عێراق بڕیاریدا موچەى مانگى شەش خەرج بکرێت

ئەنجومەنی سەربازی دێرەزوور ڕایدەگەیەنێت چوار چەکداری ئەنجوومەنی سەربازیی دێرەزوور، لە ئەرکێکی ناسەربازیدا بوون، لە لایەن گرووپێکەوە کە پێدەچێت داعشبن ڕووبەڕووی هێرشێکی تیرۆریستی بوونەوە. فەرمانگەی ڕاگەیاندنی ئەنجومەنی سەربازی دێرەزوور لەبەشێکى دیکەى ڕاگەیەندراوەکەیدا دەڵێت یەخێرایی هێزەکان ئۆپەراسیۆنێکی سەربازی وردیان ئەنجامدا کە لە ئەنجامدا یەکێک لە ڕفێنەرەکان کوژرا و سێ کەسی دیکەش برینداربوون. ئۆپەراسیۆنەکە بە پێی پلان بەردەوامە و جەخت لەوە دەکاتەوە کە هەر هێرشێک بۆ سەر کارمەندەکانمان یان گەلەکەمان لە ناوچەکە بێ سزا و یەکلاکەرەوە ناڕوات. دەقى ڕاگەیەندراوەکەى هەسەدە بەیاننامەیەک سەبارەت بە ئۆپەراسیۆنی ئەمنی دژی شانە تیرۆریستییەکان لە ڕۆژهەڵاتی دێرەزوور دوێنێ ئێوارە، ئێوارەی چوارشەممە، گرووپێک لە چوار چەکداری ئەنجوومەنی سەربازیی دێرەزوور، کە لە دەرەوەی ئەرکە فەرمییەکانیان لە ئەرکێکی ناسەربازیدا بوون، لە یەکێک لە دەرمانخانەکانی شارۆچکەی ئەلحەوایج لە ڕۆژهەڵاتی دێرەزوور چارەسەری پزیشکییان بۆ دەکرا و لە لایەن گرووپێکەوە کە پێدەچێت پەیوەندی بە ڕێکخراوی تیرۆریستی داعشەوە هەبێت، ڕووبەڕووی هێرشێکی تیرۆریستی بوون. هێزەکانمان ئۆپەراسیۆنێکی سەربازی وردیان ئەنجامدا کە لە ئەنجامدا یەکێک لە ڕفێنەرەکان کوژرا و سێ کەسی دیکەش برینداربوون. ئۆپەراسیۆنەکە بە پێی پلان بەردەوامە و جەخت لەوە دەکاتەوە کە هەر هێرشێک بۆ سەر کارمەندەکانمان یان گەلەکەمان لە ناوچەکە بێ سزا و یەکلاکەرەوە ناڕوات. کردنەوەی لێکۆڵینەوەیەکی دەستبەجێ و هەمەلایەنە ڕادەگەیەنین بۆ دیاریکردنی بارودۆخی ڕووداوەکە و دیاریکردنی بەرپرسیارێتی. جەخت لەوە دەکەینەوە کە هەموو زانیاری و وردەکارییەکانی پەیوەست بەو ڕووداوە دەهێڵرێنەوە تا ئەو کاتەی لێکۆڵینەوەکان تەواو دەبن و ڕێکارە پێویستەکان تەواو دەبن. هێزەکانی ئەنجوومەنی سەربازی دێرەزوور هەر هەوڵێک بۆ دەستکاریکردنی ئاسایش و سەقامگیری ناوچەکە ڕەتدەکەنەوە و ئیرادەی خۆیان بۆ بەدواداچوونی تیرۆر لە هەر شوێنێک بێت و پەرەپێدانی ئۆپەراسیۆنەکان دژی هەموو ئەو کەسانە دووپات دەکەنەوە کە مەترسی لەسەر گیانی منداڵەکانمان و دەستکەوتەکانی گەلەکەمان دروست دەکەن. فەرمانگەی ڕاگەیاندنی ئەنجومەنی سەربازی دێرەزوور ١٤ی ئابی ٢٠٢٥

