بۆ یەکەمجار پارتی دەم و مەهەپە جەژنە پیرۆزە لە یەکدى دەکەن

  ئەكرەم ئیمام ئۆغلۆ، سەرۆكی شارەوانی ئیستەنبوڵ لە پەیامێكدا لە سەكۆی (ئێكس) نوسیویەتی،  ئێوە شەرەف و کەرامەتی ئێمە پێشێل دەکەن و دەستدرێژی دەکەنە سەر داهاتووی منداڵەکانم، هەموو ئەمانە لەگەڵ كەمینەیەكی ناشایستەدا ئەنجام دەدەیت، هەموو ئەوانەی بەشدارن لەم کارە پیسەدا. دەقى نوسینەکە بە گەلەکەمم وت و ئاگادارم کردن، ئەم عەقڵە کە دەستی بەسەر بڕوانامەكدا گرتووە، دەستدرێژی دەکاتە سەر موڵک و ماڵی ئێوە، شەرەفتان، سەروەت و سامانتان و هەموو جۆرە دەستدرێژییەک ئەنجام دەدات، ئێمە وەک نەتەوە دەبێ لە بەرامبەر ئەم خراپەیە بوەستین، ئەمە بانگەوازی منە بۆ میللەتەکەم، میللەتی مەزن. بانگەوازم هەیە بۆ ئەندامانی دەسەڵاتی دادوەری، داوا لە دەیان هەزار داواکاری گشتی و دادوەری دەسەڵاتی دادوەری جوامێری تورکیا دەکەم ئەوانەی خاوەنی شكۆ و رەوشت و پەرۆشن بۆ خزمەتکردنی نەتەوەکەیان، دەبێت دژی ئەو هاوکارانەتان بوەستن دەسەڵاتی دادوەری كە تورکیایان وێران کردووە، لەبەردەم هەموو جیهان ناشرینیان كردوین و ناوبانگیان شێواندوین. متمانەم بە دەسەڵاتی باڵای دادوەری تورکیا هەیە، ناتوانن و نابێ بێدەنگ بمێننەوە، لە کۆتاییدا دەخوازم بانگهێشتنامەیەک ئاڕاستەی هەموو ئەو سیاسەتمەدارانە بکەم کە لە پارتی داد و گەشەپێدان خزمەت دەکەن و ئەوانەی سەر بە هاوپەیمانی دەسەڵاتدارن، ئەم روداوانە حیزب و بەها سیاسییەکانمانی تێپەڕاندووە، ئەم پرۆسەیە ئێستا پەیوەندی بە میللەتەکەمانەوە هەیە، بەتایبەتی خێزانەکانتان، کاتی ئەوە هاتووە دەنگمان بەرز بکەینەوە، هیچ پەندێک لەم وڵاتەدا نییە بڵێت "ئەو مارەی دەستم لێنادات هەزار ساڵ بژی" و نابێت هەبێت، هیوادارم هەمووان دەنگیان بەرزبكەنەوە و بڵێن "تەنانەت مارێک کە نەتوانێت پێوەم بدات، نەتوانێت لەسەر ئەم خاکە بژی"، میللەتەکەمان مەزنە، سەروەری بێ مەرج هی میللەتە.

  هاوسەرۆکی گشتیی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان -دەم پارتی-  لە میانی ئاهەنگی نەورۆزی سێرت داوای لە حکومەت کرد "جدی بێت" و ڕایگەیاند، دەبێت تورکیا هەنگاوبنێت لە وەڵامی بانگەوازەکەی عەبدوڵڵا ئۆجالاندا. تونجەر باکرهان، هاوسەرۆکی -دەم پارتی- لەکاتى بەشداریکردنى ئاهەنگى نەورۆز پەیامێمى خوێندەوە، ڕایگەیاند نەورۆزی ئەمساڵ هاوکاتە لەگەڵ قۆناغێکی مێژوویی و بانگەوازەکەی ئۆجالان بۆ 'ئاشتی و کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک' لە نەورۆزی ٢٠٢٥ جێپەنجەی خۆی بەجێهێشت.  ئەو وتیشى: ئێمە هەرگیز ئەوەندە لە ئاشتی و ئازادی نزیک نەبووینەوە، بەڕێز ئۆجالان داوای کرد کۆتایی بە سیاسەتەکانی نکۆڵی و ڕەتکردنەوە بهێنرێت و گەلی کورد بە زمان و کولتووری خۆی بژی، هاوسەرۆکی -دەم پارتی- ئاماژەى بۆ ئەوەکرد ئەگەر ئێمە مەرجەکانی ئەم بانگەوازە جێبەجێ بکەین و بەرپرسیارێتی خۆمان جێبەجێ بکەین، پێکەوە دەرگا بەڕووی تورکیایەکی دوور لە شەڕ و ئازاردا دەکەینەوە. هەندێ کەسی نەزان دەڵێن کورد شکستی هێنا، هەر بۆیە ئەم بانگەوازە کرا. تونجەر باکرهان ڕوى لەدەسەڵاتدارانى تورکیا کرد، وتى: بانگەوازی من بۆ پارتی دەسەڵاتدارە؛ ئەگەر دڵسۆزیت، ئایا ڕازیت بە بنیاتنانی ئایندەی دیموکراسی تورکیا و جێبەجێکردنی مەرجەکانی بانگەوازەکە؟ ئەگەر لەگەڵ ئەمەدایت، ئەوا هەنگاوى کردارى بنێنـ ئەو ئەمیندارەی کە بۆ سێرت داتمەزراندووە، بکیشێنەوە. بۆ ئەوەی باوەڕمان بەوە هەبێت کە دڵسۆزیت. ڕێز لە ئیرادەی خەڵکی سیرت دەگرن. ئەو وتیشى "ئێمە ٢٤ کاتژمێر لە ڕۆژێکدا، هەموو ڕۆژێک، کاردەکەین بۆ ئەوەی بانگەوازەکەی بەڕێز ئۆجالان بێتە دی." نەورۆز لە سێرت بە بەشداری هەزاران کەس بەڕێوەچوو، ئەو هاووڵاتیانەی بە جلوبەرگی کوردی بەشداریان کرد، ئاڵای سەوز و سوور و زەردیان هەڵگرتبوو. هاوڵاتییان بۆ ماوەیەکی زۆر لە گۆڕەپانەکەدا سەمایان دەکرد. ئاهەنگەکە بە خولەکێک بێدەنگی دەستی پێکرد. پاشان جەماوەرەکە بە کۆی دەنگ دروشمی "بژی ڕێبەر ئاپۆ"یان وتەوە. سیاسەتمەداران و بەرپرسانی هەڵبژێردراو سڵاویان لە جەماوەرەکە کرد.

