.jpg)
هاوڵاتى فەرمانگەی میدیا و زانیاری رایگەیاند:" زیاتر لە ملیۆنێک ژەمە ڤاکسین گەیشتووەتە هەرێمی کوردستان". ئەمڕۆ چوارشەممە 25ی ئابی2021 فەرمانگەی میدیا و زانیاریی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە ماڵپەڕی خۆیان رایگەیاند:" زیاتر لە ملیۆنێک ژەمە ڤاکسین گەیشتووەتە هەرێمی کوردستان کە پێکهاتوون لە 524 هەزار و 160 ژەمی فایزەر، 216 هەزار و 230 ژەمی ئەسترازێنیكا و 423 هەزار و 790 ژەمی سینۆفارم، كە كۆی گشتی دەکاتە ملیۆنێك و 164 هەزار و 180 ژەمە، لەو بڕەش 95 هەزارژەمی ئەسترازێنیكا لەلایەن حكومه‌تی ئوردنەوە بە هەرێمی كوردستان بەخشراوە. بەپێی ئاماری وەزارەتی تەندروستی هەرێمی کوردستان، تێكڕای ئەوانەی لە سنووری هەرێمی كوردستان كوتراون، ژمارەیان 581 هەزار و 56 كەس بووە، لە تەواوی ئەو ژمارەیەدا كە كوتراون 308 هەزار و 860 كەس فایزەر و 162 هەزار و 266 كەس ئەسترازێنیكا و 109 هەزار و930 كەسیش سینۆفارمیان وەرگرتووە، لە كۆی گشتیی ئەو رێژەیەیش 395 هەزار و 427 كەس قورچکی یەكەم و 184 هەزار و 629 كەسیش قورچکی دووەمیان وەرگرتووە. وەزارەتی تەندروستی ئەوەشی خستوەتە ڕوو، كە رۆژانە 10 هەزار ژەمی ڤاكسین لە هاووڵاتیان دەدرێت. هەروەها وەزارەتی تەندروستی لەبارەی ئاماری دابەشکردنی ڤاکسین لە شارەکانی هەرێمی کوردستان رایدەگەیێنێت، لە هەولێر 174 هەزار و 50 کەس ڤاکسینی وەرگرتووە، لەو رێژەیە 78 هەزار و 785 ی فایزەریان وەرگرتووە و 52 هەزار و 182 ئەسترازێنیكا و 43 هەزار و 83ـیان سینۆفارمیان وەرگرتووە، كۆی گشتیی ئەو كەسانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە دەکاتە لە 117 هەزار و 256 كەس و هەروەها كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 56 هەزار و 794 كەس بووە. بەپێی ئاماری وەزارەتی تەندروستی، لە سلێمانی127 هەزار و 458 کەس ڤاکسینیان وەرگرتووە، لەو رێژەیە 75 هەزار و 732 كەس فایزەر و 30 هەزار و 582 كەس ئەسترازێنیكا و 21 هەزار و 144 كەس سینۆفارمیان وەرگرتووە، كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 87 هەزار و 296 و ئەوانەی ژەمی دووەمیان وەرگرتووە 40 هەزار و 162 كەس بووە. هەر بەپێی ئامارەکە، لە دهۆك 206 هەزار و 796 وەرگر هەبووە، لەو رێژەیە 107 هەزار و 501 كەس فایزەر و 61 هەزار و 712 كەس ئەسترازێنیكا و 37 هەزار و 583 كەس سینۆفارمیان وەرگرتووە، كە كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 138 هەزار و 976 كەس و ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 66 هەزار و 820 كەس بووە. لە سنووری ئیدارەی راپەڕین، بەپێی ئاماری وەزارەتی تەندروستی، 29 هەزار و 698 وەرگری ڤاکسین هەبووە، لەو رێژەیە 19 هەزار و 461 كەس فایزەر و 7 هەزار و 720 كەس ئەسترازێنیكا و 2 هەزار و 517 كەس سینۆفارمیان وەرگرتووە، كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 21 هەزار و 432 كەس و ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 8 هەزار و 266 كەس بووە. لە گەرمیان 14 هەزار و 8 وەرگر هەبووە، لەو رێژەیە 5 هەزار و 740 كەس فایزەر و 5 هەزار و 873 كەس ئەسترازێنیكا و 2 هەزار و 395 كەس سنۆفارمیان وەرگرتووە، كە كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 10 هەزار و 447 كەس و 3 هەزار و 561 كەسیش قورچکی دووەمیان وەرگرتووە. هەروەها بەپێی ئاماری وەزارەتی تەندروستی، لە هەڵەبجە 111 هەزار وەرگری ڤاکسین هەبووە، لەم رێژەیە 8 هەزار و 621 كەس فایزەر و هەزار و 567 كەس ئەسترازێنیكا و 935 كەسیش سینۆفارمیان وەرگرتووە، لەو رێژەیەش كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 8 هەزار و 767 كەس و ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 2 هەزار و 356 كەس بووە. لە کۆیە 16 هەزار و 923 وەرگری ڤاکسین هەبووە، لەو رێژەیە 13 هەزار و 20 كەس فایزەر و 2 هەزار و 630 كەس ئەسترازێنیكا و هەزار و 273 كەس سینۆفارمیان وەرگرتووە، كۆی گشتیی ئەوانەی قورچکی یەكەمیان وەرگرتووە 10 هەزار و 753 كەس و ئەوانەی قورچکی دووەمیان وەرگرتووە 6 هەزار و 170 كەس بووە.
هاوڵاتى مەسعود بارزانی لە سەلاحەدین پێشوازیی لە نووری مالیکی کرد و هەردوولا جەختیان لەوە کردەوە کە "پێویستە هەڵبژاردنەکان لە وادەی خۆیدا ئەنجام بدرێت". بارەگای بارزانی لە راگەیێندراوێکدا بڵاویکردەوە، رۆژی چوارشەممە 25ـی ئابی 2021 لە سەلاحەدین مەسعود بارزانی پێشوازیی لە نووری مالیكی، سەرۆكی ئیئتیلافی دەوڵەتی یاسا و شاندێكی یاوەری كرد. وەکو لە راگەیێندراوی بارەگای بارزانی-دا هاتووە، لەو دیدارەدا بارودۆخی سیاسی لەسەر ئاستی عێراق و ناوچەكە و هەڕەشەكانی تیرۆر و ئاڵنگارییەکانی بەردەم پرۆسەی سیاسیی عێراق تاوتوێ كران. لە كۆبوونەوەکەدا باس لە هەڵبژاردنەكانی داهاتووی عێراق کراوە و "هەردوولا جەختیان لەوە كردەوە كە بۆئەوەی هەڵبژاردن ببێتە هۆی سەقامگیری و راستەڕێبوونی پرۆسەی سیاسی، پێویستە هەڵبژاردنەكان لە وادەی خۆیدا ئەنجام بدرێت و گەرەنتیی ئەوەش هەبێت كە هەڵبژاردنێكی پاك و ئازاد و دادپەروەرانە لە ژینگەیەكی ئارام و دوور لە دەستكاری بەڕێوەبچێت، هەموو لایەكیش رێز لە ئەنجامی هەڵبژاردنەكان و ئیرادەی گەل بگرن".
