هاوڵاتی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق وەزیری دارای بە وەکالەت لە ئەرکەکەی دوردەخەنەوە وئەنجامدانی ئه‌ركه‌كانی وه‌زیری دارایی له‌لایه‌ن وه‌زیری نه‌وتی عێراقه‌وه به نایاسایی وه‌سفدەکەن. ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه ، محه‌ممه‌د حه‌لبووسی، سه‌رۆكی ئه‌نجوومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، به بریاری ژماره ١٦ی ساڵی ٢٠٢٢، فه‌رمانی لادانی ئیحسان عه‌بدولجه‌بار، وه‌زیری نه‌وتی عێراقی له پۆستی وه‌زیری دارایی عێراق به وه‌كاله‌ت واژووكرد. هەروەها ئەنجومەنی وەزیران داوایان لە سەرۆک وەزیرانی عێراق کردووە کەسێکی تر پۆستی وەزیری دارای پێبسپێردرێت. جێیباسە لە ناوەڕۆکی بڕیاره‌كه‌دا هاتووه، به‌پرسیاریه‌تی وه‌زیری دارایی بریتییه له چاودێریكردنی سه‌رجه‌م مامه‌ڵه دارایی و ژمێریارییه‌كانی وه‌زاره‌ته‌كانی ده‌وڵه‌ت، له كاتێكدا، وه‌زیری نه‌وت خۆی به‌رپرسه له گرنگترین داهاتی وڵات كه نه‌وته، بۆیه ئه‌وه پێچه‌وانه‌ی بنه‌مای شه‌فافیه‌ت و بێلایه‌نه‌ییه له راپه‌ڕاندنی ئه‌ركه داراییه‌كاندا.
هاوڵاتی دوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆکە جەنگیەکانی تورکیا بەرزاییەکانی چیای مەتین و سنوری گوندی سگێرێ و سەرگەلییان بۆردومانکرد، هاوکات لە سنوری گوندی زانا و کۆرتکا سەربەقەزای ئاکرێیان بوردومانکرد . خەڵکی قەزای ئامێدی بە هاوڵاتییان وت"لە ئێستادا بوردومانکردنی سنوری قەزای ئامێدی بووەتە بە رۆژانە، بەداخەوە دوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆکەی تورکیا وەکوو هەموو جار سنوری گوندی سەرگەلی وسگێرێ کە تەنها چەندکێلومەترێکی کەم دوورە لە سەنتەری قەزا بوردومانکردوە، زیانی گیانی دیار نیە بەڵام هەروەک لە وێنەکەدا دیارەزیانی زۆر بەر زەوی ناوچەکە کەوتووە" ئدریس یوسف، خەڵکی گوندی کورتکایە سەر بەناحیەی دینارتە لە سنوری قەزای ئاکرێ بە هاوڵاتی وت"دوای نیوەرۆی ئەمڕۆ فرۆکە جەنگیەکانی تورکیا سنوری گوندی کورتکا و زانا بۆردومانکردوە، زیانی زۆر بە دار و ژینگەیی هەردوو گوندەکە کەوتووە"
هاوڵاتی لەلێدوانێکیدا بەڕێوەبەری شوێنەوار و کەلەپووری پارێزگای دھۆک رایگەیاند: ''لە ساڵی ٢٠١٩ بە ھاوکاری زانکۆی ئودونی ئیتاڵیا چەندین کاری لێکۆڵینەوەی شوێنەوارییمان لە دەڤەری فایدە ئەنجام دا و بە نیازین لە ناوەڕاستی ئەم مانگەدا، گەورەترین پارکی شوێنەواریی لەسەر ئاستی ھەرێمی کوردستان و عێراق لە سنووری پارێزگای دھۆک و لە ناوچەی فایدە بکەینەوە کە پێنج شوێنی شوێنەواریی گرنگ دەکەونە ناو ئەو پارکەوە کە بریتین لە شوێنەوارەکانی خنس، جەروانە، بەندەوایە، فەیدی و ئەشکەوتی ھەڵامەت. پرۆژەکە تەنیا پارک نابێت، بەڵکوو لەناو پارکەکەدا