  سەرۆکی لیژنەی حکومەتی سوریا، کە ئەرکی کۆتایهێنان تەواوكردنی ئەو  ڕێککەوتنەکەی پێسپێردراوە لەگەڵ هێزەکانی سوریای دیموکراتی (هەسەدە) دەڵێت،  لە خولی یەکەمی دانوستانەکاندا هەردوولا پابەندبونی خۆیان بە یەکپارچەیی خاکی سوریا، بەتەواوی پێکهاتەکانەوە دەربڕیووە. حسێن سەلامە، سەرۆکی لیژنەکە بە تەلەفیزیۆنی سوریای راگەیاند، کۆبونەوەکە بە ئامادەبوونی مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی هێزەکانی سوریای دیموکرات و بەرپرسانی ئەمریکا لە بنکەیەکی سەربازی لە شاری شەدادی لە گوندەواری حەسەکە ئەنجامدراوە. سەلامە وتوشیەتی: گفتوگۆکە لەسەر بنەمای بەرپرسیارێتی نیشتمانی و ئیرادەیەکی هاوبەش ئەنجامدراوە، ئامانج لێی گەیشتن بە یەکێتی خاکی سوریا و لەخۆگرتنی هەموو پێکهاتەکان، بەبێ ئەوەی هیچ کەسێک پەراوێزبخرێت. ئاماژەی بەوەشکردووە، لە کۆبونەوەی سەرەتادا رێککەوتین لەسەر پێکهێنانی لیژنە کاری تایبەتمەندو هاوتا، کە لە سەرەتای مانگی نیساندا دەست بە کارەکانیان دەکەن. جەختی لەوەشكرد، دۆخی باکوری رۆژهەڵاتی ئەو وڵاتە کاروباری ناوخۆی سوریایە و هەر گفتوگۆیەک سەبارەت بە باکوری رۆژهەڵاتی سوریا بەشێکە لە پرۆسەیەکی تەواو نیشتیمانی. رۆژی 10 ی شوباتی 2025، مەزڵوم عەبدی فەرماندەی گشتی هێزەكانی سوریای دیموكرات (هەسەدە) و ئەحمەد شەرع سەرۆكی سوریا رێككەوتنێكی هەشت خاڵیان واژۆكرد، كە تێیدا جەخت لە تێكەڵكردنی دامەزراوە مەدەنی و سەربازییەكانی ئیدارەی خۆسەر لە گەڵ دیمەشق كراوەتەوە. رێككەوتنەكە لەلایەن هەریەكە لە مەزڵوم عەبدی و ئەحمەد شەرعەوە واژۆكراوە دوای كۆبوونەوەی نێوانیان لەرۆژی 10 ی ئازاری 2025، كە تایبەتە بە تێكەڵكردنی دامەزراوەكانی ئیدارەی خۆسەر لەگەڵ حكومەتی دیمەشق، راگەیاندنی ئاگربەست و مافەكانی كورد لە دەستور، ئەوەش بەپێی دەقی رێككەوتنەكە كە سەرۆكایەتی كۆماری سوریا بڵاویكردووەتەوە. خاڵی یەكەمی رێككەوتنەكە تایبەتە بە گرەنتی مافی سەرجەم هاوڵاتییانی سوریا لە نوێنەرایەتی و بەشداریكردنیان لە پڕۆسەی سیاسی و سەرجەم دامەزراوەكانی دەوڵەت، خاڵی دووەمیش تاییەتە بەوەی كە مافە دەستورییەكانی كورد گرەنتی دەكرێت و كۆمەڵگەی كوردی كۆمەڵگەیەكی ڕەسەنە لە دەوڵەتی سوریا. لەخاڵی سێیەمی رێككەوتنەكەدا، جەخت لە راگەیاندنی ئاگربەست لەسەرتاسەری سوریا كراوەتەوە. خاڵی چوارەمیش تایبەتە بە تێكەڵكردنی دامەزراوە سەربازی و مەدەنییەكانی ئیدارەی خۆسەر لەچوارچێوەی سوریا لەناویاندا دەروازە سنورییەكان و فڕۆكەخانە و كێڵگەكانی نەوت و غاز. بەپێی خاڵی پێنجەمی رێككەوتنەكە، پێویستە گرەنتی گەڕانەوەی سەرجەم ئاوارەكان بكرێت بۆ ناوچەكانیان. هەروەها لەخاڵی شەشەمدا جەخت لە پاڵپشتیكردنی دەوڵەت كراوەتەوە بۆ بەرەنگاربوونەوەی پاشماوەكانی ئەسەد. خاڵی حەوتەمیش تایبەتە بە رەتكردنەوەی دابەشبوونی سوریا. لەخاڵی هەشتەم و كۆتایی رێككەوتنەكەدا ئاماژە بەوەدراوە، كە لیژنە تایبەتمەندەكان پێویستە تا كۆتایی ئەمساڵ رێككەوتنەكە جێبەجێ بكەن.

