.jpeg)
.png)
هاوڵاتی - ئەوەی لە سوریا رویدا مەبەست لێی جوڵاندنی گۆڕەپانی عێراقە. - هەر کەسێک هەوڵی روخاندنی دەسەڵاتی شیعە لە بەغدا بدات ئەوا خەونەکەی بەدینایەت. - عێراق وڵاتێکی دیموکراتییە و بە ئاشتیانە دەستاودەستی دەسەڵات دەکرێت. نوری مالیکی سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا رایگەیاند: ئەوەی لە سوریا رویدا مەبەست لێی جوڵاندنی گۆڕەپانی عێراقە و هەر کەسێک هەوڵی روخاندنی دەسەڵاتی شیعە لە بەغدا بدات ئەوا خەونەکەی بەدینایەت. بە وتەی مالیکی عێراق وڵاتێکی دیموکراتییە و بە ئاشتیانە دەستاودەستی دەسەڵات دەکرێت، رێکەوتن و لێکتێگەیشتنیش لە نێو چوارچێوەی هەماهەنگی هەیە. رونیشیکردەوە عێراق لەسەر بنەمای دەستور بنیاتنراوە و پەرۆشن کاروانەکەیان هاوتەریب بێت لەگەڵ دەستور و چوارچێوە یاساییەکان.
هاوڵاتی - ئەوەی لە سوریا رویدا مەبەست لێی جوڵاندنی گۆڕەپانی عێراقە. - هەر کەسێک هەوڵی روخاندنی دەسەڵاتی شیعە لە بەغدا بدات ئەوا خەونەکەی بەدینایەت. - عێراق وڵاتێکی دیموکراتییە و بە ئاشتیانە دەستاودەستی دەسەڵات دەکرێت. نوری مالیکی سەرۆکی هاوپەیمانی دەوڵەتی یاسا رایگەیاند: ئەوەی لە سوریا رویدا مەبەست لێی جوڵاندنی گۆڕەپانی عێراقە و هەر کەسێک هەوڵی روخاندنی دەسەڵاتی شیعە لە بەغدا بدات ئەوا خەونەکەی بەدینایەت. بە وتەی مالیکی عێراق وڵاتێکی دیموکراتییە و بە ئاشتیانە دەستاودەستی دەسەڵات دەکرێت، رێکەوتن و لێکتێگەیشتنیش لە نێو چوارچێوەی هەماهەنگی هەیە. رونیشیکردەوە عێراق لەسەر بنەمای دەستور بنیاتنراوە و پەرۆشن کاروانەکەیان هاوتەریب بێت لەگەڵ دەستور و چوارچێوە یاساییەکان.
هاوڵاتی - لەنێو ئەو سەربازانە کەسانی پلەداری وەکو عەمید هەن. - زۆربەی سەربازەکان دەیانەوێت بگەڕێنەوە وڵاتەکەیان. - بەڵام بەهۆی داخستنی سنوور و نەبوونی فڕۆکە، پرۆسەی گەڕانەوەیان دواکەوتووە. عیماد دلێمی قایمقامی قەزای رووتبەى سەر بە پارێزگای ئەنبار ئاشكرای كرد 2150 سەربازی سورى، کە پلەداری گەورەشیان تێدایە لە کەمپێکی پارێزگای ئەنبار نیشتەجێکراون. عیماد دلێمی بە ڕۆژنامەووسانی ڕاگەیاند، لەنێو ئەو سەربازانە کەسانی پلەداری وەکو عەمید هەن، هەروەها بەشێکیان کارمەندی گومرگی سوریان. باس لەوە دەکات، سەربازەکان لە کەمپێک دا لە نزیک فڕۆکەخانەی سەربازیی مورەسەنات نیشتەجێکراون، کە 70 کم لە رۆژئاوای رووتبە و چوارڕیانی ترێبیل و تەنەف دوورە و کەمپەکە کارەبای نییە و ئاویشی وەک پێویست نییە. بەوتەی قایمقامی رووتبە، زۆربەی سەربازەکان دەیانەوێت بگەڕێنەوە وڵاتەکەیان، بەتایبەتی دوای دەرچوونی بڕیاری لێخۆشبوونیان؛ بەڵام بەهۆی داخستنی سنوور و نەبوونی فڕۆکە، پرۆسەی گەڕانەوەیان دواکەوتووە. قەزای رووتبە گەورەترین قەزای عێراقە لە رووی رووبەرەوە، 300 کیلۆمەتر لە روومادی سەنتەری پارێزگاری ئەنبارەوە دوورە و لەگەڵ ئوردن، سووریا و سعودیە هاوسنوورە. عێراق و هەرێمی کوردستان زیاتر لە 600 کیلۆمەتر سنووری هاوبەشیان لەگەڵ سووریا و رۆژئاوای کوردستان دا هەیە.