.jpg)
هاوڵاتى جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان رایگەیاند: "دەبێت وەزارەتی پێشمەرگە بە یەک ئاراستەی نیشتمانی کار بکات". بەپێی راگەیێندراوی حکومەت، قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە کۆبوونەوەیەکی تایبەت بە چاکسازییەکانی وەزارەتی پێشمەرگە رایگەیاند "دەبێت وەزارەتی پێشمەرگە بە یەک ئاراستەی نیشتمانی کار بکات و هەنگاوەکانی چاکسازیش جێبەجێ بکرێن لەپێناو رێکخستنەوەی باشتری هێزەکان". کۆبوونەوەکە رۆژی چوارشەممە 25-08-2021 لە هەولێر بە ئامادەبوونی وەزیری کاروباری پێشمەرگە، لەلایەن جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستانەوە سەرپەرشتی کرا و تایبەت بوو بە چاکسازییەکانی وەزارەتی کاروباری پێشمەرگە. وەزیری پێشمەرگە لە کۆبوونەوەکەدا باسی لە هەنگاوەکانی چاکسازی کردووە کە گەیشتوونەتە چ ئاستێک و پێویستییەکانی قۆناخی داهاتوو بۆ جێبەجێکردنی هەموو ئەو هێڵانەی کە دیاریکراون بۆ چاکسازی لە وەزارەت و هێزەکانی پێشمەرگە چین. قوباد تاڵەبانی جەختی لەوە کردووەتەوە، دەبێت بەردەوامی بدرێت بە چاکسازییەکان لەسەر بنەمای ئەو پلان و هەنگاوانەی کە بە هاوبە‌شی لەگەڵ هێزی هاوپەیمانان دیارییان کردووە و وتیشی "دەبێت وەزارەتی پێشمەرگە بە یەک ئاراستەی نیشتمانی کار بکات و هەنگاوەکانی چاکسازیش جێبەجێ بکرێن لەپێناو رێکخستنەوەی باشتری هێزەکان". جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێمی کوردستان بە بەرپرسانی وەزارەتی پێشمەرگەی راگەیاند "راستە هەنگاوەکانی چاکسازی ئاسان نین، بەڵام دەبێت بکرێن و ببینە خاوەن هێزێکی رێکخراوتر و ئێمەش لە سە‌رۆكایە‌تیی ئە‌نجوومە‌نی وە‌زیران هاوکارتانین لەپێناو سەرخستنی پلانەکانتان". بەپێی راگەیێندراوی حکومەتی هەرێمی کوردستان، لە کۆتایی کۆبوونەوەکەشدا چۆنێتیی چارەسەركردنی گرفت و لەمپەرەکان خراوەتەڕوو.
هاوڵاتى به‌رپرسێكی ژووری بازرگانی سلێمانی ڕایگه‌یاند:" دوای هه‌وڵێكی زۆر له‌گه‌ڵ كونسووڵخانه‌ی ئێران، وه‌رگرتنی پاره‌ی پشكنینی كۆرۆنا له سنووری ئێران و هه‌رێمی كوردستان لادرا. ئەمڕۆ چوارشەممە 25ی ئابی2021 ئەحمەد کەلاری، ئەندامی ئەنجومەنی کارگێری ژوری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی به ئاژانسی هه‌واڵی میهری ئێرانی راگه‌یاند: "بە ھەوڵدانێکی زۆر و گفتوگۆکردن لەگەڵ کونسوڵخانەی ئێران و بەرپرسانی وەزارەتی دەرەوەی ئێران، توانیمان ئەو پڕە پارەیە لابەرین کە لە ھاوڵاتیان و بازرگانان وەردەگیرا لە دیوی ئێرانەوە". ئاماژەی بەوەشکرد: "ھاوڵاتیان و بازرگانان و خوێندکاران و نەخۆشان کاتێک سەردانی کۆماری ئیسلامی ئێرانیان دەکرد لە رێگەی ده‌روازه سنووریه‌كانی نێوان هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ ئێران، لە دیوی ھەرێمی کوردستان پشکنینیان پێ دەکرا، بەڵام لە دیوی ئێران قەبوڵ نەدەکرا و بڕێك پاره‌یان لێوەردەگیرا لەبەرامبەر دوبارە ئەنجامدانی پشکینی کۆرۆنا". ئەندامەکەی ئەنجومەنی کارگێڕی ژوری بازرگانی و پیشەسازی سلێمانی ئەوەشی خستەڕوو: ''ئەو رێکارە، ببوە بارگرانی زۆر بۆ ھاوڵاتیان، خۆشبەختانە توانیمان ئەو کێشەیە چارەسەر بکەین و لە چەند رۆژی داھاتوودا ئەو رێکارە لادەبرێت و کار بە پشکنینی ھەرێمی کوردستان دەکرێت، ئه‌و كه‌سانه‌ی كه له ده‌روازه سنوورییه‌كان و فرۆكه‌خانه‌كانه‌وه سه‌ردانی ئێران ده‌كه‌ن دووباره پشكنینی كۆرۆنایان بۆ ناكرێت، ته‌نها یه‌كجار پشكنین ده‌كرێت و بۆ ماوه‌ی چوار رۆژ كاری پێده‌كرێت".
هاوڵاتى نێچیرڤان بارزانی لە ساڵڕۆژی 33 ساڵەی ئەنفالی بادینان ڕایگه‌یاند:" جه‌خت ده‌كه‌ينه‌وه كه حكومه‌تى فيدراڵى عێراق ده‌بێ بڕياره‌كانى دادگاى باڵاى تاوانه‌كانى عێراق بۆ قه‌ره‌بووكردنه‌وه‌ى قوربانييان جێبه‌جێ بكات، له هه‌رێمى كوردستانيش خزمه‌تى زياتر به كه‌سوكارى شه‌هيدان و ئه‌نفالكراوان بكرێت." ئەمڕۆ چوارشەممە 25ی ئابی2021 یادی 33 ساڵەی ئەنفالی بادینانە، سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان لە ماڵپەڕی خۆیان پەیامی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستانیان بڵاوکردەوە کە تێیدا هاتووە، "يادى شه‌هيدان و ره‌نج و قوربانييه‌كانى گه‌لى كوردستان هانمان ده‌دات كه بۆ تێپه‌ڕاندنى سه‌ختييه‌كانى ئێستا و له‌پێناو داهاتوويه‌كى باشتردا بۆ هه‌موو پێكهاته‌كانى كوردستان، يه‌كڕيزيى و ته‌بايى و پێكه‌وه‌ييمان پته‌وتر بكه‌ين." لە بەشێکی دیکەی پەیامەکەیدا، سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئاماژە بەوە دەدات، "ده‌بێ كارى جددى بۆ به‌دۆكيومێنتكردنى تاوانه‌كان و ناساندنيان به جينۆسايد له‌سه‌ر ئاستى نێوده‌وڵه‌تى بكرێت و هه‌موو هه‌وڵێك بخرێته گه‌ڕ تا رێگه له دووباره‌بوونه‌وه‌ى تاوانكاريى وا له هه‌موو شوێنێكى