كەناڵی (الحدث) لەزاری سەرچاوەكانییەوە بڵاویكردووەتەوە، تۆم باراک، نێردەی تایبەتی ئەمەریکا بۆ سوریا لە سەردانەكەیدا بۆ عێراق، پەیامی ویلایەتە یەكگرتووەكانی گەیاندووەتە محەمەد شیاع سودانی، سەرۆك وەزیرانی عێراق و هۆشداریداوە لەوەی هێرشی ئیسرائیل بۆ سەر حزبوڵای لوبنان نزیكەو پێویستە گروپە چەكدارەكانی خۆیان بەدوور بگرن و دەستوەردان نەكەن، بەپێچەوانەوە روبەڕوی گورزی توندی ئیسرائیل دەبنەوە. بەوتەی سەرچاوەكە، باراک لە پەیامەکەیدا بە سودانی وتووە، ئۆپەراسیۆنی سەربازی ئیسرائیل لە لوبنان بەردەوام دەبێت تا بەتەواوی چەكی حزبوڵا دادەماڵڕێت. دوو ڕۆژ لەمەوبەر نوسینگەی راگەیاندنی سەرۆك وەزیرانی عێراق ڕایگەیاندبوو کە: محەمەد شیاع سودانی، پێشوازی لە تۆم باراک، نێردەی تایبەتی سەرۆکی ئەمریکا لە سوریا كردووە. بەگوێرەی سەرچاوەكە، لە دیدارەکەیاندا باسیان لە رێگاكانی ئەو پرۆسەیە کردووە کە عێراق لە ڕێگەیەوە بتوانێت بەردەوام بێت لە پاڵپشتیکردنی سەقامگیری سوریاو ئاسایش و خۆشگوزەرانی و بوژانەوەی ئابوری، کە لە هەمان کاتدا سەقامگیری و خۆشگوزەرانی عێراق بەهێزتر بکات. هاوكات بیروڕاش ئاڵوگۆڕكراوە سەبارەت بە رێگریکردن لە هەر پەرەسەندنێکی زیاتر لە ناوچەکە لەگەڵ پاڵپشتیکردنی رێڕەوی دیپلۆماسی بۆ چارەسەرکردنی ناکۆکییەکان و دانانی ناوچەکە لەسەر ڕێگای هاوکاری و گەشەی ئابوری و سەقامگیری درێژخایەن، باراک جەختی لەو رۆڵە بونیادنەر و گرنگە کردووە کە عێراق دەتوانێت بیگێڕێت بۆ گەیشتن بە ئامانجە هاوبەشەکان.
ئاسیاسێڵ سیستەمی بەڕێوەبردنی گواستنەوەی داتای کۆمپانیای Enea جێگیر دەکات بۆ بەرەوپێشبردنی ئەزموونی بەشداربووان و باشترکردنی ئاستی کارایی تۆڕەکەی دەوحە، قەتەر، 26ـی تشرینی دووەمی 2025 سیستەمی بەڕێوەبردنی گواستنەوەی داتای کۆمپانیای Enea، ئاستی خێرایی پەیوەندی بەرز دەکاتەوە و ئەزموونی بەشداربووان زیاد دەکات لە ڕێی بەکارهێنانی نوێترین تەکنەلۆژیاوە بۆ ناردنی ناوەڕۆکی ڤیدیۆ بە شێوەیەکی کاراتر، لە هەمانکاتدا شیکاریی ڕاستەوخۆ بە مەبەستی یارمەتیدانی شێوازی پلاندانان بۆ توانای تۆڕ و باشترکردنی خزمەتگوزارییەکان دابین دەکات کۆمپانیای ئاسیاسێڵ، پێشەنگ لە دابینکردنی خزمەتگوزاریی پەیوەندییەکان لە عێراق، بە سەرکەوتوویی سیستەمی بەڕێوەبردنی گواستنەوەی داتای کۆمپانیای Eneaـی جێگیر کرد، بە ئامانجی بەرزکردنەوەی ئاستی کواڵێتیی ئەزموونی بەشداربووان (QoE) و باشترکردنی ئەدای ناوەڕۆکی ڤیدیۆیی. لەگەڵ گەشەسەندنی خێرای گواستنەوەی داتای ئامێری پەیوەندییەکان، ئاسیاسێڵ، کۆمپانیای Eneaـی هەڵبژارد بۆ ئەوەی کاراییەکی بەرز پێشکەش بە بەشداربووانی بکات و لە هەمانکاتیشدا توانایی پێشکەوتوو لە پۆلێنکردنی گواستنەوەی داتا و زیادکردنی خێراییدا دابین بکات، ئەمەش وا لە ئاسیاسێڵ دەدات کە گواستنەوەی ناوەڕۆکی ڤیدیۆیی زیاتر بە شێوەیەکی کاراتر بخاتە بەردەست بەشداربووانی. حەسەن الشامی، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری تەکنەلۆژیی ئاسیاسێڵ ڕایگەیاند: "ئامرازەکانی بەڕێوەبردنی گواستنەوەی داتاکانی تۆڕی کۆمپانیای Enea، بە ڕەگەزێکی سەرەکیی دادەنرێن لە بەرەوپێشبردنی ئاستی دەستڕاگەیشتن بە داتاکان بە شێوەیەکی خێرا و متمانەپێکراو. ئەم کارامەییە بێ هاوتایە لە بوارەکەدا توانایەکی زیاترمان پێدەبەخشێت بۆ پێشکەشکردنی کۆمەڵێک پلانی داتایی داهێنەرانە بە بەشداربووانمان لە تاکە کەس و کۆمپانیاکان، لە هەمانکاتیشدا بەڕێوەبردنی گواستنەوەی داتا ڤیدیۆییەکان بە شێوەیەکی زیرەکانە بۆ باشترکردنی