هاوڵاتی باڵیۆزخانە و کۆنسوڵخانەی ئەمریکا لە عێراق و هەرێمی کوردستان پیرۆزبایی لە حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکەن بە بۆنەی گەیشتن بە رێککەوتن لەسەر پرۆژەیاسای بوجەی فیدراڵی بۆ ساڵی 2021، دەڵێن، پەسندکردنەکە دەبێتە هۆی پەیوەندییەکی باشتر لەنێوان هەولێر و بەغدا. لە راگەیه‌ندراوی باڵیۆزخانەی ئەمریکا لە عێراق هاتووە، "ئێستا عێراق دەتوانێت هەنگاو بنێت بۆ جێبەجێکردنی چاکسازیی ئابووری کە ئەوەش دەبێتەهۆی سەقامگیریی و خۆشگوزەرانیی زیاتر." ئەمریکا بەپێی راگەیه‌ندراوەکەی باڵیۆزخانەی وڵاتەکەی لە عێراق، بە پەرۆشەوە بۆ بەردەوامیی هاوبەشی لەگەڵ عێراق و خەڵکەکەی. لە پەیامی کۆنسوڵخانەی ئەمریکاش لە هەولێر هاتووە، بەبۆنەی پەسندکردنی بودجەوە، "پیرۆزبایی لە تیمی دانوستاندنکاری حکومەتی هەرێمی کوردستان دەکەین کە قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکوەزیرانی هەرێمی کوردستان سەرکردایەتی دەکرد." کۆنسوڵخانەی ئەمریکا نووسیویەتی، "بەخۆشحاڵییەوە تێپەڕاندنی ئەم پرۆژەیاسایە دەبێتە هۆی پەیوەندییەکی باشتر لەنێوان هەولێر و بەغداد و ئابوورییەکی جێگیرتر بۆ وڵاتەکە."
هاوڵاتی عەلی حەمەساڵح دەڵێت، "لە ھەموو کەس زیاتر پشتیوانی ڕێککەوتن بوین لەگەڵ عێراق و ڕێگای دروستیش ھەر ڕێککەوتنە، بەڵام ئەم ڕێککەوتنە ئەوە نیە کێشەی موچەی چارەبکات" دەشڵێت، "ھەرێم ھیچ بڕە پارەیەکی دەست ناکەوێت تا پاشەکـەوت لاببتات". عەلی حەمەساڵح، ئەندامی پەرلەمانی کوردستان لە بڵاوکراوەیەکدا ئاماژەی بەوەشکردووە، " ڕەوا نیە ھاوڵاتی چاوەڕێ بکات بە پشت بەستن بەم یاسا پاشە کەوت نامێنێ! بەدڵنیای ئەم یاسای بودجە پاشەکەوتی موچە لا نابات.. ئەمە ئەو ڕێککەوتنە نەبوو خەڵک ئومێدی پێی ھەبوو، سەرکەوتنێکی گەورەش نیە ھەموان خۆیان دەکەن بە خاوەنی". دەشڵێت، "ھەرچەندە من ئومێدم نیە ھیچ بڕە پارەیەکی ئەوتۆ بێت بەپێی ئەم بودجە بۆ موچەی فەرمانبەران، بەڵام چەند خاڵێک ھەن لە بەرژوەندی ھەرێمە یان زیان دژی ھەرێم ڕادەگرێت، ئەگەر ھەرێم تێکیبدات لەگەڵ ناوەنددا، عێراق کێشەی زۆرتر بۆ دۆسیەی نەوت و چەندین بابەتی تر دروستدەکات، بۆیە ڕێککەوتنی ھیچ بە ھیچ لە تێکدان باشترە". دەقی نوسینەکەی عەلی حەمەساڵح ڕاستیەکان لەبارەی بودجەی عێراقەو پشکی کورد.. لە ھەموو کەس زیاتر پشتیوانی ڕێککەوتن بوین لەگەڵ عێراق و ڕێگای دروستیش ھەر ڕێککەوتنە، بەڵام ئەم ڕێککەوتنە ئەوە نیە کێشەی موچەی چارەبکات .. بەڵام ڕەوا نیە ھاوڵاتی چاوڕێ بکات بە پشت بەستن بەم یاسا پاشە کەوت نامێنێ! بەدڵنیای ئەم یاسای بودجە پاشەکەوتی موچە لا نابات.. ئەمە ئەو ڕێککەوتنە نەبوو خەڵک ئومێدی پێی ھەبوو، سەرکەوتنێکی گەورەش نیە ھەموان خۆیان دەکەن بە خاوەنی... خاڵی سەرەکی ئەم ڕێککەوتنە ئەوەیە کارتێکی یاسای لەدەست ھەرێمە کە بۆی ھەیە نەوت بفرۆشێت.... نەک پارە بێت بۆ موچەو پاشەکەوت لابدات ... ھەرێم ھیچ بڕە پارەیەکی ئەوتۆی دەستناکەوێت شایەنی باس بێت و پاشەکەوت لاببتات.. چۆن؟ ئەگەر بودجەی عێراق وەک خۆی جێبەجبکرێت.. پشکی ھەرێمی کوردستان ٩،٨ ترلیۆنە، مانگانە نزیکەی٨١٦ ملیار دەکات... دەبێت ھەرێم چی بدات بە بەغدا؟ -پارەی ٢٥٠ ھەزار بەرمیل نەوتی ڕۆژانە بە نرخی سۆمۆ.. ئەگەر ٦٠ دۆلار دابنرێت، دەکاتە ٦٥٢ ملیار.. -نیوەی داھاتە فیدڕاڵیەکان بە نزیکەی ٩٠ملیار دەخەمڵێنن.. -دانەوەی قەرزی بانکە بازرگانیەکان لە حەوت ساڵدا، کە بەپێی زانیاریەکانی من نزیکەی پێنج ترلیۆنەو مانگانە دەبێت ھەرێم ٥٩ ملیار دیناری مانگانە بدات... واتە: دەبێت ھەرێم نزیکەی ھەمان بڕ بداتە عێراق، بەمەش ھەرێم ھیچ بڕە پارەیەکی ئەوتۆی بۆ نایەت... تەنانەت ئەگەر پشکی ھەرێم لە حسابکردندا بەھۆی گۆڕانکاری لە نرخی نەوت یان ھەر ھۆکارێکی دیکە زیاتر بوو، بۆ ئەوەی ھیچ بڕە پارەیەک بۆ ھەرێم نەنێرن، لایەنی عێراق ئەمە ناودەنێن مەقاسە! سەرۆکی لیژنەی دارایی بەڕوونی وتوویەتی: مەقاسە نەما... بۆیە دەکرا لە بەرامبەر پشکی ھەرێم پیداگیری لەسەر ڕادەستکردنی ٢٥٠ ھەزار بەرمیل نەوت کرابا.. یەک خاڵ لە یاسای بودجەکەدا یەک خاڵ بەلای ئەوانەی بڕیاردەری سیاسەتی نەوتن گرنگ بوو، کارتێکی یاساییان بەدەستەوە بێت کە ھەرێم بۆی ھەیە نەوتی خۆی بفرۆشێت، ئەم کارتەیان لە بودجەی ئەم ساڵ دەستکەوت... بەم یاسای بودجە من وای نابینم ھیچ بڕە پارەیەک بۆ موچەی فەرمانبەران بێت، بەم فۆڕمە لە بەڕێوەبردنیش ئەم مانگەو مانگی دواتریش لێبڕین بەردەوام دەبێت.. بۆیە چارەسەر: چارەسەر چاکسازیە لە دۆسیەی نەوت و خاڵی سنوری و جێبەجێکردنی یاسای چاکسازی لە موچەو دۆسیەی باج.... بە داخەوەم لە پاڵ ئەو ھەموو سەردانەی لە بەغدا کرا، بە ئیرادەوە ھەوڵێکی جدی چاکسازی درابا، ئێستا دۆخەکە شتێکی تر بوو.. تێبینی: ھیواموایە من ھەڵەبم و مانگانە بڕە پارەیەک بێت و پاشەکەوت لابدات، کە ئێستا نزیکەی ٢٠٠ ملیار پێویستە بۆ لادانی پاشەکەوت. ئەو بەڕێزانەش کە پێیان وایە بەپێی ئەم بودجە، بەغدا مانگانە پارە ڕەوانە دەکات، ھیوادارم شیکردنەوەی خۆیان بە داتا بەیان بکەین.. راستیەک: ھەرچەندە من ئومێدم نیە ھیچ بڕە پارەیەکی ئەوتۆ بێت بەپێی ئەم بودجە بۆ موچەی فەرمانبەران، بەڵام چەند خاڵێک ھەن لە بەرژوەندی ھەرێمە یان زیان دژی ھەرێم ڕادەگرێت.. -ئەگەر ھەرێم تێکیبدات لەگەڵ ناوەنددا، عێراق کێشەی زۆرتر بۆ دۆسیەی نەوت و چەندین بابەتی تر دروستدەکات، بۆیە ڕێککەوتنی ھیچ بە ھیچ لە تێکدان باشترە... لە ڕوی بازاڕەوە ئەگەر وترابا لەگەڵ عێراق تێکچوین، گرفت و شڵەژانی دروستدەکرد.. -٧٥ ملیار دینار بۆ پرۆژە بۆ پێنج ناوچەی کوردستان تەرخانکراوەو شتێکی باشە.. ئەگەر بێت.. -موچەی فەرمانگە فیدڕاڵیەکان بخرێتە سەر ناوەند، ئەگەر ھەرێم دۆسیەکانیان بنێرێت.. -پێداچونەوە بە سەرجەم گرێبەستە نەوتیەکاندا بکرێت.. ھەرێم خۆیشی ئەم بڕیارەی داوە ئەگەر جێبەجێبکات... عەلی حەمە ساڵح
هاوڵاتی دەستەی بەهەرێمكردنی سلێمانی لەكۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا هەڵوەشاندنەوەی خۆی راگەیاند و ئاشكراشیكرد، نزیكەی 150 هەزار واژۆیان كۆكردووەتەوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە 1ی نیسانی 2021، لەكۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا بەیار عومەر ئەندامی دەستەی بەهەرێمكردنی سلێمانی رایگەیاند، ئەوەی لەسەریان بوە بەرێژەی 2%ی دەنگدارەكانی سلێمانی كۆبكەنەوە، بەڵام لەئێستادا رێژەی كۆكردنەوەی واژۆكانیان گەیشتوەتە 10% و سەرجەم ئەو واژۆیانەش