سه‌رزه‌مين بگيرێت و مرۆڤايه‌تى هه‌رگيز تاوانى وا نه‌بينێته‌وه." دەقی پەیامی سەرۆکی هەرێمی کوردستان: ئه‌مڕۆ يادى 33 ساڵه‌ى ئه‌نفالى بادينان ده‌كه‌ينه‌وه و به ڕێز و شكۆوه شه‌هيدان به بير ده‌هێنينه‌وه كه له هه‌ڵمه‌ته‌كانى 25ى ئاب تا 6ى ئه‌يلوولى 1988 و له دوا قۆناغى ئه‌نفاله‌كاندا، به پێنج فيرقه‌ى سه‌ربازيى عيراق به‌رامبه‌ر خه‌ڵكى سڤيلى بادينان ئه‌نجام دران. تاوانكاران له به‌رده‌واميى ئه‌و شاڵاوه‌دا، زۆر به دڕنده‌يى له تاوانێكى بێهاوتادا له گه‌رميانه‌وه تا دوايين دێهاته‌كانى بادينان (182) هه‌زار هاووڵاتيى كوردستانيان به‌ره‌و بيابانه‌كانى مه‌رگ له باشوورى عيراق ڕاكێش كرد و وه‌ك چۆن له بادينان كرديان، بێ جياوازى، مزگه‌وت و دێر و ماڵ و خانوو و ڕه‌ز و باخى هه‌موو پێكهاته‌كانى ناوچه‌كه و سروشت و ژينگه‌ى كوردستانيان پێكه‌وه ڕووخاند و سووتاند. ئه‌نفالى بادينان و هه‌موو ئه‌و تاوانانه‌ى به‌رامبه‌ر به گه‌لى كوردستان ئه‌نجام دران، زام و برينى هه‌ميشه كراوه‌ن، هه‌رگيز له بير ناچنه‌وه و نيشانه‌ى سته‌ملێكراويى گه‌لێكى ئاشتيخوازن كه ته‌نيا داواى ژيان و ئازادى و مافى خۆيان كردووه. ئه‌م ياده و مێژووى پڕ له كاره‌سات و مه‌ينه‌تيى گه‌لى كوردستان، وه‌ك هه‌ميشه بۆ گه‌يشتن به خه‌ون و ئاواته‌كانى، مكوڕترى ده‌كات. يادى شه‌هيدان و ڕه‌نج و قوربانييه‌كانى گه‌لى كوردستان هانمان ده‌دات كه بۆ تێپه‌ڕاندنى سه‌ختييه‌كانى ئێستا و له‌پێناو داهاتوويه‌كى باشتردا بۆ هه‌موو پێكهاته‌كانى كوردستان، يه‌كڕيزيى و ته‌بايى و پێكه‌وه‌ييمان پته‌وتر بكه‌ين. له‌م ياده‌دا جه‌خت ده‌كه‌ينه‌وه كه حكوومه‌تى فيدراڵى عيراق ده‌بێ بڕياره‌كانى دادگاى باڵاى تاوانه‌كانى عيراق بۆ قه‌ره‌بۆكردنه‌وه‌ى قوربانييان جێبه‌جێ بكات، له هه‌رێمى كوردستانيش خزمه‌تى زياتر به كه‌سوكارى شه‌هيدان و ئه‌نفالكراوان بكرێت. ده‌بێ كارى جددى بۆ به‌دۆكيوومێنتكردنى تاوانه‌كان و ناساندنيان به جينۆسايد له‌سه‌ر ئاستى نێوده‌وڵه‌تى بكرێت و هه‌موو هه‌وڵێك بخرێته گه‌ڕ تا ڕێگه له دووباره‌بوونه‌وه‌ى تاوانكاريى وا له هه‌موو شوێنێكى سه‌رزه‌مين بگيرێت و مرۆڤايه‌تى هه‌رگيز تاوانى وا نه‌بينێته‌وه. سوپاس و ڕێز و پێزانين بۆ خه‌ڵكى جوامێرى هه‌ولێر و به‌حركه كه به هاناى لێقه‌وماوانى ئه‌نفالى بادينانه‌وه هاتن، يارمه‌تييان دان و ئامێزى ميهره‌بانييان بۆ كردنه‌وه. يادى شه‌هيدانى ئه‌نفال و ته‌واوى شه‌هيدانى كوردستان هه‌ميشه به خێر و سڵاو و دروود له گيانى پاكيان. نێچيرڤان بارزانى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان
هاوڵاتى ئەمریکا دەیەوێت تا 31ی ئاب زۆرترین کەس لەو ئەفغانییانەی کە نایانەوێت لە ژێر دەسەڵاتی تاڵیباندا بمێننەوە، لەگەڵ هاوڵاتیەکانی خۆی بگوازێتەوە دەرەوەی ئەفغانستان. بە گوێرەی رێککەوتنی نێوان تاڵیبان و ئەمریکا، پێویستە دوای 31ی ئاب، کە کۆتایی ئەم مانگەیە، هیچ هێزێکی بیانی لە ئەفغانستان نەمێنن. وێڕای داواکاریی بەریتانیا و فەرەنسا بۆ درێژکردنەوەی وادەی کۆتایی کشانەوەی هێزە بیانییەکان، بەرپرسانی ئەمریکا دەڵێن، بایدن سوورە لەسەر ئەوەی کە دەبێت تا 31ـی ئاب، کشانەوەی هێزەکان و گواستنەوەی خەڵکیش کۆتاییبێت. بۆریس جۆنسن، سەرۆک وەزیرانی بەریتانیا لە دیدێکی دیکەوە باس لە مەسەلەکە دەکات، ئەو بەبیری جیهانی دەهێنێتەوە کە وڵاتانی گرووپی حەوت، کە ئەمریکاش یەکێکە لە ئەندامەکانی، لەسەر ئەوە رێککەوتوون کە دەبێت تاڵیبان دوای ئەو وادەیەش، رێگە بە خەڵک بدات بە سەلامەتی ئەفغانستان جێبهێڵن. ئەو لایەنەی بەشێکی رازیبوون یان رێگەنەدان بە درێژکردنەوەی مانەوەی هێزەکانی لەلایەن، بزووتنەوەی تاڵیبانە، وتەبێژی بزووتنەوەکە جەخت لەوە دەکاتەوە ئەوان رازی نین هێزە بیانییەکان لە دوای کۆتایی ئەم مانگە لە وڵاتەکەیاندا بمێننەوە. هەروەها داوا لە ئەمریکاش دەکات خەڵکی ئەفغانستان لەسەر بە جێهێشتنی وڵات هان نەدات و گواستنەوەی پسپۆڕە ئەفغانیەکان بۆ دەرەوەی وڵات رابگرێت. زەبیحوڵڵا مجاهید، وتەبێژی تاڵیبان دەڵێت: "ئێمە دووبارە پەیام بە ئەمریکا دەدەین کە هەموو هاوڵاتییەکانی تا وادەی دیاریکراو بکشێنێتەوە. ئەوان پێداویستی و فڕۆکەی پێویستیان هەیە، هەروەها فڕۆکەخانەکەش لە دەستی ئەواندایە، بۆیە پێویستە هەموو هێز و بەڵێندەرە پەیوەندیدارەکانی تا ئەوکاتە بکشێنێتەوە. ئێمە رێگەنادەین ئەفغانییەکان بگوازرێنەوە و پێشمان خۆش نییە ئەو کارە بکرێت". بەرپرسانی پێنتاگۆن جەخت لەسەر ئەوە دەکەنەوە کە دەیانەوێت لە وادەی دیاریکراودا کۆتایی بە هەموو کارەکانیان بێنن. بە گوێرەی داتاکانی پێنتاگۆن، لە سەرەتای تەممووزەوە، 63 هەزار هاووڵاتیی ئەفغانی و بیانی گوێزراونەتەوە دەرەوەی ئەفغانستان، لە نێویشیاندا، 58 هەزار و 700 کەسیان لە دوای 14ی ئابەوە گوێزراونەتەوە.
