ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق: 120 ملیارەکە بنێرن 

  تۆڕی مافەکانی مرۆڤی کوردستان بڵاوی کردەوە، لە سنووری بانە لەلایەن هێزە چەکدارەکانی ئێرانەوە کۆڵبەرێک کوژرا و کۆڵبەرێکی دیکەش بریندار کرا. تۆڕی مافەکانی مرۆڤی کوردستان سەبارەت بە کوژران و برینداربوونی دوو کۆڵبەری کورد لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان بەمجۆرە زانیارییان خستووەتەڕوو. لە هەواڵەکەدا هاتووە، لە ناوچەی سنووریی ئاوپەڕی بانەی ڕۆژهەڵاتی کوردستان لەلایەن هێزە چەکدارەکانی ئێرانەوە دەسڕێژی گوللە لە کۆمەڵێک کۆڵبەری کورد کراوە و بەو هۆیەوە کۆڵبەرێک بە ناوی سەیوان عەبدوڵازادە کوژراوە و کۆڵبەرێکی دیکەش بە ناوی حوسێن، کە پاشناوەکەی نەزانراوە بە سەختی بریندار بووە. ئاماژە بەوەشکراوە، هێزە چەکدارەکان بە بێ ئاگادار کردنەوەی پێشوەختە ڕاستەوخۆ تەقەیان کردووە. باس لەوەشکراوە، ئەو کۆڵبەرەی ناوی سەیوان عەبدوڵازادەیە تەمەنی ٢٣ ساڵە و خەڵکی گوندی حەوتتاشە لە سنووری بانە. جێگای ئاماژەیە، لە ساڵی ٢٠٢٤ـدا لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان ٥٣ کۆڵبەری کورد کوژراون و ١٣١ کۆڵبەری دیکەش بریندار بوون.

شاندە تەكنیەكیەكەی بعێراق گەڕایەوە بەغداد، شاندی هەرێم گەیشتنە بەغداد، بەغداد مانگانە داوای (150) ملیار دینار داهاتی ناوخۆ و رادەستكردنی (280) هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە دەكات لەرێگای سۆمۆوە هەناردەبكرێت، لەبەرامبەردا بەغداد موچەی موچەخۆران و خەرجی كۆمپانیاكانی نەوت دەدات. ماوەی دوو رۆژ شاندێكی تەكنیكی حكومەتی عێراق لە هەرێمی كوردستان بوون لەگەڵ وەزارەتی دارایی هەرێم و وەزارەتی سامانەسروشتییەكان و سەرۆكایەتی دیوانی ئەنجومەنی وەزیران و كۆمپانیاكانی نەوت كۆبوونەتەوە، شاندەكەی عێراق گەڕانەوە بەغداد، ئەمڕۆش شاندێكی وەزارەتی سامانەسروشتییەكانی هەرێم و ئەنجومەنی وەزیران گەیشتنە بەغداد و لەگەڵ وەزارەتی نەوتی عێراق و سۆمۆ لە كۆبوونەوەدان و لە رێككەوتن نزیكن. بەپێى زانیاریەکان شاندی هەرێمی کوردستان بە سەرۆکایەتیی وەزیری سامانە سرووشتییەکان لە بەغدادن، وەزیری سامانەسروشتییەکان و وەزیری نەوت سبەینێ بۆ جاریی دووەم کۆدەبنەوە. ئەو شاندە تەکنیکییەی هاتبوونە هەرێمی کوردستان گەڕانەوە بەغداد، وەزارەتەکانی نەوت و سامانە سرووشتییەکان تەنها باسی هەناردەکردنەوەی نەوت دەکەن. بەپێی بەدواداچوونەكان: - حكومەتی عێراق داوای (50%)ی كۆی داهاتی ناوخۆ دەكات، داهاتی ناوخۆ بە (300) ملیار دینار خەمڵێندراوە، واتا مانگانە (150) ملیار دینار رادەستی وەزارەتی دارایی عێراق بكرێت. - رۆژانە هەرێمی كوردستان (280) هەزار بەرمیل نەوت لە رێگای سۆمۆوە هەناردە بكاتەوەو داهاتەكەی بۆ وەزارەتی دارایی عێراق دەگەڕێتەوە. - لەبەرامبەردا لەماوەی ئەم هەفتەیەدا وەك نیەت باشی سەرەتا بەغداد موچەی مانگی ئایاری موچەخۆران دەدات و دوای رێككەوتنی تەواوەتیش موچەی مانگی حوزەیران خەرج دەكرێت. - بۆ هەر بەمیلێك بەغداد (16) دۆلار بۆ كۆمپانیاكانی بەرهەمهێن خەرج دەكەن - هەرێم رۆژانە (280) هەزار بەرمیل رادەستی سۆمۆ دەكات، نرخی بەرمیلێك لە بازأرەكانی جیهان نزیكەی (65) دۆلارە، واتا رۆژانە داهاتی ئەو (280) هەزار بەرمیلە دەكاتە ( 18 ملیۆن و 200 هەزار) دۆلار، مانگانەش كە (8 ملیۆن و 400 هەزار) بەرمیل دەكات داهاتەكەی دەكاتە (546) ملیۆن دۆلار.  - بۆ هەر بەرمیلێك (16) دۆلار بۆ كۆمپانیاكە خەرج دەكرێت واتا مانگانە (8 ملیۆن و 400 هەزار) بەرمیل دەكاتە ( 134 ملیۆن ) دۆلار، واتا حكومەتی عێراق لە (546) ملیۆن دۆلار (412 ملیۆن) دۆلاری مانگانەی بۆ دەمێنێتەوە.  - خۆ ئەگەر ئەو (280) هەزار بەرمیلەی رۆژانە بە نرخی هەرێم بفرۆشرێت كە لە ئێستادا (33) دۆلارە بۆ هەر بەرمیلێك، ئەوا داهاتی مانگە دەكاتە (277) ملیۆن دۆلار، لەبەرامبەر (546) ملیۆن دۆلار ئەگەر لە رێگای سۆمۆوە بیفرۆشێت، واتا (269) ملیۆن دۆلار كەمتر دەیفرۆشێت. 

