هاوڵاتی ناو و وێنەی 30 کوژراوی رۆژهەڵاتی کوردستان بڵاو دەکرێتەوە و رێکخراوەکانی مافی مرۆڤیش ئاشکرای دەکەن لە ماوەی 24 رۆژدا ناوی 35 کوژراو تۆمار کراوە. تۆڕی مافی مرۆڤی رۆژهەڵاتی کوردستان ناو و وێنەی 30 کەسی بڵاو کردوەتەوە کە راستەوخۆ بەهۆی گولـلەی هێزە ئەمنی و سەربازییەکانی ئێران گیانیان لەدەستداوە. هاوکات سەرچاوەکانی هەواڵی رۆژهەڵاتی کوردستان بڵاویان کردوەتەوە لە ماوەی 25 رۆژ لە خۆپیشاندان و ناڕەزایەتی لانیکەم 60 کەس لەو بەشە لە کوردستان گیانیان لەدەستداوە بەڵام تەنها ناوی 35 کەس تۆمار کراوە. دوای مەرگی ژینا ئەمینی لە (16/9/2022) ناڕەزایەتیی زۆربەی شارەکانی رۆژهەڵاتی کوردستانی گرتەوە و لە کۆی 31 پارێزگای ئێران خۆپیشاندان لە 28 پارێزگای ئەو وڵاتە بەڕێوەچو و بە پێی ئامارەکانی رێکخراوی مافەکانی مرۆڤی ئێران لە سەرتاسەری ئەو وڵاتە نزیکەی 190 کەس لە خۆپیشاندانەکاندا کوژراون.
عەمار عەزیز لەدوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆکە جەنگیەکانی تورکیا شەش جار گوندی کورتکا لەسنوری ناحیەی دینارتە سەر بە قەزای ئاکرێ بوردومان دەکات حەسەن سەلیم، خەڵکی گوندی کورتکایە سەر بەناحیەی دینارتە لەسنوری قەزای ئاکرێ بە هاوڵاتی وت"دوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆکە جەنگیەکانی تورکیا سنوری گوندی کورتکایان تا ئێستا شەش جار بوردومانکردوە زیانی زۆر بە دار و ژینگەیی گوندەکە کەوتووە" هاوکات زیانی گەیاندوە بەچەند پەنجەرەیەکی ماڵان" حەسەن سەلیم ووتیشی"ئەمە یەکەم جارە فرۆکەی تورکیا لەیەک رۆژدا شەش جار سنوری گوندەکە بوردومان بکات، ئەمەش ترس و دڵەراوکێی لەناو خەڵکدا دروستکردوە"هاوکات خەڵکی گوندەکە ناتوانن سەرەدانی دەوروبەری ئەو شوێنەیە بکەن ئەمە لەکاتێدایە باغی سماق لە نزیک شوێنی بوردومانەکەهەن بەڵام بەهۆی مەترسی بوردومان ناتوانن بچنە ناو باغەکانیان گوندی کورتکا زیاتر لە 50ماڵی تێدایە،ژمارەی خێزانەکان سەرووی110خێزانن، بەدووری12کێلومەتر دەکەوێتە سنوری ناحیەی دینارتە سەر بە قەزای ئاکرێ
هاوڵاتی ئێران رایگەیاند؛ بەهۆی ئەو سزایانەی لەندەن بەسەر بەرپرسانی وڵاتەکەدا سەپاندوەیەتی، باڵیۆزی بەریتانیا-ی لە تاران بانگهێشت کردوە و سزاکانی لەندەنیش بە بێ بەها ناودەبات. وەزارەتی دەرەوەی ئێران بڵاوی کردوتەوە؛ سایمۆن شێرکلیف، باڵیۆزی بەریتانیا لە تاران بانگهێشت کراوە و ئاگادار کراوەتەوە کە وڵاتەکەی لەسەر بنەمایەکی هەڵە بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی ئێرانی سزا داوە بۆیە ئەو سزایانە بە بێ بەها لەقەڵەم دەدرێن. وەزارەتی دەرەوەی ئێران ئاماژەی بەوە کردوە؛ لە ماوەی سێ هەفتەدا ئەوە سێیەمجارە کە بە بیانوی دەستوەردانەکانی لەندەن لە کاروباری ناوخۆیی ئێران، باڵیۆزی بەریتانیا لە تاران بانگهێشت کراوە. لە کاتی دەستپێکردنی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییەکان ، تاران میدکانی بەریتانیا و میدیا فارسییەکانی ئەو وڵاتەی تۆمەتبارکردوە بۆ هاندانی خۆپیشاندەران و دواتر بەهۆی هێرشکردنە سەر باڵیۆزخانەی کۆماری ئیسلامی ئێران لە بەریتانیا، ئەو وڵاتە لە رێگەی شێرکلیف ناڕەزایەتیی خۆی گەیاندوەتە لەندەن. ئێران لە دەستپێکی خۆپیشاندانەکانی ئەم دواییەوە ئەوە سێیەمجارە سایمۆن شێرکلیف، باڵیۆزی بەریتانیا لە تاران بانگهێشت کردوە . رۆژی دوشەممە وەزارەتی دەرەوەی بەریتانیا لە بەیاننامەیەکدا ژمارەیەک بەرپرسی باڵای کۆماری ئیسلامی ئێرانی بەهۆی سەرکوتی خۆپیشاندەرانی وڵاتەکەیان سزا دا و ئاشکراشی کرد دەست بەسەر داراییەکانیاندا دەگیرێت.
هاوڵاتی رێکخراوێکی سەر بە نەتەوەیەکگرتوەکان رایگەیاند؛ لە خۆپیشاندانەکانی ئێراندا ژمارەیەکی زۆر لە منداڵان و مێرمنداڵ لەو وڵاتە دەستگیر کراون و داواش دەکات منداڵان لە بەرامبەر توندوتیژییەکاندا بپارێزرێن. سندوقی نێودەوڵەتیی منداڵان (یونیسێف) لە راگەیەنراوێکدا ئاشکرای کردوە بە پێی ئەو راپۆرتانەی گەیشتوتە دەست ئەو رێکخراوەیەی سەر بە نەتەوەیەکگرتوەکان ژمارەیەکی زۆری منداڵان و مێرمنداڵ لە خۆپیشاندانەکانی 25 رۆژی رابردوی ئێران دەستگیر کراون و ژمارەیەکیشیان کوژراون. کاترین راسێڵ، بەڕێوبەتی یونیسێف لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاند؛ ئەوان لێدوانی ئەنتۆنی گۆتیرێس، سکرتێری نەتەوەیەکگرتوەکان بۆ بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی ئێران دوبارە دەکەنە کە خۆیان دوربگرن لە بەکارهێنان و دەستگیرکردنی منداڵان وەک کارتێکی فشار دژی خۆپیشاندانەکان. ئەو وتوشیەتی یونیسێف جەخت لەوە دەکاتەوە کە منداڵان و نەوجوانان دەبێت دوربن لە کێشە و گرژییە سیاسییەکان و پێویستە مافەکانیان لە چوارچێوەی دۆخێکی ئاشتییانەدا پارێزراو بێت. ئەمەش لەکاتێکدایە لە ماوەی رابردودا زیاتر لە نۆ منداڵ و مێرمنداڵ لە ناڕەزایەتییەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران گیانیان لەدەست داوە کە تەمەنیان لە نێوان نۆ تا 16 ساڵ بوە و کە سێ کەسیان کچ بون.