ئەزموونی بەشداربووان." ئۆسڤاڵدۆ ئالداو، بەڕێوەبەری جێبەجێکاری تەکنەلۆژیی کۆمپانیای Enea ڕایگەیاند: "بنچینەی چارەسەرەکانی کۆمپانیای Enea سەرنج دەخاتە سەر سێ بنەمای سەرەکی: ئاسایش و بەرەوپێشبردن و بەدەستهێنانی داهات. لە ڕێگای سیستەمی بەڕێوەبردنی گواستنەوەی داتای کۆمپانیای Eneaـەوە، ئاسیاسێڵ دەتوانێت ئەزموونێکی دیجیتاڵی ئاست بەرز پێشکەش بە بەشداربووانی بکات و لە هەمانکاتیشدا دڵنیایی دەدات لە دابینکردنی خێرایی زیاتر و ئاسانکردنی شێوازی ناردنی ڤیدیۆ بە بەرزترین کواڵێتی." ئەم سیستەمە ئامرازی بەهێزی بەدواداچوون و شیکاری پەیوەست بە گواستنەوەی داتاکان بۆ ئاسیاسێڵ دابین دەکات، ئەمەش وادەکات کە بتوانێت پلان بۆ توانای تۆڕەکە دابڕێژێت و پاڵپشتی لە گەشەی گواستنەوەی داتاکان لە داهاتوودا بکات. بۆ زانیاریی زیاتر سەردانی ئەم لینکە بکەن: https://www.enea.com/solutions/traffic-management/ (کۆتایی) دەربارەی Enea: Enea کۆمپانیایەکی جیهانیی تایبەتمەندە لە بواری سۆفتوێری پەیوەندییە پێشکەوتووەکان و ئاسایشی ئەلیکترۆنیدا. دیدگای کۆمپانیاکە لە بوونی پەیوەندییەکی سەلامەتتر و کاراترەوە لە سەرانسەری جیهاندا سەرچاوە دەگرێت. لە ڕێگای سەرنج خستنە سەر داهێنان و ئاسایشی، چارەسەرەکانی کۆمپانیاکە بۆ پێکەوە بەستنەوەی پەیوەندییەکان و لە هەمانکاتیشدا بەرەوپێشبردنیان و پاراستنیان لەنێوان تاکەکان و کۆمپانیاکان و ئامێری پەیوەندییەکان لە سەرانسەری جیهاندا بەردەستن. کۆمپانیای Enea خزمەتی زیاتر لە 170 دابینکاری خزمەتگوزاریی پەیوەندییەکان لە زیاتر لە 100 وڵاتی جیهاندا دەکات و ڕۆژانە زیاتر لە 3 ملیار کەس پشت بە تەکنەلۆژیاکانی دەبەستن. بارەگای سەرەکیی کۆمپانیاکە لە شاری ستۆکهۆڵمی پایتەختی سویدە و لە بۆرسەی ناسداکی ستۆکهۆڵمدا ڕیزبەندی کراوە. بۆ زانیاری زیاتر سەردانی ئەم لینکە بکەن:enea.com پەیوەندی– Enea کلێر مێرفی: [email protected] دەربارەی ئاسیاسێڵ: ئاسیاسێڵ "کۆماندەکاتەوە"، دابینکاری سەرەکی خزمەتگوزاریى پەیوەندییەکانی مۆبایل و خزمەتگوزارییە دیجیتاڵییەکانە لە عێراق و ژمارهى بهشدرابووانی نزیکەی 20 مليۆنە. ئاسياسێڵ وەکو یەکەمین کۆمپانیاى خزمەتگوزاریى مۆبایل ناسێنراوە لە عێراق و یەکەمین کۆمپانیاشە تۆڕەکەی هەموو بەشەکانی عێراق دابپۆشێت. ئاسیاسێڵ خزمەتگوزارییەکانی +4G بە کواڵیتییەکی بەرز لە سەرجەم پارێزگاکانی عێراق دابیندەکات و تۆڕەکەشى زیاتر 06.99٪ ـى دانيشتوانى عێراق دهگرێتهوه، ئهمهش وا دهكات كه تۆڕهكهى ببێته بەربڵاوترین تۆڕى مۆبايل بە فراوانترین ڕووماڵەوە لە نێو کۆمپانیاکانی تری پەیوەندی لە عێراق. ئاسیاسێڵ شانازی بەوەوە دەکات کە لە کانونی دووەمی 2015 ــەوە باشترین دابینکاری خزمەتگوزاری ئینتەرنێتە کە باشترین تۆڕی پەیوەندی بە بەرزترین کواڵیتی لە عێراق دابیندەکات. پەیوەندییەکانی ئاسیاسێڵ، بەشی پەیوەندییە گشتییەکان: [email protected] بۆ زانیای زیاتر: www.asiacell.com
كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق، تەواكردنی سەرجەم رێكارەكانی پەیوەست بە تانەكانی سەر هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراقی راگەیاند، دەشڵێت سەرجەمیان نێردراون بۆ دەستەی دادوەری و پاشانیش دەنێردرێت بۆ دادگای فیدراڵی بەمەبەستی پەسەند كردنیان. رۆژی دووشەممە، 1-12-2025عیماد جەمیل، سەرۆكی تیمی راگەیاندنی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق رایگەیاند: ناردنی تەواوی ئەنجامەكانی هەڵبژاردن بۆ دادگای فیدراڵی بۆ پەسەندكردنی، دوای