مەزلوم عەبدی فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات ئاشکرای کرد: شەهید نورەدین سۆفی رۆڵێکی یەکلاکەرەوەی هەبوو لە ئۆپەراسیۆنی سەر ئەبـ.ـوبـ.ـەکر بەغدادی ئەمیری داعـ.ـش، بە وردی چاودێری راپۆرتە هەواڵگرییەکانی کرد و پێداگری لەسەر بڕیاردان لەسەر ئۆپەراسیۆنەکە. نورەدین سۆفی، فەرماندەی باڵا و دامەزرێنەری یەکینەکانی پاراستنی گەل، ساڵی 2021 بووە ئامانجی هێرشێکی ئاسمانی سوپای تورکیا بۆ سەر چیای گارا. رۆژی سێشەممە (12ـی ئابی 2025) لە مەراسیمێکی گەورەی جەماریدا و بەبەشداریی دەیان هەزار کەس تەرمەکەی لە قامیشلۆ بە خاکسپێردرا. فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات، مەزلوم عەبدی، کە ساڵانێک خوێندن و کاری شۆڕشگێڕانەی هاوبەشی لەگەڵ شەهید نور ئەلدین سۆفی لە سوریادا ئەنجامداوە، باسی لە کارەکتەری هاوڕێکەی و تێکۆشانی درێژخایەنی بۆ ئازادی کرد.  ئاماژەی بەوەشکرد، لە ڕۆژانی خوێندنەوە پەیوەندی نێوانیان قووڵتر بووەتەوە، هەروەها ئەو دوو خێزانە پێشتر یەکتریان ناسیوە، چ لە ڕێگەی کاری نیشتمانی و چ لە ڕێگەی پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانەوە.. مەزلوم عەبدی ڕۆڵێکی گرنگی تری نورەدینى ئاشکرا دەکات و دەڵێت "ئەو ڕۆڵێکی سەرەکی لە ئۆپەراسیۆنی کوشتنی ئەبوبەکر بەغدادی سەرکردەی داعشدا بینی، زانیاریمان لەسەر شوێنەکەی پێگەیشت، بەڵام هەندێک لە هەڤاڵان گومانیان لە ڕەسەنایەتی هەبوو، هەڤاڵ نورئەلدین بە پەرۆشەوە بەدواداچوونی بۆ کرد، خۆی پشتڕاستی کردەوە، دواتر بڕیارەکەی بۆ هێزەکانی سوریای دیموکرات و هێزەکانی سوریای دیموکرات و هێزەکانی سوریای دیموکرات بەجێهێشت". ئەو تەلارسازێکی سەرکەوتنی ئۆپەراسیۆنەکە بوو و لە ژێر فەرماندەیی ئێمەدا سەرکردایەتی کرد”.. مەزلوم عەبدی ئاماژەی بەوەشکرد، شەهید نورەدینیش بەشداری لە سەرکردایەتیکردنی شەڕەکانی عەفرین و سەرێکانیە و تەل ئەبیاد/ گیرە سپی کردووە و لە هەموویاندا ڕۆڵێکی دیار و بەرچاوی هەبووە . مەزلوم عەبدی فەرماندەی گشتی هێزەکانی سوریای دیموکرات لە کۆتایی قسەکانیدا بە ئاماژەدان بە بارودۆخی شەهیدبوونی هەڤاڵەکەی وتی، "لە ئەنجامی هێرشێکی ئاسمانی تورکیا شەهید بوو، شەهیدبوونی خەسارەتێکی گەورەیە بۆ بزووتنەوەی کورد لە ڕۆژاڤا و بۆ هەموو پێکهاتەکانی سوریا. ئەم ڕووداوە کاریگەرییەکی قووڵی دەبێت، بەڵام ئێمە، ئێمە، لە ئەنجامی هێرشێکی ئاسمانی تورکیا شەهید بوو. هەڤاڵانی، بەردەوام دەبن لە خەبات و بە ئامانجەکەی دەگەن”. مەزلوم عەبدی ئاماژەی بە لایەنی فەرهەنگی کەسایەتی شەهید کرد و گوتی: "ئەو کەسایەتییە ڕۆشنبیری بوو و بە سۆزەوە حەزی لە نووسین بوو. لە ساڵی ١٩٩١ زیاتر لە ساڵێک پێکەوە کارمان لە گۆڤاری 'دەنکی ولات' کرد، هەروەها لەبارەی شۆڕشەوە نووسیبووی، ئەم بەرهەمە کاریگەرییەکی زۆری لەسەر ژیانی شۆڕشگێڕانەی هەبوو. حەزی لە فیکری و پەروەردەیی و ئەدەبی و زانستی بوو". بابەتەکان، و وەک شۆڕشگێڕێکی ڕۆشنبیر ناسرابوو تەنانەت لە سەردەمی شۆڕشی ڕۆژاڤاشدا هەوڵیدا ڕۆمانێکی لەسەر بنووسێت و بەرهەم و بەرهەمەکانی ئامادەیە.". فەرماندە نورەدین سۆفی لە کۆتاییەکانی ساڵی ٢٠١٦ و سەرەتای ساڵی ٢٠١٧ پەیوەندی بە ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکانەوە کرد و ڕۆڵێکی کارای لە شەڕی بەکرێگیراوانی داعشدا بینی. مەزلوم عەبدی دەڵێت، "هەمیشە ڕۆڵی سەرەکی بینیوە لە هەڵمەتەکانماندا دژی داعش، هەڵمەتی ڕزگارکردنی ڕەقە یەکێک بوو لە قورسترین ئۆپەراسیۆنەکان، بەو پێیەی قەڵا و پایتەختی ئەو گروپە بوو، داعشیش لەو ماوەیەدا ڕێوشوێنی خۆپارێزی زۆری گرتەبەر، لەو هەڵمەتەدا ئیرادەی هەڤاڵ نورەدین یەکلاکەرەوە بوو لە بەڕێوەبردنی شەڕەکەدا. هەرکاتێک ڕووبەڕووی بەربەستێک بووینەوە، چارەسەری بۆ دەدۆزیەوە. ئەویش سەرکردایەتی شەڕی شکستپێهێنانی داعشی کرد لە باغۆز، دێرەزۆر، جێپەنجەیەکی ڕوونی لە نەهێشتنی داعش بەجێهێشت گەلەکەمان، لە هەموو پێکهاتەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا، سوپاسگوزاری ئەون کە لە تیرۆریزمی داعش ڕزگاری کردوون..

راوێژکارێتی ئاسایشی نیشتمانی عێراق دەڵێت: ئەوەی ئەم دواییە لەگەڵ ئێران واژۆ کراوە، "یاداشتێکی لێکتێگەیشتنە" نەک "رێککەوتن"،  پێش شەڕی ئیسرائیل لە دژی کۆماری ئیسلامی ئامادەکراوە. راشیدەگەیەنێت: هەندێك لە دەزگاکانی راگەیاندن باسیان لەوە كردووە گوایە لە سەردانەکەی عەلی لاریجانی ئەمینداری گشتی ئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نیشتمانی ئێران بۆ بەغداد، رێککەوتنێکی ئەمنی لە نێوان عێراق و کۆماری ئیسلامی ئێران واژۆ کراوە. راوێژکارێتی ئاسایشی نیشتمانی لە بەیاننامیەكدا ئاماژەی بەوەشداوە: دەیەوێت راستییەکان روونبکاتەوە بەوەی : عێراق كۆنوسێكی ئەمنیی لەگەڵ کۆماری ئیسلامی ئێران هەیە، لە 19ی ئازاری 2023 واژۆکراوە، کە ناسراوە بە رێککەوتنی هاوبەشی تایبەت بە ئاسایشی سنورەکان و رێوشوێنەکانی  تایبەت بە نەهێشتنی ئۆپۆزسیۆنی کوردی ئێران لە هەرێم. ئاماژە بەوەشدەكات: هەماهەنگی کراوە بۆ گۆڕینی ئەو كۆنوسە یان یاداشتی لێكگەیشتنە ئەمنییە، بۆ هەمان ناوەرۆك  بە ئاسایشی سنورەكان و هاوكاری ئەمنیی و ئەوەی پەیوەستە بە ئۆپۆزسیۆنی کوردی ئێران بە هەر پێنج حزبەكەیەوە. جەختیشدەكات: یاداشتنامەی لێکتێگەیشتنی ئەمنی کە واژۆ کرابوو، پێش دەستدرێژیی زایۆنیەکان بۆ سەر ئێران ئامادەکرابوو، کاتێکی پێویستی پێدراوەو لە کاتی سەردانەکەدا واژۆ کرا، پێداگریشدەكات لەوەی، هیچ رێککەوتنێکی ئەمنی لە نێوان عێراق و کۆماری ئیسلامی ئێران بوونی نییە، بەڵکو یاداشتێکی لێکتێگەیشتنی ئەمنییە.

