ماڵپەرێکى عێراقى: بەغدا یەکشەممە مووچەى مانگى پێنج دەنێرێت 

هاوڵاتی میدیا عێراقییەكان ئاشكرای دەكەن كە داعش خەلیفەیەكی نوێی هەڵبژاردوە كە برای ئەبو بەكر بەغدادییە و یەكە هەواڵگرییەكان خراونەتە حاڵەتی ئامادەباشییەوە. ئەمڕۆ 11ی تەموزی 2022، ماڵپەری سۆمەرییە نیوز لە سەرچاوەیەكی ئەمنییەوە راگەیاند:"عەواد ئیبراهیم بەدری كە نازناوەكەی حەسەن ئەلهاشمی قورەیشییە و برای ئەبو بەكر بەغدادییەو سەرۆكی پێشوتری ئەو رێكخراوەیە بە خەلیفەی نوێ هەڵبژێردراوە".  هەروەها ئەوە خراوەتەروو كە قورەیشی لە ئێستادا پۆستێكی باڵای لەو رێكخراوەدا هەیە و سەرۆكی ئەنجومەنی شورای داعشە. دوای بڵاوبونەوەی ئەو هەواڵە سەرجەمی یەكە هەواڵگرییەكان لە عێراقدا خراونەتە ئامادەباشییەوە و دەستیان كردوە بە كۆكردنەوەی زانیاری پێویست لەسەر ئەو كەسە و شوێنی نیشتەجێبونی. ئەبوبەكر بەغدادی یەكەم خەلیفەی داعش بوە و لە تشرینی یەكەمی 2019 لەلایەن هێزەكانی ئەمریكاوە كوژرا.  

هاوڵاتی هادی عامری، سەرۆكی هاوپەیمانی فەتح رایگەیاند كە بەشداری حكومەتی داهاتووی عێراق ناكەن. هادی عامری، سەرۆكی هاوپەیمانی فەتح رایگەیاند:" بەشداری حكومەتی داهاتووی عێراق ناكەین، بەڵام پشتیوانی لەو كاندیدە دەكات كە لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی لەسەری دەگەنە رێككەوتن. هەروەها رەتیدەكاتەوە ئەو یەكێك لە كاندیدانی پۆستی سەرۆك وەزیرانی داهاتوی عێراق بێت راشیگەیاند:" ئێمە بڕیاری خۆمان داوە و بەشداری حكومەتی داهاتوو ناكەین". میدیا عێراقییەكان باس لەوە دەكەن كێشە كەوتووە نێوان مالكی و عامرییەوە لەسەر كاندیدانی سەرۆك وەزیران و چۆنێتی بەرێوەبردنی حكومەتی داهاتوو.  