ئامادەكردنی: محمد فاتح حامد - زۆربەی لایەنەكان عێراقیان دڵنیاكردووەتەوە و هیچ ترسێك لەسەر عێراق نييه. - ئەو دەنگۆیانەی هەیە تەنها لە تۆڕە كۆمەڵایەتیەكان بڵاودەكرێنەوە و تەنها بابەتەكە بابەتی میدیایە و هیچی تر. - ڕووداوەكان و گۆڕانكاریەكانی سوریا هیچ كاریگەریەكی نییە لەسەر پەیوەندیەكانی نێوان عێراق و ئێران. دكتۆر حەیدەر بەرزنجی شرۆڤەكاری سیاسی عێراقی دڵنیایی دەدات هیچ مەترسیەك لەسەر عێراق نییە و پەیوەندیەكانیشی لەگەڵ ئێران ڕۆژ بە ڕۆژ بەهێزتر دەبێت. دكتۆر حەیدەر بەرزنجی تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند هیچ مەترسیەك لەسەر عێراق نییە، ئەو دەنگۆیانەی هەیە تەنها لە تۆڕە كۆمەڵایەتیەكان بڵاودەكرێنەوە و تەنها بابەتەكە بابەتی میدیایە و هیچی تر. وتيشى: زۆربەی لایەنەكان عێراقیان دڵنیاكردووەتەوە و دەسەڵاتدارانی نوێی سوریاش زیاتر لەجارێك عێراقیان دڵنیا كردووەتەوە كە مەبەستیان عێراق نییە و ئەیانەوێت پەیوەندیەكانیان لەگەڵ عێراق بەهێز بكەن و هیچ ترسێك لەسەر عێراق نییە. رونیشیكردەوە ڕووداوەكان و گۆڕانكاریەكانی سوریا هیچ كاریگەریەكی نییە لەسەر پەیوەندیەكانی نێوان عێراق و ئێران، بەپێچەوانەوە ئەو پەیوەندیانە ڕۆژ بە ڕۆژ بەهێزتر دەبن، ئێمە سنوری هاوبەش و عەقیدەی هاوبەشمان هەیە و ڕێكەوتنی ئەمنی و چەند ڕێكەوتنێكی تر لەنێوانماندا هەیە . دووپاتیشیكردەوە بۆچی سیناریۆی سوریا لە عێراق دووبارەببێتەوە، لەكاتێكدا هیچ وڵاتێك لە ناوچەكە هێندە عێراق دیموكراسی نییە، ئەوانەی داوای گۆڕینی ڕژێمی عێراق دەكەن، لەسەر چ پێوەرێك داوا دەكەن، چی ڕوویداوە تاكو داوای گۆڕینی ڕژێمی سیاسی بكەن لە عێراق.
هاوڵاتی - كۆی بەڵگەنامەكانی زیندانی سیدنایا كۆدەكەینەوە بەمەبەستی دادگاییکردنی بەشار ئەسەد لە دادگایەکی نێودەوڵەتی. - بەنیازن زیندانی سیدنایا بکەنە مۆزەخانە و کۆی بەڵگەنامەکانیش کۆبکەنەوە. - ئۆپۆزسیۆن پلانی هەیە کە زیندانی سیدنایا بکاتە مۆزەخانە تا هەردەم هاوڵاتیان ئەو تاوانانەیان لەبەرچاوبێت کە رژێمی ئەسەد لەماوەی دەیان ساڵ دەرحەق بە هاوڵاتیانی سوریا ئەنجامی داون. هاوشێوەی ئەمنە سورەکەی شاری سلێمانی، زیندانی سیدنایاش لە باکوردی دیمەشق دەکرێتە مۆزەخانە و وەك بەڵگەیەكیش بۆ دادگاییكردنی بەشار ئەسەد بەكاریدەهێنن. ئەحمەد شەرع فەرماندەی دەستەی تەحریر شام ڕایگەیاند كۆی بەڵگەنامەكانی زیندانی سیدنایا كۆدەكەینەوە بەمەبەستی دادگاییکردنی بەشار ئەسەد لە دادگایەکی نێودەوڵەتی. ئەحمەد شەرع ڕونیكردەوە بەنیازن زیندانی سیدنایا بکەنە مۆزەخانە و کۆی بەڵگەنامەکانیش کۆبکەنەوە بەمەبەستی دادگاییکردنی بەشار ئەسەد لە دادگایەکی نێودەوڵەتی. لە دوای ڕاپەرینی ساڵی 1991 ئەمنە سورەکەی شاری سلێمانی کرایە مۆزەخانە،کە دەرخەری دڕندەیی رژێمی بەعس بوو لەماوەی دەسەڵاتی لەعێراق. لەدوای روخانی بەشار ئەسەدیش ئۆپۆزسیۆن پلانی هەیە کە زیندانی سیدنایا بکاتە مۆزەخانە تا هەردەم هاوڵاتیان ئەو تاوانانەیان لەبەرچاوبێت کە رژێمی ئەسەد لەماوەی دەیان ساڵ دەرحەق بە هاوڵاتیانی سوریا ئەنجامی داون.
