هاوڵاتى ئه‌مڕۆ وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌ى عێراق، له به‌یاننامه‌یه‌کدا ڕایگه‌یاند: هه‌ڵسوڕێنه‌رى کاره‌کانى باڵیۆزخانه‌ى تورکیایان له به‌غدا، بانگهێشت کردووه. ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه سێى ئایارى 2021، ئاماژه‌به‌وه‌کراوه له بانگهێشتکردنه‌که‌دا، یاداشتێکى ناڕه‌زایى له‌باره‌ى پێشێلکاریى سه‌روه‌ریى خاکى عێراق له‌لایه‌ن ده‌وڵه‌تى تورکه‌وه، پێشکه‌ش به به‌رپرسه‌که‌ى باڵێۆزخانه‌که، کردووه. وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌ى عێراق له به‌یاننامه‌که‌یدا، ناڕه‌زایى له هه‌وڵى دروستکردنى بنکه‌ى دیکه‌ى سه‌ربازیى له‌لایه‌ن ده‌وڵه‌تى تورکه‌وه له‌سه‌ر خاکى عێراق، ده‌ربڕیوه و ڕایگه‌یاندووه" پاراستنى به‌رژه‌وه‌ندیى هاوبه‌ش و دراوسێیه‌تى نێوان دوو وڵات، به‌وشێوه‌یه نابێت که ده‌وڵه‌تى تورک ده‌یکات".
هاوڵاتى ئه‌ندامێکى لیژنه‌ى دارایى په‌رله‌مانى کوردستان، کۆى گشتى داهاتى هه‌نارده‌کردنى نه‌وت و ناوخۆى هه‌رێمى کوردستانى ئاشکراکرد که زیاتر له تریلۆنێک و 412 ملیار دینارى مانگانه‌یه‌و ده‌شڵێت:" هه‌مو مانگێک حکومه‌ت ده‌توانێت به زیاده‌وه موچه دابه‌شبکات له‌مه‌ودوا هه‌ڵوێستى جدیمان ده‌بێت و ئه‌م ناحه‌قیه قبوڵ ناکه‌ین". ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه سێى ئایارى 2021 سه‌رکۆ ئازاد گه‌ڵاڵی، ئه‌ندامى لیژنه‌ى دارایی، رایگه‌یاند:"به‌و ئامارانه بن که وه‌زاره‌تى سامانه سروشتیه‌کان خۆى بڵاوى ده‌کاته‌وه ، که 430.000 هه‌زار به‌رمیل نه‌وت ڕۆژانه ده‌فرۆشرێت له ڕێگایى تورکیاوه، حکومه‌تى هه‌رێم مانگانه بڕى زیاتر له 670.000.000 ملیۆن دۆلار که نزیکه‌ى 991 ملیار دینار ده‌کات نه‌وتى فرۆشتوه، کۆى موچه‌ى موچه‌خۆرانى هه‌رێمیش به بێ لێبڕین 895 ملیار دیناره". هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند: "داهاتى ناوخۆ مانگانه سه‌رو 350 ملیار دیناره جگه له پاره‌ى هاوپه‌یمانان که 27 ملیار دیناره". هاوکات ئه‌وه‌ش ئاشکرا ده‌کات داهاتى ئه‌و نه‌وته‌ى به کۆمپانیا ناوخۆیه‌کان ده‌فرۆشرێت نزیکه‌ى 44 ملیار دیناره، مانگانه‌ش نزیکه‌ى 100 ھه‌زار به‌رمیل نه‌وت به‌ته‌نکه‌ر ده‌فرۆشرێت له‌ڕێگه‌ى تورکیاوه ئه‌و نه‌وته قورسه‌ى ناکرێته بۆریه‌وه. سه‌رکۆ گه‌ڵاڵى ده‌شڵێت، کۆى گشتى داهاتى مانگانه‌ى هه‌رێم له زارى خۆیانه‌وه یه‌ک تریلۆن و 412 ملیار