هاوڵاتی ڕووسیا بە نێوەندگریی دەزگای هەواڵگریی تورکیا، لەگەڵ ئەمەریکا و چەند وڵاتێکی دیکەی ڕۆژئاوایی 26 دیلی نێوانیان ئاڵوگۆڕ دەکەن، ئەمە بە گەورەترین ئاڵوگۆڕی زیندانیکراوان لە نێوان ئەمەریکا و ڕووسیا دادەنرێت لە دوای شەڕی ساردەوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە 1ی ئابی 2024، ئەمەریکا شتڕاستیکردەوە پرۆسەیەکی ئاڵوگۆڕی مێژوویی زیندانیکراوان لەگەڵ ڕووسیا کراوە و لە ئەنجامدا هەردوو ڕۆژنامەنووس ئیڤان گێرشکۆڤیچ و ئەلسو کورماشێڤا و سەربازی پێشووی مارینز پۆڵ ویلان کە هاووڵاتی ئەمەریکایین لەگەڵ ڤلادیمێر کارا-مورزا کە دانیشتووی ئەمەریکایە ئازادکران. بە گشتی ئەمەریکا ئازادکردنی 16 کەسی لەم ئاڵوگۆڕییە مسۆگەرکرد، لەوانە 5 هاوڵاتی ئەڵمانی و 7 هاوڵاتی ڕووسیای کە بە بێ پاساو زیندانیکرابوون، ئەمەش لە بەرامبەر 8 کەس کە لە ئەمەریکا و ئەڵمانیا و پۆڵەندا و نەرویژ و سلۆڤینسا دەستگیرکرابوون. جەیک سولیڤان، ڕاوێژکاری ئاسایشی نیشتمانی کۆشکی سپی لەم بارەیەوە ڕایگەیاند، "ئەم ئاڵوگۆڕییەی ئەمڕۆ مێژوویی دەبێت، لەوەتای شەڕی ساردەوە بەم شێوەیە ئەو ژمارە زیندانیکراوە ئازادنەکراوە. ئەمە سەرئەنجامی ئەو دانوستانە ئاڵۆز و قورسانەیە کە بە درێژایی چەند مانگ ئەنجامدراون". سەرچاوە/ دەنگی ئەمەریکا
هاوڵاتی ڕۆژنامەی گاردیانی بەریتانی ڕایگەیاند "هەواڵگری 'مۆساد'ی ئیسرائیلی میژوویەکی دوور و درێژی لە کوشتنی سەرکردە دیارەکانی بزووتنەوەی حەماس هەیە". لە ماوەی دەیەکانی ڕابردوودا لە لایەن تەلئەبیبەوە بەردەوام سەرکردە دیارەکانی بزووتنەوەی حەماس کراونەتە ئامانج و تیرۆر کراون، بە تیرۆرکردنی سەڵاح شەحادە، دامەزرێنەری لیواکانی قەسام، لە مانگی تەمووزی ساڵی 2002 لەغەززە دەستی پێکردووە و دواهەمینیشیان تیرۆکردنی ئیسماعیل هەنییە بەرپرسی مەکتەبی سیاسیی بزوتنەوەی حەماس بوو، کە دوێنێ چوارشەممە لەشوێنی حهوانهى خۆی لەتارانی پایتەختی ئێران تیرۆرکرا. سەرکردە و دامەزرێنەری بزوتنەوەی حەماس، ئەحمەد یاسین، عەبدولعەزیز ڕانتیسی، کە جێگر بوو لەسەرکردایەتیی حەماس لەناوخۆی فەڵەستین و سەڵاح شەحادە، دامەزرێنەری ڕاستەقینەی لیواکانی قەسام، باڵی سەربازیی بزوتنەوەی حەماس، لەدیارترین سەرکردەکانی بزوتنەوەی حەماسبوون کە لەلایەن ئیسرائیلەوە تیرۆرکروان. ئەو سەکردە دیارانەی حەماس کە بەدەستی ئیسرائیل کراونەتە ئامانج و تیرۆرکراون لەوانە:- 1- سەڵاح شەحادە: لەمانگی تەمموزی ساڵی 2002 لەغەززە تیرۆرکراوە، دامەزرێنەری لیواکانی قەسام بووە. 2- شێخ ئەحمەد یاسین: لەمانگی ئاداری 2004 لەغەززە تیرۆرکرا، دامەزرێنەری بزوتنەوەی حەماس. 