دەستەی سەربەخۆی مافی مرۆڤ ڕایدەگەیەنێت شوێنی حەوانەوەی شاسوار عەبدولواحید لە بەڕێوەبەرایەتیی گرتن و گواستنەوەی سلێمانی هیچ کێشەیەکی نییە. سلێمان سندى بەڕێوەبەرى گشتى لە دەستەى مافى مرۆڤى کوردستان ئاشکرایکرد، ئەمڕۆ وەک شاندێک چوونەتە لاى شاسوار عەبدولواحید سەرۆکى جوڵانەوەى نەوەی نوێ لە زیندان و لەسەر داواکارى خۆى براوەتە ژوورێکى تایبەت. سلێمان سندى لە لێدوانێکدا وتى: وەک شاندێکى دەستەى مافى مرۆڤ چوونەتە لاى شاسوار عەبدلواحید لە گرتووخانەى راگرتن و گواستنەوەى سلێمانى بارودۆخى باشە بووە. گوتیشى: هەر ئەمڕۆ کەسوکارەکەى بینیویانە، وەک رێزێک خۆى داواى شوێنێکى تایبەتى کردووە و ژوورێکى پێدراوە و لەوێ راگیراوە. هەروەها ئاشکرایکرد، شاسوار عەبدولواحید داواى بینینى پارێزەرەکانى کردووە لەسەر داواکارى ئێمە بڕیارە سبەى پارێزەرەکانى ببینێت. شەوى رابردوو، لەسەر دۆسیەى پەرلەمانتارێکى پێشووى کوردستان، شاسوار عەبدولواحید دەستگیرکرا، بڕیاربوو، ئەمڕۆ ببرێتە بەردەم دادوەر، بەڵام دواخرا بۆ کۆتایی ئەم مانگە. لەلایەکى دیکەوە رەحمان غەریب، رێکخەری سەنتەری میترۆ بۆ داکۆکی لە مافی رۆژنامەنووسان،  راگەیاند: "ئەمشەو لە مەراسیمی ناساندنی کۆنسووڵی نوێی ئەمریکا چاومان بە کاک بافڵ تاڵەبانی کەوت، چەند پرسیارێکمان لێیکرد و یەکێک لە پرسیارەکانمان پەیوەندیی بە دەستگیرکردنی شاسوار عەبدولواحیدەوە هەبوو."   بە گوتەی رەحمان غەریب، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە وەڵامی پرسیارەکەیدا سەبارەت بە کەیسی سەرۆکی جووڵانەوەی نەوەی نوێ گوتوویەتی: "من ئاگام لە کەیسی دەستگیرکردنی شاسوار عەبدولواحید نییە، بۆ پرسیار لە من دەکەن؟"

ماڵپەڕی "بەغداد ئەلیەوم" لە زاری سەرچاوەیەکی حکومەتی عێراقەوە بڵاویكردووەتەوە: ئەنجومەنی وەزیران لە دانیشتنی یەک شەممەی داهاتوو، بڕیاری خەرجکردنی موچەی فەرمانبەران بۆ مانگی حوزەیران دەدات، دوای ئەوەی هەرێم بڕی  (120) ملیار دینار لە داهاتە ناوخۆییەکانی رەوانەی بەغداد دەكات.  ئەو سەرچاوەیە ئاماژەی بەوەشكردووە: دوای رێککەوتنی تەواوەتی لە نێوان وەزارەتی سامانە سروشتیەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان و وەزارەتی نەوتی عێراق و واژۆکردنی رێککەوتنەکە، نەوتەكە بووەتە پشکی کۆمپانیای سۆمۆ، وادەی دەستپێکردنەوەی هەناردەکردن دەمێنێتەوە كە لە ئەستۆی بەغدادو ئاستی خێرایی گەیشتنێتی بە رێککەوتن لەگەڵ لایەنی تورکی. وتوشیەتی: وەزارەتی دارایی هەرێم بڕی (120)ملیار دینار لە داهاتە ناوخۆییەکان دەگوازێتەوە بۆ بەغداد، دوای ئەوە ئەنجومەنی وەزیران لە دانیشتنی رۆژی یەکشەممەدا بڕیار دەدات راستەوخۆ موچەی فەرمانبەران بۆ مانگی حوزەیران خەرج بکات. ئەمەش لەکاتێکدایە ئێوارەى ئەمڕۆ وەزارەتی سامانە سروشتییەکان ڕایدەگەیەنێت لەگەڵ عێراق لەسەر میکانیزمی هەناردەکردنەوەی نەوت رێککەوتین،  کۆنووسی رێککەوتنەکە لەلایەن 23 کەسایەتیی شاندی هەردوولا واژۆ کراوە. چوارشەممە 13ـی ئابی 2025، وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێمی کوردستان، لە ڕاگەیەنراوێکدا، ئاماژە بەوە دا، لەسەر میکانیزمی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم، لەگەڵ وەزارەتی نەوتی حکوومەتی عێراق ڕێککەوتین، ڕێککەوتنەکەش لە لایەن 23 کەسایەتی شاندی هەردوولا واژۆ کراوە، کە 17ـیان ئەندامی شاندی وەزارەتی نەوتی عێراق بوون. وەزارەتەکە باسی لەوە کرد، کۆبوونەوەکان لە 17ـی مانگی ڕابردووەوە دەستیان پێکرد و لەم ماوەیە سەردانی تەواوی کێڵگەکانی نەوتی هەرێم کراوە و دوای هەڵسەنگاندنی کێشەکانی هونەری گفتوگۆیەکی زۆر، لە 11ـی ئەم مانگە ڕێککەوتن لەسەر میکانیزمی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم کراوە، کە بە گوێرەی بەرهەمی ڕۆژانەی کێڵگە نەوتییەکان دەبێت. وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێمی کوردستان، دەڵێت: 50 هەزار بەرمیل نەوت بۆ پێویستی ناوخۆی هەرێم گلدەدرێتەوە، بەرهەمەکەی دیکە بۆ هەناردەکردن ڕادەستی کۆمپانیای سۆمۆ دەکرێت. لە کۆتایی ڕاگەیەنراوەکەدا ئاماژە بەوەش کراوە، بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان، ماوەتەوە حکوومەتی فیدراڵ لەگەڵ حکوومەتی تورکیا قسە بکات و پرۆسەکە جێبەجێ بکرێت.

وەزارەتی سامانە سروشتییەکان ڕایدەگەیەنێت لەگەڵ عێراق لەسەر میکانیزمی هەناردەکردنەوەی نەوت رێککەوتین،  کۆنووسی رێککەوتنەکە لەلایەن 23 کەسایەتیی شاندی هەردوولا واژۆ کراوە. چوارشەممە 13ـی ئابی 2025، وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێمی کوردستان، لە ڕاگەیەنراوێکدا، ئاماژە بەوە دا، لەسەر میکانیزمی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم، لەگەڵ وەزارەتی نەوتی حکوومەتی عێراق ڕێککەوتین، ڕێککەوتنەکەش لە لایەن 23 کەسایەتی شاندی هەردوولا واژۆ کراوە، کە 17ـیان ئەندامی شاندی وەزارەتی نەوتی عێراق بوون. وەزارەتەکە باسی لەوە کرد، کۆبوونەوەکان لە 17ـی مانگی ڕابردووەوە دەستیان پێکرد و لەم ماوەیە سەردانی تەواوی کێڵگەکانی نەوتی هەرێم کراوە و دوای هەڵسەنگاندنی کێشەکانی هونەری گفتوگۆیەکی زۆر، لە 11ـی ئەم مانگە ڕێککەوتن لەسەر میکانیزمی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێم کراوە، کە بە گوێرەی بەرهەمی ڕۆژانەی کێڵگە نەوتییەکان دەبێت. وەزارەتی سامانە سروشتییەکانی هەرێمی کوردستان، دەڵێت: 50 هەزار بەرمیل نەوت بۆ پێویستی ناوخۆی هەرێم گلدەدرێتەوە، بەرهەمەکەی دیکە بۆ هەناردەکردن ڕادەستی کۆمپانیای سۆمۆ دەکرێت. لە کۆتایی ڕاگەیەنراوەکەدا ئاماژە بەوەش کراوە، بۆ دەستپێکردنەوەی هەناردەکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان، ماوەتەوە حکوومەتی فیدراڵ لەگەڵ حکوومەتی تورکیا قسە بکات و پرۆسەکە جێبەجێ بکرێت. ئەم ڕێککەوتنە نوێیە لە کاتێکدایە، کە هەنادەی نەوتی هەرێمی کوردستان لە ئاداری ساڵی 2023ـەوە، بەهۆی سکاڵایەکی عێراق لە دژی تورکیا تۆمارکرا و بەهۆیەوە هەناردەی نەوت لە ڕێگەی بەندەری جەیهانی تورکیا ڕاگیرا، کە بە گوتەی بەرپرسانی حکوومەتی هەرێمی کوردستان، ڕاگرتنی هەناردەی نەوتەکە، بە بەهای زیاتر لە 50 ملیار دۆلار زیانی بە ئابووریی عێراق و هەرێمی کوردستان گەیاندووە و جەختیش لەوە دەکەنەوە، هیچ لایەنێک لەو بڕیارە سوودمەند نەبوون. 