ئاراستەی كۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەكان دەكەن بەمەبەستی ئەنجامدانی راپرسی بەهەرێمكردنی سلێمانی. هەروەها وتیشی:"لەئێستا بەدواوە دەستەی بەهەرێمكردنی سلێمانی هەڵدەوەشێتەوە و تەنها چەند كەسێكی خۆبەخش لە دەستەكە كارەكانی رادەستكردنی واژۆكان بەكۆمسیۆن جێبەجێدەكەن، تاوەكو راپرسی ئەنجامبدات و سندوقی تایبەت بۆئەو مەبەستە لەسلێمانی دابنێت و هاوڵاتیان بەشداری بكەن بۆ بەهەرێمكردنی پارێزگای سلێمانی". هاوكات، ئەوەشی خستەڕوو، ئاگاداری ئەوەن كە ئاستەنگ لەبەردەم كارەكانیان دروستدەكرێت، هەربۆیە ئامادەكاری پێویستیان كردوە و تیمێكی پارێزەریان پێكهێناوە بەمەبەستی بەرگریكردن لەداواكاریەكانیان. بەیار عومەر ئەوەشی دووپاتكردەوە كە بە هەرێمكردنی سلێمانی تاكە رێگای رزگاربونی پارێزگای سلێمانیە، پێویستیشە پەرلەمانتارانی سلێمانی لە پەرلەمانی عێراق رۆڵی خۆیان لەوبارەیەوە بگێڕن.
هاوڵاتی کەمێک پێش ئێستا لە ڕاگەیەندراوێکی کورتدا نوسینگەی ڕۆژنامەوانی وەزیری پێشمەرگە ڕایگەیاند" دوای چاوەڕوانییەکی زۆر، ئەمڕۆ ١ ی نیسان، دەستکرا بەدابەشکردنی سێ مووچەی لیواکانی پیادەی وەزارەتی پێشمەرگە". وەزارەتی پێشمەرگە دەشڵێت" پارەی هاوکارییەکەی ئەمریکا گەیشتووە و کێشەی لیوا هاوبەشەکان چارەسەرکراوە".
هاوڵاتی وەزارەتی تەندروستی حكومەتی هەرێم ئاشكرای دەكات بەپێی ئاماری 24 كاتژمێری رابردوو 10 تووشبوی ڤایرۆسەكە گیانیان لەدەستداوە. هەروەها وەزارەتی تەندروستی ئاماژەی بەوەشكردووە كە 755 تووشبوی نوێ تۆمار كراوەكە 171 كەس لەهەولێرو 222 لەسلێمانی و 322 لە دهۆك.
هاوڵاتى عێراق و سعودیه له‌سه‌ر دامه‌زراندنى سندوقێکى هاوبه‌ش به سه‌رمایه‌ى سێ ملیار دۆلار به مه‌به‌ستى به‌هێزکردنى که‌رتى وه‌به‌رهێنان و کارى هاوبه‌ش له بوارى وزه و نه‌هێشتنى باج رێککه‌وتن. ئاژانسى هه‌واڵى سعودیه بڵاویکرده‌وه، سعودیه و عێراق له‌باره‌ى به‌رده‌وامیدان له هاوکاریکردن و هه‌ماهه‌نگیکردنى یه‌کتر له بوارى نه‌وت له چوارچێوه‌ى کارکردن له رێکخراوى ئۆپێک و ئۆپێک پڵه‌س و پابه‌ندبوون به هه‌موو رێککه‌وتن و میکانیزمه‌کانییه‌وه رێککه‌وتن. هه‌روه‌ها له‌سه‌ر ئاستى وزه‌ش، هه‌ردوولا رێککه‌وتن له‌سه‌ر به‌ستنى هێڵێکى کاره‌با بۆ هه‌ردوو وڵات و کارکردن له‌سه‌ر به‌هێزکردنى وه‌به‌رهێنانى سعودیه له عێراق و فراوانکردنى چالاکى کۆمپانیا سعودییه‌کان له‌سه‌رجه‌م کایه و بواره‌کاندا. ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو، هه‌ردوولا رێککه‌وتن له‌سه‌ر دوورکه‌وتنه‌وه له باجى دوولایه‌نه له‌سه‌ر کاڵا و شمه‌که هاورده‌کانى نێوان دوو وڵات و به‌هێزکردنى که‌رتى چالاکییه‌کانى که‌رتى تایبه‌ت. له‌لایه‌ن خۆیه‌وه و له یه‌که‌م کاردانه‌وه‌ى سه‌ردانه فه‌رمیه‌که‌ى کازمى بۆ سعودیه، موقته‌دا سه‌در سه‌رۆکى ره‌وتى سه‌در رایگه‌یاند، به ئومێده‌وه ده‌ڕوانێته سه‌ردانه‌که و هیواى خواست ببێته ده‌روازه‌یه‌ک بۆ ده‌رکردنى عێراق له دۆخى دابڕانى مێژوویى و ژینگه‌یى خۆیی. دوێنێ مسته‌فا کازمى سه‌رۆکوه‌زیرانى عێراق به‌سه‌ردانێکى فه‌رمى گه‌یشته سعودیه و له‌گه‌ڵ محه‌مه‌د سه‌لمان شازاده‌ى ئه‌و وڵاته کۆبووه‌وه و چه‌ند رێککه‌وتنێکیان واژۆکرد.