هاوڵاتی سوپای پاسدارانی ئێران ژمارەی هێزەکانی خۆی لە سنورەکانی نێوان هەرێم و رۆژهەڵاتی کوردستان زیاد دەکات و سەرچاوەکانش باس لە ئامادەکاریی هێرشی وشکانیی پاسداران بۆ ناو خاکی هەرێمی کوردستان دەکەن. پێگەی (ئەلعەرەبیە) لە زاری سەرچاوەیەکی ئەو پێگەیە رۆژی سێشەممە بڵاوی کردوەتەوە؛ سوپای پاسداران چەند یەکەیەکی تایبەتی رەوانەی سنورەکانی شاری بانە لە رۆژهەڵاتی کوردستان کردوە بە ئامانجی ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆن دژی پارتەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە هەرێم. سەرچاوەکەی ئەلعەرەبیە رایگەیاندوە؛ یەکەی سابرین و ناوەندی فەرماندەیی بەیتولموقەدەس کە سەر بە سوپای پاسدارانن لە سنورەکانی بانە لەگەل هەرێمی کوردستان جێگیر کراون و ژمارەیەکی زۆر لە چەکدارانی ئەو یەکەیە بە شۆفڵ و ئامێری تایبەت سەرقاڵی سەنگەر لێدانن کە بە مەبەستی ئەنجامدانی هێرش بۆ سەر هەرێمی کوردستان ئەو ئامادەکارییە دەکەن. بڵاوبونەوەی ئەو هەواڵە لە کاتێکدا پێشتر سەرچاوەیەک لە سوپای پاسداران رایگەیاندبو ئۆپەراسیۆن و هێرشی وشکانی ئێران بۆسەر هەرێمی کوردستان راگیراوە بەڵام بە مەرجی ئەوەی بنکە و بارەگاکانی پارتە نەیارەکانی ئێران لە هەرێم چۆڵ بکرێن.
هاوڵاتی لە ڕاگەیەندراوێکدا دەزگای میدیاو زانیاری هەرێمی کوردستان ڕایگەیاند فارس عیسا، سەرۆکى نوێنەرایەتی حکومەتى هەرێمى کوردستان لە بەغدا، لەسەر پرسى نەوت و هەناردەکردنى پشکى هەرێمى کوردستان لە بەنزین و نەوتى سپى له‌لایەن حکومەتى فیدراڵییەوە، باسى لەوەکرد کە بەپێی ڕێکەوتنى هەولێر و بەغدا، دەبێت تا ٢٠ ڕۆژى دیکە بەشە نەوتی هەرێم بگاتە هەرێمی کوردستان. فارس عیسا رایگەیاندوە:''لە چوارچێوەى ڕێکەوتنى نێوان هەولێر و بەغدا، وەزارەتی نەوتی فیدڕاڵی پێیان راگەیاندین پشکى هەرێمی کوردستان تا سەرى مانگ، واتە تا ٢٠ ڕۆژى دیکە دابین دەکرێت و پڕۆسەکە لە ١٥ی تشرینی یەکەمی ئەم ساڵ، دەست بە هەناردەکردنى ئەو بڕە سووتەمەنییە دەکرێت، بە ئومێدی ئەوەی وەک ساڵانى پێشووی لێ نەیەتەوە کە لە کۆی ٢٥٧ ملیۆن لیتری ساڵانە، کەمتر لە ٦٥ ملیۆن لیتر بۆ هەرێم نێردرا.'' ڕاشیگەیاندووە :'' لەسەر ڕاسپاردەی مەسرور بارزانی، سەرۆکى حکومەتى هەرێمی کوردستان، لە ڕێکەوتى ٢٠ی ئەیلولی ٢٠٢٢، لەگەڵ هەر یەک لە د.ئیحسان عەبدولجەبار، وەزیرى نەوت و د.حامد یونس ئەلزەوبەعی، بریکارى وەزارەت کۆبووینەوە، تاوەکو حکومەتی هەرێمی کوردستان بڕی ٢٥٧ ملیۆن و ٥٠٠ هەزار لیتر نەوتی سپی لە حکومەتی فیدراڵی بکڕێت و بۆ هەر خێزانێکی هەرێمی کوردستان ٢٠٠ لیتر دابین بکات.'' لە ڕاگەیەندراوەکەی دەزگای میدیاو زانیاری باس لەوەشکراوە ، "پێشتر بە بەهاى بازرگانى نەوتى سپى دەدرایە هەرێمى کوردستان و بۆ هەر لیترێک ٤٠٠ دینار وەردەگیرا، بەڵام ئێستا داوا کراوە وەک هاووڵاتییانى دیکەى عێراق مامەڵە لەگەڵ ئەم بەهایە بکرێت و بۆ هەر لیترێک ١٥٠ دینار وەربگیرێت و لە کۆبوونەوەى هەردوو سەرۆکوەزیرانى هەرێم و بەغداش ئەمە پەسەند کراوە و جێبەجێکردنەکەشى وەستاوەتە سەر بەغدا، چونکە لە ساڵی ٢٠٢١دا لەسەر هەمان بڕ ڕێکەوتن کرابوو، کەچى حکومەتى فیدراڵی سەرەڕاى وەرگرتنى پارەکە، نەوتەکەشی نەنارد و تەنیا نێزیکەی ١٠ ملیۆن لیترى بۆ خەڵکى هەرێمی کوردستان نارد و ئێستا ٩ ملیار و ٢٦٨ ملیۆن دینارى هەرێمی کوردستان لایی وەزارەتی نەوتى فیدراڵە".