بەیانی ئەمڕۆ، كۆمپانیای گەلف كیستۆن، دەستپێكردنەوەی بەرهەمهێنانی لە كێڵگەی نەوتی شیخان راگەیاند، لە چەند رۆژی رابردووشدا كۆمپانیای شاماران دەستپێكردنەوەی كاركردنی لە هەردووە كێڵگەی ئەتروش و سەرسەنگ راگەیاند، كە هەندێك لەو كێڵگانە بەهۆی هێرشانە درۆنییەكانی ئەم دواییەوە زیانیان بەركەوتبوو، یان وەك رێكارێكی خۆپارێزی كاردنیان لە زۆرێك لە كێڵگە نەوتیەكان راگرت، بەوەش ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی كوردستان بۆ نزیكەی (80) هەزار بەرمیل لە رۆژێكدا دابەزی، بەڵام دوای دوای چەند رۆژێك لە  كەوتنەكاری كۆمپانیا نەوتیەكان، ئاستی بەرهەمهێنانی نەوت لە هەرێمی كوردستان (200) بەرمیلی رۆژانەی تێپەڕاند. عەلی حەمەساڵح، بڕیاردەری رەوتی هەڵوێست دەڵێت: بەرهەمی نەوت هەرێم لە ئێستادا گەیشتووەتە (٢٢٣) هەزار بەرمیلێك لە رۆژێكداو لە ناوخۆ دەفرۆشرێت، هیچ ئامادەكارییەك بۆ رادەستکردنی بەعێراق نەکراوە، پێشتریش حكومەتی هەرێمی كوردستان لە كۆبونەوەی ئاسایی خۆیدا بڕیاردا (١٢٠) ملیاری داهاتی ناوخۆ بۆ بەغداد رەوانە نەكات، تا بەغداد موچەی مانگی حوزەیرانی موچەخۆرانی هەرێم رەوانە نەكات.  عەلی حەمەساڵح  دەشڵێت: ئەم بەیانیە تەنێک نەوتی خاوی شێخان بە ٢٣٠ دۆلارو خورمەڵە بە ٢٦٠ دۆلار تاوكێ ٢٧٠ دۆلار فرۆشراوە. رادەستكردنی بڕی (230) هەزار بەرمیل نەوت و (120) ملیار دیناری مانگانەی داهاتی نا نەوتی، دوو خاڵی سەرەكی رێككەوتنەكەی ئەم دواییەی حكومەتی عێراق و حكومەتی هەرێمی كوردستانە، لە بەرامبەر رەوانەكردنی موچەی فەرمانبەرانی هەرێم. شاخەوان عەبدوڵا، جێگری سەرۆكی پەرلەمانی عێراق لە دواین لێدوانیدا، ئاماژەی بەوەكرد: رێككەوتن لەسەر دۆسییەی نەوت كراوەو پرسی داهاتە ناوخۆییەكانیش هەنگاوی گەورەی بڕیوە، بەڵام بە گوێرەی دواین زانیارییەكان، هەرێم تائێستا هیچ بڕە نەوتێكی رادەستی كۆمپانیای سۆمۆ نەكردووە، ئەوە لە كاتێكدایە، وەزارەتی نەوتی عێراق و سۆمۆ ئامادەییان دەربڕيووە بۆ وەرگرتنی هەر بڕە نەوتێك كە لەلایەن هەرێمی كوردستانەوە رادەستبكرێت. حكومەتی عێراقی لە چەندین بۆنەی جیاوازدا جەختیكردووەتەوە، هەرێم نەوت و داهاتە ناوتیەكان رادەست نەكات، ناتوانن موچەی فەرمانبەران رەوانە بكەن.

وتەبێژی یەکگرتوو دەڵێت، لە کاتێکدا مووچەخۆران چاوەڕێی چارەسەرکردنی گرفتەکانی نێوان هەرێم و بەغدان؛ هەواڵی دەستگیرکردنی سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێمان بیست"، دەشڵێت، داواكارین دادگا دوور لە هەر دەستتێوەردانێك لەگەڵ دۆسیەکە مامەڵە بكات و بەزووترین كات ئازاد بكرێت". ئەمڕۆ چوارشەممە ١٣ـی ئابی ٢٠٢٥، وتەبێژی یەکگرتووی ئیسلامی لەبارەی دەستگیرکردنی شاسوار عەبدولواحید لە لێدوانێکدا وتی، لە كاتێكدا هاوڵاتیان و مووچە خۆرانی هەرێمی كوردستان چاوەڕوانی چارەسەركردنی كێشە و گرفتەكانی نێوان هەولێر و بەغدان، هەواڵی دەستگیركردنی بەرێز شاسوار عەبدولواحید، سەرۆكی جوڵانەی نەوەی نوێمان لەلایەن پۆلیسی سلێمانیەوە بیست". وتیشی، " ئێمە لە یەكگرتووی ئیسلامی كوردستان نیگەرانین لەم رووداوە، داواكارین دادگا بەدوور لە هەر دەستتێوەردانێك لەگەڵ دۆسیەکە مامەڵە بكات و بەزووترین كات ئازاد بكرێت". ئەمەش لەکاتێکدایە، درەنگانی شەوی رابردوو هێزێکی ئەمنی چونەتە سەر ماڵەکەی شاسوار عەبدولواحید، سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ و دەستگیریان کرد، ئەمەش کاردانەوەی ناوخۆیی و دەرەکی لێ کەوتەوە و بە پێشێلکارییەکی نایاسایی وەسفکرا. وتەبێژى پۆلیسى سلێمانى ڕایدەگەیەنێت: شاسوار عەبدول واحید سەرۆکى جوڵانەوەى نەوەى نوێ، بەبڕیارى دادوەر دەستگیراوەو چوارشەممە دەبرێتە بەردەم دادوەرو وتەى لێ وەردەگیرێت. سەرکەوت ئەحمەد وتەبێژى پۆلیسى سلێمانى لەکۆنگرەیەکى ڕۆژنامەوانیدا وتى: بەپێى نوسراوێکى دادگای سلێمانی، شاسوار عەبدولواحید لە رۆژی 3/8/2025 بە شەش مانگ سزای بەندكردنی بۆ درەچووە. فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی کوردستان دەڵێ، هێزێکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان "هەڵیکوتاوەتە" سەر ماڵی سەرۆکی جووڵانەوەی نەوەی نوێ و رفاندوویانە. بەڵام وتەبێژى پۆلیس ئەوەى ڕەتکردەوە، سەرکەوت ئەحمەد وتى: هێزى پۆلیس بوەو بەبڕیارى داوەریش بووە,ڕێکارى یاسایی بەرانبەر گیراوەتە بەر، هەرکاتێک بەگونجاو بزانین ئەوکاتە دەچین بۆگرتنى هەرکەسێک بێت.

