محەمەد شیاع سوودانی: هێزەکانی سنوورى عێراق بە چەکی پێشکەوتووەوە ئامادە دەكرێن

هاوڵاتی هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی رێکخراوەکانی مافی مرۆڤ داوا دەکەن جیهان بە زووترین کات ئەو "برسیکردنە بە ئەنقەستەی" سوودا بووەستێنن. باس لەوە دەکەن برسێتییەکی کارەساتبار رووی لە سوودان کردووە 40 ساڵە نەبینراوە. بە گوێرەی راپۆرتێکی نەتەوەیەکگرتووەکان، 755 هەزار کەس لە سوودان لەسەر لێواری لە برسا مردندان و رێکخراوی ئاسایشی خۆراکی یەکگرتوو دەڵێت، 26 ملیۆن کەس بە سەختی دووچاری بۆ خۆراکی بوونەتەوە. بارێت ئەلیکساندەر، سەرۆکی بەرنامەی سەربازانی بەزەیی لە سوودان دەڵێت، هێشتا ئەو ئامارە کەمە و چاوەڕوان دەکرێت بەهۆی راوەدوونانی جوتیارانەوە لەلایەن هێزە چەکدارییەکانەوە لە ناوچە کشتووکاڵییەکان، برسێتی زیاتر ببێت. ئیعتیزاز یوسف، سەرۆکی ئەنجوومەنی بەهاناوەچوونی نێودەوڵەتی دەڵێت، لە سوودان خەڵک دەستیان بە خواردنی گیا کردووە و بە زووترین کات دەبینین کە خەڵک لە برسا دەمرن. نەتەوەیەکگرتووەکان داوای کردووە 2 ملیار و 700 ملیۆن دۆلار هاریکاریی مرۆیی بگەیێنرێتە دەست خەڵکی سوودان، بەڵام تاوەکو ئێستا 17٪ی ئەو بڕە دراوە. شەڕی ناوخۆی سوودان هێشتا بەردەوامە و وڵاتەکانی دراوسێی بەوە تۆمەتباردەکرێن کە بە پێدانی جەنگ بە هێزە چەکدارییەکان ئاگر بە شەڕەکەدا دەکەن. ئیمارات چەک دەدات بە هێزی پشتیوانی خێرا، بەرامبەر ئەوەی لە یەمەن هاریکاریی ئەبو زەبی دەکات.

هاوڵاتی ئەمڕۆ شەممە 29ی حوزەیرانی 2024، ئاژانسی هەواڵی ئەڵمانی رایگەیاند، یۆئاڤ گالانت، وەزیری بەرگری ئیسرائیل دەڵێت، ئیسرائیل نایەوێت شەڕ دژی حیزبوڵا لە لوبنان بکات، بەڵام سوپای ئیسرائیل ئامادەیە بۆ شەڕ. یوئاڤ گالانت لە سەردانەکەی دوێنێیدا بۆ لای هێزەکانی نزیک سنووری باکووری ئیسرائیل و لوبنان رایگەیاند، "ئێمە کار لەسەر چارەیەکی سیاسی دەکەین ، ئەمە هەمیشە باشترین بژاردەیە، ئێمە بەدوای شەڕدا ناگەڕێین، بەڵام ئامادەین بۆ شەڕ". ئەوەشی خستۆتەڕوو، "ئەگەر حیزبوڵا شەڕ هەڵبژێرێت، ئێمە دەزانین چی دەکەین، ئەگەر ئەوان ئاشتی هەڵبژێرن، ئێمە وەڵامی گونجاو دەدەینەوە". لە سەرەتای شەڕی غەززەوە ڕۆژانە پێکدادان لە نێوان ئیسرائیل و حیزبوڵا لە سەر سنووری ئیسرائیل و لوبنان ڕوودەدات. نوێنەرایەتی ئێران لە نەتەوە یەکگرتووەکان ئەمڕۆ شەممە لە پۆستێکدا لە پلاتفۆرمی ئێکس، هۆشداریی دا کە ئەگەر ئیسرائیل دەستدرێژیی سەربازی بەرفراوان دەست پێ بکات، ئەمە دەبێتە هۆی هەڵگیرساندنی شەڕێکی وێرانکەر.