هاوڵاتى لەگەڵ نزیكبوونەوەی هەموو هەڵبژاردنێك و دەستپێكی هەڵمەتی بانگەشەكاندا، كاندیدە عێراقییەكان داهێنان دەكەن لەنواندنی رەفتاری سەیرو سەمەرەو بەكارهێنانی شێوازی ئەوتۆ كە زۆرجار دەبنە مایەی گاڵتەجاڕیی دەنگدەران. دوای ئەوەی لەهەڵمەتی هەڵبژاردنەكانی ساڵی 2018دا هەندێك كاندید مریشكی برژاوو جلی ژێرەوەیان بە لۆگۆو وێنەی خۆیانەوە بەسەر خەڵكدا بەخشییەوە، لەهەڵبژاردنەكانی ئەمجارەدا داهێنانی نوێیان كردووە، لەوانە خولی فێركردنی درومان و سەرتاشین بەخۆڕایی و گروپی گەشتیاری بۆ هەرێمی كوردستان و راكێشانی بۆری ئاوەڕۆو بەخشینەوەی پارەو ئەو بەڵێنانەی كە ناتوانن جێبەجێی بكەن، دیارترینیان بەڵێنی دامەزراندن لەكەرتی حكومیدا و ...هتد. بەكارهێنانی سەرچاوە حكومییەكان رێگایەكی تری كاندیدەكانە بۆ بەدەستهێنانی دەنگ، بەمەرجێك لەڕووی یاساییەوە بەهەموو جۆرێك قەدەغەیە، بەڵام ئەو كاندیدانەی سەر بەپارتە باڵادەستەكانن، بەئارەزوی خۆیان سەرچاوە حكومییەكان بەكاردەهێنن بۆ قیرتاوكردنی شەقامەكان و راكێشانی ئاو بۆ ئەو ناوچانەی نییانە. مانگی تەمموزی رابردوو عێراق رووبەڕووی گەورەترین كێشەی بێكارەبایی بووەوە، لەوكاتەدا محەمەد ئەلغەزی پەرلەمانتاری عێراق لەبەرنامەی (لعبە الكراسی) كەناڵی شەرقییەدا وتی:»ئەمبارەكانی وەزارەتی كارەبا چۆڵكراوە لەمحەویلەكان، چونكە كاندیدی حزبەكان بردوویانە تا لەهەڵمەتی هەڵبژاردندا بەكاری بهێنن، كەسیش قسە ناكات چونكە كاندیدی هەموو حزبەكانی تێدایە». ئێستا لەگەڵ نزیكبوونەوەی هەڵبژاردنەكاندا، ئەو محەویلانە دەستكراوە بەهەڵواسینیان و بوونەتە دەستمایەیەكی گەورە بۆ كاندیدەكان. هاوكات نوێترین داهێنان لەبانگەشەی هەڵبژاردنەكانی ئەمجارەدا بریتییە لەگۆڕینی ناوی پەیجەكانی فەیسبوك و تویتەر، لەو بارەیەوە رامی جۆزێف، تایبەتمەند لەبەكارهێنان و چاودێریكردنی تۆڕە كۆمەڵایەتییەكاندا، بەڕۆژنامەی ئیندیپێندێتی راگەیاند:»هەندێك لەو لاپەڕانەی فەیسبوك كە پێشتر بۆ كاری خێرخوازی یان گەپبازی (ترفیه) یان بازاڕكردن یاخود كاری مرۆیی یا فێركاریی یادروستكردنی خواردن كرابوونەوە، ئێستا گۆڕاون بۆ ناوی كاندیدەكان. بۆ نموونە پەڕەی (لیژنەی خۆبەخشیی پشتیوانیی مافی شەهیدو بریندارەكانی نەینەوا) گۆڕدراوە بۆ (جەماوەری كاندیدی سەربەخۆ محەمەد شاقولی/بازنەی هەشتەم) هەروەها پەڕەی (بایەم و شەكر) گۆڕدراوە بۆ (كاندیدی ئەندازیار مەروە كوبەیسی) و (قاوەخانەی ئەفەندی) بۆ (جەماوەری كاندید مورتەزا عەبادی)». سەبارەت بەهۆكاری گۆڕینی ئەو ناوانە جۆزێف راشیگەیاند:»ئەوە كارێكی زیرەكانەیە، لەبری ئەوەی پەڕەیەك دروستبكات و لەسفرەوە دەستپێبكات، ئەو پەڕانە دەكرێتەوە كە بەشداربوویەكی زۆریان هەیە. هاوكات تیمەكانی سوپا ئەلكترۆنییەكانیش دەخەنەكار بۆ بەئامانجگرتنی زۆرترین جەماوەرو چەواشەكردنی رای گشتی». محەمەد سەبری شارەزای بواری هەڵبژاردن لەوبارەیەوە بۆ ماڵپەڕی (الساعە) دواو وتی:»كاندیدەكان ئەو پەڕانە دەكڕن بۆ قۆستنەوەی ژمارەی شوێنكەوتووەكانی. لەعێراقدا دەیان پەڕەی ملیۆنی هەیە، واتە ئەو فەیسبوكانەی لایكیان لەملیۆنێك زیاترە، بەڵام هی لایەنێكی سیاسی نین و تیایاندایە زیاتر لە 10 ساڵە هەیە». هەروەها سەبری باسی لەئەوەشكرد كڕینی ئەو لاپەڕانەی تۆڕی كۆمەڵایەتی فەیسبوك زیاتر لەلایەن پارتە گەورەكانی وەك رەوتی سەدرو هاوپەیمانی پێشكەوتن و دەوڵەتی یاساو رەوتی حیكمەوەیەو ئاشكراشیكرد كە:»تیمەكانی هەڵبژاردن پەیوەندی بەخاوەنی ئەو پەڕانەوە دەكەن و 40 هەزار دۆلاریان دەدەنێ بۆ كڕینەوە لێیان، ئەوە بێجگە لەكڕینەوەی ئەژمارەكانی تویتەر كە 65 هەزار دۆلار تێدەپەڕێنێت». سەبارەت بەهۆكاری بەكارهێنانی ئەو شێوازانە بۆ بانگەشەی هەڵبژاردن لەبری خستنەڕووی ستراتیج و بەرنامەی كاركردن، عەقیل ئەلدینی ئەندامی هاوپەیمانێتی نەسر بەكەناڵی حوڕەی راگەیاند:» دوای ئەوەی زۆرینەی سیاسییەكان شكستیان هێنا لەگەیاندنی عێراق بەكەناری ئارامی و نەیانتوانی شەقامی عێراقی بەخۆیان و ئەو دیموكراسیەتەی بانگەشەیان بۆ دەكرد قایل بكەن، وایان لێهاتووە رێچكەی خواروخێچ بگرنە بەر تا بەشێوازی ناجۆرو حەیابەرو نایاسایی و نادیموكراسییانە، دەنگی خەڵك بەدەستبهێنن». «گروپی گەشتیاری و پارە بەخشینەوەو كڕینی خەڵك و دابەشكرنی هاوكاری و كەرەستەی كارەبایی و كەرەستەی ناوماڵ، یان دەستوەردانە كارەكانی حكومەت بەقیرتاوكردنی شەقام و دانانی محەویلەی كارەبا لەئەولەویەتی كارەكانی كاندیدەكانی هەڵبژاردنی عێراقە»، عەقیل ئەلدینی ئەندامی هاوپەیمانێتی نەسر وای وت.