کۆمپانیای سۆمۆ دەڵێت، تاوەکو ئەمڕۆ نەوتی هەرێمی کوردستانیان رادەست نەکراوە، ئەگەر رادەستیان بکرێت، ئامادەن بۆ فرۆشتنی. وەزارەتی نەوتیش باس لە نزیکبوونەوە لە رێککەوتنی کۆتایی لەنێوان هەولێر و بەغدا دەکات.   عەلی نزار فایەق، بەڕێوەبەری گشتیی کۆمپانیای بەبازاڕکردنی نەوتی عێراق (سۆمۆ) راگەیاند، "ئێمە تەنیا لایەنی فرۆشیارین. سەرجەم ئەو رێکار و ئامادەکارییانەی پێویستن بۆ وەرگرتن و فرۆشتنی نەوتی هەرێمی کوردستان تەواوکراون، بەڵام تاوەکو ئێستا هیچ بڕە نەوتێکمان رادەستنەکراوە بۆ فرۆشتن."   لەبارەی هەناردەی نەوت لە رێگەی بۆری تورکیاوە عەلی نزار گوتی، "خەریکی چاوخشاندنەوەین بەو پێشنیازانەی حکومەتی تورکیا بۆ رێککەوتنی نوێ ناردوونی. بابەتەکە تەنیا پەیوەندی بە نەوتەوە نییە و چەندین وەزارەتی دیکەش پەیوەستن بەو رێککەوتنەوە کە پێویستە ئەوانیش سەرنجی خۆیانی لەسەر بڵێن، بەڵام بەدڵنیاییەوە پێش تەواوبوونی وادەکەی دەگەینە رێککەوتن."   سەبارەت بە فرۆشتنی نەوتی کەرکووک، بەڕێوەبەری گشتیی سۆمۆ ئاماژەی بەوە کرد، "مانگانە بەشێکی نەوتی کەرکووک هەناردەی ئوردن دەکرێ و نەوتی کێڵگەی گەیارەش لە نەینەوا لە رێگەی بەندەرەکانی باشوورەوە هاوشێوەی نەوتی بەسرە هەناردە دەکرێت." عەلی نزار لەسەر داهاتی نەوت باسی لەوە کرد کە "داهاتی نەوت راستەوخۆ لەو کۆمپانیا و لایەنانە وەردەگرین کە لێمان دەکڕن و هیچ دواکەوتنێک لە وەرگرتنی داهاتەکەدا نییە."   هاوکات سەرچاوەیەکی باڵا لە وەزارەتی نەوتی عێراق وتى، "تاوەکو ئەمڕۆ هیچ بڕیارێکی یەکلاییکەرەوە لەسەر پرسی نەوتی هەرێمی کوردستان نەدراوە، بەڵام بەم نزیکانە رێککەوتنی کۆتایی دەکرێ و هەناردەکردنەوە دەستپێدەکاتەوە."   ئەو سەرچاوەیە راشیگەیاند، "لەدۆخی هەناردەکردنەوەیدا، نەوتی هەرێمی کوردستان تەنیا لە رێگەی کۆمپانیای سۆمۆوە دەفرۆشرێت."   بەگوێرەی بڕیاری ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق تایبەت بە رێککەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا، پێویستە 230 هەزار بەرمیل نەوت بۆ هەناردەکردن رادەستی کۆمپانیای بەبازاڕکردنی نەوتی عێراق (سۆمۆ) بکرێت، 50 هەزار بەرمیلی دیکەش بۆ نێوخۆی هەرێمی کوردستان تەرخان بکرێت.

ئەمشەو هێزێکى ئەمنى چونەتە گوندى ئەڵمانى و لەماڵەکەى خۆى شاسوار عەبدولواحیدیان دەستگیرکردوەو گواستراوتەوە بۆ شوێنێکى نادیار. سەرچاوەیەکیش لە پۆلیسی سلێمانی بەمیدیاکانى یەکێتى ئەوەى پشتڕاستکردەوە شاسوار عەبدولواحید بە فەرمانی دادوەر دەستگیرکراوەو سکألاى لەسەر تۆمارکراوە. سەرچاوەیەکى ئاگادار، بەهاوڵاتى ڕاگەیاند: نزیکەى نیوکاتژمێر لەمەوبەر هێزێکى ئەمنیی چونەتە ناو گوندی ئەڵمانییەوەو سەرجەم دەرگاکانى هاتن و چونیان داخستووە و بە دوای شاسوار عەبدولواحیددا گەڕاون، دواتر هێزە ئەمنیەکە لەماڵەکەى خۆى شاسوار عەبدولواحیدیان دەستگیرکردوەو گواستراوتەوە بۆ شوێنێکى نادیار. بەوتەى سەرچاوەکە شاسوار عەبدولواحید لە بەغداد بووە و ئەمڕۆ گەڕاوەتەوە سلێمانی، دواى دەستگیرکردنەکەى بۆ جێیەکی نادیار براوە. بۆ ماوەی زیاتر لە یەک کاتژمێر هێزە ئەمنییەکان سەرجەم دەرگاکانی چوونەژورەوەی پڕۆژەی گوندی ئەڵمانییان داخست و رێگەیان نەدا هیچ ئۆتۆمبێلێک بچیتە ناو پڕۆژەکەوە سروە عەبدولواحید سەرۆكی فراكسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراق، لە ڕاگەیەندراوێکیدا دەڵێت: هێزێكی ئەمنی یەكێتی شاسوار عەبدولواحیدیان لە ماڵەكەی خۆی بۆ شوێنێكی نادیار رفاندووە. بەوتەى سروە هێزەكە بە فەرمانی بافڵ تاڵەبانیەو لەلایەن مەسرور بارزانیەوە ئەمریان پێكراوە. هەروەها وتیشى: كەس نەهاتووە بڵێ ساكاڵات لەسەرە، مەسەلەی سكاڵا راست نیە ئەوەی دەڵێن پێشتر ئەمری دەستگیر كردنی هەبووە وانیە، ئەوان لە هەڵوێستی شاسوار عەبدولواحید ترساون سروە عەبدولواحید، سەرۆکی فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی عێراقیش بە ئێن ئاڕ تی وتوە، تا ئێستا نازانن هێزەکەی یەکێتی شاسوار عەبدولواحیدیان بۆ کوێ بردووە. هەروەها وتیشى: ئەگەر بەزوویی چارەنوسى شاسوار دیاری نەکرێت هەڵوێستى توندمان دەبێت و کونسوڵ و باڵوێزخانەى وڵاتانمان ئاگادارکردوەتەوە. سىەرچاوەیەکى ئاگاداریش ئەوەى ڕاگەیاند کە دەستگیركردنی شاسوار عەبدولواحید لەلایەن پۆلیسی سلێمانیەوە بووە بە فەرمانی دادوەر. وتیشى: شاسوار عەبدولواحید پێشتر لە دادگا بە غیابی حوكمدراوەو ئێستا لەلای پۆلیس دەستبەسەرە. لەلایەکى دیکەوە فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی کوردستان لەڕاگەیەندراوێکیاندا دەڵێن: ئەمشەو کاتژمێر 10هێێزێکی یەکێتی بەبێ ئاگادارکردنەوەی پێشوەختە هەڵیان کوتاوەتە سەر ماڵی سەرۆکی جوڵانەوەی نەوەی نوێ. فراکسیۆنی نەوەی نوێ لە پەرلەمانی کوردستان ئەوەش دەخەنە ڕوو رفاندنی شاسوار عەبدولواحید لە کاتێکدا ئەگەر کێشەی مووچە لەم هەفتەیەدا چارەسەر نەکرایە هەڵوێستی جدیمان دەبوو. تا ئێستا پۆلیس و هێزە ئەمنییەکانى سلێمانى هیچ رونکردنەوەیەکیان نەداوە.

