محەمەد شیاع سوودانی: هێزەکانی سنوورى عێراق بە چەکی پێشکەوتووەوە ئامادە دەكرێن

هاوڵاتی بەگوێرەی ئامارێکی دەزگای لوتکە، لەماوەى 10 ساڵى رابردوو 591 کۆچبەر بوونەتە قوربانى، کە 343 کۆچبەریان گیانیان لەدەستداوە و 248 کەسى دیکەش بێسەر و شوێنن. ئەمڕۆ هەینی 21ی حوزەیرانی 2024، بەگوێرەى ئامارى دەزگاى لوتکە بۆ کاروباری ئاوارە و پەنابەران کە خستوویەتیەڕوو رایگەیاند، ئەوانەى تەمەنیان لەسەروو 18 ساڵییەوەیە، لە ساڵى 2015 تاوەکو کۆتایى مانگى ئایارى ئەمساڵ، 750 هەزار و 498 کۆچبەرى عێراقى بە هەرێمى کوردستانیشەوە گەیشتوونەتە وڵاتانى ئەوروپا و داواى مافى پەنابەرێتییان لەو وڵاتانە کردووە. دەشڵێت، لەماوەى 10 ساڵى رابردوودا 750 هەزار کۆچبەرى عێراقى بە هەرێمى کوردستانیشەوە گەیشتوونەتە وڵاتانى ئەوروپا. سەبارەت بە گیان لەدەستدان و بێسەر و شوێنبوونی کۆچبەران ئەوە خراوەتەڕوو، لەماوەى 10 ساڵى رابردوودا 591 کۆچبەر بوونەتە قوربانى کە 343 کۆچبەریان گیانیان لەدەستداوە و 248 کەسى دیکەش بێسەروشوێنن. لەم بارەیەوە ئارى جەلال، سەرۆکى دەزگای لوتکە بۆ کاروباری ئاوارە و پەنابەران وتی، کۆچبەرانى عێراق بە هەرێمى کوردستانەوە بەردەوامن لە کۆچکردنیان بۆ دەرەوەى وڵات و گەیشتن بە وڵاتانى ئەوروپا". جێگای ئاماژەیە، هەفتەى رابردوو نزیکەی 20 کۆچبەرى کورد لە نقومبوونی دوو یەختدا لە نزیک کەناراوەکانى کالابریای ئیتاڵیا گیانیان لەدەستدا. بەگوێرەى پێشبینییەکانى دەزگاى لوتکە، چاوەڕواندەکرێت 75 هەزار کۆچبەرى دیکە لەمساڵدا لە رێگەى یۆنانەوە بگەنە وڵاتانى ئەوروپا.  

هاوڵاتی  ئەمڕۆ هەینی 21ی حوزەیرانی 2024، ناتانیاهۆ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل رایگەیاند، سوپای ئیسرائیل لەغەززە ناکشێتەوە تا ئەو کاتەی بارمتەکان لەژێر دەستی حەماس دەردەهێنین جا بەمردووی بێت یاخود زیندووی بێت. ئاماژەی بەوەشدا، "ئێمە و سوپاکەمان ئامادەییمان تێدانییە لە غەززە بکشێینەوە، تا ئەوکاتەی سەرجەم بارمتەکان لەبندەستی حەماس دەردەهێنین، جا چ بەمردووی بێت یاخود زیندووی". سەررۆک وەزیرانی ئیسرائیل ئەوەشی خستۆتەڕوو، "ئەرکی ئێمەیە و پابەندین بە تەواوکردنی، لەگەڵ ئەوەشدا چەندین ئەرکی دیکەشمان لەسەرشانە، بەڵام ئێستە باسیان لێوەناکەم و تیشکمان تەنها لەسەر لەناوبردنی حەماسە". جێگای ئاماژەیە، ڕۆژی 7ی ئۆکتۆبەری 2023، چەکدارەکانی بزووتنەوەی حەماس هێرشێکی بەرفراوانیان کردە سەر ئیسرائیل، لە هێرشەکەدا زیاتر لە هەزار و 400 ئیسرائیلی کوژران و سەدانی دیکەش بریندار بوون، هاوکات 240 هاووڵاتیی ئیسرائیل وەکوو بارمتە لەلایەن حەماسەوە ده‌ستبه‌سه‌ر كران.