هاوڵاتی - بڕیارە یەکەمین شاندی قەتەری رۆژی یەکشەممە سەردانی سووریا بکات. - شاندێکی قەتەری سەردانی سووریا دەكات بۆ ئەوەی لەگەڵ بەرپرسانی حکومەتی راگوزەری ئەو وڵاتە کۆبێتەوە. - قەتەر لە تەممووزی 2011 باڵیۆزخانەکەی لە دیمەشق داخست. دیپلۆماتێکی قەتەری ئاشكرایكرد بڕیارە یەکەمین شاندی قەتەری رۆژی یەکشەممە سەردانی سووریا بکات بەمەبەستی کردنەوەی باڵیۆزخانە ئەو وڵاتە لە سوریا. بڕیارە یەکشەممە، شاندێکی قەتەری سەردانی سووریا بکات بۆ ئەوەی لەگەڵ بەرپرسانی حکومەتی راگوزەری ئەو وڵاتە کۆبێتەوە. دیپلۆماتێکی قەتەری بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاندووە بڕیارە یەکەمین شاندی قەتەری رۆژی یەکشەممە سەردانی سووریا بکات بۆ گرتنەبەری رێکاری پێویست بۆ کردنەوەی باڵیۆزخانە و باشکردنی گەیاندنی یارمەتییە مرۆییەکان." قەتەر لە تەممووزی 2011 باڵیۆزخانەکەی لە دیمەشق داخست و باڵیۆزەکەی گەڕاندەوە دوای ئەوەی خۆپێشاندانی دژی بەشار ئەسەد گۆڕدرا بۆ شەڕی نێوخۆ. دیپلۆماتە قەتەرییەکە ئاماژەی بەوە کردووە، بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوە لەنێو شاندەکەدا دەبن و ئەو هەواڵانەشی رەتکردنەوە گوایە سەرۆکی هەواڵگریی قەتەر سەردانی دیمەشقی کردبێت. پێشتر بەرپرسێکی قەتەری رایگەیاندبوو، وڵاتەکەی دەرەچەیەکی پەیوەندی لەگەڵ هەتەشە کردووەتەوە. بە وتەی بەرپرسەکە، ئامانج لە پەیوەندییەکان لەگەڵ هەتەشە و گرووپەکانی دیکە "پاراستنی ئارامی و دامەزراوە حکومییەکانی سووریایە لە ماوەی قۆناخی راگوزەردا." قەتەر رۆژی چوارشەممە رایگەیاند، لە ماوەیەکی نزیکدا باڵیۆزخانەکەی لە دیمەشق دەکاتەوە.
هاوڵاتی - بڕیارە یەکەمین شاندی قەتەری رۆژی یەکشەممە سەردانی سووریا بکات. - شاندێکی قەتەری سەردانی سووریا دەكات بۆ ئەوەی لەگەڵ بەرپرسانی حکومەتی راگوزەری ئەو وڵاتە کۆبێتەوە. - قەتەر لە تەممووزی 2011 باڵیۆزخانەکەی لە دیمەشق داخست. دیپلۆماتێکی قەتەری ئاشكرایكرد بڕیارە یەکەمین شاندی قەتەری رۆژی یەکشەممە سەردانی سووریا بکات بەمەبەستی کردنەوەی باڵیۆزخانە ئەو وڵاتە لە سوریا. بڕیارە یەکشەممە، شاندێکی قەتەری سەردانی سووریا بکات بۆ ئەوەی لەگەڵ بەرپرسانی حکومەتی راگوزەری ئەو وڵاتە کۆبێتەوە. دیپلۆماتێکی قەتەری بە ڕۆژنامەنووسانی ڕاگەیاندووە بڕیارە یەکەمین شاندی قەتەری رۆژی یەکشەممە سەردانی سووریا بکات بۆ گرتنەبەری رێکاری پێویست بۆ کردنەوەی باڵیۆزخانە و باشکردنی گەیاندنی یارمەتییە مرۆییەکان." قەتەر لە تەممووزی 2011 باڵیۆزخانەکەی لە دیمەشق داخست و باڵیۆزەکەی گەڕاندەوە دوای ئەوەی خۆپێشاندانی دژی بەشار ئەسەد گۆڕدرا بۆ شەڕی نێوخۆ. دیپلۆماتە قەتەرییەکە ئاماژەی بەوە کردووە، بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوە لەنێو شاندەکەدا دەبن و ئەو هەواڵانەشی رەتکردنەوە گوایە سەرۆکی هەواڵگریی قەتەر سەردانی دیمەشقی کردبێت. پێشتر بەرپرسێکی قەتەری رایگەیاندبوو، وڵاتەکەی دەرەچەیەکی پەیوەندی لەگەڵ هەتەشە کردووەتەوە. بە وتەی بەرپرسەکە، ئامانج لە پەیوەندییەکان لەگەڵ هەتەشە و گرووپەکانی دیکە "پاراستنی ئارامی و دامەزراوە حکومییەکانی سووریایە لە ماوەی قۆناخی راگوزەردا." قەتەر رۆژی چوارشەممە رایگەیاند، لە ماوەیەکی نزیکدا باڵیۆزخانەکەی لە دیمەشق دەکاتەوە.