سازدانی: عەمار عەزیز جێگری ئەنجومەنی خۆسەری دیموكرات لەشەنگال دەڵێت:» بەهۆی بۆردومانەكانی چەند رۆژی رابردووی توركیاوە هەشت كەس شەهید بوون، دەشڵێت:»جارێك ئۆتۆمبێلێكی سەكردەیەكی یەبەشەیان كردە ئامانج، جاری دووەمیش نەخۆشخانەی سكێنیە». حەسو ئیبراهیم، جێگری ئەنجومەنی خۆسەری دیموكرات لەشەنگال لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتى ئەوەش دەخاتەڕوو كە بۆردومانكردنی ئەم دواییەی توركیا بۆ سەر شەنگال بەپلانی حكومەتی عێراق و توركیا دەبینێت و وتی:» ئەگەر ئەمە پلان نەبێت چۆن دەكرێت لەڕۆژی هاتنی سەرۆك وەزیرانی عێراق بۆ پارێزگایەكی وەك موسڵ لەو رۆژە قەزاكە بۆردوومان بكرێت». هاوڵاتى: لەبارەی بۆردومانەكەی 16 و 17ی ئاب كەتوركیا بۆ سەر شەنگال ئەنجامیدا چ قسەیەكتان هەیە؟ حەسو ئیبراهیم: بەفەرمی ئێمە بانگهێشتكرابووین بۆ ئامادەبوون لەكۆبوونەوەكەی سەرۆك وەزیرانی عێراق، بەڵام بەداخەوە لەو رۆژە فرۆكەی توركیا بۆردوومانی ئۆتۆمبێلی سەركردەیەكی یەبەشەی كرد، بەداخەوە سەعید حەسەن سەركردەی یەبەشە لەگەڵ برازایەكی ئەو شەهیدبوون، ئێمە بەهۆی ئەو رووداوە بایكۆتی كۆبوونەوەی سەرۆك وەزیرانمان كرد، رۆژی 17ی ئاب گورزێكی تری كوشندەو ناخۆشی لەخەڵكی ئێمەدا ئەویش بۆردومانكردنی نەخۆشخانەی سكێنیە، كە بەداخەوە هەشت كەس شەهیدبوون، لەم ژمارەیە پێنج كەس خەڵكی شەنگال و ئێزیدی بوون ، دوو كەسیش عەرەب بوون، ئەوەی دیكە پزیشكێكی باكوری كوردستان بوو، بوونە قوربانی. هەرچەندە بەشەهیدكردنی فەرماندە سەعید حەسەن زۆر دڵگران بووین، بەڵام ئەمە بەواتای ئەوە نایەت كە هیچ كەسێكمان شوێنەكەی پڕبكرێتەوە، بەپێچەوانەوە دەیان كەس هەن لەشوێنی ئەو خزمەتی خاكی شەنگال و ئێزدییەكان بكەن، بەزووترین كات ئەنجومەنی خۆسەری دیموكرات كەسێكی نوێ لەشوێنەكەی دەستنیشان دەكات. هاوڵاتى: ئێزیدییەكان لەبارەی هێرشەكانی توركیاوە چ هەڵوێستێكیان هەبووە بەگشتی؟ حەسو ئیبراهیم: خەڵكی ئێزیدی زۆر تووڕەو نیگەرانن لەهێرشەكانی توركیا بۆ سەر شەنگال، ئێمە بەزۆر خەڵكمان راگرتووەو داوامان لێكردووە كەمێك هێور ببنەوە، ئەگەر لەبەر ئێمە نەبێت هەڵویستی زۆر توندیان دەبێت و هێرش دەكەنەسەر دامودەزگاكانی حكومی لەشەنگال، ئەگەر دۆخەكە هەروا بەردەوام بێت خەڵك زیاتر بەرگە ناگرێت، ئێمە موڵەتمان داوەتە حكومەتی عێراق ئەگەر هەر هیچ هەڵوێستیان نەبوو و بەفەرمی داوایان لەتوركیا نەكرد هێرشەكان بۆ سەر شەنگال رابگرن، ئەوا ئەوكات هەڵوێستی نوێمان دەبێت. هاوڵاتى: پێتانوایە كشانەوەی ئەم دواییەی بەشێك لەهێزەكانی حەشدی شەعبی رێگای بۆ توركیا كردەوە بۆ بۆردومانكردنی شەنگال؟ حەسو ئیبراهیم: كشانەوی بەشێك لەهێزەكانی حەشدی شەعبی لەشەنگال هیچ كاریگەری نەكردووەو بۆشایی ئەمنی دروست نەبووە، بەڵام وڵاتانی دراوسێ بەتایبەت توركیا واز لەشەنگال ناهێنێت و دەیەوێت ئەمنیەتی ناوچەكە تێكبدات، بەدڵنیایەوە ئەگەر ئێمەش لەشەنگال نەبین، ئەوا توركیا هەر بۆردومانی شەنگال دەكات چونكە ئەوان نیازیان وایە سنورەكانی دەوڵەتی عوسمانی بگەڕێننەوە و جارێكی تر بیخەنەسەر توركیا، ئەمەش خەونە بۆ ئەردۆغان و قەد ناتوانیت ئەمە دووبارە بكاتەوە، چونكە ئێمە گوڕەپانەكە چۆڵناكەین. هاوڵاتى: پێتانوایە دەبێت حكومەتی عێراق سەروەری خاكەكەی بپارێزێت؟ حەسو ئیبراهیم: دەبێت عێراق دان بەوەدا بنێت كە ناتوانیت سەروەری وڵاتەكەی خۆی بپارێزیت، لەچ شوێنێكی دونیا هەیە نەخۆشخانەیەك بۆردوومان بكرێت، نەخۆشخانەی سكێنیە كە دەكەوێتە باشوری شەنگال راستە سەر بەئەنجومەنی خۆسەری دیموكراتە، بەڵام خەڵكی سڤیل و ناوچەكە سەردانی نەخۆشخانەكەیان دەكردو چارەسەری پێویستیان وەردەگرت، ئەمە ئیهانەو شەرمەزارییەكی زۆر گەورەیە بۆ عێراق. هاوڵاتى: بێجگە لەبەغدا داواتان لەوڵاتانی دیكە كردووە هەڵوێستیان هەبێت لەبارەی بۆردومانەكانی توركیا بەتایبەت كە ئێزیدییەكان قوربانی گەورەی دەستی داعش بوون؟ حەسو ئیبراهیم: داوا لەبەرپرسانی یوئێن و وڵاتانی دەرەوە دەكەین هەڵویستی توندیان هەبێت لەبەرامبەر هێرشەكانی توركیا بۆ سەر شەنگال و لەڕێگای پەرلەمانەكانی خۆیان و دامودەزگاكانی حكومی سنورێك بۆ توركیا دابنێن، چونكە ناكرێت توركیا بەئارەزوی خۆی هەركاتێك ویستی شەنگال بۆردومان بكات و هیچ وڵات و لایەنێك قسە نەكات .»