هاوڵاتی ئەمڕۆ هەینی 21ی حوزەیرانی 2024، گۆڕانکاری لە نرخی نەوت لە بازاڕەکانی جیهاندا روویدا و یەك بەرمیل نەوتی خاوی برێنت بە كەمتر لە 86 دۆلار مامەڵەی پێوەدەكرێت. بەیانیی ئەمڕۆ هەینی، یەك بەرمیل نەوتی خاوی برێنت لە بازاڕەكانی جیهان بە 85 دۆلار و 70 سەنت مامەڵەی پێوەدەكرێت. بەشێوەیەک تەنها یەك بەرمیل نەوتی خاوی تەكساس بە 81 دۆلار و 29 سەنت لە بازاڕەكانی جیهاندا مامەڵەی پێوەدەكرێت. هه‌رچی نرخی زێڕیشه‌ له‌ به‌رزبوونه‌وه‌ی به‌رده‌وامدایه‌ و بۆ ئه‌مڕۆ یه‌ك ئۆنسه‌ی به‌ دوو هه‌زار و 360 دۆلاره‌، له‌كاتێكدا دوێنێ به‌ دوو هه‌زار و 340 دۆلار مامه‌ڵه‌ی پێوه‌كرا.

هاوڵاتی ئەمڕۆ چوارشەممە 20ی حوزەیرانی 2024، ئاژانسی هەواڵی ئانسای ئیتاڵی رایگەیاند، تەرمی نۆ کەسی تر لە بەلەمە ژێر ئاو کەوتووەکەی ئیتاڵیا دۆزرانەوە، تا ئێستاش 43 کۆچبەر بێ سەروشوێنن و 11 کۆچبەریش رزگارکراون. ئاژانسی هەواڵی ئانسای ئیتاڵی ئەوەشی خستەڕوو، لەلایەن كەشتی دایلۆی پاسەوانی كەناراوەكانی ئیتاڵیا، ئەمڕۆ  نۆ تەرمی دیكە دۆزرانەوە كە پەیوەندییان بە رووداوی نقومبوونی بەلەمەكەی ئاوی ئیتاڵیاوە هەیە. ئاماژە بەوەشکراوە، تا ئێستا 17 تەرم لەلایەن پاسەوانی كەناراوەكانی ئیتاڵیاوە دۆزراونەتەوە لەكۆی زیاتر لە 60 كۆچبەر كە تا ئێستا بێ سەروشوێنن و 11 كۆچبەریش رزگاركراون كە بەشێكی زۆریان كوردی هەرێمی كوردستان و رۆژهەڵاتی كوردستانن.

هاوڵاتی رۆژی چوارشەممە 19ی حوزەیرانی 2024، ژمارەی ئەو حاجیانەی کە بە هۆی گەرماوە گیانیان لەدەستداوە گەیشتە 922 کەس، هەروەها ژمارەیەکی زۆر لە حاجییەکانیش بێسەروشوێنن و بنەماڵەکانیان نیگەرانن. دیپلۆماتێکی عەرەب بە پەیامنیری فەرەنسای راگەیاندووە، "1400 حاجی خەڵکی میسر بێسەروشوێنن و لەو ژمارەیە 600 کەسیان گیانی لە دەستداوە و پێش بینی دەکرێت ژمارەی حاجییە میسرییەکان کە گیانیان لە دەستداوە زۆر زیاتر بێت". بەشی زۆری ئەو حاجیانەی لە حەجی ئەمساڵدا گیانیان لە دەستداوە، بە ڤیزەی حەج سەردانی سعودیەیان نەکردووە.  جگە لە میسر، ژمارەیەکی زۆر حاجی لە مەراسیمی حەجی ئەمساڵ گیانیان لە دەستداوە، لە ئەمساڵدا 19 حاجی لە هەرێمی کوردستان گیانیان لە دەستداوە. هەروەها 11 حاجی لە ئێران و رۆژهەڵاتی کوردستان گیانیان لە دەستداوە. 68 حاجی خەڵکی هێندستان، 20 حاجی خەڵکی ئەردەن، هەروەها ژمارەیەک حاجی لە وڵاتانی ئەندۆنزیا، توونس، سەنگال گیانیان لەدەستداوە. ساڵی رابردوو 200 حاجی لە مەراسیمی حەجدا گیانیان لە دەستدا کە زۆربەیان خەڵکی ئەندۆنوزیا بوون.