کۆمپانیاکانی کۆمەڵەی پیشەسازی نەوتی کوردستان ، ناسراو بە "ئەپیکور" دوو مەرج بۆ دەستپێکردنەوەى هەناردەى نەوتى هەرێمى کوردستان دادەنێت. ئەپیکور، لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئێکس لە راگەیەندراوێکدا گوتى "کۆمپانیاکانی ئەندامی ئەپیکور خواستی خۆمان دووپات دەکەینەوە دەستبەجێ هەناردەى نەوت لە رێگەی بۆری عێراق-تورکیاوە دەستپێبکەینەوە". ئەپیکور لەمبارەیەوە مەرجى داناوە و دەڵێت "هەر کاتێک رێککەوتنێکی نووسراو بێتە ئاراوە". ئەپیکور، ئاماژەى بەوەشکردووە، چەند مانگێکە رێککەوتوون لەسەر هەماهەنگی هەناردەکردنی نەوت لە رێگەی کۆمپانیاى سۆمۆوە. کۆمەڵەکە، پێشنیازیش دەکات کۆمپانیا نەوتییە جیهانییەکان شایستەى داراییان بەشێوەى نەختینە لەگەڵ گەیشتنى نەوتەکە بە بەندەرى جەیهانى تورکیا وەربگرن، دەشڵێت ئەم رێکخستنە دڵنیایی دەدات کە هەموو لایەنەکان مافەکانیان بە شەفافى و خێراترین شێوە لە چوارچێوەی مەرجەکانی گرێبەستەکاندا وەربگرن. پێشتر لەمبارەیەوە ناکۆکى لەنێوان ئەپیکور و وەزارەتى نەوتى عێراقدا هەبوو، بەجۆرێک ئەپیکور داواى دەکرد لەگەڵ بەرهەمهێنانى نەوتەکەدا شایستەى دارایى خۆیان وەربگرن، لەبەرامبەردا وەزارەتى نەوت داواى دەکرد پاش فرۆشتنى نەوتەکە لەلایەن سۆمۆوە ئینجا شایستە داراییەکانیان پێبدرێت. ئەپیکور لە هەشت کۆمپانیای بیانی بوارى نەوت پێکهاتووە و 60%ـی نەوتی هەرێمی کوردستان بەرهەمدەهێنن، پاش راگرتنى هەناردەش ئێستا رۆژانە 250 هەزار بەرمیل نەوت بەرهەمدەهێنن.

  ناوەندی ڕاگەیاندنی هەپەگە ڕایگەیاند، هێرشەکانی سوپای تورکیا بۆ سەر هێزەکانی گەریلا زیادی کردووە، بەتایبەتی بە گازی کیمیایی و چەکی قەدەغەکراو و دەشڵێت: ئەگەر دوای ئەم ئۆپەراسیۆنی وەڵامدانەوە و ئاگادارکردنەوەیەمان، سوپای تورک بە بەکار‌هێنانی چەکی کیمیایی درێژە بە هێرشەکانی بدات، ئەوا وەڵامدانەوەی توندتر و کاریگەرترمان دەبێت. ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە)، سەبارەت بە هێرشەکانی سوپای داگیرکەری تورک و وەڵامەکانی گەریلا لە چوارچێوەی پاراستنی ڕەوادا، ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە. هەپەگە لە ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە: لە یادی سەد ساڵەی شەهیدبوونی ڕێبەری گەورەی گەلەکەمان شێخ سەعید و هەڤاڵانیدا، کە بە ورە و ئیرادەیەکی زۆرەوە بۆ دۆزی ئازادیی کورد و کوردستان بەرەو پەتی سێدارە چوون، بە ڕێز و خۆشەویستی و سوپاسگوزارییەوە بەبیر دەهێنینەوە، ئێمە بە ڕێزەوە سڵاو لە دۆزی پیرۆزی بوون و ئازادیی کە لە سەد ساڵی ڕابردوودا گەلی کورد بە قوربانیدانێکی زۆر بەڕێوەدەچێت، وەکو کەسانی فیدای ئەم دۆزە دڵسۆزی خۆمان دەردەبڕین. هەپەگە ئاماژەی بەوەشکردوە،  تێکۆشانی ئازادیی نیو سەدەی تەڤگەری ئاپۆیی، بە واتای تۆڵەسەندنەوە شێخ سەعیدەکان دێت کە وتویەتی: “بە دڵنیاییەوە نەوەکانم تۆڵەی من دەکەنەوە” و ئەو شەهیدانەی کە هاوارەکانیان لە هەرچوار پارچەی کوردستاندا دەنگ دەداتەوە. باسی لەوەشکردوە، بە دڵنیاییەوە یەکێک لە نەوە هەرە بوێر و قارەمان و فیداییەکان کە شێخ سەعیدی بانگ دەکرد، هەڤاڵمان زیلان (زەینەب کناچی)ـە، کە لە ٣٠ـی حوزەیرانی ١٩٩٦دا چالاکیی فیدای ئەنجامدا، ئێمە پێشەنگی فیدایمان هەڤاڵ زیلان لە ٢٩ـەمین ساڵیادی شەهیدبوونی ئەودا کە بۆ دۆزی ئازادیی لە هەمان کاتدا چووە ناو کاروانی شەهیدانەوە، بەبیر دەهێنینەوە و ڕۆژی فیدابوونی لە گەلی کورد پیرۆز دەکەین. هەروەها هەپەگە دەشڵێت: وەکو جەنگاورانی فیدای ئاپۆیی پەیوەستبوونمان بە بەڵێنەکانمان بۆ شەهید، گەل و ڕێبەرایەتی ڕادەگەیەنین، ڕایدەگەیەنین کە ئێمە بەبریارین هەتا مسۆگەرکردنی ئازادیی گەلەکەمان و ڕێبەرەکەمان گرێرداوی هێڵی شەهیدانین و بە ڕۆحی فیدای ئاپۆی تێکۆشانمان بڵندتر و بەردەوام دەکەین. هێرش بە چەکی قەدەغەکراو هەپەگە لە ڕاگەیاندراوەکەیدا ئاماژەی بەوەشکردوە، لە ماوەی ئەم دوو هەفتەیەیی کۆتاییدا بە تایبەت لە هەرێمەکانی ڕۆژئاوای زاپ، دەشتاییەکانی نێوان ناوچەی ئامێدیی باشووری کوردستان و هەرێمی دێرەلۆک جوڵە و هەروەها لە دژی هێزەکانمان لە مەتینا هێرشەکانی سوپای تورک زۆر زیادیان کردووە. هەروەها باسی لەوەشکردوە، لە گوندی سێگرێی نزیکی ناوچەی ئامێدی و لە گۆڕەپانی گردی ئامێدیمان کە کەوتووەتە ژووری گوندی سێگرێ بە چەکی کیمیایی شەپۆلێکی هێرشی لەناوبردن لە دژی هێزەکانمان دەستپێکراوە، پێشتریش پەیوەست بەم بابەتەوە ڕاگەیاندراو و ئاگادارییمان بۆ ڕای گشتی بڵاوکردبووەوە، بەڵام هێرشەکانی سوپای تورک لەو ناوچانە بێناوبڕ و زیاتر بوون، دەوڵەتی تورک بۆ ئەوەی بگات بە ئامانجەکانی زۆر زیاتر بە چەکی کیمیایی هێرشەکانی درێژ کردووەتەوە. هەپەگە باسی لەوەشکردوە، ئەوان لە ٢٤ و ٢٦ـی حوزەیراندا لەم ناوچەیە لە دژی هێرشەکانی سوپای تورک کە لەسەر بنەمای لەناوبردن دەیکات، ئۆپەراسیۆنی وەڵامدانەوەمیان ئەنجام دا. لە بەردەوامیدا راگەیەندراوەکەدا هەپەگە دەشڵێت: دووبارەی دەکەینەوە؛ هێزەکانمان پەیوەست بە پرۆسەی نوێوە کە لەلایەن ڕێبەر ئاپوە ڕاگەیاندراوە و گرێدراوی بڕیارەکانی کۆنگرەی ١٢ـەمینی پەکەکەین، وێڕای ئەوەی تێکۆشانی چەکداری وەستێندراوە، بە تایبەت لە هەرێمی ئامێدی فەرماندەیی سوپای تورک بە سەختی و تەواوەتی چەکی کیمیایی وەک تاوانی جەنگ بەکاردەهێنێت کە لەلایەن یاسا نێونەتەوەییەکانەوە قەدەغەکراوە و لە بەرامبەر ئەم هێرشانەدا ئێمەیش لە ٢٤ و ٢٦ـێ حوزەیراندا مافی وەڵامدانەوەمانمان بەکارهێناوە، پەیوەست بە هەستیاری پرۆسەکەوە لە ئێستادا دیمەنی چالاکی بەفراوان و زیانەکانی سوپای تورک بڵاوناکەینەوە. ئاماژەی بەوەشکردوە، بەڵام دەمانەوێت ئەم شتە ڕوونکەینەوە؛ بەرپرسیاری زیانەکان و ئەم تابلۆیەیی فەرماندەیی سوپای تورکی لە هەرێم و زیهنیەتەکەی کە لە بەرامبەر هێزێکی دەستهەڵگرتوو لە چەک بە بەردەوامی چەکی کیمیایی و تەقەمەنی بەکاردەهێنێت کە زیانێکی مەزنی لێدەکەوێتەوە، پێویستە بزانرێت گەر دوای ئەم ئۆپەراسیۆنی وەڵامدانەوە و ئاگادارکردنەوەیەمان، سوپای تورک بە بەکار‌هێنانی چەکی کیمیایی درێژە بە هێرشەکانی بدات، ئەوا وەڵامدانەوەی توندتر و کاریگەرترمان دەبێت، ئاشکرایە ئەم هێرشە کە لەلایەن هەندێک بازنەوە بۆ بەرژوەندی تاکە کەسی ئەنجام دەدرێن، لە هەمان کاتدا پەیوەندیدار بە لەباربردنی پرۆسەی ئاشتی و چارەسەری دیموکراتیکی کە لەلایەن ڕێبەر ئاپۆوە پێشخراوە و بۆ هەموو گەلانی تورکیا دەستوەردانێکی هەستیارە، بەم هۆکارە خاوەنی مافین لە دژی ئەم هێرشە بێدەنگ نەبین، هێزی خۆمان بپارێزین و بە توندترین شێوە وەڵامی پێویست بدەین. هەپەگە سەبارەت بە وردەکاری هێرشەکانی سەر هێزەکانی بەم شێوەیە زانیاری ختووەتە ڕوو؛ لە نێوان ٢١-٢٦ـی حوزەیراندا، تونێلەکانی گەریلا لە گۆرەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ ٩ جار بە گازی کیمیایی و درۆنی بۆمبڕێژکراو بۆردوومان کراون. ٢٧ـی حوزەیران تونێلەکانی گەریلا لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ، لە پێشدا بە تەقەمەنی وێرانکەر و دواتر بە گازی کیمیایی بە سەختی بۆردوومان کراون. لە نێوان ٢١-٢٦ـی حوزەیران تونێلەکانی گەریلا لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی بێشیلی و دەرگەلێ لە هەرێمی مەتینا ١١ جار بە درۆنی بۆمبڕێژکراو بۆردوومان کراون. لە نێوان ٢٠-٢٦ـی حوزەیراندا تونێلەکانی گەریلا لە گۆڕەپانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ، ١٨ جار بە بلدۆزەر و حەفارەی کونکردن هەوڵی ڕووخاندنیان دراون. ٢٦ـی حوزەیران تونێلەکانی گەریلا لە گۆڕەپانی بەرخۆدانێ دەرگەلێ لە هەرێمی مەتینا، ١٥ جار بە بلدۆزەر، شۆفڵ و حەفارەی کونکردن هەوڵی ڕووخاندنیان دراوە. لە نێوان ٢٠-٢٧ـی حوزەیران لە هەرێمی مەتینا گۆڕەپانەکانی بەرخۆدانی بێشیلی، سەری مەتینا، لە هەرێمی گارە گۆڕەپانەکانی گردی سیسەر، گردی ڕەشید، دێڕەشی، گرگاشێ، دەشتی کافیا، مژێ، گردی کون، گردی زەنگل، زێڤکێ، حەفتەباخ، سپیندارێ، سێدارێ، لە هەرێمی شەهید دەلیلی ڕۆژئاوای زاپ گۆڕەپانەکانی بەرخۆدانی گردی ئامێدی، گردی بەهار، لە هەرێمی خواکوڕک گۆڕەپانەکانی بەرخۆدانی بەرێ زینێ بە چەکی قورس، تۆپ و هاوەن بە بەردەوامی بۆردوومان کران. لە کۆتایشدا هەپەگە سەبارەت بە شەهید بوونی سەرحەد جەیلا دەڵێت: وڵاتپارێزی قەدرگران، سەرحەد جەیلان لە ناوچەی بازیدی ئاگری وەک میوان هاتە لای هێزەکانمان، بەڵام لەوکاتەی لامان مایەوە بەهۆی گۆرانی دۆخی هەواوە و بەهۆی سەرهەڵدانەوەی هەندێک نەخۆشی پێشوویی خۆی، وێڕای هەموو هەوڵدانەکانمان نەتوانرا گیانی ڕزگار بکرێت و ژیانی لەدەستدا، لەبەرئەوەی سەرحەد جەیلان لەناو خەباتی وڵاتپارێزییدا گیانی لەدەستداوە، ئەو وەک شەهیدی تەڤگەری ئازادیی کوردستان پەسەند دەکەین و خەمگینی خۆمان دەربڕین، سەرەخۆشی خۆمان لە بنەماڵەی هێژای وڵاتپارێزمان سەرحەد جەیلان، خزم و کەسووکارەکەی و هەموو گەلی وڵاتپارێزمان دەکەین.