هاوڵاتى سه‌رۆکى پارتى دیموکراتى کوردستان له‌باره‌ى په‌سه‌ندکردنى بودجه‌ى عێراق، په‌یامێکى بڵاوکرده‌وه و رایگه‌یاند، هه‌نگاوێکى دروست و ئیجابییه و له‌وباره‌یه‌وه سوپاسى فراکسیۆنه کوردییه‌کان و وه‌فدى حکومه‌تى هه‌رێم ده‌کات. ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 1ى نیسانى 2021، مه‌سعود بارزانى له په‌یامه‌که‌یدا ده‌ڵێت: ''به‌بۆنه‌ى په‌سه‌ندکردنى بودجه‌ى 2021 له لایه‌ن ئه‌نجومه‌نى نوێنه‌رانى عیراقه‌وه ده‌ستخۆشى له گشت لایه‌نه سیاسییه کوردستانى و عیراقییه‌کان ده‌که‌م". بارزانى ئاماژه‌ى به‌وه‌شکردووه: ''سوپاسى شاندى حکومه‌تى هه‌رێم و فڕاکسیۆنه کوردستانییه‌کان و فڕاکسیۆنه‌کانى ترى ناو ئه‌نجوومه‌نى نوێنه‌رانى عێراق ده‌که‌م که به ماندووبوون و هیمه‌ت و پێداگرییانه‌وه توانیان له‌گه‌ڵ یه‌کتر بگه‌نه ئه‌نجام و به‌شى هه‌رێمى کوردستانیش له بودجه‌ى عیراقدا جێگیر بکه‌ن''. بارزانى له په‌یامه‌که‌یدا ئه‌وه‌ش ده‌ڵێت: ''په‌سه‌ندبوونى بودجه‌ى عیراق هه‌نگاوێکى ئیجابى و به ئاراسته‌ى دروسته و هیواى ئه‌وه ده‌خوازین که ده‌ستپێکێک بێت بۆ به‌هێزکردنى بنه‌ماکانى دیالۆگ و پێکه‌وه‌ژیانى ئاشتیانه و هه‌روه‌ها گه‌ڕاندنه‌وه‌ى بنه‌ماکانى شه‌راکه‌تى نێوان پێکهاته‌کانى عیراق''.
هاوڵاتى ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه به‌هاى دینار به‌رانبه‌ر به دۆلار زیاتر دابه‌زى ئه‌وه‌ش دواى ئه‌وه‌ى دوێنێ پرۆژه‌ى بودجه له‌لایه‌ن په‌رله‌مانى عێراقه‌وه په‌سه‌ندکرا. گۆران ئه‌حمه‌د له‌بازارى دۆلاره‌که‌ى سلێمانى به هاوڵاتى وت:" دواى جێگیر بوونى نرخى دینار به‌رانبه‌ر به‌دۆلار له بودجه‌ى عێراق، نرخى دینار زیاتر دابه‌زى". ناوبراو ئه‌وه‌شى دووپاتکرده‌وه که ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه 100 دۆلارى ئه‌مریکى به‌رانبه‌ر به 146 هه‌زارو 750 دینارى عێراقیه. گۆران ئه‌وه‌شى روونکرده‌وه به‌هاى دینار به‌رانبه‌ر به دۆلار تا ده‌گاته بازاره‌کانى هه‌رێمى کوردستان له نرخى راسته‌قینه‌ى خۆى که 100 دۆلار به‌رانبه‌ر به 145 هه‌زار دینار دیارى کراوه له‌لایه‌ن بانکى ناوه‌ندى عێراقه‌وه، دوو تا سێ هه‌زار دینار ده‌چێته‌سه‌رى.