هاوڵاتی - له كاتی سه‌رهه‌ڵدانی ئاڵۆزی و شه‌ڕه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی سوریا، عێراق په‌یوه‌ندیی به‌رده‌وامی له‌گه‌ڵ هاوپەیمانان و ئه‌مریكا هه‌بوه. - سەردانی ئەنتۆنی بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەمریکاش بۆ بەغدا پشتڕاستیکردەوە کە ئاسایشی عێراق پارێزراوە و هیچ پێشێلکارییەک ڕێگەپێدراو نییە. - هاوپەیمانی نێودەوڵەتی تا ئێستاش لە عێراق ئامادەیە و لەماوەكانی ڕابردودا 75 هێرشیان لە دژی تیرۆریستانی داعش ئەنجامداوە. باسم عەوادی وتەبێژی حكومەتی عێراق ڕایگەیاند عێراق پشتگیری هیچ گروپ و لایه‌نێكی سیاسی لە سوریادا ناكات. باسم عەوادی لە ڕاگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، له كاتی سه‌رهه‌ڵدانی ئاڵۆزی و شه‌ڕه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی سوریا، عێراق په‌یوه‌ندیی به‌رده‌وامی له‌گه‌ڵ هاوپەیمانان و ئه‌مریكا هه‌بوه و سەردانی ئەنتۆنی بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەمریکاش بۆ بەغدا پشتڕاستیکردەوە کە ئاسایشی عێراق پارێزراوە و هیچ پێشێلکارییەک ڕێگەپێدراو نییە. ئاماژەی بەوەشكرد، "وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ڕۆڵی حکومەتی عێراقی لە هێورکردنەوەی دۆخی ناوچەکە بەرز نرخاند، هەروەها هاوپەیمانی نێودەوڵەتی تا ئێستاش لە عێراق ئامادەیە و لەماوەكانی ڕابردودا 75 هێرشیان لە دژی تیرۆریستانی داعش ئەنجامداوە. باسم عەوادی باسی لەوەشكرد، عێراق به هیچ شێوه‌یه‌ك ده‌ستوه‌ردانی سه‌ربازی له سوریا نه‌كردوه، هەروەها عێراق هیچ پرۆژه‌یه‌كی یەكلایەنەیان سه‌باره‌ت به سوریا نییه و پشتگیری هیچ گروپ و لایه‌نێكی سیاسی له‌و وڵاته‌دا ناكات، بەڵام ناكرێت تێڕوانینی عێراق سه‌باره‌ت به ڕوداوه‌كانی سوریا به‌هه‌ند وه‌رنه‌گیرێت. ئەوەشی خستەڕو، نه داعش و هیچ گروپێكی دیكه‌ی چه‌كداری توندڕه‌و بۆی نییه و ناتوانێت سنوره‌كانی عێراق ببه‌زێنێت، به‌تایبه‌تی كه هێزه عێراقییه‌كان به پشتیوانی هێزه‌كانی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تی ئاماده‌ن گورز له هه‌ر جموجۆڵێكی تیرۆریستی بده‌ن.
هاوڵاتی - له كاتی سه‌رهه‌ڵدانی ئاڵۆزی و شه‌ڕه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی سوریا، عێراق په‌یوه‌ندیی به‌رده‌وامی له‌گه‌ڵ هاوپەیمانان و ئه‌مریكا هه‌بوه. - سەردانی ئەنتۆنی بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەمریکاش بۆ بەغدا پشتڕاستیکردەوە کە ئاسایشی عێراق پارێزراوە و هیچ پێشێلکارییەک ڕێگەپێدراو نییە. - هاوپەیمانی نێودەوڵەتی تا ئێستاش لە عێراق ئامادەیە و لەماوەكانی ڕابردودا 75 هێرشیان لە دژی تیرۆریستانی داعش ئەنجامداوە. باسم عەوادی وتەبێژی حكومەتی عێراق ڕایگەیاند عێراق پشتگیری هیچ گروپ و لایه‌نێكی سیاسی لە سوریادا ناكات. باسم عەوادی لە ڕاگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، له كاتی سه‌رهه‌ڵدانی ئاڵۆزی و شه‌ڕه‌كانی ئه‌م دواییه‌ی سوریا، عێراق په‌یوه‌ندیی به‌رده‌وامی له‌گه‌ڵ هاوپەیمانان و ئه‌مریكا هه‌بوه و سەردانی ئەنتۆنی بلینكن وەزیری دەرەوەی ئەمریکاش بۆ بەغدا پشتڕاستیکردەوە کە ئاسایشی عێراق پارێزراوە و هیچ پێشێلکارییەک ڕێگەپێدراو نییە. ئاماژەی بەوەشكرد، "وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ڕۆڵی حکومەتی عێراقی لە هێورکردنەوەی دۆخی ناوچەکە بەرز نرخاند، هەروەها هاوپەیمانی نێودەوڵەتی تا ئێستاش لە عێراق ئامادەیە و لەماوەكانی ڕابردودا 75 هێرشیان لە دژی تیرۆریستانی داعش ئەنجامداوە. باسم عەوادی باسی لەوەشكرد، عێراق به هیچ شێوه‌یه‌ك ده‌ستوه‌ردانی سه‌ربازی له سوریا نه‌كردوه، هەروەها عێراق هیچ پرۆژه‌یه‌كی یەكلایەنەیان سه‌باره‌ت به سوریا نییه و پشتگیری هیچ گروپ و لایه‌نێكی سیاسی له‌و وڵاته‌دا ناكات، بەڵام ناكرێت تێڕوانینی عێراق سه‌باره‌ت به ڕوداوه‌كانی سوریا به‌هه‌ند وه‌رنه‌گیرێت. ئەوەشی خستەڕو، نه داعش و هیچ گروپێكی دیكه‌ی چه‌كداری توندڕه‌و بۆی نییه و ناتوانێت سنوره‌كانی عێراق ببه‌زێنێت، به‌تایبه‌تی كه هێزه عێراقییه‌كان به پشتیوانی هێزه‌كانی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تی ئاماده‌ن گورز له هه‌ر جموجۆڵێكی تیرۆریستی بده‌ن.