.jpg)
هاوڵاتى وته‌بێژى حكومه‌تى هه‌رێم ڕایگه‌یاند:"سبه‌ى ده‌ست به دابه‌شكردنى موچه‌ى وه‌زاره‌تى ته‌ندروستى ده‌كه‌ن و 100%ى موچه ده‌درێت". جوتیار عادل وته‌بێژى حكومه‌تى هه‌رێم ڕایگه‌یاند، سبه‌ى ده‌ست به دابه‌شكردنى 100% موچه‌ى وه‌زاره‌تى ته‌ندروستى ده‌كرێت و به‌پێى سیوله له‌ماوه‌یه‌كى دیاریكراودا موچه‌ى گشت وه‌زاره‌ته‌كان دابه‌ش ده‌كرێت. مانگى ڕابردوو حكومه‌تى هه‌رێم لێبڕینى موچه‌ى فه‌رمانبه‌رانى هه‌ڵگرت و سه‌رۆكى حكومه‌تى هه‌رێم ڕایگه‌یاند، ئه‌گه‌ر به‌غدا به‌رده‌وام بێت له ناردنى 200ملیاره‌كه ده‌توانن مووچه به‌بێ لێبڕین دابه‌ش بكه‌ن و بۆ ئه‌م مانگه ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران بڕیاریداوه به ناردنى 200ملیار دینار بۆ هه‌رێم به‌ڵام تا ئێستا بڕیاره‌كه جێبه‌جێنه‌كراوه.
هاوڵاتى ئه‌ندامێكی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی رایگه‌یاند:" ئێمەی بەشێکی زۆری سەرکردایەتی بەو چاوە دەڕوانینە دۆخەکە دەمانەوێت ماڵی مام ھەر وەک خۆی یەکگرتوو بمێنێتەوە خۆیان كێشەكان بە ئاشتی چارەسەر بدەن ئەم کێشانە بە ئاشتبوونەوە کۆتایی بێت نەک بردنەوەی لایەک و زاڵبوونی لایەک بەسەر لایەکەی تردا، راستە لەوانەی ھەندێک ھەبن ئاگری ناکۆکی خۆشتر بکەن و ھوتافاتی توند وتیژی ھەڵبدەن د. دریڤان عه‌بدولقادر، ئه‌ندامی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی له راگه‌یه‌ندراوێكدا رایگه‌یاندووه:"زۆر ھەوڵم دا بەردەوامی بە بێدەنگی بدەم، بەڵام لەگەڵ زۆربوونی ئاراستەکردنی پەنجەی تاوان بۆ ئه‌ندامانی ئەنجومەنی سەرکردایەتی و ناوھێنانیان لەم سایت و لەو ماڵپەر و لەو پێگەی ئەلیکترۆنی، ھەستم کرد ئەم بێ دەنگییە وا دەکات ئەوەی پێمان دەوترێت خەریکە لە گومانەوە دەبێت بە یەقین لە ناو کادیران و جەماوەری یەکێتی، بۆیە بە پێویستم زانی روونکردنەوەیەک لەم بارەیەوە بدەم". ئه‌وه‌شی وتووه: "ڕاستە ئەگەر بڕوانین کەناڵەکانی تی ڤی و سۆشیال میدیا دەبینین ھەڤاڵانی سەرکردایەتی بێ دەنگییان ھەڵبژاردوە، بەڵام ھاوتەریب لەگەڵ ئەو بێ دەنگییەی ناو میدیاکان، زۆرینەی ئەندامانی سەرکردایەتی بێ دەنگ نەبوون دوور لە چاوی میدیا بەردەوام گروپ گروپ و کۆمەڵ بە کۆمەڵ سەردانی ھەردوو لایه‌نی کێشەکەمان کردووە بۆ ئاشتەوایی و دووزینەوەی چارەسەری گونجاو، ھەردوو لایه‌نی کێشە دەتوانن گەواھیدەری ئەم راستییە بن". ئه‌ندامه‌كه‌ی سه‌ركردایه‌تی یه‌كێتی باسی له‌وه‌شكردووه: "بەشێکی زۆری سەرکردایەتی یەکێتی بە درێژایی مێژووی یەکێتی و ساڵانی رابردوو وەک یەک خێزانی مامەڵەمان لەگەڵ خێزان و کوڕ و برازاو و ماڵەخەزوورانی مام جەلال کردووە، تا سەرھەڵدانی ئەم قەیرانەی ئێستا". ده‌شڵێت: "بە ئێستایشەوە ئێمەی بەشێکی زۆری سەرکردایەتی بەو چاوە دەڕوانینە دۆخەکە دەمانەوێت ماڵی مام ھەر وەک خۆی یەکگرتوو بمێنێتەوە ئەم کێشانە بە ئاشتبوونەوە کۆتایی بێت نەک بردنەوەی لایەک و زاڵبوونی لایەک بەسەر لایەکەی تردا، راستە لەوانەی ھەندێک ھەبن ئاگری ناکۆکی خۆشتر بکەن و ھوتافاتی توند وتیژی ھەڵبدەن". ئه‌وه‌شی وتووه: "دڵنیاتان دەکەمەوە ئەو جۆرە خەڵکانە شەڕی خۆیان ئەکەن و ئەوانە لەوه‌تەی ھەن لە سایەی تەکەتول و تەرەفگیرییەوە پێگەیشتوون ئەگەر ئەو تەرەفانەی باریان لار بێت ئەو جۆرە خەڵکانە رۆژیان ئاوا دەبێت، ئەم جۆرە خەڵکانە بە بێ جیاوازی لە دەوری ھەموو تەرەف و تەکەتولەکان کۆبوونەوەتەوە". پێشی وایه ئەوەی خەمخۆری یەکێتی بێت و مەبەستی ئاشتەوایی بێت دوور دەبێت لە قسە و قسەڵۆکی نێو میدیاکان و تواناکانی خۆی دەخاتە گەڕ بۆ نزیکبوونەوەی ھەردوو لا، "ھەردوولا دەرگایان ئه‌ندامانی سەرکردایەتی دەتوانن ھەوڵەکانیان چڕتر بکەنەوە و رێگەچارەی گونجاو بدۆزنەوە، ئەوەی ئێستا رووی داوە ئەگەر قەیرانیش بەڵام وەک ھەر کێشەیەکی تر چارەسەری دەبێت ھیچ کێشەیک نییە چارەسەری نەبێت".
.jpg)
هاوڵاتى قوباد تاڵەبانی، جیگری سەرۆک وەزیرانی هه‌رێم رایگەیاند:" باوەڕی تەواویان بەوەیە کە دەبێت دامودەزگاکانی حکومەت رێكبخرێنەوە لەسەر بنەمای دامەزراوەیی بۆ باشتر خزمەتکردنی هاوڵاتییان و جێبەجێکردنی پلانەکانی چاکسازی حکومەت". به‌پێی راگه‌یه‌ندراوی نووسینگه‌ی جێگری سه‌رۆك وه‌زیران، ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه 24ی ئابی 2021 له هه‌ولێر، قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆک وەزیرانی هه‌رێم، بە ئامادەبوونی سەرۆكی دیوانی ئەنجومەنی وە‌زیران، لەگەڵ بریکاری وەزارەتەکان و سەرۆکی دەستەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان کۆبووەوە بە مەبەستی گفتوگۆکردن لە بارەی چۆنییەتی رێکخستنەوەی کاروباری دامودەزگاکانی حکومەت لەسەر بنەمای شۆڕكردنە‌وە و دیاریکردنی دەسەڵاتەکان و دروستکردنی پەیوەندی پتەوتر لەنێوانیاندا. جێگری سەرۆک وەزیرانی هه‌رێم تیشکی خستە سەر گرنگی بەکارهێنانی تەواوی دەسەڵاتەکان بە هەماهەنگی وەزیرەکان لەسەر بنەمای یاسا و رێنماییەکان بۆ جێبەجێ کردنی پلانەکانی چاکسازی لەهەموو سێکتەرەکان. لە بەشێکیتری کۆبوونەوەکەدا ئامادەبووان باسیان لە پرسی شۆڕکردنەوەی دەسەڵاتەکان کرد لەلایەن وەزیرەکانەوە و چۆنییەتی گونجاندنییان لەگەڵ پێگەکانیان بۆ جێبەجێکردنی پلانەکانی چاکسازی حکومەت. کۆبووەنەوە جەختی کردەوە پێویستە سوود لە ئەزموون و توانای بریکارەکان و دەستەکان وەربگێرێت لە ئەنجومەنەکانی (ئابووری، چاکسازی، نەوت و غاز و وەبەرهێنان).
