ئیسرائیل: ماوەیەکی دیاریکراو ڕێگەمانداوە هێزەکانى سوریا بچنە سوەیدا

هاوڵاتی كۆمیتەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی كەجەكە كۆمەڵكوژی زاخۆی شەرمەزار كرد و دەشڵێت: ئێمە وەك بزووتنەوە و گەل بەڵێن دەدەین كە تۆڵەی ئەو كۆمەڵكوژییە لە كۆماری تورك بكەینەوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە 21ی تەموزی 2022، كۆمیتەی پەیوەندییەكانی دەرەوەی كۆما جڤاكێن كوردستان(كەجەكە) بەیاننامەیەكی لەبارەی كۆمەڵكوژییەی دوێنیی دەوڵەتی توركیا لە سنووری زاخۆ بڵاوكردەوە. دەقی راگەیەندراوی كەجەكە:  لە ٢٠ی تەمموزی ٢٠٢٢ دەوڵەتی توركی فاشیست و داگیركەر بە هاوكاری پەدەكە هێرشە داگیركارییەكانی لە باشوری كوردستان بێ پسانەوە بەردەوام كرد، دوێنێ دوانیوەڕۆ سوپای تورك لە گوندی پەرەخی هەرێمی دەركاری زاخۆ بە تۆپ گەشتیارانی عەرەبی بۆردوومان دەكرد، لە بۆردوومانەكەدا كە لەلایەن سوپای توركی داگیركەرەوە ئەنجامدرا، نۆ گەشتیار ژیانیان لەدەستدا و ٢٣ كەسیش برینداربوون، لە ماوەی حەوت مانگی ڕابردوودا بە هۆی هێرشەكانی دەوڵەتی توركی فاشیستەوە ٢٨ مەدەنی بە بێ دادگایی و بە ناڕەوا كوژراون. دەوڵەتی توركی فاشیست و پاكتاوكەر لە باشوری كوردستان، ڕۆژئاوا و باكووری كوردستان سیاسەتی پاكتاوكاریی كە لە هیچ پاكتاوكارییەك ناچن بەسەر گەلی كورددا دەهێنێت، كۆماری توركی فاشیستی پاكتاوكەر لە نەتەوەیەكگرتووەكان، ئەمریكا، ناتۆ، یەكێتی ئەوروپا و پشتیوانی هەرێمی و هاوكارە كوردەكان پشتگیری و پاڵپشتی وەردەگرێت، لە سیاسیەتەكانیدا سنوورەكان ناناسێت، لەگەڵ مەدەنی و گەریلاكان ژینگەی كوردستانیش لە ناو دەبات، دەیسوتێنێت و لەبەریەك هەڵیدەوەشێنێتەوە”. كۆماری تورك بەرامبەر بە گەریلا لە زاپ، ئاڤاشین و مەتینا زیانی گیانی گەورە و مێژوویی دەكات، بە بۆمبی ئەتۆمی تاكتیكی ، چەكی تەرمۆباریك و چەكی كیمیایی كە دەكەونە چوارچێوەی تاوان و قەدەغە بەكاردەهێنێت، چەپەڵیی شەڕی ئاكەپە-مەهەپە كە وێڕای ئەوەی ئەنجام بەدەستناهێنێت لە شەنگال، مەخمور، كونەماسی، كەلار، رۆژئاوا، موسڵ، سلێمانی و دوایین جاریش لە زاخۆ دەیان مرۆڤی ئێمەی كوشت و بە دەیانیشی بریندار كرد. بێدەنگیی حكومەتی عێراق و باشووری كوردستان ڕەوایەتیی بەو هێرشانە دەدات، دەبێت لە دژی هێرشە لە ڕادەبەدەرەكانی توركیا بۆ سەر عێراق و سووریا، نەتەوەیەكگرتووەكان، ئەمریكا، یەكێتی ئەوروپا و هێزە نێونەتەوەییەكان خاوەنی هەڵوێست بن، نەبنە هاوكاری تاوانەكانی شەڕی كۆماری تورك. دەبێت ئامانجی سەرەكی ئەوە بێت، رژێمی فاشیست بە خەیاڵی نیوعوسمانی كە هەموو ناوچەكە لە ناو خوێندا دەهێڵێتەوە، ڕابگیرێت، دەبێت هەموو تواناكانی ناوچەكە ئەوە بزانن، تا فاشیزمی تورك بێكاریگەر نەكرێت، تێنەپەڕێنرێت رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و جیهانیش ئارامی بە خۆیەوە نابینێت. داواش لە گەل و دۆستانی كورد دەكات، كە لە دژی ئەو هێرشە جارێكی تر هەڵوێست و چالاكی خۆیان لە ئاستی هەرە رێكخراو و بەرز نیشان بدەن و دەڵێن: ئێمە ئەو مرۆڤانەی خۆمان كە شەهیدبوون بە رێزەوە بە بیردەهێنینەوە، هیوای چاكبوونەوە خێرا بۆ بریندارەكان دەخوازین، وەك بزوتنەوە و گەل بەڵێن دەدەین كە تۆڵەی ئەو كۆمەڵكوژییە لە كۆماری تورك بكەینەوە.  