سەنتەرێکی رۆشەنبیری گەورەش دروست دەکرێت و مۆزەخانە و تابلۆی شرۆڤەکردنیشی تێدا دادەنرێت''. بێکەس بریفکانی بەڕێوەبەری شوێنەوار و کەلەپووری پارێزگای دھۆک، بە ئاژانسی ئانادۆڵوی ڕایگەیاندووە رووبەری ئەو پارکەی ناحیەی فایدە کە نزیکەی ٢٠ کیلۆمەتر لە باشووری سەنتەری پارێزگای دهۆک دوورە، ١٣٠ کیلۆمەتری چوارگۆشەیە، ئەو شوێنەوارەی دۆزراوەتەوە لە ١٣ نەخشی ھەڵکۆڵراو پێکدێت، ھەر نەخشەیەک درێژیەکەی چوار بۆ پێنج مەترە و بەرزییەکەشی مەترێک و ٨٠ سم تاوەکو دوو مەتر بووە، وێنەی خوداوەند و شاکانی لەسەرە کە مێژوویەکەی بۆ سەدەی ھەشتی پێش زایین دەگەڕێتەوە کە ئەو کات کەمئاوی پەیدابووە لە پایتەختی ئاشوورییەکان لە نەینەوا، بۆیە شا سەنحاریب پێشی دوو ھەزار و ٨٠٠ سەد ساڵ ھەوڵیداوە ئاو بگەینێتە ئەم ناوچەیە و بۆ مەرامی کشتوکاڵیش سوودی لێوەربگیرێت کە درێژاییەکەی ١٠٠کم بووە و بەشێکی ئەو ئاوەش لە خنسەوە دەستی پێ کردووە. بەڕێوەبەرایەتی شوێنەوار و کەلەپووری پارێزگای دھۆک تاوەکو ئێستا زیاتر لە دوو ھەزار شوێنی شوێنەواریی لە سنووری پارێزگاکە تۆمارکردووە. بەڕێوەبەری شوێنەوار و کەلەپووری پارێزگای دھۆک ئاماژەی بەوەشکرد "ئەم پارکە دەبێتە مایەی ناساندنی ئەو شارستانییەتەی لە پارێزگای دھۆک ھەبووە و کەرتی شوێنەوار و کەلوپووریش دەچێتە قۆناغێکی دیکەوە، چونکە بێجگە لەم پارکە ئێستا کار لەسەر چەندین شوێنی تری شوێنەواری دەکەین وەکو کنیشتی حزقێل لە گوندی شووش و دەرگای ئامێدی و قوتابخانەی قوبەھان و شوێنەواری چوار ستوون و ئێستا دەستمان کردووە بە دروستکردنی رێگای پیادە بۆ شوێنەواری چوار ستوون کە دەکەوێتە ناو گەلی دھۆک، رێگای پیادە تاوەکو کێلیەی شەداش دەگەیێنین، رێگاکە رووناک دەکەین و چوار ستوونیش نووژەن دەکەینەوە و سێکیۆرتیش بۆ دادەنیێن کە دیمەنەکێ جوانتر دەداتە شاری دھۆک و گەشتیارێکی زووریش ڕووی تێدەکەن.
هاوڵاتی هەپەگە ناسنامەی چوار گەریلای شەهیدی بڵاوكردەوە، كە لەكاتی جیاجیا لە ناوچەی مەتینا شەهیدبوون، دەشڵێت: “ڕێپێوان لەسەر ڕێچكەیان و یادەوەریان، ئەركی سەرەكی ئێمە دەبێت.” ئەمڕۆ ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەكانی پاراستنی گەل-هەپەگە، لە ڕاگەیەندراوێكدا ناسنامەی چوار شەهیدی بڵاوكردەوە، كە لە ڕووبەڕووبوونەوەكانی دژی هێرشە داگیركارییەكانی دەوڵەتی تورك لە مەتینا شەهید بوون. لە ڕاگەیەنراوەكەی هەپەگەدا هاتووە، “لەو ڕۆژەوەی كە دەوڵەتی داگیركەری تورك دەستی بە هێرشی داگیركەری كردووە، هەڤاڵانمان شەڤین، ئارین، سوبحی و چەكدار لە گۆڕەپانەكانی بەرخۆدان بۆ ئەوەی پشتگیری لە هەڤاڵانیان بكەن لەنێو چالاكیدا بوون و یەكەم گولەیان بەرانبەر دوژمن تەقاند و هەڤاڵانمان بە رۆحی گیانبازی لە كاتە