هاوڵاتی كۆمیتەی بەڕێوەبەری پەكەكە ڕایگەیاند كە رۆژی 14ی تەمموزیان بە “ڕۆژی شكۆی نەتەوەیی” ڕاگەیاندووە و داوایان لە هەمووان كرد لە هەموو ناوچەیەكدا تێكۆشان بۆ ڕووخاندنی ئاكەپە و مەهەپە زیاتر بكەن و دەشڵێن:" 14ی تەموز بووەتە ڕۆژی دژ بە هەموو جۆرە كۆیلەیەتی و خیانەت و خۆبەدەستەوەدان". كۆمیتەی بەڕێوەبەری پەكەكە لە بارەی ٤٠هەمین سالیادی بەرخودانی گەورەی رۆژی مردن ١٤ی تەمموزی ١٩٨٢ پەیامێكی بڵاوكردەوە. پەیامەكە لەسەر ماڵپەڕی پەكەكە بڵاوكراوەتەوە لە پەیامەكەدا هاتووە:"لە ساڵی ٢٠٢٢دا هێندەی مەترسییەكانیش دەرفەتی زۆریش هەیە لە ٤١هەمین ساڵ دا لەسەر هێڵی ١٤ی تەمموز بە بەهێزی بەرخودان و بەرەنگاری دەكەین و بە دڵنیاییەوە سەردەكەوین". دەقی پەیامی كۆمیتەی بەرێوەبەری پەكەكە: ئێمە تەڤگەری ئازادیی كوردستان و گەلی كورد لە ٤٠هەمین ساڵیادی بەرخۆدانی ڕۆژووی مردنی گەورەی ١٤ی تەمموزی ١٩٨٢ی سەركەوتوداین. ئێمە لە ١٤ی تەمموز، كە بووە بە ڕۆژی وەستانەوە لە دژی هەموو جۆرە كۆیلەیەتی و خیانەت و خۆبەدەستەوەدانێك، بڕیاری ژیانی ئازادی تیادا دراوە، بە “ڕۆژی شكۆی نەتەوەیی” ڕادەگەیەنین. لەسەر ئەم بنەمایە لە ڕێبەر ئاپۆ لە پێش هەمووانەوە یادی ‘ڕۆژی شكۆی نەتەوەیی‌ لە هەموو هەڤاڵان، گەلەكەمان و دۆستانمان پیرۆز دەكەین. لە ساڵی ٤١هەمینی بەرخودانی ١٤ی تەمموز هیوای سەركەوتن دەخوازین. ئێمە ئەو بزووتنەوە و گەل محەمەد خەیری دورمووش، كەمال پیر، عەلی چیچەك و عاكیف یڵمازمان لەبیرە، كە ئەم شكۆ و شەرەفەیان پێشكەش كردین و دایانە ژیانكرد، بە ڕێز و خۆشەویستییەوە یادیان دەكەینەوە. ئێمە بەڵێنی خۆمان دووپات دەكەینەوە، كە ئامانجەكانیان سەردەخەین و لەگەڵ یاد و بیریاندا دەژین و یاد و بیریان بە زیندویی ڕادەگرین. وەك دەزانرێت هەموو بەهاكان لە كوردستان، كە بە ناوی ئازادییەوە لەم  چل ساڵەدا بەدەستهاتوون و ئافرێنراون، لەسەر بنەما و بە پشتبەستن بە بەرخۆدانی گەورەی زیندان لە ساڵی ١٩٨٢دا بەدەستهاتوون. لە نەورۆزی ١٩٨٢دا بەرخۆدانی زیندان لەلایەن مەزڵوم دۆغانەوە دەستی پێكرد و لە ١٧ی ئایاردا لەلایەن چوار شۆڕشگێڕەوە پەرەی سەند و لە ١٤ی تەمموزدا بەرخودانی گەورەی ڕۆژووی مردن سەركەوتنێكی ئایدیۆلۆژییان بەم بەرخۆدانە بەخشی. لە دژی ڕژێمی فاشیست و سەربازی ١٢ی ئەیلولی ١٩٨٠ لە زیندانی ئامەد بڕیاری بەرەنگاربوونەوەی بەرخۆدانی گەورە بۆ ئازادی و دیموكراسی دەدرێت. پاشان ئەم بڕیارە مێژووییە لە چیا و شارەكان و دەرەوەی وڵات وەك بەرخۆدانی گەریلا و گەل كاری پێكرا و بەڕێوەبرا. ئەم بەرخودانە بووەتە بناغەی هەموو كار و تێكۆشانەكان ڕێبەر ئاپۆ لەوبارەیەوە وتی: “ئێمە لەسەر بەڵێنەكەی خۆمان بۆ ماهیر، دەنیز و ئیبراهیم كۆبووینەوە، لەسەر بەڵێنی خۆمان بۆ حەقی پەكەكەمان پێكهێنا، بە بەڵێنمان بە مەزڵوم گەڕاینەوە وڵات و لەسەر بەڵێنی خۆمان بۆ بەرخۆدانی ١٤ی تەمموز هەڵمەتی گەریلامان لە ١٥ی تەباخی ١٩٨٤دا دەستپێكرد. هەر خۆی بنەمای هەموو ئەو شتانە، كە لە چوارچێوەی هەڵمەتی گەریلایی ١٥ی ئابدا ئەنجامدراون بۆ بەرخودانی ڕۆژووی مردنی گەورەی ١٤ی تەمموز دەگەڕێتەوە. لە كوردستان هەموو شتێك بە ناوی ئازادییەوە بە تێكۆشانێك لەسەر بنەمای ئەم بڕیارە مێژووییە بە دەستهاتووە. بە گشتی بەرخۆدانی گەورەی زیندان لە ساڵی ١٩٨٢ بە تایبەتی چالاكیی ڕۆژووی مردنی ١٤ی تەمموز هێڵ و شێوازی تێكۆشانی ئازادیی كوردستانی دیاریكرد. ئەم پەیوەندی و پەیوەستبوونە بە ئازادیی وڵات و گەلەوە، باوەڕی مەزن بە واقیع و ڕاستیی ڕێبەر ئاپۆ،  بوێری و ئازایەتی، فیداكاریی گەورە، بەرپرسیارێتیی قووڵ و ئەركی مێژوو بووە بە تایبەتمەندیی سەرەكی ئەم هێڵە. محەمەد خەیری دورموش، وتبوی: ‘با لەسەر كێلی گۆڕەكەم بنووسن، ئەوە قەرزدارە‌، كەمال پیریش وتبوی “من لەم بزووتنەوەیەدا سەركەوتن دەبینم‌. ئەو ڕاستییەی دیاری كرد. ئەم هێڵە شۆڕشگێڕە ڕاست و نیشتمانپەروەرە ماوەی ٤٠ ساڵە گەلی كوردی پەروەردە دەكات و گەلی كوردی هێناوەتەوە سەر خۆی و رێكیخستووە، خستوویەتییە ناو تێكۆشان و چالاكییەوە. ئەو شتانە بوونەتە هۆی ئەوە، كە مرۆڤ چۆن  لە بەرامبەر سیاسەت و تێڕوانینی فاشیستی و داگیركاری و پاكتاوكارانە خۆڕاگری بكەن و سەربكەون. گەریلاكانی ئازادی هێڵی ١٤ی تەمموز بۆ خۆیان بە بنەما دەزانن بزووتنەوەكەمان و گەل ئەمڕۆ لەسەر هێڵی ١٤ی تەمموزدا بەرخۆدان دەكەن و سەردەكەون. گەریلاكانی ئازادیی كوردستان، كە ماوەی سێ مانگە گەورەترین و مانادارترین بەرخۆدانی مێژوویی لە زاپ و ئاڤاشین و مەتینا ئەنجام دەدەن، ئەو بەرخودانە لەسەر هێڵی ڕۆژووی مردنی گەورەی ١٤ی تەمموز پێكدێت، كە بۆ خۆی كردووەتە بنەما. ئەگەر مرۆڤ سەرنج بدات، لەبەر ئەوە لەسەر هێڵی ١٤ی تەمموز لە هەموو شوێنێك و لە هەموو هەلومەرجێكدا گورزی مەرگ و كەمەر شكێن لە فاشیزمی ئاكەپە و مەهەپە دەدرێت و بەم شێوەیە سەركەوتن بەدەست دێت. لەسەر ئەم بنەمایە زاپ و ئاڤاشین و مەتینا و كوردستان بە گشتی بۆ فاشیزمی ئاكەپە و مەهەپە، بۆ سیاسەت و تێگەیشتنی فاشیستیانە بووەتە گۆڕستان، ئەو هێزەیە كە تێكناشكێت و گەلی كورد و گەریلاكانی ئازادی بۆ هەموانیان سەلماندووە، گەورەترین و مانادارترین داستانی قارەمانانەی گەلی كورد و مرۆڤایەتی دەنووسن و تۆمار دەكەن. لەسەر ئەو بنەمایە جاریكی تر سڵاو دەنێرین بۆ گەریلاكانی هەپەگە و یەژەئاستار كە بەتایبەتی لە زاپ، ئاڤاشین و مەتینا و بە گشتی لە هەموو كوردستان شەڕی ئازادی هەرە بەواتای مێژوویی بەڕێوەدەبەن و بە هۆی سەركەوتنی ئەوان لەسەر هێڵی 14ی تەمموز لە دڵ و گیانەوە پیرۆزباییان پێدەڵێین. ئێمە هەموو شەهیدانی قارەمانی ئەو بەرخودانە پیرۆزە بە رێز، پێزانین و خۆشەویستییەوە بە بیردەهێنینەوە. بە تایبەتی هێزی فەرماندە و شەڕڤانانی یەژەئاستار كە وەك شمشێری تیژی ئازادی پێشەنگایەتی لە بەرخودان لە هەموو گۆڕەپانێك دەكەن، لە دژوارترین دۆخدا سەركەوتنی گەورە بەدەستدەهێنن و مزگێنی سەرفرازی شۆڕشی ئازادی ژنان دەبەخشن، سڵاویان لێدەكەین و سەركەوتنیان بۆ دەخوازین. گەلی وڵاتپارێز و دۆستانی شۆڕشگێڕ و دیموكراتمان لە هەر چوار پارچەی كوردستان و لە دەرەوەی كوردستان بەرخودانی مەزن بەڕێوەدەبەن، لەسەر هێڵی بەرخودانی ١٤ی تەمموز تێدەكۆشن و سەردەكەون. بەرخودانی مێژوویی كە مەزڵوم، كەمال، خەیری و سەكینەكان چل ساڵ بەر لە ئێستا لە زیندانی ئامەد كردیان، ئەمڕۆ بۆ ژنان، گەنجان و گەلانی رەنجدەر كە لە هەموو گۆڕەپانێكدا تێدەكۆشن دەبێتە سەرچاوەی ئیلهام و كاریگەری. لەسەر ئەو بنەمایە هەڵمەتی كات كاتی ئازادی ئێمە لە پێناو ئازادی جەستەیی رێبەر عەبدوڵا ئۆجالان دەستیپێكراوە، رۆژ لە دوای رۆژ گەشتر دەبێت. لەبەر ئەو هەڵوێستە روون و تێكۆشەرانەی ئەوان، ژنان و گەنجان بە تایبەتی و هەموو گەلەكە وڵاتپارێزەكەمان و دۆستانی شۆڕشگێڕ دیموكراتمان سڵاو دەكەین و هەموو كات سەركەوتنی گەورەیان بۆ دەخوازین. لە ساڵی ٤١ هەمینیشدا ئێمە لەسەر هێڵی ١٤ی تەمموز بە بەهێزی خۆڕاگری دەكەین و سەردەكەوین بزوتنەوەكەمان و گەلەكەمان ساڵی ٤١ هەمینی بەرخودانی رۆژووی گەورەی مەرگی ١٤ی تەمموز بەم جۆرە پێشوازی دەكەن. ئێمە رایدەگەیەنین كە لە ٤١ هەمین ساڵیشدا ئێمە لەسەر هێڵی ١٤ی تەمموز بە بەهێزی خۆڕاگری دەكەین و سەردەكەوین. زۆر روونە كە ئێمە كەوتووینەتە ساڵێكی بەو جۆرە كە دیكتاتۆری فاشیستی ئاكەپە و مەهەپە هەڵدەوەشێت و لە مێژوودا دەكەوێت ژێر زەوی. ئێمە باش دەیبینین كە لەم ساڵەدا هێندەی مەترسی هەیە دەرفەتیش هەیە. ئێمە رادەگەیەنین كە دەرفەتەكان باش بەكاردەهێنین، بەر بە مەترسییەكان دەگرین، هەموو هێزەكانی ناتۆ و وڵاتانی تر وشیار دەكەینەوە كە پشتگیری فاشیزمی ئاكەپە و مەهەپە نەكەن كە لە بەردەم رووخاندایە و نەبنە هاوبەشی قڕكردنی كوردان. ئێمە رایدەگەیەنین كە بە تایبەتی پەدەكە پێویستە كوردانی هاوكاری داگیركەران نەبنە كەرستەی هێرشە قڕكاری و فاشیستیەكانی ئاكەپە و مەهەپە. لەبەر ئەوەی ئەو هێزانە هەر چییەكیش بكەن فاشیزمی ئاكەپە و مەهەپە دەڕوخێت و ئەوان لە ژێر داروپەردووی ئەو وێرانەدا دەمێننەوە. لەماوەی رابردوودا هەندێك لایەنی باڵادەست لە توركیا، لە بارەی دۆخ لە ئیمراڵی و رێبەر عەبدوڵا ئۆجالان گریمانەی جیاجیا باس دەكەن. ئێمە بە وریایی و توڕەیەكی زۆرەوە هەموو ئەوانە چاودێری دەكەین. لایەنێكی ئەو دۆخە ئەوەیە كە خاوەنی ئەو قسەوباس و گریمانانە چەندە پێویستیان بە راستی رێبەر ئاپۆ هەیە. ئەو لایەنانە ئەوەندە لاواز بوون كە هیوای خۆیان بەوە بەستووەتەوە كە گوایە بزوتنەوەی ئازادی كوردستان پارچەپارچە دەبێت. ئەوانە چەندە راستیش بن ئێمە ئەو قسە و قسەڵۆكانە وەك قوڵبوونەوەی گوشار و شانتاژ لەسەر رێبەر ئاپۆ تێدەگەین. لەسەر ئەو بنەمایە ئێمە داوا لە هەموو گەلی خۆمان و دۆستانمان دەكەین كە با تێكۆشان لە بەرامبەر سیستمی ئەشكەنجە و گۆشەگیری ئیمراڵی گەشتر بكەن. دیارە ئەگەر قۆناغی رووخانی ئەوان بە خێرایی رووبدات، فاشیزمی ئاكەپە و مەهەپە بە هۆی ترس لە گیانی خۆی گوشار، تیرۆر، كۆمەڵكوژی و هێرشی داگیركاری زیاتر دەكات. هەرێمەكانی پاراستنی مێدیا لە پێشەوە هێرشەكانی بۆ سەر مەخمور، شەنگال و رۆژئاوا زیاتر دەكات. بە تایبەتی ئەگەری هەیە لەسەر باكور و رۆژهەڵاتی سوریاش هەندێك هێرشی داگیركاری بكات. لەبەرامبەر ئەو شتانەدا ئێمە رایدەگەیەنین كە دەبێت گەلەكەمان و هێزەكانی ئازادی لە هەموو گۆڕەپانێك رێوشوێنی زیاتر وەربگرن و لە بەرامبەر دوژمنی فاشیستی پاكتاوكەر تێكۆشان بەهێزتر بكەن. ئێمە لەو بڕوایەداین كە گەل و هێزەكانی ئازادی لە باكور و رۆژهەڵاتی سوریا لە بەرامبەر هێرشی نوێی داگیركەر بەرخودانی سەركەوتووانە بەڕێوەببەن و بەر بە دوژمن بگرن و ئێمە دەمانەوێت ئەوە رابگەیەنین كە گەلەكەمان و دۆستانی دیموكراتمان لە هەر چوار پارچەی كوردستان و دەرەوەی وڵاتیش پشتگیری لەو بەرخودانە دەدەن. لەسەر ئەو بنەمایە ئێمە ‘رۆژی شكۆی نەتەوەیی‘ پیرۆز دەكەین، ئافرینەرانی ئەو رۆژە مێژووییە بە رێز و شكۆوە بە بیردەهێنەوە، ژنان و گەنجان بە تایبەتی ئێمە داوا لە گەلی وڵاتپارێز و دۆستانی دیموكراتمان دەكەین با هێڵی بەرخودانی ١٤ی تەمموز باش و راست درك پێبكەن و لەسەر ئەو هێڵە تێكۆشانی روخاندنی فاشیزمی ئاكەپە و مەهەپە لە هەموو گۆڕەپانێك گەشتر بكەن”.  