هاوڵاتی سكرتێری گشتیی كۆمكاری عەرەبی ئیدانەی بۆردومانی سوپای توركیا لە زاخۆ دەكات و پشگیریی عێراق دەكات لە ڕەتكردنەوە و ئیدانەكردنی دەستدرێژییەكانی ئەنقەرە. ئەمڕۆ پێنجشەممە 21ی تەموزی 2022، جەمال ڕەشید، وتەبێژی فەرمیی ئەحمەد ئەبو غەیس، سكرتێری گشتیی كۆمكاری عەرەبیی لە بەیاننامەیەكدا ڕایگەیاند:" ئێمە بەهەموو شێوەیەك دەستدرێژیی توركیا بۆ سەر سەروەریی عێراق ڕەتدەكەینەوە، كە  پێشێێلكارییەكی ڕوونە بۆ سەر یاسای نێودەوڵەتیی بنەماكانی دراوسێیەتیی باش". هەروەها راشیگەیاند:" كۆمكاریی عەرەبیی پشگیریی عێراق دەكات لە ڕەتكردنەوە و ئیدانەكردنی دەستدرێژییەكانی توركیا". هاوكات داوا لە توركیا دەكات دووبارە پەیوەندییەكانی ڕێكبخاتەوە لەگەڵ عێراق لەسەر بنەمای دراوسێیەتیی باش بپارێزێت.  

هاوڵاتی كۆماری میسر ئیدانەی بۆردومانەكەی توركیای لەزاخۆ كردو پاڵپشتی تەواوەتی وڵاتەكەیان بۆ سەروەریی خاكی عێراق دەردەبڕن. ئەمڕۆ پێنجشەممە 21ی تەموزی 2022، وەزارەتی دەرەوەی میسر لە ڕاگەیەندراوێكدا ئاشكرایكرد، ئیدانەی هێرشەكەی رۆژی چوارشەممەی توركیا لە خاكی عێراق دەكەن. هەروەها وەزارەتی دەرەوەی میسر پاڵپشتی تەواوەتی سەروەریی خاكی عێراق و ڕێككارەكانی حكومەتی عێراق بۆ پاراستنی ئاسایش و سەقامگیرییەكەی دەكات. هاوكات داوایكردووە ڕێز لە یاسا نێودەوڵەتییەكان بگیرێت و خەڵكی مەدەنی نەكرێنە ئامانجی بۆردومانەكان. دوێنێ چوارشەممە 20ی تەموزی 2022، بەهۆی بۆردومانی سوپای توركیا لەگوندی پەرخەی سەر بە ئیداەرەی سەربەخۆی زاخۆ، نۆ گەشتیاری عەرەب بوونە قوربانی و 26 كەسی دیكە برینداربوون.  

