هاوڵاتى سەڵاحەدین دەمیرتاش لە زیندانەوە رۆمانێك بە ناونیشانی رۆمانەکە "ئەفسوون" بڵاودەكاتەوە سەڵاحەدین دەمیرتاش ئەو رۆمانەی لە ماوەی بڵاوبوونەوەی کۆرۆنا لە زیندانی ئەدیرنەی تورکیا نووسیوە. بە ناونیشانی رۆمانەکە "ئەفسوون" ە و لەلایەن دەزگای "دیپنۆت"ەوە چاپکراوە. دەمیرتاش کە نزیکەی پێنج ساڵە لە زیندانە، تاوەکو ئێستا لە زینداندا سێ کتێبی بە ناونیشانەکانی "لەیلان"، "دەوران" و "سەهەر" بەچاپ گەیاندووە. یەکەمین کتێبی دەمیرتاش لە زینداندا کە بە ناونیشانی "سەهەر" نووسی، لە لیستی ئەو کتێبانەدایە کە زۆرترین فرۆشیان هەیە و وەرگێردراوەتە سەر 14 زمان. دەمیرتاش چەندین وێنەیشی کێشاوە و لە رێگەی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە بڵاویکردوونەتەوە. بەگوێرەی بڕیارەکانی دادگەی مافی مرۆڤی ئەوروپا و دادگەی دەستووری تورکیا، دەبووایە دەمیرتاش ئازاد بکرێت، بەڵام وێڕای ئەو بڕیارانە و کێشەی تەندروستی و بەردەوامی پەتای کۆرۆنا دەمیرتاش هێشتا لە زیندانە.
هاوڵاتى سەرۆکی هەرێمی کوردستان ڕایگه‌یاند:" بێگومان گەلی کوردستان بە هەموو پێکهاتەکانییەوە ئەوە 100 ساڵە زۆریان چەشتووە، بەداخەوە دوای سەدەیەکیش هێشتا گەلی کوردستان هەر گیرۆدەی بەدەستهێنانی مافەکانییەتی. وەک چۆن هەمیشە ترسی لە رابردوو هەبووە، ئەمڕۆش هێشتا ترسی لە ئێستا و داهاتوو هەیە". ئەمڕۆ شه‌ممه 25ی ئه‌یلوولی 2021، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان بەشداریی لە کۆنفرانسی عێراق: قەدەرێکی تراژیدیکرد ڕایگه‌یاند:" بێگومان گەلی کوردستان بە هەموو پێکهاتەکانییەوە ئەوە 100 ساڵە زۆریان چەشتووە، بەداخەوە دوای سەدەیەکیش هێشتا گەلی کوردستان هەر گیرۆدەی بەدەستهێنانی مافەکانییەتی. وەک چۆن هەمیشە ترسی لە رابردوو هەبووە، ئەمڕۆش هێشتا ترسی لە ئێستا و داهاتوو هەیە". سەرۆكی هەرێمی كوردستان لەبەشێكی دیكەی قسەكانیدا راشیگەیاند:" کورد، کۆد و کلیلی چارەسەکردنی کێشەکانی عێراق و کێشەکانی هەرێمی کوردستانە لەگەڵ بەغدا، 100 ساڵە بەغدا نایەوێت کێشەکانی گەلی کوردستان چارەسەر بکات، 100 ساڵە عێراق نائارام و ناسەقامگیرە، 100 ساڵە هەموو توانا و دەوڵەمەندییەکانی عێراق بۆ کڕینی چەک و شەڕ خەرج دەکرێت، جگە لە ماڵوێرانی و کارەسات و مەینەتی بێ بڕانەوە، هیچی دیکە بۆ عێراق نەهاتووەتە دی. دەقی قسەکانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان: سەرەتا دەمەوێت سوپاسی رێکخەرانی ئەو کۆنفرانسە و ماندوبوونیان بکەم، هیوای سەرکەوتنیان بۆ دەخوازم و راسپاردە و ئەنجامی باش بۆ کۆنفرانسەکەتان دەخوازم. لەوانەیە پێویست نەکات بچمە سەر بارودۆخی هەمەلایەنی 100 ساڵی پێشتر کە تێیدا عێراق و دەوڵەتانی ناوچەکە چۆن و بە چ شێوەیەکی ناسرووشتی بێ لەبەرچاوگرتنی خواست و مافەکانی گەلی کوردستان دامەزران. ئەمە بۆ بەڕێزان پسپۆران و بەشدارانی کۆنفرانسەکەتان بەجێدەهێڵم. بێگومان گەلی کوردستان بە هەموو پێکهاتەکانییەوە ئەوە 100 ساڵە زۆریان چەشتووە، بەداخەوە دوای سەدەیەکیش هێشتا گەلی کوردستان هەر گیرۆدەی بەدەستهێنانی مافەکانییەتی. وەک چۆن هەمیشە ترسی لە رابردوو هەبووە، ئەمڕۆش هێشتا ترسی لە ئێستا و داهاتوو هەیە. عێراق واتە وڵاتی پێکهاتەکان، هەر لە سەرەتای دامەزراندنیەوە لە سێ ویلایەتی (موسڵ، بەغدا و بەسرە) پێکهاتووە، ئەو سێ ویلایەتە بەپێی هەڵکەوتەی جوگرافیایی و پێکهاتەی کولتووریان لێک جیابوونەتەوە. کورد لە باکوور، سوننە لە ناوەڕاست و شیعە لە باشوور. لەگەڵ ئەمانەشدا چەندین پێکهاتەی دیکەی ئایینی و نەتەوەیی لە عێراقدا هەن. عێراق وڵاتێکی فرەئایینی و نەتەوەییە، بەبۆچوونی من کێشەی سەرەکیی عێراق وەک هەر وڵاتێکی فرەنەتەوە و مەزهەب بریتییە لە کێشە لەسەر دەسەڵات. ئەوەش دیاردەیەکی سرووشتییە کە لە وڵاتێکی وادا لایەنە سیاسییەکان بۆچوون و رای جیاوازیان هەبێت. ئەوەش کاتێک دەبێتە گرفت کە لایەنێک بیەوێت بۆچوونی خۆی بەسەر هەموو لایەنەکانی دیکەدا بسەپێنێت، یان بۆ یەکلاکردنەوەی کێشەکان پەنا بۆ بەکارهێنانی هێز یان سزا ببات، رێک وەک ئەوەی هەمیشە لە عێراق روویداوە. هەر لەسەرەتای دامەزراندنی دەوڵەتی عێراق لە ساڵی 1921ـەوە، لە بەغدا عەقڵیەتی هێز حاکم بووە. کە ئەو هەموو کارەسات و نەهامەتیەی بەسەر ئەم وڵاتەدا هێناوە، عێراقێکی زۆر دەوڵەمەند بە سامانی سرووشتی، دەوڵەمەند بە سامانی مرۆیی، دەوڵەمەند بە پێکهاتەی نەتەوەیی و ئایینی و فرە کلتووری، لە پێگەیەکی جوگرافیای ستراتیژیدا، ئەگەر ئەو عەقڵیەتە نەبووایە ئێستا یەکێک لە وڵاتە بەهێزەکانی ناوچەکە دەبوو. 