هاوڵاتی چوارچێوەی هەماهەنگی شیعەكان ئەوە دووپاتدەكەنەوە كە" بە هیچ شێوەیەك گفتوگۆ و دانوستان لەسەر بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی لەبەرامبەر نەوتی هەرێم ناكەن و پاڵپشتی جێبەجێكردنی بڕیارەكە دەكەن". عەلی فەتلاوی سەركردە لە چوارچێوەی هەماهەنگی بە میدیاكانی عێراقی رایگەیاند:"لایەنەكانی ناو چوارچێوەی هەماهەنگی كۆدەنگن لەسەر جێبەجێكردنی بڕیارەكەی دادگا سەبارەت بە نەوتی هەرێم و هیچ سازشێك لەسەر ئەوە ناكەن". هەروەها راشیگەیاند:"ئەو بڕیارەی دادگا  بابەتێكی یاساییە و سیاسی نییە و لە دانوستانەكانی پێكهێنانی حكومەتدا هیچ گفتوگۆیەكی لەبارەوە ناكرێت". بەپێی زانیارییەكان، پارتی دیموكراتی كوردستان دەیەوێت لە سەر بنەمای هەڵوەشانەوەی بڕیارەكەی دادگا دەنگ بۆ پێكهێنانی حكومەتی نوێی عێراق بدات و ئەوەشی وەك پێش مەرج داوەتە لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگی شیعەكان.  

