ئیسرائیل: ماوەیەکی دیاریکراو ڕێگەمانداوە هێزەکانى سوریا بچنە سوەیدا

هاوڵاتی سەرۆكی هەرێمی كوردستان ئەوە دووپاتدەكاتەوە كە "سوپای توركیاو پەكەكە بێت شەڕ و پێكدادان رابگرن، دەشڵێت:"پێكدادانی سوپای توركیا و چەكدارانی پەكەكە لە سنوورەكان‌، بە تەواوی رەتكراوە و قبووڵنەكراوە". دەقی راگەیەندراوی سەرۆكی هەرێمی كوردستان:   زۆر بە توندی سەركۆنەی تاوانی بۆمببارانكردنی ئەمڕۆی سنووری زاخۆ دەكەین كە بووە هۆی گیانلەدەستدانی ژمارەیەك هاووڵاتیی و گەشتیاری سڤیلی ناوچە جیاكانی عیراق و برینداربوونی ژمارەیەكی دیكەیان.    دووبارەبوونەوەی بۆمبباران و بەردەوامیی شەڕ و پێكدادانی سوپای توركیا و چەكدارانی پەكەكه لە سنوورەكان‌، بە تەواوی ڕەتكراوە و قبووڵنەكراوە و ئاسایش و سەقامگیریی هەرێمی كوردستان و سنووری نێودەوڵەتیی عیراقی شێواندووە، هەروەها بووەتە هۆی چۆڵكردنی سەتان گوند و دێهاتی ناوچەكە.   پرسە و سەرەخۆشیی قووڵمان ئاراستەی خێزان و كەسوكاری قوربانییان دەكەین و هاودەرد و هاوخەمیانین، هیوای زووچاكبوونەوە بۆ برینداران دەخوازین. نەخۆشخانە و لایەنە پەیوەندارەكانی هەرێمی كوردستان هەموو یارمەتی و خزمەتگوزارییەكی پێویست پێشكەش بە بریندار و بەركەوتووان دەكەن.   سوپای توركیا و چەكدارانی پەكەكە دەبێ شەڕ و پێكدادان ڕابگرن و چیتر نەبنە هۆكاری كوشتن و وێرانكاری لە ناوچە سنوورییەكان و شەڕ و بەڵای خۆیان لە یەخەی خەڵكی هەرێمی كوردستان بكەنەوە. حكوومەتی فیدراڵیی عیراقیش دەبێ هەموو ڕێكارێكی پێویست بگرێتە بەر بۆ ڕێگریكردن لە دووبارەبوونەوەی ئەو تاوانانە و لە خاكی عیراقەوە هەڕەشە لە ئاسایشی وڵاتانی دراوسێ نەكرێت.  

هاوڵاتی حكومەتی هەرێمی كوردستان لە راگەیێندراوێكدا تۆپبارانەكەی سنووری زاخۆ شەرمەزار دەكات و تێیدا هاتووە:"داوا دەكەین، ھەرێمی كوردستان، لە كێشە و ململانێ ناوچەییەكان دووربخرێتەوە، بۆ ئەوەی چی دیكە ھاووڵاتییانی بێ تاوان، نەبنە قوربانی."    دەقی راگەیەندراوی حكومەتی هەرێمی كوردستان:   تۆپبارانكردنی ھاوینەھەواری پەرەخێ لە سنووری دەركار لە ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ لەلایەن ھێزەكانی توركیاوە، بە توندی شەرمەزار دەكەین كە بە داخەوە بووە ھۆی شەھید و برینداربوونی ژمارەیەك ھاووڵاتیی گەشتیار. پرسە و سەرەخۆشی لە بنەماڵەی شەھیدەكان دەكەین و ھیوای چاكبوونەوەی خێراش بۆ بریندارەكان دەخوازین.    لە ماوەی رابردوودا، هەرێمی كوردستان چەندین جار لە ناوخۆ و دەرەوەی عێراق، كراوەتە ئامانج و زیانی گیانی و ماددی بەر هاووڵاتییانمان كەوتووە. پێویستە حكومەتی فیدراڵ و كۆمەڵگەی نێودەوڵەتیی، بە شێوەیەكی كاراتر، ھەوڵی رێگریكردن لە دووبارە بوونەوە و كۆتاییهێنان بەم دەستدرێژیانە بدەن.   پێكدادانی هێزەكانی توركیا و چەكدارانی پەكەكەش لە ناوچە سنوورییەكانی هەرێم، بووەتە سەرچاوەی هەڕەشە و مەترسیی بەردەوام بۆ سەر هاووڵاتییانمان، بۆیە جارێكی دیكەش داوا دەكەین، ھەرێمی كوردستان، لە كێشە و ململانێ ناوچەییەكان دوور بخرێتەوە، بۆ ئەوەی چیتر ھاووڵاتییانی بێ تاوان، نەبنە قوربانی .  

هاوڵاتی سەرۆكی حكومەتی عێراق لەبارەی تۆپبارانەكەی سنووری زاخۆوە پەیامێكی بڵاوكردەوە و رایگەیاند:""پێویستە دۆسیەیەكی تەواو لەسەر پێشێلكارییە بەردەوامەكانی توركیا ئامادەبكرێت بۆ ئەوەی بدرێتە ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی." مستەفا كازمی سەرۆكی حكومەتی عێراق بڕیارە كۆبونەوە لەگەڵ لیژنەی باڵای ئەمنی عێراقدا ئەنجام بدات. كازمی ئەوەی دووپاتكردووەتەوە كە پێشێلكارییەكانی توركیا بۆ سەرخاكی عێراق پێویستە رابگیرێت. سه‌رۆك وه‌زیرانی عێراق راشیگه‌یاند، ئه‌و ده‌ستدرێژییه‌ دڕندانه‌یه‌، ئه‌وه‌ ده‌رده‌خات لایه‌نی توركیا گوێی به‌ داواكارییه‌ به‌رده‌وامه‌كانی عێراق نه‌داوه‌. ده‌شڵێت: "عێراق پابه‌ندی یاساكانی رێزگرتنی دراوسێیه‌، ئه‌وه‌ ره‌تده‌كه‌ینه‌وه‌ هه‌ر لایه‌نێك خاكی عێراق له‌ دژی وڵاتێكی دیكه‌ به‌كار بهێنێت، له‌به‌رامبه‌ریشدا ره‌تی ئه‌وه‌ش ده‌كه‌ینه‌وه‌ له‌ ژێر ئه‌م پاساوه‌دا ژیانی هاووڵاتیان بخرێته‌ مه‌ترسییه‌وه‌".

هاوڵاتی رێبەری رەوتی سەدر پەیامێكی تووند لەبارەی تۆپبارانەكەی سنووری زاخۆ بڵاوكردەوە و داوادەكات "فڕۆكەخانە و  دەروازە سنورییە وشكانییەكانی نێوان عێراق و توركیا دابخرێن" و دەشڵێت:" دەستدرێژی بۆ سەر پارێزگاكانی باكورو هەرێم چیتر قبوڵناكرێت". موقتەدا سەدر لە پەیامەكەیدا دەڵێت "توركیا زیاتر بێ ئەدەب بووە، بەوەی وادەزانێت عێراق ناتوانێت وەڵامی بداتەوە جگە لەوەی لە وەزارەتی دەرەوە بەشێوەیەكی لاواز ئیدانە بكرێت". هاوكات سەدر دەڵێت پێشنیاز دەكات ئەم هەنگاوانە دژی توركیا بگیرێتەبەر: نوێنەرایەتی دیپلۆماسی لەگەڵ توركیا كەمبكرێتەوە.  فرۆكەخانەو دەروازە زەمینییەكانی نێوان عێراق و توركیا دابخرێن.  بەشێوەیەكی فەرمی سكاڵا بۆلای نەتەوە یەكگرتووەكان بەرز بكرێتەوە.  رێككەوتنی ئەمنی لەگەڵ توركیا هەڵبوەشێندرێتەوە.  دەستدرێژی بۆ سەر پارێزگاكانی باكورو هەرێم چیتر قبوڵناكرێت.