  دوران کاڵکان ئەندامی کۆمیتەی بەڕێوەبەری پەکەکە رایگەیاند، ئەو کۆنگرەیەی ئۆجالانی تێدا ئامادەنەبێت، ناتوانێت بڕیاری چەکدانان بدات، گوتی: تاکە کەس کە بتوانێت ئەمە بکات ئۆجالانە و تەنها ئەو دەتوانێت ئەم بڕیارە بۆ پەکەکە بدات. دوران کاڵکان ئاماژەی بە جیاوازیی نەورۆزی ئەمساڵ کرد و رایگەیاند: چوار پارچەی کوردستان و کوردان و دۆستەکانیان بەجۆش و خرۆشێکی زیاترەوە بەپیری ئەم نەورۆزەوە دەچن. گوتیشی، ئەم نەورۆزە، نەورۆزی ئازادیی ئۆجالانە و نەورۆزی ئازادیی جەستەیی ئۆجالان دەبێت. دوران کاڵکان ئاماژەی بەوەشکرد، سەرەڕای بانگەوازەکەی ئۆجالان و وەڵامی ئەرێنی پەکەکە، بەڵام هێشتا دەوڵەتی تورکیا هیچ هەنگاوێکی بۆ باشترکردنی دۆخی ئۆجالان نەناوە و لە پەرلەمانیش هیچ هەنگاوێک نەنراوە و هیچ پێشکەوتنێکی کرداری نەبووە. پوختەی هەڵسەنگاندنەکانی دوران کاڵکان بەم جۆرەیە: دوران کاڵکان ئاماژەی بە جیاوازی نەورۆزی ئەمساڵ کرد و ڕایگەیاند ئەم نەورۆزە چوار پارچەی کوردستان و کوردان و دۆستەکانیان بەجۆش و خرۆشێکی زیاترەوە بەپیری نەورۆزەوە دەچن. گوتی: "ڕێبەر ئاپۆ ناوی بەبەری ئەم نەورۆزەدا کرد، گوتی "نەورۆزی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتیک". لەم کاتەدا، بانگەوازێکی وەهای کرد. قۆناغەکەی وەها پێناسەکرد. گەلەکەمان دەڵێت، ئەم نەورۆزە، نەورۆزی ئازادی ڕێبەر ئاپۆیە. ئەم نەورۆزی ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ دەبێت". هەروەها دوران کاڵکان نەورۆزی لە ژنان و گەنجان و هێزەکانی گەریلا و گەل و دۆستانی کورد پیرۆزکرد، لە کەسێتی مەزڵوم دۆغاندا هەموو شەهیدانی نەورۆزی بیرهێنایەوە. دوران کاڵکان ئاماژەی بەوە کرد داوا و درووشمەکانی بەشداربووانی ئەم نەورۆزە ئاشکرایە، گوتی: "هەمووان ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆیان دەوێت. بەم نەورۆز دەڵێن "نەورۆزی ئازادیی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ"، دەیانەوێت ڕێبەر ئاپۆ هەلومەرجی ژیان و کاری ئازادی بۆ بڕەخسێت. سیستەمی ئەشکەنجە و گۆشەگیری ئیمراڵی هەڵبوەشێتەوە و ڕێبەر ئاپۆ لە ئیمراڵی دەربچێت". لە درێژەدا گوتی: "نەورۆز چەندێک ئازادی دەنوێنێتەوە، هاوکات مرۆڤایەتیش دەنوێنێتەوە. ڕێبەر ئاپۆ گوتی: "نەورۆز لەگەڵ پەکەکەدا چەند جوانە، ئێمە بەبێ هۆ لەگەڵ پەکەکەدا ئەم ڕۆژەمان دەست پێ نەکرد". بەباشی واتای جۆشی نەورۆزی دەستنیشان کرد. گەریلا بە تێکۆشان لەسەر بناغەی شەهیدانی قارەمان، نەورۆزی گەیاندە ئەم واتا ڕاستەقینەیە. گەیشتین بەم ئاستە. بەهیواین نەورۆزی ئەمساڵ ببێتە نەورۆزی ئازادیی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ. لەسەر ئەم بناغەیە کوردستان ئازاد دەبێت، تورکیا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دیموکراتیک دەبن. لە جیهاندا مرۆڤایەتی دەگەنە ئاستێکی بەرزتر لە دیموکراسی و ئازادی. ئێمە بۆ ئەمە تێدەکۆشین و دەژین. لەسەر ئەم بناغەیە، ژنان و گەنجان و گەلەکەمان و گەلانی تورکیا و ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و هەموو دۆستان بانگهێشت دەکەین کە زیاتر ڕووبکەنە گۆڕەپانەکانی نەورۆز، بە جۆش و خرۆشەوە نەورۆز پیرۆز بکەن، بە دەنگێکی بڵندتر داوای ئازادی جەستەیی ڕێبەر ئاپۆ بکەن". نەورۆز بە بانگەوازە مێژووییەکەی ڕێبەر ئاپۆ دەستی پێ کرد. بانگەوازەکە لە سێیەمین هەفتەدایە. ئایا لەم کاتەدا چ پێشکەوتنێک هاتە ئاراوە؟ لە پراکتیکدا چیمان بینی؟ دوران کاڵکان ئاماژەی بەوە کرد، پاش بانگەوازە مێژووییەکەی ڕێبەر ئاپۆ، شاندی دەم پارتی لەگەڵ لایەنەکان کۆبوونەوەی بەرفراوانی ئەنجامدا، گفتوگۆی جیاواز هەیە، نەیار هەن، کەسانێک هەوڵدەدەن بە خواستی خۆیان هەڵسەنگاندنی بۆ بکەن، بەڵام کەسانێکیش هەن بەڕاستی دەیانەوێت لە پرسەکە تێبگەن، گوتی: "بەڵام لە پراکتیکدا شتێکی ئەوتۆ نییە. قسە هەیە، بەڵام پراکتیک نییە. بانگەوازەکەی ڕێبەر ئاپۆ لە جیهاندا دەنگی دایەوە. هەمووان لێدوان و ڕاگەیاندراویان هەبوو. تەنانەت ئەمریکا و چین و هەموو دەوڵەتان قسەیان کرد، هێزە سیاسی و کۆمەڵایەتییەکان قسەیان هەبوو. هەموویان هیوادار و چاوەڕوانن. بەڵام هیوا و چاوەڕوانییەکان لەڕووی سیاسییەوە دەبن بە چی، نازانرێت. هیچ شتێکی ئەوتۆ لە پراکتیکدا نییە". دوران کاڵکان ڕایگەیاند ئێمە ئەم ٢ هەفتە و نیوە لێکۆڵینەوەمان لە مانیفێستۆکەی ڕێبەر ئاپۆ کردووە و لەنێو خۆماندا تاوتوێمان کرد و ویستمان ئەوەی تێگەیشتووین بیگەیەنین بە گەلەکەمان، ئەم هەوڵانەی ئێمە هەن، بەڵام ڕەوشەکە ئاسان و سادە نییە، گوتی: "پاش بانگەوازەکەی ڕێبەر ئاپۆ، بەڕێوەبەری ئێمە ڕایگەیاند بانگەوازەکەی ڕێبەر ئاپۆ جێبەجێ دەکات و بەو پێیە مامەڵە دەکات، ئەمەی بۆ ڕای گشتی ئاشکرا کرد. دووپاتی کردەوە بۆ کردنەوەی ڕێگە بەڕووی ئەمەدا، ئاگربەست ڕادەگەیەنێت. لەم ڕووەوە ڕاگەیاندراو و هەڵسەنگاندن هەبوون. هاوکات پێش چەند ڕۆژێک بەڕێوەبەریی ئێمە، بۆ ڕەخنەگرتن لەوەی ئەم ڕەوشە لە قسەدا ماوەتەوە و نەچووەتە بواری پراکتیکەوە، بۆ ئاگادارکردنەوەی ڕای گشتی لەم بابەتە، لە ڕاگەیاندراوی نەورۆزدا هەندێک ئاگاداری و هۆشداری بڵاوکردەوە. ئێمە ئەوەی لەسەرمان بوو کردمان. کەس چاوەڕێی ئەوە نەبوو ڕێبەر ئاپۆ بانگەوازێکی وەها بکات. باوەڕیان نەدەکرد، دەیانگوت وەها نابێت. ڕێبەر ئاپۆ ئەوەی کرد کە کەس باوەڕی نەدەکرد و چاوەڕێی نەدەکرد". هەروەها گوتی: "لە پرۆسەی ٢٠١٣ و ، ٢٠١٤، لە نامەیەکدا بە ڕێبەر ئاپۆمان گوتبوو "ڕەنگە ئێمە ببینە بەڕێوەبەری شەڕ، دەتوانین شەڕ بکەین. بەڵام ئێمە ناتوانین ببینە بەڕێوەبەری ئاشتی. تەنها ڕێبەر ئاپۆ دەتوانێت ئاشتی بەدی بهێنێت. ڕێبەر ئاپۆ دەتوانێت پرۆسەی ئاشتی بەڕێوە ببات. بۆیە لەم ڕووەوە نابێت چاوەڕوانییەکی زیاتر لە ئێمە هەبێت". لە نامەکەدا ئەمەمان گوتبوو. لە ڕاگەیاندراوی ١ ی ئادار ئەمەمان بۆ ڕای گشتی ئاشکرا کرد. ئەگەر کۆنگرە بکرێت، هەڵوەشاندنەوەی پەکەکە و چەکدانان تاوتوێ بکرێت، ئەمە تەنها بە ڕێبەر ئاپۆ دەکرێت، کەسی تر ناتوانێت بیکات. نابێت هیوا بە کەسی تردا هەڵبواسرێت. پێش بانگەوازەکەش، دەوڵەت و ڕێبەر ئاپۆش هەڵوێستی ئێمەیان دەزانی. ئێمە بۆ ڕای گشتیشمان ئاشکرا کرد. پەکەکە وەڵامی دایەوە، ئەتمۆسفێرێکی ئەرێنی پێکهات. لای ئێمە هەندێک شت کرا. بەڵام لەلایەنی بەرامبەرەوە هیچ نەکرا. هێشتاش دەڵێن با پەکەکە فڵان شت بکات". دوران کاڵکان ئاماژەی بەوە کرد سەرەڕای بانگەوازەکە و وەڵامی ئەرێنی پەکەکە، بەڵام هیچ هەنگاوێک بۆ باشترکردنی ڕەوشی ڕێبەر ئاپۆ نەگیراوەتە بەر، ڕەوشی ئیمراڵی نەگۆڕاوە، سیستەمی پێشوو وەک خۆی بەردەوامە، لە پەرلەمان هیچ هەنگاوێک نانرێت، گوتی: "بۆ نموونە، باس لە ئامادەکردنی یاسای نوێ دەکرا، باسی دامەزراندنی کۆمیسیۆنی مافی هیوا دەکرا. دەگوترا چاوخشاندنەوە بە ڕەوشی یاسایی و دەستوورییدا دەکرێت. ئەمە شتێکی ئاسایی نییە. بەڵام لەم ڕووەوە، هیچ پێشکەوتنێکی پراکتیکی نییە. کارەکانی دەم پارتی هەیە، هەڵوێستی پارتەکان هەیە کە دەم پارتی ڕەت ناکەنەوە، بەڵکو بە گەرمی پێشوازی لێدەکەن. بەڵام دێنە بەردەم ڕاگەیاندنەکان و هەموو شتێکی ژەهرئاسا دەڵێن. واتە نیشانی دەدەن شتێکی ئەوتۆیان لەخۆیاندا نەگۆڕیوە. بۆیە هەمووان چاوەڕوانن، کۆمەڵگا، ڕای گشتی چاوەڕێی دەسەڵاتە بۆ ئەوەی لە وەڵامی ئەمەدا هەندێک هەنگاو بنێت. بەڵام هیچ نەکرا. دەڵێن لە فڵان کاتدا دەکرێت، باسی دوای جەژن دەکەن. گرنگ نییە تا جەژنی داهاتوو چەند کات تێدەپەڕێت. لەم بارودۆخەی ئێستادا دەبینرێت کە دەسەڵات هەوڵی سەرقاڵکردن و فریودان دەدات. چونکە ئەوەی بەڵێنیان دابوو لەماوەی هەفتەی یەکەمدا بیکەن، نەیانکرد. پێویستە هەموو کەسێک ئەمە بزانێت". ئێمە پرۆسەکە تاوتوێ دەکەین، بەڵام ئەم پرۆسەیە چۆن دەستی پێ کرد؟ گفتوگۆ و هەڵوێستەکان دەربارەی پرۆسەکە چۆنن؟ کاڵکان گوتی: " دەڵێن ڕێبەر ئاپۆ پرۆسەکەی دەست پێ کردووە، بەڵام ئەمە ڕاست نییە. کاتێک لە لایەن بەرەی کوردییەوە هەڵدەسەنگێندرێت، کاتێک بە گشتی هەڵدەسەنگێندرێت، دەبێت بە دروستی هەڵبسەنگێندرێت. ئەم پرۆسەیە چۆن دەستی پێکرد؟ ئەمەش مێژوویەکی ١٠٠ ساڵەی هەیە. مێژووی شەڕی ٤٠ ساڵەی پەکەکە هەیە. هەروەها پرۆسەی پاکتاوکردن و تەسفیەکردن لەماوەی ١٠ ساڵی ڕابردوودا هەیە، کە هەوڵی نەهێشتنی پەکەکە دراوە لەسەر بنەمای پلانێک، بە بەکارهێنانی هەموو سەرچاوەکانی تورکیا. دەسەڵاتی ئاکەپە هێزی لە هەمووان وەرگرت، هەر لە ئەمریکا، ڕووسیا، ناتۆ تا ئێران، هەموو سامانی تورکیای بەکارهێنا بۆ لەناوبردنی پەکەکە و سەرکوتکردنی گەریلا. لەسەر بناغەی ئەم پلانە لە ٢٤ ی تەمموزی ٢٠١٤ هێرش پێکهات، مەهەپە بەشداربوو، ئەمە بەس نەبوو، پەدەکەش بەشداربوو، بەس نەبوو، عێراق بەشدار بوو. بە هەموو دەرفەتەکانی ناوخۆ و دەرەوە دەوڵەتی تورکیا بۆ لەناوبردنی پەکەکە هێرشی کرد. ٣ ساڵ بەردەوام بوو. نەیانتوانی سەربکەون. ئامانجەکەیان نەهاتەدی. دەبێت ئەمە قبووڵ بکات. بەڵێ، ئێمەش ناتوانین بە تێکۆشانی چەکداری دەوڵەتی تورک بڕووخێنین. بەڵام لەژێر هەموو قەیرانە ئابووری و سیاسییەکانەوە ئەم شەڕە ئامادەیە و هۆکارەکەی ئەم شەڕەیە". هەروەها کاڵکان ڕایگەیاند هۆکارێکی دیکەی پووچەڵکردنەوەی هێرشەکانی ئاکەپە هەڵمەتی نێونەتەوەیی لە ١٠ ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٣ بوو، وە جەختی کردەوە ڕووداوەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ڕاستی جەنگی جیهانیی سێیەم، لە شەڕی عێراق و کەنداوەوە تا دەگاتە دوایین شەڕ لە غەززە و لوبنان و گۆڕانکارییەکانی سوریا، لەم ڕووەوە کاریگەرییان لەسەر گۆڕانکارییەکان هەبووە، چونکە ئیدی گۆڕانکارییەکان تورکیا و ئێران دەگرێتەوە، چونکە پلانی هێڵی وزە لەژێر سەرپەرشتی ئیسرائیل هەیە و لە هیندستانەوە تا یۆنان درێژ دەبێتەوە، ڕێگەی ئەم هێڵە پاککرایەوە و ئێستە نۆرەی تورکیا هاتووە، بۆیە تورکیا ترسی لێ نیشتووە، ئەم هەژموونەی ئیسرائیل لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست هەڕەشەیە بۆ سەر تورکیا. کاڵکان گوتی: "بەهۆی ئەم ترس و نیگەرانییەوە، دەسەڵاتی ئاکەپە و مەهەپە بۆ وەستانەوە بەرامبەر ئەمە، لەژێر ناوی "دەبێت یەکێتیی ناوخۆییمان بپارێزین"، دەستیان کرد بە باسکردن لە خوشک و برایەتیی کورد و تورک. ڕوویانکردە ڕێبەر ئاپۆ. دەوڵەت باخچەلی لە ١ ی تشرینی یەکەم لەگەڵ پەرلەمانتارانی دەم پارتی کۆبووەوە و پاشان لە پەرلەمان گوتی، دەبێت ڕێبەر ئاپۆ لە فراکسیۆنی دەم پارتی قسە بکات، باسی برایەتی مێژوویی کورد و تورک بکات. ڕێبەر ئاپۆ ئەمەی هەڵسەنگاند و لە ٢٣ ی تشرینی یەکەم لە دیداری لەگەڵ عومەر ئۆجالاندا، گوتی ئەگەر هەلومەرج بڕەخسێت، هێزی ئەوەم هەیە پرسی کورد لەسەر زەمینەی توندوتیژی و شەڕەوە بگوازمەوە بۆ سەر زەمینەی یاسایی و سیاسیی. هێزی تیۆری و پراکتیکیم بۆ ئەمە هەیە. پرۆسەکە وەها دەستی پێ کرد. پاشان شاندی ئیمراڵی دیداریان لەگەڵ ڕێبەر ئاپۆ ئەنجامدا و لە ٢٧ ی شوبات ڕاگەیاندراو درا. دووپاتکرایەوە کە دەوڵەت کۆبوونەوەی ئەنجامداوە. دواتر ئەم بانگەوازە کەوتە ڕۆژەڤەوە. ئێستە گفتوگۆکان لە چ ئاستێکدایە؟ ئەم ڕاستییە لەبیرکراوە، وتەکانی دەوڵەت باخچەلی، بانگەوازەکەی، برایەتی کورد و تورک، ڕەوشی کورد، قسەکردنی ڕێبەر ئاپۆ لە پەرلەمان و هەڵسەنگاندنی وی، یانی هەڵگرتنی سیستەمی ئیمراڵی و بەدیهاتنی ئازادی ڕێبەر ئاپۆ، هەموو ئەم شتانە لەبیرکران. تاکە شت باسی لێ دەکرێت ئەوەیە، پەکەکە کەی کۆنگرە دەبەستێت و خۆی هەڵدەوەشێنێتەوە، کەی چەک دادەنێت و کۆتایی بەمە دێت. وەها نابێت". کاڵکان ئاماژەی بەوە کرد، پێچەوانەوەی ئەوەی میدیای شەڕی تایبەت دەڵێت: "کێشەکە، کێشەی پەکەکەیە"، ئەم پرسی کوردە، پرسێکی ١٠٠ ساڵەیە، ئەم پرسە پەکەکەی ئافراند، پەکەکە بۆ ئەوە دامەزرا ئەم پرسە ببینرێت و چارەسەر بکرێت، چیتر کورد فریو نادرێت، کێ باسی چارەسەری پرسی کورد دەکات، پەکەکە پێی دەڵێت: "فەرموو چارەسەری بکە". هەروەها جەختی کردەوە، کورد ئەم پرسەی نەئافراندووە، بەڵکو بەرئەنجامی زیهنیەت و سیاسەتی قڕکەری دەوڵەتی تورکە، کە لە ساڵی ١٩٢٤ ـەوە هەوڵی لەناوبردنی کورد دەدات، چارەسەر نەمانی ئەم زیهنیەت و سیاسەتەیە.