  رۆژنامەی "الشرق الاوسط" دەڵێت توڕەیی جەماوەریی لە پارێزگای سلێمانی لەهەرێمی کوردستان بەرەو هەڵکشان دەچێت، بەهۆی  دواکەوتنی مووچەی فەرمانبەرانی کەرتی گشتی بۆ دووەم مانگ لەسەریەک. لە چەند رۆژی رابردودا بانگەوازی ئەنجامدانی خۆپیشاندانی جەماوەری بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین بەرامبەر دواکەوتنی مووچەی فەرمانبەران كرا، کە لە مانگی ئایاری رابردووەوە نەگەیشتووەتە دەست ئەو کەسانەی کە مافی خۆیانە، مانگی حوزەیرانیش لە کۆتایدایە، ئەوە لە كاتێكدایە هیچ ئاماژەیەكی  خەرجكردنی مووچە لە ئارادانیە. بڕیاربوو رۆژی پێنجشەممەی رابردوو، خۆپیشاندەران بڕژێنە سەر شەقامەکان، بەڵام دەسەڵاتدارانی سلێمانی رێوشوێنێكی ئەمنی توندیان گرتەبەرو رێگەیان نەدا ئەنجامبدرێت.  رۆژنامەكە لە زاری سەرچاوەكانیەوە زانیویەتی: دەسەڵاتدارانی سلێمانی ژماریەكی بەرچاو لە چالاكوانان و مامۆستایان و ئەو كەسانەیان دەستگیركردووە كە داوای مووچەكانیان كردووە، هاوكات ئەو رۆژنامەنوسانەش دەستیگركراون كە هەوڵیانداوە رووماڵی خۆپیشاندانەكە بكەن. هەر لەو چوارچێوەیەدا، هێزە ئەمنیەكانی سلێمانی، عەلی حەمەساڵح، سەرۆكی رەوتی هەڵوێست و ژمارەیەك پەرلەمانتاری تریان دەستگیركردووە، بەهۆی ئەو رەخنانەی ئاڕاستەی دەسەڵاتیان كردووە لەبەرامبەر قەیرانی مووچە. لەلایەکى دیکەوە ڕۆژنامەى ئەلعەرب جەدید ڕاپۆرتێکى لەسەر هەمان گرفت بڵاوکردوەتەوەو دەڵێت: دوو مانگە فەرمانبەرانى هەرێمى کوردستان مووچەیان وەرنەگرتووە و بەوەش بەشێکى زۆر لە بازاڕەکان چۆڵییان پێوەدیارە و هەمووان هاواریان لێهەستاوە. تەنها رێگەیەکی شارستانیانەى داواکاریی مافەکانی فەرمانبەران و مامۆستایانە بەڵام حکومەتى هەرێمى کوردستان لە بری ئەوەى چارەسەرى کێشەکەیان بۆ بکات رێگرییان لە خۆپیشاندانی مەدەنییانەش کرد و نەیانهێشت رۆژى پێنج شەممە مامۆستایان کۆببنەوە، رۆژنامەى عەرەب ئاماژەى بەوەشکردووە هێورکردنەوەى شەقام بە دابینکردنى مووچە دەبێت نەک بە بڵاوکردنەوەى هێز و دەستگیرکردنى خۆپیشاندەران و میدیاکاران، بۆ چارەسەرکردنى ئەو کێشەیە وابڕیارە بە نزیکترین کات لیژنەیەکى تایبەت لە بەغدادەوە بگەنە هەرێم تا لە بارەى کێشەى مووچەخۆرانەوە بگەنە بڕیارێکى دڵخۆشکەر. محەمەد عەنوز ئەندامى لیژنەى یاسایی لە پەرلەمانى عێراق رایگەیاند، ئەوەى کە لە دادگاى فیدراڵیی رویدا و ژمارەیەکی زۆر لە دادوەرەکانى پێکەوە دەستیانلەکارکێشایەوە کێشەى دەستووری و یاسایی دروستدەکات. گوتیشى دەستلەکارکێشانەوەکەیان لەکاتێکدایە کە تا دێت لە هەڵبژاردنی بڕیارلێدراو نزیکتر دەبینەوە و یەکێک لە مەرجەکانى سەرگرتن و تەواوی هەڵبژاردنەکانیش ئەوەیە دەبێت دادگاى فیدراڵی ئەنجامەکان پەسەندبکات. ئاماژەى بەوەشکردووە، لە یاساى ژمارە 30ـى ساڵی 2005 کە تایبەتە بە دادگاى فیدراڵی هیچ ئاماژەیەک بە دەستلەکارکێشانەوەى بە کۆمەڵی تێدا نەکراوە و ئەوەش هێندەى تر پرۆسەکەى قوڵترکردووە.