3- عەبدولعەزیز ڕەنتیسی: لەمانگی نیسانی ساڵی 2004 لەغەززە تیرۆرکرا، دوایی ئەحمەد یاسین سەرکردایەتیی حەماسی گرتە ئەستۆ. 4- نزار ڕەییان: لەمانگی یەکی ساڵی 2009 لەجەبەلیە تیرۆرکراوە، سەرکردەیەکی سیاسیی و سەربازیی بووە لەبزوتنەوەی حەماس. 5- ئەحمەد جەعبەری: لەتشرینی دوەمی ساڵی 2012 لەغەززە تیرۆرکرا، فەرماندەیەکی سەربازیی دیاربوو لەکەتیبەکانی قەسام. 6- ڕائید عەتتار: لەساڵی 2014 لەڕەفەح تیرۆرکراوە، فەرماندەی لیوای ڕەفەح بوو لەکەتیبەکانی قەسام و ئەندامی دامەزرێنەری لیوای ڕەفەح بووە. 7- جەمیلە شەنتی: لەمانگی تشرینی یەکەمی ساڵی 2023 لەغەززە تیرۆرکرا، یەکەم ژن بووە لەمەکتەبی سیاسیی بزوتنەوەی حەماس. 8- ئەیمەن نەوفەل: لە تشرینی یەکەمی ساڵی 2023 لەغەززە تیرۆرکراوە، فەرماندەی ئەمنی بووە لەکەتیبەکانی قەسام. 9-ساڵح عروری: لەمانگی یەکی ساڵی 2024 لەبەیروت تیرۆرکرا، دووەم فەرماندەیی حەماس بووەو بەشداریی لەدامەزراندنی کەتیبەکانی قەسامدا کردووە. 10- ئیسماعیل هەنیە: لەساڵی 2024 لەتاران تیرۆرکراوە، لەنێوان ساڵانی 2006 بۆ 2007 وەک سەرۆک وەزیرانی حکومەتی فەڵەستینو لەساڵی 2021وە سەرۆکی مەکتەبی سیاسیی حەماس بووە.
هاوڵاتی ئەمڕۆ لە دوایی کردنەوەی بازاڕەکانی ئاسیا نرخی نەوتی برێنت 67 سەنت بەرزبووەوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە، 1ی ئابی 2024، نرخی نەوتی برێنتی دەریای باکوور لە دوای کردنەوەی بازاڕەکانی ئاسیا 67 سەنت بەرزبووەوە و هەر بەرمیلێکی بە 81 دۆلار و 51 سەنت مامەڵەی پێوەکرا. ئەمەش لە کاتێکدایە، نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمریکاش 69 سەنت بەرزبووەوە و هەر بەرمیلێکی بە 78 دۆلار و 60 سەنت مامەڵەی پێوەکرا.
هاوڵاتی ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا لە سەنگافوورە ڕایگەیاند، لە ئۆپەراسیۆنی کوشتنی ئیسماعیل هەنییە، بەرپرسی مەکتەبی سیاسیی حەماس بەشدارنەبوون و پێش کوشتنیشی ئاگادار نەکراونەتەوە. دەشڵێت، مەحاڵە پێشبینی کاریگەرییەکانی کوژرانی ئیسماعیل هەنییە بکەیت، بەڵام ڕاگەیاندنی ئاگربەست لە غەززە پێویستە و ئەمەریکا کاری لەسەر دەکات. جێگەی ئاماژەیە، بەرەبەیانی ئەمڕۆ چوارشەممە، لە هێرشێکدا لە تارانی پایتەختی ئێران، ئیسماعیل هەنییە، بەرپرسی مەکتەبی سیاسیی حەماس و پاسەوانێکی لە شوێنی مانەوەیان کوژران.