هاوڵاتی بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی هیوا لەسلێمانی دەڵێت بۆ تووشبووانی شێرپەنجە ساڵانە پێویستی بە 40 ملیار دینارە بۆ دابینكردنی پێداویستیەكانی و حكومەت پارەمان بۆ خەرج ناكات و  نەخۆشخانەكە لەخراپترین قەیراندایە. بەپێی ئامارێكی نەخۆشخانەی هیوا تەنها رۆژی دووشەممەی رابردوو هەزارو 50  نەخۆش سەردانی نەخۆشخانەی هیوایان كردووەو سێ هەزارو 912  پشكنینی جۆراوجۆری تاقیگەیی  بۆ نەخۆش ئەنجام دراوە. هەروەها  263  نەخۆش چارەسەری كیمیاییان وەرگرتوە، هەروەها 228  نەخۆش پشكنینی تیشكی و ئیكۆو  سۆناریان بۆ كراوەو 80    نەخۆشی  لەبەشی فریاكەوتنی خێرا داخڵ بوون و 385   نەخۆشی دیكەش لەقاوشە جۆراوجۆرەكانی نەخۆشخانەكە داخڵ كراون. هاوڵاتی بۆ بەدواداچوون سەبارەت بەكێشەكان سەردانی نەخۆشخانەكەی كرد، قەرەباڵغییەكی زۆری پێوەدیاربوو، بەشێكی زۆری نەخۆشەكان بەهۆی نەبوونی دەرمان ناچارن لەدەرەوە دەرمان بكڕن، لەكاتێكدا ئەو نەخۆشخانەیە لەعێراقدا بەپێشكەوتوترین نەخۆشخانە بۆ تووشبوانی شێرپەنجە دیاری کراوە. یەكێك لەتووشبووەكان بەناوی زوهرە عەلی بەهاوڵاتی وت «شەش ساڵە تووشی نەخۆشی  شێرپەنجەی سییەكان بووم، پزیشك پێم دەڵێت هەفتەی جارێك وەریبگرم، بەڵام لەڕێگەی قاچاخچییەوە دەستم دەكەوێت، پێیان وتووم هەشت نەخۆشی دیكەش هەیە كە ناتوانن داخڵی بكەن». هەروەها فاتیمە بورهان یەكێكی دیكەیە لەنەخۆشەكان لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت « مانگ نییە بەبەهای 150 بۆ 250 هەزار دەرمان نەكڕم، لە2004 ەوە شێرپەنجەمە، ئەمە چوارەم جارە نەخۆشییەكە تێمدا سەرهەڵدەداتەوە، بەس كیمیاییەكە لێرە وەردەگرم 14 رۆژ جارێك دێم وەریدەگرم». سەنگین عەبدوڵا یەكێكی دیكەیە لەنەخۆشەكان كە 54 رۆژە تووشبووە و لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت :»لەكۆیەوە سێ هەفتە جارێك بۆ چارەسەر سەردانی نەخۆشخانەی هیوا دەكەم، لەو ماوەیەدا سێ جار دەرمانی بایۆلۆجیم لە دەرەوەی نەخۆشخانە كڕیوە كە لەنەخۆشخانەكە نەماوەو تێچووەكەی دوو هەزارو 400 دۆلارە».  ئەو توشبووە وتیشی: «دەرمانەكان گرانن، زۆرمان لەسەر دەكەوێت، بۆ هەر 420 ملیمێك دەرمانی بایۆلۆجی دەبێت 800 دۆلار بدەین، سێ جارم كڕیوە، داواكارین دەرمان بۆ ئێرە دابین بكرێت.» ساڵانە نەخۆشخانەی هیوا پێویستی بە زیاتر لە 40 ملیار دینارە بۆ دابینكردنی دەرمان و پێداویستییە پزیشكییەكان، بەڵام ساڵێكە كێشەی كەمیی دەرمان بەرۆكی نەخۆشخانەكەی گرتووە، ئێستا بەشێكی زۆر لە دەرمان لە نەخۆشخانەكەدا نەماوە. ئەو دوو دەرمانەی نەخۆشەكان بەدوایدا وێڵن و دەستناكەون بریتین لە( پێندرۆلیزۆماپ و پێترۆزوماپ) ئەو دوو جۆرە دەرمانەیە كە مانگانە 160 نەخۆش زیاتر پێویستیانە لە نەخۆشخانەی هیوا، تێچووەكەیان یەك ملیارو 40 ملیۆن دینارە، بەڵام ئێستا لەنەخۆشخانەكە نەماوە، نەخۆش دەبێت خۆی بیكڕێت كە تێچووی 200 ملیمی زیاترە لەدوو ملیۆن دینار. جۆرێك لەدەرمانەكان نرخی سێ ملیۆن و ئەوی دیكەش نۆ ملیۆن دینارە  د.سیڤەر رزگار، بەرپرسی كۆگای دەرمان لە نەخۆشخانەی هیوا لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:»دوو دەرمان، بۆ جۆرێكیان زیاتر لە سێ ملیۆن دینار و ئەوی دیكەیان نۆ ملیۆن دینارە، ئەمە نەخۆش بیكڕێت دەبێت چی بكەن؟ زۆر قورس دەبێت لەسەریان، كۆمپانیاكان پێیان وتووین گەر حكومەت پارەمان بۆ خەرج نەكات، ئەوا دەرمان ناهێنین، گەر ئەمە رووبدات و هەموو كۆمپانیاكان وابكەن، ئیدی ئێمە تەواو.» هەرچەندە تەندروستیی سلێمانی داوایان لە لیژنەی چارەسەری كێشەی دەرمان كردبوو، كە لەسێ مانگی رابردوودا بۆ چارەسەری كێشەی دەرمان چارەسەر بكرێت لەداهاتی نەوت پارەی دەرمان و پێداویستییە پزیشكییەكان دابین بكرێت، بۆئەوەی راستەوخۆ پارەكەی خەرج بكرێت، بەڵام بەرپرسانی تەندروستی دەڵێن هەرچەندە بەڵێنیان پێدراوە، بەڵام یەك دیناریان بەدەست نەگەیشتووە بەهۆی ئەوەی پارە لەبانكدا نەماوە. ئامارەكانی نەخۆشخانەی هیوا دەریدەخەن رۆژانە زیاتر لە 15 تووشبووی نوێی شێرپەنجە لەلایان تۆمار دەكرێت و تەنیا لە یەك رۆژدا نزیكەی هەزار نەخۆش سەردانیان دەكات. د.یاد نەقشبەندی بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی هیوا لەسلێمانی لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتی وت:» زۆر لەقەیرانداین، زۆربەی كۆمپانیاكانی دەرمان بەفەرمی پێیان وتووین كە ناتوانن دەرمان دابین بكەین، چونكە شایستە داراییەكانمان بۆ دابین نەكراوە، تەنانەت كۆمپانیاكانی پێداویستی پزیشكی و تاقیگەییش بەهەمانشێوەیە «. هەروەها وتیشی: »گرفتێكی دیكە ئەوەیە ئامێرەكانمان پێویستیان بەچاككردنەوەیە تائێستا بابەتی چاككردنەوەی ئامێرەكان یەكلایی نەكراوەتەوە، یەكێك لەو گرفتانەی دروستبووە سەنتەری ژیانەوەیە كە تایبەت بەتیشكە و چالاك نییە». بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی هیوا دەڵێت:»نەخۆش هەبووە لەماوەی ئەم شەش مانگە كە كاتی بۆ دانراوە، دەبوو یەكەم رۆژ وەریبگرێت، بەڵام دواتر دوای شەش مانگەكە گیانی لەدەستداوە و وەرینەگرتووە دەرمانەكە». «دەبێت ئاستی باڵاتر لەوەزارەتی تەندروستی بێنەسەرخەت، گرفتەكە دەبێت لەبنەڕەتەوە چارەسەر بكرێت نەك بۆ دوو مانگ و سێ مانگ». یاد نەقشبەندی وا دەڵێت. لەبارەی هۆكارەكانی زۆربونی تووشبوانی شێرپەنجە بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی هیوا ئەوەی خستەڕوو كە گرنگترینیان زۆربوونی ئۆتۆمبێل و كوالێتی خۆراك و پیسبوونی ژینگەیە كە لەهەرێمی كوردستان و عێراق رۆژ بەڕۆژ بەوهۆیەوە توشبووان زیاتر دەبن.  