هاوڵاتی میدیای گەلی كوردستان، كە میدیای فەرمی یەكێتییە بڵاویكردووەتەوە كە دادگای كەرخ لە بەغدا لە ١٢ی حوزەیران سكاڵای  پارێزەر و موكیلی  لاهور  جەنگی بورهانی رەتكردۆتەوە. هەروەها ئەوە خراوەتەروو كە "دادگای كەرخ سكاڵای دژی یەكێتیی نیشتمانیی كوردستانیی رەتكردۆتەوە و ئەو دەنگۆ و ژاوەژاوانەی  لەم رۆژانی پشووی جەژنەدا بڵاوكراونەتەوە هیچ ئەسڵ و ئەساسێكی نییە". هاوكات سەرچاوەیەكی فەرمی بە راگەیاندنە رەسمییەكانی یەكێتیی راگەیاند:" دادگای كەرخ لە بەرواری ١٢ی حوزەیرانەوە سكاڵای پارێزەر و موكیلی  لاهور  جەنگی بورهان رەتكردۆتەوە". "ئێمە لەبەر رێزگرتن لە رێكارە ئیداری و یاساییەكان پێمان باش نەبوو هیچی لەبارەوە بڵاوبكەینەوە بەڵام بۆ بنبڕكردنی چەواشەكاری و ژاوەژاوی ناڕەوا وا بڵاویدەكەینەوە"، میدیای یەكێتی وا دەڵێن.

هاوڵاتی ئەحمەد حاجی رەشید، ئەندامی خولی پێشووی پەرلەمانی عێراق ئاماژە بەوە دەدات لە ساڵی داهاتوودا گەشەی ئابووری پاشەكشە دەكات. ئەحمەد حاجی رەشید لە نوسینێكیدا لەبارەی دۆخی ئابووری دەشڵێت:" لەكۆتایی ئەم مانگی تەموزی ٢٠٢٢ دا سندوقی دراوی نێودەوڵەتی پێشبینیەكانی خۆی سەبارەت بەگەشەی ئابوری جیهان بۆ (6) مانگی داهاتوو وهەروەها ساڵی ئایندە بڵاو دەكاتەوە .ئەمە لەكاتێكدایە كە پێشبینەكان بۆ ساڵی ٢٠٢١ گەشەی ئابوری وڵاتان گەشتبوە ٦.١٪ ،بەڵام پێشبینیەكانی گەشەی ئابوری بۆ ساڵی ٢٠٢٣ كە چاوەروان دەكرێت گەشەی ئابوری پاشەكشە بكات بۆ ڕێژەی ٣.٦٪ كە دەكاتە نیوەی گەشەی ساڵی ٢٠٢١ ". دەقی وتاری ئەحمەد حاجی رەشید هەرێم و عێراق لەكوێی هاوكێشە ئابوریەكانی جیهاندان لەڕاستیدا زۆر لە مێژە دەمەوێت لەسەردۆخی ئابوری بنوسم تابتوانم بەشداریەك بكەم لە دروست كردنی لانی كەمی ڕۆشنبیریەكی ئابوری یان بەشداربم لە چارەسەری بەشێك لەگرفتەكان كە لەم ساڵانەی كەدێت ڕوبەڕومان دەبێتەوە، بەڵام نەمدەتوانم ئەویش هۆكاری سەرەكی ئەوە بوو كاربەدەستانی ئەم وڵاتە ئەوەی زۆر دژایەتی دەكەن زانست و رەخنەی زانستیەو خاڵی دووەمیش هاوڵاتی لەبەردەم هەزارو یەك كێشەدایە بۆیە حەوسەڵەی ئەوەی نییە كە گوێ لە بابەتی ئابوری بگرێت ، بەڵام دواجار بڕیاڕی نوسینم دا چونكە وادەزانم كەمتەرخەم دەبم ئەگەر نەنوسم با هیچ بەرپرسێك گوێ نەگرێت یان هیچ هاوڵاتیەك نەیخوێنێتەوە . لەكۆتایی ئەم مانگی تەموزی ٢٠٢٢ دا سندوقی دراوی نێودەوڵەتی پێشبینیەكانی خۆی سەبارەت بەگەشەی ئابوری جیهان بۆ (6) مانگی داهاتوو وهەروەها ساڵی ئایندە بڵاو دەكاتەوە .ئەمە لەكاتێكدایە كە پێشبینەكان بۆ ساڵی ٢٠٢١ گەشەی ئابوری وڵاتان گەشتبوە ٦.١٪ ،بەڵام لەئێستادا شیكەرەوە ئابوریەكان سەرقاڵن بە خوێندنەوەو شیكردنەوەی داتاو زانیاریەكان سەبارەت بە گەشەی (6)مانگی ئایندەو وهەروەها پێشبینیەكانی گەشەی ئابوری بۆ ساڵی ٢٠٢٣ كە چاوەروان دەكرێت گەشەی ئابوری پاشەكشە بكات بۆ ڕێژەی ٣.٦٪ كە دەكاتە نیوەی گەشەی ساڵی ٢٠٢١ ، ئەوەش لەئەنجامی ئەو ڕوداوانەی ئەم ساڵ ڕویانداوەو ڕوودەدەن . بۆیە (كرستالینا جورجیفیا) بەڕێوەبەری سندوقی دراو لەدوا لیدوانیدا ئاماژەی بەخراپبوونی دۆخی ئابوری كرد لەئێستاو ساڵی ئایندەدا . ئەو بەڕێوەبەرە بەدوری نازانێت كە كەساڵی ٢٠٢٣  ئابوری جیهان دوچاری ڕاوەستان (الركود) بێت ،كە ئەم زاراوەیە قۆناغی دووەمی گەشەی نێگەتیڤی ئابوریە كە خۆی لە سێ(٣) قۆناغدا دەبینێت كە ئەوانیش  بێ بازاڕی - ڕاوەستان -پاشەكشە (الكساد -الركود- الانكماش) . تێبینی : هەوڵدەدەم بەزنجیرەیەك وتار باس لەقۆناغەكان ئەگەرەكان پێشبینیەكان پێشنیارەكان باس بكەم بەڵكو مڵۆیەك بخینە سەر خەرمانی ڕۆشنبیری ئابوری .  