ئامادەكردنی: محمد فاتح حامد - عێراق یەكیەكە لە وڵاتە دراوسیەكانی سوريا و بەشێوەیەكی نەرێنی گۆڕانكاریەكانی سوریا كاریگەریان لەسەر عێراق دەبێت. - عێراق ڕێوشوێنەكانی توندتر كردووەتەوە و دەستیكردووە بە لێدانی حەشارگەی تیرۆریستان لە دیالە و كەركوك و موسڵ. - پەیوەندی نێوان ئێران و عێراق زۆر باشە و سەردان و كۆبوونەوەی گرنگ لەنێوانیاندا ئەنجامدراوە. محەمەد ساعدی شرۆڤەكاری سیاسی عێراقی ڕایگەیاند چەندین سەردان و كۆبوونەوەی گرنگ لە نێوان عێراق و ئێران ئەنجامدراوە و بەگرنگی دەزانن عێراق دووربێت لەو شەڕەی ناوچەكەی گرتووەتەوە. محەمەد ساعدی تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند عێراق یەكیەكە لە وڵاتە دراوسیەكانی سوريا و بەشێوەیەكی نەرێنی گۆڕانكاریەكانی سوریا كاریگەریان لەسەر عێراق دەبێت. وتيشى: عێراق ڕێوشوێنەكانی توندتر كردووەتەوە و دەستیكردووە بە لێدانی حەشارگەی تیرۆریستان لە دیالە و كەركوك و موسڵ و لەسەر سنوریش بەهەمان شێوە ڕێوشوێنی توندی گرتووەتەبەر. پێشی وایە قورسە سیناریوەكەی سوریا لە عێراق دووبارە ببێتەوە و حكومەتەكەی سودانی ڕێكای سیاسی زۆر گرنگی گرتوەتەبەر و سەردانی گرنگ و پەیوەندی گرنگی ئەنجامداوە و عێراق جموجۆڵێكی زۆری دەسپێكردووە و پارێزراو دەبێت لەپشێوی ئەمنی و سیاسی. سەبارەت بە پەیوەندیەكانی عێراق و ئێران و هەژمونی ئێران بەسەر عێراقەوە، وتى: ئەوەی كە لە سوریا ڕوودەدات هیچ كاریگەری ناخاتە سەر ئەم پەیوەندیانە و پەیوەندی نێوان ئێران و عێراق زۆر باشە و سەردان و كۆبوونەوەی گرنگ لەنێوانیاندا ئەنجامدراوە و گفتووگۆش لە نێوانیاندا بەردەوامە و بەگرنگی دەزانن عێراق ببێتە ناوچەیەكی سەقامگیر و نەبێتە گۆڕەپانی شەڕ و ناكۆكی ئەمنی كە بەرۆكی ناوچەكەی گرتووە.
هاوڵاتی - ئێمە سەیری راستییەکان دەکەین و لەسەر بنەمای راستییەکان لە سووریا مامەڵە دەکەین. - ژیرانە و لۆژیکی نەبوو کە هێزەکانی ئێران لە بری سوپای سووریا شەڕ بکەن. - دوایین هێز کە گۆڕەپانی شەڕی سووریایان بەجێهێشت، سوپای پاسداران بوون. حوسێن سەلامی فەرماندەی گشتی سوپای پاسدارانی ئێران ڕایگەیاند ئێران سەیری راستییەکان دەکات و لەسەر بنەمای راستییەکان لە سووریا مامەڵە دەکات. حوسێن سەلامی لە کۆبوونەوەیەکدا لەگەڵ فەرماندە باڵاکانی سوپای پاسداران هەڵسەنگاندنی بۆ پێشهاتەکانی سووریا و رووخانی دەسەڵاتی بەشار ئەسەدی کرد، رایگەیاند، "ئێمە سەیری راستییەکان دەکەین و لەسەر بنەمای راستییەکان لە سووریا مامەڵە دەکەین، بە شانازییەوە دەتوانم بڵێم، دوایین هێز کە گۆڕەپانی شەڕی سووریایان بەجێهێشت، هێزەکانی سوپای پاسداران بوون." بە پێویستيشى دەزانێت ستراتیژەکان بەپێی هەلومەرجەکان بگۆڕدرێن و دەڵێت: "ئێمە ناتوانین بە وەستان و سەقامگیری لە ستراتیژیدا کێشە جیهانی و ناوچەییەکان چارەسەر بکەین." بە وتەی جەنەراڵ سەلامی، "ژیرانە و لۆژیکی نەبوو" کە هێزەکانی ئێران لە بری سوپای سووریا شەڕ بکەن، "هەندێک کەس چاوەڕێی ئەوەیان لێدەکردین ئێمە لە بری سوپای سووریا شەڕمان کردبا، ئایا مەعقوڵە ئێمە هەموو سوپای پاسداران و هێزەکانی بەسیج سەرقاڵ بکەین بۆ شەڕکردن لە وڵاتێکی دیکە، لە