناوچەکەیە بە ناوی (مەجید مەعیوف) دۆزراوەتەوەو جگەلەوەش چەندین چەک و جبەخانە لەناوبراون.

هاوڵاتی ئەمرۆ شەمە 6/1/2024 ، حزبوڵای لوبنان رایگەیاند کە لە وەڵامی کووشتنی ساڵح عاروری سەرکردەی دیاری بزووتنەوەی حەماس لە بەیروت ، بە دەیان رۆکێت هێرشی کردۆتە سەر ئیسرائیل. حزبوڵای لوبنانی ئەوەشی ووت ، نزیکەی 62 رۆکیتیان بەرەو بنکە سەربازییەکانی ئیسرائیل هاویشتووە کە بنکەی کۆنترۆڵی ئاسمانی ناچەی مرون لە باکووری ئیسرائیل یەکێک بووە لە ئامانجەکانیان . حزبەڵای لوبنانی ئەوەشی وتووە ،ئەم هێرشانە هێرشی دیکەشی بەدوادا دێت . لەلای خۆیەوە سوپای ئیسرائیل وتی : نزیکەی 40 رۆکیت لە لوبنانەوە بەرەو ناوچەی شاخی مرون لە باکووری ئیسرائیل هاوێژراون و تا ئیستا زیانەکانی نازانرێت. جێی ئاماژەیە ساڵح عاروری جێگری سەرۆکی مەکتەبی سیاسی بزووتنەوەی حەماس لە رێکەوتی 2/1/2024 لە ئەنجامی هێرشێکی ئاسمانی لە میانەی کۆبوونەوەیەکیدا لە نووسینگەی بزووتنەوەکە لە بەیروتی پایەتەختی لوبنان کوژرا.

هاوڵاتی  لەشاری شیرازی ئێران دەنگی تەقینەوەیەكی بەهێز بیستراوە، بەرپرسی یەكەی فریاكەوتن و قەیرانی شاری شیرازیش دەڵێت تەقینەوەكە پەیوەستە بەكەرەستەكانی فڕۆكەخانە یان خود هێزە سەربازییەكانەوە. ئاژانسی هەواڵی ئیسنای فەرمی لە زاری غولام رەزا غولامی، بەرپرسی یەكەی فریاكەوتن و قەیران لە شاری شیراز رایگەیاند" تائێستا هۆكاری تەقینەوەكە نەزانراوەو لەدوای تەواوبونی لێكۆڵینەوەكان ئەنجامەكان بۆ رای گشتی ئاشكرا دەكەین". "ئەو دەنگۆیانەش رەتدەكەینەوە كە باس لە كەوتنەخوارەوەی هەلیكۆپەرێك دەكەن لەشوێنی تەقینەوەكەدا" بەرپرسەكەی یەكەی فریاكەوتن و قەیرانی شیراز وای وت.  غولامی ئەوەشی وتووە"بەپێی زانیارییە سەرەتاییەكان، روداوەكە هیچ پەیوەندییەكی بەكەوتنە خوارەوەی فڕۆكە یا هەلیكۆپتەرەوە نییە، بەڵكو پەیوەستە بەكەرەستەكانی فڕۆكەخانە یان خود هێزە سەربازییەكانەوە". ئەوەشی خستوەتەڕوو"تەقینەوەكە لەلایەن بەرگری سوپاوە راگەیەنراوەو رەنگە پەیوەندی بە جبەخانە یا شتێكی دیكەوە هەبێت". لەچەند رۆژی رابردوودا دوو تەقینەوەی بەهێزی یەك لەدوای یەك لە ساڵیادی كوژرانی قاسم سولەیمانیدا، شاری كرمانی ئێرانی هەژاند كە لەئەنجامدا نزیكەی 100 كەس كوژران و زیاتر لە 280ی تریش بریندار بوون، رێكخراوی تیرۆریستی داعشیش بەرپرسیارێتی خۆی لە تەقینەوەكان راگەیاند.   