100 ساڵە لە عێراق هەمان هەڵە دووبارە دەکرێتەوە، وانە لە ئەزموونی تاڵ و شکستی دوای شکست لە شەڕی دوای شەڕ و لەو هەموو باج و ماڵوێرانییە دەرس وەرناگیرێت. کە گەلان و پێکهاتەکانی عێراق بینیویانە. بۆچی لە کاتێکدا ئێمە لە عێراق دەتوانین دەوڵەتێکی بەهێز و پێشکەوتوو بین، کەچی دەبین بە یەکێک لە خراپترینەکان، دامەزراوەکان فەلەج دەکەین، شارەکان دەبنە مەترسیدارترین شارەکانی جیهان بۆ ژیان، هاووڵاتیان هێشتا لە نەبوونی خزمەتگوزاریی زۆر سەرەتایی بێبەشن. خەڵکی عێراق شایستەی ژیان و ئێستا و داهاتووێکی زۆر باشترە، ژیانێک بەرە بەرە ئازار و مەینەتیەکانی رابردوو ساڕێژ بکات، بە ئومێدەوە بەرەو ئاییندە هەنگاو بنێت، ئەمە بە واقیعبینی و خوێندنەوەی راست و بە تێگەیشتن و روانگەی تازە بۆ چارەسەری کێشەکانی عێراق دەکرێت. بە عەقڵیەتی زۆرینە و کەمینە، بە دروستکردنی ملیشیات، بە راوەستاندنی دامەزراوەکان، بە هەژموونی تایفەگەری، بە هەڕەشەی شەڕی ناوخۆیی و بیری تەسکی سەردەست، بە هیچ شێوەیەک ئەمە نایەتە دی. دەسەڵاتداران لە عێراق نابێت چیتر دیلی دەستی رابردووێکی تاڵ بن. بۆ ئەوەی عێراق ببێتە وڵاتی هەمووان، ببێتە وڵاتێکی سەقامگیر و ئاوەدان و پێشکەوتوو، ببێتە ئومێدی ژیان بۆ نەوەکانی ئێستا و داهاتوو، دەبێت هەموومان بە بوێرییەوە دان بە هەڵەکانی رابردوودا بنێین و خواست و هەوەسی خۆ سەپاندن و چەند بارەکردنەوەی رابردوو واز لێبهێنین. ئارامی و سەقامگیریی عێراق، پەیوەستە بە ئارامی و سەقامگیریی ناوچەکە و جیهانەوە. نموونە و ئەزموونە تاڵەکە دوێنێیە، زۆر دوور نییە، ئەگەر عێراق ئارام و سەقامگیر نەبێت ناوچەکەش ئارام و سەقامگیر نابێت. عێراق ئارام و سەقامگیر نەبوو داعش لە دایکبوو، ئەگەر هیچ نەگۆڕێت و کێشەکانی عێراق چارەسەر نەکرێت و هەمان هەڵەسی سیاسی و پەراوێزخستنی پێکهاتەکان هەمان عەقڵیەتی هێز و خۆسەپاندن و نەخوێندنەوەی بەرامبەر بەردەوامبێت، بە تەئکید سبەینێ داعشێکی دیکە لە دایک دەبێت. هەمان چیرۆک خراپتر دووبارە دەبێتەوە، ئەوسا ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکەو جیهانیش دەکەوێتە مەترسییەوە. کورد، کۆد و کلیلی چارەسەکردنی کێشەکانی عێراق و کێشەکانی هەرێمی کوردستانە لەگەڵ بەغدا، 100 ساڵە بەغدا نایەوێت کێشەکانی گەلی کوردستان چارەسەر بکات، 100 ساڵە عێراق نائارام و ناسەقامگیرە، 100 ساڵە هەموو توانا و دەوڵەمەندییەکانی عێراق بۆ کڕینی چەک و شەڕ خەرج دەکرێت، جگە لە ماڵوێرانی و کارەسات و مەینەتی بێ بڕانەوە، هیچی دیکە بۆ عێراق نەهاتووەتە دی.
هاوڵاتى ئەمڕۆ وەزیری بازرگانی توركیا دەگاتە ھەرێمی كوردستان و لەگەڵ سەرۆكی حكومەت و وەزیری بازرگانی كۆدەبێتەوە. ئەمڕۆ شه‌ممه 25ی ئه‌یلوولی 2021، بڕیارە ئێوارە وەزیری بازرگانی توركیا و شاندی یاوەری بێنە ھەرێمی كوردستان و لەگەڵ سەرۆكی حكومەت و وەزیری بازرگانی حكومەتی ھەرێمی كوردستان كۆببنەوە. لە نێوان عێراق و توركیادا قەبارەی ئاڵوگۆڕی بازرگانی ساڵانە نزیكەی 10 ملیار دۆلارە و ئاڵوگۆڕی بازرگانی لە نێوان ھەرێم و توركیاش نزیكەی پێنج ملیار دۆلارە، بۆیە كار دەكرێت بۆ ئەوەی زیاتر بكرێت، لەبەر ئەوە ئەو جۆرە سەردانانە ئەنجام دەدرێن.
هاوڵاتى له ساڵیادى ڕیفراندۆمدا مه‌سعود بارزانى په‌یامێكى بڵاوكرده‌وه‌و ڕایگه‌یاند:"لەساڵیادی ئەو سەركەوتنەدا پیرۆزبایی لەگەلی كوردستان‌و دەستخۆشی لەو قارەمانانە دەكەم كە خۆیان نەچەماندو چاویان ماچ دەكەم". ئەمڕۆ شه‌ممه 25ی ئه‌یلوولی 2021، مه‌سعود بارزانى له‌تویته‌رى خۆى نوسیویه‌تى:"٪93 دەنگی بەڵێی خەڵكی كوردستان لەڕیفراندۆمدا سەركەوتنێكی مەزن‌و مێژویی بوو". له‌ساڵیادى ئه‌و پرۆسه‌یه‌شدا وتویه‌تى:"لەساڵیادی ئەو سەركەوتنەدا پیرۆزبایی لەگەلی كوردستان‌و دەستخۆشی لەو قارەمانانە دەكەم كە خۆیان نەچەماندو چاویان ماچ دەكەم". له25ى ئه‌یلولى ساڵى 2017دا ڕیفراندۆم له‌هه‌رێمى كوردستان ئه‌نجامدرا، ئەمڕۆ چوار ساڵ تێدەپەڕێت بەسەر راگەیاندنی ریفراندۆمدا لەلایەن مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتییەوە. دوای ئەنجامدانی ڕیفراندۆمەکە، حکومەتی عێراق و هەندێک لە وڵاتانی ناوچەکە گوشارێکی زۆریان لەسەر هەرێمی کوردستان دروستکرد، لەوانەش داخستنی دەروازە سنوورییەکان لەنێوان هەرێمی کوردستان و ئێران لە لایەن تارانەوە و داخستنی فڕۆکەخانەکان لە لایەن بەغداوە. لە 16ی ئۆکتۆبەریشدا حەشدی شەعبی و هێزە ئەمنییەکانی دیکەی عێراق هێرشیانکردە سەر باشووری کوردستان؛ ئەو هێزانە کەرکوک و بەشێکی دیکەی زۆری خاکی ژێر دەسەڵاتی پێشمەرگەیان خستەوە ژێر دەسەڵاتی خۆیان، بەڵام لە پردێ و سحێلا پێشمەرگە روبەڕویان بوونەوە و هێرشی ئەو هێزانەیان تێکشکاند.