هاوڵاتی بەپێی راپرسیەکی ئەوانەی بینەری دیبەیەتەکەبوون دەڵێن، " ترەمپ باشتر بووە لە بایدن". بەرەبەیانی ئەمڕۆ هەینی دیبەیتی سەرۆکایەتی ئەمریکا لەنێوان دۆناڵد ترەمپ و جۆ بایدن بەڕێوەچوو، دیبەیتەکە لە ستۆدیۆی کەناڵی CNN بەڕێوەچوو، 90 خولەکی خایاند. دوای تەواوبوونی دیبەیتەکە کەناڵی CNN راپرسیەکی دانا بۆ وەرگرتنی رای ئەوانەی دیبەیتەکەیان بینیوە لە راپرسییەکدا 67٪ی ئەوانەی بینەری دیبەیتەکە بوون دەنگیان بە سەرکەوتنی ترەمپ داوە و ٪33 یش گوتوویانە بایدن باشتر بووە.  

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی ناسا کۆمپانیای سپەیس ئێکسی ئیڵۆن مەسکی راسپاردووە وێستگەی نێودەوڵەتیی بۆشایی ئاسمان لەناوبەرێت. ئەمە لەکاتێکدایە وردە وردە تەمەنی ئەو وێستگەیە بەرەو کۆتا دەچێت. کۆمپانیای سپەیس ئێکس رایەگەیاندووە، کە ئامێرێک دروست دەکات توانای هەیە وێستگە ئاسمانییەکە کە کێشی 480 تۆنە بەربداتەوە ناو زەریای هێمن. رۆژی چوارشەممە 26ی ئەم مانگە ناسا رایگەیاند، بە بڕی 843 ملیۆن دۆلار رێککەوتنێکیان لەگەڵ سپەیس ئێکس بۆ ئەو مەبەستە کردووە. وێستگەی نێودەوڵەتیی بۆشایی ئاسمان لە ساڵی 1998 دەست بە ناردنی بۆ بۆشایی ئاسمان کرا و لە ساڵی 2000 کارەکانی تەواوبوو. هەموو 90 خولەک جارێک لە بەرزی 400 کیلۆمەتر لە ئاستی دەریاوە بە دەوری زەویدا دەسوڕێتەوە. لەو کاتەوە هەڵدراوەتە بۆشایی ئاسمان بەردەوام مرۆڤی تێدا نیشتەجێبووە و بووەتە لانکەی هەزاران لێکۆڵینەوە و تاقیکردنەوە و دۆزینەوەی نوێ. هەرچەندە بەهۆی زیادبوونی تەمەنییەوە بەبێ کاری مرۆڤیش بەردەبێتەوە سەر زەوی، بەڵام ئەوە مەترسی گەورە دروست دەکات بەتایبەت ئەگەر بە ناوچەیەکی نیشتەجێبوونی مرۆڤدا بدات. ناسا تاوەکو ئێستا چەندین رێگەی بۆ لەناوبردنی وێستگە ئاسمانییە پیرەکە لێکداوەتەوە، بەڵام هیچیان سەری نەگرتووە. لەم دواییەدا بڕیاری داوە بیداتە کۆمپانیای سپەیس ئێکسی ئیڵۆن مەسک.