هاوڵاتی حوکمەتی هەرێمی کوردستان ڕایدەگەیەنێت، لە سەنتەرەکانی دڵ چارەسەری تەندرووستی، بۆ کەسوکاری شەهیدان، زیندانییانی سیاسی، تاقانەکانی جینۆساید و بەرکەوتووانی چەکی کیمیایی، بێبەرامبەر ئەنجامدەدرێت. ماڵپه‌ری فه‌رمی حكومه‌تی هه‌رێمی كوردستان بڵاویكردووه‌ته‌وه، به‌گوێره‌ی رێککەوتنی نێوان هەردوو وەزارەتی (کار و كاروباری كۆمه‌ڵایه‌تی و کاروباری شەهیدان و ئەنفالکراوان) له‌گه‌ڵ (وەزارەتی تەندروستی)، پشکنین، نەشتەرگەری و چارەسەری تەندرووستی بێبه‌رامبه‌ر بۆ کەسوکاری شەهیدان، زیندانییانی سیاسی، تاقانەکانی جینۆساید و بەرکەوتووانی چەکی کیمیایی دەکرێت. لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە لە پارێزگاکانی هەولێر، سلێمانی و دهۆک لە سەنتەرەکانی دڵ بێبەرامبەر چارەسەری تەندروستی بۆ چەند توێژێکی فراوانی کۆمەڵگە دەکرێت کە ئەوانیش کەسوکاری شەهیدان، زیندانییانی سیاسی، تاقانەکانی جینۆساید و بەرکەوتووانی چەکی کیمیایی دەگرێتەوە.
هاوڵاتی ئەنجومەنی شارەوانیی شاری پاریس لە فەڕەنسا لە کۆبونەوەی زۆژی سێشەممەی ئەنجومەکە رایگەیاند هاوڵاتیی فەخری دەبەخشرێتە ژینا ئەمینی. ئانا ئیداڵگۆ ، سەرۆکی شارەوانییەکانی پاریس رایگەیاند؛ لە لایەن هەموو هاوکارەکان و دانیشتوانی شاری پاریس ژینا ئەمینی کراوەتە هاوڵاتیی فەخریی شارەکە و لە رێگەیەشەوە پشتیوانییان بۆ هەمو ئەو ژنانەی لە ئێران بۆ مافەکانیان تێدەکەوش رادەگەیەنن. ئەمڕۆ لە ناو هۆڵی ئەنجومەنی شارەوانییەکانی پاریس خولەکێک بێدەنگیی بۆ ژینا ئەمینی راگەیەنرا و بە چەپڵەڕێزان هاوڵاتیبونی فەخریی شارەکە بۆ ژینا ئەمینی راگەیەنرا. پێشتر سەرۆکی شارەوانیی پاریس رایگەیاندبو یەکێک لە شەقامەکانی ئەو شارە دەکرێت بە ناوی ژینا ئەمینی .