  وەزیری دەرەوەی عێراق ڕایگەیاند، ئەمەریکاییەکان بەڕوونی ئاگاداریان کردمەوە و پێیان گوتم پاشگەزبوونەوە لە بڕیاری ڕاگرتنی لێخۆشبوون لە کڕینی کارەبای ئێران، نییە. د. فوئاد حوسێن، وەزیری دەرەوەی عێراق لە چاوپێکەوتنێکی تەلەڤزیۆنیدا ڕایگەیاند "ئێستا ئێمە لەسەر درێژکردنەوەی بڕیاری لێخۆشبوون، ڕووبەڕووی سیاسەتێکی نوێ بووینەتەوە، چونکە لە کۆبوونەوەی پاریس بەئەمەریکیەکانم گوت، ئەوان بەڕوونی پێیان گوتم بڕیاری ڕاگرتنی لێخۆشبوونەکە گەڕانەوەی نییە و درێژ ناکرێتەوە." وتیشی: جیاوازی لە نێوان کڕینی کارەبا و غاز هەیە، کێشەیان لە کڕینی غاز نییە، بەڵام کێشەی غاز ئەوەیە کە تۆ دەیکڕیت، چۆن پارەکەی دەدەی؟ ئێستا ئێران دەڵێ غازت دەدەمێ بەڵام کوا پارەکەم؟ ئێ پارەکەت لە بانکی تی بی ئای بۆ کۆ دەکەینەوە. ئاماژەی بەوەش کرد "ئێمە هەندێک لێکگەیشتنمان لەگەڵ ئەمەریکان هەبوو، ئەویش کڕینی پێداویستییە خۆراکیی و پزیشکیەکان و هەندێک شتی دیکەمان دەکڕی کە بابەتەکە مرۆیی بوو، بەڵام ئیستا ئەو لێکگەیشتنە نەماوە، من باس لە مانگەکانی داهاتوو دەکەم کە تووشی کێشە دەبینەوە." فوئاد حوسێن دەشڵێت: ئومێدەوارم، وەزارەتی کارەبا و وەزارەتی نەوت، هەموومان پێکەوە هاوکار بین بۆ تێپەڕاندنی سێ مانگی داهاتوو، چونکە من ترسم هەیە مانگەکانی داهاتوو دۆخی کارەبا زۆر سەخت دەبێت