بۆ ناردنی مووچەی مانگی حوزەیران، حکومەتی فیدراڵی چاوەڕێی رادەستکردنی نەوتی هەرێمی کوردستانە، ئەو رادەستکردنەش لەلایەن هەولێرەوە پەیوەستە بە ناوەڕۆکی راپۆرتێک، کە بڕیارە وەزارەتی دارایی فیدراڵی ئامادەی بکات. هەردوو حکومەتی کوردستان و عێراق بەردەوامن لە گفتوگۆکردن بۆ جێبەجێکردنی ڕێککەوتننامەی نێوانیان لەبارەی مووچە، بودجە،  هەناردەکردنەوەی نەوت و داهاتی ناوخۆ، بەو ئامانجەی لیژنە هاوبەشەکان ڕاپۆرتەکانیان تەواو بکەن بۆ کۆبوونەوەی هەفتەی داهاتووی ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراق. شاندێک بۆ مووچە لە بەغدایە و بڕیارە هەفتەی داهاتوو دوو کێشە چارەسەر بکرێن، ئینجا بڕیار لە ناردنی مووچەی مانگی شەش بدرێت. سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان ڕاگەیاند: ئێستا  شاندێکی هەرێمی کوردستان لە بەغدایە و لەگەڵ لایەنە پەیوەندیدارەکان گفتوگۆ لەبارەی مووچە و پرسە هەڵپەسێردراوەکانی دیکە دەکەن، شاندەکە تەکنیکی  و هی وەزارەتی دارایی و ئابووری نییە، بەڵکو شاندی حکومەتی کوردستانە. بەوتەی ئەو سەرچاوەیە، پرسی هەناردەکردنەوەی نەوتی کوردستان نزیکبووەتەوە لە چارەسەر. بڕیارە سەرەتای هەفتەی داهاتوو دوو  کێشەی نێوان کۆمپانیا نێودەوڵەتییەکان و حکومەتی عێراق چارەسەر بکرێن، ناکۆکی لەبارەی 16 دۆلارەکەی تێچووی دەرهێنان و گواستنەوەی هەر بەرمیلێک نەوت. هەروەها قەرزی کۆمپانیاکان کە بڕەکەی نزیکەی یەک ملیار دۆلارە، شایستەی دارایی ساڵانی ڕابردووی کۆمپانیاکانە و تاوەکو ئێستا بۆیان خەرج نەکراوە، لیستی مووچەی مانگی حەوت ڕادەستی بەغدا کراوە و دەست بە وردبینیکردن کراوە و تاوەکو ئێستا وەزارەتی دارایی عێڕاق هیچ تێبینییەکی نەبووە.   لێکتێگەیشتنەکەی نێوان هەولێر و بەغدا کە 17ی تەممووز لەلایەن ئەنجوومەنی وەزیرانی عێراقەوە پەسند کرا، باس لەوە دەکات کە تیمێکی کاری هاوبەش لە وەزارەتی دارایی و دیوانی چاودێریی دارایی هەولێر و بەغدا دروست بکرێت، بە مەبەستی پۆلێنکردن و وردبینیکردنی داهاتە نانەوتییەکان و دیاریکردنی پشکی حکومەتی فیدراڵی لەو داهاتانە.   ئەو راپۆرتەی وەزارەتی دارایی فیدراڵی ئامادەی دەکات، لەسەر بنەمای کۆبوونەوەی نێوان ئەو تیمانە و پێشنیازەکانیان دەبێت.   سەرچاوەیەکی ئاگادار لەو پرسە راگەیاند، "هەرێمی کوردستان پێشنیازی کردووە مانگانە 100 ملیار دینار یان کەمتر دیاری بکرێت وەک داهاتی نانەوتی، کە لە مانگی ئایاردا 120 ملیار دینار بوو، چاوەڕێی ئەوە دەکات بزانێت ئەو پێشنیازانەی لەو راپۆرتەی وەزارەتی دارایی فیدراڵیدا جێبەجێ دەکرێت یان نا." بەگوێرەی زانیارییەکان، ناوەڕۆکی ئەو راپۆرتەی وەزارەتی دارایی فیدراڵی، رادەستکردنی نەوتی هەرێمی کوردستان یەکلا دەکاتەوە؛ بەوپێیەی هەرێمی کوردستان نایەوێت ئێستا نەوت رادەست بکات، تێبینییەکانی جێبەجێ نەکرێت و دواتر ناچار بێت رادەستکردنی نەوت رابگرێت.   پێشنیازی سەرۆکی تیمی هەرێمی کوردستان لەو تیمە هاوبەشەدا ئەوە بووە کە رادەستکردنی داهاتی نانەوتی بەگوێرەی یاسای کارگێریی دارایی بێت، کە 50%ی داهاتی فەرمانگە فیدراڵییەکانە، بەوپێیە بڕەکەی کەمتر دەبێت لەو 120 ملیارەی بەغدا بۆ مانگەکانی ئایار و حوزەیران دیاری کردووە.