کەمێک لمەوبەر پرۆژە بوودجەی عێراق دەنگی لەسەر دراو پشکی هەرێم بە ١٣.٩٪ جێگرکرا بەوەش هەرێمی کوردستان ماناگەن نزیکەی ترلیۆنێک دیناری بەردەکەوێت ئەگەر هەرێمی کوردستان پێیەوە پابەندبێ. پەپێی پڕۆژە یاسایبودجەی عێراق مووچەی فەرمانگە فیدڕاڵیەکان خرایە سەر حکومەتی عێراق و لە پڕۆژەکەدا جێگیرکرا. هۆشیار عەبدوڵا ئەندامی لیژنەی دارایی رایگەیاند "دەنگدرا لەسەر ئەو مادەیەی کە تایبەتە بە گواستنەوەی راژەی تێکرای فەرمانبەری فەرمانگە فیدرالییەکان بۆسەر حکومەتی فیدراڵیی عێراق". وتیشی "ئەو هەوڵە، چەندە خزمەتی ئەو فەرمانبەرانە دەکا ئەوەندەش باری شانی حکومەتی هەرێم سوک دەکا، هیوادارم هاوکار بن و گرفت بۆ گواستنەوەی راژەکانیان دروست نەکەن"
هاوڵاتی پەپێی پڕۆژە یاسایبودجەی عێراق مووچەی فەرمانگە فیدڕاڵیەکان خرایە سەر حکومەتی عێراق و لە پڕۆژەکەدا جێگیرکرا. هۆشیار عەبدوڵا ئەندامی لیژنەی دارایی رایگەیاند "دەنگدرا لەسەر ئەو مادەیەی کە تایبەتە بە گواستنەوەی راژەی تێکرای فەرمانبەری فەرمانگە فیدرالییەکان بۆسەر حکومەتی فیدراڵیی عێراق". وتیشی "ئەو هەوڵە، چەندە خزمەتی ئەو فەرمانبەرانە دەکا ئەوەندەش باری شانی حکومەتی هەرێم سوک دەکا، هیوادارم هاوکار بن و گرفت بۆ گواستنەوەی راژەکانیان دروست نەکەن"
هاوڵاتی لە کاتێکدا حکومەتی هەرێمی کوردستان، هەوڵ و کۆششی تەواو دەدات لە پێناو خزمەتکردنی هاووڵاتیان و زامنکردنی بژێویان و دەستەبەرکردنی ئارامی و خزمەتکردنی سەرجەم چین و توێژەکانی هەرێمی کوردستان. بەڵام بەداخەوە کەسانێک هەن خۆیان بە نوێنەری گەل دەزانن، کەچى دەستەواژەی نەشیاو و دوور لە کاری پەرلەمانی و سیاسى بە کار دەهێنن و ڕەفتاری نابەجێ ئەنجام دەدەن وەک ئەوەی بەداخەوە ئەمڕۆ لە دانیشتنی پەرلەمانی کوردستان بینیمان کە ئامانج لێی تەنیا خۆدەرخستن و دروستکردنى ڕق و نانەوەی پشێوییە. حکومەتی هەرێمی کوردستان بە ڕێزەوە دەڕوانێتە کاری پەرلەمانی و باشترین پەیوەندیشی لە گەڵ دامەزراوە دەستوورییەکان و پەرلەمانی کوردستان هەیە. چاوەڕوانى ئەوەشى هەیە پەرلەمانتاران لە چوارچێوەی یاسا و ڕێساکاندا، هەڵسوکەوت بکەن و بەرگری لە مافی هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگا بکەن. د.جوتیار عادل وتەبێژى حکومەتى هەرێمى کوردستان
هاوڵاتی پەرلەمانی عێراق ئەمڕۆ دەنگی دا لەسەر ماددەی ١١ی پرۆژەیاسای بوودجەی کە پەیوەیدی بە پشكی هەرێمەوە هەیە. لە مادەی ١١ی پرۆژەیاسای بودجەی فیدراڵی عێراقدا هاتووە، هەرێمی کوردستان پابەند دەکرێت بە پێدانی موچەی فەرمانبەرەکانی لەو پارەیەی کە بۆی دەنێردرێت، پێویستە کاری لەپێشینەی حکومەتی هەرێم موچەی موچەخۆران بێت. لە پرۆژەیاساکەدا پشکی کورد کەمکراوەتەوە، بەپێی رەشنووسی یاساکە، پشکی هەرێم پێشتر ٪١٢.٦٧ی بۆ دانرابوو، بەڵام ئێستا کراوەتە ٪٩.٥، کە ئەوەش بە مەبەستی کەمکردنەوەی کورتهێنانی بودجە بووە. رۆژی یەکشەممە 28-03-2021 دوای زیاتر لە چوار کاتژمێر لە کۆبوونەوەی لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق، دەنگ بە پشکی هەرێمی کوردستان درا و لایەنەکانیش لەسەر بودجەی 2021ی عێراق رێککەوتن.