هاوڵاتى میران محه‌مه‌د، ئه‌ندامی مه‌كته‌بی سیاسی یه‌كێتی هۆكاری بێده‌نگی له پرسی فه‌رمانی ده‌ستگیركردن و كه‌یسه‌كه‌ی ده‌خاته‌ڕوو، دەڵێت :"من جوڵێنەر و بەدواداچونکاری ئەو دۆسیەیە بوم بۆچی بێدەنگیم هەڵبژاردووە ئەوا لەبەرئەوەبووە کە ئەو حەقەم بە خۆم نەداوە گومان بخەمە سەر بێ لایەنی دادگاکان ب ده‌قی روونكردنه‌وه‌كه: روونکردنەوەیەک بۆ ڕای گشتی سڵاوتان لێ بێت هەڤاڵانی خۆشەویست، هاوڵاتیانی بەرێز هەموولایەک ئاگادارن لە دوو مانگی رابردودا کەیسێکی دادگا لە دژی من جوڵێنرابوو دەمەوێت بۆ رای گشتی هەندێک زانیاریتان لەوبارەیەوە پێ بڵێم سەرەتا منیش وەکو خەڵک لە راگەیاندنەکانەوە بیستم کە فەرمانی دەستگیرکردنم بۆ دەرچووە لەسەر دۆسیەی هەندێک کۆمپانیای خزمەتگوزاری نەخۆشخانەکان لەوماوەیەدا کە بەڕێوەبەری تەندروستی سلێمانی بووم. تەبعەن لەو ساڵانەدا کە بەڕێوه‌بەری تەندروستی بوم خۆم سکاڵام لە دادگا کردبوو لەسەر ئەو بابەتە کە لێکۆڵینەوەی تێدابکات، هەر بۆ زانیاریتان بە نوسراوی ژمارە ١١٥٧ لە ٥/٢/٢٠١٧ دا لیژنەیەکم پێکهێناوە بۆ لێكۆڵینەوە لەو دۆسیە بە حزوری فەرمانگەی داواکاری گشتی هەر بە نوسراوی ژمارە ١٦٣٦ فەرمی لە ١٤/٢/٢٠١٧ داوام لە لایەنە پەیوەندیدارەکان کردووە بۆ گرتنەبەری رێکاری یاسایی وە لە ١٤/٢/٢٠١٧ نوسراوی ژمارە ١٦٥٨م ئاراستەی بنکەی پۆلیسی سەرا کردووە بۆ گرتنەبەری رێکاری یاسایی بەرامبەر بەو چەند کۆمپانیایە وە بە نوسراو ١٣٤٥ لە ٦/٢/٢٠١٧ داوام لە بانک کردووە کە ژمارە حسابیەکانی ئەو کۆمپانیایانە رابگرێت تا کاتی یەکلابونەوەی دۆسیەکە هەر بۆ بەڵگەی زیاتر لە مانگی ٣ی ٢٠١٧ بە نوسراوی فەرمی سکاڵام ئاراستەی دادگای نەزاهە کردووە بەژمارە ٣٣٣٦ و ٣٩٣٣ کە سكاڵامان هەیە دژی هەر کەس و لایەنێک لەناو نەخۆشخانەکاندا هاوکاری ئەم کۆمپانیایانەی کردبێت، لە دادگای دەسپاکی سکاڵام لەسەر ئەو کۆمپانیایانە تۆمار کردووە و هەموو بەڵگەکانم لەلا پارێزراوە. واتە من جوڵێنەر و بەدواداچونکاری ئەو دۆسیەیە بووم، من کەشفم کردوە کە گومان دەکرێت بانکەکان بە نایاسایی پارەیان بۆ خەرج کردبن. وە کارم کردوە ئەگەر حەقێکی گشتی لەو نێوەندەدا فەوتابێت بگەڕێتەوە. ئەمە کۆی ئەو دۆسیەیە ئەگەرچی ئەوەندەی پەیوەندی بە بانک هەیە پەیوەندی بە تەندروستیەوە نەبووە لەبەرئەوە کاتێک بیستم کە فەرمانی دەستگیرکردن بۆ من دەرچووە بەراستی توشی سەرسوڕمان بووم چونکە من بەتەواوی لە کارەکانی خۆم دڵنیام و بێباک بووم لەهەر رێکارێکی یاسایی لەو دۆسیەیەدا. وە ئەگەر دەپرسن لەگەڵ بوونی ئەم هەموو بەڵگەیەدا بۆچی بێدەنگیم هەڵبژاردووە ئەوا لەبەرئەوەبووە کە ئەو حەقەم بە خۆم نەداوە گومان بخەمە سەر بێ لایەنی دادگاکان بەڵکو هەڵسام بە ئاراستەکردنی داواکارییەک بۆ دادگای تەمیز و تێیدا روونم کردوەوە کە من سکاڵاکار و جوڵێنەری دۆسیەکەبووم. دادگای تەمیز داواکاریەکەیان لێ وەرگرتم و پاش وردبینی و بەدواداچوون لە بەرواری ١٢/٩/٢٠٢١ لە بەرژەوەندی من بڕیاری دەرکرد بە هەڵوەشاندنەوەی فەرمانی دەستگیرکردنم. هەڤاڵان .. بەداخەوە ئەم بابەتە لە کاتێکدا بوو کە بارودۆخی یەکێتی هەندێک ناجێگیربوو، لەبەرئەوەی من نەمدەویست هەڵوێستێک بنوێنم کە بۆ یەکێتی خراپ بێت بۆیە بێدەنگیم پێ باشتربوو، بەندە لەماوەی کارکردنم لە ساڵی ٢٠١٢ وەک بەڕێوبەری تەندروستی دائیمەن بەو ستراتیجەوە کارمکردووە کە نەخۆشخانە حکومیەکان باشترین خزمەتگوزاری پێشکەش بە هاوڵاتیان بکەن کارم دەکرد کە سلێمانی یەکەمی عیراق بێت لە کەرتی تەندروستیدا. دواتریش خەڵک وەفاداربوون و دەنگێکی زۆریان بەمن دا کە بچمە پەرلەمانی عیراق زۆرترین متمانەی هاوڵاتیانم بەدەستهێنا، لەسەر ئاستی یەکێتی یەکەم دەنگ و لەسەر ئاستی عیراقیش پێنجەم زۆرترین دەنگم بەدەستهێنا. پێموابوە کە دەتوانم ئەو نوێنەرایەتیەی خەڵک بگوازمەوە بۆ ناو یەکێتی نیشتمانی کوردستان و یەکێتی بکەمە ئامرازێکی کاریگەر بۆ خزمەت بە هاوڵاتیان بە بێ جیاوازی لە کۆنگرە و هەڵبژاردنەکانی ئەنجومەنی سەرکردایەتی دەنگی پێویستم هێناو بومە ئەندامی مەکتەبی سیاسی. ئێستاش وەک ئەندامێکی مەکتەبی سیاسی هەموو هەڵوێست و هەنگاوێکم بۆ ئەوە دەبێت: بەرژەوەندی خەڵک بخەمە پێش بەرژەوەندی حزب و بەرژەوەندی یەکێتیش بخەمە پێش بەرژەوەندی شەخسی، لەبەرئەوە تا ئەو کاتەی بتوانم بەم شێوەیە کاربکەم ئەوا بەردەوام دەبم و ئەگەر نەشتوانرا ئەوا (لا یکلف اللە نفسا الا وسعها) زۆر سوپاستان دەکەم بۆ خەمخۆری و هەواڵپرسیتان