هاوڵاتی سەرۆكی هەرێمی كوردستان لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێر باوەش و هاوخەمی خۆی بۆ كەسوكاری گیان لەدەستدانی نۆ گەشتیارەكەی زاخۆ دەردەبڕێت كە بەهۆی بۆردومانەكانی سوپای توركیا بونە قوربانی. نیوەڕۆی ئەمڕۆ پێنجشەممە 21ی تەموزی 2022، لەكاتی ناردنەوەی تەرمی نۆ گەشتیارەكەی عێراق كە لەبۆردومانەكانی سوپای توركیا لە گوندی پەرخەی سەر بە ئیدارەی زاخۆ گیانیان لەدەستدا، نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان تاجە گوڵینەی خستە سەر قوربانیانی رووداوەكە. هاوكات، سەرۆكی هەرێمی كوردستان باوەش و هاوخەمی خۆی بۆ كەسوكاری ئەو 9 كەسەی گیانیان لەدەستداوە دەربڕی.  

هاوڵاتی توركیا لەئەمڕۆ پێنجشەممەوە بۆ كاتێكی نادیار سەرجەم بنكەكانی ڤیزای لەسەرتاسەری عێراق داخست.

هاوڵاتی 99 ئەندامی پەرلەمانی عێراق لە یاداشتێكدا داوا لە سەرۆكایەتی پەرلەمان دەكەن لەبارەی بۆردومانەكەی سوپای توركیا لە زاخۆ  كازمی و وەزیری بەرگری بانگێشت بكرێن. هادی سەلامی، پەرلەمانتاری سەربەخۆ لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لیستێک لەناوى پەرلەمانتارانى بڵاوکردەوە، کە واژۆى 99 پەرلەمانتارى لەسەرە و تێیدا داوایان لە محەمەد حەلبووسى، سەرۆکی پەرلەمانی عێراق کردووە، دانیشتنێکى پەرلەمان لەبارەى کۆمەڵکوژییەکەی دوێنێى دەوڵەتى داگیرکەرى تورک لە زاخۆ ئەنجام بدات. ئەو پەرلەمانتارانە دەڵێن: داوا دەکەین لە کۆبونەوەکەى پەرلەمانی عێراقدا مستەفا کازمى سەرۆکی حکومەتى عێراق و فەرماندەی هێزە چەکدارەکان و وەزیری بەرگریی بەشداربن. جێگەى ئاماژەیە، دوێنێ دەوڵەتى تورکيا تۆپبارانى گوندى پەرەخى لە سنوورى زاخۆ کرد و بەهۆیەوە نۆ گەشتیار گیانیان لەدەستدا و 26ی دیکەش بریندار بوون، کە سەرجەمیان لە نەتەوەی عەرەب بوون و خەڵکی ناوەڕاست و خوارووی عێراقن.  ناوى پەرلەمانتارانەش بەمشێوەیەیە:- هادی سەلامی محەممەد شياع سودانی ئيڤان فایەق جەبرۆ عەدنان جابری سۆران عومەر سەعيد باسم خەشان عەلی عەبدولستار مەشكور كازم فەياز             مەديحە موسوی نيسان زائر كاروان عەلی ياروەيس حەيدەر سەلامی دورەيد جەميل بەيدء خضر سەلمان ئەسوان كلدانی فارووق حەنا عەتۆ ئيمان عەبدولڕەزاق محەممەد  مستەفا خەليل كەرعاوی هەرێم کەمال ئاغا سۆزان مەنسور کەریم کەریم شکوور کوردە عومەر سەباح حەبيب  غەريب ئەحمەد عەلی شداد فارس نەرمين مەعرووف غەفوور سروه عەبدولواحید رونزی زياد سيدۆ بەدريە حوسێن عەزيز موەفەق حوسێن قادر ئەمير كامیل مەعموری رێبوار ئەوڕەحمان وەستا ساڵح مستەفا سەنەد موحسین عەلی ئەكبەر عەتوان عەتوانی ئەحمەد جبووری موسەننا ئەمين سوهيلە سوڵتانی ڤيان عەبدولعزيز دارا سێكانيانی ياسين عامری عەلی موسەوی سەردی نايف محياوی باسم نغيمش غرێباوی جەمال كۆچەر غەريب ئەحمەد مستەفا حەيدر موتێری حوسێن سەعبری ياسر حوسێنی نیداء كرێتی حوسێن حەبيب محەممەد حەسەن رازی زەهرە بجاری خەليل غازی دۆسكی كاڤين سەعيد محەممەد ئەڤين سەليم نووری زۆزان عەلی ساڵح عومەر ساڵح عومەر سەگڤان يوسف بەشار سندی دیلان غەفوور ساڵح فیراس مەسلماوی ڤيان دەخيل سەعيد مونا محەممەد خەڵەف بوشرا قەيسی شێروان دووبەردانی نەهلە ئەفەندی ئومێد محەممەد ئەحمەد توعمە لهێبی خالید سەليم رێكانی ياسر هاشم حوسێنی محەممەد جاسم محەممەد عەلی خەفاجی زوهێر شەهيد عەبدوڵڵا حەسوون فەتلاوی مونتەها عەبدولوهاب فازڵ مەنال موسوی نفوز حوسێن موسەوی زياء هندی ئەحمەد جەواد مازی سائیب خەڵەف حجامی فاتن قەرەغولی ئەحمەد جەواد مازی كیفاح سودانی فاتیمە عيساوی ئەحمەد شەرمانی كامیل عەنيد موحسین شەعۆ هودا سامر نوور نافیع جلێحاوی عەلا روكابی فەلاح هیلالی حوسێن يەساری ئیبتیسام هیلالی شێخ سائیر جبووری محەممەد زيانی حوسێن نیعمه بەتات شوان محەممەد رۆستەم موەفەق شەهاب پاشا چرۆ حەمەشەريف عەبدوڵڵا ماجد شنگالی حەيدەر تاریق شەمخی