هاوڵاتی میدیاکانی حەماس دەڵێن، سەرۆكی مەكتەبی سیاسی بزوتنەوەی حەماسی فەلەستینی، لەڕێی موشەكێكی ئاڕاستەكراو بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ بۆ جەستەی كوژراوە. ئەمڕۆ چوارشەممە، 31ی تەمووزی 2024، میدیاكانی سەربە بزوتنەوەی حەماسی فەلەستینی لەزاری سەرچاوە ئێرانیەكانیەوە ڕیانگەیاند، ئیسماعیل هەنییە، سەرۆكی بزوتنەوەی حەماسی فەلەستینی لە تاران پایتەختی ئێران لەگەڵ یەكێك لە پاسەوانەكانی كوژرا و لە ئەنجامی كردنە ئامانجی بارەگای شوێنی مانەوەی. دەشڵێن، سەرۆكی مەكتەبی سیاسی بزوتنەوەی حەماسی فەلەستینی، لەڕێی موشەكێكی ئاڕاستەكراو بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ بۆ جەستەی كوژراوە. ئەوەشخراوەتەڕوو، سوپای پاسداران سەرقاڵی دیراسەكردنی ڕەهەندەكانی ئەو هێرشەن و دوایی تەواوكردنی لێكۆڵینەوەكان ئەنجامەكەی ڕادەگەیەنن. جێگەی ئاماژەیە، بەرەبەیانی ئەمڕۆ، ئیسماعیل هەنییە، سەرۆكی بزوتنەوەی حەماسی فەلەستینی لە تاران پایتەختی ئێران لەگەڵ یەكێك لە پاسەوانەكانی كوژرا، لە ئەنجامی كردنە ئامانجی بارەگای شوێنی مانەوەی.
هاوڵاتی بزووتنەوەى حەماس بڵاویکردووەتەوە، ئیسماعیل هەنییە، سەرۆکى مەکتەبى سیاسیى بزووتنەوەکە لە تارانى پایتەختى ئێران بەئامانج گیراوە و کوژراوە. ئەمڕۆ چوارشەممە، 31ی تەمووزی 2024، بزووتنەوەى حەماس لە ڕاگەیەندراوێکدا ڕایگەیاند، هەنییە لە هێرشێکى ئیسرائیلدا لە شوێنى مانەوەى لە تاران کوژراوە، ئەوەش دوایی بەشداریکردنى لە ڕێوڕەسمى دەستبەکاربوونى مەسعود پزیشکیان، سەرۆک کۆمارى نوێى ئێران. هەر ئەمڕۆش، سوپاى پاسدارانى ئێران لە ڕاگەیەندراوێکدا ئاماژەى بەوەکردووە، "ئیسماعیل هەنییە لەگەڵ پاسەوانێکیدا لە ئەنجامى بۆردوومانکردنى شوێنى مانەوەى لە تاران تیرۆر کراوە". ئەوەشخراوەتەڕوو، لێکۆڵینەوە لە ڕووداوى تیرۆرکردنەکە دەستیپێکردووە، دواتر ئەنجامى لێکۆڵینەوەکان ئاشکرادەکەین. هاوکات لەم بارەیەوە، ئاژانسى تەسنیم ئاماژەى بەوەکردووە، لێکۆڵینەوە لە ڕووداوى کوشتنى هەنییە دەستیپێکردووە و بەمنزیکانە ئەنجامەکەى ئاشکرا دەکرێت. جێگەی ئاماژەیە، دوێنێ سێشەممە 30ی تەمووزی 2024، لە ڕێوڕەسمى سوێندخواردنى مەسعود پزیشکیان، وەکو سەرۆک کۆمارى ئێران لە تارانى پایەتەختى ئەو وڵاتە بەڕێوەچوو، تێیدا نوێنەرانى نزیکەى 80 وڵات بەشداربوون، یەکێک لەوانەش ئیسماعیل هەنییە، سەرۆکى مەکتەبى سیاسى بزووتنەوەى حەماس بوو. هاوکات پێشتریش، سێ کوڕ و سێ نەوەى ئیسماعیل هەنییە لە بۆردوومانێکى ئیسرائیلدا لە کەرتى غەززە کوژران، ماوەیەک دواى ئەوەش خوشکێکى ناوبراو و ئەندامانى خێزانەکەى بەهەمان شێوە بەهۆى بەئامانجگرتنى خانووەکەیان لەلایەن فڕۆکە جەنگییەکانى ئیسرائیلەوە کوژران.