هاوڵاتى نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی برێنت لە بازاڕەکانی جیهاندا بە 78 دۆلار و پێنج سەنتە. ئەمڕۆ شه‌ممه 25ی ئه‌یلوولی 2021، لە بۆرسەی بازارە جیهانییەکان، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی ئەمریکیش بە 73 دۆلار و 98 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت. ئەمەش لەکاتێکدایە، بەرزترین ئاستی بەهای نەوتی خاوی برێنت لەساڵی 2018 تۆمارکرا کە 76 دۆلار و 41 سەنت بوو. بەگوێرەی پێشبینییەکان لەمساڵدا بەراورد بە ساڵی رابردوو، خواست لەسەر نەوت زیاد دەکات و بۆ 96 ملیۆن و 400 ھەزار بەرمیل لە رۆژێکدا بەرز دەبێتەوە.
هاوڵاتى بەڕێوەبەری ناحیەی زێلکان ڕایگه‌یاند:" پێنج گولـلە تۆپ لە نزیک سەربازگەیەکی تورکیا لە سنووری ناحیەکە کەوتوونەتەخوارەوە". بەڕێوەبەری ناحیەی زێلکان راشیگەیاندووە:" سێ لە گوللە تۆپەکان تەقیونەتەوە و دووانەکەی دیکەیان نەتەقیون. هاوکات "تۆپبارانەکە هیچ زیانی نەبووە". ئەمساڵ ئەمە سێیەم جارە هێرش دەکرێتە سەر ئەو سەربازگەیەی تورکیا کە لە ساڵی 2016ـەوە لەو ناوچەیە دانراوە. سێ مانگ لەمەوبەریش چەند گولـلەتۆپێک لەنێو گوندێکی عەرەبنشین لەو سنوورە کەوتنەخوارەوە و بەهۆیەوە چوار ئەندامی یەک خێزان گیانیان لەدەستدا. لە سەربازگەکەی تورکیا لە زێلکان، نزیکە 300 سەرباز و بڕێک چەک و تەقەمەنی جێگیرکراون.
هاوڵاتى وەزیری دەرەوەی عێراق رایگەیاند:" عێراق چەندین هەنگاوی ناوە بۆ ڕاگرتنی کۆچ و کۆچبەران، هاوکات داوایکرد بەشێوەیەکی مرۆیی و شایستە لە سنوورەکانیان وڵاتان مامەڵە لەگەڵ هاوڵاتیانی عێراق بکەن. ئەمڕۆ هەینی لە بەیاننامەیەکدا کە ئاژانسی هەواڵی عێراق بڵاویکردۆتەوە، وەزارەتی دەرەوەی عێراق رایگەیاندووە، فوئاد حسێن لە پەراوێزی 76هەمین دانیشتنی ئەنجومەنی گشتی نەتەوە یەکگرتوەکان لە نیویۆرک چاوی کەوتووە بە وەزیری دەرەوەی پۆڵەندا زبیگنیو ڕاۆ. لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە، "لە کۆبوونەوەکەدا باس لە بەرەوپێشچوونی پەیوەندییە دووقۆڵییەکانی نێوان بەغدا و وارشۆ و ڕێگاکانی پتەوکردنی هاوکاریی هاوبەشی نێوان هەردوو وڵات لە هەموو بوارەکاندا کرا". بە ئاماژەدان بە هەوڵەکانی عێراق بۆ برەودان بە ئاشتی و ئاسایشی هەرێمایەتی و نێودەوڵەتی، سەقامگیریی ئاسایشی ناوچەکە کاریگەری ئەرێنی دەبێت لەسەر ئاشتی و ئارامی لە عێراقدا". ئاماژە بەوەشکراوە،"هەردوولا گفتوگۆیان لەسەر هەماهەنگی و پتەوکردنی هەماهەنگی نێوان هەردوو وڵات کرد بۆ کەمکردنەوەی کۆچی نایاسایی" .
.jpg)
هاوڵاتى سه‌رۆك وه‌زیرانى عێراق ڕایگه‌یاند:" پێویسته كاندیده‌كان خۆیان بپارێزن له پێدانى به‌ڵێن به‌هاووڵاتیان به دامه‌زراندنیان له ده‌زگا حكومیه‌كان و به‌خشینى پارچه زه‌وى پێیان". مسته‌فا كازمى سه‌رۆك وه‌زیرانى عێراق ئه‌مرۆ هه‌ینى 24/9/2021 ڕایگه‌یاند، پێویسته كاندیده‌كان خۆیان بپارێزن له به‌ڵێنى وه‌همى بۆ كڕینى ده‌نگى ده‌نگده‌ران به‌تایبه‌ت دامه‌زراندنى هاووڵاتیان له دامه‌زراوه‌كانى حكومه‌تدا و پێدانى پارچه‌زه‌وى كه ئه‌مه دوو به‌ڵێنه په‌یوه‌ندى به كاندیده‌كانه‌وه نیه. كازمى ئه‌وه‌شى خستۆته‌ڕوو، به‌شدارى كردنى هاووڵاتیان له‌هه‌ڵبژاردنێكى پاك و بێگه‌رد بژارده دروسته‌كه‌یه. له‌ئێستادا 15 ڕۆژى ماوه بۆ ئه‌نجامدانى هه‌ڵبژاردنى پێشوه‌خته‌ى په‌رله‌مانى عێراق و كاندیدو حزب و قه‌واره سیاسیه‌كان به‌مه‌به‌ستى ڕاكێشنانى ده‌نگى هاووڵاتیان رۆژانه به‌ڵێنى جیاواز به هاووڵاتیان ده‌ده‌ن.