ئاژانسی فرانس پرێس، لە ڕاپۆرتێکدا ڕایگەیاند، نوێنەرانی ئیدارەی خۆسەری کورد و حکومەتی سوریا لە دیمەشق بۆ درێژەدان بە دانوستانە بەردەوامەکانی نێوان هەردوولا کۆبوونەتەوە. ئەمەش دوای ڕاگەیاندنی حکومەت دێت کە بایکۆتی کۆبوونەوەکانی نێوان هەردوولا دەکات کە بڕیارە لە پاریس بەڕێوەبچێت . ئەمڕۆ سێ شەممە فرانس پرێس لەزارى سەرچاوەیەکى کوردەوە بڵاویکردەوە  کۆبوونەوەکە لەنێوان ئیلهام ئەحمەد و ئەسعەد شەیبانی وەزیرى دەرەوەى سوریا ئێوارەی دووشەممە بەڕێوەچووەو کۆبوونەوەکەش لەسەر داوای دیمەشق بووە. بەپێى ڕاپۆرتى ئاژانسەکە کە لەسەرچاوەیەکى کوردەوە وەریگرتوە، دەڵێت: ئیلهام ئەحمەد و شەیبانی گفتوگۆیان لەبارەی داڕشتەیەکی گونجاوی لامەرکەزی کردووەو هەردوولا رێککەوتوون لەسەر دوورخستنەوەی بژاردەی سەربازی. هەروەها رۆژاڤا و دیمەشق بەردەوامیی دانوستانیان بە سەرپەرشتیی نێودەوڵەتی دووپاتکردووەتەوە. کۆبوونەوەکە دوای ئەوە هات کە ئیدارەی خۆسەری کورد ڕۆژی هەینی  ڕابردوو کۆبوونەوەیەکی فراوانکراوی بێ وێنەی لە شاری حەسەکە ئەنجامدا، کە بۆ یەکەمجار نوێنەری کەمینەکانی دروز و عەلەوی لەخۆگرتبوو. لە بەیاننامەی کۆتاییدا، ئامادەبووان داوای دەستوورێکیان کرد کە "دەوڵەتێکی لامەرکەزی دامەزرێنێت". دیمەشق ڕەخنەی لە کۆبوونەوەکە گرت و بە "تێکدانی پڕۆسەی دیالۆگ"ی زانی و بایکۆتکردنی "هەر کۆبوونەوەیەک کە بڕیارە لە پاریس ئەنجام بدرێت" ڕاگەیاند، کە پێشەنگی هەوڵەکانی نێوەندگیری نێوان هەردوولا لەگەڵ واشنتۆنە. سەرچاوەیەکی حکومەتی سوریا بۆ ئاژانسی فرانس پرێس پشتڕاستی کردەوە کە دیدارەکەی نێوان ئیلهام ئەحمەد و شەیبانی ئەنجامدراوە، بەبێ ئەوەی وردەکاری زیاتر بخاتەڕوو. بڕیاربوو ناوەڕاستی ئەم مانگە هەردوولا لە پاریس کۆببنەوە، ئەمەش بە پشتبەستن بە ڕێککەوتنی وەزیرانی دەرەوەی سوریا و فەرەنسا و نوێنەری ئەمریکا لە دیمەشق. ئەم ڕێککەوتنە دوای کۆبوونەوەی کۆتایی مانگی ڕابردوو لە پاریس هات بۆ جێبەجێکردنی مەرجەکانی ڕێککەوتنی دوو قۆڵی کە لەلایەن ئەحمەد ئەلشەرا سەرۆک کۆماری سوریا و مەزلوم عەبدی فەرماندەی هێزەکانی سوریای دیموکرات (هەسەدە) لە 10ی ئازار بە سەرپەرشتی ئەمریکا واژۆ کرابوو.

تەرمی نورەدین سۆفی، گەیشتەوە رۆژئاوای کوردستان و لە شارۆچکەی دێرکەوە بەرەو قامیشلۆ بەڕێدەکرێت و دواتر لە رێوڕەسمێکی جەماوەریدا بە خاکدەسپێردرێت. نورەدین سۆفی یەکێک لە فەرماندەکانی هەپەگە بوو، کە لە 6ـی نیسانی 2021 و لە کاتی گەڕانەوەی لە رۆژئاوای کوردستان بۆ ناوچە شاخاوییەکانی باشووری کوردستان، لەلایەن فڕۆکەی تورکیاوە کراوەتەئامانج و گیانی لەدەستداوە. هەر لە سەعاتەکانی سەرەتای بەیانییەوە هەزاران کەس لە ناوچە جیاجیاکانی کانتۆنی سیزیرەوە ڕوویان لە نەخۆشخانەی دێریک وێتانی کرد بۆ وەرگرتنی تەرمەکە. بڕیارە کاروانەکە لە گیرکێ لێگێ، چیلەکسە و تیربەسپیێ بەدرێژایی ڕێگاکە لەلایەن خەڵکەوە پێشوازی لێبکرێت.  کاتێک تەرمەکە دەگاتە قامیشلۆ، کاتژمێر ١٧:٠٠ لە یاریگای شەهیدانی ١٢ی مارس مەراسیمێک بەڕێوەدەچێت، دوای ئەوە شەهید لە گۆڕستانی شەهیدانی دەلیل سەروکسان بەخاک دەسپێردرێت. دوێنێ ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە) هەواڵی گیانلەدەستدانی نورەدین سۆفی و کۆچەرۆ ئورفا بڵاوکردەوە. بەگوێرەی زانیاریەکان، "فەرماندەکانی هەسەدە لە قامیشلۆ لە رۆژئاوای کوردستان، چوونەتە لای بنەماڵەی نورەدین سۆفی و هەواڵی گیانلەدەستدانیان پێڕاگەیاندوون". هەر بەگوێرەی ئەو زانیارییانە، ئۆجەلان داوایکردووە رێوڕەسمێکی تایبەت بۆ بەخاکسپاردنى نورەدین سۆفی رێکبخرێت. نورەدین سۆفى ناوى راستەقینەى خەڵەف محەمەدە، خەڵکى رۆژئاواى کوردستانە و لە ساڵى 1990 پەیوەندى بە ریزەکانى پارتى کرێکارانى کوردستانەوە کردووە، لە ساڵى 2009 بووەتە فەرماندەى ناوەندیى پاراستنى گەل، لەپاش ساڵى 2015 گەڕاوەتە رۆژئاواى کوردستان. کۆچەرۆ ئۆرفا، ناوى راستەقینەى مەتین ئەرسلانە و خزمى عەبدوڵا ئۆجەلان و ئەندامى کۆمیتەى ناوەندیی پارتى کرێکارانى کوردستان بووە، لە چوارى تشرینى دووەمى 2019 گیانی لەدەستداوە و لەبارەی گیانلەدەستدانی کۆچەرۆ،  عومەر ئۆجەلان، برازاى ئۆجەلان و پەرلەمانتارى پارتى دەم لە تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان، دڵتەنگى خۆى بە هەواڵى گیانلەدەستدانى کۆچەرۆ ئۆرفا پیشانداوە و ئاشکرایکردووە، کۆچەرۆ ئۆرفا خاڵۆزایەتى.  