ئەوە دەبێت كە دەستەی دادوەری پێداچوونەوە بە تەواوی تانەكاندا دەكات". وتیشی:كۆمسیۆن تەواوی تانەكانی تەواو كردووە و پێشنیازەكانی خۆی لەبارەیانەوە پێشكەش كردووە، ئێستا كارەكە لای دەستەی دادوەرییە. بەوتەی ئەو بەرپرسەی كۆمسیۆن "دەستەی دادوەری پابەند دەبێت بە ماوەی یاسایی كە 10رۆژە، دوای وەرگرتنی كۆتا تانە لە كۆمسیۆن و تەواوكردنی رێكارەكانی تایبەت بەو تانەیە". "دەستەی دادوەری بەردەوامە لە ئەنجامدانی كارەكانی، كۆمەڵێك لەو تانانەی گەیشتوونەتە كۆمسیۆن و پێشنیازەكانی ئەنجومەنی كۆمسیارانیش سەبارەت بە رەتكردنەوەیان پەسەند كراون". عیماد جەمیل وای وت. رۆژی 30-11-2025 ئەنجومەنی باڵای دادوەریی عێراق، یەكلاكردنەوەی 428 تانەی لە كۆی 853 تانە لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردنەكان راگەیاند. پێنج شەممەی رابردوو كۆمسیۆن دوایین قۆناغی تانەكانی رەوانەی دەستەی دادوەری كرد بۆ بڕیاردان لەسەریان. كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق، ئێوارەی رۆژی دووشەممە (17ـی تشرینی دووەمی 2025) ئەنجامی كۆتایی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقی راگەیاند، كە رۆژی سێشەممە (11ـی تشرینی دووەمی 2025) بەرێوەچوو. كۆمسیۆن دواتر سێ رۆژ دەرفەتیدا بە قەوارە و كاندید و لایەنەكان بۆ پێشكەشكردنی تانەكانیان لەسەر ئەنجامی هەڵبژاردنەكان. بەپێی رێكارەكان، كۆمسیۆن دوای وەرگرتنیان راسپاردەی هونەری و یاسایی لەبارەی تانەكانەوە بۆ دەستەی دادوەری بەرزدەكاتەوە بەمەبەستی سەیركردنیان. دواتر دەستەی دادوەری كۆمسیۆن لە ئەنجامی تانەكان یەكلایی دەكاتەوە، پاشان ناوی كاندیدە دەرچووەكان رەوانەی دادگای فیدراڵی دەكرێن بۆ پەسەندكردنیان.
عەبدولڕەحیم سەماوی، سەرۆکی سەنتەری "تەمل" بۆ توێژینەوە ئاشکرای دەکات، چاوەڕوان دەکرێت مانگی داهاتوو مەزڵوم عەبدی، فەرماندەی هێزەکانی سوریا دیموكرات و ئیلهام ئەحمەد، بەرپرسی پەیوەندییەکانی ئیدارەی خۆسەر سەردانی تورکیا بکەن، سەردانەکە کۆبونەوەیەك لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجەلان و واژۆکردنی رێککەوتنێکی نوێ لەخۆدەگرێت، کە تەواوکەری رێککەوتنی مانگی ئازاری نێوان مەزڵوم عەبدی و ئەحمەد شەرع و بڕگەکانی دەبێت. عەبدولڕەحیم سەماوی، لە چاوپێکەوتنێکیدا لەگەڵ کەناڵی "وڵات تیڤی" رایگەیاند: رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیا لە مانگی تەمموزی رابردودا رایگەیاند، رێککەوتنێکی هەمەلایەنە لە نێوان کورد و عەرەب و تورکدا دەکرێت و مافی ئەو گەلانە لە ئاستی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ناوچەکە بە گشتی پەسەند دەكرێت و دانیان پێدا بنرێت. سەماوی ئاماژەی بەوەشکرد: ئەو رێککەوتنەی لەنێوان ئۆجەلان و حکومەتی تورکیا کراوە لەم راگەیاندنەوە سەرچاوەی گرتووە، ئەنكەرە هەنگاوی ئەرێنی ناوە، لەوانە گۆڕینی گوتاری سیاسی بەرامبەر بە پارتی کرێکارانی کوردستان. باسی لەوەشكرد: ئامادەکارییەکان لە تورکیا بەردەوامن بۆ ئەوەی بەم نزیکانە یاسایەکی نوێ دەربکەن، زامنی ئازادکردنی ئۆجەلان بكات لەژێر چاودێری و سەرپەرشتیکردنی حکومەتی تورکیا، جگە لە گەڕانەوەی گەریلاكانی پەکەکە بۆ سەر ماڵ و حاڵی خۆیان و چارەسەركردنی بارودۆخیان. جەختیشكرد: یاسا نوێیەکان مافە کولتوری و نەتەوەییەکانی گەلی کورد لە تورکیا دەستەبەر دەکات، گرتنەبەری ئەو هەنگاوە بنەڕەتی و مێژووییانەش پێویستی بە کات و دان بەخۆگرتن هەیە، حکومەتی تورکیا بە خێرایی هەنگاو دەنێت بۆ دەستەبەرکردنی سەرکەوتنی پرۆسەی ئاشتی.