هاوڵاتی ئەمرۆ چوارشەممە 19ی حوزەیرانی 2024، ناوەندی هەواڵگری فیدراسیۆن بە بۆنەی رۆژی جیهانی پەنابەرانەوە بەیاننامەیەکی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، بەپێی ئاماری فەرمی هەمان ڕێکخراو لە 1،5% لە کۆی دانیشتوانی سەر زەوی ئاوارەو پەنابەرن وە لە کۆی 69 کەس لە دانیشتوانی سەر زەوی یەک کەس پەنابەرو ئاوارەیە. دەشڵێت، بە پێی شەشە مانگی رابردووی ئەم ساڵ، تا كۆتایی ساڵی رابردوو، 117ملیۆن و 300 هەزار کەس بەهۆی پشێویی سیاسی و جەنگ و کێشەی ئاینی ئاوارە بوون و لە ماوەی 4 مانگی سەرەتایی ئەم ساڵدا بەهۆی ئاوارەبونی پەنابەربوونی خەڵکانێکی زۆر ژمارەکە 120 ملیۆنی تێپەڕاندووە. ده‌قی به‌یاننامه‌كه‌ی ناوەندی هەواڵگری فیدراسیۆن، بەبۆنەی ڕۆژی جیهانی پەنابەرانەوە فیدراسیۆن ئاماری شەش مانگی ڕابردووی ئەم ساڵ بڵاو دەکاتەوە   بەپێی ئاماری فەرمی ڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ کاروباری پەنابەران UNHCR کۆی گشتی ئەوکەسانەی بەهۆی نائارامی و پشێوی سیاسی و جەنگ و کێشەی ئاینیەوە بەناچاری ئاوارەو پەنابەربوون تا کۆتایی ساڵی 2023 گەیشتە 117ملیۆن و 300 هەزار کەس. هەروەها بەپێی ئاماری هەمان ڕێکخراو دەڵێت بەپێی چاودێریمان لە ماوەی 4 مانگی سەرەتایی ئەم ساڵدا بەهۆی ئاوارەبونی پەنابەربوونی خەڵکانێکی زۆر ژمارەکە 120 ملیۆنی تێپەڕاندووە لە کاتێکدا تا کۆتایی ساڵی 2022 ژمارەکە 110 ملیۆن کەس بوە واتا لەماوەی ساڵێکدا لە 10% زیادی کردووە. هەروەها بەپێی ئاماری فەرمی هەمان ڕێکخراو لە 1،5% لە کۆی دانیشتوانی سەر زەوی ئاوارەو پەنابەرن وە لە کۆی 69 کەس لە دانیشتوانی سەر زەوی یەک کەس پەنابەرو ئاوارەیە لە کاتێکدا لە ساڵی پار لە هەمانکاتدا لە کۆی 74 کەسدا یەک کەس ئاوارەو پەنابەر بوو وە لەماوەی 10 ساڵی ڕابردوودا لە کۆی 125 کەس یەک کەس ئاوارەو پەنابەربوون واتا ڕێژەکە نزیکی نیواو نیو زیادی کردووە .  ژمارەی ئەو کەسانەی لەناوخۆی ووڵاتەکانیان  ئاوارەبوون تا کۆتایی ساڵی 2023، بریتیە لە 68 ملیۆن و 300 هەزار کەس کە 9ملیۆن و 100 هەزار کەسیان سۆدانین بەپلەی یەکەم دواتر سوری بەپلەی دووەم بە 7ملیۆن و 200 هەزار دواتر کۆماری کۆنگۆی دیموکراتی بەپلەی سێیەم بەژمارە 6 ملیۆن و 700 هەزار کەس ، ئەمە لەکاتێکدا لە کۆتایی ساڵی 2022دا ژمارەی ئەو کەسانەی بەناچاری لە ناو خۆی ووڵاتەکانیان ئاوارەببون بریتیبوو لە 62ملیۆن و 500 هەزار کەس وە لە کۆی 117ملیۆن و 300 هەزار ئاوارەو پەنابەر لەسەراسەری جیهاندا 58% ئاوارەی ناوخۆی ووڵاتەکانیانن. ژمارەی ئەو ئاوارەو پەنابەرانەی گەڕاونەتەوە ووڵات و ناوچەکانیان بەم شێوەیەیە: ئاوارە: 5ملیۆن و 100 هەزار ئاوارەی ناوخۆ گەڕاونەتەوە ناوچەکانیان کە لەو ژمارەیە لە62% پێک دێن لە کۆماری کۆنگۆی دیموکراتی بە یەک ملیۆن و 800 هەزار ئاوارە ئۆکرانیا بە یەک ملیۆن و 300 هەزار ئاوارە . پەنابەر: یەك ملیۆن و 100 هەزار پەنابەری 39 ووڵات لە 93 ووڵاتەوە گەڕاونەتەوە ووڵاتەکانیان ، بەڵام ڕێکخراوی نەتەوەیەکگرتووەکان بۆ کاروباری پەنابەران UNHCR سەبارەت بە گەڕانەوەی ئەو پەنابەرو ئاوارانە بۆ ووڵات و ناوچەکانیان دڵگرانەو دەڵێن ناوچەو ووڵاتەکانیان هێشتا ئارام نیەو گەڕانەوەیان مەترسی لەسەر ژیانیان دروست دەکات و مانەوەیان درێژە ناکؽشێت. بەپێی ئاماری هەمان ڕێکخراو زۆرترین ئەو کەسانەی ڕوو لە ژیانی پەنابەرێتی دەکەن لەسەراسەری جیهاندا: بریتین لە پەنابەرانی سوری و ئەفغانی لە پلەی یەکەمدا بەڗێژەی 6ملیۆن و400 هەزار بۆ هەریەکەیان کە یەك لەسەر سێی پەنابەران پێک دەهێنن دواتر پەنابەرانی فەنزویلا بەپلەی دووەم بەڕێژەی 6ملیۆن و 100 هەزار وە لە پلەی سێیەم پەنابەرانی ئۆکرانی بەڕێژەی 6 ملیۆن پەنابەر: ژمارەی ئەو پەنابەرانەی تا کۆتایی ساڵی 2023 ڕەوانەی ووڵاتانی سێیەم کراون :   بریتیە لە 158هەزارو 700 پەنابەر کە ڕێژەکە لەئاست ساڵی 2022دا بە ڕێژەی 35% زیادی کردووە بەڵام ڕێکخراوەکە دەڵێت هێشتا دوو ملیۆن پەنابەر پێویستیان بەوەیە ڕەوانەی ووڵاتانی سێیەم بکرێن ، هەروەها ئەو پەنابەرانەی ڕەوانەی ووڵاتانی سێیەم دەکرێن لەڕێگای هەمان ڕێکخراوەوە لە کۆتایی ساڵی 2023 دا 30 هەزارو 800 پەنابەر بونەتە خاوەن ڕەگەزنامەی ئەو ووڵاتانەی بۆی نێردراون و سەقامگیربوون. ئاماری فەرمی ڕێکخراوی کۆچی نێودەوڵەتی IOM لەماوەی شەش مانگی سەرەتایی ئەم ساڵەوە: دووهەزارو 56 پەنابەر بۆ گەیشتن بە ووڵاتانی ئەوروپا ژیانیان لەدەستداوە ئەم ژمارەیەش لەئاست ساڵی پاردا لە هەمانکاتدا نزیکی دوو هێندە زیادی کردووە .  لە کۆتایی ساڵی 2023دا ژمارەکە بەرزبۆتەوە بۆ 65هەزارو 400 پەنابەر کە زۆرینەیان لەدەریایی سپی ناوەڕاست ژیانیان لەدەست دابوو کە بریتیە لە 23هەزارو 524 پەنابەر وە ئەو پەنابەرانەشی ژیانیان لەدەست داوەو تەرمەکانیان نەدۆزراوەتەوە بریتیە لە 27هەزارو 117 پەنابەر. بەپێی ئاماری هەمان ڕێکخراو خوێناویترین ساڵ بۆ پەنابەران لەساڵی 2023دابوو :   کە زیاتر لە هەشت هەزار پەنابەر ژیانیان لەدەست دابوو.   ئامارەکانی تورکیا: بەپێی ئاماری فەرمی سەرۆکایەتی کۆچ و کۆچبەرانی تورکیا لەڕێکەوتی 1/1/2024 تا ڕێکەوتی 6/6/2024 ژمارەی ئەو پەنابەرانەی لەسنورە ووشکانی ئاویەکانی تورکیا دەستگیرکراون بریتیە لە 95هەزارو 827 پەنابەر کە ڕێژەکە لەئاست ساڵی پار لە هەمانکاتدا زۆر زیادی کردووە کە بریتی بوو لە 63 هەزارو 458 پەنابەر هۆکارەکەش دەگەڕێتەوە بۆ توندوتوڵکردنی سنورەکان لەلایەن تورکیاوە بە هاوبەشی لەگەڵ یۆنان ژمارەی دەستگیرکراوانی پەنابەرانی هەرێمی کوردستان و عێراق لەو ژمارەیە بریتیە لە 3هەزارو 255 پەنابەر کە ژمارەکە زۆر زیادی کردووە لەئاست ساڵی پاردا لە هەمانکاتدا کە بریتی بوو لە 2هەزارو 310 پەنابەر کە پلەی حەوتەمی پەنابەرە دەستگیرکراوەکاندان.  پەنابەرانی ئەفغانی لەپلەی یەکەمی دەستگیرکراوەکاندان بە ژمارە 30 هەزارو 247 پەنابەر .   پەنابەرانی سوری لە پلەی دووەمدان بەژمارە 19هەزارو 80 پەنابەر .  وە پەنابەرانی تورکمانستان لەپلەی سێیەمدان بەژمارە 6هەزارو 490 پەنابەر.  سەبارەت بە ئاماری ئەو پەنابەرانەی لەسنورەکانی تورکیا ژیانیان لەدەستداوە لەڕێکەوتی 1/1/2024: تاڕێکەوتی 6/6/2024 بریتیە لە 79 پەنابەر خۆش بەختانە ژمارەکە زۆر کەمی کردووە لە ئاست ساڵی پاردا لە هەمان کاتدا کە بریتی بوو لە ژیان لەدەستدانی 117 پەنابەر. سەبارەت بە ئاماری دەستگیرکردنی ئەو قاچاخچیانەی بازرگانی بەژیانی پەنابەرانەوە دەکەن لە ڕێکەوتی 1/1/2024 تا ڕێکەوتی 6/6/2024 : بریتیە لە 5 هەزارو 458 قاچاخچی کە ژمارەکە زۆر زیادی کردووە لە ئاست ساڵی پار لە هامانکاتدا کە بریتی بوو لە 3هەزارو 178 قاچاخچی . فیدراسیۆنی سەراسەری پەنابەرانی عێراقی ١٩/٦/٢٠٢٤