هاوڵاتی سەرۆکایەتی شارەوانی هەڵەبجە دەڵێت، "ھاوڵاتیەک ماوەی 10ساڵە لەپاکستان زیندانی کراوە و بێ ئەوەی ناوی خۆی ئاشکرا بێت، دەڵێت کوردم و خەڵکی ھەڵەبجەم". لە راگەیەندراوێکدا سەرۆکایەتی شارەوانی هەڵەبجە ئاماژە بەوە دەکات "بەڕێوەبەری پاسپۆرتی پارێزگای سلێمانی وێنەی ئەوکەسەی بڵاوکردۆتەوە و داوایان کردووە ھەرکەسێک زانیاری لەسەر ھەیە، با ھاوکارییان بکات بۆئەوەی لەڕێگەی کونسوڵخانەی عێراقەوە لەپاکستان پاسپۆرتی بۆ دەربکەن و بیگەڕێنینەوە بۆ ناو کەسوکاری". عەمید سالار عەبدوڵا بەڕێوەبەری پاسپۆرتی سلێمانی ھۆکاری دەستگیری کردنی ئەوکەسە باس دەکات و دەڵێت، "ساڵی 2011 بە نایاسایی چووەتە ئەو وڵاتە و دەستگیرکراوە". سەرۆکایەتی شارەوانی هەڵەبجە داوایەک لە دانیشتووانی شارەکە دەکات و دەڵێت، "هەر بەڕێزێک ناو و ناویشانی لایە یان دەیناسێتەوە پەیوەندی بکات بەسەرۆکایەتی شارەوانی هەڵەبجەوە".
هاوڵاتی هەندێك لەبراندە جیهانییە ناودارەكان بایكۆتی چین دەكەن بەهۆی پێشێلكرنی مافەكانی موسوڵمانانی هەرێمی ئیگۆرەوە، ئەوەش دوای ئەوە هات وڵاتانی ئەندام لەیەكێتیی ئەوروپا رەزامەندییان دەربڕیوە بەسەپاندنی سزا بەسەر چیندا. یەكێتیی ئەوروپا لەبەرامبەر چەوساندنەوەی موسوڵمانانی ئیگۆر سەركۆنەی چینی كرد. هەفتەی رابردووش، بەریتانیا سزای بەسەر چوار بەرپرسی پەكیندا سەپاند، لەبەرامبەریشدا پەكین سزای بەسەر (10) سیاسەتوان و لێكۆلینەوان و چوار دامەزراوەی ئەوروپیدا سەپاند. هەریەكە لەبراندی بەناوبانگی H&M براندەكانی NIKE، adidas، uniqlo، چوونە پاڵ ئەو براندە چیهانییانەی رووبەڕووی هەڵمەتێكی توندی چین بوونەتەوە بەهۆی بایكۆتكردنی ئەو لۆكەیەوە كە لەهەرێمیی شینگیانگ بەرهەمدەهێندرێت، ئەوەش لەبەرامبەر ئەو دەنگۆیانەدا كە (كاری زۆرەملێ) بەسەر موسوڵمانەكانی ئیگۆردا سەپێندراوە. هەرێمی شینگیانگ لەباكوری رۆژئاوای چین، ئامانجێكی هەمیشەیی هێرشكردنەسەر ئەو مەدەنییانە بووە لەلایەن حكومەتی پەكینەوە، كەدەوترێت پەیوەندییان بەجوداخوازەكان یان موسوڵمانە توندڕەوەكانی ئیگۆرەوە هەیەو چەند لێكۆڵینەوەیەك كەچەند پەیمانگایەكی ئەمریكی و ئوستورالی بڵاویانكردەوە دەریانخستووە، كە بەلایەنی كەمەوە ملیۆنێك كەس لەموسوڵمانە ئیگۆرییەكان خراونەتە سەربازگەكانەوەو هەندێكیان (كاری زۆرەملێ) یان بەسەردا سەپێندراوە، بەتایبەتی لەكێڵگەكانی لۆكەدا. ئەگەرچی وڵاتی چین دەڵێت «ئەو راپۆرتانە پڕن لەدرۆ» و جەختدەكاتەوە كە ئەو سەربازگانە بریتین لەسەنتەری راهێنانی پیشەیی كەئامانجی هاوكاریكردنی دانیشتوانی ناوچەكەیە بۆ دۆزینەوەی هەلی كارو دوورخستنەوەیان لەتوندڕەوی، بەڵام دوای بڵاوبوونەوەی ئەو لێكۆڵینەوانە لەسەر (كاری زۆرەملێ) زۆرێك لەكۆمپانیاكانی بەرهەمهێنانی جلوبەرگ، لەوانە ئێچ ئەند ئێمی سویدی و نایكی ئەمریكی و یونیكلۆی یابانی، لەچەند بەیاننامەیەكدا رایانگەیاند كە بایكۆتی ئەو لۆكەیە دەكەن كە لەشینگیانگ بەرهەمدێت. ئەو