عەمار عەزیز دوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆكەی توركیا بە چڕی گوندی پەرخێ لەسنوری ناحیەی دەركا سەر بە زاخۆ بۆردومان دەكات و تا ئێستا8كەس گیانیان لەدەستداوە ونزیكەی20كەسیش برینداربوو و بەغدا وەفدێك نەنێرێتە شوێنی رووداوەكە. ئەمیر عەلی، بەرپرسی بەشی راگەیاندن لە نەخۆشخانەی گشتی قەزای زاخۆ لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتی ی وت"تا ئێستا8كەس گیانیان لەدەستداوە لەنێوانیان پیاو و منداڵ و ژنن، نزیكەی 20كەسیش برینداربوون". هەروەها ئەمیر عەلی ووتیشی" دۆخی بریندارەكان هەندێكیان جێگیرە وهەندێكی دیكە زۆرخراپە و رەوانەی دهۆك كراون". هاوكات، چیا ئەمین، بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری زاخۆ دەڵێت، بەهۆی ئەو رووداوەوە 23 كەس بریندار بوون و هەشتیان گیانیان لەدەستداوە، بەڵام ئەوانە زانیاریی سەرەتایین و هێشتا لێكۆڵینەوە بەردەوامە. بەڕێوەبەری گەشتوگوزاری زاخۆ" گرووپێکی گەشتیاری کە لە 200 کەس پێکهاتبوون لە نێوەڕاست و خوارووی عێراقەوە چوونەتە ئەو گوندە کە شوێنێکی گەشتیارییە، بەڵام لە لایەن سوپای تورکیاوە چەند تۆپێک ئاراستەی شوێنە گەشتیارییەکە کراوە، گوتیشی، سەرجەم قوربانییەکان گەشتیاری عەرەبن".

هاوڵاتی گروپێك لەچەكدارانی سەر بە"قەڵغانی فورات" كە میلیشیای سەر بە توركیان، پەلاماری گوندێكی نزیك لەمەنبەجیاندا و هێرشەكەیان لەلایەن شەرڤانانەوە تێكشكێندرا. ئەمڕۆ چوارشەممە 20ی تەموزی 2022، ئەنجومەنی سەربازیی مەنبەج لەڕاگەیەنراوێكدا ئاشكرایكرد، گروپە چەكدارەكانی سەر بەتوركیا هەوڵیانداوە بچنە ناو گوندی (محسێنلی) لەمەنبەج، بەڵام شەڕڤانان وەڵامێكی توندیان داونەتەوەو هێرشەكەیان تێكشكاندووە. هەروەها ناوەندی ڕاگەیاندنی ئەنجومەنی سەربازیی مەنبەج ئەوە دووپاتدەكاتەوە كە"شەڕڤانانی ئەنجومەنەكە وەڵامی هەوڵی گروپێك لەچەتەكانی "قەڵغانی فورات"یان داوەتەوە، كە سەر بەتوركیان، ئەو میلیشیایانە دەیانویست بچنە ناو گوندی محسێنلی لەباكوری مەنبەج". هاوكات ئەوەش روونكراوەتەوە كە "دوای شەڕێكی كورت‌و لەئەنجامی بەرخۆدانی شەڕڤاناندا هێرشی میلیشیاكان تێكشكێنراوەو ناچار هەڵهاتوون". دوێنێ رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیا، لە كۆبونەوەی لوتكەی (ئێران، روسیا، توركیا) لەتاران لەهەوڵی ئەوەدا بوو كە قەناعەت بە پوتن و ئیبراهیم رەئیسی بكات تا گڵۆپی سەوزی بۆ هەڵبكرێت بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنی سەربازی بۆ سەر باكورو رۆژهەڵاتی سوریا(رۆژئاڤای كوردستان) بەڵام سەرۆكی روسیاو ئێران بێ ئومێیدیان كردو لەبەیاننامەی هاوبەشدا ئەوە خراوەتەروو كە رێگری لەجوداخوازی دەكەن و كێشەكانی سوریا لەرێگەی دیالۆگی(سوری- سوری) چارەسەر بكرێت و هاوكاری دیمەشق بكرێت.  