هاوڵاتی ژمارەیەك لەهاوڵاتیان لە بەغدای پایتەختی عێراق نزیك باڵوێزخانەی توركیا لەناوچەی وەزیرییە كۆبونەتەوەو دروشمی توند دژی ئەنقەرە دەڵێنەوە.  خۆپێشاندان دژی تۆپبارانەكەی سنووری زاخۆ دەستیپێكردووەو كە بەهۆیەوە نۆ كەس كوژران و زیاتر لە 20 كەسی دیكەش بریندار بوون.  خۆپێشاندەران داوای دەركردنی باڵیۆزی توركیا لە بەغدا دەكەن، خۆپیشاندەرێك بە پێگەی بەغداد الیوم راگەیاندووە كە بەردەوام دەبن تا دەركردنی باڵوێزی توركیا لەبەغدا جێبەجێ دەكرێت. بەشێكی دیكە لە میدیاكانی عێراق ئەوەیان ئاشكرا كردووە كە دوانیوەرۆی ئەمڕۆ تا شەو خۆپیشاندانی فراوان دژی سوپای توركیاو بوونی باڵوێزی توركیا لە بەغداد ئەنجام دەدرێت و لە تۆرەكانی كۆمەڵایەتی فەیسبوك هاشتاگ بڵاوكراوەتەوە بۆ دەركردنی توركیا لە عێراقدا.