جیاوازەكاندا شەهید بوون”. هەپەگە دەشڵێت: لە هەڵوێستی ڕاهێنراودا تاوەكو بەشداریان لە شەڕدا بە شێوەیەكی گیانبازی، ئەم هەڤاڵانەمان بوون بە پێشەنگ و ڕێپێوان لەسەر ڕێچكەیان و یادەوەریان، ئەركی سەرەكی ئێمە دەبێت. ناسنامەی شەهیدەكان بەم شێوەیەیە: ناسناو: شەڤین چەكدار ناو و پاشناو: شەیدا ئەرەن شوێنێ لەدایكبوون: شڕنەخ دایك و باوك: سوبحیە و عومەر كات و شوێنی شەهیدبوون: ٢٤ی ئەیلولی ٢٠٢٢ \ مەتینا ****** ناسناو: ئارین ئارمانج ناو و پاشناو: مزگین ئەرەن شوێنێ لەدایكبوون: ئایدن دایك و باوك: یڵدز و ئەمین كات و شوێنی شەهیدبوون: ٣٠ی حوزەیرانی ٢٠٢٢ \ مەتینا ****** ناسناو: سونحی تۆڵهەڵدان ناو و پاشناو: یڵماز بەشالتی شوێنێ لەدایكبوون: ئەدەنە دایك و باوك: نەعیمە و ناسر كات و شوێنی شەهیدبوون: ٢٣ی تەمووزی ٢٠٢٢| مەتینا ****** ناسناو: چەكدار جانفەدا مەد ناو و پاشناو: ئەنوەر چەلیك شوێنێ لەدایكبوون: ئەدەنە دایك و باوك: فاتم و ماهیر كات و شوێنی شەهیدبوون: ١٢ی ئابی ٢٠٢٢ \ مەتینا لە كۆتایی ڕاگەیەنراوەكەی هەپەگەدا هاتووە، “ئێمە سەرەخۆشی لە هەموو گەلی كوردی وڵاتپارێز و لە خانەوادەی هاوڕێكانمان دەكەین، كە بە تێكۆشانیان زەمینەی شەڕێكی گەورەیان لە دژی دەوڵەتی داگیركەری تورك لە مەتینا خوڵقاند و بە شەهیدبوونیان فەرمانیان بە هاوڕێكانیان كرد كە زیاتر تێبكۆشن.”
لیژنەی ئاسایش و بەرگری پەرلەمان ئاشکرایکرد کە شەش پرۆژەیاسا لە رۆژانی داهاتوودا لە کارنامەی کۆبوونەوەکان دەخرێتە روو و گفتوگۆیان لەسەر دەکرێت . "خالد عوبێدی" سەرۆكی لیژنەكە بە ئاژانسی فەرمی هەواڵی عێراقی راگەیاندووە، "لیژنەكە چەند پرۆژە یاسایەكی هەیە، لەنێویاندا یاسای خزمەتی ناچاری، كە لە لیژنەكەدا خوێندنەوەی بۆ كراوە و پێشكەشی دەستەی سەرۆكایەتی كراوە،بۆ خستنە بەرنامەی کارەوە . عوبێدی راشیگەیاند " یاسای ئاسایش و زانیاری یەكێكە لە یاسا گرنگەكان،كە سەرەتادا لەناو لیژنەكەدا دەخوێندرێتەوە بۆ ئەوەی پێشكەشی سەرۆكایەتی بكرێت ، ھەروەھا ئێمە یاسای هەواڵگریمان هەیە و یاسای ئاسایشی نیشتمانی و هەمواركردنەوەی خزمەتگوزاری سەربازی و یاسای خانەنشینی لەگەڵی. وتیشی"لیژنەی ئاسایش و بەرگری لە چەند رۆژی داهاتوودا میوانداری لیژنەی باڵای كۆنتڕۆڵكردنی ماددە هۆشبەرەكان دەكات بۆ تاوتوێكردنی یاسای بەرەنگاربوونەوەی ماددە هۆشبەرەكان و زانینی رێكارەكانیان و پێداویستییەكانیان. پێشتر فەرماندەیی هێزە زەمینییەکان ڕایگەیاندبوو کە 80%ی ناوچەکانی بەغدا لەژێر کۆنترۆڵی هێزەکانی پۆلیسدان، و لەکاتێکدا ئاماژەی بەوەدابوو کە هەفتەی داهاتوو وەجبەیەکی نوێی چەک دەگاتە دەستمان، بەڵام ڕایگەیاندبوو کە یاسای زۆرەملێی سەربازی دەبێتە گۆڕانکاری لە ئامادەکاری و تواناکانی سوپای عێراق.