سەركۆ جەمال پەرلەمانتارانی كوردستان وەڵامی سەرۆكی حكومەت و جێگرەكەی و وەزیرەكان دەدەنەوە كە لە رێگەی  پەیامی ڤیدیۆییەوە باسیان لەدەستكەوتەكانی ئەم كابینەیە كردو دەڵێن:» ئەم كابینەیە شكستەكانی زۆرتر بووە لە دەستكەوتەكان و بارگرانی گەورە لەسەر هاووڵاتیان دروست بووە». سێ ساڵ بەسەر كابینەی نۆی حكومەتی هەرێمی كوردستان تێپەڕی، سەرۆكی حكومەتی هەرێم و جێگرەكەی لەگەڵ وەزیرەكان لەڕێگەی پەیامی ڤیدیۆییەوە باسیان لەو كارو چالاكیانە كرد كە ئەنجامیانداوە، بەڵام هیچ یەكێك لەو بەرپرسانە ئەوەیان نەخستەڕوو كە زیادكردنی داهات كەوتۆتە سەر شانی هاووڵاتیان و كێشەی كارەباو رێگاوبان و گرانی سوتەمەنی (بەنزین، نەوتی سپی) هەیەو هەوڵی چارەسەركردنیان دەدەن. بەبۆنەی تێپەڕبوونی سێ ساڵ بەسەر كابینەكەی، مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان وتی:» لەماوەی سێ ساڵدا، مووچە بەبەردەوامی دراوە، بەپێی بودجەی بەردەست، توانیومانە بارگرانی سەر خەڵك و حكومەت كەمبكەینەوە». هەروەها وتیشی:» داهاتی ناوخۆ 100% زیادیكردووە، زۆرترین خەرجیش بۆ رێگاوبان بووە». هاوكات، قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان وتی:» حكومەت، لەڕێگەی پرۆگرامی خزمەتەوە، كە زیاتر لە ٤٩٠ خزمەتگوزاریی لەخۆدەگرێت، پێداچوونەوە بە هەموو ئەو خزمەتگوزارییانە دەكات، كە پێشكەشی هاووڵاتیان دەكرێن». « ٩٥ ملیار دینار بە رێگەگرتن لە بەهەدەردانی سامانی گشتی گێڕدراوەتەوە بۆ حكومەت، داهاتی گومرگیش لە ٩٥٦ ملیارەوە بۆ یەك ترلیۆن و ٦٩١ ملیۆن دینار لە كابینەی نۆیەمدا بەرزكراوەتەوە»، ئاوات جەناب نوری، وەزیری دارایی وای وت. پەرلەمانتارانی كوردستان كابینەی نۆیەم دەدەنە بەر نەشتەرو ئەوە دووپاتدەكەنەوە كە لەم كابینەیەدا قاچاغچێتی رێكخراو زۆر بووەو باجەكان لەسەر هاووڵاتیان زیادی كردووەو خزمەتگوزارییە سەرەتاییەكان بەردەست نییە.  عەلی حەمەساڵح ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتی وت :»وەزیرەكان تێكرا باسیان لەدەستكەوتەكان كرد، لەكابینەی نۆی حكومەتی هەرێم، بەڵام باسیان لەگرفتەكان نەكرد، بۆیەكەمجار لەم كابینەیە لە سەرەتای 2020 ەوە قاچاخی رێكخراو دەستیپێكرد، هاوشێوەی كابینەی پێشوو یاسای بودجە نەبووە، كە یاسای بودجە نەبوو چاودێریكردنی داهات زۆر قورس دەبێت، هەموو ئەو پارانەی خەرج كراون دیارنییە». « لەم كابینەیە دووئیدارەیی زەق بووەوە، لەهەندێك پرۆژە هەیەو لەهەندێك نییە، لەهەندێك شوێن مووچە هەیە و لەهەندێك شوێن نییە، وەك چۆن لەكابینەكانی پێشوو زەوی بەهای نەبوو لەم كابینەیە بۆ دەوڵەمەندكردنی هەندێك كەس بەكارهێندرا»، عەلی حەمەساڵح وادەڵێت. عەلی حەمەساڵح ئاماژەی بەوەشكرد تەنها ئەو زەویانەی لەشارەكان بەناوی پرۆژەوە بۆ چەند كەسێكی دیاریكراو بوون چەندین جار زیاترە لەپارەی پرۆژەكانی نیشتەجێبوون و ئاوەڕۆ و ئەوانی دیكە، ئەگەر حكومەت بیفرۆشتایە زیاتری دەكرد، وتیشی:» تەنها مووچە لەم كابینەیە دوانەكەوتووە چونكە نەوت بەرزبووە، جگە لەوەی پارەی نەوت زیاتر دەگەڕێتەوە بەڵام ناكرێت بووترێت گرنگە چونكە هەمانشێوەی رابردوو پارەیەكی زۆری نەوت بەفیڕۆ دەڕوات». عەلی حەمەساڵح روونكردنەوەی زیاتری لەسەر داهاتی نەوت خستەڕوو كە لەئێستادا نزیكەی 500 ملیۆن دۆلار داهاتی نەوت دەگەڕێتەوە ئەگەر نرخی نەوت دابەزێت گرەنتی نییە داهاتی نەوت دانەبەزێت، هەرێمی كوردستان یەدەگ و توانای قەرزی نیە بەرگەی دابەزینی نەوت ناگرێت بەم فۆڕمەی ئێستا، كە هەرێمی كوردستان دەبێتە قوربانی سنووری سلێمانی زیاتر زیان دەكات چونكە بەشێك لەپرۆژەكان و مووچەش لەسەر داهاتی سلێمانی خۆیەتی، وتیشی:» شتێك نییە بەناوی خەزێنەی داهات هەر ناوچەیە و داهاتی خۆی خەرج دەكات، 873 پرۆژە لەسلێمانی وەستاون بەڵام لەسنووری پارتی هەموو پرۆژەكان كاردەكەن، تەنانەت 100 مەتریەكەش پارەی بۆ خەرج نەكراوەو ڕاگیراوە، یەكێكی دیكە لەگرفتەكان ئەوەیە بەرپرسانی حكومەت لەم كابینەیە بەدواداچوون بۆ بڕیارەكانی خۆیان ناكەن دەتوانم دەیان پرۆژەیان پێبڵێم». عەلی حەمەساڵح جەختی لەوەشكردەوە كە هێزی چەكدار هەر حزبییە و وردتریش كراوەتەوە، لەهەردوو زۆنەكە دادگا لەژێر هەژموونی حزبدایە، بەڵام «دادوەری باشیش ماوە». بەوتەی ئەو پەرلەمانتارە «لەئەمساڵدا هیچ دەرمانێك لەبودجەی هەرێم بۆ سلێمانی نەكڕدراوە، ئەوەی هەیە لەبەغداوە دێت، تەنانەت چەكەكانی نەخۆشخانەی هیوا لەبانك خەرج ناكرێت، جگە لەوەی 50%ی كارگەكانی كوردستان داخراون چونكە باری سەرشانیان قورسكراوە كەواتە شانازی نییە بڵێن داهاتی باج زیادیكردووە پرۆژە گەورەكانیش لەباج بەخشراون واتە ناعەدالەتی زۆر لەباجدان هەیە». «لەخاڵە سنوریەكان لەبری ئەوەی قاچاغی نەهێڵن دوو كۆمپانیای دیكەیان زیاتركردووە بۆ وەرگرتنی باج بەشێوەیەكی نایاسایی، ئەمەش بە رێككەوتن كراوە، دەبوو بەرپرسانی حكومەت هەموو ئەو كەموكورتیانەیان دیاریبكردایە و چارەسەریان پێبوایە، بەڵام نییانە». عەلی حەمەساڵح وای وت. پەرلەمانتارێكی دیكە پێیوایە كە كۆمپانیا گەورەكان باج نادەنە حكومەت و لەسەدا 80ی باج لەسەر شانی هاوڵاتیانە. عومەر گوڵپی فراكسیۆنی كۆمەڵی دادگەری كوردستان بەهاوڵاتی وت:» كۆمپانیای روسنەفت و گروپی كۆمپانیاكانی كار 840 ملیۆن دۆلاری لە2021 وەرگرتووە بەڵام یەك دینار باجیان نەداوە، ژمارەیەكی زۆر كۆمپانیای نزیك لەحزبەكانیش خۆیان دەدزنەوە لەباج، پێویستە یاسای باج و یاسای وەبەرهێنان و نەوت و گاز هەمواربكرێتەوە كە سەرچاوەی بەفیڕۆدانی داهاتە». هەروەها باسی لەوەشكرد كە زۆرینەی وەبەرهێنەران دەبوو لەبواری كشتوكاڵ و پیشەسازی وەبەرهێنان بكەن، بەڵام زۆربەیان لەنیشتەجێبووندا وەبەرهێنان دەكەن كە قازانجێكی زۆر دەكەن، ئەمەی بە بەفیڕۆدانی سەروەت و سامان و زەوی و ئاوی ئەم وڵاتە وەسف كرد. بەوتەی ئەو ئەندامەی فراكسیۆنی كۆمەڵی دادگەری كوردستان «سێ مەترسی زۆر گەورە لەسەر هەرێم هەیە، یەكەم بێكاری دووەم هەژاری سێیەم بێئاوی، لەماوەی پێنج ساڵی داهاتوودا مەترسی گەورەی لێدەكەوێتەوە و لەبەسرە و عەمارە و بەغدا خراپتر دەبێت، ئەوەی كەئێستا حكومەت مووچەی بۆ دەدرێت چاكسازی و ئازایی حكومەت نییە بەرزبوونەوەی داهاتی نەوتە ئەی ئەگەر نەوت دابەزی چۆن مووچە دەدەیت و خزمەتگوزارییەكان بەردەوامی پێدەدەیت؟». «نابێت یەك بەیەك وەزیرەكان بێنە سەر شاشە و بەشتی بچووكەوە خەڵك مەشغول بكات، پێویستە گۆڕانكاری ڕاستەقینە بكرێت و حكومەتی هەرێم بەزوویی خۆی بۆ قۆناغی ئایندە ئامادەبكات، لەهەولێر خەڵك بەدوو هەفتە جارێك ئاوی پێدەدرێت، ئاو هەیە بەڵام بەفیرۆدەچێت». عومەر گوڵپی وای وت. عومەر گوڵپی ئاماژەی بەوەشدا «لەكاتێكدا حكومەت هاوكاری گەنجان ناكات بۆ دۆزینەوەی كار و قەرزی بچوك و هاوسەرگیری نەماوە، باجی ئینتەرنێتیشی لەسەر %20 زیادكردووە، جگە لەوەی یاسای خانەنشینان لەبەغدا دەرچووە و لەهەرێم جێبەجێناكرێت». پەرلەمانتارێكی یەكگرتوو دەڵێت:»شێوازێكی مەترسیداری باج پەیڕەو دەكرێت، كە باجیش شڵەژاو بوو چالاكی ئابووری خاو دەكاتەوە و گەرموگوڕی بازاڕیش كەم دەكاتەوە». شێركۆ جەودەت، ئەندامی فراكسیۆنی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:»باج سیستەمێكە بەرامبەر خزمەتگوزاری وەردەگیرێت، واتە دەبێت چالاكی ئابووری هەبێت لەلایەن ئەو كەس یان كۆمپانیایەوە بڕێكی دەگێڕدرێتەوە بۆ حكومەت، بەڵام ئەوەی روویداوە نەچالاكی ئابووری هەیە نە سیستەمە حكومیەكە وەكو خزمەتگوزاری دابینی كردووە، حكومەتی هەرێم زۆر نەشارەزایانە دەستكاری باجی كردووە باجی خانووبەرەی لە%1ەوە كردووە بە %3 ئەمەش بەدەر لەیاسایە». « تائێستاش بۆ بەرزكردنەوەی باج نەگەڕاونەتەوە بۆ پەرلەمانی كوردستان، جگە لەوەی باج خۆی كەموكورتی زۆری تێدایە، كۆمپانیاكان هەروا لە رێگەی ژمێریارێكەوە بودجەیەك رێكدەخەن و دەیدەن بە حكومەت كە زۆرینەی راست نییە، دەتوانین بڵێین بۆ كاسبكار و هاووڵاتیان باج هەیە بەڵام كۆمپانیا زەبەلاحەكان و كۆمپانیا نەوتی و سەرمایەدارەكان باجیان لێوەرناگیرێت، بۆیە شێوازێكی مەترسیداری باج پەیڕەو دەكرێت»، شێركۆ جەودەت وای وت. شێركۆ جەودەت پێشیوابوو كە پەرلەمان رۆژ لەدوای رۆژ عەیبدار دەكرێت و لێی ئەدرێ تاخەڵك رقی لێی بێت، چونكە بەرەنگاربوونەوەی گەندەڵی و یاسادانان لەپەرلەمان دەكرێت، هەمیشە هەموو هێزی خۆیان خستووەتەگەڕ تا پەكی بخەن و ناشرینی بكەن، چونكە پەرلەمان هەڵبژێردراوی خەڵكە وتیشی:»بینیمان سێ مانگ لەمەوپێش چۆن یەكێتی و پارتی پەكیان خست و نایانەوێت هەڵبژاردن بكرێت، ئێمە ململانێمان بۆ ئەوەیە پەرلەمانێكی بەهێز هەبێت، ئەوانیش بەپێچەوانەوە دەیانەوێت پەرلەمانێكی لاواز و پەككەوتوو بێتەدی». بەوتەی ئەو ئەندامەی فراكسیۆنی یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان «لەم كابینەیەدا حكومەت بووەتە داردەستی سەرمایەدار و كۆمپانیا حزبیەكان بەیەكێتی و پارتی و گۆڕانیشەوە ئەوەی ئەوان بیانەوێت لەئاسانكاری بۆیان دەكرێت و سەرمایەداری گەورەی هەڵتۆقیو دروستبووە، نەوت بەناشەفافی دەبرێت بەڕێوە نۆ ساڵیشە ئەم حكومەتە بودجەی نییەو داهاتیش بەشێوازێكی قێزەون لەلایەن ئەو حزبانەوە بەڕێوەدەبرێت، ئەمە دەستكەوت بێت لەو هەموو گەندەڵییەی رۆژ بەرۆژ زیاتر دەبێت». پەرلەمانتارێكی یەكێتی كە حزبەكەی بەشدارە لە حكومەتی هەرێم، هاوشێوەی پەرلەمانتارانی ئۆپۆزسیۆن رەخنە لەكابینەی نۆیەم دەگرێت. عەباس فەتاح ئەندامی پەرلەمانی كوردستان لەفراكسیۆنی یەكێتی لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتی وت:» لایەنێكی باشتری ئەم كابینەیە نابینم لەكابینەكانی پێشوو، چونكە باشتر ئەوەیە ژیانی خەڵك بەرەو باشتر چووبێت، هەلیكار بۆ خەڵك دۆزرابێتەوە و پاشەكەوتی مووچە لەوانی دیكە كراوە لەم كابینەیە درابێتەوە، باشتر ئەوەیە رێگاوبان و خزمەتگوزارییەكان باشتر بێت بۆیە من جیاوازیەك نابینم كە دیار بێت ئەم كابینەیە باشتر بێت». بەوتەی ئەو پەرلەمانتارەی یەكێتی «زیاتر لە هەشت ساڵە بودجە نەهاتووەتە پەرلەمان كەواتە ناتوانم بڵێم باشترە بۆ چاودێریكردن، هاتنی وەزیر و بەرپرسەكان جیاوازییەكی ئەوتۆ نییە، لەكابینەی پێشتر هەندێك دۆخی ناهەموار هاتە پێشەوە لەوانەش شەڕی داعش، بۆیە بەراوردی بكەین بە كابینەكانی پێشووتر ئەوا ئەم كابینەیە باشتر نییە، دۆخی دووئیدارەییش لەم كابینەیە زیاتر دێت كە ئەمەش جیاوازیكردنە بەتایبەت بوونی پرۆژە و مووچە لەناوچەیەك و نەبوونی لەناوچەیەكی دیكە». سەبارەت بەدۆخی مافی مرۆڤ لەكابینەی نۆ عەباس فەتاح دەڵێت:»لەوانەیە هەندێك بابەت زۆر گەورە بكرێت یاخود بەدواداچوونی جددی تری بۆ دەكرێت، مەسەلەی كوشتن و گرتنی رۆژنامەنووسان زیاتربووە، مەسەلەی مافی مرۆڤ بووەتە جێی پرسیار لای هەموان».