هاوڵاتى بەڕێوەبەری ناحیەی قوشتەپە رایگەیاند:"چەند هاوەنێک لە گوندەکانی دۆڵەبەکرە، دۆڵەزە و باشتەپە کەوتنە خوارەوە، هاوەنەکان بە چۆڵەوانی کەوتوون و هیچ زیانێکی ماددی و گیانییان نەبووە". ئەمڕۆ سێشەممە، 24 ئابی 2021 چەند هاوەنێک لە سنووری پارێزگای هەولێر لە گوندەکانی دۆڵەبەکرە، دۆڵەزە، عەلیاوا، تەتەراوە و باشتەپە کەوتنە خوارەوە، ستار ئاغا عومەر، بەڕێوەبەری ناحیەی قوشتەپە بە تۆڕی میدیایی رووداوی راگەیاند، "لەلایەن هێزەکانی ئاسایشەوە ئاگادارکراینەوە کە چەند هاوەنێک لە نزیک قوشتەپە کەوتوونەتە خوارەوە و ئێستا تیمەکانی ئاسایش سەرقاڵی لێکۆڵینەوەن". بەڕێوەبەری ناحیەی قوشتەپە راشیگەیاند: "هێزەکانی ئاسایش ئاگاداریان کردووینەتەوە کە هاوەنەکان لە ناحیەی دوبزەوە ئاڕاستەی قوشتەپە کراون". ەکێک لە هاوەنەکان لە گوندی دۆڵەبەکرە کەوتووەتە نێو زەوییەکی کشتوکاڵی، هێزەکانی ئاسایش دەڵێن هاوەنەکان لە پالکانەوە ئاراستەی ئەو شوێنە کراون و یەکێکیان 500 مەتر لە دووری رێگەی هەولێر-کەرکوک کەوتووەتە خوارەوە.
هاوڵاتى كۆشكی سپی رایگەیاند:" لە 24 كاتژمێری رابردوودا، 10 هەزار و 900 كەسی دیكەیان لە فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتیی حامید كارازای لە كابولەوە گواستووەتەوە". ئەمڕۆ سێشەممە، 24 ئابی 2021 كۆشكی سپی ئەمریكا ڕاگەیاندراوێكی بڵاوكردەوە و ڕایگەیاند:" لە 12 كاتژمێری رابردوودا، شەش هەزار و 600 كەس بە 15 فڕۆكەی سەربازیی و چوار هەزار و 300 كەسیش بە 34 فڕینی هاوپەیمانیی گواستراونەتەوە، ئاماژە بەوە دراوە لە دەسپێكی پرۆسەی گواستنەوە لە ئەفغانستان كە لە 14ی ئاب-ەوە دەستی پێ كردووە تا ئێستا، نزیكەی 48 هەزار كەس لە ئەفغانستانەوە گواستراونەتەوە بۆ ئەمریكا. لە بەشێكی دیكەی راگەیەندراوەكەدا سەرنج خراوەتە سەر ئەوەی كە لە كۆتایی مانگی تەمووزەوە تا ئێستا، نزیكەی 53 هەزار كەسی دیكە لە وڵاتانی دیكە جێگیر كراون. ئیدارەی ئەمریكا لە دەسپێكی پرۆسەی گواستنەوە لە ئەفغانستان كە لە 14ی ئاب-ەوە دەستیپێكردووە تا ئێستا، نزیكەی 48 هەزار كەسی لە ئەفغانستانەوە گواستووەتەوە بۆ ئەمریكا.
شاناز حەسەن زیادبوونی نرخی ئارد لەوڵاتانی دراوسێ بەتایبەت توركیا راستەوخۆ كاریگەری كردەسەر بازاڕی هەرێم و لەهەندێ ناوچە نرخی نان بۆ چەند رۆژێك گران كراو لەئێستادا خاوەنی نانەواخانەكان مۆڵەتێكی 15 رۆژییان بۆ حكومەت داناوە، لەحاڵەتی جێبەجێنەكردنیدا نرخی نان گران دەكەنەوە. لەگەڵ ئەوەی حكومەتی عێراق لەڕێی دابەشكردنی بەشە خۆراكی مانگانەوە بۆ هەر كەسێك نۆ كیلۆ گرام ئارد دابین دەكات، بەڵام ئارد لەماوەی چەند رۆژی رابردوو لەوڵاتانی توركیاو ئێرانەوە نرخەكەی گران كراو بازرگانەكانی كوردستانیش نرخەكەیان لەسەر نانەواخانەكان زیاد كرد. رۆژی دووشەممە 23ی ئاب، خاوەنی نانەواخانەكان كۆبوونەوەیان لەگەڵ حكومەت و لایەنی پەیوەندیدار كردووەو مۆڵەتی 15 رۆژیان داناوە بۆ وەڵامدانەوەو چارەسەركردنی كێشەی نانەواخانەو سەمونخانەكان. حكومەت بەڵێنی داوە لەڕێگەی بەڕێوەبەرایەتییەكانەوە، لەهەموو باج و رسوماتی نانەواخانەو سەمونخانەكان خۆش بێت وەك كارئاسانییەك بۆ خاوەنەكانیان و هەوڵبدات ئاردی گونجاویان بۆ دابین بكات. چالاك رەئووف، سەرۆكی سەندیكای كرێكاران، لقی سلێمانی لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت: « بۆ داواكردنی مافی هەموو كرێكاران و خاوەن نانەواخانەو سەمونخانەكان بەردەوام لەگەڵ قایمقامیەت لەسەر هێڵین تا لەو رێگەیەوە حكومەت هاوكاریی ئەم چینەی كرێكاران بكات و مافیان بۆ دابین بكات». سەرۆكی سەندیكای كرێكاران ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد، حكومەت ماوەی 15 رۆژی داناوە كە داواكاری نانەواخانەو سەمونخانەكان دابین بكات و وتی:» بەدەستخۆشییەوە خاوەن نانەواخانەو سەمونخانەكانیش تائەو 15 رۆژە نرخ و كێشی نان وەك پێشتر دەهێڵنەوە. ماوەی زیاتر لەهەفتەیەكە خاوەنی نانەواخانەو سەمونخانەكان لەهەرێمی كوردستان داوا دەكەن حكومەت هاوكارییان بكات و كارئاسانییان بۆ بكات، رایدەگەیەنن» ناچارن نرخ و كێشی نان كەمبكەنەوە». لەسنوری پارێزگای سلێمانی ماوەی دوو رۆژ شەش نان بەهەزار دینار فرۆشراو كێشی گونكە هەویرەكەش كرایە 110 بۆ 100 گرام‌و لەكاتێكدا پێشتر هەشت نان بە هەزار دینار بووەو كێشی هەر گونكێك 120 گرام بووە. داود عومەر نوێنەری خاوەن نانەواخانەكان لەسلێمانی لە لێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:» نرخی ئاردەكە زۆر بەرزبووەتەوە لەسەرمان، ئێستا فەردەیەكی 50 كیلۆیی كە بە 23 تا 27 هەزار دینار دەفرۆشراو ئێستا نرخەكەی