سەرچاوە ئاگادارە عێراقییەکان دەڵێن: لیژنەی لێکۆڵینەوەی تایبەت کە ئەرکی دەستنیشانکردنی ئەو کەسانەیان پێسپێردراوە تێوەگلاون لە بۆردومانی کێڵگەی غازی کۆرمۆر لە پارێزگای سلێمانی، تا ئێستا نەگەیشتووەتە ئەوەی کێ لەپشت هێرشەکەوە بووە، تەنها گەیشتووەتە ئەوەی بە دوو فڕۆکەی بێفڕۆکەوان هێرشەكە ئەنجامدراوە. بەگوێرەی ئەو سەرچاوانە، کە قسەیان بۆ رۆژنامەی (العربی الجدید) كردووەو داوایان كردووە ناویان نەهێنرێت، رایانگەیاندووە: راپۆرتی کۆتایی لیژنەکە لە قۆناغی کۆتاییدایە و بڕیارە لە چەند کاتژمێری داهاتوودا رادەستی محەمەد شیاع سودانی، سەرۆک وەزیرانی عێراق بکرێت، بۆ بڕیاری کۆتایی سەبارەت بە دەرئەنجامەکانی لێکۆڵینەوەکەو ئەو رێوشوێنانەی دواتر دەگیرێنەبەر. سەرچاوەکان باس لەوەدەکەن، لیژنەكە زانیاری ئەوەشی دەستكەوتووە، هێرشەكە لە دووزخورماتوو لەسەر سنوری هەرێمی کوردستانەوە ئەنجامدراوە، کە چەند گروپێكی چەکدار تیایدا چالاکن، بەڵام تیمە تەکنیکیەکان نەیانتوانیوە رێڕەوی هەڵدانی فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکان یان لایەنی بەرپرسیار لە هەڵدانی دیاری بکەن. لای خۆیەوە یاسر وتوت، ئەندامی لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە پەرلەمانی عێراق راگەیاندووە: حكومەت پێداگرە لەسەر ئەوەی بە زووترین کات راستییەکان بۆ ڕای گشتی ئاشکرا بکات، رەنگە لە چەند کاتژمێری داهاتوودا ئەنجامە بەراییەکان سەبارەت بە سروشتی هێرشەکە رابگەیەندرێت. ئاماژەی بەوەشکردووە: دیاركردنی ئەو لایەنەی ئەو كارەی كردووە لەم کاتەدا کارێکی قورسە و پێویستی بە لێکۆڵینەوەی زیاتر هەیە.
لە دوای سەردانەکەی بۆ باکووری کوردستان دەنگۆی کۆبوونەوەی سەرۆک بارزانی و رێبەر ئۆجەلان لە میدیاکاندا بڵاوبوویەوە. کۆبوونەوە روویداوە؟ بەگوێرەی زانیاری و گەڕانەکانی هاوڵاتی، هیچ کام لە میدیاکانی پارتی دیموکراتی کورستان و پارتی کرێکارانی کوردستان هەواڵیان لەبارەی کۆبوونەوە یان دیداری سەرۆک بارزانی و رێبەر ئۆجەلان بڵاونەکردووەتەوە. بەشێک لە دەنگۆکان، تائێستا بەردەوامن، بەڵام، هیچ راگەیەنەدراوێکی فەرمی نییە لەوبارەیەوە. دوێنی سەرۆک بارزانی، سەردانی باکووری کوردستانی کرد و بەشداریی کرد لە سیمپۆزسمی مەلای جزیری لە شرناخ و دواتر گۆڕی هەریەک لە [ شەڕەفەدین ئەڵچی، مەم و زین، بەسەرکردەوە.