هاوڵاتی دادگای كەرخ لە بەغدا بڕیاریدا هەموو گۆڕانكراریەكانی پەیرەوی ناوخۆی یەكێتی ڕابگرێت لەگەڵ راگرتنی بڕیاری دوورخستنەوەی لاهور شێخ جەنگی. دادگای كەرخی بەغداد (امر ولائی) دەركردوو هەموو گۆڕانكارییەكی لە پەیڕەوی ناوخۆی یەكێتی نیشتمانی كوردستان ڕاگرت، بڕیاری دوورخستنەوەی لاهور شێخ جەنگی لە (هاوسەرۆكی یەكێتی ) ڕاگیرا. هەروەها بڕیارەكەی دادگا كە ئاراستەی فەرمانگەی كاروباری حزب و رێكخراوە سیاسیەكان كراوە لە كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكانی عێراق ، حجزی خستووەتە سەر دۆسیەی یەكێتی لە  كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكانی عێراق و ئاگاداركردنەوەی (امر ولائی) بۆ بافڵ جەلال حسامەدین ) دەركردووە بۆ ئەو بڕیارو گۆڕانكاریانەی كە لەناو یەكێتی كراوە. پێشتر لاهور شێخ جەنگی ڕایگەیاند دوای بڕیاری دادگا هەڵوێستی نوێی دەبێت. تا ئێستا نازانرێت پاش بڕیارەكەی بەغدا هەڵوێستی بافڵ تاڵەبانی و مەكتەبی سیاسی لەوبارەیەوە چی دەبێت.  

هاوڵاتی یاریدەدەری سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان بۆ كاروباری دارایی و ئابووری، رایگەیاند:" كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێم قەرزی نەكردووەو بڕێكی زۆر قەرزمان داوەتەوە"، راشیگەیاند:" داهاتی ناوخۆ مانگانە بەتێكڕا 200 ملیۆن دۆلارە". بەبۆنەی تێپەربوونی سێ ساڵ بەسەر كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمدا، رێباز حەملان رایگەیاند:" لەو سێ ساڵەی كابینە درووست بووە، ساڵێكیان بە هۆی قەیرانی كۆرۆناوە، ئاستەنگی زۆری بۆ درووست بوو، جمووجووڵ پەكی كەوت و داهات ئاستی دابەزی. بەو هۆیەوە، حكومەت دوو ساڵ بە كردەوە توانیویەتی كارەكانی راپەڕێنێت بە باشی". هەروەها راشیگەیاند:" مانگانە تەنیا بۆ مووچە پێویستمان بە 620 ملیۆن دۆلارە و 20 ملیۆن دۆلاریش لە لایەن وڵاتانی هاوپەیمانێتی نێودەوڵەتی دژی داعش بۆ وەزارەتی پێشمەرگە دابین دەكرێت، واتە 640 ملیۆن دۆلار هەموو مانگێك دەدرێتە مووچەخۆران. لە شەش مانگی رابردوو پشتمان بە خۆمان بەست. چونكە حكومەتی عێراق لە 2022دا، سێ جار سلفەی ناردووە، ئەوەی لە مانگی یەك ناردوویەتی هی مانگی 12ی 2021 بوو، واتە ئەمساڵ تەنیا دووجار و 400 ملیار دیناری ناردووە. رێباز حەملان ئاماژەی بەوەشكرد كە  ساڵانە بە بڕی 3 ملیار دۆلار گازوایلیان دەكڕی بۆ وێستگەكانی كارەبا، بەڵام لەم كابینەیە لە كێڵگەی كۆرمۆر گازی سرووشتی بەرهەم دێت و كارەبای پێ دابین دەكرێت و ئەگەر لە بازاڕی جیهانی ئەو گازە بكڕن، ساڵانە بەهاكەی ملیارێك دۆلارە. وتیشی:"واتە داهاتمان زیاد كرد و خەرجییەكی گەورەمان كەمكردەوە". لەبارەی داهاتی ناخۆییەوە ئاشكرای كرد كە مانگانە بە تێكڕا 200 ملیۆن دۆلاریان دەست دەكەوێت، كە داهاتی باج و گومرگ و رسوومات و فڕۆكەخانەكانە. " ئێمە نەچووینە ژێر باری قەرزەوە، سەرەڕای ئەوەی قەرزمان نەكرد، توانیمان لە داهاتی نەوت یەك ملیار و 666 ملیۆن دۆلار قەرز بدەینەوە. واتە ئەو قەرزەی لە رابردوو باس دەكرا، بەشێكی زۆری كەمكراوەتەوە"، رێباز حەملان وای وت.  

هاوڵاتی ژنان و كچانی گەریلا(یەژاستار) لەناوچەكانی زاپ و مەتینا چۆك بە سوپاكەی ئەردۆغان دادەن و هەشت سەربازیان لێ دەكوژن، هاوكات داوا لە كەسوكاری سەربازێكی تورك دەكەن كە بچن تەرمەكەیان لێ وەربگرنەوە. هەروەها ئەمڕۆ یەكشەممە هێزەكانی پاراستنی گەل(هەپەگە) ناوی سەربازێكی تورك دەهێنن كە تەرمەكەی لای گەریلایەو داوا لە كەسوكاری دەكەن بچن لێیان وەربگرنەوە لەرێگەی خەڵكی مەدەنییەوەو ئەوە دووپات دەكەنەوە كە ئەردۆغان و خلوسی ئاكار وەزیری بەرگری توركیا كوژرانی سەربازەكانیان دەشارنەوە.     دەقی راگەیەندراوی هەپەگە: گەریلاكانی ئازادی كوردستان، لەدژی داگیركاریی دەوڵەتی تورك بە ڕۆحی بەرخۆدانی ١٤ی تەمموز، بەرخۆدانییەكی مێژوویی بەڕێوەدەبەن، لە چالاكییەكدا كە بە پێشەنگایەتی تیمی گەڕۆكی گەریلاكانی یەژستار ئەنجامدرا، هەشت سەربازی سوپای توركی داگیركەر سزادراون، لە ناوچەكانی زاپ و مەتینا و سیستمێكی كامێرای چاودێریش تێكشكێنراوە. داگیركەران كە ناتوانن لەبەردەم بەرخۆدانی گەریلا خۆیان ڕابگرن، پەنا دەبەنە بەر چەكی قەدەغەكراو و پێنج جار چەكی كیمیاویان بەكارهێناوە و ١٥جاریش بە فڕۆكەی جەنگی ناوچەكانی بەرخۆدانی گەریلایان بۆردوومان كردووە.  