هاوڵاتی دادگای دەستوریی توركیا بڕیارێكی گرنگی دەركردو هەموو ئەو تۆمەتانەی ئاراستەی سەڵاحەدین دەمیرتاش كرابوون ڕەتكردەوە و ئەوە دووپاتكراوەتەوە كە" دەسەڵاتی دادوەریی توركیا پێشێلی مافەكانی سەڵاحەدین دەمیرتاشی كردووە لەسەر بنەمای نایاسایی". ئەمڕۆ پێنجشەممە 21ی تەموزی 2022ن دادگای دەستوریی توركیا دانی بەوەدانا، "دەسەڵاتی دادوەریی توركیا پێشێلی مافەكانی سەڵاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆكی پێشوتری پارتی دیموكراتی گەلانی كردووەو لەسەر بنەمای نایاسایی تۆمەتی پشتیوانییكردنی تیرۆریان خستۆتە پاڵ، جگە لەوەی دادگا بڕیاری قەرەبووكردنەوەشی بۆ دەمیرتاش دەركردووە". دادگای دەستوریی توركیا لەبڕیارەكەیدا ئەوەی دووپاتكردووەتەوە كە بەرزكردنەوەی سكاڵا دژ بەسەڵاحەدین دەمیرتاش بەتۆمەتی بەشدارییكردن لەچالاكییەكی ساڵی 2011 كە بەشێك لەبەشداربووان دروشمیان بۆ پشتیوانییكردنی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) وتۆتەوە، پێشێلكردنی مافەكانی ناوبراوە. " دەركەوتووە كە دەمیرتاش لەڕێكخەرانی چالاكییەكە نەبووە، هەروەك بەشداریكردنیشی بەتەنها مانای ئەوەنییە كە ناوبراو بەشدارە لەجوڵەی ئەوكەسانەی چالاكیی نایاساییان ڕێكخستووە"، دادگای دەستوری توركیا وا دەڵێن. لەبەشێكی تری بڕیارەكەی دادگای دەستووریی توركیادا هاتووە، "بەرزكردنەوەی ئاڵای ڕێكخراوە تیرۆریستییەكان‌و دروشمەكانی پشتیوانیكردنیان لەلایەن بەشێك لەبەشداربووان لەكاتی بەشداریكردنی دەمیرتاش، پاساو نییە بۆئەوەی بڕیاری دواخستنی یەكلاییكردنەوەی داواكەی بدرێت‌و ماوەی سێ ساڵ لەژێر چاودێرییدا بهێڵرێتەوە". جگەلەوەی دادگا بڕیاریداوە دەبێت هاوسەرۆكی پێشووی هەدەپە بەبڕی 13 هەزارو 500 لیرە قەرەبوو بكرێتەوە. سەڵاحەدین دەمیرتاش لەنۆڤەمبەری لەساڵی 2016وە بەتۆمەتی پشتیوانیكردنی پەكەكە لەزیندانی ئەدرنەدایەو سەرەڕای ئەوەی دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا بێتاوانی ناوبراوی سەلماندووە، بەڵام دەسەڵاتدارانی توركیا ئامادەنین ئازادی بكەن.

هاوڵاتی دژی بۆردومانەكەی دوێنێی سنووری زاخۆ، ژمارەیەك لە هاوڵاتییانی شاری كەركوك خۆپیشاندانیان دژی دەوڵەتی توركیا ئەنجامدا و ناوەندی پێدانی ڤیزای توركییان لەو شارە داخست. ئەمڕۆ پێنجشەممە 21ی تەموزی 2022، هاوڵاتیانی شاری كەركوك لەدژی بۆردومانەكەی دوێنێی دەوڵەتی توركیا لە زاخۆ خۆپیشاندانیان ئەنجامدا. خۆپیشاندەران چوونە بەردەم ناوەندی پێدانی ڤیزای توركیی لەو شارە و ناوەندەكەیان داخست. لە دوێنێوە خۆپیشاندان لە شارەكانی عێراق دەوڵەتی توركیا دەستیپێكردووەو  جگە لە داخستنی باڵیۆزخانەی توركیا لە بەغدا و داگرتنی ئاڵای توركیا، ناوەندی پێدانی ڤیزای توركیی لە نەجەفیش داخرا.  