هاوڵاتی هاوپەیمانیى نەسر کە بەشێک بوو لە چوارچێوەى هاوئاهەنگى، نەچووەتە نێو هاوپەیمانیى بەڕێوەبردنى دەوڵەت. حەیدەر عەبادى سەرۆکی هاوپەیمانی نەسر بەشداری کۆبونەوەکانی هاوپەیمانی بەڕێوەبردنى دەوڵەت ناکات وڕایدەگەیەنێت "بەڵگەنامەى هاوپەیمانیى بەڕێوەبردنی دەوڵەتم واژۆ نەکردووە، پێى رازى نەبووم." ئەمەش لەکاتێکدایە رۆژی 24ى ئەیلوولى 2022، هاوپەیمانیى بەڕێوەبردنى دەوڵەت لەنێوان زۆرینەی لایەنەکانی هاوپەیمانیى چوارچێوەى هاوئاهەنگى، پارتى، یەکێتى، هاوپەیمانیی سەروەرى، عەزم و بابلیون واژۆکرا. هەر لەم بارەیەوە هاوپەیمانی نەسر کە خاوەنى دوو کورسی پەرلەمانى عێراقە،و یەکێکە لە پێکهاتە شیعەکانى نێو چوارچێوەى هاوئاهەنگى ڕایگەیاندووە کە ئێستا شتێک نەماوە بەناوى چوارچێوەى هاوئاهەنگىو بەشداری لە هاوپەیمانی بەڕێوبردنی دەوڵەت ناکات.
هاوڵاتی وەزارەتی ناوخۆی ئێران کۆمەڵە و دیموکرات و پەژاک بە هاندانی خۆپیشاندان لە رۆژهەڵاتی کوردستان تۆمەتبار دەکات و دەڵێت لە ژێر کاریگەریی ئیسرائیل و ئەمریکا دەیانەوەێت گورز لە کۆماری ئیسلامی ئێران بوەشێنن. ئەحمەد وەحیدی، وەزیری ناوخۆی ئێران لە لێدوانێکدا بۆ ئاژانسی هەواڵی (تەسنیم) رایگەیاندوە؛ پارتەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان لە ماوەی رابردودا ویستویانە خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییەکان ئاڕاستە بکەن و هەر بەو هۆیەشەوە ئاسایشی شاری سنە تێکچوە. وەحیدی ناوی کۆمەڵە و دیموکرات و پەژاکی هێناوە و وتویەتی: ئەوان و ئەمریکا و ئیسرائیل دڵخۆشن بە دروستبونی گرژیی لە ئێران و ناوچە کوردییەکان و ئامانجیان پارچەکردنی وڵاتەکەیە. هەر وەها ئەو پارتانەی تۆمەتبار کردوە بەوەی کە دەیانەوێت زیان بە سەرمایەگوزاریی و خزمەتگوزارییەکان بگەیەنن و بەڵێنیشی داوە بودجە و پڕۆژەی خزمەتگوزاریی زیاتر بۆ پارێزگای سنە تەرخان بکرێت. لێدوانەکانی ئەو بەرپرسەی کۆماری ئیسلامی ئێران لە کاتێکدایە جگە لە شارەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان خۆپیشاندان لە کۆی 31 پارێزگا زیاتر لە 29 پارێزگای وڵاتەکە خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیی بەڕێوەچو و لە تارانی پایتەختیش بە شێوەیەکی بەرفراوان خۆپیشاندانەکان بەردەوامە.
هاوڵاتی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق وەزیری دارای بە وەکالەت لە ئەرکەکەی دوردەخەنەوە وئەنجامدانی ئه‌ركه‌كانی وه‌زیری دارایی له‌لایه‌ن وه‌زیری نه‌وتی عێراقه‌وه به نایاسایی وه‌سفدەکەن. ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه ، محه‌ممه‌د حه‌لبووسی، سه‌رۆكی ئه‌نجوومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، به بریاری ژماره ١٦ی ساڵی ٢٠٢٢، فه‌رمانی لادانی ئیحسان عه‌بدولجه‌بار، وه‌زیری نه‌وتی عێراقی له پۆستی وه‌زیری دارایی عێراق به وه‌كاله‌ت واژووكرد. هەروەها ئەنجومەنی وەزیران داوایان لە سەرۆک وەزیرانی عێراق کردووە کەسێکی تر پۆستی وەزیری دارای پێبسپێردرێت. جێیباسە لە ناوەڕۆکی بڕیاره‌كه‌دا هاتووه، به‌پرسیاریه‌تی وه‌زیری دارایی بریتییه له چاودێریكردنی سه‌رجه‌م مامه‌ڵه دارایی و ژمێریارییه‌كانی وه‌زاره‌ته‌كانی ده‌وڵه‌ت، له كاتێكدا، وه‌زیری نه‌وت خۆی به‌رپرسه له گرنگترین داهاتی وڵات كه نه‌وته، بۆیه ئه‌وه پێچه‌وانه‌ی بنه‌مای شه‌فافیه‌ت و بێلایه‌نه‌ییه له راپه‌ڕاندنی ئه‌ركه داراییه‌كاندا.