هاوڵاتی  سەرۆكی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا داوا لەسوپای عێراق دەكات بەمەبەستی بەرپەرچدانەوەی ئەو مەترسییانەی روبەڕووی عێراق بۆتەوە لەئامادەباشی تەواودا بن. ئەمڕۆ شەمە 6-1-2024 نوری مالیكی سەرۆكی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا لەتۆڕی كۆمەڵایەتی ئێكس، بەبۆنەی یادی 103 ساڵەی دامەزراندنی سوپای عێراق، پەیامێكی بڵاوكردەوەو رایگەیاند"ئێوە ئەو قەڵا تۆكمەیە بوون كە توانیتان  هێزە تاریكەكان و تیرۆریستیەكان تێكبشكێنن". سەرۆكی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا دەشڵێت" داواتان لێدەكەم كە لە ئامادە باشی تەواودا بن بەمەبەستی بەرپەرچدانەوەی ئەو ئاڵنگارییە ئەمنیانەی كە روبەڕووی عێراق بوونەتەوە".

هاوڵاتی  ژمارەی كوژراوانی تەقینەوەكانی كرمانی ئێران زیادیكردو زانیارییەكانیش ئەمریكاش تەئكید لەسەر ئەوە دەكەنەوە تەقینەوەكانی كرمان لەلایەن داعشی خوارسانەوە ئەنجامدراوە. محەمەد سابیری، بەرپرسی بەشی فریاكەوتنی كرمان رایگەیاند"بەرەبەیانی ئەمڕۆ 6-1-2024 دوو برینداری دیكەی تەقینەوەكەوەی كرمان لەنەخۆشخانە گیانیان لەدەستداوەو ژمارەكە گەیشتوەتە 91 كەس". ئاژانسی تەسنیمی سەر بەسوپای پاسداران رۆژی چوارشەممەی رابردوو كە تەقینەوەكمان رویاندا، رایگەیاند" بەهۆی تەقینەوەكانەوە 103 كەس كوژراون"، بەڵام ژمارەیەك میدیای تر ئەوەیان بڵاوكردبویەوە كە بەهۆی تەقینەوەكانەوە 88 كەس كوژراون و زیاتر لە 280 كەسی تریش بریندار بوون. رێوڕەسمی بەخاكسپاردنی تەرمی كوژراوەكان رۆژی هەینی 5-1-2024 بەڕێوەچوو، ئیبراهیم رەئیسی سەرۆك كۆماری ئیسلامی ئێران، لەڕێوڕەسەمەمەدا قسەیكردو لەوتارەكەیدا "بەبێ ئەوەی هیچ بەڵگەیەك بخاتەڕوو، باسی لەوە كرد داعش دروستكراوی ئەمریكاییەكانە". هاوكات حسێن سەلامی بەرپرسی باڵای سوپای پاسداران، لەڕێوڕەسمەكەدا وتی"تۆڵەی كوژراوەكانی تەقینەوەكەی كرمان بەر لە شەهیدبوونیان سەندراوەتەوە". دوای ڕێوڕەسمەكەش، وەزارەتی ئیتلاعاتی كۆماری ئیسلامی راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوەو ئاشكرایكرد"یەكێك لەو كەسانەی لەم تەقینەوەیەدا، خۆی تەقاندۆتەوە خەڵكی تاجیكستانە، بەڵام هێشتا ناسنامەی كەسەكەی تر دیار نییە". "بەگشتی 12 كەس پەیوەندیدار بەهێرشەكە لە شەش پارێزگای ئێران دەستگیركراون" وەزارەتی ئیتلاعات وا دەڵێت. ئەوەشی خستوەتەڕوو كە دەستگیركردنی كەسەكان لە ئێوارەی رووداوەكەوە دەستیپێكردوەو بەرەبەیانی پێنج شەممە دوو كەس كە كاری لۆجستیكی تەقینەوەكەیان لەئەستۆ بووە لەنزیك كرمان دەستگیركراون.  ئاژانسی رۆیتەرز لەزاری دوو سەرچاوەی ئەمریكییەوە باسی لەوە كردوە كە بەپێی ئەو زانیارییانەی لە بەردەستدان و لە لایەن ئەمریكاوە پشتڕاست كراونەتەوە، داعشی خواراسان، لقی داعش لە ئەفغانستان، تەقینەوەكانی ئەنجامداوە. ئەم دووسەرچاوەیە كە نەیانویستووە ناویان بڵاوبكرێتەوە رایانگەیاندوە"زانیارییەكان روون و ئاشكران و سەلمێندراون". داعش رۆژی پێنج شەممە لە راگەیەنراوێكیدا بەرپرسارێتی تەقینەوەكانی كرمانی گرتە ئەستۆو رایگەیاند "دوو كەس خۆیان تەقاندۆتەوە"، بەڵام  ئاماژەیان بەداعشی خوراسانی نەكردبوو.  دوای تەقینەوەكانی كرمان، لەیەكەم راپۆرتی سەرچاوە حكومییەكان باس لە دوو جانتا دەكرا كە لەڕێی دوورەوە تەقێندراونەتەوە، تەنانەت ماڵپەڕی تەسنیمی سەر بەسوپای پاسداران و ماڵپەڕی ئیرنا، ماڵپەڕی فەرمی كۆماری ئیسلامی، لە زاری سەرچاوە ئەمنییەكانی كۆماری ئیسلامییەوە هەرچەشنە خۆتاقاندنەوەیەكیان رەتكردەوە.