ناوەندى ڕاگەیاندن و چاپەمەنى هێزەکانى سوریاى دیموکرات، دەڵێت: چەند ڕۆژێکە گروپەکانی سەر بە حکومەتی دیمەشق هەوڵی ئیستفزازی هێزەکانمان دەدەن. لە چەند ناوچەیەک بە تایبەتی لە دەوروبەری شارۆچکەی دێر حەفەر و گوندەکانی دەوروبەری دەستیان کردووە بە جموجۆڵی گوماناوی. ڕاگەیەندراوەکەى ئەمشەوى هەسەدە ئاماژە بۆ ئەوەدەکات جموجۆڵی ئیستفزازی لەلایەن هێزەکانی حکومەتی دیمەشق لە دەوروبەری شارۆچکەی دێرحەفەر و گەڕەکی شێخ مەقسوود و ئەشرەفییە دەبینرێت. هەر لەو ڕاگەیەندراوەدا ئەوە دەخەنەڕوو ئەو هێزانە بەردەوامن لە پێشێلکردنی ئاگربەست، هەرچەندە شەڕڤانان و هێزەکانى هەسەدە ئارامیان گرتووەو هیچ وەڵامێکی ئەم ئیستفزازییە بەردەوامانە نادەنەوە. دەڵێن بەڵام ئەگەر بەردەوام بن لە بەئامانجگرتنی هێزەکانمان، ئێمە ناچار دەبین لەسەر بنەمای بەرگری شەرعی وەڵام بدەینەوە. راگەیەندراوەکەى هەسەدە باس لەوەشدەکات، هەروەها چەند ڕۆژێکە گروپەکانی دیکە لە دەوروبەری گەڕەکی شێخ مەقسوود و ئەشرەفیە کۆبوونەتەوە و دەورییەکانیان چڕتر کردووەتەوە. هەروەها فڕۆکە بێفڕۆکەوانەکانیان نزیکەی بەردەوام بەسەر گەڕەکەکاندا بە ئیستفزازییەکی ڕوون و ئاشکرادا دەفڕن و دەوترێت یەکێکیان لە پەراوێزی گەڕەکەکەدا تەقیوەتەوە.  دەشلێن: هەوڵەکانی ئەم گروپانە پێشێلکردنی ئاگربەست پێکدەهێنن و پێچەوانەی ڕۆحی ئەو ڕێککەوتنەیە کە ئەنجومەنی گەڕەکی شێخ مەقسود و ئەشرەفییە لە ١ی نیسان لەگەڵ حکومەتی دیمەشق واژۆیان کردووە و لەلایەن دانیشتوانی هەردوو گەڕەکەوە ئیدانە دەکرێن و سەلامەتی هاوڵاتیانی مەدەنی نیشتەجێی ئەو وڵاتە دەخەنە مەترسییەوە.  هەسەدە داوا لە حکومەتی سوریا دەکات دەست بەسەر هەڵسوکەوتی ئەو گروپە بێ ئیدارانەدا بگرێت، نەبنە هۆی شکست و داڕمانی ئەو ڕێککەوتن و لێکتێگەیشتنانەی لە نێوانماندا واژۆ کراون، خۆی لە هەر شتێک بپارێزێت کە گرژی زیاتر بکات و ئاشتی مەدەنی لە سەرتاسەری حەلەب و ناوچەکانی دیکە بپارێزێت.

سەرۆک کۆمارى تورکیا جارێکی دیکە جەختی لەوە کردەوە کە ناتانیاهۆ ناوچەکە بەرەو کارەسات دەبات و وتی، "هەموو کارێکی پێویست دەکەین بۆ وەستاندنی دڕندەیی غەززە و بۆ ئەوەی بەبێ پچڕان هاوکاری مرۆیی بگەیەنینە خوشک و برا برسیەکانمان لە غەززە". ئێوارەى ئەمڕۆ دووشەممە دوای کۆبوونەوەی ئاسایی ئەنجومەنی وەزیران، ڕەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆک کۆمارى تورکیا، لەسەر چەند پرسێکى جیازواز قسەیکرد. لەبارەى لیژنە پەرلەمانیەکەوە کە بۆ چارەسەرى پرسى کورد پێکهێنراوە، وتى: کۆمیسیۆنەکەمان بەگوێرەی چاوەڕوانییەکانی میللەتەکەمان ئەرکەکانی خۆی جێبەجێ دەکات. پشتگیری تەواو بۆ کارەکانی کۆمسیۆن دەکەین. ڕۆژی هەینی وەزیری بەرگریی نیشتمانی و ناوخۆ و بەڕێوەبەری(میت) پشتیوانى و پشتگیریان پێشکەش بە کۆمسیۆنەکە کرد و ئەندامانی کۆمسیۆنیان ئاگادار کردەوە. با هەموومان واز لە خوێنڕشتن بهێنین و کۆتایی بە ئازار بهێنین. هەروەها ئەوەشى خستەڕوو ئەو بڕیارانەی کە لە دوو کۆبوونەوەی یەکەمی کۆمسیۆندا بە کۆی دەنگ گەیشتن، دڵخۆشکەر بوون. هەڵوێستی ئێمە هەر لە یەکەم ڕۆژەوە ڕوون بووە: ئەرکی دامەزراوەی سیاسییە بەرامبەر بە میللەت کە هەڵوێستی نیشتمانی لەبارەی پرسە نیشتمانییەکان بگرێتەبەر. لەبەشێکى دیکەى قسەکانیدا ئەردۆغان باسى لەغەززە کرد، وتى: هەرگیز واز لە غەززە ناهێنین. ئێمە هەموو هەوڵێک دەدەین بۆ ڕاگرتنی دڕندەیی لە غەززە. تورکیا ڕوونترین وەڵام بە ئیسرائیل دەداتەوە. سەرۆک کۆمارى تورکیا ئاماژەى بۆ ئەوەکرد،  دەمەوێت میللەتی ئازیزم ئەمە بزانێت: تورکیا ئەو وڵاتەیە کە ڕوونترین وڵامی بە دڕندەیی و بەربەرییەتی و کۆمەڵکوژی و ئەشکەنجەدان و ستەمکارییەکانی دەوڵەتی تیرۆری ئیسرائیلی لە دژی خوشک و برا فەلەستینییەکانمان داوە. پاشنیوەڕۆى ئەمرۆ حکومەتی تورکیا بە سەرۆکایەتیی رەجەب تەیب ئەردۆغان، سەرۆککۆماری وڵاتەکە کۆبویەوەو یەکێک لە تەوەرەکانی کۆبوونەوەکەش پرۆسەی چارەسەرییە.   وەک میدیای فەرمیی ئەو وڵاتە دەڵێت، یەکێک لەبابەتەکانی کۆبوونەوەکەش جەنگی غەززە بووە، لەوانەش گفتوگۆ لەبارەی گەیاندنی هاوکارییە مرۆییەکان بۆ ئەو ناوچەیەی فەلەستین.   مژارێکی دیکەی کۆبوونەوەکە رێککەوتنی ئاشتیی نێوان ئازەربایجان و ئەرمینیا و دوایین پێشهاتەکان لەبارەی رێککەوتنەکە گفتوگۆیان لەبارەوە کراوە.