هاوڵاتی وەزارەتی دەرەوەی ئیسرائیل ڕایگەیاند، کاتز دیپلۆماتکارانی ڕاسپاردوە کە پەیوەندیی لەگەڵ ئەندامانی ناتۆ بکەن بۆ ئەوەی تورکیا ئیدانە بکەن و دەریبکەن لە هاوپەیمانتیەکە. ئەمڕۆ سێشەممە، 30ی تەمووزی 2024، ئیسرائیل کاتز، وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل داوایی لەهاوپەیمانی باکوری ئەتڵەسیی "ناتۆ" کرد تورکیا لەئەندامێتیی هاوپەیمانێیەکە دەربکات، ئەمەش لەوەڵامی لێدوانەکانی ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆماری تورکیا سەبارەت بەئەگەری دەستوەردانی تورکیا لەئیسرائیل وەک ئەوەی لەلیبیاو قەرەباخ کردبووی. ئەم هەنگاوەی ئیسرائیل کاتز، بەلای چاودێرانەوە ئیسرائیل لە باریدایە پەیوەندییەکانی نێوان ئەنقەرە و تەلئەبیب ئاڵۆزتر بکات. ئەمەش لە کاتێکدایە، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆک کۆماری تورکیا، بە بەلێدوان بەتوندیی دژایەتی هێرشی ئیسرائیل بۆسەر غەززە دەکات، لەوتارێکدا ئاماژەی بەوەکرد، ئەگەر پێویست بکات تورکیا دەستوەردان لەئیسرائیل دەدات و ئاماژەی بەدەستێوەردانەکانی پێشوی لەناگۆرنۆ قەرەباخو لیبیا کرد. جێگەی ئاماژەیە، لەساڵی 2020 تورکیا هێزی نارد بۆ پاڵپشتی لەحکومەتی ویفاقی نیشتمانی لەلیبیا، هاوکات پاڵپشتی حکومەتی ڕێککەوتنی نیشتمانی لەتەرابلوس بەسەرۆکایەتی عەبدولحەمید دەبەیبە دەکات، تورکیا ڕەتیکردەوە کە دەستوەردانی ڕاستەوخۆی لەئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانی ئازەربایجان لەقەرەباخدا هەبێت، بەڵام لەڕوی سەربازییەوە پاڵپشتی دەکات.
هاوڵاتی ژمارەیەک کۆچبەر کە بەشێکیان کوردی باشوور و رۆژھەڵاتی کوردستانن لە فەرەنساوە بەرەو بەریتانیا بە رێکەوتوون و چارەنوسیان نادیارە. ئەمڕۆ شەممە 27ی تەموزی 2024، رەنج پشدەری، چالاکوانی بواری کۆچ رایگەیاند، "لە کاتژمێر 4:00ی بەرەبەیانی ئەمڕۆوە زیاتر لە 60 کۆچبەر کە بەشێکی زۆریان کوردی باشوور و رۆژھەڵاتی کوردستانن، لە فەرەنساوە بەرەو بەریتانیا بەرێکەوتوو و تائێستا چارەنووسیان دیار نییە". ئاماژەی بەوەکرد، "بەشێک لەو کۆچبەرانە لە رێگەی تەلەفونەوە پەیوەندییان بە کەسوکارییانەوە کردووە و داوای بەھاناوەچوونیان کردووە". ئەوەش لە کاتێکدایە ھەر ئەمڕۆ پۆلیس و ھێزی دەریاوانی فەرەنسا بۆ رێگریکردن لە کۆچبەران، شەش بەلەمی چوپی کۆچبەرانیان کونکردوسە و نەیانھێشتووە بڕۆن.