هاوڵاتی سەڵاحەدین دەمیرتاش پشتیووانی لە جێرمی كۆربین دەكات بۆ هەڵبژاردنەكانی بەریتانیا و لە بەرامبەردا، كۆربین سوپاسی پشتیووانیەكەی دەمیرتاش دەكات. سەڵاحەدین دەمیرتاش هاوسەرۆكی زیندانیكراوی هەدەپە لە زیندانەوە نامەیەكی پشتیووانی بۆ جێرمی كۆربین دەنوسێت و پشتیووانی دەكات بۆ هەڵبژاردنی 4ی تەمموزی بەریتانیا. ئەمڕۆ چوارشەممە 19ی حوزەیرانی 2024، جێرمی كۆربین لە تۆڕی کۆمەڵایەتی فەیسبووک نووسیویەتی، "سوپاس بۆ نامەی پشتیووانیەكەت دەمیرتاش، ئەو نامەیەی لە زیندانی توركیاوە نوسراوە و بە ناڕەوا دەستبەسەركراوە، دەبێت خەبات بۆ ئازادای و ئاشتی و دادپەروەری لە توركیا و لە تەواوی جیهان سەركەوێت". جێگای ئاماژەیە، كۆربین كە لە ساڵی 2015- 2020 سەرۆكی پارتی كرێكارانی بەریتانیا بووەو لە 1983ەوە نوێنەری ناوچەكەی خۆیەتی ( Islington North) لە پەرلەمانی بەریتانیا. ناوەڕۆکی نامەکەی پشتیوانیی سەڵاحەدین دەمیرتاش بۆ جێریمی کۆربین بۆ هەڵبژاردنەکانی 4ی تەمموزی 2024، بەڕیتانیا. "جێریمی کۆربین لەسەر Islington North وەک سەربەخۆ خۆی بەربژێر کردووە". "Islington North بازنەیەکی هەڵبژاردنە لە لەندەن، لە ساڵی 1983ەوە کۆربین نوێنەرایەتیی ئەو بازنەیەی هەڵبژاردن دەکات و بەبەردەوامی ئەو کورسییەی بردۆتەوە". "جێریمی کۆربین پشتیووانییەکی سەرسەختی گەلی کورد و فەڵەستینە". "لە هەرکوێیەک چەوسانەوە هەبوبێ، ئەو دژی بوە و لەگەڵ چەوساوان و دژ بە چەوسێنەر بووە".