.jpg)
هاوڵاتى وه‌زاره‌تى ته‌ندروستى هه‌رێمى كوردستان ئامارى توشبوون و گیانله‌ده‌ستدانى به كۆرۆنا ڕاگه‌یاندو به‌پێى ئاماره‌كه 1360كه‌س توشى كۆرۆنابوون و 20كه‌سیش به‌و ڤایرۆسه گیانیان له‌ده‌ستداوه. ئەمڕۆ هەینی، 24 ئەیلولی 2021 به‌پێى ئامارى وه‌زاره‌تى ته‌ندروستى هه‌رێم، له‌ماوه‌ى 24 كاتژمێرى ڕابردوودا 9583 پشكنینى ڤایرۆسى كۆرۆنا ئه‌نجامدراوه‌و له‌و ڕێژه‌یه‌ش 1360كه‌س توشى ڤایرۆسه‌كه‌بوون و 1180كه‌سیش ڤایرۆسه‌كه‌یان تێپه‌ڕاندوه. ئه‌وه‌شخراوه‌ته‌ڕوو، 20 هاووڵاتى به كۆرۆنا گیانیان له‌ده‌ستداوه كه 6كه‌سیان له‌هه‌ولێر و 5كه‌س له دهۆك و 2كه‌س له سلێمانى و 2كه‌س له‌هه‌ڵه‌بجه‌و 4كه‌س له گه‌رمیان و 1 كه‌س له ڕاپه‌ڕین بوه.
هاوڵاتى باڵیۆزی ئێران لە عێراق ڕایگەیاند:" هێشتا حزبەکانی رۆژهەڵات سنور دەبەزێنن و کاری تیرۆرستی دەکەن پێویستە ئەوە ڕابگیرێت، ئەگەرنا ئێران ناچار دەبێت کردەی سەربازی ئەنجام بدات". ئەمڕۆ هەینی، 24 ئەیلولی 2021 باڵیۆزی ئێران لە عێراق لە لێدوانێکیدا بۆ میدیای فەرمی حکومەت عێراق ڕایگەیاند:"هێشتا ئەو گروپە دژە شۆڕشانە "حزبەکانی رۆژهەڵات" سنور دەبەزێنن و کاری تیرۆرستی دەکەن پێویستە ئەوە ڕابگیرێت، ئەگەرنا کۆماری ئیسلامی ئێران ناچار دەبێت کردەی سەربازی ئەنجام بدات". ئیرەج مەسجدی، باڵیۆزی ئێران بە کەناڵی imnی سەر بە حکومەتی عێراقی ڕاگەیاندووە، "پێویستە هەرێمی کوردستان ڕێگەنەدات ئەو گروپانەی لەسەر سنورن کۆماری ئیسلامی بکەنە ئامانج و ئێمە چەندینجار داوامان لە هەرێمی کوردستان و حکومەتی ناوەندی کردووە ئەو کارانە ڕابگرن". ئەو دەشڵێت، "بەڵام بەداخەوە هێشتا ئەو گروپە دژە شۆڕشانە سنور دەبەزێنن و کاری تیرۆرستی دەکەن و دەگەڕێنەوە هەرێمی کوردستان"، ئەو ئاماژە بەوەشدەکات، "پێویستە ئەوە ڕابگیرێت، ئەگەرنا ئێران ناچار دەبێت کردەی سەربازی دژی ئەو گروپانە ئەنجام بدات". مەسجدیم دەربارەی تۆپبارانە بەردەوامەکانی وڵاتەکەی لە سنورەکانی هەرێمی کوردستان، وتی، "ئێمە بە هیچ شێوەیەک نامانەوێت ناوچە سنورییەکان و هەرێمی کوردستان تووشی زیان بن"، وتیشی، "داوا حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراق دەکەم ئەو کێشەیە بە شێوەیەکی جدی چارەسەر بکەن".
هاوڵاتى بەریتانیا بڕیاریداوە ئاسانكاری بۆ ئەو گەشتیار و پەنابەرانە بكات كە لە وڵاتانی هێڵی سورن دێنە وڵاتەكەی تێچوی 3152 دۆلاری ئەمریکیان بۆ دەگێڕێتەوە. ئەمڕۆ هەینی، 24 ئەیلولی 2021 چەند بریارێكێ نوێی بۆ وەرگرتنی گەشتیاران بڵاوكردەوە و رایگەیاند:" حکومەتی بەریتانیا بڕیاریداوە گۆڕانکاری لە یاسای گەشتە نێودەوڵەتییەکان بکات و بڕیاره نوێكان له‌باره‌ی گه‌شتكردن لە مانگی دە ی ئەمساڵەوە ده‌چێته بواری جێبه‌جێكردن، تەنها ئەو هاوڵاتیانەی کە لە وڵاتانی لیستی سورەوە ده‌چنه وڵاته‌كه مەرجەکانی گەشتکردن، کەرەنتینەکردن لە هۆتێڵ ی پێشوەختە و هەروەها PCRی رۆژانی دوەم و هەشتەم بەسەریاندا جێبەجێ دەکرێن، کە تێچوەکەی 2285 پاوەندی بریتانی (3152) دۆلاری ئەمریکییە. وڵاتانی هێڵی سور بریتین لە ئەفغانستان، ئەنگۆلیا، ئەرژەنتین، بۆلیڤیا، بۆتسوانا، برازیل، بروندی، چیلی، کۆڵۆمبیا، کۆستاریکا، کوبا، کۆماری دۆمۆنیکا، ئیکوادۆر، ئەریتریا، ئیتوانیا، ئەسیوبیا، جۆرجیا، هایتی، ئیندۆنیسیا، ماڵوای، مایۆتی، مەکسیک، مەنگۆلیا، میانمار، نیپاڵ، پەنەما، پاراگوای، پیرۆ، فلیپین، رواندا، سۆماڵ، سودان، ئەفریکای باشور، تەنزانیا، تایلاند، تونس، ئۆگەندا، ڤەنزوێلا، زامبیا، زیمبابۆی و چەند وڵاتێکی دیکە. ئەوەش بڵاوكراوەتەوە:" ئەوانەی کە بەهۆکاری نەخۆشی رو لە وڵاتەکە دەکەن له بڕیاری جێبه‌جێكردنی كه‌ره‌نتینه‌كردن بۆ ماوه‌ی 11 رۆژ له هۆتێل ده‌به‌خشرێن، بەڵام دەبێت لە ماڵەكانیان خۆیان کەرەنتین بکه‌ن، هه‌روه‌ها پێشوه‌خته پشکنینی PCRی ڕۆژانی دوەم و هەشتەم بكڕن، هاوكات ده‌بێت هەردو ژەمە ڤاکسینەکەیان وەرگرتبێت". هه‌روه‌ها ئەو خوێندکارانەی لە خوێندنگا، په‌یمانگه و زانكۆكانی بریتانیا ده‌خوێنن یاخود ئه‌و دایك و باوكانه‌ی کە سەرپەرشتیاری ئەو منداڵانەن کە له خوار ته‌مه‌نی 18 ساڵییه‌وه‌ن و بەمەبەستی چارەسەر یان خوێندن رو لە بریتانیا ده‌كه‌ن و کەسی دیکەیان نیە سەرپەرشتیان بکات، ئەوا له كه‌ره‌نتینه‌كردنی ناچاری له هۆتێل ده‌به‌خشرێن، به‌ڵام پێویستە لە ماڵەكانیان خۆیان كه‌ره‌نتینه بكه‌ن. بڕیاره نوێكه‌ی حكومه‌تی بریتانیا ئاماژه‌ی به‌و كه‌سانه كردوه، كه به‌هۆی كاره‌وه رو له وڵاته‌كه ده‌كه‌ن و ده‌ڵێت، هه‌مو ئه‌و كه‌سانه‌ی كه به‌هۆی كاره‌وه به ناچاری رو له‌و وڵاته ده‌كه‌ن له مه‌رجی كه‌ره‌نتینه‌كردن بۆ ماوه‌ی 11 رۆژ ده‌به‌خشرێن و ئەو جۆرە گەشتیارانە وەکو حاڵەتێکی نائاسایی سەیر دەکرێن.