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی مارین لوپێن دەڵێت، ئەگەر زۆرینەی پەرلەمانی وڵاتەکە لە هەڵبژاردنی کۆتایی ئەم مانگەدا بباتەوە، رێگە بە ئیمانوێل ماکرۆن، سەرۆکی فەرەنسا نادات چەکداری فەرەنسا بۆ ئۆکراینا بنێرێت. رۆژی پێنجشەممە 27-6-2024، مارین لوپێن، سەرۆکی پارتی بەرەی نیشتمانی دەڵێت، "سەرۆکی هێزە چەکدارەکان پۆستێکی رەمزییە بۆ سەرۆکی فەرەنسا، ئەوە سەرۆکوەزیرانە کە توانای کۆنترۆڵکردنی هەیە". ئەمە لە کاتێکدایە دواین راپرسییەکان ئاماژە بەوە دەکەن، پارتەکەی لوپێن دەتوانێت 36٪ی دەنگەکانی فەرەنسا بباتەوە. پارتەکەی ماکرۆن تا ئێستا تەنیا 19.5٪ی دەنگەکانی فەرەنسا دەباتەوە. رۆژی یەکشەممە 30-6-2024، یەکەم گەڕی هەڵبژاردنی پەرلەمانیی فەرەنسا بەڕێوەدەچێت. ئەوەش دوای ئەوە هات ماکرۆن لە سەرەتای ئەم مانگە بەهۆی دۆڕانی پارتەکەی لە هەڵبژاردنی یەکێتی ئەوروپا، داوای هەڵبژاردنی پێشوەختەی لە فەرەنسا کرد. ماکرۆن یەکێک لە بەهێزترین سەرکردە سەربازی  و دیپلۆماسییەکانی ئەوروپایە و لە سەرەتای جەنگی ئۆکرایناشەوە، گەورەترین بەرهەڵستیی رووسیای کردووە و بەردەوام جەختی لەوە کردووەتەوە نابێت رووسیا جەنگەکە بباتەوە. لە دواین هەڵوێستیدا ماکرۆن گوتی، "ئەگەر رووسیا بڕیاری دابێت زیاتر بڕوات" ئەویش هێزی سەربازی بۆ ئۆکراینا دەنێرێت. لوپێن لە چاوپێکەوتنێکیدا لەگەڵ میدیای فەرەنسیدا رایگەیاندووە، ئەگەر جۆردان باردێڵا، بەربژێری جوڵەی نیشتمانی ببێتە سەرۆکوەزیرانی فەرەنسا، ئەوا دەسەڵاتی ماکرۆن وەک سەرۆکی فەرەنسا کەمدەبێتەوە. دەڵێت، جۆردان خواستی وانییە دژایەتی ماکرۆن بکات، بەڵام ماکرۆن هێڵە سوورەکانی تێپەڕاندووە، چونکە سەرۆک ناتوانێت هێزی سەربازی بنێرێت بۆ ئۆکراینا. ئەگەر بەرەی نیشتمانی بیباتەوە، ماکرۆن ناچاردەبێت بەربژێری سەرۆکوەزیرانە 28 ساڵەکەی پارتەکەی لوپێن هەڵبژێرێت؛ ئەمەش یەکەم جارە لە دوای ساڵی 2002 کە سەرۆک و سەرۆکوەزیرانی فەرەنسا لە دوو پارتی جیاواز بن.

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی کۆمپانیاکانی دروستکردنی ئۆتۆمبێلی چین لە مەکسیک لقیان کردووەتەوە و دەستیان بە فرۆشتنی ئۆتۆمبێل کردووە. دەڵێن دەست بە ناردنی ئۆتۆمبێل بۆ ئەمریکا دەکەن، ئەمەش هەڕەشەی گەورەی لەسەر کۆمپانیاکانی بەرهەمهێنانی ئۆتۆمبێل لە ئەمریکا دروستکردووە بەهۆی کەمی نرخەکانیانەوە. لە ئەمریکا بە شێوەیەکی گشتی نرخی یەک ئۆتۆمبێلی کارەبایی دروستکراوی ئەو وڵاتە 55 هەزار دۆلاری ئەمریکییە. کۆمپانیاکانی ئۆتۆمبێل لەو کاتەدا ناتوانن رکابەرییەکە بکەن و ئەگەری هەیە تووشی زیانی کارەساتبار بن. شیرۆد براون، سیناتۆری سەر بە دیموکراتەکانی ئەمریکا لە نامەیەکی بۆ سەرۆکی ئەمریکا دەڵێت، جار دوای جار چین کەلوپەلی هەرزان کە حکومەتی چین پارەی زیانەکەی دەدات بۆ تێکدانی بازاڕی ئەمریکا دەنێرێت. دەشڵێت، نابێت رێگە بدەین هەمان کار بۆ ئۆتۆمبێلی کارەبایی لە ئەمریکا بکات. بە گوێرەی بەرپرسانی دیموکراتی ئەمریکا، چین رێککەوتنی ساڵی 2020ی ئیدارەی ترەمپ و چین بەکاردەهێنێت بۆ تێکدانی بازاڕی ئۆتۆمبێل لە ئەمریکا. رێککەوتنەکە وابوو، چین دەتوانێت ئۆتۆمبێلەکانی لە خاکی ئەمریکا بفرۆشێت بەو مەرجەی لە مەکسیک بیبەستێت. دۆناڵد ترەمپ بە گۆڤاری تایمی گوتووە، ئەگەر هەڵبژێردرێتەوە، 100٪ی بازرگانیی ئۆتۆمبێلی کارەبایی چین لە ئەمریکا قەدەخە دەکات، دەشڵێت "رێگە نادەم بازرگانییەکانی دیکەشمان بدزن". بە گوێرەی ماڵپەڕی گلۆبەڵ داتا، چین لە ساڵی 2023دا بە دروستکردنی 10 ملیۆن و 400 هەزار ئۆتۆمبێل، 62٪ی ئۆتۆمبێلە کارەباییەکانی جیهانی دروستکردووە. ئەمریکا بە بەرهەمهێنانی نزیکەی 1 ملیۆن ئۆتۆمبێل تەنیا 10٪ی ئۆتۆمبێلە کارەباییەکانی جیهانی دروستکردووە. کۆمپانیای ئۆتۆمبێلی بی وای دی هەراکەی ناوەتەوە، ئەوەش دوای ئەوەی رایگەیاند کارگەیەکی ئۆتۆمبێل لە مەکسیک دەکاتەوە. ئۆتۆمبێلی جۆری سیگوڵی ئەو کۆمپانیایە لە چین تەنیا بە 12 هەزار دۆلار دەفرۆشرێت و نرخەکەی لە وڵاتانی ئەمریکای باشوور تەنیا 21 هەزار دۆلارە؛ ئەمە لەکاتێکدایە نرخی ئۆتۆمبێلە کارەباییەکانی ئەمریکا بە گشتی لە 55 هەزار دۆلاردایە.