هاوڵاتى لەڕاگەیەندراوێکداوەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا داوا لە لایەنەکانی عێراق دەکات، بە رێگەی ئاشتیانە و گفتوگۆ کار بۆ دەرچوونی وڵات لە بنبەستی سیاسی بکەن و دووپاتیشی دەکاتەوە، کە توندوتیژی قبوڵکراو نییە. نێد پرایس، گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا لە راگەیاندراوێکدا ئاماژەی بەوەکردووە، دوای ساڵێک لە دەنگدانی عێراقییەکان بۆ هەڵبژاردنی پێشوەختە، بە ئامانجی پێکهێنانی حکومەتێک کە گوزارشت لە خواستی گەلی عێراقی بکات، تائێستا سەرکردە سیاسییەکانی عێراق نەیانتوانیوە ناکۆکییە سیاسییەکانیان چارەسەر بکەن. گوتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا دەشڵێت، واشنتن لەگەڵ گفتوگۆی فراوان و گشتگیری لایەنەکانی عێراقن لەپێناو دانانی نەخشەڕێگایەک بۆ ئایندە. دووپاتیشی دەکاتەوە، توندتیژی قبوڵکراو نییە و داواش لە تەواوی لایەنەکانی عێراق دەکات، رێگەی ئاشتیانە بۆ دەرچوونی وڵات لە بنبەستی سیاسی بگرنەبەر.
هاوڵاتی ڕووسیا و بیلاڕووس رێککەوتن لەسەر پێکهێنانی یەکێتییەکی سەربازیی هەرێمیی هاوبەش و سەرۆکی بێلاڕووسیش ڕایدەگەیەنێت ئۆکراینا پلان دادەنێت بۆ ئەوەی هێرش بکاتە سەر وڵاتەکەی سەرکۆماری بێلاڕووس، ئەلێکساندر لوکاشینکۆ لە میانی کۆبوونەوەیەک لەگەڵ بەرپرسانی حکوومەت لە مینسک پایتەختی بێلاڕووس رایگەیاند کە دۆخی دەوروبەری بێلاڕووس "گرژ"ە و ئۆکراینا پلان دادەنێت بۆ ئەوەی هێرش بکاتە سەر وڵاتەکەی و گوتی: "بەپێی پێویست وەڵامی ئەوە دەدەینەوە. خاوەنەکانی ئۆکراینا بۆ ئەوەی ئێمە رابکێشنە ناو جەنگەکە هەوڵ دەدەن جەنگ لە دژی بێلاڕووس دەست پێ بکەن. ئەمەیش (لە بەرامبەر) بێلاڕووس و رووسیا ئەنجام دەدەن". سەرکۆماری بێلاڕووس بە جەخت کردنەوە لەوەی کە پێویستە رێگە بەو کارە نەدەن، گوتی: "رێوشوێنی پێویستمان گرتووەتە بەر لە باشووری سنوورەکانمان. بەرپەرچی هەر دوژمنێک دەدەینەوە، ئەوان چەندین ساڵە خۆیان بۆ ئەمە ئامادە دەکەن". لوکاشینکۆ بە تیشک خستنە سەر ئەوەی کە هەفتەی رابردوو لەگەڵ سەرۆکی رووسیا، ڤلادیمیر پوتین کۆبووەتەوە، گوتی: "بەهۆی زیادبوونی گرژییەکان لە سنوورەکانی رۆژئاوای دەوڵەتی یەکگرتوو، رووسیای فیدراڵ و کۆماری بێلاڕووس گەیشتوونەتە رێککەوتن بۆ دروستکردنی یەکەی سەربازیی هەرێمیی. ئەمە لە بەڵگەکاندا نووسراوە". سەرکۆماری بێلاڕووس، ئەلێکساندر لوکاشینکۆ ئاماژەی بەوە دا کە بنەمای ئەو گرووپە لە سوپای بێلاڕووس پێک دێت و هەزاران سەربازی رووسیایش بەشداری تیادا دەکەن، گوتی: "پێویستە لە ئامادەکاریدابین بۆ پێشوازیکردن لە سەربازانی رووسیا بەم نزیکانە".