نامۆ سەربەست كوشتنی موحسن فەخریزادە زانای ئێرانی و فەرماندە لەسوپای پاسداران، دووبارە بووەوە بابەتی گەرمی میدیا جیهانی و ئێرانییەكان، دوای ئەوەی رۆژنامەی نیویۆرك تایمزی ئەمریكی وردەكاریی نوێی لەسەر دوا ساتەكانی ژیانی دیارترین بەرەوپێشبەری بەرنامە ئەتۆمییەكەی ئێران و شێوازی كوشتنی لەلایەن مۆسادی ئیسرائیلییەوە بڵاوكردەوە. زانیارییە دژەكانی سەرەتا دوای كوژرانی زاناكە لە 27ی تشرینی دووەمی 2020دا، دەزگاكانی راگەیاندن زانیاری دژبەیەكیان بڵاوكردەوە لەسەر شێوازی كوشتنەكەی، یەكێك لەڕاپۆرتەكان باسی لەئەوە كرد كەتیمێك بەدرێژایی ئەو رێگایەی فەخریزادە دەیگرتەبەر چاوەڕێی كردووە. دانەیەكی تر هێمای بۆ ئەوە كردبوو كە دانیشتوانی ناوچەكە گوێیان لەتەقینەوەیەكی گەورە بووە و بەدوایدا بووە بەتەقە. هەروەها باسی ئەوە كرا كەبارهەڵگرێك لەبەردەم ئۆتۆمبێلەكەی فەخریزادەدا تەقیوەتەوە پاشان پێنج بۆ شەش چەكدار لە ئۆتۆمبێلێكی نزیكەوە دابەزیون و تەقەیان لێكردووە. كەناڵێكی سەر بەپاسدارانیش لە تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان وای بڵاوكردەوە، كە شەڕ لەنێوان پاسەوانەكانی زاناكەو هێرشبەرەكاندا روویداوە. لەبەرامبەردا ئاژانسی هەواڵگریی ئێران رایگەیاند:» بكوژەكە رۆبۆتێك بووەو هەموو ئۆپراسیۆنەكە لەدوورەوە كۆنترۆڵكراوە، بەڵام بەپێی نیویۆرك تایمز، ئەو گێڕانەوەیە بووە مایەی گاڵتەپێكردنی ئێرانییەكان و وایانبینی بۆ كەمكردنەوەی شەرمی «هێزەكانی ئاسایشی نوخبە»یە كەشكستی هێناوە لەپاراستنی یەكێك لەو كەسایەتییانەی بەتوندترین شێوە پارێزراوە لەوڵاتەكەدا. بەپێی ئەو چاوپێكەوتنانەی رۆژنامەكە لەگەڵ بەرپرسە ئەمریكی و ئیسرائیلی و ئێرانییەكاندا كردوویەتی، لەوانە دوو بەرپرسی هەواڵگری كەئاگاداری وردەكایی پلاندانان و جێبەجێكردنی ئۆپراسیۆنەكە بوون و لێدوانەكانی خێزانی كوژراوەكە بۆ راگەیاندنە ئێرانییەكان، سەركەوتنی ئۆپراسیۆنەكە پەیوەندیی بەچەند فاكتەرێكەوە هەبووە، لەوانە شكستی ئەمنیی لەلایەن پاسدارانەوەو پلان و چاودێریی چڕی مۆساد، هەروەها گوێنەدانی فەخریزادە بەو ئاگاداركردنەوانەی پێی دەگەیشت. ئەم ناوەتان بیربێت لەدوای ساڵی 2012ەوە ئیسرائیل بەهۆی رێكەوتنی ئەتۆمییەوە ئەم جۆرە ئۆپراسیۆنانەی راگرتبوو، بەڵام لەگەڵ كشانەوەی ترەمپدا لەڕێككەوتنەكە دەستیپێكردەوە، بەتایبەت لەكۆتاییەكانی 2019و سەرەتاكانی 2020دا ئامادەكارییەكان بۆ كوشتنی فەخریزادە لەنێوان بەرپرسە ئیسرائیلییەكان بەسەرۆكایەتی یوسی كۆهین بەڕێوەبەری مۆسادو چەند بەرپرسێكی باڵای ئەمریكی، لەنێویاندا دۆناڵد ترەمپ و مایك پۆمپیۆ وەزیری پێشوی دەرەوەو جینا هاسبڵ بەڕێوەبەری پێشووی سی ئای ئەی. رۆژنامەكە دەڵێت وەڵامی لاوازی ئێرانییەكان بۆ كوشتنی قاسم سولەیمانی، پاڵنەری سەرەكیی بەرپرسە ئەمریكییەكان بوو لەپشتیوانیكردنی كوشتی فەخریزادەدا، كە لەساڵی 2018ەوە مۆساد لەهەوڵدا بوو بۆ كوشتنی، بەتایبەتی دوای ئەوەی بنیامین ناتانیاهۆ سەرۆك وەزیرانی ئەوكاتی ئیسرائیل لەكۆبوونەوەیەكدا باسی چالاكییە ئەتۆمییەكانی ئێرانی كردو چەند جارێك ناوی فەخریزادەی بردو رایگەیاند:»ئەو ناوەتان لەبیربێت». رۆژی كوشتنەكە راپۆرتەكەی نیویۆرك تایمز ئەوەی ئاشكراكردووە وێڕای پێگە بەرزەكەی و هەوڵی 14 ساڵەی ئیسرائیل بۆ كوشتنی، بەڵام فەخریزادە ویستوویەتی ژیانێكی ئاسایی بژی و زۆر گوێی بەپاسەوانیی و پاراستن نەداوەو تەنانەت بەقسەی تیمە ئەمنیەكەشی نەكردووە كە وتوویانە خۆی ئۆتۆمبیل لێنەخوڕێت، ئەوەش بووەتە كارئاسانیی بۆ مۆساد. رۆژی كوشتنەكەی وێڕای ئاگاداركردنەوەی لەلایەن دەزگای هەواڵگریی ئێرانیەوە لەپیلانی كوشتنی، بەڵام فەخریزادە لەخانووی پشووەكەی سەر دەریای قەزوینەوە لەگەڵ هاوسەرەكەیدا بە ئۆتۆمبیلە نیسانە رەشەكەی بۆ بەسەربردنی كۆتایی هەفتە، بەرەو ماڵە گوندییەكەیان لە ناوچەی (ئاب سەرد)ی رۆژهەڵاتی تاران بەڕێدەكەوێت. لەڕێگا كۆمەڵێك بریكاری ئێرانی كە كاریان بۆ مۆساد كردووە، بارهەڵگرێكی پیكاب لەجۆری (نیسان زامیاد) لە پێگەیەكی تاڕادەیەك بەرزدا، لەقەراغ ئەو رێگایە دادەنێن كە ناوچەی ئاب سەرد دەبەستێتەوە بە شەقامە خێراكەوەو لە پشتەكەیدا تفەنگێكی قەناسی