هاوڵاتی چوارچێوەی هەماهەنگی شیعەكان لەنێوان عەبادی و ئەعرەجی یەكیان دەكەنە كاندیدی سەرۆك وەزیران كە زۆرترین چانسیان هەیە لەنێو پێنج كاندیدەكەیاندا. پێگەی (بغداد الیوم) بڵاویكردەوە كە لیژنەیەك لەنێو چوارچێوەی هەماهەنگی پێكهێنراوە كە لەماوەی 48 كاتژمێری داهاتوودا كاندیدی سەرۆك وەزیرانی عێراق یەكلابكرێتەوەو دووان لەكاندیدەكان زۆرترین چانسیان هەیە كە پێكهاتوون لە(حەیدەر عەبادی، سەرۆكی كوتلەی نەسرو قاسم ئەعرەجی راوێژكاری ئاسایشی نیشتمانی). ئەو پێنج كاندیدەی لەنێو چوارچێوەی هەماهەنگی شیعەكان گفتوگۆی لەسەر دەكرێت پێكهاتوون لە(حەیدەر عەبادی، محەمەد شیاع سودانی، قاسم ئەعرەجی، عەلی شوكری، عبد الحسێن عەبتان). هاوكات چوارچێوەی هەماهەنگی شیعەكان دوا پەیامیان ناردووە بۆ پارتی و یەكێتی كە لەسەر كاندیدی سەرۆك كۆمار رێكبكەون و خۆیان یەكلایبكەنەوە.  

هاوڵاتی وتەبێژی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێم ئاشكرای دەكات لەكۆی ملیۆنێك و 250 هەزار مووچەخۆر، 750 هەزاریان كارمەندی حكومەتن دەشڵێت:» یەكێك لەكێشەكانی ئەم حكومەتە خراپ دابەشكردنی فەرمانبەرانە بەسەر فەرمانگەكاندا». سەمیر هەورامی، وتەبێژی قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت:» زیاتر لە 750 هەزار فەرمانبەرمان هەیە، بەڵام مووچەخۆر ملیۆنێك و 250 هەزار زیاترە، یەكێك لەكێشەكانی ئەم حكومەتە خراپ دابەشكردنی فەرمانبەرانە بەسەر فەرمانگەكاندا، لەهەندێك شوێن كێشەی كەمیی میلاك هەیە و لەهەندێك شوێنیش زیادەی میلاك و كەموكورتی میلاكیش لەهەمانكاتدا هەیە». ناوبراو نموونەی ئەوەی هێنایەوە كە بۆ نموونە شوێنێك پێویستی بە 60 كەسە خۆی 80 كەس لەو شوێنە دەوام دەكات، بەڵام ئەو پسپۆڕیەیان نییە كە لەو بەڕێوەبەرایەتیە پێویستیانە، وتیشی:» لەبەڕێوەبەرایەتیەكی دیكە ئەو پسپۆڕییەی لەفەرمانگەكەی دیكە پێویستە زیادە میلاكیان هەیە، بۆیە یەكێك لە ئامانجەكانی ئەنجومەنی راژە داڕشتنەوەی هەیكەلیەتی حكومەتی هەرێمی كوردستانە و دابەشكردنی فەرمانبەران بەشێوەی زانستی گونجاوتر». وتەبێژی جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێم ئەوەشی دووپاتكردەوە كە هەموو فەرمانگەیەك هەموو بەڕێوەبەرایەتیەك كە دادەمەزرێت پێویستە لەپێشدا هەیكەلیەتی دیاریبكرێت و لەكۆبوونەوەی دوێنێ سێشەممە 19ی تەمموزدا چەند ئامانجێك دیاریكراوە  كە بەشێكیان داڕشتنەوەی میلاكاتە بەشێوەیەكی باشترو هەندێك شتی دیكە كە رێككەوتنی لەسەركرا كە قوباد تاڵەبانی سەرپەرشتی كۆبوونەوەكەی كرد بە ئامادەبونی رێباز حەملان كە یاریدەدەری سەرۆكی حكومەتە بۆ كاروباری دارایی و سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وەزیرانیش ئامادەیبوو. سەمیر هەورامی وتیشی:» وەكو وتم یەكێك لەئامانجەكانی ئەم ئەنجومەنە پەرەپێدانی ژێرخانی حكومەتە لەپرسی رێكخستنەوەی میلاكات و درێژەدان بە ریفۆرمی ئیداری و رێكخستنەوەی پلەبەندی فەرمانبەرانیش لەكەرتی گشتیدا و پسپۆڕییان دیاریدەكرێت و دابەش دەكرێنەوە بەسەر فەرمانگەكانی حكومەتدا».