هاوڵاتی ڤلادیمیر پوتن سەرۆكی روسیا و كیم جۆنگ ئون سەرۆكی كۆریای باكور لە پیۆنگ یانگ كۆبوونەوە و رێككەوتنی هاوبەشی ستراتیژییان نێوانیان ئیمزا كرد، رێككەوتنەكە بۆ هاوكاری نێوان هەردوو وڵاتە دژی دوژمنان. ئەمڕۆ چوارشەممە 19ی حوزەیرانی 2024،لوتكەی دوو قۆڵی نێوان ڤلادیمیر پوتن و كیم جۆنگ ئون بەڕێوەچوو، لە چوارچێوەی لوتكەكەدا ئەو دوو سەرۆكە رێككەوتنی هاوبەشی ستراتیژییان ئیمزاكرد. وتیشی، هاوكاری تەكنیكی سەربازی لەگەڵ كۆریای باكور بە دوورن نازانن. ڤلادیمیر پوتن ئەوەشی خستەڕوو، پشتگیرییەكانی كۆریای باكور بۆ سیاسەتەكانی روسیا بەرزدەنرخێنن بەتایبەت لە دۆسێی ئۆكرایندا. لای خۆشیەوە كیم جۆنگ ئون رایگەیاند، پەیوەندییەكانی نێوان مۆسكۆ و پیۆنگ یانگ دەچێتە قۆناغێكی نوێی گەشەكردنەوە و بەڵینشیدا پەیوەندییەكانی نێوان هەردوو وڵات پتەوتر ببن.