  شوان کەلاری، بڕیاردەری فراکسیۆنی پارتی دیموکراتی کوردستان لە پەرلەمانی عێراق دەڵێت:، لێکتێگەیشتنی باش لەنێوان هەردوو حکومەتی هەرێمی کوردستان و حکومەتی عێراقدا هەیە و بە ئەگەرێکی زۆرەوە هەفتەی داهاتوو لەسەر پرسی مووچە و هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان دەگەنە رێککەوتن. بە گوتەی شوان کەلاری، لە کۆبوونەوەی شەوی رابردووی شاندی تەکنیکیی هەردوو حکومەتدا، لێکتێگەیشتنی باش هەبووە و هەردوولا ئامانجیان ئەوەیە بگەنە رێککەوتنێک. گوتیشی، شاندێکی باڵای حکومەتی عێراق دێنە هەرێمی کوردستان و لەگەڵ مەسرور بارزانی، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان کۆدەبنەوە و پرسی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان و مووچەی مووچەخۆرانی هەرێمی تاوتوێ دەکەن. هەوڵەکان بەو ئاڕاستەیەن هەردوو وەزارەتی نەوت و سامانە سروشتییەکان بگەنە رێککەوتن لەگەڵ کۆمپانیا نەوتییەکان سەبارەت بە هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان لەڕێی کۆمپانیای سۆمۆوە. دەشڵێت، پرسی هەناردەکردنەوەی نەوت چارەسەر بکرێت راستەوخۆ کێشەی مووچەش چارەسەر دەبێت و بە ئەگەرێکی زۆرەوە هەفتەی داهاتوو رێککەوتن دەکرێت و کێشەی مووچە چارەسەر دەبێت. لەلایەکى دیکەوە سەرچاوەیەکی حکومی ئاگادار لە وردەکاری گفتوگۆكانی نێوان شاندەكەی بەغداد كە سەردانی هەولێری كردووە لەگەڵ بەرپرسانی هەرێم، ئاشكرایكردووە: له چوارچێوەی هەوڵەکان بۆ گەیشتن به لێکتێگەیشتنێکی گشتگیر لەبارەی هەناردەکردنەوەی نەوت و رەوانەكردنی موچه، شاندێكی تەكنیكی، كە نوێنەری وەزارەتەكانی نەوت و دارایی عێراقی لەخۆگرتووە، لەگەڵ نوسینگەی سەرۆك وەزیران، گفتوگۆیەكی ئەرێنیان لەبارەی دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت ئەنجامداوەو، بڕیارە سبەینێ‌ گفتوگۆ لەگەڵ نوێنەری كۆمپانیا نەوتییە بیانیەكان بكەن.