.jpg)
بافڵ جەلال تاڵەبانی، سەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان لە ماڵی مام لە بەغدا پێشوازیکرد لە جێنین پلاسخارت، نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان لە عیراق. لە دیدارەکەدا کە دەرباز کۆسرەت رەسوڵ، کارگێڕی مەکتەبی سیاسی ئامادەبوو، گفتوگۆ لەبارەی دوایین هەوڵەکان بۆ تەواوکردنی رێکارە دەستوورییەکان کرا و جەخت لە پێکهێنانی حکومەتێک کرایەوە کە ببێتە مایەی رەزامەندی هەموولایەک و وەڵامدەرەوەی خواستی هەموو نەتەوە و پێکهاتەکان بێت. لە درێژەی دیدارەکەدا بافڵ جه‌لال تاڵه‌بانی سه‌رۆكی یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان سووربوونی یەکێتی بۆ چارەسەری سیاسییانەی کێشەکان لەسەر بنەمای دەستوور و هاوبەشیی راستەقینە لەپێناو دەستەبەرکردنی مافی هەمووان دووپاتکردەوە و رایگەیاند، دەبێت بەرژوەندییە باڵا و نیشتمانییەکان بنەمای کارکردنی داهاتوومان بێت و باوەڕی تەواومان بەم پرەنسیپە هەیە. لەبارەی پرسی سەرۆککۆمار و دیاریکردنی کاندیدێکی کورد بۆ ئەو پۆستە، بافڵ جه‌لال تاڵه‌بانی سه‌رۆكی یه‌كێتیی نیشتمانیی كوردستان بەرچاوڕوونی دایە نوێنەری تایبەتی سکرتێری گشتیی نەتەوە یەکگرتووەکان و وتی، ئێمە لەسەرەتاوە نەک بەتەنیا بۆ پۆستی سەرۆککۆمار، بەڵکو بۆ هەموو پرسە نەتەوەیی و نیشتمانییەکان بڕوامان بە یەکهەڵوێستی و یەکگرتوویی کورد هەبووە لە بەغدا. پۆستی سەرۆککۆماریش بۆ ئێمە هەر لە چوارچێوەی هەوڵدانە بۆ پاراستن و بەدەستهێنانی مافەکانی گەلی کورد.
گه‌نجێكی كورد به ناوی ئه‌فشین قادر زاده كه ته‌مه‌نی ٢١ ساڵه، پیَوانه‌یی باڵایی ده‌كرێت بۆ ئه‌وه‌ی وه‌ك "بچوكترین پیاوی جیهان" ناوی له‌كتێبی گینس دا تۆماربكرێت، دریَژیی باڵای ٦٤.٧ سانتیمه‌تره. روسیا توده‌ی هه‌واڵه‌كه‌ی بڵاوكردووه‌ته‌وه‌و رایگه‌یاندوه، وه‌زاره‌تی وه‌رزشی ئێرانی به‌نیازن ته‌واوی داتا و به‌ڵگه‌كان پێشكه‌ش به سه‌رپه‌رشتیارانی كتێبی گینس بكه‌ن، بۆ ئه‌وه‌ی ئه‌فشین نازناوه‌كه وه‌ربگرێت. ئه‌فشین قادر زاده له‌گوندێكی سه‌ر به شاری بۆكان له‌دایكبووه، به‌هۆی باڵایه‌وه ناتوانێت به‌شێكی ئه‌ركه‌كانی ژیانی رۆژانه‌ی به‌جێبگه‌یه‌نیَت، ته‌نانه‌ت بێبه‌ش بووه له خوێندن. ئاماژه به‌وه‌كراوه، ژماره‌ی پێوانه‌یی پێشوو كه‌سیَك بووه به‌ناوی ئیدوارد نینۆ هیرناندز كه درێژیی باڵای ٧٢.١٠ سانتیمه‌تر بووه، له‌ئێستادا ئه‌فشین هه‌وڵده‌دات ناوی له كتێبی گینس دا بۆ ژماره پێوانه‌ییه‌كان تۆمار بكات.