هاوڵاتی لە دوو بەلەمە نقوومبووەکەی کەناراوەکانی باشووری ئیتاڵیادا چارەنووسی 75 کۆچبەر دیار نییە. بەلەمێکی کۆچبەران کە 61 کۆچبەری تێدا بووە، لە نزیک کەناراوەکانی دوورگەی لامپەدووسا لە باشووری ئیتاڵیا تێکشکا. ئەمڕۆ چورشەممە 19ی حوزەیرانی 2014، تیمێکی فریاگوزاریی ئیتاڵیا رایگەیاند، بەلەمێکی کۆچبەران کە 61 کۆچبەری تێدا بووە، لە نزیک کەناراوەکانی دوورگەی لامپەدووسا لە باشووری ئیتاڵیا تێکشکاوە و توانیویانە 51 لەو کۆچبەرانە رزگار بکەن و 10 کۆچبەریش خنکاون. جێگای ئاماژیە، پاسەوانی دەریایی ئیتاڵیا رۆژی دواتر رایگەیاند، بەلەمێکی دار کە 72 کۆچبەری تێدابووە، لە نزیک نیمچەدوورگەی کالابریا لە باشووری ئیتاڵیا تێکشکاوە و بەگوێرەی زانیارییەکانیان 60 کۆچبەر بێسەر و شوێنن.

هاوڵاتی بەهۆی بەرزبوونەوەی پلەی گەرما لە هیندستان پێنج کەس گیانیان لە دەستدا. ئەمڕۆ چوارشەممە 19ی حوزەیرانی 2024، میدیاکانی هیندستان رایانگەیاند، بەهۆی بەرزبوونەوەی پلەی گەرما لە نیودەلهی پایتەختی هیندستان، پێنج کەس گیانیان لەدەستدا. لەم بارەیەوە زانایان رایانگەیاند، بەهۆی گۆڕانی کەشوهەوا و چالاکییەکانی مرۆڤەوە دۆخەکە خراپتر بووە.