سەرەڕای ئەوەی دەسەڵاتدارانی توركیا ئیدانەی ئەو هێرشانە دەكەن كە ئیسرائیل دەیكاتە سەر غەزە، بەڵام ئاڵوگۆڕی بازرگانی نێوان ئەو دوو وڵاتە لەمانگی سێیەمی شەڕەكەدا بەڕێژەی 34.8% زیادیكردوە، تەنانەت ئەوەش ئاشكرابووە كاتێك ئەردۆگان ئیدانەی هێرشی ئیسرائیلی دەكرد بۆ سەر نەخۆشخانەیەكی غەزە كۆمپانیای بوراكی كوڕی خەریكی بار داگرتن بوە لەبەندەرێكی ئیسرائیل. بەپێی راپۆرتێكی ماڵپەڕی (The Cradle)، هەناردەی توركیا بۆ ئیسرائیل لەمانگی تشرینی دووەمی 2023دا 319.5 ملیۆن دۆلار بووە، بەڵام لەمانگی كانونی یەكەمی دواتردا بۆ 430.6 ملیۆن دۆلار زیادیكردووە، كە زیاترە لە بڕی هەناردەی توركیا بۆ ئیسرائیل لەمانگی تەموزی 2023دا پێش دەستپێكردنی ئۆپراسیۆنی تۆفانی ئەقسا لەلایەن بزوتنەوەی حەماسەوە بۆ سەر ئیسرائیل بڕەكەی 408.3 ملیۆن دۆلار بووە. ئیبراهیم قاوەچی كە ئابوریناسێكی توركیایە دەڵێت "گەلی توركیا لەبارەی روداوەكانی غەزەوە بەچاوی رق و كینەوە دەڕوانێت، لەكاتێكدا وەك هەمیشە لە پشت دەرگا داخراوەكانەوە شتێكی تر رودەدات، ناكرێت هەناردەكردن ئەوەندە زیادی بكردایە لەوەڵامی سەركردەیەكی وڵاتێكدا كە ئاگری لە ئیسرائیل بەردەدا". ڕەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆك كۆماری توركیا دوای هێرشەكانی ئیسرائیل بۆ سەر غەزە، رایگەیاند"پێویستە بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆك وەزیرانی ئیسرائیل دادگای بكرێت،  هەروەك چۆن سلۆبۆدان میلۆسۆڤیچ دادگایی كرا". "ئیسرائیل تەنها بكوژ نییە، بەڵكو دزێكیشە، ناتوانین ڕێگە بدەین ئیسرائیل جارێكی دیكە غەززە داگیر بكات، غەزە خاكێكی فەلەستینە، غەزە هی فەلەستینییەكانە، بۆ هەتا هەتایە هەر بەو شێوەیە دەمێنێتەوە"، سەرۆك كۆماری توركیا پێشتر واشی وت. ئیبراهیم قاوەچی ئاماژە بە داواكاری بیلالی كوڕی رەجەب تەیب ئەردۆگان سەرۆكی كۆماری توركیا دەكات كە داوای لەخەڵكی توركیا كرد بایكۆتی ئیسرائیل بكەن، لە كاتێكدا براكەی بوراك بەخاوەنی كەشتییەك ناسراوە كە بەردەوامن لە ناردنی كاڵا بۆ ئیسرائیل. لەمانگی تشرینی دووەمی ساڵی ڕابردوودا، ڕۆژنامەنوس مەتین سیهان پەیوەندییەكانی نێوان بوراك ئەردۆگان و كۆمپانیاكانی ئیسرائیلی ئاشكراكردبوو رایگەیاند"لەكاتێكدا سەرۆك ئەردۆگان ئیدانەی ئیسرائیلی دەكرد بەهۆی بۆردومانكردنی نەخۆشخانەیەكەوە لە 17ی ئۆكتۆبەردا، كۆمپانیای بوراكی كوڕی خەریكی بار داگرتن بوە لەبەندەرێكی ئیسرائیلی". ڕۆژنامەنوس