هێزەکانی بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی پارێزگای سلێمانی بە هەماهەنگی لەگەڵ بەڕێوەبەرایەتی هەواڵگری و ئاسایشی/حکومەتی فیدڕاڵ( ٢ ) کەسی داواکراو بەماددەی ( ٤ )ی تیرۆر لە سلێمانی و بەغداد دەستگیر دەکەن. لە درێژەی کار و چالاکیەکانی بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی پارێزگای سلێمانی لەپێناو دابینکردنی ئاسایش و ئارامی لە ئەنجامی کۆکردنەوەی زانیاری و چاودێری کردنی وورد لەکارێکی پێکەوەیی بەڕێوەبەرایەتیمان و بەڕێوەبەرایەتی هەواڵگری و ئاسایشی/حکومەتی فیدڕاڵ ، توانرا دوو دواکراوی هەڵهاتوو لە یاسا بە ماددەی ( ٤ ) ی تیرۆر یەکێک لە داواکراوان لە شاری سلێمانی و دووەم داواکراو لە ناوچەی مەدائین لە بەغداد دەستگیر بکەن و ڕووبەڕوی یاسایان بکەنەوە .
.jpg)
هاوڵاتی بەریتانیا رایگەیاند؛ بەرپرسانی باڵای کۆماری ئیسلامی و پۆلیسی ئەخلاق لە ئێران بە هۆکاری سەرکوتی خۆپیشاندەرانی وڵاتەکە دەزانین بۆ سزایان بەسەردا دەسەپێنین. وەزارەتی دەرەوەی بەریتانیا رۆژی دوشەممە لە بەیاننامەیەکدا ئاشکرای کرد سەرجەم دامەزراوە و بەرپرسانی پۆلیس و هێزە ئەمنییەکانی ئێران بەهۆی سەرکوت و هەڕەشە لە خەڵکی وڵاتەکە سزا دەدات و دەست بەسەر داراییەکانی ئەو بەرپرسانەدا دەگرێت. لە بەیاننامەکەی وەزارەتی دەرەوەدا هاتوە جگە لە پۆلیسی ئەخلاق سزاکانی لەندەن بەرپرسانی دامەزراوەی بەسیج سەر بە سوپای پاسداران و بەپرسانی یەکە تایبەتەکانی هێزە ئەمنییە و فەرماندەی گشتیی هێزەکانی پۆلیس لە ئێران دەگرێتەوە و دەستیش دەگیرێت بەسەر هەر جۆرە دارایی و سامانێک کە راستەوخۆ یان ناڕاستەوخۆ لە رێگەی کەسانی دیکەوە لە بەریتانیا هەیانبێت. وەزارەتەکە رونی کردوەتەوە ئەو بەرپرسانە گەشتیان لێ قەدەغە دەکرێت و رێگەیان پێنادرێت بێنە خاکی بەریتانیاوە. جەیمز کلێڤێرلی، وەزیری دەرەوەی بەریتانیا بە ئاژانسی هەواڵی (رۆیتەرز)ی راگەیاندوە؛ ئەو سزایانە پەیامێکی رونە بۆ بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی ئێران بۆیە لەندەن ئەو بەرپرسانە بەهۆی سەرکوتی خۆپیشاندەران و ئەو توندوتیژیە سەرسوڕهێنەرەی بەرامبەر بە ژنان دەکرێت بە بەرپرسیار دەزانێت.
شانەی راگەیاندنی ئەمنی سەر بە نووسینگەی سەرۆكوەزیرانی عیراق رایگەیاند، بەھەماھەنگیی لەگەڵ ھێزەكانی ئاسایشی سلێمانی، تیرۆریستێكی داواكراويان لە سلێمانی دەستگیركرا. بەگوێرەی راگەیەندراوێكی شانەی راگەیاندنی ئەمنی، كە ئەمڕۆ 10-10-2022 بڵاویكردەوە، ھێزەكانی سەر بە بەڕێوەبەرایەتی ھەواڵگریی و ئاسایشی گشتیی عیراق، بە ھەماھەنگی لەگەڵ ھێزەكانی بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی پارێزگای سلێمانی، لە میانەی ئۆپەراسیۆنێكدا لە سلێمانی، تیرۆریستێكی داواكراویان دەستگیركرد. وەك لە راگەیەندراوەكەدا هاتووە، تیرۆرستە دەستگیركراوەكە، بەپێی ماددە چواری تیرۆر لەلایەن دادگای لێكۆڵینەوەی پارێزگای بابل داواكرابوو.