یاریدەدەری وەزیری تەندروستی ئێران دوای بڵاوبوونەوەی تۆمەتی داواکاری بەرتیل دەستی لەکارکێشاوە رادیۆی نێودەڵەتی فەرەنسا/فارسی ئەمڕۆ، دەستلەکارکێشانەوەی جەلیل حوسێنیانی راگەیاند. ناوبراو دوای بڵاوبوونەوەی نامەیەک لەلایەن دایکی نەخۆشێکەوە دەستی لەکارکێشاوەتەوە کە تێیدا نووسیبووی: جەلیل حوسەینی، بۆ نەشتەرگەری کوڕەکەم، داوای پێنج لیرەی زێڕی لێکردووم. دوابەدوای دەستلەکارکێشانەوەی جەلیل حوسێنی، یاریدەدەری وەزیری تەندروستی، میدیا فەرمییەکانی ئێران بڵاویانکردەوە، محەمەد ڕەزا زەفەرقەندی، وەزیری تەندروستیی ئێران، فەرمانێکی دەرکردووە و عەلی جەعفەریان، راوێژکاری باڵا و جێگری ئەو وەزارەتەی وەک یاریدەدەری وەزیری تەندرووستی بە وەکالەت دیاری کردووە. ئەم هەواڵە لە کاتێکدا بڵاو بووەوە کە فەرهاد تیمورزادە، بەڕێوەبەری چاپی "تیمورزادە" و گۆڤاری "تەبیب"، وێنەیەکی دەستنووسی دایکێکی لە ئینستاگرامی خۆی بڵاوکردەوە و نووسیبووی: کاتێک بۆ چارەسەرکردنی نەخۆشی منداڵەکەی بۆ دیتنی جەلیل حوسێنی، یاریدەری وەزیری تەندروستی لە شاری تاران رۆیشتووە، داوای پێنج لیرەی ئاڵتوونی لێ کردووە. بە گوتەی دایکی نەخۆشەکە، جەلیل حوسێنی ئەم داوایەی لە نەخۆشخانەی ئێرانمێهر لە تاران کردووە و گوتویەتی: ئەگەر پارەت نەبێت، دەبێت سێ بۆ چوار ساڵ چاوەڕێی نەشتەرگەری لە نەخۆشخانەی حکومی تەجریش بکەیت.
مارك ساڤایا، نێردەی تایبەتی سەرۆكی ئەمریكا لە عێراق دەڵێت: ئەمڕۆ جیهان عێراق وەک وڵاتێک دەبینێت رۆلێكی گەورەترو کاریگەتر لە ناوچەکەدا بگێڕێت، بەمەرجێك پرسی چەك له دەرەوەی کۆنترۆڵی دەوڵەت به تەواوی چارەسەربکات و شکۆی دامودەزگا فەرمییەکان بپارێزێت. ساڤا لە سەكۆی "ئێكس" نوسویەتی: هیچ ئابورییەک ناتوانێت گەشە بکات و هیچ هاوبەشییەکی نێودەوڵەتیش ناتوانێت سەرکەوتوو بێت، لە ژینگەیەکدا کە سیاسەت لەگەڵ دەسەڵاتی نافەرمیدا تێکەڵ بووە، عێراق دەرفەتێکی مێژوویی لەبەردەمدایە بۆ هەڵدانەوە ئەم دۆسییەو بەهێزكردنی وێنەی خۆی وەک دەوڵەتێک کە لەسەر سەروەری یاسا بونیاد نراوە نەک دەسەڵاتی چەک. راشیگەیاندووە: بە هەمان شێوە گرنگە، دامەزراندنی پرەنسیپی جیاکردنەوەی دەسەڵاتەکان و رێزگرتن لە چوارچێوە دەستورییەکان و رێگریکردن لەو دەستوەردانانەی کە دەكرێت دروستكردنی بڕیاری سیاسی پەكبخات یان سەربەخۆیی دەوڵەت لاواز بکات. ساڤایا لە بەشێكی تری نوسینەكەیدا ئاماژەی بەوەكردووە: عێراق لە بەردەم دوڕیانێكی یەكلاكەرەوەدا وەستاوە، یان بەرەو دامەزراوەی سەربەخۆ هەنگاو دەنێت کە توانای جێبەجێکردنی یاسا و راکێشانی وەبەرهێنانیان هەبێت، یان دەگەڕێتەوە ناو ئەو سوڕە ئاڵۆزییەی کە بارگرانی لەسەر هەموو لایەک دروستکردووە. ئەوەی ئەمڕۆ پێویستمانە پشتیوانیكردن لە كاروانی وڵات و رێزگرتن لە دەستورو بەهێزکردنی جیاکردنەوەی دەسەڵاتەکان و پابەندبونێکی پتەو كە وابەستەی دوورخستنەوەی چەک بێت لە سیاسەت، ئەمە رێگای بونیادنانی عێراقێکی بەهێزە کە رێزی جیهان بەدەست بهێنێت.
ڕوانگەی ئیکۆ عێراق ئاشکرایکرد، بەهۆی ئەو هێرشە مووشەکیەی کرایە سەر کێڵگەی غازی کۆرمۆر، تەنیا لە بەرهەمهێنانی غازدا ڕۆژانە زیانی زیاتر لە 7.41 ملیۆن دۆلار هەبووە. ئەمڕۆ شەممە، 29ـی تشرینی دووەمی 2025، ڕوانگەی ئیکۆ عێراق لەبارەی زیانەکانی کێڵگەی غازی کۆرمۆر ڕاگەیەندراوێکی بڵاوکردەوە تێیدا هاتووە، "زیانەکانی داخستنی کێڵگەی غازی کۆرمۆر، ڕۆژانە دەگاتە زیاتر لە 7.41 ملیۆن دۆلار." ڕوانگە ئاماژەی بەوەشداوە، "ئەو کێڵگەیە پێش هێرشەکە ڕۆژانە 530 ملیۆن پێ سێجا غازی سروشتی بەرهەمدەهێنا، کە نرخی یەک ملیۆن پێ سێجا غازی سروشتی نزیکەی 10 هەزار دۆلارە." ڕوونیشیکردەوە، "غازی سروشتی شل (LNG) کە بەزۆری بۆ بەرهەمهێنانی کارەبا بەکاردەهێنرێت، هاوردەکردن و گواستنەوەی بۆ عێراق یان هەرێم زۆر گرانە." لە ڕاگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوەشکراوە، "کێڵگەکە ڕۆژانە 1580 تۆن LPG (کە بە غازی ماڵان ناسراوە) بەرهەمدەهێنێت"، ئاماژەی بەوەشکرد "نرخی هەر تۆنێک 500 دۆلارە." ڕوانگەی ئیکۆ عێراق ڕاشیگەیاند، "هەروەها کێڵگەی کۆرمۆر، ڕۆژانە نزیکەی 22 هەزار بەرمیل غازی کۆندێنسێت بەرهەم دەهێنێت، کە نرخی هەر بەرمیلێک 60 دۆلارە." باسی لەوەشکرد، "خەملاندنی زیانەکان، زیانەکانی کرێی کۆمپانیا بەرهەمهێنەرەکان و تێچووی هێڵەکانی گواستنەوە و کەمبوونەوەی ڕێژەی بەرهەمهێنانی کارەبا ناگرێتەوە." کاتژمێر 11:30ـی خولەکی شەوی چوارشەممە لەسەر پێنجشەممەی ڕابردوو، هێرشێکی مووشەکی کرایە سەر کۆگای غازی شلی کێڵگەی کۆرمۆر لە چەمچەماڵ و بەتەواوی وێرانی کرد، ئەمەش بووە هۆی کەمبوونەوەی بڕی کارەبای هەرێمی کوردستان بۆ 1500 مێگاوات.