کاتێکدا سوپای ئەو وڵاتە خۆی تەماشاکەرە؟" دانى بەوەشدا نا، کە هەموو رێگەکانی گواستنەوەی هێزیان بۆ سووریا لەسەر داخرابوو. لەگەڵ ئەوەشدا هەموو هەوڵێکیان دەدا هاوکاریی سووریا بکەن. وتيشى: بەر لە چەند مانگێک زانیارییان لەسەر جموجوڵی گرووپە چەکدارەکانی دژبەری حکومەتی ئەسەد هەبووە و حکومەتی سووریایان لەوە ئاگادار کردووەتەوە، "بەڵام لەبەر ئەوەی لەنێو حکومەتی سووریادا ئیرادەی گۆڕانکاری، شەڕ و بەرگری بە مانا راستەقینەکەی نەبوو، بەداخەوە ئەم رووداوانەمان بینی." رەتیشيکردەوە، کۆماری ئیسلامیی ئێران لق و پۆپەکانی لە ناوچەکە لەدەستدابێت و رێگەی گەیاندنی یارمەتی بۆ بەرەی مقاوەمە داخرابن، "ئێستاش رێگەکان بۆ پشتیوانی لە بەرەی مقاومە کراوەن، بەو شێوەیە نییە کە هەموو رێگەکان تایبەت بن بە سووریا، تەنانەت لەوێشدا رەنگە وردە وردە فۆرمێکی دیکە وەربگرێتەوە."
هاوڵاتی - ئێمە سەیری راستییەکان دەکەین و لەسەر بنەمای راستییەکان لە سووریا مامەڵە دەکەین. - ژیرانە و لۆژیکی نەبوو کە هێزەکانی ئێران لە بری سوپای سووریا شەڕ بکەن. - دوایین هێز کە گۆڕەپانی شەڕی سووریایان بەجێهێشت، سوپای پاسداران بوون. حوسێن سەلامی فەرماندەی گشتی سوپای پاسدارانی ئێران ڕایگەیاند ئێران سەیری راستییەکان دەکات و لەسەر بنەمای راستییەکان لە سووریا مامەڵە دەکات. حوسێن سەلامی لە کۆبوونەوەیەکدا لەگەڵ فەرماندە باڵاکانی سوپای پاسداران هەڵسەنگاندنی بۆ پێشهاتەکانی سووریا و رووخانی دەسەڵاتی بەشار ئەسەدی کرد، رایگەیاند، "ئێمە سەیری راستییەکان دەکەین و لەسەر بنەمای راستییەکان لە سووریا مامەڵە دەکەین، بە شانازییەوە دەتوانم بڵێم، دوایین هێز کە گۆڕەپانی شەڕی سووریایان بەجێهێشت، هێزەکانی سوپای پاسداران بوون." بە پێویستيشى دەزانێت ستراتیژەکان بەپێی هەلومەرجەکان بگۆڕدرێن و دەڵێت: "ئێمە ناتوانین بە وەستان و سەقامگیری لە ستراتیژیدا کێشە جیهانی و ناوچەییەکان چارەسەر بکەین." بە وتەی جەنەراڵ سەلامی، "ژیرانە و لۆژیکی نەبوو" کە هێزەکانی ئێران لە بری سوپای سووریا شەڕ بکەن، "هەندێک کەس چاوەڕێی ئەوەیان لێدەکردین ئێمە لە بری سوپای سووریا شەڕمان کردبا، ئایا مەعقوڵە ئێمە هەموو سوپای پاسداران و هێزەکانی بەسیج سەرقاڵ بکەین بۆ شەڕکردن لە وڵاتێکی دیکە، لە کاتێکدا سوپای ئەو وڵاتە خۆی تەماشاکەرە؟" دانى بەوەشدا نا، کە هەموو رێگەکانی گواستنەوەی هێزیان بۆ سووریا لەسەر داخرابوو. لەگەڵ ئەوەشدا هەموو هەوڵێکیان دەدا هاوکاریی سووریا بکەن. وتيشى: بەر لە چەند مانگێک زانیارییان لەسەر جموجوڵی گرووپە چەکدارەکانی دژبەری حکومەتی ئەسەد هەبووە و حکومەتی سووریایان لەوە ئاگادار کردووەتەوە، "بەڵام لەبەر ئەوەی لەنێو حکومەتی سووریادا ئیرادەی گۆڕانکاری، شەڕ و بەرگری بە مانا راستەقینەکەی نەبوو، بەداخەوە ئەم رووداوانەمان بینی." رەتیشيکردەوە، کۆماری ئیسلامیی ئێران لق و پۆپەکانی لە ناوچەکە لەدەستدابێت و رێگەی گەیاندنی یارمەتی بۆ بەرەی مقاوەمە داخرابن، "ئێستاش رێگەکان بۆ پشتیوانی لە بەرەی مقاومە کراوەن، بەو شێوەیە نییە کە هەموو رێگەکان تایبەت بن بە سووریا، تەنانەت لەوێشدا رەنگە وردە وردە فۆرمێکی دیکە وەربگرێتەوە."