بە32 تا 34 هەزار دینارەو بۆ هەر فەردەیەك شەش بۆ حەوت هەزار دینار چووەتەسەری». بەپێی خەمڵاندنی نوێنەری نانەواخانەكانی سلێمانی، فەردەیەك ئاردی 50 كیلۆیی 760 نانی بازاڕی لێ بەرهەمدەهێنرێت ئەگەر هەشت نان بدرێتە هەزار دینار، ئەوا 95 هەزار دینار دەگیڕێتەوە بۆیان،»ئەو پارەیە بۆ تێچووی كرێكارو غازو پارەی ئاوو كارەبا و پێداویستی رۆژانەی دیكەی لێدەردەكرێت، بۆیە قازانجێكی وای نامێنێتەوە بۆ خاوەن نانەواخانەكان». هەروەها داود عومەر ئەوەشی دووپاتكردەوە كە «قایمقامیەتی ناوەندی سلێمانی و ئیدارە لەسلێمانیدا هیچ دەسەڵاتێكیان نیەو تەنیا هەموو بڕیارەكان لەلایەن پارتییەوە دەردەچێت، با بێت كارەبامان بۆ دابین بكەن یاخود غازەكە كە لەژێر دەسەڵاتی یەكێتیدایە بۆمان دابین بكەن، بەڵام چونكە دەسەڵاتیان نیە، بۆمان ناكەن». لەسلێمانی 650 نانەواخانەو 460 سەمونخانە هەیەو رۆژانە بەنزیكەیی پێنج هەزار فەردە ئارد بۆ دروستكردنی نان و سەموون بەكاردەهێنن، نرخی یەك فەردە ئارد لە 27 هەزار دینارەوە بۆ 42 هەزار دینار بەرزبووەتەوە، بەپێی جۆری ئاردەكە نرخەكەشی دەگۆڕێت. سلێمانی مانگانە پێویستی بە 23 هەزار تۆن گەنم هەیە بۆ بەرهەمهێنانی ئارد، بەشێكی زۆری ئارد لەئێران، توركیا و روسیاوە هاوردە دەكرێن، لەدەروازە سنوورییەكان بۆ یەك تۆن ئارد 90 دۆلار گومرگ وەردەگیرێت. هاوكات لەپارێزگای هەولێر سەرەڕای ئەوەی تائێستا نرخی نان وەك خۆیەتی و هەشت نان بەهەزار دینار دەفرۆشرێت، بەڵام لەكێشی هەر گونكێكدا 20 گرامی بەراورد بەگونكی نانەواخانەكانی سلێمانی كەمترەو هەر نانێك تەنها 100 گرامە. سەرپەرشتیاری نانەواخانەیەك لەهەولێر ئاماژەی بۆ ئەوەكرد چاوەڕوانی بڕیاری حكومەتن و داواكایەكان و كێشەكانیان بەیاداشت داوەتە لایەنی پەیوەندیدار. وشیار عەبدولوەهاب، سەرپەرشتیاری نانەواخانەیەك لەهەولێر، بەهاوڵاتى وت:» تائێستا گۆڕانكاریمان لەنرخی نان و كێشەكەی نەكردووە، چونكە قسەمان لەگەڵ حكومەت و لایەنی پەیوەندیدار كردووەو چاوەڕوانین هاوكاریمان بكەن». ئەم سەرپەشتیارە جەختی لەوەكردەوە ئەوان باشترین ئارد بەكاردەهێنن و وتی:» نرخی ئارد هەر گران بووە، بەڵام پێویستە حكومەت هاوكارمان بێت لەنرخی غازو كارەباو ئاردی گونجاو كە بۆ نانی بازاڕی باش بێت تا كارئاسانییەك بكات بۆ ئێمە». لەپارێزگای دهۆك، نرخی نان لەهەندێك لەنانەواخانەكان گران بووەو لەهەندێك لە نانەواخانەكانی دیكە وەك خۆی ماوەتەوەو چاوەڕوانی بڕیاری حكومەتن. خاوەن نانەواخانەیەك لەدهۆك پێیوایە خەڵكەكە لەبەر ویژدانی خۆیان نرخەكەیان بەرزنەكردووەتەوە، یان نان گران ببێت، ئەگینا هیچ قازانجی بۆ خاوەن نانەواخانەكان نەماوە». موسا هیمداد، خاوەنی نانەواخانەی میلان لەدهۆك بەهاوڵاتى وت:» ئەوە مانگێكە نرخی ئارد گران بووە، هیچ قازانجێكی بۆ ئێمە نیە، چاوەڕوانی بڕیاری حكومەتین تا رێگەچارەییكیان بۆ بدۆزێتەوە». بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی لەوەزارەتی بازرگانی حكومەتی هەرێمی كوردستان دەڵێت:»گرانبوونی نرخی نان لەهەموو كێشەكانی دیكە گرنگترەو لەسەر خەتین بۆ ئەوەی چارەسەری بكەین». نەوزاد شێخ كامیل، بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی سەر بەوەزارەتی بازرگانی هەرێمی كوردستان لەلێدوانێكدا بە وت:» ئێستا لەكۆبوونەوەداین و بەردەوام لەگەڵ حكومەت لەسەر هێڵین، تا بتوانین بەباشترین رێگەچارە چارەسەری كێشەی نانەواخانەو سەمونخانەكان بكەین». بەڕێوەبەری گشتی بازرگانی هەرێمی كوردستان جەختی لەوەكردەوە نابێت لەكوردستان كێشەیەك هەبێت بەناوی كێشەی ئاردو گەنم. نەوزاد شێخ كامیل، وتیشی:»ئەوەی لەتوانای حكومەتدایە ئاسانكاری تەواو دەكەین، چونكە ئەركی ئێمەیە هەموو رێگەچارەیەك بۆ كرێكارانی ئەو كەرتە بگرینەبەر». « كێشەی ئارد دوای ئەوە قوڵبووەتەوە كە ئەم دوو مانگە ئاردی بەشە خۆراكی مانگانە ئاردێكی باش بووەو لەبازاڕەكاندا نەفرۆشراوەتەوە، ئاردی بەشە خۆراكی مانگانە نەفرۆشراوەتەوەو لەدەرەوەش ئارد كەم هاتووە، تەنیا ئەوەیە ئەم گرانبوونەی دروستكردووە»، نەوزاد شێخ كامیل وا دەڵێت.
.jpg)
هاوڵاتى بڕیارە رۆژی چوارشەممە، موچەی وەزارەتی تەندروستی بەبێ لێبڕین دابەشبکرێت. بە پێی زانیاریەکان، بڕیارە رۆژی چوارشەممە دەست بە دابەشکردنی موچە بکرێت بەبێ لێبرین، یەکەم شوێنیش موچەی وەزارەتی تەندروستی دابەشدەکرێت. پێشتریش، جوتیار عادل وتەبێژى حکومەتى هەرێمى کوردستان رایگەیاند، "ئەولەویەتى ئەو داهاتەى کە دێتە دەستى حکومەت بۆ موچە دەبێت و موچەخۆرانى هەرێمى کوردستان دڵنیادەکەینەوە کە هەموو 25ى مانگێک موچە دابەشدەکرێت."
.jpg)