ناوچەیەش نزیكەی یەك لەسەر پێنجی لۆكەی جیهان لەخۆدەگرێت و زۆرینەی گروپە گەورەكانی بەرهەمهێنانی جل لەوێی دەكڕن. دەركەوتنەوەی داتاكانی ئەو كۆمپانیایانە، لەڕێگەی تۆڕی كۆمەڵایەتی (ویبۆ)ی چینییەوە بوو لەسەرەتای ئەم هەفتەیەدا، كە دووبارە بووەوە هۆی مشتومڕ. بەهۆی ئەوەشەوە كە یەكێتی ئەوروپاو بەریتانیاو ئەمریكاو كەنەدا سزایان بەسەر چیندا سەپاند بەهۆی مامەڵەی ئیگۆرەكانەوە، كێشەكە گەورەتربوو، پەكینیش بەسەپاندنی سزا بەسەر چەند كەسایەتی و كۆمپانیایەكی ئەوروپیدا وەڵامی دایەوە. یەكەم كۆمپانیا كەچین كردیە ئامانج، كۆمپانیای ئێچ ئەند ئێم بوو، كاتێك چوارشەممەی رابردوو بەرهەمەكانی لەگەورەترین پێگە بازرگانییە ئەلكترۆنییە چینییەكان كێشایەوە، لەكاتێكدا هێشتا دوكانەكانی لەشارەكاندا كراوەن. رۆژی پێنجشەممەش، مشتومڕەكان زیادیانكرد، كاتێك كۆمەڵێك هونەرمەند و ئەكتەری چینی رایانگەیاند كە پەیوەندییان بە (نایكی و ئەدیداس و یونیكلۆ و كۆفرنس و كاڵڤن ئەند كڵاین) ەوە دەپچڕێنن، بەمەرجێك پێشتر ئەو ئەكتەر و هونەرمەندانە، باڵیۆزی ئەو براندانە بوون. لەنێویاندا خانمە هونەرمەندی بەناوبانگ تان سونگیون، كە پەیوەندییەكەی لەگەڵ نایكی پچڕاند و وتی كە بەرژەوەندیی وڵات لەسەروو هەموو شتێكەوەیەو دژایەتییەكی توندی هەموو ئەو هەنگاوانەشی كرد كە بەوتەی ئەو «هەوڵدەدات ناوبانگی چین بشێوێنێت». یەكێتی لاوانی شیوعی سەر بەحزبی شیوعی دەسەڵاتداریش لەڕێگەی ویبۆوە هەڵمەتێكی دژی ئەو براندانە راگەیاند. ئەوەش ئاماژەیەكە بۆ دەستوەردانی حكومی لەهەڵمەتی دژی براندەكاندا. بەڵام لەوەڵامی پرسیارێكدا دەربارەی رۆڵی حكومەت، وەزارەتی دەرەوەی چین هەموو دەستوەردان و رۆڵێكی لەو هەڵمەتانەدا رەتكردەوەو هوا چونیینگ وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی چین لەلێدوانێكدا بۆ رۆژنامەنووسان وتی: «بازاڕەكانی چین بەو جۆرەن كە دەیزانن، پێویستمان بەهەڵمەتی گەورەكردن نییە». وتیشی: «ئەوەی دڵنیاین لێی ئەوەیە كە چینییەكان رێگا نادەن بێگانەكان سود لەخێر و خێراتی چین وەربگرن و لەهەمان كاتیشدا رەخنەی لێبگرن». رۆژی چوارشەممە لقی چینی ئێچ ئەند ئێم رایگەیاند، كە ئەوان هیچ هەڵوێستێكی سیاسی لەخۆناگرن و لەئێستاشدا ئەو بەیاننامەیەی ساڵی پار دەریانكرد، لەپێگە ئەلكترۆنییەكەیاندا لابراوە، وەك ئاماژەیەك بۆ كشاندنەوەی. هاوكات كۆمپانیای نایكی وەڵامی داواكەی ئاژانسی فرانس پرێسی نەدایەوە لەسەر كۆمێنتی كۆمپانیاكە بۆ بارودۆخەكە. رۆژی پێنجشەممەش لەڕێگای ویبۆوە ناوی هەندێك كۆمپانیای تر بڵاوبووەوە كە هەمان هەڵوێستیان لەسەر بابەتی لۆكەی شینگیانگ گرتووەتەبەر، لەوانە زاراو گاپ و نیو باڵانس و ڤێلا، كە لەوانەیە هەڵمەتەكەی چین رووبەڕووی ئەوانیش ببێتەوە. ئیگۆرەكان زۆرینەیان موسوڵمانن و بەزمانێك دەدوێن كە سەر بەخێزانی زمانە توركییەكانەو نزیكەی نیوەی دانیشتوانی شینگیانگ كە (25) ملیۆن كەسن، لەئیگۆرەكانن.