هاوڵاتی سەرۆكی روسیا رەجەب تەیب ئەردۆغان بێ ئومێد دەكات لەبارەی ئۆپەراسیۆنی سەربازی بۆ سەر رۆژئاڤای كوردستان و عەلی خامنەیی ۆابەری كۆماری ئیسلامی ئێران هۆشداری توندی داوەتە سەرۆكی توركیا. لەكۆبوونەوەی لووتكەی سەرۆكانی (رووسیا، ئێران و توركیا) لەتارانی پایتەختی ئێران ئەنجامدراو دەرئەنجامی كۆبونەوەكان بەدڵی ئەردۆغان نەبووە. ئیبراهیم رەئیسی، سەرۆك كۆماری ئێران رایگەیاند، پێویستە دۆخی سووریا بە رێگەی ئاشتی چارەسەر بكرێت، دەستوەردانی دەرەكی دۆخی ئەم وڵاتە ئاڵۆزتر دەكات"سەروەری خاكی سوریا هێڵی سوورە، دەبێت كۆتایی بە چالاكییەكانی تیرۆر لەم وڵاتە بهێندرێت". هاوكات ڤلادیمێر پوتن، سەرۆكی رووسیاش ئاماژەی بەوە كرد كە  دوای ئەم كۆبوونەوەیە دەست بەگفتوگۆی سیاسی بونیادنەر لەبارەی دۆخی سووریا دەكەن، كە دەبێت كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و نەتەوەیەكگرتووەكان هاوكاری دیمەشق بكەن"پێویستە هەوڵەكان بۆ چارەسەركردنی قەیرانی سوریا چڕ بكرێتەوەو دۆخەكە بەرەو ئاسایبوونەوە ببرێن نەك ئاڵۆز بكرێت". میدیاكانی ئێران ئەوەیان بڵاوكردەوە، دیدارەكانی سێ قۆڵی تاران بە دڵی ئەردۆغان نەبوون و بێزاری و توڕەیی بە ئەردۆغانەوە دیار بووە، چونكە پوتن و رئیسی دژی ئۆپەراسیۆنی توركیا بوون و رایانگەیاندوە" نابێت توركیا ئەو ئۆپەراسیۆنە ئەنجام بدات". هەروەها چەند میدیایەكی ئێرانیش باسیان لەوە كردوە، خامەنەیی بە شێوەیەكی روون و راشكاو بە ئەردۆغانی راگەیاندووە، كە ئەوان دژی ئۆپەراسیۆنی توركیان و پێویستە جوڵە سەربازییەكانی رابگرێت. لای خۆشییەوە رەجەب تەیب ئەردۆغان رایگەیاند" وڵاتەكەمان مەترسی لەسەرەو لە چەند لایەكەوە رێكخراوە تیرۆرستییەكان هێرش دەكەنە سەر وڵاتەكەمان، بۆیە ئێمە پێویستە ئەو هەڕەشانە نەهێڵین". ئاماژەی بەوەشكردوە، هیچ جیاوازییەك لە نێوان رێكخراوە تیرۆریستییەكانی ناو سووریا نابینێت و بەوتەی خۆی ئەوان چالاكن و بەردەوام لە ئەنجامدانی هێرشەكانیان. ئەردۆغان وتیشی:"ئەو رێكخراوانە خاكی سووریا دابەش دەكەن، ئەوان مەترسین بۆ سەر سەقامگیری و ئاسایشی توركیا، بۆیە پێویستە رووبەڕووی رێكخراوە تیرۆریستییەكان لە سووریا ببینەوە".

هاوڵاتی لە بادینان گورزی توند لە سوپای توركیا دەدرێت و 14ی دیكەیان لێ دەكوژرێت و دوو سەربازی دیكەش بریندار دەبن. ناوەندی چاپەمەنی و راگەیاندنی پاراستنی گەل(هەپەگە) لەبارەی ئەو شەڕانەی كە لە هەرێمەكانی پاراستنی مێدیا لە ئارادان راگەیەنراوێكی بڵاوكردەوە. دەقی راگەیەندراوی هەپەگە: تیمە گەڕۆكەكانمان بێ پسانەوە گورزی قورس لە سوپای توركی داگیركەر دەوەشێنن. لە ئەنجامی ئەو چالاكیانەدا كە هێزەكانمان بە گیانی جەنگاوەری ئاپۆیی چوونە سەر داگیركەران، ١٤ داگیركەر سزادران، ٢ سەنگەر و كامێرایەكی حەراری تێكشكێنران و گورزی لە هەلیكۆپتەرێك وەشێنرا. سوپای توركی داگیركەر سەنگەرەكانی شەڕی گۆڕەپانەكانی بەرخودانی ١٠ جار بە چەكی كیمیایی و تەقەمەنی، ٥ جاریش بە فڕۆكەی شەڕ، ٢٠ جار بە هەلیكۆپتەری هێرشبەر و بەدەیان جاریش بە كاتیوشا و تانك بۆردومان كرد. زانیاری بەرفراوان لە بارەی چالاكی و هێرشەكان بەم جۆرەیە: لە چوارچێوەی هەڵمەتی شۆڕشگێڕی هەڵۆكانی زاگرۆس لە هەرێمی خواكورك: لە ١٨ی تەمموز كاتژمێر ١٨:٠٠ تیمە گەڕۆكەكانی یەژەئاستارمان لە دوو قۆڵەوە بە شێوەیەكی هەماهەنگ لە داگیركەران لە شاخی شەهید شاهانیاندا. قۆڵی یەكەمی چالاكی بە چەكی قورس ٢ سەنگەری شەڕیان لەناو برد. لە ئەنجامدا ٦ داگیركەر سزادران. قۆڵی دووەمی چالاكیش بە نیشانشكێن سیستمێكی كامێرای حەرارییان تێكشكاند. لەچوارچێوەی هەڵمەتی شۆڕشگێڕی شەهید ساڤاش مەرعەشی جەنگی خابوردا: لە ١٨ی تەمموز كاتژمێر ١٨:٤٠ لە دژی داگیركەران كە ویستیان بە تەقەمەنی سەنگەرەكانی شەڕ لە گۆڕپانی بەرخودانی شاخی ئامێدی بۆردومان بكەن، هێزەكانمان بە تاكتیكی سابوتاژ چالاكیان كرد و دوو داگیركەر سزادران. لە ١٨ی تەمموز كاتژمێر ١٨:٥٠ و ١٩:١٥ لە دژی داگیركەران لە گۆڕەپانی بەرخودانی شاخی ئامێدی هێزەكانی یەژەئاستارمان بە نیشانشكێن چالاكیان كرد و ٢ داگیركەر سزادران.  لە ١٨ی تەمموز كاتژمێر ٠٧:٠٠ لە گۆڕەپانی بەرخودانی شاخی هەكاری، هێزەكانمان گروپێك داگیركەریان خستە ژێر چاودێرییەوە و دواتر بە نیشانشكێن لێیاندان، دوو داگیركەر سزادران. لە ١٨ی تەمموز كاتژمێر ٢٠:٤٠ لە گۆڕەپانی بەرخودانی شاخی هەكاری هێزەكانمان لە هەلیكۆپتەرێكی سكۆرسكیان و داگیركەرانی دەوروبەریان دا. لە ئەنجامی ئەو چالاكیە نیشانشكێنیەدا ٢ داگیركەر سزادران. هەلیكۆپتەرەكەش كە گورزی بەركەوت ناچار بوو لە گۆڕەپانەكە بكشێتەوە.        لە راگەیەنراوێكی ١٧ی تەمموزی ٢٠٢٢ دا رامانگەیاندبوو كە ١٤ نیسانی ٢٠٢٢ لە ئەنجامی هێرشەكانی سوپای توركی داگیركەردا لە هەرێمی زاپ هاوڕێمان مەروان باز (شێخموس ئاككۆیون) شەهید بووە. ئەو هاوڕێیەمان شەهید نەبووە و لەسەر ئەركەكەیەتی. ئێمە ئەو هەواڵە راست دەكەینەوە و داوای لێبوردن لە بنەماڵەكەی و گەلەكەمان دەكەین. هێرشەكانی سوپای توركی داگیركەر بە چەكی كیمیایی و تەقەمەنی: لە ١٨ی تەمموز گۆڕەپانەكانی بەرخودانی شاخی ئامێدی، شاخی هەكاری، ئەشكەوتی برینداران و كاركەر سەنگەرەكانی شەڕ ١٠ جار بە چەكی كیمیایی و تەقەمەنی بۆردومان كران. هێرشەكانی سوپای توركی داگیركەر بە كاتیوشا، تانك، هەلیكۆپتەر و فڕۆكەی شەڕ: ١٨ی تەمموز درۆن بەسەر گۆڕەپانەكانی بەرخودانی شاخی ئامێدی و شاخی هەكاریدا سوڕانەوە. لە ١٨ی تەمموز گۆڕەپانەكانی بەرخودانی شاخی بهار، شاخی ئامێدی، ساجا و چەمچۆ ٥ جار بە فڕۆكەی شەڕ بۆردومان كران. لە ١٨ی تەمموز گۆڕەپانەكانی بەرخودانی شاخی ئامێدی، شاخی جودی، شاخی ئێف ئێم، شاخی هەكاری و كوڕەژارۆ ٢٠ جار بە هەلیكۆپتەر بۆردومان كران. لە ١٨ی تەمموز گۆرشەپانەكانی بەرخودانی چەمچۆ، شاخی ئامێدی، شاخی جودی و شاخی هەكاری بە تانك و كاتیوشا لە قەرەقۆڵەكانی سەر سنوورەوە بە دەیان جار بۆردومان كران".  