مەهران رەمەزان هاوڵاتی، سلێمانی پاش سێ ساڵ و چەندین دانیشتنی دادگە، دواجار دادوەر سزای زیندانی تاهەتایی بەسەر کەسێک بەناوی ڤیکتۆر میرسکۆی سەپاند، کە سێ ئەندامی خێزانێکی کوردی لە گوندی ڤەڵچانسکۆی پارێزگای ڤارۆنیژی رووسیا کوشت. بەگوێرەی پەڕاوی لێکۆڵینەوە و دانپێدانانەکانی ڤیکتەر میرسکۆی بکوژی سێ هاوڵاتییە کوردەکە، کێشەکە لەسەر مانگایەک بووە، کە بکوژ ویستویەتی مانگاکە لەو خێزانە کوردە بکڕێت، بەڵام ئەوان پێیان نەفرۆشتووە و مانگاکەیان سەربڕیوە، بۆیە میرسکۆی لە بنکەی پۆلیسی ناوچەکە سکاڵا لە دژی یەکێک لە ئەندامانی خێزانە کوردەکە بەناوی گولیستان تۆمارکردووە، بەڵام پۆلیس لایەنی خێزانە کوردەکەی گرتووە. ڤیکتۆر میرسکۆی دوای کوشتنی سێ هاووڵاتییە کوردەکە، هێرش دەکاتە سەر بنکەی پۆلیسی ناوچەکە و کارمەندێکی پۆلیس بریندار دەکات. لە کاتی گەڕانی هێزە ئەمنییەکانی رووسیا بەدوای تۆمەتباردا، رووبەڕووی هێزە ئەمنییەکان دەبێتەوە، دواتر بەبرینداری دەستگیری دەکەن. هەروەها تاوانبار لە بەردەم دادوەر دانی بە تاوانەکەیدا ناوە و پەشیمان نەبووەتەوە لە کوشتنیان، تەنیا گوتوویەتی، کوشتنی منداڵە تەمەن پێنج ساڵەکە بەڕێکەوت بووە. جێگای ئاماژەیە، شەوی 16 لەسەر 17ی ئەیلوولی 2021 لە گوندی ڤەڵچانسکۆی پارێزگای ڤارۆنیژی رووسیا، سێ ئەندامی خێزانێکی کوردی نیشتەجێی گوندی ڤەڵچانسکۆی پارێزگای ڤارۆنیژی رووسیا بەناوەکانی گولیستان ئیبراهیمۆڤای تەمەن 59 ساڵ، نادیر تەمەن 19 ساڵ و عەزیزی 5 ساڵان، کە سەرقاڵی بەخێوکردنی ئاژەڵبوون، لە لایەن کەسێکی بەڕەچەڵەک رووس، بەناوی ڤیکتەر میرسکۆی کوژران.  