هاوڵاتی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان لە کۆبوونەوەکانی لە پاریس بەردەوامە، ئێوارەی ئەمڕۆ سەردانی وەزارەتی دەرەوەی فەرەنسای کرد و لەگەڵ ژان ئێڤ لۆدریان، وەزیری دەرەوەی ئەو وڵاتە کۆبووەوە. سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان لە راگەیێندراوێکدا دەڵێت، له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا "په‌ره‌پێدانی په‌یوه‌ندییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان و عێراق له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا، دۆخی عێراق، هه‌رێمی كوردستان و ناوچه‌كه، هه‌ڵبژاردن و پرۆسه‌ی سیاسی له عێراق، مه‌ترسییه‌كانی تیرۆر و سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی داعش، ئه‌ركی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تی له عێراق و دۆخی پێكهاته‌کان و ئاواره و په‌نابه‌ران له هه‌رێمی كوردستان تاوتوێكران." وەزیری دەرەوەی فەرەنسا پێشتر وەزیری بەرگریی ئەو وڵاتە بووە و پێشتر هەشت جار سەردانی هەرێمی کوردستانی کردووە، ئەو ئاشنایەتیی لەگەڵ سەرۆکی هەرێمی کوردستان هەیە و "خۆی بە فەرمی داوای کۆبوونەوەی لەگەڵ سەرۆکی هەرێمی کوردستان کردبوو." بەپێی راگەیێندراوی سەرۆکایەتیی هەرێمی کوردستان، هه‌ردوولا جه‌ختیان له خواستی دوولایه‌نه بۆ بره‌ودان به په‌یوه‌ندییه‌كانی عێراق و هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا كرده‌وه و به‌رده‌وامیی ئه‌ركی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تیی دژی داعش و هاوكاری و یارمه‌تیدانی عێراقیان بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی تیرۆر به پێویست زانیوە. "وەزارەتی دەرەوەی فەرەنسا پردی پەیوەندیی نێوان هەرێمی کوردستان و فەرەنسایە و دەتوانێت وەزارەتەکانی دیکەی فەرەنسا هان بدات بۆ کارە هاوبەشەکانیان لەگەڵ هەرێمی کوردستان." بڕیاربوو وەزارەتی دەرەوەی فەرەنسا کۆنفرانسێکی گەورەی ئابووری بۆ هاندانی کۆمپانیاکان بۆ وەبەرهێنان لە هەرێمی کوردستان، بەڵام "بەهۆی کۆرۆناوە کۆنفرانسەکە نەکرا." بڕیارە کۆبوونەوەکەی نێچیرڤان بارزانی و ژان ئێڤ لۆدریان 45 خولەک بخایێنێت و پێکەوە باس لەو پرۆژە و پرسە گرنگانە بکەن کە بەنیازن لە داهاتوودا ئەنجامیان بدەن، وەک پرۆژە، ئابووری و کشتوکاڵییەکان. دەقی راگەیێندراوی کۆبوونەوەی سەرۆکی هەرێمی کوردستان و وەزیری دەرەوەی فەرەنسا: ئێواره‌ی ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه 30-3-2021 به‌ڕێز نێچیرڤان بارزانی، سه‌رۆكی هه‌رێمی كوردستان له پاریس له‌گه‌ڵ به‌ڕێز ژان ئیڤ لودریان وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی فه‌ره‌نسا كۆبووه‌وه. له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا په‌ره‌پێدانی په‌یوه‌ندییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان و عێراق له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا، دۆخی عێراق، هه‌رێمی كوردستان و ناوچه‌كه، هه‌ڵبژاردن و پرۆسه‌ی سیاسی له عێراق، مه‌ترسییه‌كانی تیرۆر و سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی داعش، ئه‌ركی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تی له عێراق و دۆخی پێكهاته‌کان و ئاواره و په‌نابه‌ران له هه‌رێمی كوردستان تاوتوێ كران. هه‌ردوولا جه‌ختیان له خواستی دوولایه‌نه بۆ بره‌ودان به په‌یوه‌ندییه‌كانی عێراق و هه‌رێمی كوردستان له‌گه‌ڵ فه‌ره‌نسا كرده‌وه و به‌رده‌وامیی ئه‌ركی هاوپه‌یمانیی نێوده‌وڵه‌تیی دژی داعش و هاوكاری و یارمه‌تیدانی عێراقیان بۆ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ی تیرۆر به پێویست زانی. باسکردنی هاریكاری و هاوبه‌شیی عێراق و هه‌رێمی كوردستان و پشتگیریی فه‌ره‌نسا و كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی بۆ چاره‌سه‌ركردنی كێشه‌كان و كاركردن له‌پێناو ئارامی و سه‌قامگیریی عێراق و ناوچه‌كه‌دا، ته‌وه‌رێكی دیكه‌ی كۆبوونه‌وه‌كه بوو.