هاوڵاتی سەرۆكی هەرێمی كوردستان پرسە نامەیەك ئاراستەی بنەماڵەی پێشەوا قازی محەمەد دەكات بەبۆنەی كۆچی دوایی تاكە كوڕەكەیەوە. دەقی پرسەی سەرۆكی هەرێم: پرسەنامەیەك لە سەرۆكی هەرێمی كوردستان بۆ بنەماڵەی ڕێزداری پێشەوا قازی محەمەدی نەمر كۆچی دوایی و لەدەستدانی خوالێخۆشبوو عەلی قازی، كوڕ و یادگاری پێشەوا قازی، خەمباری كردین. پرسە و سەرەخۆشیی قووڵم ئاراستەی ئێوە و تەواوی كەسوكار و هاوڕێیانی خوالێخۆشبوو و گەلی كورد بەگشتی دەكەم، هاوسۆز و هاوخەمتانم. لە خوای مەزن داواكارم ئارامی و دڵنەوایی بە هەمووان ببەخشێت و گیانی خوالێخۆشبوو عەلی قازی بە بەزەیی و میهرەبانیی خۆی شاد بكات. یادی بە خێر. نێچیرڤان بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان 2022/7/10 ئەم وێنەیەكە مێژووەكەی ساڵی 2005 دوای یەكخستەوەی ئیدارەی سلێمانی وهەولێر بەسەرۆكایەتی نێچیرڤان بارزانی