هاوڵاتی دوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆکە جەنگیەکانی تورکیا بەرزاییەکانی چیای مەتین و سنوری گوندی سگێرێ و سەرگەلییان بۆردومانکرد، هاوکات لە سنوری گوندی زانا و کۆرتکا سەربەقەزای ئاکرێیان بوردومانکرد . خەڵکی قەزای ئامێدی بە هاوڵاتییان وت"لە ئێستادا بوردومانکردنی سنوری قەزای ئامێدی بووەتە بە رۆژانە، بەداخەوە دوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆکەی تورکیا وەکوو هەموو جار سنوری گوندی سەرگەلی وسگێرێ کە تەنها چەندکێلومەترێکی کەم دوورە لە سەنتەری قەزا بوردومانکردوە، زیانی گیانی دیار نیە بەڵام هەروەک لە وێنەکەدا دیارەزیانی زۆر بەر زەوی ناوچەکە کەوتووە" ئدریس یوسف، خەڵکی گوندی کورتکایە سەر بەناحیەی دینارتە لە سنوری قەزای ئاکرێ بە هاوڵاتی وت"دوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆکە جەنگیەکانی تورکیا سنوری گوندی کورتکا و زانا بۆردومانکردوە، زیانی زۆر بە دار و ژینگەیی هەردوو گوندەکە کەوتووە"
هاوڵاتی لەلێدوانێکیدا بەڕێوەبەری شوێنەوار و کەلەپووری پارێزگای دھۆک رایگەیاند: ''لە ساڵی ٢٠١٩ بە ھاوکاری زانکۆی ئودونی ئیتاڵیا چەندین کاری لێکۆڵینەوەی شوێنەوارییمان لە دەڤەری فایدە ئەنجام دا و بە نیازین لە ناوەڕاستی ئەم مانگەدا، گەورەترین پارکی شوێنەواریی لەسەر ئاستی ھەرێمی کوردستان و عێراق لە سنووری پارێزگای دھۆک و لە ناوچەی فایدە بکەینەوە کە پێنج شوێنی شوێنەواریی گرنگ دەکەونە ناو ئەو پارکەوە کە بریتین لە شوێنەوارەکانی خنس، جەروانە، بەندەوایە، فەیدی و ئەشکەوتی ھەڵامەت. پرۆژەکە تەنیا پارک نابێت، بەڵکوو لەناو پارکەکەدا سەنتەرێکی رۆشەنبیری گەورەش دروست دەکرێت و مۆزەخانە و تابلۆی شرۆڤەکردنیشی تێدا دادەنرێت''. بێکەس بریفکانی بەڕێوەبەری شوێنەوار و کەلەپووری پارێزگای دھۆک، بە ئاژانسی ئانادۆڵوی ڕایگەیاندووە رووبەری ئەو پارکەی ناحیەی فایدە کە نزیکەی ٢٠ کیلۆمەتر لە باشووری سەنتەری پارێزگای دهۆک دوورە، ١٣٠ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، ئەو شوێنەوارەی دۆزراوەتەوە لە ١٣ نەخشی ھەڵکۆڵراو پێکدێت، ھەر نەخشەیەک درێژیەکەی چوار بۆ پێنج مەترە و بەرزییەکەشی مەترێک و ٨٠ سم تاوەکو دوو مەتر بووە، وێنەی خوداوەند و شاکانی لەسەرە کە مێژوویەکەی بۆ سەدەی ھەشتی پێش زایین دەگەڕێتەوە کە ئەو کات کەمئاوی پەیدابووە لە پایتەختی ئاشوورییەکان لە