دوای ئەوەی سوپای ئیسرائیل بۆردومانەکانی بۆ سەر کەرتی غەززە چڕکردەوە، وەزارەتی تەندروستی لە کەرتی غەززە ئەمڕۆ چوارشەممە ژمارەی کوژراوانی نوێی بڵاوکردەوە و تێیدا دەرکەوتووە لە ماوەی 48 کاتژمێردا 970 کەس کوژراون. بەمەش ژمارەی کوژراوانی شەڕی غەززە، تا پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ دووشەممە، گەیشتوەتە ٤٨ هەزار و ٥٧٧ کەس. بەپێی ئامارەکانی وەزارەتی تەندروستی فەلەستین، تا پاشنیوەڕۆی چوارشەممە، ژمارەی مردووان بۆ ٤٩ هەزار و ٥٤٧ کەس بەرزبووەتەوە. هێزەکانی ئیسرائیل بۆ دووەم ڕۆژی لەسەریەک بەردەوامن لە هەڵمەتەکانیان بۆ سەر کەرتی غەززە و لە ئەنجامدا دەیان کەس کوژراو و برینداری لێکەوتەوە لە هەڵمەتەکانیاندا کە لە بەرەبەیانی ڕۆژی چوارشەممەوە ناوچە جیاجیاکانی کەرتی غەززەیان کردە ئامانج. لە کاتێکدا کە سوپای ئیسرائیل ڕایگەیاند کە ئۆپەراسیۆنێکی زەمینی سنوورداریان لە ناوەڕاستی کەرتی غەززە دەستپێکردووە، ئاماژەی بەوەدا کە هێزەکانی میحوەری ناوەڕاستی نەتزەریمیان کۆنترۆڵکردووە. لای خۆیەوە، خەلیل ئەلدەقران، وتەبێژی نەخۆشخانەی شەهیدانی ئەقسا بە ئەلعەرەبیە ئەلحەداسی ڕاگەیاند، ڕۆژی سێشەممە ژمارەی کوژراوان گەیشتە 440 کەس، لەگەڵ 680 بریندار، کە زۆرینەیان ژن و منداڵ و بەساڵاچوون، ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو برینانەی گەیشتوونەتە نەخۆشخانەکە لەڕادەبەدەر سەختن. هەروەها باسی لەوەش کرد، تا ئێستاش ژمارەیەکی زۆر بریندار و کوژراو لەژێر داروپەردووەکاندان، بەهۆی بارودۆخی دژوارەوە ڕزگارکردنیان یان هێنانەوەی تەرمەکان ئەستەمە. وێڕای دەستپێکردنەوەی هێرشەکانی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەزە، بزووتنەوەی حەماس رایگەیاند، دەرگای دانوستانی دانەخستووە و پێویستە قۆناغی دووەمی ئاگربەست دەستپێبکات. تاهیر نونو راوێژکاری سەرۆکی مەکتەبی سیاسیی حەماس لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ ئاژانسی فرانس پرێس، جەختیکردووەتەوە لەوەی کە پێویست بە رێککەوتنی نوێ ناکات، لەکاتێکدا رێککەوتنی ئاگربەست واژۆکراوە. ئاماژەی بەوەشکردووە، پێویستە وڵاتانی نێوەندگیر و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی، ئیسرائیل ناچاربکەن هێرشەکانی رابگرێت و پابەندی رێککەوتی ئاگربەست بێت و قۆناغی دووەم دەستپێبکات. ئەوەش لەکاتێکدایە کە بنیامین نەتانیاهۆ سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل جەختی لەوەکردووەتەوە، دانوستانەکان تەنها لەژێر ئاگردا بەردەوامدەبن و وڵاتەکەی گوشاری زیاتر دەخاتە سەر حەماس و درێژە بە هێرشەکانی دەدات تا ئەوکاتەی هەڕەشەی حەماس لەناودەچێت.

  لە یەكەم كۆبوونەوەدا لەگەڵ ئەو لیژنەی كە ئەحمەد شەرع بۆ جێبەجێكردنی رێككەوتنەكە دروستیكردووە، مەزڵوم عەبدی باسی لە بێبەشكردنی پێكهاتەكان كردووە لە پرۆسەی نوسینەوەی دەستوری سوریادا.  ژەنەراڵ مەزڵوم عەبدی فەرماندەی هێزەكانی سوریای دیموكرات (هەسەدە) لەگەڵ ئەو لیژنەیەدا كۆبووەوە، كە لەلایەن دەسەڵاتی نوێی سوریاوە لە دیمەشق دروستكراوە بۆ چاودێریكردنی رێككەوتنی نێوان ئیدارەی خۆسەرو دیمەشق.   رۆژی 10ی ئەم مانگە، سەرۆكایەتیی سوریا رایگەیاند، ئەحمەد شەرع لەگەڵ مەزڵوم عەبدیدا رێككەوتنێكی ئیمزا كردووە بۆ تێكەڵكردنی هێزە سەربازیی و مەدەنییەكانی (هەسەدە)ی سەربە ئیدارەی خۆسەر لەگەڵ دامەزراوەكانی دەوڵەتی نوێی سوریاو داننان بە مافەكانی گەلی كورد لەو وڵاتە. رێككەوتنەكە لەسەر ئاستی وڵاتانی عەرەبی و وڵاتانی خۆرئاوا پێشوازیی لێكرا.  لەبارەی كۆبوونەوەی ئەمڕۆی نێوان مەزڵوم عەبدی و لیژنەكەی ئەحمەد شەرع، راگەیەندراوی (هەسەدە) باسلەوە دەكات (روهلات عفرین) ئەندامی فەرماندەیی گشتیی یەكینەكانی پاراستنی ژنان لەگەڵ (حسێن سەلامە) سەرۆكی لیژنەكەی حكومەتی دیمەشق و چەند ئەندامێكی تر لە هەردوولا، بەشداربوون لە كۆبوونەوەكەدا.  "بیروڕا ئاڵوگۆڕكراوە سەبارەت بە میكانیزمی كاری ئەو لیژنانەی؛ كە بڕیارە لە سەرەتای مانگی ئایندەوە بەشێوەی هاوبەش لەنێوان هەردوولادا دەستبەكار ببن" راگەیەندراوەكە وا دەڵێ. هەر لەم كۆبوونەوەیەدا قسەوباس كراوە لەبارەی راگەیاندنی دەستوریی سوریاو؛ جەخت كراوە لەسەر ئەوەی نابێت هیچ پێكهاتەیەكی سوریا بێبەش بكرێت لەوەی رۆڵ و بەشداریی هەبێت لە نەخشەی ئایندەی سوریاو نوسینەوەی دەستورەكەیدا.  ئەحمەد شەرع و دەسەڵاتی نوێی سوریا بە رێبەرایەتی (تەحریر شام)، سەرباری رێككەوتنەكەیان لەگەڵ مەزڵوم عەبدی، كوردو دروزو پێكهاتەكانی تری سوریایان لە پرۆسەی ئامادەكردنی دەستوری كاتیی سوریاو نوسینەوەی رەشنوسی دەستوریی هەمیشەیی بێبەش كردووە، ئەمەش لەناوخۆی سوریاو لەسەر ئاستی دەرەوەی نیگەرانیی سەبارەت بە ئایندەی سەقامگیریی لەو وڵاتە دروستكردووە.  تەوەرێكی تری كۆبوونەوەی مەزڵوم عەبدی لەگەڵ لیژنەكەی ئەحمەد شەرع، باسكردن بووە لە پێویستی ئاگربەست لەسەرتاسەری خاكی سوریادا.

  لیژنەى دارایی پەرلەمانى عێراق رایدەگەیەنێت، خشتەکانى بودجەى گشتیی ساڵی 2025، دامەزراندن و پلە وەزیفییەکان لەخۆناگرێت. حسێن موئنیس ئەندامی لیژنەى دارایی پەرلەمانى عێراق بە ئاژانسی هەواڵی عێراقی گوتووە، خشتەی بودجە هێشتا لەڕووی کاتەوە روون نییە کەى تەواودەکرێت. دەشڵێت، مادەکانی بودجە، زیادکردنیان بۆ پلە وەزیفییەکان راگرتووە، هەر بۆیە خشتەی بودجە پلە وەزیفییەکان لەخۆنەگرتووە. موئنیس ئاماژە بۆ ئەوەشدەکات، ئەزموونی بودجەی سێ ساڵیی ئەزموونێکی نوێ و باشە، بەڵام بەهۆی دواکەوتنەوە گرفتى بۆ دروستبووە، دەشڵێت ئەوان لەگەڵ پەسەندکردنی بودجەی سێ ساڵیی یان پێنج ساڵین، بەمەرجێک حکومەت پلانی بۆ ئەو ساڵانەى بەڕێوەبردنی وڵات هەبێت. بڕیاربوو بەمزووانە وەزارەتى دارایی عێراق خشتەکانى بوجەی گشتیی ساڵ2025 رەوانەی پەرلەمانی عێراق بکات، بەڵام تائێستا نەنێردراوە.