هاوڵاتی ئەمڕۆ شەممە 27ی تەموزی 2024، نرخی نەوت لە بازاڕەکانی جیهاندا ڕووی لە دابەزینکرد، بەمشێوەیەی خوارەوە: - نرخی نەوتی برێنتی دەریای باکوور 1 دۆلار و 24 سەنت دابەزی و بە 81 دۆلار و 13 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت. - نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمەریکاش 1 دۆلار و 12 سەنت دابەزی و یەک بەرمیلی بە 77 دۆلار و 16 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت. لە ئاستی هەفتانەدا نرخی نەوتی برێنت نزیکەی 1% و نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمەریکا نزیکەی 3%ی نرخیان دابەزیوە.
هاوڵاتی ئەمڕۆ هەینی، 26ی تەمووزی 2024، نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە پۆستێکدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس رایگەیاند، یارییەکان دەرفەتێکی گەورەن بۆ پێشاندانی یەکگرتوویی جیهان. دەشڵێت، پاریس جارێکی دیکە گیانی سرووشبەخشی خۆی بۆ کۆکردنەوەی جیهان پێشاندا. ئەوەشی خستۆتەڕوو، خۆشحاڵم کە لە رێوڕەسمی کردنەوەی ئۆڵمپیادی پاریس، چاوم بە سەرۆک ئیمانوێل ماکرۆن و بریجیت ماکرۆن، خانمی یەکەم[ی فەرەنسا] کەوت. جێگەی ئاماژەیە، نێچیرڤان بارزانی سەرۆکی هەرێمی کوردستان لەگەڵ زیاتر لە 85 سەرکردەی دیکەی جیهان ئەمڕۆ لە ئیلیزێ لە لایەن سەرۆککۆمار و خانمی یەکەمی فەرەنساوە پێشوازییان لێکرا بۆ ئەوەی بەشداری لە ڕێوڕەسمی کردنەوەی گەورەترین ڕووداوی وەرزشی جیهاندا بکەن.
هاوڵاتی ئەمڕۆ پێنجشەممە، 25ی تەمووزی 2024، ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەکانی پاراستنی گەل-هەپەگە، لە ڕاگەیاندراوێکدا ناسنامەی سێ شەهیدی ڕاگەیاند، کە لە 30ی حوزەیرانی 2024 شەهیدبوون و دەشڵێت، "وەک هەڤاڵانیان بەڵێن دەدەین، کە ئەو تێکۆشانەی ئەوان ڕادەستی ئێمەیان کردووە بگەیەنینە سەرکەوتن و وەڵامێکی بەهێز بدەینەوە بە هێرشەکانی دەوڵەتی تورکی قڕکەر-کۆلۆنیالیست و هێڵی خیانەت". هەپەگە دەڵێت، لە 4ی تەمووزی 2024 بە ڕاگەیاندراوێک زانیاریی ئەوەمان بڵاوکردەوە، کە لە ئەنجامی هێرشەکانی دوژمن بۆ سەر گۆڕەپانی سەری مەتینا سێ هەڤاڵمان شەهیدبوون، لە ئەنجامی هێرشەکانی دوژمندا هەڤاڵانمان نەوال مێردین، ژیان ڕێدور و دژوار کەلەش شەهیدبوون. لە ڕاگەیەندراوەکەشدا هاتووە، هەڤاڵانمان نەوال، دژوار و ژیان کە دڵیان بە ئاواتی کوردستانی ئازادەوە لێیدەدا و بێ دوودڵی تێکۆشان، بوونە دوایین نوێنەرانی گەنجانی کوردی شکۆمەند و هۆشیاری ئازاد، لە هەموو ساتەکانی ژیانیاندا بەبێ ئەوە ڕێگە بە داگیرکەری و خیانەت بدەن، بە تەواوەتی خۆیان لەپێناو ئازادیی گەلەکەماندا بەخت