ئامادەكردنی: محمد فاتح حامد - ئەم گرووپانە ترسیان هەیە لەوەی كە هاوڵاتیانی ناوچە سوننە نشینەكان و ناوچە سنوریەكانی نزیك لە سوریا یاخی ببن لەو میلیشیانە. - پريشكی ئەم ئاگر و پشێویانە بەر هەرێمی كوردستان نەكەوتووە و سەقامگیری هەرێم گرنگە بۆ ئەمریكا و رۆژئاوا وهەرێمی كوردستان پارێزراوە. - سەرەی لێدانی گرووپەكانی بەرەی موقاوەمەی عێراقە كە بەشێكن لە تۆڕی تاران. بینەر كوردی توێژەری كاروباری نێودەوڵەتی لە واشنتن ڕایگەیاند سەرەی لێدانی گرووپەكانی بەرەی موقاوەمەی عێراقە كە بەشێكە لە تۆڕی تاران و ئەگەری لێدان لەم گرووپانە ئەگەرێكی پێشبینیكراوە. بینەر كوردی تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند بەرەی موقاوەمەی عێراق بەشێكە لەو تۆڕانەی كە تاران بۆ سەپاندنی هەژمون تا ئێستا بەكاری هێناوە و لێدانی گرووپی موقاوەمەی ئیسلامی عێراق دەكەوێتە سەر ئەوەی، دەبنە ترسێكی واقعی بۆ جيۆسیاسی و ئەو گۆڕانكاریانەی لەناوچەكەدا ڕوودەدەن. وتيشى: ئەم گرووپانە ترسیان هەیە لەوەی كە هاوڵاتیانی ناوچەكانی دەشتی نەینەوا لە شنگال و ناوچە سوننە نشینەكانی تر و لە ناوەڕاستی عێراق و ناوچە سنوریەكانی نزیك لە سوریا یاخی ببن لەو میلیشیانە و ئەمەش ئەگەرێكە كە لە ئارادایە. ڕونیشیكردەوە تاكو ئێستا حكومەتی عێراق واتا بەرەی سودانی تا ڕادەیەكی باش توانیوێتی بێلایەنی خۆی لەم ڕووداوانە بخاتەڕوو، بەڵام ئەگەرێكی پێشبینیكراوە كە گەردەلولەكە عێراقیش بگرێتەوە دژ بەو گرووپانە . باسی لەوەشكرد هەرەسهێنانی عێراق وەكو دەوڵەت كارێكی قورس و ئاڵۆزە چونكە سەقامگیری عێراق گرنگە بۆ ئەمریكا و بۆ ئێران و لەهەمان كاتدا ئەمریكا لەعێراقدا ئامادەیی سەربازی و سیاسی دیبلۆماسی هەیە و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی لێیە و جوگرافیای عێراق زۆر گرنگە بۆ ئۆپراسیۆنەكانی هاوپەیمانی دەوڵەتی بۆ بەگژداچوونەوەی داعش، بەڵام پريشكی ئەم ئاگر و پشێویانە بەر هەرێمی كوردستان نەكەوتووە و سەقامگیری هەرێم گرنگە بۆ ئەمریكا و رۆژئاوا وهەرێمی كوردستان پارێزراوە. دووپاتیشیكردەوە بەپێی هەموو ئاماژەكان بێت بەڵێ سەرەی لێدانی گرووپەكانی بەرەی موقاوەمەی عێراقە كە بەشێكە لە تۆڕی تاران و ئەگەری لێدان لەم گرووپانە ئەگەرێكی پێشبینیكراوە.
هاوڵاتی - وەزیری دەرەوەی بەریتانیا: پەیوەندیەكی گرنگم بە سودانیەوە كرد و تاوتوێی ڕۆڵی سەرەكی عێراقمان كرد لە زامنكردنی سەقامگیری ناوچەكە. - وەزیری دەرەوەی بەریتانیا ڕایگەیاند لەگەڵ محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق ڕێكەوتین لەسەر پێویستی گواستنەوەی دەسەڵاتی سیاسی لە سوریا. دەیڤد لامی وەزیری دەرەوەی بەریتانیا ڕایگەیاند لەگەڵ محەمەد شیاع سودانی سەرۆك وەزیرانی عێراق ڕێكەوتین لەسەر پێویستی گواستنەوەی دەسەڵاتی سیاسی لە سوریا. دەیڤد لامی لە پێگەی خۆی لە ئێكس ئەمڕۆ پێنجشەممە بڵاویكردەوە پەیوەندیەكی گرنگم بە سودانیەوە كرد و تاوتوێی ڕۆڵی سەرەكی عێراقمان كرد لە زامنكردنی سەقامگیری ناوچەكە و ڕێكەوتین لەسەر پێویستی گواستنەوەی پڕۆسەی سیاسی لە سوریا بە جۆرێك هەڵوێستی هەموو سوریەكان لەخۆبگرێت لەپێناو بنیاتنانەوەی ژیانیان. ئەمڕۆ نووسینگەی سودانی لەبەیاننامەیەكدا بڵاویكردەوە كە وەزیری دەرەوەی بەریتانیا پەیوەندی پێوە كردووە و سەرۆك وەزیرانی عێراقیش هەڵوێستی نەگۆڕی عێراقی دووپاتكردووەتەوە لەسەر گرنگی پاراستنی ئاسایش و خاك و سەروەری سوریا.