هاوڵاتی ئەلینا رومانسكی دەڵێت، هەڵبژاردن بۆ چەندین جار دواخرا لەپێناو هەرێمی كوردستان و عێراقێكی دیموكراتی هیوادارین هیچ دواخستنێكی تر روونەدات. ئەمڕۆ پێنجشەممە، 27ی حوزەیرانی 2024، ئەلینا رومانسكی باڵیۆزی ئەمریكا لە عێراق، لە تۆڕی كۆمەلایەتی ئێكس نوسیوویەتی، پێشوازی لە راگەیاندنی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی كوردستان دەكەین لە 20ی تشرینی یەكەم. ئەوەشی خستۆتەڕوو، داوا لە حكومەتی هەرێمی كوردستان دەكەین زامنی پاك و بێگەردی هەڵبژاردن و رۆشنی بكات. ئەلینا رومانسكی ئاماژەی بەوەشکردووە، "دەستخۆشی لە هەوڵەكانی سەرۆكی هەرێم دەكەم". دەشڵێت، هەڵبژاردن بۆ چەندین جار دواخرا لەپێناو هەرێمی كوردستان و عێراقێكی دیموكراتی هیوادارین هیچ دواخستنێكی تر روونەدات.

هاوڵاتی لە ماوەی دوو رۆژی رابردوودا نرخی یەک ئۆنسە زێڕ لە 2340 دۆلارەوە بۆ 2300 دۆلار دابەزیوە. ئەمڕۆ پێنجشەممە، 27ی حوزەیرانی 2024، دوای کردنەوەی بازاڕەکانی ئاسیا، نرخی یەک ئۆنسە زێڕ بە کەمتر لە 2300 دۆلار مامەڵەی پێوەکرا. لە ماوەی دوو رۆژی رابردوودا نرخی یەک ئۆنسە زێڕ لە 2340 دۆلارەوە بۆ 2300 دۆلار دابەزیوە. ئەمڕۆش لە بازەڕەکاندا بە نزیکەی 2298 دۆلار مامەڵەی پێوەدەکرێت کە کەمترین ئاستی دوو هەفتەی رابردووە.

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی رۆژی پێنجشەممە 27ی ئەم مانگە، کاتژمێر 4:00ی سەر لەبەیانی بەکاتی هەولێر، یەکەم دیبەیتی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمریکا بەڕێوەدەچێت و دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی پێشووی ئەمریکا و جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا رووبەڕووی یەک دەبنەوە. دیبەیتەکەیان 90 خولەک دەخایێنێت و بە یەکێک لە گرنگترین و هەستیارترین دیبەیتەکانی هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا دادەنرێت. ترەمپی تەمەن 78 ساڵ و بایدنی تەمەن 81 ساڵ دووان لە پیرترین بەربژێرانی سەرۆکایەتی ئەمریکان و بایدن پیرترینە لە مێژووی ئەو وڵاتەدا. چاوەڕواندەکرێت لە دیبەیتەکەدا رووبەڕووبوونەوەی قورس و قسەی رەق و نافەرمی زۆر بەکاربێت. دۆناڵد ترەمپ لەو چوار ساڵەی کۆشکی سپی جێهێشتووە، زۆرترین هێرشی کردووەتە سەر جۆ بایدن. هەردوو بەربژێر بۆ کاتژمێر و نیوێک دیبەیت لەبارەی ئابووری، جەنگ، کۆچ و داهاتووی دیموکراسیی ئەمریکا دەکەن. ئێستا لە راپرسییەکاندا ترەمپ و بایدن بە نزیکەیی وەک یەک وان، یەک هەڵەی بچووک یان دەربڕینێکی ناجۆر دەکرێت کاریگەریی گەورەی لەسەر تێڕوانینی گەلی ئەمریکا بەرامبەر ئەو دوو بەربژێرە هەبێت. دۆناڵد ترەمپ و لایەنگرانی رەخنەی توند لە تەمەنی جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا دەگرن و باس لەوە دەکەن بایدن ناتوانێت جارێکی دیکە ببێتەوە بە سەرۆکی ئەمریکا، بەڵام ئەگەر دۆناڵد ترەمپ هەڵبژێرێتەوە بە سەرۆکی ئەو وڵاتە، ریکۆردەکەی جۆ بایدن وەک پیرترین سەرۆکی ئەمریکا دەشکێنێت. بە گوێرەی راپرسییەکی هاوبەشی نیویۆرک تایمز و سیەنا کۆلێج، 73٪ی دەنگدەرانی ئەمریکا لایان وایە بایدن زۆر پیرە بۆ بوونەوە بە سەرۆکی ئەمریکا جارێکی دیکە. هەرچەندە دۆناڵد ترەمپ تەنیا 3 ساڵ لە بایدن منداڵترە، بەڵام تەنیا 43٪ی دەنگدەران لایان وایە باش نییە ببێتەوە بە سەرۆکی ئەمریکا. مایکرۆفۆنی بەردەم هەریەک لە بەربژێرەکان لە کار دەخرێت ئەگەر نۆرەی خۆیان نەبوو بۆ قسەکردن، هەروەها لە ستۆدیۆکەدا هیچ ئامادەبوویەکی لێ نابێت تاوەکو دەنگە دەنگ و هەرا و هوریا بکەن لە دوای قسەکانی بایدن و ترەمپ. دوایین جار ئەو دوو بەربژێرە لە دیبەیتێکدا رووبەڕووی یەکدی بووبنەوە 29ی ئەیلوولی 2020 بوو لە شاری ناشڤێڵی ویلایەتی تێنیسی.