کرد و بۆ تێکۆشانی ئازادیی سڵیان لە هیچ قوربانیدانێک نەکردەوە. هێزەکانی پاراستنی گەل لە ڕاگەیەندراوەکەدا ئاماژەی بەوەکردووە، بێگومان ئەوان دەبنە بەردی بناغەی کوردستانی ئازاد و سەرکەوتوو، بە شەهیدبوونی خۆیان بوونە هێمای تێکۆشان بۆ هەموو هەڤاڵانمان و گەلەکەمان. ئەوەش خراوەتەڕوو، وەک هەڤاڵانیان بەڵێن دەدەین، کە ئەو تێکۆشانەی ئەوان ڕادەستی ئێمەیان کردووە بگەیەنینە سەرکەوتن و وەڵامێکی بەهێز بدەینەوە بە هێرشەکانی دەوڵەتی تورکی قڕکەر-کۆلۆنیالیست و هێڵی خیانەت، لەسەر ئەو بنەمایە ئێمە بە تایبەتی سەرەخۆشی لە بنەماڵەی شکۆمەندی هەڤاڵانمان نەوال، دژوار و ژیان و سەرجەم گەلی وڵاتپارێزی کوردستان دەکەین. هەپەگە ناسمانەی ئەو شەهیدانەی بەمشێوەیە خستووەتەڕوو: ناسناو: دژوار کەلەش ناو و پاشناو: سەردار دوشەرگە شوێنی لەدایکبوون: ئامەد ناوی دایک- باوک: بەحریە- فەخری کات و شوێنی شەهیدبوون: 30ی حوزەیرانی 2024 مەتینا ناسناو: ژیان ڕێدوور ناو و پاشناو: دارشین موسا شوێنی لەدایکبوون: شام ناوی دایک- باوک: فاتمە- محەمەد عەلی کات و شوێنی شەهیدبوون: 30ی حوزەیرانی 2024 مەتینا ناسناو: نەوال مێردین ناو و پاشناو: نوودەم کورت شوێنی لەدایکبوون: ئیزمیر ناوی دایک- باوک: فەیروز-شاکر کات و شوێنی شەهیدبوون: 30ی حوزەیرانی 2024 مەتینا
هاوڵاتی لە کەناری مۆریتانیا کەشتییەک کە 300 سەرنشینی هەڵگرتبوو ژێر ئاوکەوت، لە ئەنجامدا 15 کەس خنکان و 150 کەسیش بێسەروشوێنن. ئەمڕۆ چوارشەممە ڕێکخراوی کۆچی نێودەوڵەتی رایگەیاند، "ئەمڕۆ لە کەناری مۆریتانیا کەشتییەک کە 300 سەرنشینی تێدابووە ژێرئاوکەوتووە، لە ئەنجامدا 15 کەس خنکاون و زیاتر لە 150 کەسیش بێسەروشوێن بوون". ڕێکخراوەکە لە ڕاگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوەکردووە، هێزەکانی پاسەوانی کەناراوەکانی مۆریتانیا 120 کەسیان ڕزگارکردووە، کە 10یان بەخێرایی گواستراونەتەوە بۆ نەخۆشخانەکان، هاوکات هەوڵەکان بەردەوامن بۆ دۆزینەوەی کەسە ونبووەکان.
هاوڵاتی ئەمڕۆ چوارشەممە، 24ی تەمووزی 2024، یەک بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە 81.14 دۆلار مامەڵەی پێوەدەکرێت. دوای سێ رۆژ لە دابەزینی بەردەوام، بەیانیی ئەمڕۆ چوارشەممە لەگەڵ کردنەوەی بازاڕەکان نرخی نەوت بەرزبووەوە. لە سێ رۆژی ڕابردوودا نەوتی خاوی برێنت 5٪ی بەهاکەی لەدەستداوە. هۆکاری بەرزبوونەوەی نرخی نەوت بۆ بڵاوکردنەوەی ئامارەکانی پەیوەست بە قەبارەی نەوتی کۆگاکراو دەگەڕێتەوە کە لەلایەن پەیمانگەی نەوتی ئەمریکاوە بڵاوکرانەوە و تێیدا دەرکەوتووە، قەبارەی نەوتی کۆگاکراو لەو وڵاتە لە هەفتەی ڕابردوو کەمیکردووە.