هاوڵاتی سێ ساڵ بەسەر تەمەنی كابینەی نۆیەمی حكومەت دا تێدەپەڕێت، كە لە 10-7-2019 لەبەردەم پەرلەمانی كوردستاندا متمانەی وەرگرت. ئەمڕۆ 10ی تەمووزی 2022، كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێم كە لەنێوان( پارتی، یەكێتی، بزوتنەوەی گۆڕان، سۆشیالیست، مەسیحی، توركمان) پێكهێندراوە. مەسرور بارزانی، سەرۆكی حكومەتی هەرێمی كوردستان دوای سوێندخواردنی وەكو سەرۆكی حكومەت لە پەرلەمانی كوردستان وتارێكی خوێندەوە و تیایدا بەرنامەی حكومەتی نوێی ئاشكرا كرد. مەسرور بارزانی لە وتارەكەیدا ڕایگەیاند "خواستی یەكەمی هاوڵاتیانمان ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵییە. خواستی یەكەمی منیش لەم كابینەیەدا  ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی و ئەنجامدانی چاكسازییە. گەندەڵی دیاردەیەكی ترسناكە". بەباشمان زانی دەقی وتارەكەی مەسرور بارزانی جارێكی دیكە بخەینەوە بەر دیدی خوێنەدران كە ئایا سەرۆكی حكومەت لەو بەڵێنانەی داویەتی چەندی جێبەجێ كردووە؟! دەقی وتارەكە بە ناوی خوای گەورە و میهرەبان بەڕێز سەرۆكی پەرلەمان، بەڕیزان ئەندامانی پەرلەمان، خۆم بە خۆشحاڵ و بەختەوەر دەزانم كە ئەمڕۆ لەگەل هاوكارانم لەبەردەم ئەم پەرلەمانە بەڕیزە، كە دەستكەوتی خەبات و قوربانیدانی گەلەكەمانە، متمانەمان پێ بەخشرا وسوێندی یاساییمان خوارد. ئەمڕۆ لە سایەی خوێنی شەهیدان و تێكۆشانی پێشمەرگە قارەمانەكان و خۆراگریی گەلەكەمان، كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەدایك بوو، كە بەڵگەیەكی دیكەی ئیرادەی سیاسیی هێزە كوردستانییەكانمانە، لە پابەندبوون بە پرۆسەی  دیموكراسیی و دەستاودەستكردنی دەسەڵات. لێرەدا بە پێوستی دەزانم ستایشی هاوڵاتیانی كوردستان بكەم، كە لە 30/9/2018 لە پرۆسەیەكی دیموكراسیدا بەشداربوون و دەنگیان داو و سوپاسیان دەكەین كە لە پێناو پێكهێنانی حكومەتێكی بەهێز و پاراستنی تەبایی و یەكڕیزیی هێزەسیاسییەكان، لەگەڵمان پشوودرێژ بوون . لەمرۆژەدا بە پێویستی دەزانم سوپاس و پێزانینم ئاراستەی جەنابی سەرۆك بارزانی بكەم كە بە ڕابەرایەتی جەنابیان گیانی بەرگری و خۆراگری لە هەرێمدا بەرز و بەهێز ماوەتەوە و بەو هۆیەشەوە توانیومانە لە هەموو ئاستەكاندا بەرگەی سەختییەكان بگرین و ئیرادەی گەلەكەمان بەسەر خواستی ناحەزان سەرخەین. هەر لێرەدا سوپاس و رێزم ئاراستەی كابینەی هەشتەم، بە تایبەت برای بەریزم كاك نێچیرڤان بارزانی دەكەم، كە لە رۆژە سەختەكانی ڕابردوودا لە خزمەتی هاوڵاتیان و نیشتمان بەردەوام بوون و دەسكەوتی بەرچاویان بۆ خزمەت و گوزەرانی هاوڵاتیان هەبووە. بەڕێزان سەرۆكایەتی پەرلەمان وسەرجەم پەرلەمانتارانی كوردستان، سوپاسی ئێوەی نوێنەرانی گەل دەكەم، كە متمانەتان بە خۆم و جێگری سەرەكوەزیران و وەزیرە بەرێزەكانی هاوكارم بەخشی. بێگومان بە هەموو توانایەكمان هەوڵ دەدەین لە ئاست ئەم متمانەیە بین. پلان و ئامانجەكانمان بۆ خزمەتی هاوڵاتیان لە چوارچێوەی بەرنامەیەكی كار رێكخستووە، كە نەخشەرێگای سەرەكی و گشتیمان دەبێت لە كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان و وەك بڕگەی دووەمی وتارەكەم دەیخەمە ڕوو. بەڕیزان، زۆربەی حیزب و لایەنەكانەكانی بەشداربووی ئەم كابینەیە لە ماوەكانی ڕابردوودا بە دروشم و وتاری جۆراوجۆر، باسیان لە پێویستیی خزمەتێكی باشتری هاوڵاتیان كردووە، هیوادارین ئەم بەڵین و دروشمانە لەم كابینەیەدا بكرێنە كردار و جێبەجێ بكرێن، چونكە ئەم كابینەیە ئەركی خزمەتی هاولاتیان لە پێش هەموو كار و ئەركەكانی دیكەی دادەنێت و خۆی بە خزمەتكاری هاونیشتمانیان دەزانێت. بۆیە لای ئێمە هاوڵاتی میحوەری سەرەكی دەبێت و ئامانجی گەورەمان خزمەتكردنیانە بەبێ جیاوازی. چاوەڕوانیی زۆر لەم كابینەیە دەكرێت، هەوڵ دەدەین لە ئاست ئەم چاوەڕوانییە بین، لەهەمانكاتدا هیوادارم جەماوەری خۆشەویستمان واقعبین بن و كۆسپ و كێشە و گرفتە كەڵەكەبووەكان بەرچاو بگرن، چونكە تێپەڕاندنی ئەم كۆسپ و تەگەرانە بە شەو و ڕۆژێك ناكرێت و دەبێت هەموومان پشتیوان و هاوكاری یەكتر بین. دەمانەوێت لە سەرەتاوە لەگەل هاوڵاتیانی خۆمان ڕاستگۆ و شەفاف بین و واقعی دۆخەكە لەبەرچاو بگرین، بەڵام لە هەمانكاتدا بەڵێنی ئەوە دەدەین كە ئەوەی لە توناماندا بێت درێغی ناكەین و لە پێناو چارەسەریی بنەڕەتیی گرەفتەكان وخزمەتی گەل و وڵات هەموو هەوڵ و توانایەكمان دەخەینە گەڕ. بەرێزان، بە پێی هەموو ڕاپرسییەكان، خواستی یەكەمی هاوڵاتیانمان ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵییە. خواستی یەكەمی منیش لەم كابینەیەدا  ڕووبەڕووبوونەوەی گەندەڵی و ئەنجامدانی چاكسازییە. گەندەڵی دیاردەیەكی ترسناكە، بەڵام نەبووەتە كەلتور و لە تواناماندایە بە پاڵپشتیی ئیرادەی هاوڵاتیان و هاوكاریی دامودەزگا پەیوەندیدارەكان، لە ماوەیەكی كەمدا ئەم دیاردەیە بەرێژەیەكی بەرچاو بەرتەسك و بچووك بكەین. ئەو هەنگاوانەی تا ئێستا بۆ بەرەنگاریی گەندەڵی نراون بەرز دەنرخێنین و لەمەولاش بە هیچ جۆرێك بەرامبەر بە گەندەڵكاران و سەرپێچیكەران نەرمی نانوێنین و دەبێت خواستی هاوڵاتیان بەجێ بگەیەندرێت. بەڕێزان، ئەندامانی پەرلەمان و جەماوەری خۆشەویستی كوردستان، هەموو ئەم وەزیرە بەڕیزانەی هاوكارم، كە لە لایەن حیزبەكانیانەوە پێشنیار كراون، ئێستا دوای ئەوەی متنانەیان پێ درا و سوێندی یاساییان خوارد، بوون بە وەزیری حكومەتی هەرێمی كوردستان و لە مەولا ئەجندا و بەرنامەی حكومەتی هەرێم جێبەجێ دەكەن و هیچ وەزارەتێك یان وەزیرێك ناتوانێت و ڕێگەی پێنادرێت لە دەرەوەی بەرنامەی حكومەت رەفتار بكات. وەزیرە بەڕێزەكان سەر بە هەر لایەنێك بن، پێویستە بزانن وەزارەتەكانیان هی هەموو خەلكی كوردستانە و نابێ بەرژەوەندییە تایبەتی و حیزبییەكان باڵ بەسەر هیچ وەزارەت یان دامودەزگایەكی حكومیدا بكێشێت. ئەم حكومەتە كارو چالاكی و خزمەتگوزارییەكانی لەهەر بستێكی كوردستاندا دەبێت و حكومەتی هەمووانە. بەڕێزان، حكوومەتێكمان وەرگرتووە كە چەندین ملیارد دۆلار قەرزدارە، ئەم قەرزانە كەڵەكەبووی ڕەوشی ناڵەباری داراییی دۆخێكی نەخوازراوە و دەبێت هاوڵاتیانی ئازیزمان و هەموو دڵسۆزان لە هەرێمی كوردستان و عێراقیش بزانن، كە بەشی زۆری ئەم قەرزانە دەكەوێتە ئەستۆی حكومەتی عێراقی فیدراڵ، ئەویش بەهۆی نەناردنی بەشە بودجەیەك، كە موچە و مافی هاوڵاتیانی هەرێم بووە. ئەم ڕەوشە داراییە لە دەسپێكدا كابینەكەمان ڕووبەڕووی دۆخێكی سەختی دارایی دەكاتەوە، بەڵام هەوڵ دەدەین بە پێی بەرنامەی كارمان ئەم دۆخە تێپەڕینین. لێرەدا جێگەی خۆیەتی ئاماژەیەك بە بەرەوپێشچوونی پەیوەندییەكانی نێوان هەولێر و بەغدا بكەین. بەڕیز عادل عەبدولمەهدی، سەرۆكوەزیرانی حكوومەتی فیدراڵ بە كردەوە نیازپاكیی خۆی بۆ چارەسەریی كێشەكان پێشانداوە، كە جێگەی پێزانینە، بۆیە دەبێت هەردوولامان سوود لەو كەشە ئیجابییە وەرگرین و بە پێی دەستور هەنگاو بۆ چارەسەریی گشت كێشە هەڵواسراوەكان بنێین. لێرەدا دڵنیایی دەدەین كە ئەركی هەرە لەپێشینەمان كاركردن دەبێت بۆ ئەوەی زەمینەیەكی لەبارتر برەخسێنین، تاكو دانوستانەكان بەرهەمدارتر بكرێن و بەكردەوە ئەنجامەكان ببینین. بۆ دەرخستنی نیازپاكیشمان لە ماوەیەكی نزیكدا دوای جێگیربوونی كابینەی نوێ سەردانی بەغدا دەكەین و هاوكار و هاوهەڵوێستی ئەو هێزانە دەبین، كە خوازیاری سەقامگیری و پێشكەوتنی عێراق و هەرێمی كوردستانن. كوردستانێكی بەهێز هەوێنێك دەبێت بۆ عێراقێكی فیدرالیی بەهێز و پێشكەتوو . لە كۆتاییدا داوای هاوكاری و پشتگیری لە هاوڵاتیانی كوردستان دەكەم، تاكو بتوانین پێكەوە ڕووبەڕووی گرفتەكان ببینەوە و بەرنامەی كاری حكومەت بۆ خزمەتی گەل و نیشتمان جێبەجێ بكەین. خوا پشتیوان بێت، بەردەوام دەبین لە هەوڵ و تێكۆشانمان بۆ وەدیهێنانی ئامانجە پیرۆزەكانی باب و باپیرانمان و پابەند و بەرپرسیار دەبین لە خەباتێكی سەردەمیانە، تا گەیشتن بەو قۆناغەی كە ئاواتی شەهیدانمان و هەموو تێكۆشەران و پێشمەرگە قارەمانەكان و هاوڵاتیانی خۆراگری كوردستان بووە. ئەمەی لێرەدا دەیخەینەڕوو تەنها هێلە گشتییەكانی كارنامەی حكوومەتە و تیایدا ئامانجی گەورەمان هەڵگرتووە و ئیرادەیەكی بەهێزیشمان هەیە بۆ جێبەجێكردنیان، بەڵام دەمانەوێت زۆرترین كار و كەمترین گوتارمان هەبێت  