موراد قەرەیلان دەڵێت، پەکەکە خاوەنی چەکی كاریگەرو پێشکەوتووە، کە توانای گەیشتن بە مەودای (800) کیلۆمەتر هەیە، جەختیشیکردەوە، هێشتا هەندێک لە سەرکردەکانی پارتەکەیان قەناعەتیان بە بیرۆکەی دانانی چەکە نەكردووەو پێویستیان بە رونکردنەوەی زیاترە. ئاژانسی هەواڵی" العهد" چاوپێکەوتنێکی تایبەتی لەگەڵ موراد قەرەیلان، فەرماندەی هێزەكانی پاراستنی گەلی پارتی كرێكاران ئەنجامداوە، تیایدا باسی لە روداوەکانی ئەم دواییەی دوای بانگەوازەکەی عەبدوڵا ئۆجەلان رابەری زیندانیكراوی  پارتی كرێكارانی كوردستان کردووە. قەرەیلان لەو چاوپێكەوتنەدا رایگەیاندووە، خاوەنی چەکی پێشكەوتوین، هێزەکانمان لە باکور (باشوری تورکیا) چالاکیی سەربازی کاریگەر ئەنجام نادەن، بە هۆکاری تاکتیکی پەیوەست بە گۆڕانکاری لە ستراتیجی جەنگ. رەنگە لە هەر ساتێکدا بە شێوەیەکی کاریگەرتر دەست پێبکەینەوە. قەرەیلان دووپاتی کردەوە، لەم دواییانەدا کۆبونەوەیەکی گرنگمان سەبارەت بە شەڕو ستراتیجەکەی ئەنجامداوە، تورکیا هەموو جۆرە چەکێکی بەکارهێناوە، هەروەها هەندێک لە شێوازەکانیمان بۆ رای گشتی  ئاشکرا نەکردووە لەبەر هۆکاری پەیوەست بە نهێنییەکانی سەردەمی جەنگ. ناوبراو لە درێژەی قسەکانیدا وتویەتی: لە نێو ئەو شێوازانەدا بەکارهێنانی رۆبۆتەکان بوو لە لایەن تورکیاوە لە دژی گەریلاكانمان لە تونێلەکاندا، بەڵام کاریگەرییان بە سەرکەوتویی پوچەڵکرایەوەو، ئێمە لەوپەڕی ئامادەباشیدان بۆ شەڕ و ئاشتی و لەهەموو كاتێك بەهێزترین. رونیشیکردەوە، لە ساڵی (2018)ەوە، کاردەکەین بۆ دانانی سنورێك بۆ تەکنەلۆژیای دەوڵەتی تورکیاو، توانیومانە سوود لە زیرەکی دەستکرد وەربگرین بۆ پوچەڵكردنەوەی فڕۆکەی بێفڕۆکەوان، بەوپێیەی زۆربەیان ناتوانن بەسەر ئاسمانی ئێمەدا بفڕن، وتیشی، یەشار گولەر وەزیری بەرگری تورکیا درۆ دەکات، سەبارەت بە توانی هێزەکانمان و بوونیان لە باکوری وڵات. قەرەیلان لە درێژەی قسەکانیدا وتی: ئێمە بزوتنەوەیەکی سەرکردایەتیین، هەرچی سەرکردە بڵیێت جێبەجێی دەکەین، بەڵام نەک لەسەربنەمای شکستی لایەنێک و سەرکەوتنی لایەنێكی تر، بەڵکو بەپێی پرەنسیپی دوو هێز شەڕی یەکتر دەکەن بۆ ماوەی (41)ساڵ. داواشی لە بەرپرسانی تورکیا کرد واز لە قسەکردنی هەڕەمەكیانە بهێنن، ئەگەر ئاشتییان دەوێت، دەبێت هەلومەرجەکە دروست بکەن، بە پێچەوانەوە ئەوان بەبێ مەرج و بەبێ بەرامبەر چەکەکانيان دانانێین.

بەرپرسێکی بزووتنەوەی حـ.ـەماس ڕۆژی چوارشەممە دووپاتی کردەوە کە بزووتنەوەکە دەرگای دانوستانەکانی دانەخستووە، سەرەڕای هێرشە توندوتیژەکانی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەززە لە ڕۆژی سێشەممەوە، داوای لە ناوبژیوانان کرد دەوڵەتی ئیسرائیل ناچار بکەن ڕێککەوتنی ئاگربەست جێبەجێ بکات. سوپای ئیسرائیل داوا لە دانیشتوانی غەززە دەکات، باشور و باکوری شارەکە چۆڵ بکەن و وەک ناوچەی مەترسیداری شەڕ دایدەنێت، حەماسیش داوای گفتوگۆ و دانوستان و نێوەندگیریی دەکات. تاهیر نونو، ڕاوێژکاری ڕاگەیاندنی سەرۆکی مەکتەبی سیاسی بزووتنەوەکە بە ئاژانسی فرانس پرێسی ڕاگەیاندوە، "حەماس دەرگای دانوستانەکانی نەداخستووە، هەروەها پێویست بە ڕێککەوتنی نوێ ناکات، بە لەبەرچاوگرتنی ئەوەی ڕێککەوتنێک لەلایەن هەموو لایەنەکانەوە واژۆ کراوە".  ئەو بەرپرسە ئاماژەی بەوەشکرد، "حەماس داوا لە ناوبژیوانان و کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی دەکات، داگیرکەر ناچاربکەن دەستدرێژییەکانی ڕابگرن و ڕێککەوتنی ئاگربەست جێبەجێبکەن و قۆناغی دووەمیش دەستپێبکەن" لە ئاگربەستەکە کە لە مانگی یەکی ساڵی ڕابردوو دەستیپێکردووە. لە دووەم ڕۆژی دەستپێکردنەوەی شەڕی ئیسرائیل بۆ سەر کەرتی غەززە، فڕۆکە جەنگییەکان بەردەوام بوون لە هەڵکوتانە سەر ناوچە جۆربەجۆرەکانی غەززە. ئەم هەڵمەتانە بووە هۆی کوژرانی ٤٣٩ هاوڵاتی مەدەنی فەلەستینی و برینداربوونی سەدان کەس. ئەفیخای درعای، وتەبێژی سوپای ئیسرائیل بانگەوازێکی بەپەلەی ئاڕاستەی دانیشتوانی غەززە کرد کە بەشی باکور و باشوری ناوچەکە چۆڵ بکەن و بەناوچەی شەڕ و روبەڕوبوونەوەی مەترسیدار لە قەڵەمی دەدات، ئەوەش دوای دەستپێکردنەوەی هێرشەکانی بۆ سەر حەماس و غەززە. لەلایەکی دیکەوە، دەسەڵاتی پەخشی ئیسرائیل لە زاری سەرچاوەیەکی ئەمنییەوە ڕایگەیاندووە، ناکۆکی لەناو سوپادا هەیە سەبارەت بە ئەگەری هێرشی لەناکاو بۆ سەر غەززە، ئاماژەی بەوەشکردووە، هەرکەسێک پێی وایە "هێرشکردنە سەر غەززە دەبێتە هۆی نەرم و نیانتری حەماس، لەخەیاڵدا دەژى". سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل لە پەیامێکدا لەبارەی دەستپێکردنەوەی هێرشەکان بۆ سەر کەرتی غەززە رایگەیاند، ئەو هێرشەی بەرەبەیانی رۆژی سێشەممە تەنیا سەرەتایە؛ ئاماژە بەوەش دەکات، حکومەتی وڵاتەکەی لە 7 بەرەوە لە جەنگدایە و براوەیشە. سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل گوتیشی: "لەمەودوا دانوستاندنەکان تەنیا لەژێر ئاگردا بەڕێوەدەچن" و بزووتنەوەی حەماسیشی تۆمەتبار کرد بە هۆکاری ئەو دۆخەی نوێیە، بەوەی دەستپێشخەرییەکانی نوێنەری سەرۆکی ئەمریکای بۆ درێژکردنەوەی ئاگربەست رەتکردوونەتەوە.  نەتەنیاهوو رایگەیاند: "هێرشەکانی ئیسرائیل بەردەوام دەبن تاکو هەموو ئامانجەکانی جەنگ بەدەستدەهێنین کە بریتین لە لەنێوبردنی حەماس تاوەکو چیدیکە نەبێتە هەڕەشە، لەگەڵ ئازادکردنی سەرجەم بارمتەکان."  سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند: "ئازادکردنەکانی رابردوو ئەو راستییە دەسەلمێنێت کە گوشاری سەربازی پێویستە تاوەکو سەرجەم بارمتەکان ئازاد بکرێن".  