هاوڵاتی وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا، بەردەوام دەبین لەكاركردن لەگەڵ عێراق و هاوبەشەكانمان لە ناوچەكەدا. ئەمڕۆ چوارشەممە 19ی حوزەیرانی 2024، جەنەڕاڵ پاتریك رایدەر, وتەبێژی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەنووسیدا رایگەیاند، بوونی هێزەكانی پێشمەرگە لە چوارچێوەی هێزە چەكدارەكانی عێراق, بەشداریكردووە لە سنورداركردنی توانای رێكخراوی داعش بۆ ئەنجامدانی هێرشی تیرۆرستی. ئەوەشی خستۆتەڕوو، كاردەكەین لەگەڵ حكومەتی عێراق و هاوبەشەكانی ترمان لە ناوچەكە, بە هێزی پێشمەرگەشەوە, بۆ دەستنیشانكردنی ئەو هەڕەشانەی داعش دروستی دەكات و رێگەگرتن لەسەرهەڵدانەوەی. سەبارەت بەتواناکانی پێشمەرگە و ڕۆڵیان لە لاوازکردنی داعشدا ئاماژەی بەوەدا، بوونی هێزەكانی پێشمەرگە لە چوارچێوەی هێزە ئەمنیەكانی عێراق, چالاك بووە بۆ لاوازكردنی تواناكانی داعش, ئەوەش گوزارشت لە توانای چالاكی ئەو هێزانە دەكات كاتێك پێكەوە كاردەكەن. دەشڵێت، زامنی پێدوایستیەكانی هاوبەشەكانمان دەكەین بۆ ئەوەی رێكخراوی داعش جارێكی تر نەگەرشێتەوەو بەتەواوی لەناوببرێت.  

هاوڵاتی بڕیارە ڤلادیمیر پوتین ئیمزا لەسەر رێککەوتنی ستراتیژی گشتگیر لەگەڵ رێبەری کۆریای باکوور بکات. بەرەبەیانی ئەمڕۆ چوارشەممە 19ی حوزەیرانی 2024، ڤلادیمیر پوتین سەرۆکی رووسیا بەسەردانێکی فەرمی گەیشتە پیۆنگ یانگ و لەگەڵ کیم جۆن ئون رێبەری کۆریای باکوور کۆبووەوە. ئامانج لە سەردانەکەی پوتین بۆ کۆریای باکوور بەو پێیەی لە راگەیەندراوەکەی کۆشکی سەرۆکایەتی رووسیادا هاتووە مەبەست لێی بەهێزکردنی پەیوەندییە دوولایەنەکانی مۆسکۆ و پیۆنگ یانگە. کۆشکی سپی لەی خۆیەوە ئاماژەی بەوەداوە، کە نیگەرانن لەسەردانی سەرۆکی رووسیا بۆ کۆریای باکوور و داوای لە رژێمی پیۆنگ یانگ کرد خۆی بەدووربگرێت لە هاوکاریکردنی سەربازی رووسیا. دوێنێ سێشەممە 18ی حوزەیران، کۆشکی سەرۆکایەتیی ڕووسیا کرملن بڵاوی کردەوە، کە ڤلادیمێر پوتین سەرۆکی ڕووسیا بە سەردانێکی دوو ڕۆژە دەچێتە کۆریای باکوور و دواتریش بە سەردانێکی دوو ڕۆژە دەچێتە ڤییەتنام. کۆشکی سەرۆکایەتی ڕووسیا ڕایگەیاندووە، سەردانەکەی پوتین بۆ پیۆنگ یانگ لەسەر بانگهێشتی کیم جۆن ئون ڕێبەری باڵای کۆریای باکوورە و بە مەبەستی ڕێکخستنەوە و زیاتر پەرەپێدانی پەیوەندییەکانە.