مەتین سیهان ئەوەشی وتبوو "لە28ی تشرینی یەكەمدا، لەكاتێكدا ئەردۆگان دیسانەوە ڕەخنەی لە ئیسرائیل دەگرت و داوای لەخەڵك دەكرد بۆ گردبوونەوە، كەشتی كوڕەكەی بە بارەكەیەوە بە گەروی (جبل گارق)دا تێدەپەڕی”. ئەو رۆژنامەنوسە ئەوەشی بۆ ئاشكرابووە " ئەو شتانەی كە لەلایەن توركیاوە ڕەوانەی ئیسرائیل كراون، چەكیان لەخۆگرتووە، لەكاتێكدا بازرگانی نێوان كۆمپانیاكانی توركیاو ئیسرائیل وەك ئاسایی بەردەوام بووە سەرەڕای قسەكانی ئەنكەرە بەرامبەر بە ئیسرائیل". دوای ئاشكرابوونی پەیوەندیی بنەماڵەی ئەردۆگان لەگەڵ كۆمپانیاو بازرگانانی ئیسرائیل، سەرەتای مانگی كانوونی دووەمی ساڵی رابردوو، هاكان فیدان وەزیری دەرەوەی توركیا بەرگری لە بازرگانی دوو قۆڵی نێوان توركیا و ئیسرائیل كردو وتی "ئەو پەیوەندییانە زیان بە دۆزی فەڵەستین ناگەیەنن". دامەزراوەی ئاماری توركیا (TurkStat) باس لەوە دەكات كە هەناردەكردنی چەكی ئەنكەرە بۆ تەلئەبیب جێگەی سەرنج بووە، لە مانگی تشرینی یەكەمی ساڵی رابردودا توركیا بە بەهای 105 هەزار دۆلار پارچەی چەكی هەناردەی ئیسرائیلی كردوە، لەساڵی 2023دا ئەو هەناردەكردنە 823 هەزارو 112 دۆلار بووە، ئەمەش چەك و پارچەی یەدەگی لەخۆگرتبوو".  

هاوڵاتی شانه‌ی ڕاگه‌یاندنی سه‌ربازی عێراق ئه‌مڕۆ هه‌ینی ڕونكردنه‌وه‌یه‌كی له‌باره‌ی به‌ئامانجگرتنی باره‌گای حه‌شدی شه‌عبی له‌ به‌غدا بڵاوكرده‌وه‌ و ره‌تیشیكرده‌وه‌، هیچ هاوكاری و هه‌ماهه‌نگیه‌ك له‌نێوان عێراق و ئه‌مریكا له‌كاتی هێرشه‌كه‌دا هه‌بوبێت.   شانه‌ی ڕاگه‌یاندنی سه‌ربازی له‌ڕونكردنه‌وه‌یه‌كدا بڵاویكردۆته‌وه‌، دوێنێ وته‌بێژی وه‌زاره‌تی به‌رگری ئه‌مریكا لێدوانێكی داوه‌ و تیایدا ئاماژه‌ی به‌ بونی هاوكاری له‌گه‌ڵ لایه‌نی عێراقی كردوه‌ له‌و هێرشه‌ی كه‌ باره‌گای حه‌شدی شه‌عبی كرده‌ ئامانج، له‌ كاتێكدا ئێمه‌ جه‌خت له‌سه‌ر مه‌ترسییه‌كانی ئه‌م جۆره‌ لێدوانانه‌ ده‌كه‌ینه‌وه‌ و له‌هه‌مانكاتیشدا به‌ توندی بونی هاوكارییه‌كی له‌و شێوه‌یه‌ ڕه‌تده‌كه‌ینه‌وه‌". ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، "به‌پێچه‌وانه‌وه‌ لێدوانه‌كانه‌وه‌، هێرشه‌كه‌ی دوێنێ به‌بێ ئاگاداری هیچ لایه‌نێكی سه‌ربازی یان ئه‌منی عێراق ئه‌نجامدراوه‌، وه‌ك چۆن هێرشه‌كانی ئه‌م دواییه‌ كه‌ شوێنه‌ ئه‌منییه‌كانیان كردۆته‌ ئامانج". دوێنێ پێنجشەممە 4-1-2024 لەئەنجامی بۆردومانێكی فڕۆكەی بێ فڕۆكەوان بۆ سەر بنكەیەكی بزوتنەوەی نوجەبای سەر بە