    تەحسین حمێداوی، یاریدەدەری جیهادیی "سەرایای سەلام" باڵی سەربازی رەوتی سەدر رایگەیاند، رێنمایی لە موقتەدا سەدر، رابەری رەوتەكەوە بۆ سەرایا هاتووە، لەوانە هەڵنەگرتنی چەک لە ناوخۆ و دەرەوەی وڵات و گەڕانەوە بۆ مەرجەعە ئاینی و داناكان، ئەگەر عێراق توشی دوژمنكاری دەرەکی بوو. حمێداوی، ئەمڕۆ لە بەیاننامەیەکدا ئاماژەی بەوەشداوە، لە نێو ئەو رێنماییانەدا داوای وازهێنان لە لێدوانی تائیفی كردووە، چونکە لێکەوتەی ترسناکی دەبێت و زیان بە عێراق و گەلەکەی دەگەیەنێت. لە رێنماییەكانی سەدردا ئەوەش هاتووە، بەکارهێنان چەك و بەرزكردنەوەی لە ناوخۆ و دەرەوەی عێراق بە توندی قەدەغەیە، بەوپێیەی چارەنوسی نیشتمان و گەلەکەی لەلایەن تاک و گروپێکەوە دیاری ناکرێت. وتوشیەتی: ئەگەر عێراق تووشی دوژمنكاری بوو، پێویستە بگەڕێنەوە بۆحەوزەو مەرجەعەكان و داناکان، نەگەڕێنەوە بۆ لای  گەندەڵکاران و ستەمکاران. رێنمایانەی سەدر لە کاتێکدایە، گرژی و ئاڵۆزییەکان لە ناوچەکە سەریهەڵداوەتەوە، بەتایبەت دوای دەستپێکردنی هەڵمەتی سەربازیی ئەمریکا لە دژی حوسییەکان لە یەمەن، هەروەها کۆتایی هێنان بە ئاگربەستی ئیسرائیل لەگەڵ حەماس و دەستپێکردنەوەی بۆردومانی قورسی کەرتی غەززە. میدیا رۆژئاواییەکان لەم دواییانەدا هۆشدارییان دا لە تەشەنەسەندنی ململانێکانی ناوچەکە بۆ عێراق، بەتایبەتی دوای هۆشدارییەکانی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا بۆ ئێران سەبارەت بە پشتیوانیکردنی لە حوسییەکان.

  هاوسەرۆکی دەم پارتی ڕایدەگەیەنێت، دەستبەسەرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵو سەرۆکۆنە دەکەین و داوا دەکەین دەستبەجێ ئازاد بکرێت، ئەوەى ڕویداوە بێهیواکردنى خەڵکى تورکیایە لەئاشتى و دیموکراسى. ئەکرەم ئیمامئۆغڵو، سەرۆکی شارەوانیی گەورەشاری ئیستانبوڵ و کاندیدی ئۆپۆزسیۆن بۆ هەڵبژاردنی خولی داهاتووی سەۆکایەتى تورکیا بەرەبەیانى ئەمڕۆ چوارشەممە دەستبەسەرکرا، ئەوەش دواى رۆژێک لە هەڵوەشاندنەوەى بڕوانامەکەى لەلایەن زانکۆى ئیستەنبوڵەوە. هاوسەرۆکانی دەم پارتی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس رایانگەیاند، دەستبەسەرکردنی ئەکرم ئیمامئۆغڵو سەرۆکی گەورەشارەوانی ئیستانبوڵ ئیدانە دەکەین و پێویستە دەستبەجێ ئازاد بکرێت. تولای حاتیمئۆغڵولاری، هاوسەرۆکی دەم پارتی لە پۆستەکەیدا رایگەیاندووە، دەستبەسەرکردنى سەرۆکی شارەوانی ئیستانبوڵ کە گەورەترین پارێزگای ئەم وڵاتەیە، رووداوێکی شەرمەزارییە کە سەدان ساڵ لەبیرناکرێت. هاوکات ئەوەشدەخاتەڕوو دەستبەسەرکردنی ئەکرەم ئیمامئۆغڵو تۆڵەسەندنەوەیە لە شکستی هەڵبژاردنە ناوخۆییەکان. تونجەر باکرهان، هاوسەرۆکی دەم پارتی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس راشیگەیاند، ئۆپراسیۆنی دەستبەسەراگرتنى سەرۆکی شارەوانی گەورەی ئیستانبوڵ هێرشێکی روونە بۆ سەر دیموکراسی و ئیرادەی گەل. بەکرهان دەشڵێت، ئێمە وەک دەم پارتی، بەردەوام دەبین لە دژی هەموو جۆرە فشارێک لەسەر سیاسەتی دیموکراسیی و داوای ئازادکردنی دەستبەجێی ئەکرەم ئیمامئۆغڵو و هەموو ئەو کەسانە دەکەین کە دەستبەسەرکراون.

  بەرەبەیانی ئەمڕۆ چوارشەممە ئاسایش چووە سەر ماڵی ئەکرەم ئیمامئۆغڵو، سەرۆکی گەورەشارەوانیی ئیستەنبووڵ و دەستگیری کرد. بڕیاری دەستگیرکردن بۆ زیاتر لە 100 کەسی دیکەش دەرچوو. لە ئۆپەراسیۆنەکەدا موراد ئۆنگون، راوێژکاری میدیایی ئیمامئۆغڵو بە مەبەستی وەرگرتنی گوتە، دەستگیرکراوە.   هاوکات گەڕان و پشکنین و هەڵکوتانە سەر زیاتر لە 100 ناونیشان بەردەوامە و بڕیاری دەستگیرکردن بۆ زیاتر لە 100 کەس دەرکراوە. دەستگیرکراوان دەگوازرێنەوە بارەگای ئاسایش و گوتەیان لێ وەردەگیرێت.   بەگوێرەی ئەو زانیارییانەی لە میدیای تورکیادا بڵاوکراونەتەوە، ئۆپەراسیۆنەکە لەسەر ژمارەیەک تەندەری پەیوەندیدار بە میدیایە و داواکاری گشتی لە راپۆرتەکەیدا باسی گەندەڵی و هاوبەشیی نێوان جەهەپە و پەکەکەی کردووە.   هاوکات سازانی شارەکان یەکێک لەو بابەتانەیە کە داواکاری گشتیی ئیستەنبووڵ بڕیاری لێکۆڵینەوە، پشکنین و دەستگیرکردنی لەسەر داوە.   ئەمە لەکاتێکدایە سازانی شارەکان تاکتیکی تایبەت بە هەڵبژاردن بوو و یەکێک لەو رێککەوتنانە بوو کە جەهەپە لەگەڵ دەم پارتی لەسەری رێککەوتبوون و لە هەندێک شوێندا هاوئاهەنگییان لە نێوان دەنگدەرانیان دروستکردبوو.   میدیای نزیک لە دەسەڵاتیش ئاماژە بە بوونی گەندەڵی دەکەن و رەتی دەکەنەوە پەیوەندیی بە سازانی شارەکانەوە هەبێت.