هاوڵاتی ئەمڕۆ چوارشەممە 19ی حوزەیرانی 2024، نرخی یەک بەرمیل نەوتی برێنتی دەریای باکوور 10 سەنت بەرزبووەوە و بە 85 دۆلار و 39 سەنت مامەڵەی پێوەکرا. جێگای ئاماژەیە، کە نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمریکا نزیکەی 12 سەنت بەرزبووەوە و بە 81 دۆلار و 67 سەنت مامەڵەی پێوەکرا. ئەمەش لە کاتێکدایە، هەردوو نرخی نەوتی برێنت و نرخی نەوتی سووکی تەکساسی ئەمریکا رۆژی سێشەممە نزیکەی 1 دۆلار بەرزبوونەوە دوای ئەوەی ئۆکراینا تێرمیناڵێکی نەوتی رووسیای بە درۆن کردە ئامانج و هەروەها لە رۆژهەڵاتی نێوەڕاست، وەزیری دەرەوەی ئیسرائیل هۆشداریی دا بە لوبنان لەسەر ئەوەی شەڕێکی گەورە لەگەڵ حیزبوڵڵای لوبنان دەست پێدەکات.

هاوڵاتی   وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا، میلیشیای"ئەنساروڵای ئەوفیا"ی عێراقی و حەیدەر غەڕاوی ئەمینداری گشتی میلیشیاكەی خستە ناو لیستی تیرۆرەوە. ئەمڕۆ سێشەممە 18ی حوزەیرانی 2024، وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریكا رایگەیاند، "بزووتنەوەی ئەنساروڵای ئەوفیای عێراقی, میلیشایەكی هاوپەیمانی ئێرانە و بەشێكە لە گروپی بەرهەڵستكارانی ئیسلامی لە عێراق". ئاماژەی بەوەشکردووە، "واشنتۆن پابەندە بە لاوازكردن و پەكخستنی توانای ئەو گروپانەی لەلایەن ئێرانەوە پشتیوانی دەكرێن بۆ ئەنجامدانی هێرشی تیرۆریستی بە بەكارهێنانی سەرجەم كەرەستە بەردەستەكان بۆ رووبەڕووبوونەوەی پشتیوانیكردنی ئێران لە تیرۆر".

هاوڵاتی بەلەمێکی کۆچبەران بە 61 سەرنشینەوە لە نزیک کەناراوەکانی ئیتاڵیا تێکشکا، زۆرینەی سەرنشینەکان کوردی باشوور و رۆژهەڵاتی کوردستانن.  ئەمڕۆ دووشەممە 17ی حوزەیرانی 2024، بەکر عەلی، سەرۆکی کۆمەڵەی پەنابەرە گەڕاوەکانی ئەوروپا لە هەرێمی کوردستان لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەنووسیدا رایگەیاند، "رۆژی پێنجشەممەی رابردوو، یەختێک بە 61 سەرنشینەوە لە بۆدروومی تورکیا بەڕێکەوتووە و درەنگی شەوی رابردوو بەهۆی بەرزیی شەپۆلی دەریاوە لە کەناراوەکانی ئیتاڵیا تێکشکاوە." ئەوەشی خستەڕوو، 61 سەرنشین لەنێو یەختەکەدا بوون و لەو ژمارەیە 12 کەس لەلایەن پۆلیسی دەریاوانیی ئیتاڵیاوە رزگارکراون. باسی لەوەشکرد، دوای چەند کاژێرێک یەکێک لە رزگاربووەکان گیانی لەدەستدا و 11 کەسەکەی دیکە لە نەخۆشخانەی رۆسێلا لۆنیکای ئیتاڵیا لەژێر چاودێریی پزیشکیدان."  بەکر عەلی ئاماژەی بەوەشدا، 49 سەرنشینەکەی دیکە بێسەروشوێنن و تاوەکو ئێستاش پۆلیسی دەریاوانیی ئیتاڵیا بەدوایاندا دەگەڕێت. سەرۆکی کۆمەڵەی پەنابەرە گەڕاوەکانه ئەوروپا، لەبارەی ناسنامەی سەرنشینەکانی ئەو بەلەمەوە دەڵێت،زۆربەی سەرنشینەکان کوردی باشوور و رۆژهەڵاتی کوردستانن و ژمارەیەکی کەم خەڵکی ئەفغانستانیشیان لەگەڵدا بووە. بەگوتەی بەرپرسانی ئیتاڵیا ئەمڕۆ و دوێنی دوو بەلەمی کۆچبەران لە کەناراوەکانی ئیتاڵیا تێکشکاون، بەهۆیەوە 10 کۆچبەر گیانیان لەدەستداوە و 60 کۆچبەریش بێسەروشوێنن، هەروەها زیاتر لە 60 کۆچبەر رزگار کراون.