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی دوو راوێژکاریی سەرەکیی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی پێشووی ئەمریکا و بەربژێری هەڵبژاردنی سەرۆکایەتیی ئەمساڵی ئەمریکا پلانێکیان پێشکێشی ترەمپ کردووە، کە دوای بوونەوەی بە سەرۆکی ئەمریکا گوشار لە ئۆکراینا بکات گفتووگۆی ئاشتی لەگەڵ رووسیا دەستپێبکات و ئەگەر وانەکات ئەمریکا چەکی بۆ نانێرێت. کێز کێڵۆگ، جەنەراڵی خانەنشینی ئەمریکا و راوێژکاریی ترەمپ بۆ بواری ئاسایش لە چاوپێکەوتنێکدا دەڵێت، ئەگەر ترەمپ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا بباتەوە، دەیکات بە مەرج لەسەر ئۆکراینا، کە ئەگەر چەکی ئەمریکای بوێت، دەبێت بچێتە ناو گفتووگۆی ئاشتییەوە لەگەڵ رووسیا. ئەوەشی خستووەتەڕوو، ئەمریکا هۆشداری دەداتە رووسیاش، کە ئەگەر ئەو گفتووگۆ ئاشتانە رەتبکەنەوە، ئەمریکا هاریکارییەکانی بۆ ئۆکراینا زیاددەکات. پلانەکە کێڵۆگ و فرێد فڵێتز، سەرۆکی پێشووی ئەنجوومەنی ئاسایشی ئەمریکا داویانەتە ترەمپ و فلێتز دەڵێت، پلانەکە بەو جۆرەیە، لەکاتی گفتووگۆکانی ئاشتیدا ئاگربەست لە جەنگەکەد ادەکرێت. فلێتز دەڵێت، وەڵامی ترەمپ بۆ پلانەکە ئەرێنی بووە و باس لەوە دەکات، "نازانم رازی بوو بە پلانەکە یان رازی بوو بە وشە بە وشەی، بەڵام دڵخۆشین بەو وەڵامەی وەرمانگرتووە". 5ی تشرینی دووەمی ئەمساڵ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا بەڕێوەدەچێت و دوو بەربژێری سەرەکیش دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی پێشووی ئەمریکا و جۆ بایدن، سەرۆکی ئێستای ئەمریکان. کرێملن لەبارەی پلانەکەوە دەڵێت، هەر پێشنیازێکی ئاشتی لەلایەن ئەمریکاوە بکرێت دەبێت رەنگدانەوەی جەنگەکە بێت و ڤلادمیر پووتین، سەرۆکی رووسیاش هەمیشە بۆ گفتووگۆی ئاشتی کراوەیە. ئەگەر دۆناڵد ترەمپ هەڵبژاردنی سەرۆکایەتی ئەمریکا بباتەوە، پێشبینی دەکرێت وەچەرخانێکی گەورە لە ئاڕاستەی جەنگی ئۆکراینا رووبدات و زۆرینەی ئەگەرەکانیش ئەوەن کە جەنگەکە بەرەو ئاشتی هەنگاو دەنێت.