قەبارە 7.62 ملم لە جۆری FN MAGی بەلجیكی دادەنێن و بەقوماشی مۆمكراو دایدەپۆشن، لەچاوەڕوانیی تێپەڕینی زانا ئێرانییەكەدا. كاتژمێر 1ی دوای نیوەڕۆ تیمی كوشتنەكە ئاماژەی پێدەگات كە فەخریزادەو هاوسەرەكەی و تیمی پاسەوانە چەكدارەكانی لەچەند ئۆتۆمبێلێكدا بەرەو ئاب سەرد بەڕێكەوتوون، لەو كاتەدا قەناسێكی كارامە دەچێتە پێگەكەی خۆی و تفەنگەكە ئامادەدەكات بۆ جێبەجێكردن، بەڵام ئەوكەسە لەدووریی نزیكەی 1600 كیلۆمەترەوە لە بەرامبەر شاشەیەكدا دانیشتبوو، تیمەكەی تریش بەر لەجێبەجێكردنەكە، ئێرانیان بەجێهێشتبوو. بەپێی ئەو وردەكارییانەی راپۆرتەكە ئاشكرایكردووە، شێوازی كوشتنی فەخریزادە پێشبینی نەكراو بووە و بەتەواوی جیاوازبووە لەو شێوازە جۆراوجۆرانەی ئیسرائیل بۆ بەئامانجگرتنی بەرپرسە ئەتۆمییە ئێرانییەكان بەكاری دەهێنان، ئیسرائیل یەكەم زانای ناوەكی ئێرانی لەساڵی 2007دا بە ژەهر كوشت، ساڵی 2010 دانەیەكی تری بە بۆمبێك كوشت بە ماتۆڕێكەوە بەسترابوو لە دوورەوە تەقێندرایەوە. دوای كوژرانی سولەیمانی، وێڕای گوێنەدانی فەخریزادە، هێشتا ئێران پاسەوانییەكی زۆر چڕی بۆ دانابوو، نیویۆرك تایمز دەڵێت، دوای كوژرانی ئەو فەرماندە باڵایە، ئێران وانەیەكی گەورە فێربوو، بەوەش كە دەیزانی فەخریزادە لە لیستی ئیسرائیلییەكاندایە، یەكەیەكی پاسەوانیی پڕ چەك و مەشقپێكراوی لەنوخبەی پاسداران بۆ دانابوو كە لەقافڵەی چوار بۆ حەوت ئۆتۆمبێلیدا پاسەوانییان دەكرد، بۆیە ئیسرائیل بڕیاریدا بە تفەنگێكی رۆبۆتی بیكوژێت كە لەدوورەوە كۆنترۆڵ دەكرێت. بەوتەی بەرپرسێكی هەواڵگریی ئیسرائیلی بۆ رۆژنامەكە، تفەنگە رۆبۆتەكە كێشی نزیكەی تەنێك بووە و بەجۆرێك دروستكراوە لەگەڵ پشتی پیكابێكی زامیادی ئێرانیدا بگونجێت. رۆبۆتەكە هەڵوەشێندراوەو لەكاتی جیاوازدا پارچە پارچە براوەتە ئێرانەوە و لەوێ لەسەر پیكابەكە بەستراوە و پاشان بۆمبڕێژ كراوە، تا دوای ئۆپراسیۆنەكە بتەقێندرێتەوە هەروەها چەندین كامێراو هەستەوەری پێوەكراوە تا وێنەیەكی تەواو دەربارەی ئامانجەكە و دەوروبەرەكە بدات بەژووری كۆنترۆڵ، كە بە زیرەكیی دەستكرد بەرنامە كراوە تاشوێنی دواكەوتنی ناردنی وێنەكان و لەرینەوەی پیكابەكە و خێرایی باو ئۆتۆمبێلەكان و هەموو وردەكارییەكانی تر بگرێتەوە. دواتر رۆبۆتەكە هەڵوەشێندراوەو لەكاتی جیاوازدا پارچە پارچە براوەتە ئێرانەوە و لەوێ لەسەر پیكابەكە بەستراوە و پاشان بۆمبڕێژ كراوە، تا دوای ئۆپراسیۆنەكە بتەقێندرێتەوە و هیچ پاشماوەیەك بەجێ نەهێڵێت. تاكە چاڵنج كە مابووەوە بۆ تیمەكە ئەوەبوو چۆن دڵنیابن كە ئایا فەخریزادە خۆی ئۆتۆمبێلەكە لێدەخوڕێت یان نا؟ بۆ ئەوە هەستان لەو یەكتربڕەكەدا كە دەبێت كاروانەكەی فەخریزادە پێچبكاتەوە بۆ ئاب سەرد، ئۆتۆمبێلێكیان وانیشاندا كە پەنچەرە و لەسەر جەگە، ئۆتۆمبێلەكە كامێرای توانا بەرزی تێدابوو بۆ ناسینەوەی زاناكە و بەوجۆرە دڵنیابوون خۆی لێیدەخوڕێت. كەمێك بەر لەكاتژمێر 3.30 كاروانەكە دەگاتە لای پیكابەكە، تفەنگەكە دەستڕێژێك لەپێشی ئۆتۆمبێلەكە دەكات، بەڵام دیارنابێت ئایا فەخریزادەی پێكاوە یان نا؟ ئۆتۆمبێلەكە لادەدات و دەوەستێت، لەوێدا قەناسەكە تفەنگەكە رێك دەكاتەوە و بەلایەنی كەمەوە سێ فیشەك دەنێت بە جامی پێشەوەیەوە، ئەوسا فەخریزادە لە ئۆتۆمبێلەكە دادەبەزێت و لەپشت دەرگای شۆفێرەوە بە چیچكانەوە دادەنیشێت و بەپێی ئاژانسی فارسی ئێرانی سێ فیشەك بڕبڕەی پشتی بڕیوە و لەسەر رێگاكە كەوتووە. رۆژنامە ئەمریكییەكە نووسیویەتی تاكە شت كە بەتەواوی سەرینەگرت تەقاندنەوەی پیكابەكە بوو، چونكە ئامانج لە تەقاندەوەكەی ئەوەبوو پارچەی نەمێنێتەوە تا ئێرانییەكان نەتوانن بیبەستنەوە، بەڵام زۆرینەی پارچەكانی وێڕای ئەوەی بەكەڵكی بەكارهێنان نەمابوون، بەڵام روون و ئاشكرابوون كە چین. دواتریش هەڵسەنگاندنی پاسداران ئاشكرایكرد، هێرشەكە لەڕێی رۆبۆتێكەوە بووە لەدوورەوە كۆنترۆڵكراوە و سیستمی مانگی دەستكردنی زیرەكی تێدا بەكارهاتووە و هەموو ئۆپراسیۆنەكە كەمتر لەخولەكێكی خایاندووە كە 15 فیشەكی تێدا تەقێندراوە. لەكۆتاییشدا راپۆرتەكەی نیویۆرك تایمز دەڵێت:» ئەم شێوازو تەكنەلۆجیا نوێیە رووخساری جیهانی ئاسایش و سیخوڕی دەگۆڕێت».