نەینەوا، بۆیە شا سەنحاریب پێشی دوو ھەزار و ٨٠٠ سەد ساڵ ھەوڵیداوە ئاو بگەینێتە ئەم ناوچەیە و بۆ مەرامی کشتوکاڵیش سوودی لێوەربگیرێت کە درێژاییەکەی ١٠٠کم بووە و بەشێکی ئەو ئاوەش لە خنسەوە دەستی پێ کردووە. بەڕێوەبەرایەتی شوێنەوار و کەلەپووری پارێزگای دھۆک تاوەکو ئێستا زیاتر لە دوو ھەزار شوێنی شوێنەواریی لە سنووری پارێزگاکە تۆمارکردووە. بەڕێوەبەری شوێنەوار و کەلەپووری پارێزگای دھۆک ئاماژەی بەوەشکرد "ئەم پارکە دەبێتە مایەی ناساندنی ئەو شارستانییەتەی لە پارێزگای دھۆک ھەبووە و کەرتی شوێنەوار و کەلوپووریش دەچێتە قۆناغێکی دیکەوە، چونکە بێجگە لەم پارکە ئێستا کار لەسەر چەندین شوێنی تری شوێنەواری دەکەین وەکو کنیشتی حزقێل لە گوندی شووش و دەرگای ئامێدی و قوتابخانەی قوبەھان و شوێنەواری چوار ستوون و ئێستا دەستمان کردووە بە دروستکردنی رێگای پیادە بۆ شوێنەواری چوار ستوون کە دەکەوێتە ناو گەلی دھۆک، رێگای پیادە تاوەکو کێلیەی شەداش دەگەیێنین، رێگاکە رووناک دەکەین و چوار ستوونیش نووژەن دەکەینەوە و سێکیۆرتیش بۆ دادەنیێن کە دیمەنەکێ جوانتر دەداتە شاری دھۆک و گەشتیارێکی زووریش ڕووی تێدەکەن.
هاوڵاتی هەپەگە ناسنامەی چوار گەریلای شەهیدی بڵاوكردەوە، كە لەكاتی جیاجیا لە ناوچەی مەتینا شەهیدبوون، دەشڵێت: “ڕێپێوان لەسەر ڕێچكەیان و یادەوەریان، ئەركی سەرەكی ئێمە دەبێت.” ئەمڕۆ ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەكانی پاراستنی گەل-هەپەگە، لە ڕاگەیەندراوێكدا ناسنامەی چوار شەهیدی بڵاوكردەوە، كە لە ڕووبەڕووبوونەوەكانی دژی هێرشە داگیركارییەكانی دەوڵەتی تورك لە مەتینا شەهید بوون. لە ڕاگەیەنراوەكەی هەپەگەدا هاتووە، “لەو ڕۆژەوەی كە دەوڵەتی داگیركەری تورك دەستی بە هێرشی داگیركەری كردووە، هەڤاڵانمان شەڤین، ئارین، سوبحی و چەكدار لە گۆڕەپانەكانی بەرخۆدان بۆ ئەوەی پشتگیری لە هەڤاڵانیان بكەن لەنێو چالاكیدا بوون و یەكەم گولەیان بەرانبەر دوژمن تەقاند و هەڤاڵانمان بە رۆحی گیانبازی لە كاتە جیاوازەكاندا شەهید بوون”. هەپەگە دەشڵێت: لە هەڵوێستی ڕاهێنراودا تاوەكو بەشداریان لە شەڕدا بە شێوەیەكی گیانبازی، ئەم هەڤاڵانەمان بوون بە پێشەنگ و ڕێپێوان لەسەر ڕێچكەیان و یادەوەریان، ئەركی سەرەكی ئێمە دەبێت. ناسنامەی شەهیدەكان بەم شێوەیەیە: ناسناو: شەڤین چەكدار ناو و پاشناو: شەیدا ئەرەن شوێنێ لەدایكبوون: شڕنەخ دایك و