هاوڵاتی - گفتوگۆكان له‌گه‌ڵ سه‌ركردایه‌تی نوێی سوریا په‌یوه‌ندییان به بونی هێزه‌كانی ڕوسیا له به‌نده‌ری ده‌ریایی ته‌ڕتوس و بنكه‌ی ئاسمانی حمه‌یمیمه‌وه هه‌یه. - بنكه‌ی ده‌ریایی ته‌ڕتوسی ڕوسیا و بنكه‌ی ئاسمانی حمه‌یمیم له سوریا دامه‌زراوه‌ی سه‌ره‌كی پێكده‌هێنن بۆ پاراستنی كاریگه‌ریی مۆسكۆ له ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست. ئاژانسی هه‌واڵی بلومبێرگ بڵاویكردەوە ڕوسیا نزیكه له گه‌یشتن به ڕێككه‌وتن له‌گه‌ڵ سه‌ركردایه‌تی نوێ له سوریا بۆ مانه‌وه‌ی دوو بنكه‌ی سه‌ربازی گرنگ له‌و وڵاته. ئاژانسه‌كه له زاری سه‌رچاوه ئاگاداره‌كانی مۆسكۆ و ئه‌وروپا و ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاسته‌وه بڵاویكرده‌وه ڕایگه‌یاندوه، گفتوگۆكان له‌گه‌ڵ سه‌ركردایه‌تی نوێی سوریا په‌یوه‌ندییان به بونی هێزه‌كانی ڕوسیا له به‌نده‌ری ده‌ریایی ته‌ڕتوس و بنكه‌ی ئاسمانی حمه‌یمیمه‌وه هه‌یه. به‌گوێره‌ی ئه‌و سه‌رچاوه‌یه له ڕوسیا، وه‌زاره‌تی به‌رگری ڕوسیا پێی وایه لێكتێگه‌یشتنێكی نافه‌رمی له‌گه‌ڵ ده‌سته‌ی ته‌حریر شام هه‌یه كه ڕێگه به ڕوسیا ده‌دات له‌و دوو بنكه‌یه‌دا بمێنێته‌وه، به‌ڵام ئه‌و سه‌رچاوه‌یه هۆشداریداوه له‌وه‌ی ڕه‌نگه دۆخه‌كه له‌ژێر ڕۆشنایی ناسه‌قامگیریی سوریادا بگۆڕێت. دیمیتری پێسكۆڤ وته‌بێژی كرێملین وه‌ڵامی داواكارییه‌كه‌ی نه‌دایه‌وه بۆ لێدوان، هاوكات بلومبێرگ بڵاویكرده‌وه كه نه‌یتوانیوه ئه‌م زانیاریانه له‌گه‌ڵ به‌رپرسانی حكومه‌تی ئینتقالی سوریا پشتڕاست بكاته‌وه. بنكه‌ی ده‌ریایی ته‌ڕتوسی ڕوسیا و بنكه‌ی ئاسمانی حمه‌یمیم له سوریا دامه‌زراوه‌ی سه‌ره‌كی پێكده‌هێنن بۆ پاراستنی كاریگه‌ریی مۆسكۆ له ڕۆژهه‌ڵاتی ناوه‌ڕاست و حه‌وزی ده‌ریای ناوه‌ڕاست، تا ئه‌فریقا. بنكه‌ی ته‌ڕتوس له ساڵی 1971 به‌پێی ڕێككه‌وتنێكی نێوان حافز ئه‌سه‌د سه‌رۆكی پێشوی ئه‌مریكا و باوكی به‌شار ئه‌سه‌د و یه‌كێتی سۆڤیه‌ت له به‌نده‌ری ته‌ڕتوس دامه‌زراوه و تاكه بنكه‌ی هه‌میشه‌یی ڕوسیایه له ناوچه‌ی ده‌ریای ناوه‌ڕاست. ڕوسیا له سه‌ره‌تای ده‌ستێوه‌ردانه‌كانی له سوریا له ساڵی 2015ه‌وه خاوه‌ندارێتی بنكه‌ی حمه‌یمیم بوه كه پشت به دابینكردنی چه‌ك و كه‌لوپه‌ل ده‌به‌ستێت كه له ڕێگه‌ی ده‌ریاوه ده‌گاته ته‌ڕتوس كه نزیكه‌ی 60 كیلۆمه‌تر له باشوره‌وه دوره.
.png)