سەرۆک بارزانی پشتیوانیی هەرێمی کوردستان بۆ پرۆسەی نوێی ئاشتی لە تورکیا دووپات دەکاتەوە و سوپاسی ئەردۆغان و ئۆجەلانیش دەکات. ئەمڕۆ شەممە، 29ـی تشرینی دووەمی 2025، سەرۆک بارزانی لە شارۆچکەی جزیرێی سەر بە پارێزگای شرنەخ؛ بەشداری لە چوارەمین سیمپۆزیۆمی نێودەوڵەتیی "مەلای جزیری" کرد و گوتارێکی پێشکەشی ئامادەبووان کرد. پشتگیریی تەواو بۆ پرۆسەی ئاشتی لە تەوەرێکی گوتارەکەیدا، سەرۆک بارزانی خۆشحاڵیی خۆی بە دەستپێکردنەوەی پرۆسەی ئاشتی لە تورکیا دەربڕی و ڕایگەیاند: "ئێمە زۆر دڵخۆشین کە ئەم پرۆسەیە دەستیپێکردووە. ئەمجارە پرۆسەکە بە ڕێکوپێکی دەستیپێکردووە، چونکە میللهت و پهرلهمان و ههموو حزبهكان پشتیوانیی دهوڵهتن." سەرۆک بارزانی گوتیشی "لێرهدا به پێویستی دهزانم سوپاسی سهرۆك كۆمار بهڕێز ئهردۆغان، پهرلهمانی توركیا و میللهتی توركیا بكهم كه دهرگای ئاشتییان كردهوه، كه باشترین دهرگا و باشترین بژاردهیه. ههروهها دهستخۆشی له بهڕێز ئۆجهلان دهكهم كه ئهویش ههنگاوی ئهرێنی هاویشتووه." لە کۆتاییدا، سەرۆک بارزانی جەختی لە پشتیوانیی بێ سنووری هەرێمی کوردستان بۆ پرۆسەی ئاشتی کردەوە و گوتی: "لێرەدا دەمەوێت بڵێم، ئێمەش بە هەموو هێزی خۆمانەوە پشتیوانیی ئەم پرۆسەی ئاشتییەین و هەرچیمان لەدەست بێت، ئامادەین. ئینشائەڵا پرۆسەکە دەگاتە ئەنجامێکی زۆر باش و خێر و خۆشی بۆ هەموو لایەک دەبێت."
کونسوڵی ئێران لە هەولێر سەربارەت بە هێرش بۆسەر کێڵگەی غازی کۆرمۆر بە ئاڤا میدیای وت، ئەم هێرشە لەلایەن هەرکەسێکەوە ئەنجامدرابێت مایەی قبوڵکردن نییە. شەوی 26ـی مانگ، کاتژمێر 11:30 هێرش کرایە سەر کێڵگەی غازی کۆرمۆر و خەزانی هەڵگرتنی نەفتای کێڵگەکە بە تەواوی زیانی بەرکەوت. بەو هۆیەوە 525 ملیۆن پێ سێجا غازی ڕۆژانە وەستا و بەرهەمهێنانی سێ هەزار مێگاوات کارەبا ڕاگیرا. فەرامەرز ئەسەدی، کونسوڵی گشتی کۆماری ئیسلامی ئێران لە هەولێر بە ئاڤای وت، سەرکۆنەی هێرشەکەی سەر کێڵگەی کۆرمۆر دەکەم، ئەم کارە لەلایەن هەر کەسێکەوە ئەنجامدرابێت جێگای قبوڵکردن نییە. لە بەشێکی دیکەی قسەکانی سەرکونسوڵی ئێران دەڵێت: لەڕوانگەی ئێمەوە ئەم کارە هێرش کردنە بۆ سەر ئاسایشی هەرێمی کوردستانی عێراق و خۆشگوزەرانی گەلە ئازیزەکەیەتی.