هاوڵاتی فەرماندەی سوپای پاسداران ئەمریکا و ئەوروپا و سعودیە تۆمەتبار دەکات بە نانەوەی ئاژاوە لە وڵاتەکەی و رایدەگەیەنێت؛ ئەو وڵاتانە دەیانەوێت خوێنی شەهیدانی کۆماری ئیسلامی بەفیڕۆ بدەن. حسێن سەلامی، فەرماندەی گشتی سوپای پاسدارانی ئێران رۆژی دوشەممە لە لێدوانێکدا رایگەیاند؛ پلانی ئاژاوەنانەوە و تێکدانی دۆخی ناوخۆیی وڵاتەکە لە ژوری ئۆپەراسیۆنە تایبەتییەکانی واشنتۆن و نیۆیۆرک و ریاز و هەندێک وڵاتی ئەوروپا پلانی بۆ دادەڕێژرێت. ئەو فەرماندەیە وتویەتی: ئەمریکا و ئەوروپا چاویان بە پێشکەوتن و دەستکەوتەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران هەڵنایەت و دەیانەوێت بە هەرجۆرێک بێت ئەو دەستکەوتانە لەناوببەن. سەلامی ئاماژەی بەوە کردوە کە خۆپیشاندەران هێما و سەرکردەکانی کۆماری ئیسلامی ئێران دەکەنە ئامانج و بێڕێزیی بە پیرۆزییەکانی ئەو دەسەڵاتە دەکەن ئەوەش خواست و ئامانجی ئەمریکا و نەیارانە.
هاوڵاتی نيوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه 2022/10/10 نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، پێشوازى له عه‌لى ڕه‌زا گوينه‌ى، باڵيۆزى توركيا له عێراق و شاندێكى ياوه‌رى كرد. له كۆبوونه‌وه‌يه‌كدا بره‌ودان به په‌يوه‌ندييه‌كانى عێراق و هه‌رێمى كوردستان له‌گه‌ڵ توركيا به‌تايبه‌تى له بوارى ئابوورى و ئالوگۆڕى بازرگانى و هاريكاريى هاوبه‌شدا، دوايين په‌ره‌سه‌ندنه‌كانى پرۆسه‌ى سياسى، پرسى هه‌ڵبژاردنى سه‌ركۆمار و هه‌وڵه‌كانى پێكهێنانى حكوومه‌تى نوێى فيدراڵيى عێراق، تاوتوێ كران. هه‌ردوولا هاوڕا بوون له‌سه‌ر گرنگيى پاراستنى سه‌قامگيرى و ئاشتى له عێراق كه كاريگه‌رى به‌سه‌ر ئارامى و سه‌قامگيريى ناوچه‌كه‌دا هه‌يه، هه‌روه‌ها تيشكيان خسته سه‌ر ته‌حه‌دييه‌كانى قۆناغى ئێستاى عێراق و چۆنيه‌تيى تێپه‌ڕاندنيان به هاريكاريى نێوان پێكهاته و لايه‌نه سياسييه‌كانى وڵات و سوودوه‌رگرتن له ده‌وڵه‌مه‌نديى سه‌رچاوه مرۆيى و سروشتييه‌كانى عێراق. گفتوگۆ و ڕاگۆرينه‌وه ده‌رباره‌ى دوايين ڕووداو و پێشهاته‌كانى ناوچه‌كه، ته‌وه‌رێكى ديكه‌ى كۆبوونه‌وه‌كه بوو.