هاوڵاتی جێگری سە‌رۆكی حكومەتی هەرێم سە‌رپە‌رشتی كۆبوونە‌وە‌یە‌كی كرد، كە‌ تایبە‌ت بوو بە ئە‌نجوومە‌نی راژە‌ی فە‌رمانبە‌رانی حكومە‌تی ھە‌رێم و تێیدا بڕیاردرا فەرمانبەران بەسەر وەزارەتەكان دابەشبكرێنەوە. ئەمرۆ سێشەممە 19ـی تەمموزی 2022 كۆبوونەوەكە لەهەولێر بە‌ڕێوە‌چوو و ھە‌ریە‌كە‌ لە‌ رێباز حە‌ملان، یاریدە‌دە‌ری سە‌رۆكی حكومە‌ت بۆ كاروباری ئەنجوومەنی باڵای وەبەرھێنان و ئەنجوومەنی گشتی راژە و ئومێد سە‌باح، سە‌رۆكی دیوانی سە‌رۆكایە‌تی ئە‌نجوومە‌نی وە‌زیران ئامادە‌ی بوون، هەڵسەنگاندن كرا بۆ بڕیارەكانی كۆبونەوەی پێشوو لەگەڵ جێبەجێكردنی بڕیار و راسپاردەكانی. هاوكات گفتوگۆ كرا لە‌بارە‌ی چۆنییە‌تی كارو رۆڵی ئەنجوومەنی گشتی راژەو رێكخستنەوەی میلاكات، ئاماژە بەوەشكرا كە یەكێك لەئامانجەكانی ئەم ئەنجوومەنە، پەرەپێدانی ژێرخانی حكومەتە لە‌پرسی رێكخستنەوەی میلاكات و درێژەپێدانی ریفۆرمی ئیداریی و رێكخستنی پلەبەندی راژەی فەرمانبەران لە كەرتی گشتی بە پێی پێویستی و پسپۆڕییان و دیاریكردنی پلە و وەسفی وەزیفی فەرمانبەران لەناو دامەزراوەكانی حكومەت پشت بەست بە میلاكاتی ئە‌لكترۆنی كە بڕیارە دروستبكرێت. ھە‌روە‌ھا لە‌كۆبوونە‌وە‌دا جە‌ختكرایە‌وە‌ كە لەڕێی ئەنجوومەنی راژەوە كاربكرێت لەسەر چۆنییە‌تی راگرتنی ھاوسە‌نگی كارگێڕی و رێكخستنەوەی ھە‌یكە‌لیە‌ت و دووبارە دابەشكردنەوەی فەرمانبەران بەسەر وەزارەت و داموودەزگاكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان بە شێوەیەكی زانستی و گونجاوتر.  