هاوڵاتی "هیچ هێزێكمان لەو ناوچەیە نیە و گردەكانی چواردەوری ئەو هاوینەهەوارەش لەلایەن سوپای توركیاوە داگیركراون بۆیە ڕوداوی كۆمەڵكوژیەكەی زاخۆ پەیوەندی بە ئێمەوە نیە". ناوەندی راگەیاندن چاپەمەنی هێزەكانی پاراستنی گەل(هەپەگە) دەربارەی بۆردومانەكەی سوپاكەی ئەردۆغان بۆ سەر گوندی پەرخی سەر بە ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ لێدوانێكی نوسراوی بڵاوكردەوە تیایدا باس لەوەدەكات كە هیچ هێزێكیان لەو ناوچەیە نیە كە دەوڵەتی تورك كۆمەڵكوژیەكەی تیادا ئەنجامداوە و " دەوڵەتی تورك ئامانجی ئەوەیە ژیانی هاوڵاتیان كۆتایی پێبێت لە هەرێمەكە دەریان بكات". هەپەگە داوا دەكات لەو كەسانەی باوەڕیان بە ڕاستی هەیە و بە ویژدانەوە ئەو كوشتارە دڕندانەیە لە دەرەوەی ڕەوشتی مرۆیی دەوڵەتی تورك دەبینن لە دژی ئەم تاوانە مرۆڤایەتییە هەڵوێست وەربگرن. " نابێت كەس هەوڵ بدات ئەم كۆمەڵكوژییە بە ئەنقەستانەی دەوڵەتی تورك بشارێتەوە و بۆ ئەو ڕووداوە دەستگیرۆیی بكرێت، چونكە ئەمە یەكەم كۆمەڵكوژی نییە دەوڵەتی تورك دەیكات هەروەك دەوڵەتی تورك لە ١١ی ئابی ٢٠٢٠ دا بە ئەنقەست دوو گەورەبەرپرسی سەربازی عێراقی كردە ئامانج و كوشتی، هێرشەكە بۆ هەمان مەبەست كۆمەڵكوژییەكی پلان بۆ داڕێژراو بوو ڕێكەوت نییە"، هەپەگە وا دەڵێن. هەروەها ئەوەش بیردەهێنێتەوە كە" دەوڵەتی تورك لە چەند ساڵی ڕابردوودا بە ئەنقەست خەڵكی مەدەنی لە بامەرنێ و كانی ماسی چەند شوینی دیكە كردووەتە ئامانج". هاوكات ئەوەش دووپاتدەكەنەوە كە" هیچ هێزێكمان نییە لەو ناوچەیەی كە ئەمڕۆ كۆمەڵكوژییەكەی تێدا ئەنجام درا لە ناوچەكانی نزیك ئەم هەرێمەش گردەكان لە لایەن دەوڵەتی توركەوە داگیركراون و لە ناوچەكەدا باڵادەستن، هێزە سنوورییەكانی عێراق و هێزە جیاجیاكانی هەرێمیش هەن كە سەر بە حكومەتی هەرێمن لە ناوچەكەدا بۆیە ئەم ڕووداوە پەیوەندی بە ئێمەوە نییە".  

هاوڵاتی مستەفا كازمی سەرۆكی حكومەتی عێراق بڕیاریدا 21ی تەممووزی 2022 ماتەمینیی گشتی بێت لە عێراق بۆ ئەو نۆ كەسەی كە لە تۆپبارانەكەی سوپای توركیا لە سنووری ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ گیانیان لەدەستداوە.  ئەمیندارێتیی گشتیی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق لە راگەیێندراوێكدا ئەوەی خستۆتەروو كە مستەفا كازمی، سەرۆكی حكومەتی عێراق فەرمانی داوە بەوەی رۆژی پێنجشەممە 21ی تەممووزی 2022 ماتەمینیی گشتیی رابگەیێندرێت لە سەرانسەری عێراق بۆ كوژراوانی بۆردوومانەكەی سنووری زاخۆ. 20ی تەممووزی 2022 بەهۆی تۆپبارانی سوپاكەی ئەردۆغانەوە لە ناوچەیەكی گەشتیاریی گوندی پەرەخی سنووری زاخۆ نۆ كەس گیانیان لەدەستدا و 26 كەسی دیكەش بریندار بوون.  هاوكات وەزارەتی دەرەوەی عێراق دۆسیەی پرسە بۆ كوژراوانی تۆپبارانەكەی سنووری زاخۆ دەكاتەوە لە باڵەخانەی ئەو وەزارەتە لە بەغدای پایتەختی عێراق و سەرجەم نێردە دیپلۆماسییەكانی لە دەرەوەی وڵات. دوێنێ چوارشەممە 20ی تەموز، مستەفا كازمی بەسەرۆكایەتی فوئاد حوسێن وەزیری دەرەوەی عێراق لیژنەیەكی بۆ بەدواداچون و لێكۆڵینەوە رەوانەی گوندی پەرخی سنوری ئیدارەی زاخۆ كردو تێیدا وەزیری دەرەوەی عێراق بە میدیاكانی راگەیاند كە تۆپبارانەكە لەلایەن سوپاى توركیاوە بووە. هەروەها راشیگەیاند:" سەرجەم رێكارە دیپلۆماسییەكان دەگرینەبەر بۆ وەستاندنی ئەو ئۆپەراسیۆنانە لەنێو خاكی عێراق".