لە چوارچێوەی بانگەوازی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتیدا، بەڕێز عەبدوڵا ئۆجالان پەیامێکی بۆ گەلی ئێزیدی نارد، ئەمە دەقەکەیەتی: مێژووی گەلی ئێزدیمان مێژوویەکە کە بووەتە شایەتی کۆمەڵکوژی، ئاوارەیی، زوڵم و ئازاری گەورە. واتە بەو قۆناغ و تاقیکردنەوانەدا تێپەڕیوە. ئێزدیەتی یەکێکە لە باوەڕە هەرە کۆنەکان و کۆمەڵگا هەرە کۆنەکانی مێزۆپۆتامیا. بۆ پاراستنی کەلتوور، ناسنامە و بوونی خۆیان قوربانی گەورەیان داوە. تراژیدی و کۆمەڵکوژیی کە بەسەریاندا سەپێنراوە، نەک تەنها لە ویژدانی گەلەکەماندا، بەڵکو لە ویژدانی هاوبەشی مرۆڤایەتیشدا بە قووڵی جێگیر بووە. لە تەواوی مێژوودا ڕووبەڕووی هێرش بوونەتەوە، بەڵام سەرەڕای هەموو شتێک، بە بەرگری کردن درێژەیان بە بوونی خۆیان داوە. لە سەدەی ڕابردوودا کۆمەڵکوژییەکان کە لە ئەنجامی هێرشەکانی خاوەن زهنییەتی دەوڵەتە نەتەوەییەکان ڕوویداوە لە ئاستی جینۆسایددا بوون. کۆمەڵکوژی شنگال لە ساڵی ٢٠١٤، بەردەوامی ئەو زهنییەتە بوو کە ئامانجی سڕینەوە و لەناوبردنی ئێزدییەکان بوو. بەڵام ئەمجارە گەلی ئێزدیمان بە زوویی گەیشتنە تێکۆشانی ئازادیی، خۆیان ڕێکخست و دەستیان بە بەرخۆدان کرد. بەم شێوەیە، بە بەرخۆدانێکی مێژوویی وەڵامی کۆمەڵکوژییەکانیان دایەوە. بەشداری ژنان لەم بەرخۆدانە زۆر بە واتایە. ئەوان کەوتوونەتە ئەو پڕۆسەیەی کە داهاتووی خۆیان بە دەستی خۆیان بونیاد دەنێن. داهاتووی گەلی ئێزدیمان بە هێز و ئیرادەی ئەوان لەسەر بنەمای کۆمەڵگای دیموکراتی کە پشت بە ئیرادەی دیموکراتی دەبەستێت شێوە دەگرێت و بەرجەستە دەبێت. پێویستە ڕێکخستنێکی کۆمەڵایەتی وا پێکبهێنن کە بتوانن بە باوەڕی خۆیان بە شێوەیەکی ئازاد بژین. لەم قۆناغەدا کە ئێمە بیرمان دەکردەوە و پێی گەیشتین، دامەزراندنی سیستەمێکی دیموکراتی بۆ پاراستنی هەبوونی مێژوویی و بەردەوامی پێدانی زۆر گرنگە. لەسەر بنەمای دیدگای کۆمەڵگای دیموکراتی، داهاتوویەکی یەکسان و ئازاد بۆ گەلان دەتوانرێت دروست بکرێت. پێویستە ئێزدییەکان لە خەباتی دیموکراتیزەبوون و دروستکردنی کۆمەڵگای دیموکراتی کە پشت بە ژیانێکی ئازاد و یەکسان دەبەستێت، ببنە هێزی چالاک و کارا. هیچ ڕوانگەیەک کە ئازادیی گەلی ئێزدیمان دان پێدا نەنێت و پشتگوێی بخات، نایاسایی و ناڕەوایە. پێویستە گەلی ئێزدیمان لە هەر شوێنێک هەبن بە خۆڕێکخستن داهاتووی خۆیان بخەنە ژێر پارێزگاری و ئاسایشی خۆیان مسۆگەر بکەن. تێکۆشان بۆ ژیانێکی ئازاد، یەکسان و دیموکراتی بەرپرسیارێتی هەموو گەلەکانمانە. بەم بۆنەیەوە، سڵاو لە تێکۆشانی گەلی ئێزدیمان دەکەم. دەمەوێت بڵێم؛ من لە هەموو بارودۆخێکدا پشتگیری لە تێکۆشانی ئەوان دەکەم. ئازادیی ئێزدییەکان و ئازادی گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە یەکەوە بەستراونەتەوە. لەم چوارچێوەیەدا، بانگەوازی ئاشتی و کۆمەڵگای دیموکراتی وەڵامە بەرانبەر بە ٧٣ کۆمەڵکوژیی دژی ئێزدییەکان. ئەو پڕۆسەیەی کە دەستمان پێکردووە زۆرترین بوون و ئازادی بۆ ئێزدییەکان بەدیدێنێت. ئەم بانگەوازە ڕێنیسانسە و زۆرترین ڕێنیسانس دەبێت بۆ گەلی ئێزدیمان. ئەم پڕۆسەیە بە هەست و تێکۆشانی هاوبەش سەردەکەوێت. دووبارە سڵاوی بێ پایانی خۆم دەنێرم. ١٧/٣/ ٢٠٢٥ عەبدوڵا ئۆجالان

لە چوارچێوەی بانگەوازی ئاشتی و کۆمەڵگەی دیموکراتیدا، بەڕێز عەبدوڵا ئۆجالان پەیامێکی بۆ گەلی ئێزیدی نارد، ئەمە دەقەکەیەتی: مێژووی گەلی ئێزدیمان مێژوویەکە کە بووەتە شایەتی کۆمەڵکوژی، ئاوارەیی، زوڵم و ئازاری گەورە. واتە بەو قۆناغ و تاقیکردنەوانەدا تێپەڕیوە. ئێزدیەتی یەکێکە لە باوەڕە هەرە کۆنەکان و کۆمەڵگا هەرە کۆنەکانی مێزۆپۆتامیا. بۆ پاراستنی کەلتوور، ناسنامە و بوونی خۆیان قوربانی گەورەیان داوە. تراژیدی و کۆمەڵکوژیی کە بەسەریاندا سەپێنراوە، نەک تەنها لە ویژدانی گەلەکەماندا، بەڵکو لە ویژدانی هاوبەشی مرۆڤایەتیشدا بە قووڵی جێگیر بووە. لە تەواوی مێژوودا ڕووبەڕووی هێرش بوونەتەوە، بەڵام سەرەڕای هەموو شتێک، بە بەرگری کردن درێژەیان بە بوونی خۆیان داوە. لە سەدەی ڕابردوودا کۆمەڵکوژییەکان کە لە ئەنجامی هێرشەکانی خاوەن زهنییەتی دەوڵەتە نەتەوەییەکان ڕوویداوە لە ئاستی جینۆسایددا بوون. کۆمەڵکوژی شنگال لە ساڵی ٢٠١٤، بەردەوامی ئەو زهنییەتە بوو کە ئامانجی سڕینەوە و لەناوبردنی ئێزدییەکان بوو. بەڵام ئەمجارە گەلی ئێزدیمان بە زوویی گەیشتنە تێکۆشانی ئازادیی، خۆیان ڕێکخست و دەستیان بە بەرخۆدان کرد. بەم شێوەیە، بە بەرخۆدانێکی مێژوویی وەڵامی کۆمەڵکوژییەکانیان دایەوە. بەشداری ژنان لەم بەرخۆدانە زۆر بە واتایە. ئەوان کەوتوونەتە ئەو پڕۆسەیەی کە داهاتووی خۆیان بە دەستی خۆیان بونیاد دەنێن. داهاتووی گەلی ئێزدیمان بە هێز و ئیرادەی ئەوان لەسەر بنەمای کۆمەڵگای دیموکراتی کە پشت بە ئیرادەی دیموکراتی دەبەستێت شێوە دەگرێت و بەرجەستە دەبێت. پێویستە ڕێکخستنێکی کۆمەڵایەتی وا پێکبهێنن کە بتوانن بە باوەڕی خۆیان بە شێوەیەکی ئازاد بژین. لەم قۆناغەدا کە ئێمە بیرمان دەکردەوە و پێی گەیشتین، دامەزراندنی سیستەمێکی دیموکراتی بۆ پاراستنی هەبوونی مێژوویی و بەردەوامی پێدانی زۆر گرنگە. لەسەر بنەمای دیدگای کۆمەڵگای دیموکراتی، داهاتوویەکی یەکسان و ئازاد بۆ گەلان دەتوانرێت دروست بکرێت. پێویستە ئێزدییەکان لە خەباتی دیموکراتیزەبوون و دروستکردنی کۆمەڵگای دیموکراتی کە پشت بە ژیانێکی ئازاد و یەکسان دەبەستێت، ببنە هێزی چالاک و کارا. هیچ ڕوانگەیەک کە ئازادیی گەلی ئێزدیمان دان پێدا نەنێت و پشتگوێی بخات، نایاسایی و ناڕەوایە. پێویستە گەلی ئێزدیمان لە هەر شوێنێک هەبن بە خۆڕێکخستن داهاتووی خۆیان بخەنە ژێر پارێزگاری و ئاسایشی خۆیان مسۆگەر بکەن. تێکۆشان بۆ ژیانێکی ئازاد، یەکسان و دیموکراتی بەرپرسیارێتی هەموو گەلەکانمانە. بەم بۆنەیەوە، سڵاو لە تێکۆشانی گەلی ئێزدیمان دەکەم. دەمەوێت بڵێم؛ من لە هەموو بارودۆخێکدا پشتگیری لە تێکۆشانی ئەوان دەکەم. ئازادیی ئێزدییەکان و ئازادی گەلانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست بە یەکەوە بەستراونەتەوە. لەم چوارچێوەیەدا، بانگەوازی ئاشتی و کۆمەڵگای دیموکراتی وەڵامە بەرانبەر بە ٧٣ کۆمەڵکوژیی دژی ئێزدییەکان. ئەو پڕۆسەیەی کە دەستمان پێکردووە زۆرترین بوون و ئازادی بۆ ئێزدییەکان بەدیدێنێت. ئەم بانگەوازە ڕێنیسانسە و زۆرترین ڕێنیسانس دەبێت بۆ گەلی ئێزدیمان. ئەم پڕۆسەیە بە هەست و تێکۆشانی هاوبەش سەردەکەوێت. دووبارە سڵاوی بێ پایانی خۆم دەنێرم. ١٧/٣/ ٢٠٢٥ عەبدوڵا ئۆجالان