وتەبێژى فەرماندەى گشتى هێزە چەکدارەکانى عێراق رایگەیاند، لەماوەى 72 کاتژمێردا ئەنجامى لێکۆڵینەوە لە هێرشەکەى سەر کۆرمۆر دەردەکەوێت. سەباح نوعمان وتەبێژى فەرماندەى گشتى هێزە چەکدارەکانى عێراق بە ئاژانسى فەرمى عێراقى راگەیاند، لیژنەى تایبەت بە لێکۆڵینەوە لە هێرشەکە کە لەلایەن سەرۆک وەزیرانەوە پێکهێنراوە دەستى بەکارەکانى کردووە لە کێڵگەکە. وتیشى ئەنجامى لێکۆڵینەوەکە لەماوەى 72 کاتژمێردا دەردەکەوێت لەگەڵ دیاریکردنى ئەنجامدەرانى هێرشەکە. هەر بەگوێرەی زانیارییەکان، وەزیرانی ناوخۆی عێراق و هەرێمی كوردستان و سەرۆكی دەزگای هەواڵگیریی عێراق، لەگەڵ نوێنەری لایەنە ئەمنییەكانی هەرێمی كوردستان لە كێڵگەی كۆرمۆر کۆدەبنەوە و بڕیار لەبارەى هێرشەکەى سەر کێڵگەکە دەدەن. ئێوارەی دوێنێ شاندی وەزارەتی سامانە سرووشتییەکان و بەرپرسانی دانەغاز، سەردانی کێڵگەی کۆرمۆریان کردووە و لەوێ کۆبوونەتەوە. لە کۆبوونەوەکەدا، بەرپرسانی کۆمپانیای دانەغاز ڕایانگەیاندووە، ئامادەن لە ماوەی یەک کاتژمێردا دەست بە بەرهەمهێنانەوەی گازی سرووشتی بکەن و لە ڕێگەی تانکەر و کۆگای جێگرەوە، گازەکە هەڵبگرن و بیگوازنەوە بۆ وێستگەکانی بەرهەمهێنانی کارەبا، بەڵام بەو مەرجەی گرەنتی ئەوەیان پێبدرێت، دووبارە هێرش ناکرێتەوە سەریان. هەر بەگوێرەی زانیارییەکانی کەناڵ8، لە لێکۆڵینەوە سەرەتاییەکاندا دەرکەوتووە دوو هێرش ئەنجام دراون، بەڵام تەنیا یەک هێرشیان ئاشکرایە و ئەوەی دیکە نازانرێت بەر کوێ کەوتووە، هەروەها هێشتا نازانرێت هێرشەکە درۆنیی بووە یان بە کاتیۆشا بووە. هاوکات کەناڵ8 ئەوەشى زانیوە، شەوى ڕابردوو شاندێکی تەکنیکیی حکومەتی عێراق سەردانی کێڵگەی کۆرمۆرى کردووە و لێکۆڵینەوەی لە هێرشەکە دەستپێکردووە. ڕۆژی پێنجشەممە، محەممەد شیاع سوودانی، سەرۆکایەتیی کۆبوونەوەیەکی باڵای ئەمنیی تایبەت بە هێرشەکەی سەر کۆرمۆری کرد و بڕیاریدا بە پێکهێنانی لیژنەیەکی باڵا بۆ لێکۆڵینەوە لە هێرشەکە. بەگوتەى وەزیرى کارەباى هەرێمى کوردستانیش، لە 24 بۆ 48 کاتژمێرى داهاتوودا کێشەى هەناردەى گازى کێڵگەى کۆرمۆر و بڕانى کارەبا چارەسەر دەبێت.
بەرپرسێکی حکومەتی هەرێم رایگەیاندووە: هێرشەكەی كۆرمۆر وەک پەیامێکی روونی گروپە چەكدارەكانی هاوپەیمانی تاران لێکدەدرێتەوە، ئێرانییەکان رێگە نادەن غازی کوردستان ببێتە جێگرەوەی ئەو غازە ئێرانییەی کە عێراق هاوردەی دەکات، بەتایبەتی بە لەبەرچاوگرتنی ئەو گەمارۆیەی کە فشارێكی گەورەی لەسەر ئابوری ئێران دروستكردووە. بەرپرسەكەی حكومەتی هەرێم بە رۆژنامەی "العربی الجدید"ی وتووە: هەر هەوڵێک بۆ زیادکردنی بەرهەمهێنانی غازی هەرێم یان بەستنەوەی بە تۆڕی نیشتمانیی عێراق، روبەڕوی وەڵامدانەوەی ئەمنی دەبێتەوە، بە ئامانجی پاراستنی بەرژەوەندییەکانی ئێران لە بازاڕی وزەی عێراق. ئاماژەی بەوەشكردووە: هێرشەکە تاقیکردنەوەیەکیشە بۆ توانای بەغداد لە جێبەجێکردنی بەڵێنەکانی پێشووی سەبارەت بە پاراستنی ژێرخانی وزە و رێگریکردن لە دووبارەبونەوەی هێرشەکان بۆ سەر کێڵگەکانی غازی کۆر مۆر، کە لە ساڵی ٢٠٢١ەوە بە فڕۆکەی بێفڕۆکەوان و موشەکی کاتیۆشا رووبەڕوی هێرش دەبێتەوە. ئامانجی هێرشەکە لایەنی سەربازی تێدەپەڕێنێت؛ هەوڵێکە بۆ پەکخستنی پڕۆژەی هەرێم، کە تەنها چەند هەفتەیەک لەمەوبەر راگەیەندرا، بۆ دابینکردنی کارەبای ٢٤ کاتژمێری بۆ شارەکانی، لەگەڵ ئەگەری گواستنەوەی ئەزمونی پڕۆژەکە بۆ پارێزگاکانی دیکەی عێراق.
قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆک وەزیران پێشوازیکرد لە ئەحمەد حەسەن ئەلشەحی، کونسوڵی گشتیی ئیمارات لە هەرێمی کوردستان و پێکەوە گفتوگۆیان کرد لەبارەی روداوی هێرشکردنەسەر کۆرمۆر و پرسی پەیوەندیی ئابووری و بازرگانی نێوان ئیمارات و هەرێمی کوردستان. ئەمڕۆ پێنج شەممە، قوباد تاڵەبانی لەگەڵ کونسوڵی گشتیی ئیمارات کۆبووەوە، هەردوولا بە توندی ئیدانەی هێرشکردنەسەر سەر کێڵگەی غازی کۆرمۆریان کرد. جێگری سەرۆک وەزیران هێرشەکەی بە هێرشێکی تیرۆریستی ناوبرد کە ژێرخانی وزە و ئابووری کوردستان و عیراقی کردووەتە ئامانج و دەبێت حکومەتی فیدراڵی بەبێ هیچ جۆرە خەمساردییەک و بە زووترین کات بکەران و ئەوانەشی لە پشتی ئەو هێرشەوەن بۆ رای گشتی ئاشکرا بکات و رووبەڕووی سزای یاساییان بکاتەوە. قوباد تاڵەبانی ئاماژەی بەوەشدا دەبێت یەکەم هەنگاوی حکومەتی داهاتووی عیراق کۆتاییهێنان بێت بەو گروپ و هێزە چەکدارانەی دەرەوەی دەوڵەت کە ئاسایش و سەقامگیریی سیاسی و ئابوورییان خستووەتە مەترسییەوە. لە بەشێکی دیکەی کۆبوونەوەکەدا باس لە پەیوەندیی ئابووری و بازرگانی نێوان ئیمارات و هەرێمی کوردستان کرا و قوباد تاڵەبانی خۆشحاڵی خۆی دەربڕی کە ئیمارات گرنگی بە وەبەرهێنان لە هەرێمی کوردستان دەدات. راشیگەیاند لە هەرێمی کوردستان دەرفەتی گەورە هەیە بۆ گەشەسەندن لە کەرتە جیاوازەکاندا و حکومەتی هەرێمیش هەموو جۆرە کارئاسانییەک پێشکەشی کۆمپانیا و وەبەرهێنەرانی ئیمارات دەکات.
نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان، لە میانی پێشوازیکردنی لە شاندێکی باڵای ئەنجوومەنی نیشتمانیی کورد لە سووریا (ENKS)، جەختی لە گرنگیی یەکدەنگی و لێکتێگەیشتنی نێوان لایەنە کوردییەکان کردەوە و ڕایگەیاند، پێکەوەژیان کلیلی سەقامگیریی سووریایە. پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە (27ی تشرینی دووەمی 2025)، نێچیرڤان بارزانی لە هەولێر پێشوازی لە دەستەی سەرۆکایەتیی (ENKS) بە سەرۆکایەتیی محەمەد ئیسماعیل کرد. بەگوێرەی ڕاگەیەندراوی سەرۆکایەتی هەرێم، شاندی میوان پوختەیەکیان دەربارەی دواین پێشهاتە سیاسی و ئەمنییەکانی گۆڕەپانی سووریا، دۆخی کورد و پێکهاتەکانی دیکەی ئەو وڵاتە خستووەتە ڕوو. هەروەها تیشکیان خستووەتە سەر ڕۆڵ و پێگەی ئەنجوومەنەکەیان لە پڕۆسەی سیاسی و دانوستانەکاندا. لە بەرانبەردا، سەرۆکی هەرێمی کوردستان وێڕای دووپاتکردنەوەی پشتیوانیی بەردەوامی هەرێم بۆ پڕۆسەی دانوستانەکان، ڕایگەیاندووە: یەکڕیزی و لێکگەیشتنی لایەنە کوردییەکان پێویستییەکی هەنووکەییە. نێچیرڤان بارزانی ئاماژەی بەوەش داوە، پاراستنی مافی سەرجەم پێکهاتەکان و فەراهەمکردنی پێکەوەژیان، تاکە ڕێگەی گەیشتنە بە سەقامگیری و پێشکەوتن لە سووریادا. لای خۆیانەوە، شاندی ئەنەکەسە ستایشی ڕۆڵی بەردەوام و کاریگەری نێچیرڤان بارزانی-یان کرد لە هەوڵەکانی بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد لە سووریا و ئەو پشتیوانییەی کە هەرێمی کوردستان پێشکەشی دەکات. تاوتوێکردنی دۆخی گشتیی ناوچەکە و چەند پرسێکی دیکەی جێی بایەخی هاوبەش، تەوەرێکی دیکەی کۆبوونەوەکەی ئەمڕۆ بوون.