هاوڵاتی دیبەیتێك لەنێوان سێ كاندیدی پارتی پارێزگاران ئەنجام دران و ریشی سوناك و لیز ترەس مانەوە بۆ ململانێی كۆتایی بۆ بەدەستهێنانی پۆستی سەرۆك وەزیرانی بەریتانیا. كەناڵی (BBC) بەریتانی بڵاویكردەوە كە دوێنێ چوارشەممە 20ی تەموزی 2022، دیبەتێك لەنێوان سێ كاندیدی پارتی پارێَزگاران ئەنجام دراو پێنی مۆردانت 105 دەنگ و لیز ترەس 113 دەنگ و ریشی سوناك 137 دەنگی بەدەستهێناوە. هەروەها ئاماژەی بەوەكردووە پێنی مۆردانت كرایە دەرەوەی ململانێكان و تەنها لەنێوان ریشی سوناك و لیز ترەس ماوەتەوە. بڕیارە لە 5ی ئەیلولی داهاتوو لەلایەن 160 هەزار ئەندامانی پارتی پارێزگاران دەنگ بەو دوو كاندیدە بدرێت تا یەكێكیان ببێتە سەرۆك وەزیرانی داهاتووی بەریتانیا. ریشی سوناك وەزیری دارایی و لیز ترەس وەزیری دەرەوەی بەریتانیا بووە لەكابینەی حكومەتەكەی بۆریس جۆنسن دا. بۆریس جۆنسن تا سەرەتای مانگی تشرینی یەكەم(10) ئەمساڵ لەپۆستەكەیدا دەمێنێتەوە دواتر رادەستی براوەی هەڵبژاردنی پارتەكەی دەكات لەنێوان ریشی سوناك و لیز ترەس دا. بەهۆی شەری روسیا بەرانبەر ئۆكرانیاو گرانبوونی نرخی سوتەمەنی و خۆراك لە جیهاندا، بۆریس جۆنسن رووبەرووی شكست بوویەوەو زیاتر لە 50 وەزیری كاربەدەستی حكومەتی بەریتانیا دەستیان لەكاركێشایەوە.  

هاوڵاتی سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا لە میانی پێشكەشكردنی وتارێكیدا تووشبوونی خۆی بە نەخۆشی شێرپەنجە ئاشكرا كرد. جۆ بایدن، سەرۆكی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا، لەكاتی پێشكەشكردنی وتارێك لەبارەی بەرزبوونەوەی پلەی گەرمی گۆی زەوی ئاشكرای كرد كە "لەسەردەمی منداڵیمدا لە شاری كلیمۆنت، ماڵەكەمان لە نزیك پاڵەوگەیەكی نەوت بوو، من و هەموو ئەوانەی لە نزیك ئەو پاڵاوگەیە دەژیان، تووشی شێرپەنجە بووین". بایدن راشیگەیاند:" لەو ناوچەیەدا بەرزترین رێژەی تووشبوون بە شێرپەنجە تۆماركراوە". دوای بەدوای وتارەكەی جۆبایدن، كۆشكی سپی راگەیەندراوێكی بڵاوكردەوە، تێیدا ئاماژەی بەوە كرد، بەر لەوەی بایدن ببێتە سەرۆكی ئەمەریكا، چارەسەری شێرپەنجەی پێستی وەرگرتووە و چاكبووەتەوە. جۆبایدن، تەمەنی 79 ساڵ، گەورەترین سەرۆكی ئەمەریكایە لە مێژووی وڵاتەكەیدا.