  عەبدوڵا ئۆجەلان، رێبەری زیندانیکراوی پارتی کرێکارانی کوردستان، نامەیەکی بۆ کۆنفرانسی" 100 ساڵەی سەرهەڵدانی شێخ سەعید و بزووتنەوەی ئازادی" نارد و تێیدا باسی رۆڵی شۆڕشی شێخ سەعیدی پیران و هاوڕێکانی لە بزووتنەوەی سیاسیی کوردستانیدا دەکات. ئۆجەلان لە نامەکەدا دەڵێت، سەرهەڵدانی شێخ سەعید، کە خەبات بوو بۆ مانەوە، زیاتر بوو لە سەرهەڵدانێکی ناوچەیی و کاریگەرییەکی قوڵی لە بیرەوەریی گەلی کورددا دروستکرد. سەرهەڵدانەکە خەباتی کورد بوو، دژی ئەو هزرە سەپێنەرەی لەو کاتەدا هەبوو. دەقەکەی بەمشێوەیەیە: “بۆ کۆنفرانسی سەدساڵەی سەرهەڵدانی ١٩٢٥ کۆمەڵەی ئازادی، شێخ سەعید و هەڤاڵانی، بیر و بانگەوازی هاوبەش حەقیقەتێکی مێژوویی کە ئێمە لە کەسێتی شێخ سەعید دا باسی دەکەین، لە سەرهەڵدانێک یان لە سەرهەڵدێرێکی هەرێمی زیاترە. ئەم حەقیقەتە تێکۆشانێکی نەریتییە بۆ هەبوونێک کە لە یادەوەری هاوبەشی گەلی کورد دا شوێنەواری قووڵی جێهێشتووە. تێکۆشانی سەرهەڵدانی کۆمەڵگەی کوردە کە بە باوەڕیی، نەریت و ئیرادە دژی زیهنییەتی تاکپەرستی سەپێندراو دەرکەوت. شێخ سەعید وەک پێشەنگێک لە هەلومەرجی سەردەمی خۆییدا، بەرپرسیارێتییەکی کۆمەڵایەتی لەئەستۆ گرت و دژی سیاسەتەکانی نکۆڵی کە ئیرادەی کوردایەتی بە ئامانج دەگرت، هەڵوێستی بەهێزی نیشان داوە. ئەم سەرهەڵدانە کە لە کەسێتی ئەودا مانادار دەبێت، بە تەنها هەڵوێستێکی سیاسیی نییە، هاوکات هەڵوێستێکی کۆمەڵایەتیشە. ئەم هەڵوێستە گوزارشتێکی مێژوویی دڵسۆزی کوردە بۆ حەقیقەتەکەی. سیاسەتی ناوەندیگەرای و تاک-شووناسی کە لە ساڵانی سەرەتای کۆماردا بەڕێوەبرا، ئامانجی ئەوەبوو گەلی کورد لە هەبوونی خۆی دابڕێت. شێخ سەعید وتی ‘ئێمە دادپەروەریمان دەویست، بەڵام ئێوە سزای لەسێدارەدنتان پێداین’ بەم وتنەی دژی ئەم سیاسەتە دەنگی گەلێکی بەرزکردەوە لە دژی سێدارە. ئەم قسەیە ڕوونترین و بەهێزترین نیشانەیە کە پێمان دەڵێت حەقیقەت لە دژی ستەم پاشەکشەکی نەکردووە. هەروەها ئەو قسەیەکی دیکەی کە دەڵێت، ‘بەڕێز دادوەر، کوا خۆ ئێمە دەچووین پێکەوە بەرخ بخۆین’ گوزارشتە لەو پیلانگێڕییەی ڕووبەرووی کرایەوە. ئەو قسەیەی دیکەی ‘بێگومان نەوەکانم تۆڵەم دەکەنەوە’ هیوای بەرخۆدانێکە کە ئەو بۆ نەوەکانی داهاتووی جێهێشتووە. خاڵێکی تر هەیە کە لێرەدا دەبێت لە بنەڕەتەوە هێڵکاری بۆ بکرێت: وەک هەر بەرخۆدانێکی مێژوویی، سەرهەڵدان بە سەرکردایەتی شێخ سەعید، هەلومەرجی سەردەمەکەشی لە خۆیدا هەڵگرتووە. بەستنەوەی ئەو سەرهەڵدانە بە تێکۆشانی ئازادیی ئەمڕۆوە، نەک بە ڕۆمانسیزەکردنی بەڵکو بە خستنەڕووی وانە بنەڕەتییەکانی و دووبارە بوونیادنانەوەی بەردەوامی مێژوویی بە درێژایی هێڵێکی ئازادیخوازانە و دیموکراسی، مومکینە. من ئەم نەریتەم کردووەتە بنەما بۆ گۆڕینی شۆڕشگێڕێتی کوردانەی ئازاد. ئەو تێکۆشانەی کە من بەڕێوەی دەبەم ئامانجی ئەوەیە کە میراتی بەرخۆدانی واتاداری ڕابردوو لەگەڵ سیستەمی دیموکراسی و فرەیی و ئاشتی کۆمەڵایەتی داهاتوودا کۆبکاتەوە. هێڵی شێخ سەعید کاتێک مانای ڕاستەقینەی خۆی بەدەست دەهێنێت کە لەگەڵ پارادایمی نەتەوەی دیموکراتیکی ئەمڕۆدا یەکانگیر دەبێت. کوردبوونێکی ئازاد بە دڵسۆزی بۆ مێژوو و کولتوور و بەها ئەخلاقی-سیاسییەکانی گەل مومکینە. پێویستە گەلەکەمان لەم بابەتەدا هۆشیار بێت و ئەو میراتە پیرۆزە بپارێزێت کە ڕێبەرە مێژووییەکان لە دوای خۆیان بەجێیان هێشتووە. لەسەر ئەم بنەمایە، بە ڕێزەوە شێخ سەعید و هەڤاڵەکانی بەبیر دەهێنمەوە و جارێکی دیکە بڕیارداریی خۆم بۆ بەرزڕاگرتنی بەهاکانی تێکۆشان لەسەر ڕێگای ئازادی و ڕاستی دەردەبڕم، بە هیوای کۆنفڕانسێکی سەرکەوتوو، سڵاو لە هەموو بەشداربووان دەکەم. عەبدوڵا ئۆجالان ئیمرالی، حوزەیرانی ٢٠٢٥”

  بەپێی ڕێنماییەکی نوێی وەزارەتی دارایی و ئابووریی کوردستان، لەمەودوا ئەوانیش خانەنشین دەکرێن، بۆ ئەم مەبەستەش قسە لەگەڵ حکومەتی عێراق کراوە و ڕەزامەندی دراوە، چونکە لە عێراقیش فەرمانبەرانی گرێبەست خانەنشین دەکرێن. پرۆسەی خانەنشینی تاوەکو ئێستا فەرمانبەرانی گرێبەستی نەدەگرتەوە، بەڵام بەگوێرەی ڕێنمایی ژمارە 2ـی ساڵی 2025ـی  وەزارەتی دارایی و ئابووری لەمەودوا فەرمانبەرانی گرێبەستیش دەتوانن داوای خانەنشینبوون بکەن، بڕیارەکەش زیاتر لە 75 هەزار فەرمانبەر دەگرێتەوە. لەمەودوا بۆ یەکەمجار فەرمانبەرانی گرێبەست هاوشێوەی فەرمانبەرانی هەمیشەیی خانەنشین دەكرێن، وەزارەتی دارایی کوردستان داوای لە سەرجەم وەزارەت و فەرمانگەکان کردووە دۆسیە ئەو فەرمانبەرانە ئامادە بکەن کە خانەنشینبوون دەیانگرێتەوە. لەمەودوا 10% لە مووچەی ئەوانیش بۆ خانەنشینی دەبڕدرێت، قەرزی ساڵانی ڕابردووشیان لێ وەردەگیرێتەوە. پێویستە فەرمانبەرەکە 15 ساڵ خزمەتی هەبێت و تەمەنی لە 50 ساڵ کەمتر نەبێت بۆ خانەنشینی ئارەزوومەندانە، بۆ نموونە ئەگەر خانەنشینەکە خۆی داوای بکات، واتا هاوشێوەی فەرمانبەرانی هەمیشەیی یەک مەرجە، ئەگەرنا حکومەت خۆی لە 60 ساڵی خانەنشینی دەکات.