هاوڵاتی بێگەرد تاڵەبانی وەزیری كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاوی حكومەتی هەرێم رایگەیاند:" بەهەماهەنگی و بڕیاری ئەنجومەنی وەزیران و وەزارەتی كشتوكاڵی عێراق، كێشەی ساغنەبونەوەی بەرهەمی تەماتە و خەیار چارەسەركرا. ئەمڕۆ یەكشەممە 10ی تەموزی 2022، بێگەرد تاڵەبانی لە هەژماری تایبەتی خۆی لەتۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك بڵاویكردەوە "دوابەدوای پەیوەندیەكانمان لە ماوەی هەفتەی رابردو تا ئەمڕۆ لەگەڵ د.محەمەد كەریم خەفاجی وەزیری كشتوكاڵی عێراق بە مەبەستی چارەسەركردن و جەختكردنەوە لەسەر كێشەی داخستنی مەرزەكانی سنوری عێراق بەڕوی بەرهەمی هاوردە بەتایبەتی (تەماتە و خەیار)، لەپێناو پاڵپشتیكردنی راستەوخۆی جوتیارانمان بۆ ساغكردنەوەی بەرهەمی خۆماڵی  هەناردەكردنی بۆ بازاڕەكانی ناوەڕاست و خواروی عێراق، بەسوپاسەوە ئەم كێشەیە چارەسەر كرا". هەروەها راشیگەیاندوە، "وەزیری كشتوكاڵی عێراق ئەمڕۆ وەڵامیان دایەوە و داواكاری و پێشنیاری ئێمەیان لەم بارەیەوە پەسەند كرد و بڕیادرا بە قەدەغەی هاوردەكردنی بەرهەمی تەماتە و خەیار لە مەرزەكانی عێراقدا". ئەمڕۆ یەكشەممە، بەشێك لەجوتیاران بەرهەمەكانیان لەبەردەم بینای پارێزگای سلێمانی فڕێدا وەك ناڕەزایەتیەك بەرامبەر بە بێ بازاڕی و ساغنەبونەوەیان ئەوەش كاردانەوەی لێكەوتەوەو پەیوەندی بە وەزارەتی كشتوكاڵەوە كرا كە چارەسەری كێشەی جووتیاران بكات.  

هاوڵاتی سەرۆكی دەستەی گەشتوگوزاری حكومەتی هەرێمی كوردستان رایگەیاند:" پێشبینیدەكەینن لەجەژنی قوربانی ئەمساڵ رێژەی هاتنی گەشتیاران بۆ پارێزگاكانی هەرێم 300 هەزار گەشتیار تێپەڕێنێت".  ئەمەل جەلال سەرۆكی دەستەی گەشتوگوزار رایگەیاند، بەپێی ئەو داتایانەی لەبەردەست بەڕێوەبەرایەتییەكانی گەشتوگوزاری پارێزگاكانی هەرێمدان، لە هەر پارێزگایەك لەم جەژنی قوربانەدا پێشوازی لە زیاتر لە 100 هەزار گەشتیار بكرێت.  هەروەها ئاماژەی بەوەشكرد كە لە ماوەی نیوەی یەكەمی ئەمساڵدا زیاتر لە سێ ملیۆن گەشتیار هاتونەتە هەرێم، وتیشی:" پێشبینی دەكەین زیاتر لەم ژمارەیە لە ماوەی نیوەی دوەمی ساڵدا رو لە ناوچەكانی هەرێمی كوردستان بكەن، چونكە كەشوهەوای ناوچەكانی هەرێم بەراورد بە ناوچەكانی ناوەڕاست و باشوری عێراق فێنكتر و دڵگیرترن". هاوكات سەرۆكی دەستەی گەشتوگوزار راشیگەیاند:"داوا لە هێزە ئەمنیەكان دەكەم بە شێوەیەكی جوان و گەشتیاری پێشوازی لە گەشتیاران بكەن پێشبینیدەكەین شەپۆلی هاتنی گەشتیاران بۆ ناوچەكانی هەرێم دەستپێبكات".  

هاوڵاتی سەركردەی شیعە مەزهەبەكانی عیراق بەشداری نوێژی یەكەم رۆژی جەژنی قوربانی كردو داوایەك ئاراستەی هەرێم كوردستان دەكات. ئەمڕۆ 10ی تەموزی 2022، وەك یەكەم رۆژی جەژنی قوربان لای شیعەكان، نوێژی جەژن ئەنجامدراو قەیس خەزعەلی ئەمینداری گشتی عەسائیبی ئەهلی حەق رایگەیاند: "كشانەوەی كوتلەی سەدر لە پرۆسەی سیاسیی پێكهێنانی حكومەت خێراتر دەكات، داوا لەحزبەكانی كوردستان دەكەم پۆستی سەرۆك كۆماری عیراق یەكلایی بكەنەوە، چونكە چوارچێوەی هەماهەنگی بەئاسانی دەتوانێت پۆستی سەرۆك وەزیرانی داهاتوو یەكلایی بكاتەوە. هەروەها خەزعەلی ئاماژەی بەوەشكرد كە 9 مانگ بەسەر هەڵبژاردندا تێپەڕیوە كشانەوەی سەدر سەهۆڵبەندانەكەی شكاندووە بۆئەوەی حكومەتی نوێ پێكبهێنرێت. هاوكات راشیگەیاند:"هەركاتێك پشوی پەرلەمان تەواو بوو رەوشەكە وادەخوازێت كۆتایی بەو فەوزایە بهێنرێت لە وڵاتێكدا كە 4 ملیۆن بەرمیل نەوت بەرهەم دەهێنرێت، هەروەها مەسجی وڵاتانی ناوچەكەو زلهێزەكانیش رونە لەبارەی پێكهێنانی حكومەتەوە".  

هاوڵاتی عەلی قازی لەتەمەنی 84 ساڵیدا لە شاری بۆنی ئەڵمانیا بەهۆی نەخۆشییەوە كۆچی دواییكرد. عەلی قازی محەمەد لە ساڵی 1933 لە شاری مهابادی رۆژهەڵاتی كوردستان و 13 ساڵ پێش راگەیاندنی كۆماری مهاباد لەدایكبووە. ناوبراو لە دوای كۆتایی هاتنی كۆماری مهاباد و لە سێدارەدانی پێشەوا قازی باوكی ئاوارەبوون و نەیتوانی بگەڕێتەوە ئێران، عەلی قازی تاكە كوڕی قازی محەمەد بووە. عەلی قازی بەشداری چەندین چالاكی و جوڵانەوەی سیاسی و چەكداری لەدژی ئێران كردوە، ماوەیەكیش سەرۆكی پارتی ئازادیی كوردستان بووە، بەڵام بەهۆی نەخۆشییەوە دەستبەرداری سەرۆكایەتی ئەو حزبە بوو. لەبەرنامەیەكی تەلەفزیۆنیدا وەسێتی كردبوو دوای مردنی تەمەكەی ببرێتەوە بۆ شاری مهاباد و لەوێ بنێژرێت.