باوك: سوبحیە و عومەر كات و شوێنی شەهیدبوون: ٢٤ی ئەیلولی ٢٠٢٢ \ مەتینا ****** ناسناو: ئارین ئارمانج ناو و پاشناو: مزگین ئەرەن شوێنێ لەدایكبوون: ئایدن دایك و باوك: یڵدز و ئەمین كات و شوێنی شەهیدبوون: ٣٠ی حوزەیرانی ٢٠٢٢ \ مەتینا ****** ناسناو: سونحی تۆڵهەڵدان ناو و پاشناو: یڵماز بەشالتی شوێنێ لەدایكبوون: ئەدەنە دایك و باوك: نەعیمە و ناسر كات و شوێنی شەهیدبوون: ٢٣ی تەمووزی ٢٠٢٢| مەتینا ****** ناسناو: چەكدار جانفەدا مەد ناو و پاشناو: ئەنوەر چەلیك شوێنێ لەدایكبوون: ئەدەنە دایك و باوك: فاتم و ماهیر كات و شوێنی شەهیدبوون: ١٢ی ئابی ٢٠٢٢ \ مەتینا لە كۆتایی ڕاگەیەنراوەكەی هەپەگەدا هاتووە، “ئێمە سەرەخۆشی لە هەموو گەلی كوردی وڵاتپارێز و لە خانەوادەی هاوڕێكانمان دەكەین، كە بە تێكۆشانیان زەمینەی شەڕێكی گەورەیان لە دژی دەوڵەتی داگیركەری تورك لە مەتینا خوڵقاند و بە شەهیدبوونیان فەرمانیان بە هاوڕێكانیان كرد كە زیاتر تێبكۆشن.”
لیژنەی ئاسایش و بەرگری پەرلەمان ئاشکرایکرد کە شەش پرۆژەیاسا لە رۆژانی داهاتوودا لە کارنامەی کۆبوونەوەکان دەخرێتە روو و گفتوگۆیان لەسەر دەکرێت . "خالد عوبێدی" سەرۆكی لیژنەكە بە ئاژانسی فەرمی هەواڵی عێراقی راگەیاندووە، "لیژنەكە چەند پرۆژە یاسایەكی هەیە، لەنێویاندا یاسای خزمەتی ناچاری، كە لە لیژنەكەدا خوێندنەوەی بۆ كراوە و پێشكەشی دەستەی سەرۆكایەتی كراوە،بۆ خستنە بەرنامەی کارەوە . عوبێدی راشیگەیاند " یاسای ئاسایش و زانیاری یەكێكە لە یاسا گرنگەكان،كە سەرەتادا لەناو لیژنەكەدا دەخوێندرێتەوە بۆ ئەوەی پێشكەشی سەرۆكایەتی بكرێت ، ھەروەھا ئێمە یاسای هەواڵگریمان هەیە و یاسای ئاسایشی نیشتمانی و هەمواركردنەوەی خزمەتگوزاری سەربازی و یاسای خانەنشینی لەگەڵی. وتیشی"لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە چەند رۆژی داهاتوودا میوانداری لیژنەی باڵای كۆنتڕۆڵكردنی ماددە هۆشبەرەكان دەكات بۆ تاوتوێكردنی یاسای بەرەنگاربوونەوەی ماددە هۆشبەرەكان و زانینی رێكارەكانیان و پێداویستییەكانیان. پێشتر فەرماندەیی هێزە زەمینییەکان ڕایگەیاندبوو کە 80%ی ناوچەکانی بەغدا لەژێر کۆنترۆڵی هێزەکانی پۆلیسدان، و لەکاتێکدا ئاماژەی بەوەدابوو کە هەفتەی داهاتوو وەجبەیەکی نوێی چەک دەگاتە دەستمان، بەڵام ڕایگەیاندبوو کە یاسای زۆرەملێی سەربازی دەبێتە گۆڕانکاری لە ئامادەکاری و تواناکانی سوپای عێراق.
.jpg)