هەوراز حوسێن هاوڵاتی، سلێمانی وەزیری بەرگریی ئەمریکا دەڵێت، ئەگەر جەنگ لە نێوان حیزبوڵای لوبنان و ئیسرائیل هەڵگیرسێت ئەنجامەکەی (کارەساتبار) دەبێت. ئەمە لەکاتێکدایە لە چەند هەفتەی رابردوودا مەترسیی هەڵگیرسانی جەنگ لە نێوان حیزبوڵا و ئیسرائیل گەیشتۆتە لوتکە. لە ئەنجامی ئەو ترسە و تۆپباران و بۆردومانکردنی ناوچە سنوورییەکانی هەردوولا بۆ سەر یەکتر، دەیان هەزار هاووڵاتی لە هەردوو وڵات ئاوارەبوون. ئێوارەی رۆژی سێشەممە 25-6-2024، ڵۆید ئۆستن، وەزیری بەرگریی ئەمریکا رایگەیاند، سەرقاڵی گفتووگۆی دیپلۆماسین لەگەڵ حیزبوڵا و بەرپرسانی ئیسرائیل تاوەکو مەترسی هەڵگیرسانی جەنگ کەمبکەنەوە و رێگە بۆ خەڵک خۆشبکەن بگەڕێنەوە ماڵەکانی خۆیان. گوتەکانی ئۆستن لەکاتێکدایە، یواڤ گالانت، وەزیری بەرگریی ئیسرائیل سەردانی ئەمریکای کرد و لەلایەن وەزیری بەرگریی ئەمریکاوە پێشوازی لێکرا. ئۆستن گوتی، "دنەدانەکانی حیزبوڵا هەڕەشە لە پەلکێشکردنی ئیسرائیل و خەڵکی لوبنان بۆ ناو جەنگێک دەکات کە خۆیان نایانەوێت". یواڤ گالانت رایگەیاندووە، "ئیسرائیل سوورە لەسەر بەهێزکردنی ئاسایشی وڵاتەکەی لە باکوورەوە، ئەوەش بۆ ئامادەبوون بۆ هەر سیناریۆیەک کە ئەگەری روودانی هەیە. گالانت ئەوەشی بە ئۆستن گوتووە، پێویستە ئەمریکا کار لەسەر ئەوە بکات، هەژموونی هەرێمیی ئێران کەمبکاتەوە و رێگە نەدات ئەو کۆمارە ئیسلامییە دەستی بە چەکی ئەتۆمی بگات. پاتریک ئێس رایدەر، جەنەراڵی ئەمریکیش لەبارەی هاریکاریی ئەمریکا بۆ ئیسرائیل رایگەیاند، هاریکاریمان "پۆڵایینە".

مەهران رەمەزان هاوڵاتی، سلێمانی حكومەتی عێراق, دەنگۆی گواستنەوەی بارەگای سەركردایەتی بزوتنەوەی حەماسی فەڵەستینی بۆ بەغدای پایتەخت رەتدەكاتەوە، كە ماوەیەكە لە میدیا ناوخۆیی و جیهانیەكان باس دەكرێت. ئەمڕۆ چوارشەممە، 26ی حوزەیرانی 2024، فادی شەمەری, راوێژكاری سیاسی سەرۆكوەزیرانی عێراق لە لێدوانێكدا بە رۆژنامەی شەرقل ئەوسەتی رایگەیاند، هیچ نوسینگە و بارەگایەكی حەماس لە بەغدا نەكراوەتەوە و سەرجەم ئەو دەنگۆیانەش رەتدەکەیەنەوە کە باس لە کردنەوەی بارەگای حەماس دەکەن لە عێراق. هاوكات سەرچاوەیەكی تری نزیك لە حكومەتی عێراق بە رۆژنامەکەی راگەیاندووە، گواستنەوەی سەركردەكانی حەماس خالید میشعەل و ئیسماعیل هەنیە بۆ بەغدا زۆر دوورە لە راستییەوە. ئەمە لەكاتێكدایە، دوێنێ سێشەممە، 25ی حوزەیرانی 2024، رۆژنامەی زە ناشناڵی ئەمریكی لە راپۆڕتێكدا ئاماژەی بەوەكردبوو، مانگی رابردوو ئیسماعیل هەنیە، سەرۆكی بزوتنەوەی حەماس و نوێنەرانی هەردوو حكومەتی عێراق و ئێران، گفتوگۆیان لەبارەی گواستنەوەی بارەگاو سەركردەكانی ئەو بزوتنەوەیە بۆ بەغدا کردووە. هاوكات هەندێك میدیای عێراقیش بڵاویانكردووەتەوە، نوسینگەی پەیوەندییەكان و راگەیاندنی بزوتنەوەی حەماس لە بەغدادی پایتەختی عێراق, بە رەزامەندی فەرمی حكومەتی عێراق كراوەتەوە.