.jpg)
هاوڵاتی وتەبێژی یەکێتی لەبارەی پێشنیازی تایبەت بە یەکلاکردنەوەی پرسی سەرۆککۆمار لە پەرلەمانی کوردستان رایگەیاند، نایانەوێت پرسی سەرۆککۆمار "بە زۆرینە و کەمینە" یەکلابکرێتەوە، بەڵکو دەبێت بە رێککەوتنی نێوان یەکێتی و پارتی بێت. وتیشی: "نە پارتی و نە یەکێتی هیچ کاتێک نەیان ویستووە پرسەکان بە زۆرینە و کەمینە یەکلابکەنەوە." رۆژی دووشەممە 10-10-2022، سۆران جەمال تاهیر، وتەبێژی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان به‌که‌ناڵی ڕووداوی ڕاگه‌یاند، ئەوان هەمیشە پێیان باش بووە هەموو بابەتێکی پەیوەندیدار بە کوردستان، عێراق و ناوچەکە "بە رێککەوتن و گفتوگۆ" یەکلابکرێتەوە.وتیشی: "یەکلاکردنەوەی پرسی نەتەوەیی و نیشتمانی بە تایبەت بۆ پۆستەکانی بەغدا کە پۆستی گرنگن، وەک وەزیری دەرەوەی عێراق، وەزیری دارایی، جێگری سەرۆکی پەرلەمان لە رابردوودا لە پەرلەمانی کوردستان یەکلانەکراونەتەوە تاوەکو ئێستا بۆ پەرلەمان بگەڕێینەوە؛ بۆیە باشترین چارەسەر ئەوەیە بە رێککەوتن پۆستی سەرۆککۆمار یەکلابکرێتەوە و پۆستەکە لای یەکێتی بمێنیتەوە." سۆران جەمال تاهیر وتیشی، شیعەکان نەچوونە پەرلەمانی عێراق تاوەکو بەربژێری سەرۆکوەزیران یەکلابکەنەوە؛ هەمان شت بۆ سووننەکانیش دروستە؛ وتیشی: "ئێمەش پێمان باشە هەموو لایەنەکان بەتایبەتی پارتی رەزامەندییان لەسەر بەربژێرەکەمان هەبێت و بۆ ئەوەی ئەو پۆستە بۆ یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان بمێنیتەوە. ئەو کاتە بنەما و پرەنسیپی پێکەوە کارکردنمان دەپارێزین بۆ ئەوەی پێکەوە لە بەغدا و لە کوردستانیش کار بکەین." هه‌روه‌ها وتی: "ئێمە نامانەوێت پرسی سەرۆککۆمار یان هەر پرسێکی دیکە بە زۆرینە و کەمینە یەکلابکرێتەوە؛ هاوپەیمانیی رزگارکردنیی نیشتمان لە بەغدا سەرینەگرت، چونکە داوای حکومەتێکی زۆرینەیان دەکرد و لایەنەکانی دیکەش دەیانگوت، نەخێر کارکردن و هاوبەشی پێکەوە دەکەین، چونکە ئەو قۆناخە ئەوەی پێویستبوو. لە کوردستانیش لە زۆربەی بابەتەکان لە رابردوودا نە پارتی و نە یەکێتی نەیانگووتووە پرسەکان بە زۆرینە و کەمینە یەکلادەکەنەوە؛ ئێمەش کار بەزۆرینە و کەمینە ناکەین، چونکە ئەو بابەتە لە رابردوودا کاری پێنەکراوە." وتەبێژی یەکێتی لەبارەی ئەگەری رێککنەکەوتنیان لەگەڵ پارتی لەسەر بەربژێرێکی هاوبەش و قۆناخی دوای ئەوە وتی: بژاردەی یەکێتی دوای رێککنەکەوتن لەگەڵ پارتی هەر رێککەوتنە، واتا هیچ جێگرەوەیەکی دیکە نییە. لەبارەی ئەگەری دووبارەبوونەوەی سیناریۆی 2018، سۆران جەمال تاهیر وتی، ئەگەر پارتی و یەکێتی رێکنەکەون، ئەو کاتە "دڵتەنگییەک" دروست دەبێت، "بەڵام بڕواناکەم ببێتە هۆکاری ئەوەی پەیوەندییەکانی یەکێتی و پارتی تێکبچن؛ هیوادارین نەگاتە ئەو قۆناخەش. پۆستەکە لای یەکێتی بمێنێتەوە هۆکار دەبێت بۆ ئەوەی پەیوەندییەکانمان لەگەڵ پارتی زیاتر گەشە بکەن." ئەم وتەیە دوای ئەوە هات رۆژی شەممە 8-10-2022، مەسرور بارزانی، سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان لە دیداری پرسی کورد لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست رایگەیاند، دەکرێت کێشەی هێزە سیاسییەکانی باشووری کوردستان تایبەت بە پرسی سەرۆککۆمار لە پەرلەمانی کوردستان یەکلابکرێتەوە.
.jpg)