هەرچەندە مانگێک زیاترە لیستی مووچەی مانگی پێنج ڕادەستی بەغدا کراوە، بەڵام تاوەکو ئێستا لەلایەن بەغداوە وردبینی تێدا نەکراوە، هاوکات لیستی مووچەی مانگی شەشیش ڕەوانە کراوە، وەزارەتی دارایی کوردستانیش دەڵێت، وردبینی لە لیستی هەردوو مانگ دەکەوێتە دوای هاتنی شاندی دارایی عێراق بۆ هەولێر. مانگی ڕابردوو کاتێک وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان لیستی مووچەی مانگی پێنجیان ڕادەستی وەزارەتی دارایی عێراق کرد، تەیف سامی بڕیارێکی بە نووسراوی فەرمی دەکرد کە چیتر مووچە بۆ هەرێمی کوردستان نانێرێت، ئیتر بەهۆی بڕیارەکە وردبینی نەکرا. مانگی پێنج مووچە نەدرا، بەڵام وەزارەتی دارایی کوردستان لیستی مووچەی مانگی شەشی ئامادەکرد، ڕۆژی چوارشەممە 2025-06-25، تیمێکی تەکنیکی لیستەکەیان ڕادەستی وەزارەتی دارایی عێراق کرد، بەڵام بەهەمانشێوەی مانگی ڕابردوو، لیستەکەیان لێ وەرگرتوون و وتوویانە جارێ دەست بە وردبینی ناکەن، تیمە تەکنیکییەکەی کوردستانیش گەڕاونەتەوە هەولێر. بەوتەى سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی کوردستان، پرۆسەی وردبینی لە لیستی مووچەی مانگەکانی پێنج و شەش دەکەوێتە دوای سەردانی شاندەکەی عێراق و ڕێککەوتن لەو بارەیەوە. دواین جار، 2025-05-13، وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، بڕی 959 ملیار و 514 ملیۆن دینار وەکو شایستەی مووچەی مانگی نیسانی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان خرایە سەر هەژماری بانکیی وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان لە لقی هەولێری بانکی ناوەندیی عێراق. هەر ئەو رۆژە لیستی مووچە بڵاوکرایەوە. لە سەرەتای ساڵ، ڕێککەوتن لەسەر ناردنی تەواوی مووچەی مانگەکانی ئەمساڵ لە نێوان هەردوو حکومەتی هەرێمی کوردستان و عێراق کرا، بەڵام بەغدا ماوەی دوو مانگە هیچ بڕە پارەیەکی بۆ مووچە ڕەوانە نەکردووە.

فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی، ڕایدەگەیەنێت هێزە ئەمنییەکانی سلێمانی، لە دوو ڕۆژی ڕابردوودا بە شێوەیەکی نا مەدەنی و نا یاسایی، رەشبیگیرییان دەستپیکردوو بەشێکیان تەنها نێتی خۆپیشاندانیان هەبووە و بەشداریان نەکردووە. لەڕاگەیەندراوەکەیاندا ئەوەش دەخەنەڕوو وێرای ئیدانەکردنی توندی ئەم هەڵسوکەوتە نا مەدەنی و نا یاساییە، پارێزراوی گیانی هەموو دەستگیرکراوان و دەستبەجێ ئازادکردنی ئەو هاوڕییانەمان کە لە زیندان ماون، دەخەینە ئەستۆی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و سەرۆکی لیژنەی ئەمنی پارێزگای سلێمانی..  دەقى ڕاگەیەندراوەکە.. ڕاگەیاندراوی فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی دژ بە ڕەشبگیری و پێشێلی مافی مرۆڤ لە سلێمانی بەداخەوە لەکاتێکدا دوومانگە مووچە دابەشنەکراوە، فەرمانبەران و خەڵکی هەرێمی کوردستان بە گشتی لە دۆخێکی دارایی و دەروونی دژواردا دەژین، لیژنەی ئەمنی پارێزگای سلێمانی بە ڕاگەیەندراوێک رۆژی (٢٠٢٠٥/٠٦/٢٤) سەرەتایترین مافی بە خەڵک ڕەوا نەبینی و وتی، ئێستا گونجاو نییە بۆ خۆپیشاندان. بەوهۆیەوە مووچەخۆران و چالاکوانانی مەدەنی بڕیاریاندا بۆ ناڕەزایەتی دەربڕین لەسەر دۆخەکە گردببنەوە، بەڵام بەداخەوە هێزە ئەمنییەکانی سلێمانی، لە دوو ڕۆژی ڕابردوودا بە شێوەیەکی نا مەدەنی و نا یاسایی، رەشبیگیرییان دەستپیکردوو و دەیان کەس لە مامۆستا، چالاکوانی مەدەنی، ئەندامی پەرلەمان، میدیاکار، چالاکوانی سیاسی و ئەندامانی پارتەسیاسیەکان دەستگیرکراون، کە بەشێکیان تەنها نێتی خۆپیشاندانیان هەبووە و بەشداریان نەکردووە. میدیاکاران تەنها بە ئەرکی پیشەیی چوون بۆ ڕووماڵ و پێشێلی هیچ یاسایەکیان نەکردووە، ئەمە جگە لەوەی دوێنی  (٢٠٢٠٥/٠٦/٢٥)،  وتەبێژی ئاسایشی سلێمانی رایانگەیاند (١١) کەسیان بە یاسایی ڕێکخستنی خۆپیشاندان، ژمارە (١١)ی ساڵی (٢٠١٠) ماددەی (١٠) دەستگیرکردووە، لە کاتێکدا یاساکە تەنها پۆلیسی ڕاسپاردووە بەجێبەجێکردنی ئەم ئەرکە نەک ئاسایش و هیچ دەزگایەکی تری ئەمنی. ئەم هەڵمەتە نا مەدەنیانەیە بە تەواوی پێچەوانەی هەموو یاسا بەرکارەکانی هەرێمی کوردستانە، لە هەمانکاتدا پێچەوانەی درووشمەکانی یەکێتی نیشتیمانی کوردستانە، کە بەرپرسی ئەو دەزگایانەی ئەندامی ئەون و پارتی دەسەڵاتداری ئەم ناوچەیەیە. ئێمە وێرای ئیدانەکردنی توندی ئەم هەڵسوکەوتە نا مەدەنی و نا یاساییە، پارێزراوی گیانی هەموو دەستگیرکراوان و دەستبەجێ ئازادکردنی ئەو هاوڕییانەمان کە لە زیندان ماون، دەخەینە ئەستۆی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان و سەرۆکی لیژنەی ئەمنی پارێزگای سلێمانی و داواکاریشین کۆتایی بە دۆخی سەربازیکراوی شاری سلێمانی بهێنن.  فیدراسیۆنی ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگەی مەدەنی (٢٠٢٥/٠٦/٢٦)