هاوڵاتى بەرێوەبەری گشتی گومرکی هەرێم ڕایگەیاند:" جموجوڵی بازرگانی لە مەرزی باشماخ و پەروێزخان زۆر كەمیكردووە، ماوەی دوو مانگە داهاتی گومرگ بە ڕێژەی لە %40 كەمیكردووە. ساماڵ عەبدولڕەحمان، بەرێوەبەری گشتی گومرکی هەرێم رایگه‌یاندوه: "ئەو ئاسانكارییە زۆرەی لە مەرزەكانی ژێر دەستەڵاتی حكومەتی عێراقی بۆ بازرگانان دەكرێت بۆ هاوردەكردنی كاڵاو شمەكەكانیان بووەتە ۆی ئەوەی جموجوڵی بازرگانی لە مەرزەكانی باشماخ و پەروێزخان تەواو ڕوو لە كەمی بكات". وتیشی: لەو مەرزانە ڕێنماییەكانی تەعریفەی گومرکی جێبەجێ ناكرێن، بازرگانەكانیش بەدوای دەروازیەكدا دەگەرین كە كەمترین باجیان لەسەر دانێن و بەكەمترین پارە شمەك و كاڵاكانیان هاوردە بكەن، دەشڵێت: بەهۆی كەمبوونەوەی جموجوڵی بازرگانی لە هەردوو مەرزی باشماخ و پەروێزخان ماوەی دوو مانگە داهاتی گومرگیش لەو دوو مەرزە بۆ رێژەی لە %40 كەمیكردوه. به‌وته‌ی بەرێوەبەری گشتی گومرکی هەرێم، ئه‌م كه‌مكردنه كاریگەری خراپی دەبێت لەسەر كەمبوونەوەی داهاتی ناوخۆ و ئەگەر حكومەتی عێراق 200 ملیار دینارەكە نەنێرێت زیاتر كاریگەری ئەو كەمبوونەوەی داهاتی گومرگە دەردەكەوێت.
هاوڵاتى ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا رایگه‌یاند:" تاوەکو ئێستا چوار ملیار و 334 هەزار و 256 هەزار دۆلاری لە بوارەکانی ئەمنی و مرۆیی و خوێندن و راهێنان و پەرەپێدان لە هەرێمی کوردستان خەرجکردووە". ئەمڕۆ هەینی، 24 ئەیلولی 2021 دە ساڵ بەسەر کردنەوەی کۆنسوڵخانەی گشتی ئەمریکا لە هەرێمی کوردستان تێدەپەڕێت، کۆنسوڵخانەکە بەم بۆنەوە پۆستێکی لە سۆشیاڵمیدیاکەی کردووە و نووسیویەتی: "ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا شانازی دەکات بە یادکردنەوەی 10 ساڵەی کردنەوەی کونسوڵخانەی گشتی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا لە ھەولێر! 10 ساڵی پڕ بەرھەم و زۆرتری تریش بەڕێوەیە". کۆنسوڵخانەی ئەمریکا ئاماژەی بەوەداوە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا تاوەکو ئێستا چوار ملیار و 334 هەزار و 256 هەزار دۆلاری لە بوارەکانی ئەمنی و مرۆیی و خوێندن و راهێنان و پەرەپێدان لە هەرێمی کوردستان خەرجکردووە. بێجگە لە خەرجکردنی پارە لە هەرێمی کوردستان، کۆنسوڵخانەی ئەمریکا دەڵێت ساڵانە 300 گەنج لە هەرێمی کوردستان لە رێگەی پڕۆگرامی ئاڵوگۆڕی زانیاری دەنێرنە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا. کۆنسوڵخانەی گشتی ئەمریکا لە هەولێر لەگەڵ ئەو پۆستەدا ڤیدیۆگرافیکێکی داناوە و کە باس لە چالاکییەکانی 10 ساڵی رابردووی کۆنسوڵخانەکە لە ناوچە جیاجیاکانی هەرێمی کوردستان دەکات. لە ڤیدیۆ گرافیکەکە سەردانەکەی جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا بۆ هەرێمی کوردستان دانراوە، کە دیسەمبەری ساڵی 2002 وەکو سیناتۆرێکی ئەمریکا لە پەرلەمانی کوردستان قسە دەکات. کۆنسوڵخانەی ئەمریکا لە هەولێر تائێستا هەشت کۆنسوڵی گۆڕیوە، یەکەم کۆنسوڵی گشتی، ئەلێکساندەر لاسکارس بووە، کۆنسوڵی ئێستاش رۆبەرت پالادینۆیە، کە لە تەمموزی 2021 دەستبەکار بووە. ئەو پارەیەی ئەمریکا لە هەرێمی کوردستانی خەرجکردووە: 250 ملیۆن دۆلار هاوکاری ئەمنی سێ ملیار دۆلار هاوکاریی مرۆیی یەک ملیار دۆلار بۆ سەقامگیری و هەڵگرتنەوەی مین 72 ملیۆن دۆلار بۆ بەرەنگاربوونەوەی کۆرۆنا 11 ملیۆن دۆلار بۆ پاراستنی شوێنەوار 500 هەزار دۆلار بۆ خوێندنی قوتابیانی پێکهاتەکان لە زانکۆی ئەمریکی لە سلێمانی. 300 هەزار دۆلار بۆ پەرەپێدانی توانا خودییەکان 77 هەزار دۆلار پەرەپێدانی تواناکانی ژنان و ئاوارەکانی سەرکردە 85 هەزار دۆلار بۆ هاوکاریکردنی بزنسی گەنجان 94 هەزار دۆلار راهێنان بە رۆژنامەڤانانی کەمینەکان 200 هەزار دۆلار بۆ پەرەپێدانی تواناکانی کارکردن
.jpg)