حەشدی شەعبی لە شەقامی فەڵەستینی  بەغدا، موشتاق تالیب سەعیدی ناسراو ئەبو تەقوا، ئامر لیوای 12ی بزوتنەوەكەو عەلی نایف عەرەفی ناسراو بە عەلی ئەبوو سەجاد بەرپرسی پاڵپشتی لۆجیستی بزووتنەوەی نوجەبا كوژران و 6 كەسی دیكە بریندار بوون. لە کۆتایی راگەیێندراوەکەیاندا، شانەی راگەیاندنی ئەمنیی عێراق جەختدەکاتەوە کە هێزە چەکدارەکانی عێراق بە سەرجەم پێکهاتەکانییەوە "بە گیانی یەک تیمی لەژێر سەرپەرشتیی سەرکردایەتی و رێنماییەکانی فەرماندەی گشتیی هێزە چەکدارەکانی عێراق کاردەکات و کردوویەتی، بەردەوامیش ئامادەیی تەواوی هەیە بۆ بەرگریکردن لە دەوڵەت و دامەزراوە دەستوورییەکان و چارەسەرکردنی سەرجەم ئەو دەستدرێژی و پێشێلکارییە یاساییانەی هەن." هاوکات سوودانیش سەرۆک وەزیرانی عێراق ئەمڕۆ هەینی لە مەڕاسیمی چوارەمین ساڵەى کوشتنى قاسم سولەیمانى و ئەبو مەهدى موهەندیس رایگەیاند؛جەخت لە کۆتاییهێنان بە ئەرکی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی دژی داعش لە عێراق دەکەینەوە و دەڵێت، "سەرقاڵی دیاریکردنی وادەیەکین بۆ کشانەوەی هێزە بیانییەکان لە عێراق."    ئەو بۆردوومانەی ئەمریکا لە بەغدا دەرگاى زیاترى لەسەر داواکارییەکان بۆ دەرچوونى هاوپەیمانیى نێودەوڵەتیی دژی داعش لە عێراق کردەوە. کاردانەوەى بەشێک لە بەرپرسانى سیاسیی شیعە لەسەر ئەو رووداوە بە ئاڕاستەى کۆتاییهێنان بوو بە ئەرکى هاوپەیمانیى نێودەوڵەتى لە عێراق.

هاوڵاتی وەزیری ناوخۆی ئێران دەستگیرکردنی چەند کەسێکی راگەیاند کە گومانیان لێ دەکەن، بکەری تەقینەوەکانی شاری کرمان بن. ئەمڕۆ هەینی، وەزارەتی ناوخۆی ئێران لەبارەی روداوی تەقینەوەکەی رۆژی چوارشەممەی رابردو لە پارێزگای کرمان راگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە و ئاماژەی بەوەکردوە، کە ژمارەیەک کەسیان دەستگیرکردوە کە گومان دەکرێت ئەنجامدەری تەقینەوەکان بن. رۆژی چوارشەممە لە پارێزگەی کرمانی باشووری ئێران لەکاتێکدا کە خەڵکێکی زۆر بۆ یادکردنەوەی چوار ساڵەی کوژرانی قاسم سولەیمانی، بەرپرسی پێشووی فەیلەقی قودسی سوپای پاسدارانی ئێران لە نزیک گۆڕەکەی لە گۆڕستانی شەهیدانی کرمان کۆببوونەوە، دوو تەقینەوە روویاندا.  لە تەقینەوەکاندا 84 کەس کوژران و 284 کەسی دیکەش برینداربوون هاوکات داعش رۆژی پێنجشەممە بەرپرسیارێتیی خۆی لە تەقینەوەکانی ئێران راگەیاند و لە تێلیگرامی خۆیەوە گوتی، بە پشتێنی بۆمبڕێژکراو لەلایەن دوو خۆکوژەوە کراون.