  بۆ گفتوگۆكردن لەسەر دۆسییەی داهاتی ناوخۆ، خەرجییەكانی هەرێم و ئاستەنگەكانی بەردەم هەناردەكردنەوەی نەوت، شاندێكی حكومەتی عێراق ئەمڕۆ سەردانی هەولێر دەكەن و مەبەست لە هاتنی شاندەكەش ئەنجامدانی رێككەوتنە، ئەمەش بەپێى وتەى سەرچاوەیەکى ئاگادار. سەرچاوەیەك لە ئەنجومەنی وەزیرانی حكومەتی هەرێم، دەڵێت بۆ گفتوگۆكردن لەسەر ئەو رێككەوتنەی لە مانگی (2025/2) لەنێوان هەولێر و بەغداد، دۆسییەی داهاتی ناوخۆ، خەرجییەكانی هەرێم و ئاستەنگەكانی بەردەم هەناردەكردنەوەی نەوت، بڕیار وایە ئەمڕۆ پێنجشەممە (2025/6/26) شاندێكی هونەری حكومەتی عێراق سەردانی شاری هەولێر دەكەن. وتیشی: شاندەكەی عێراق لە سبەینێوە كۆبونەوەكانی لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستان دەستپێدەكات و بەوردی باس لە دۆسیەی داهاتی ناوخۆ، كە یەكێكە لە خاڵە ناكۆكەكانی نێوان هەرێم و عێراق دەكرێت. بەگوێرەى زانیارییەکان شاندەکە لە وەزارەتى نەوتى عێراق، کۆمپانیاى سۆمۆ، دیوانى چاودێریی دارایی عێراق و نوێنەرى کۆمپانیاى نەوتى باکوور پێکهاتوون. فوئاد حسێن وەزیرى دەرەوە و جێگرى سەرۆکوەزیرانى عێراق لەناو شاندەکەدان و پاش گەیشتنیان بە هەولێر بڕیارە کۆبوونەوەکانیان دەستپێبکەن. شاندەکە بە رێنمایی محەمەد شیاع سودانی سەرۆکوەزیرانی عێراق سەردانی هەرێمی کوردستان دەکات. یەکێک لە تەوەرەکانى کۆبوونەوەکەشیان پرسی دووبارە هەناردەکردنەوەى نەوتى هەرێمى کوردستانە، بەشێوەیەک کە شاندەکە بڕیارى کۆتاییان لایە و دەتوانن رێککەوتن بکەن. ئەوە لەکاتێکدایە، دوێنێ مەسرور بارزانی سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا ئاشکرایکرد، شاندێکی باڵا لە عێراقەوە دێتە هەرێمی کوردستان کە بڕیاریان بەدەستە و ئومێد دەکەن، لەم دوو رۆژەدا پرسی مووچە چارەسەر بکەن.

ئەندامێکی شاندی ئیمراڵی ڕایدەگەیەنێت، کۆبوونەوەکەیان لەگەڵ سەرۆکی پەرلەمانی تورکیا ئەرێنی بووە و لە داهاتوویەکی نزیکیشیدا لەگەڵ ئۆجەلان، ئەردۆغان و چەند بەرپرسێکی باڵا کۆ دەبنەوە.  وەفدی ئیمرالی گەڕێكی تری كۆبوونەوەی پارتە سیاسییەكانی توركیا دەستپێكرد، پرسی دروستكردنی كۆمسیۆنێك لە پەرلەمانی توركیا بۆ چارەسەری ئاشتیانەی دۆزی كورد دەستی بەكارەكانی كردووە. رۆژی دووشەممەی ئایندە پارتە سیاسییەكان بۆچوونی نوسراوی خۆیان لەبارەی چۆنیەتی كاركردنی كۆمسیۆنەكە رادەستی سەرۆكی پەرلەمان دەكەن. هەفتەی داهاتوو وەفدی ئیمرالی سەردانی ئەردۆغان و سەرۆكی (مەهەپە)و (جەهەپە) دەكاتەوەو لەكۆتاییشدا جارێكی تر دەچێتەوە ئیمرالی بۆ دیدار لەگەڵ عەبدوڵا ئۆجالان. وەفدەی  پارتی یەکسانیی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) سەردانی (نوعمان کورتولموش)ی سەرۆكی پەرلەمانی توركیای كرد.  وەفدی (دەم پارتی) پێكهاتووە لە هەریەكە لە (پەروین بوڵدان)و (مەتحەد سانجار) كە لە شوێنی كۆچكردوو (سری سورەیا ئۆندەر) دانراوە.  لەبارەی سەردانەكەیان بۆ لای سەرۆكی پەرلەمانی توركیا، پەروین بوڵدان رایگەیاند: "پرۆسەکە چووەتە قۆناغێکی نوێ و بۆ ئەمەش سەردانی لایەنە سیاسییەکان و ئیمراڵی دەکەینەوە". "گەیشتووەتە قۆناغێکی گرنگ. ئێمە پێمانوایە گرنگە ئەم پرۆسەی ئاشتییە لەسەر بنەمای دیالۆگ و پەرلەمان بەرەوپێش بچێت. سەردانەکانمان بەردەوام دەبێت. نزیکەی یەک دوو هەفتەی تر سەردانی بەڕێزان دەوڵەت باخچەلی (سەرۆكی مەهەپە)و ئۆزگور ئۆزێل (سەرۆكی جەهەپە)و رەجەب تەیب ئەردۆغان (سەرۆكی توركیاو ئاكەپە) دەکەین لە کۆتایی ئەم دیدارانەدا سەردانی بەڕێز ئۆجالان دەکەین لە ئیمرالی" پەروین بوڵدان وای وت. لە پرسی ئەمجارەی چارەسەری ئاشتیانەی دۆزی كورددا لە توركیا، گفتوگۆ لەبارەی دروستكردنی كۆمسیۆنێك دەكرێت لە پەرلەمان بۆ ئەوەی هەنگاو بە هەنگاو پرۆسەكە جێبەجێ بكات، بڕیارە ئەم كۆمسیۆنە لە رۆژانی داهاتوودا پێكبهێنرێت. (مەتحەد سانجار) ئەندامی وەفدی ئیمرالی باسی لەوەكرد، گفتوگۆکان سەبارەت بە سروشتی کۆمسیۆنەکەو بارودۆخی کارکردنی و وردەکارییەکانی دیکە بەردەوامن، سەرۆكی پەرلەمان دوای بۆچوونی نوسراوی پارتەكانی كردووە.. رۆژی دووشەممە بۆچوونەکان وەردەگیرێن و پرسەكان لەبارەی جۆری لیژنەكەو چۆنیەتی كاركردنی دەبێت.  بیرۆکەکانیان لەسەر ئەم بابەتە باسکردوەو وەک هەمیشە وتویانە کە ئەوان کراوەن بۆ گفتوگۆ، گومانیان نییە لەوەی بەشداری پەرلەمان ئەم پرۆسەیە دەخاتە سەر پێی.