مەهران رەمەزان هاوڵاتی، سلێمانی نرخی نه‌وتی خاوی ئه‌مریكا و نه‌وتی برێنت به‌راورد به‌ دوێنێ دابه‌زینی به‌خۆیه‌وه‌ بینی، بەشێوەیەک نرخی‌ یه‌ك به‌رمیل نه‌وتی خاوی برێنت به‌ 84 دۆلار و 66 سه‌نته. ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه،‌‌‌ 26ی حوزه‌یرانی 2024، نرخی‌ یه‌ك به‌رمیل نه‌وتی خاوی برێنت به‌ 84 دۆلار و 66 سه‌نته‌ له‌كاتێكدا دوێنێ به‌ 85 دۆلار و 27 سه‌نت ده‌فرۆشرا. نرخی نه‌وتی خاوی ئه‌مریكاش یه‌ك به‌رمیلی به‌ 81 دۆلار و 31 سه‌نته‌، له‌كاتێكدا دوێنێ به‌ 81 دۆلار و 74 سه‌نت مامه‌ڵه‌ی پێوه‌كرا.

هاوڵاتی وەزارەتی دارایی ئەمریکا نزیکەی 50 کەس و دامەزراوەی خستە لیستی گەمارۆکانەوە کە یارمەتی سوپای پاسدارانیان داوە و پارەی نەوتی ئێرانیان بۆ دامەزراوە سەربازییەکانی ئێران سپی کردووەتەوە. بەپێی راگەیەندراوێک کە رۆژی سێشەممە، 25ی حوزەیرانی 2024، لە ماڵپەڕی وەزارەتی دارایی ئەمریکا بڵاوکراوەتەوە، ئەو کەس و دامەزراوانەی خراونەتە لیستی گەمارۆکانەوە، لە وڵاتانی جیاوازن کە بە دروستکردنی "تۆڕی بانکی شاراوە" لە لایەن وەزارەتی بەرگری ئێران و بە  پشتیوانی هێزە چەکدارەکان و هەروەها سوپای پاسدارانی کۆماری ئیسلامی، یارمەتیدەربوون بۆ دابینکردنی چەندین ملیار دۆلار سەرچاوەی ئابووری بۆ گەشەپێدانی بواری سەربازی لە ئێران. ڤاڵی ئادیمۆ، جێگری وەزارەتی دارایی ئەمریکا لەم بارەوە وتوویەتی، ئەو تۆڕە لە ساڵی 2020ەوە  یارمەتیدەر بووە بۆ ئەوەی دامەزراوە سەربازییەکانی ئێران دەستیان بە تۆڕی ئابووری نێودەوڵەتی بگات بۆ سپیکردنەوەی چەندین ملیار دۆلار سەرچاوەی نەوتی و داهاتە نایاساییەکانی دیکەی ئێران.  گەمارۆکانی رۆژی سێشەممە تۆڕێکی بەربڵاو لە کەس و دامەزراوەکانی جێگیر لە هۆنگ کۆنگ، ئیماراتی یەکگرتووی عەرەبی، دوورگەکانی مارشاڵ، ئێران و تورکیای خستووەتە لیستی ڕەشەوە. بەپێی ئەم بڕیارە نوێیە، دەست بە سەر دارایی ئەم کەس و کۆمپانیایانە دەگیردرێت لە ئەمریکا و بە گشتی قەدەغەی ئەکات ئەمریکاییەکان بازرگانی لەگەڵ ئەو کەس و دامەزراوانە بکەن. هەر کەسێکیش لە گەڵیان مامەڵە بکات دەکریتە لیستی گەمارۆ پلە دووەکانەوە.