هاوڵاتی فوئاد حوسێن، وەزیری دەرەوەی عێراق رایگەیاند:"دەركەوت توركیا شەڕەكەی لەگەڵ پەكەكە نیە". وەزیری دەرەوەی عێراق دوای ئەوەی دەوڵەتی تورك حاشای لەوە كرد كۆمەڵكوژیەكەی ئەمڕۆی زاخۆی ئەنجام دابێت ڕایگەیاند، دوای لێكۆڵینەوە گەیشتینە ئەو ئەنجامەی بۆردومانەكە لەلایەن سوپای توركیاوە كراوە. فوئاد حسێن وەزیری دەرەوەی عێراق لە زاخۆ رایگەیاند:" ئێمە شارەزا و بەرپرسی سەربازیمان لەگەڵدایە دوای لێكۆڵینەوە گەیشتینە ئەو ئەنجامەی بۆردومانەكە لەلایەن سوپای توركیاوە ئەنجامدراوە". ئەو لێدوانەی وەزیری دەرەوەی عێراق دوای ئەوەهات كە وەزارەتی دەرەوەی توركیا ڕایگەیاند ئەوان كۆمەڵكوژیەكەیان ئەنجام نەداوە و پەنجەی تۆمەتیان ئاراستەی پارتی كرێكارانی كوردستان(پەكەكە) كرد. فواد حسین كە لەسەر پشكی پارتی دیموكراتی كوردستان وەزیری دەرەوەی عیراقە وتیشی:" پرۆسەی سەربازی توركیا لەناو خاكی عێراق قبوڵناكرێت. دەركەوت توركیا شەڕەكەی لەگەڵ پەكەكە نیە، توركیا دەیان گوندی كوردستانی عێراقیان داگیركردووە، لە جیاتی شەڕی پەكەكە پەلاماری گوندەكان دەدەن و خەڵكی سڤیل دەكوژن". هاوكات، داوای كرد دەوڵەتی توركیا داوای لێبوردن بكات، ئەم هێرشانە رابگرێت، ئاشكراشی كرد لە ئەنجومەنی ئاساییشی نێودەوڵەتی سكاڵا تۆماردەكەن لەسەر حكومەتی توركیا.  

هاوڵاتی بافڵ تاڵەبانی، سەرۆكی یەكێتی نیشتمانی كوردستان رایگەیاند كە"بەزاندنی سنورەكانی هەرێمی كوردستان و عێراق و چەندبارەبونەوەی تۆپباران و هێرشەكانی سوپای توركیا و بەئامانجگرتنی خەڵكی سڤیل و بێتاوان ئیدانە دەكەین". بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆكی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستان لەبارەی تۆپبارانەكەی سنوری زاخۆ پەیامێكی بڵاوكردەوە و داوا لە حكومەتی عێراقی فیدراڵ و هەرێمی كوردستان دەكات روبەڕوی ئەو پێشهاتە نەخوازراوانە ببنەوە كە ئاسایشی نیشتمانی و سەقامگیریی خەڵكەكەی روبەڕوی مەترسی كردوەتەوە. بافڵ جەلال تاڵەبانی ئەمڕۆ باسی لەوەشكردوە كە پرسە و هاوخەمی قوڵی خۆیان ئاڕاستەی كەسوكاری قوربانیان و شەهیدانی روداوەكەی ئەمڕۆی سنوری ئیدارەی زاخۆ دەكەن و هیوای چاكبونەوە بۆ بریندارەكان دەخوازین." بافڵ تاڵەبانی دەشڵێت:"روبەڕوبونەوە و رێگریكردن لەم هێرشانە پەیوەستە بە هەڵوێستی نیشتمانی و یەكگرتویی هەمولایەكەوە و دەبێت كۆدەنگی نیشتمانی بەرامبەر ئەم روداوانە دروستبكرێت." پاشنیوەڕۆی ئەمڕۆ چوارشەممە سوپای توركیا تۆپبارانی سنوری سەیرانگای پەرەخی لە ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆی كرد و بەهۆیەوە نۆ كەس مردن و 26 كەسیش برینداربون كە ژن و منداڵیشیان لەناودایە.