حكومەتی عێراق تابلێتەكانی تایبەت بە سەرژمێریی دانیشتووان بە دیاری پێشكەشی وڵاتی ئوردن كرد، بۆئەوەی هاوشێوەی عێراق بۆ سەرژمێریی دانیشتووان بەکاریبهێنێت. بەگوێرەی نووسراوێكی ئەمیندارێتیی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق، لەسەر بنەمای بڕیاری ژمارەی 230ـی رۆژی 25ـی ئازاری ئەمساڵ، ئەنجومەنی وەزیران بریاریداوە  تابلێتەكانی سەرژمێری ببەخشێتە ئوردن. لەو چوارچێوەیەدا 12 هەزار تابلێت بەو وڵاتە دەدەن، بۆئەوەی لە سەرژمێری تشرینی دووەمی ئەمساڵ بەکاریبهێنن، لە کاتێکدا هەریەکێک لەم تابلێتانە 378 هەزار دینار لەسەر حکومەتی عێراق کەوتووە، کۆی گشتیی نرخی ئەو 12 هەزارە، دەگاتە چوار ملیار و 536 ملیۆن دینار. ئایپادەکان رەنگێکی سەوزی ماتیان هەبوو، بە داتا سەنتەرێکەوە گرێ درابوون، کارمەندەکە هەرچی تۆماردەکرد دەسناردە وەزارەتی پلاندانان، کارئاسانییەکی زۆریان بۆ پڕۆسە و ماوەی سەرژمێری کرد لە عێراق و هەرێمی کوردستان.

  هێزەئەمنیەکانى سلێمانى، تا کاتژمێر ١٢ى ئەمرؤ، زیاتر لە ١٥ ڕۆژنامەنوس و وێنەگرى کەناڵەکانى ڕاگەیاندنیان دەستگیرکردوە بەپاساوى ئەوەى ڕوماڵ و بەدواداچوون و وێنەگرتنى شوێنى خۆپیشاندانەکەى سلێمانى. هەروەها هەریەکە لە عومەر گوڵپی پەرلەمانتاری پێشووی كۆمەڵ و عەلى حەمەساڵح پەرلەمانتارى کوردستان دەستگیركراون. سەنتەری میترۆش، ئیدانەی دەستگیرکردنی تیمی رۆژنامەوانیی کەناڵەکان دەکات و  داوای دەستبەجێی ئازادکردنی تیمی ڕۆژنامەوانیی ئەو کەناڵانە دەکاتان. بەپێى زانیاریەکان تائێستا دوو تیمی رۆژنامەوانی کەناڵی زووم بەناوەکانى (شادۆست فەرهاد، محەمەد دڵشاد، سەرکۆ فایەق، سیروان علی، کاروان عمران) لەلایەن هێزە ئەمنییەکانەوە دەستگیرکراون ئازاد نەکراون. کەناڵى ئاسمانى پەیامیش ڕایدەگەیەنێت، تیمێکی ڕۆژنامەوانیی کەناڵەکەیان کە پێکهاتوون لە هۆشیار محەمەد و هێمن محەمەد لەلایەن ئاسایشی سلێمانییەوە دەستگیرکراون لەکاتى گواستنەوەو ڕوماڵى خۆپیشاندانى مامۆستایان. تیمێکى کەناڵى سپێدەش دەستگیرکران، هەروەها ڕێگری لە هەردوو تیمی مۆجۆ کورد و پرس میدیا کرا کە رووماڵی خۆپیشاندانی مامۆستایان و فەرمانبەرانی نارازی بکەن. هەروەها ڕاگەیاندنکارێکی کەناڵی ئازادی لەشاری سلێمانی دەستگیرکرا، لەگەڵ ژمارەیەک میدیاکاری دیکە و دوای ماوەیەک دەستتگیرکردن ئازاد کراون. سەرچاوەیەک لەمەڵبەندی سلێمانی حزبی شیوعی کوردستان، بە Azadi TV ی ڕایگەیاندوە، ژمارەیەک لەهاوڕییانمان، بۆ پشتیوانیکردن لە ناڕەزایەتی فەرمانبەران، لەبەردەم پەروەردەی ڕۆژئاوایی سلیمانی ئامادەبوون و لەلایەن هێزە ئەمنیەکانی سلێمانیەوە دەستگیرکران و دواتر ئازادکران. پێشتریش سەرچاوەوەکى ئاگادار ڕایگەیاند کەمێک لەمەوبەر هێزێکی ئەمنی هەڵیانکوتایە سەر بارەگای رەوتی هەڵوێست لە سلێمانی. بەوتەى ئەو سەرچاوەیە هەریەکە لە عەلی حەمەساڵح و رێبوار کەریم و غالب محەمەد دەستگیرکران. بڕیارfبوو ئەمڕۆ بەشێک لە مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی، لەدژی دواکەوتنی مووچە خۆپیشاندان بکەن، بەڵام هێزێکى زۆری ئەمنی بۆ رێگری لە خۆپیشاندانەکە بڵاوەی پێکراو نەیانهێشت هیچ گردبوونەوەیەک بکرێت. مونیرە عەبدوڵا یەکێک لە ئەندامانى خوپیشاندانەکە بە زوومى گوت، کاتژمێر 10ـى پێش نیوەڕۆ، مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی دژی دواکەوتنی مووچە لەبەردەم بیناى بەڕێوەبەرایەتیى پەروەردەى رۆژئاواى سلێمانى خۆپیشاندان ئەنجامبدەن. لاى خۆشیەوە. سەلام عەبدولخالق گوتەبێژی دەزگای ئاسایشی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، رێگەنادەن خۆپیشاندان لە سلێمانی بكرێت، چونکە زانیارییان هەیە چەند دەستێك دەیەوێت خۆپیشاندانەكە تێكبدات و توندوتیژی لێدەکەوێتەوە.

  بڕیارە ئەمڕۆ بەشێک لە مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی، لەدژی دواکەوتنی مووچە خۆپیشاندان بکەن، بەڵام هێزێکى زۆری ئەمنی بۆ رێگری لە خۆپیشاندانەکە بڵاوەی پێکراوە. مونیرە عەبدوڵا یەکێک لە ئەندامانى خوپیشاندانەکە دەڵێت: کاتژمێر 10ـى پێش نیوەڕۆ، مامۆستایان و فەرمانبەرانی ناڕازی دژی دواکەوتنی مووچە لەبەردەم بیناى بەڕێوەبەرایەتیى پەروەردەى رۆژئاواى سلێمانى خۆپیشاندان ئەنجامدەدەن. هاوکات سەلام عەبدولخالق گوتەبێژی دەزگای ئاسایشی هەرێمی کوردستان رایگەیاند، رێگەنادەن خۆپیشاندان لە سلێمانی بكرێت، چونکە زانیارییان هەیە چەند دەستێك دەیەوێت خۆپیشاندانەكە تێكبدات و توندوتیژی لێدەکەوێتەوە. پەیامنێرى هاوڵاتى لە سلێمانى وتى: لەشەوى رابردووە، لە شەقامى سالم و چەند شوێنێکى سلێمانى هێزێکى زۆرى ئەمنى بڵاوەی پێکراوە بۆ رێگری لە خۆپیشاندانەکە و تائێستاش ئاسایش 13 کەسی لە رێکخەرانی خۆپیشاندانەکە دەستگیرکردووە کە دەیانەوێت بۆ مووچە خۆپیشاندان بکەن. شەوى ڕابردوش بەرەی گەل لەڕاگەیەندراوێکیدا سەرکۆنەی دەستگیرکردنی مامۆستایان و فەرمانبەران دەکات و دەڵێت: دەستگیرکردنى مامۆستایان ئەوپەڕی ترسە لە خەڵک و دەنگی ئەوانەی ئەم دەسەڵاتە خۆسەپێنەیان قبوڵ نییە.