هاوڵاتی ئەڵمانیا ڕیزبەندی پلە یەك لەسەر ئاستی جیهان دەبەخشێتە دەستپێشخەرییە مرۆییەکانی ئاسیاسێڵ؛ گەورە کۆمپانیای پەیوەندییەکان لە عێراق بۆ پشتگیریکردنی لە "بەیەکترشادکردنەوەی ئاوارەکان"  کاریەر کۆمیونیتی Carrier Community، کە پلاتفۆرمێکی جیهانی تایبەتە بە کەناڵەکانی میدیا و براندەکانی بازرگانی و تۆڕەکانی دابینکاری خزمەتگوزاری پەیوەندییەکان و هاوبەشەکانی بواری سیستمی ژینگەیی (ئیکۆ سیستەم)، بەشێوەیەکی سەرکەوتووانە هەڵسا بە میوانداریکردنی شەشەمین ئاهەنگی دابەشکردنی خەڵاتەکانی CC-GLOBAL ی ساڵانە، بە ئامادەبوونی زیاتر لە 320 میوان لە میانی بۆنەیەکی تایبەتدا لە ئاڵتی مۆنزی (Alte Münze) بە شێوەیەکی ڤێرچواڵ لە ڕێی CC-Webinar ـەوە، ڕاستەوخۆ لەگەڵ 43 کۆمپانیای براوەدا لەسەرتاسەری جیهانەوە کە ئاهەنگیان بۆ دەستکەوتەکانیان دەگێڕا. یانەی کاریەر کۆمیونیتی "Carrie Community" کە ناودارترین یانەی جیهانی تایبەتە بە کۆمپانیاکانی مۆبایل و بارەگاکەی لە بەرلینە، هەڵسا بە رێزلێنانی کۆمپانیای ئاسیاسێڵ لە عێراق لە نێوان کۆمپانیا و دامەزراوە گەورە ڕکابەرەکانیدا، لە میانی دابەشکردنی خەڵاتدا بەسەر باشترین کۆمپانیاکانی پەیوەندی مۆبایل لە جیهاندا و وەکو یەکەمین کۆمپانیا دەستنیشانیکرد لەسەر ئاستی جیهان لە پای ئەو ڕۆڵە پێشەنگەی گێراویەتی لە دەستپێشخەرییە مرۆڤدۆستانەکانیدا لە ڕێی خەڵاتێكی گەورەوە: "بە یەکتر شادکردنەوەی ئاوارەکان" (Connecting the Unconnected) لە ئەنجامی پڕۆژە مرۆڤدۆستانەکەی لە کەمپەکانی ئاوارەکان کە ناونیشانی "سەنتەرەکانی هیوا"ی لەخۆگرتبوو، ئەمەش وەکو دانپێدانانێك بە هەوڵە نایابەکانی لە بواری بەرپرسیارێتی کۆمەڵایەتی کۆمپانیاکان "CSR" و هەوڵە مرۆڤدۆستانەکانی تری لە کاتی قەیرانەکاندا.  ئاسیاسێڵ ئەم خەڵاتەی لە ئەنجامی کارەکانی لە کەمپەکانی ئاوارەکان پێ بەخشراوە، لە درێژەی بەرنامە بەردەوامەکانی لە بواری "CSR"دا لە عێراق. دەستەی داوەرانی خەڵاتەکانی "Carrier Community" کە کۆمەڵێک داوەری دەستەبژێر "نوخبە"ن، بەوە ناسراون کە ڕژدترین و ووردترین دەستەی داوەرین لە کۆمەڵگەی تێلیکۆمدا لە جیهان و خەڵات و ڕیزبەندییەکانیان دوای پرۆسەیەکی گەڕان و لێكۆڵینەوە چڕوپڕ دەبەخشنە براوەکان، بەمەش ئەم دانپێدانانەیان بە ئاسیاسێڵ بەهایەکی بەرز و گرنگییەکی زیاتر بەدەستدەهێنێت لە ئەنجامی پڕۆژە مرۆڤدۆستانەکانی وەکو کۆمپانیایەکی پەیوەندی پێشەنگ. کاریەر کۆمیونیتی "Carrier Community" پلاتفۆرمێکی جیهانیی تایبەتە بە کۆمپانیاکانی خزمەتگوزاری پەیوەندی، پەیامەکەی ڕێزلێنانی دەستکەوتە داهێنەرانەکانی کۆمپانیاکانی تێلیکۆمە و تیشکخستنەسەریانە لەسەر ئاستی هەرێمایەتیی و جیهانیی لە ڕێگەی خەڵاتکردنیانەوە بە خەڵاتگەلێك کە بەشێوەیەکی سەربەخۆ هەڵسەنگاندنیان بۆ دەکرێت، و لەلایەن پانڵێكەوە بڕیاریان لێدەدرێت کە لە شیکارزانان و شارەزایانی بواری تێلیکۆم پێکهاتوون. ئەم پلاتفۆرمە ئەڵمانییە سەنگینە نمونەی شەفافیەت و بابەتییبوونە، و ئامانجی هێنانە کایەی کۆمەڵگەیەکە کە بەشێوەیەکی باش پێكەوە بەسترابنەوە، چ لە رووی تێلیکۆم "پەیوەندییەکان"ـەوە بێت یان بەشێوەیەکی گشتی. هەر بۆیە زۆر سەرسام بوون بە دەستپێشخەرییە مرۆڤدۆستانەکانی ئاسیاسێڵ و هەوڵە گەورەکانی لە فەراهەمکردنی ئامرازەکان لە ڕێی سەنتەرەکانی هیوا "Centers of Hope" ـەوە بۆ پێکەوە بەستنەوەی ئاوارەکان لەگەڵ جیهان، چ لە ڕێی شادکردنەوەیان بێت لەگەڵ ئازیزانیان، یان لە ڕێی دەستگەیشتنیان بێت بە خوێندن یان دەستگەیشتنیان بە یارمەتی پزیشکی. دەستپێشخەرییەکەی ئاسیاسێڵ: (ناوەندەکانی هیوا) لە کەمپەکانی ئاوارەکان شێوازێکی تایبەت بوو بە ئاسیاسێڵ بۆ باشترکردنی ژیانی ئەو ئاوارانە کە ناچارکراون ماڵوحاڵی خۆیان جێبهێڵن و ڕووبکەنە نادیار؛ ناچارکراون لە هەلومەرجێکی ناهەمواردا بژین لە پێناو دەربازبوون لە توندوتیژی و مامەڵەی نامرۆڤانە. ناوەندەکانی هیوا کراون بە دوو بەشەوە: یەکەمیان تەرخانکراوە بۆ دابینکردنی یارمەتی پزیشکی ئۆنلاین و ئیحالەکردنی کەیسە مەترسیدارەکان بۆ شاری پزیشکی فاروق بۆ وەرگرتنی چارەسەری بێبەرامبەر، دووەمیشیان ئینتەرنێت کافێیەکە کە یارمەتی پەنابەران دەدات لەگەڵ خێزانەکانیان لە پەیوەندیدا بن، درێژە بە خوێندن بدەن، زیاتر ئاگاداری بارودۆخی عێراق بن یان تەنانەت بۆ بەسەربردنی کاتێکی خۆش، بەتایبەتی بۆ مناڵەکانیان. بەڕێز عومەر فالح، بەڕێوەبەری پەیوەندییەکان و میدیا لە ئاسیاسێڵ لە مبارەیەوە وتی: "کاتێك ئەوپەڕی هەوڵی خۆمان دەخەینەگەڕ بۆ یارمەتیدانی خوشك و براکانمان لە کەمپەکانی ئاوارەکان، هەستدەکەین هێشتا هیچی وامان نەکردووە و دوایەمین شت بیر لێ بکەینەوە بەدەستهێنانی خەڵاتە. ئێمە وەکو کۆمپانیایەکی خزمەتگوزار، ئەوەی کردوومانە لە باوەڕبوونمان بە بەها و پرەنسیپە سەرەکییەکانی ئاسیاسێڵ کردوومانە. بەڕاستی ئازارمان دەدات کە دەبینین چەندین خێزان ناچارکراون ماڵوحاڵی خۆیان بەجێبهێڵن، و تا ئێستاش ناتوانن بگەڕێنەوە. ئاسیاسێڵ دەیەوێت ئەم هەلە بقۆزێتەوە بۆ دەربڕینی سوپاس و پێزانینی بۆ کاریەر کۆمیونیتی "Carrier Community" بۆ لەبەرچاوگرتنی دەستپێشخەرییەکەمان، و هیوادارین کە ببێتە مایەی هاندانی کۆمپانیاکانی تر کە چاو لە ئێمە بکەن و یارمەتی ئەوانە بدەن کە پێویستییان پێیەتی. هەروەها بەڵێن بە گەلی عێراق دەدەین کە ئاسیاسێڵ هەمیشە باشترین و پێشکەوتووترین خزمەتگوزارییان پێشکەشدەکات، چ ئەوەی سوود بە کۆمەڵگە دەگەیەنێت بەشێوەیەکی گشتی، یان بە کەرتی پەیوەندییەکان".   ئەم دەستپێشخەرییە مرۆڤدۆستانانە یەکەم جار نییە لە مێژووی ئاسیاسێڵدا؛ ئەم کۆمپانیا عێراقییە کە چەندین خەڵاتی جیهانیی بردووەتەوە، وەکو کۆمپانیایەکی خزمەتگوزار ناسراوە کە لەسەر بەها مرۆییەکان بنیاتنراوە وتەنها کۆمپانیایەکی گەورە نیە وبەس. ئاسیاسێڵ لە ڕێی مێژوویەکی دوورودرێژی پڕ لەدەستکەوتەوە سەلماندوویەتی کە کۆمپانیای بەرپرسیار ئەو کۆمپانیایەیە کە ئاكشن وەردەگرێت و گۆڕانکاری دێنێتە ئاراوە لە کۆمەڵگەدا بە شێوەیەکی، نەوەك تەنها لە بواری کارەکەی خۆیدا. دەربارەی ئاسیاسێڵ: ئاسیاسێڵ "کۆماندەکاتەوە"، دابینکەری سەرەکی خزمەتگوزاریى پەیوەندییەکانی مۆبایل و خزمەتگوزارییە دیجیتاڵییەکانە لە عێراق وله‌ 1ى كانونى دووەمی 2022 ــەوە ژماره‌ى به‌شدرابووانی گەیشتووەتە  16 مليۆن بەشداربوو. ئاسياسێڵ وەکو یەکەم کۆمپانیاى خزمەتگوزاریى مۆبایل ناسێنراوە لە عێراق، وە یەکەم کۆمپانیاشە کە تۆڕەکەی هەموو بەشەکانی عێراق دابپۆشێت وخزمەتگوزاری 4G+ بە کوالیتییەکی بەرز لە سەرتاسەری سەرجەم پارێزگاکانی عێراق دابینبکات. تۆڕى ئاسياسێڵ زیاتر 99% ـى دانيشتوانى عێراق ده‌گرێته‌وه‌، ئه‌مه‌ش وا ده‌كات كه‌ تۆڕه‌كه‌ى ببێته‌ فراوانترين تۆڕى مۆبايل له‌ بەرامبەر دوو كۆمپانيایەکەی تری مۆبايل له‌ عێراقدا. ئاسیاسێڵ شانازی بەوەوە دەکات کە لە کانونی دووەمی 2015 ــەوە بە باشترین دابینکەری خزمەتگوزاری ئینتەرنێت دادەنرێت کە باشترین تۆڕی پەیوەندی بە بەرزترین کوالیتی لە عێراق دابیندەکات. لە سەرەتای ساڵی 2022 ــەوە ئاسیاسێڵ وەکو خێراترین خزمەتگوزاری 4G+ و گشگیرترین ڕووماڵی تۆڕی ئینتەرنێت لەلایەن Ookla®  ـەوە دەستنیشانکرا. ئاسیاسێڵ بۆ پەیوەندییەکان "PJSC"، بەشی پەیوەندییە گشتییەکان: [email protected] بۆ زانیاری زیاتر سەردانی ئەم لینکە بکە: www.asiacell.com دەربارەی "Carrier Community": یانە یان پلاتفۆرمی "Carrier Community" یانەیەکی تایبەتی جیهانی تێلیکۆم و پیشەسازیی تۆڕبەندیی و براندینگە کە تایبەتە بە کۆمپانیاکانی خزمەتگوزاری تێلیکۆم. ئەم پلاتفۆرمە سەرچاوە و چەقی بەهێزکردنی دەرفەتەکانی بزنسە لە سەرجەم کەرتەکانی پیشەسازیی تێلیکۆمدا، لەوانە، پەیوەندی دەنگیی، ئینتەرنێت، کورتەنامە، مۆبایل، داتا سەنتەر، خزمەتگوزارییەکانی VAS، ئینتەرنێتی شتەکان "IoT"، MVNO، ISP، کێبڵەکانی ژێر دەریا، تێلیهاوز "Telehouse" وچەندانی تر. "Carrier Community" لەم بوارەدا دانی پێدانراوە وەکو ئامرازێکی پەیوەندی کە لە ڕێیەوە ئەندامەکان پێكدەگەن و بیرۆکە و کۆنتاکت شەیردەکەن وکاری بزنسی ڕاستەقینە ئەنجامدەدەن. "Carrier Community" لە سەرەتای دامەزرانیەوە زیاتر لە 8500 ئەندامی تۆمارکردووە – کە تیایدا نوێنەرایەتی زیاتر لە 2300 دابینکاری خزمەتگوزاری دەکات لە زیاتر لە 130 وڵاتدا. ئەندامەکانمان پۆستی "C" لێڤڵ و کەسایەتی گرنگ و بەڕێوەبەران و بەڕێوەبەرانی جێبەجێکارن کە لە ئێستادا لە کۆمپانیا گەورە و مامناوەند و بچوكدا کاردەکەن. بۆ زانیاری زیاتر سەردانی ئەم لینکە بکە: https://carriercommunity.com/about-us/

هاوڵاتی سەنتەری كەشناسی بەریتانیا ئاشكرای كرد كە ئەمڕۆ پلەی گەرمی بۆیەكەمجار لەبەریتانیا 40 پلەی سیلیزی تێپەڕاند. لەكاتژمێر12:50 لەنزیك فڕۆكەخانەی هیپرۆ ئەمڕۆ  پلەی گەرمی گەیشتۆتە 40.2 لەمێژووی بەریتانیادا. هاوكات حكومەتی بەریتانیا سەرباری كۆبونەوەی فریاگوزاری ناسراو بە(كۆبرا) بۆ بەرزبونەوەی پلەكانی گەرما، سەرجەم ناوەندەكانی فریاگوزاری خستۆتە حاڵەتی ئامادەباشیوە بۆ بەهاناوە چوونی هاووڵاتیان.  ئەوەش ئاشكرا كراوە كە چەند كەسێك لەكاتی سەردانی كردنی مەلەوانگە لەگۆم و ڕووبارو دەریاچەكان گیانیان لەدەستداوە.