دیناره و کۆى گشتى موچه بێ لێبڕین 895 ملیار دیناره، ئه‌مه‌ش به‌بێ جێبه‌جێکردنى یاساى چاکسازی، "به‌ڕاست خێره لێبڕینى موچه به‌رده‌وامه؟". په‌رله‌مانتاره‌که‌ى یه‌کێتى جه‌ختله‌وه ده‌کاته‌وه "خوا به‌ردارى نیه حکومه‌ت به‌رده‌وامى بدات به لێبڕینى موچه و ده‌ستببات بۆ قوتى فه‌رمانبه‌ران، له کاتێکدا ده‌توانێت هه‌مو مانگێک به زیاده‌وه موچه دابه‌ش بکات نه‌ک لێیان ببڕێت". ئه‌وه‌شى رونکردووه‌ته‌وه ئه‌گه‌ر بیانوى حکومه‌ت ئه‌وه‌یه مانگانه پاره‌ى حه‌قده‌ستى کۆمپانیاکان و کرێ بۆرى نه‌وت و قه‌رزى تورکیا 546 ملیار دینار ده‌بات که گومانى زۆر له‌م خه‌رجى نه‌وته‌شدا بوونى هه‌یه" چه‌ند ساڵه ده‌ڵاڵه‌کانى نه‌وت و کۆمپانیا زه‌به‌لاحه‌کانى بوارى نه‌وتى نزیک له‌و حیزبه‌ى ده‌ستیگرتوه به‌سه‌ر مه‌له‌فى نه‌وتى بون به مۆرانه به‌سه‌ر قوتى خه‌ڵکى کوردستانه‌وه، به‌ڵام له‌وکاته‌شدا ئه‌گه‌ر پاره‌ى حه‌قده‌ستى کۆمپانیاکان و کرێ بۆرى و قه‌رزى تورکیا ده‌ربکه‌ین ، ئه‌وه‌ى ده‌مێنێته‌وه 866 ملیار دیناره و بۆ موچه‌ى موچه خۆران خه‌رجبکه‌ن به‌رێژه‌ى 2% کورتهێنانى ده‌بێت نه‌ک 21%. ئه‌ندامه‌که‌ى فراکسیۆنى یه‌کێتى له په‌رله‌مان وه‌ک خۆى ده‌ڵێت بۆ له‌مه‌ودوا ئه‌و ناه‌قییه قبوڵ ناکه‌ن"لێبڕینى موچه که ناحه‌قیه‌کى گه‌وره‌یه‌و ده‌رحه‌ق به هاوڵاتیان ده‌کرێت، ئه‌گه‌ر کۆتایى نه‌یه‌ت دڵنیابن له‌مه‌ودوا هه‌ڵوێستى جدیمان ده‌بێت و ئه‌م ناحه‌قیه قبوڵ ناکه‌ین".
هاوڵاتى. چەمچەماڵ دوێنێ بەفەرمی عەبدوڵای كوێخا موبارەك چوونە ناو پارتی راگەیاند كە بۆ یەكەمجار لەگەڵ كەمال كەركوكی ئەندامی مەكتەبی سیاسی پارتی دەركەوت و رایگەیاند:» هۆكاری جێهێشتنی بەرەی ئۆپۆزیسیۆن خیانەت و ناپاكی بووە «. دوێنێ یەكشەممە 2ی ئایاری 2021، عەبدوڵڵا كوێخا موبارەك ئەندامی پێشتری جڤاتی نیشتمانی و بەرپرسی مەكۆی گۆڕان لەچەمچەماڵ بەفەرمی خۆی و خزمەكانی چوونە ناو پارتییان راگەیاند. عەبدوڵا كوێخا موبارەك وتی:» هۆكاری جێهێشتنی بەرەی ئۆپۆزیسیۆن خیانەت و ناپاكی بووە لەنێو ئەو بەرەیە نەك بەدەستهێنانی پلەو پۆست». هەروەها وتیشی:» ئێمە بەنوێنەرایەتیی خزم و كەسوكار و هەوادارانمان لێرەین و بەكۆمەڵ بڕیارماندا لەمەودوا ئەندامێكی پارتی دیموكراتی كوردستان بین و پشتیوانیی ئەو حزبە بكەین. «بۆیە پارتی دیموكراتی كوردستانمان هەڵبژارد تائێستا ئەو حزبە ئێسكی نەشكاندووین و وەكو حزبێكی وەفادار بۆ ئەندام و لایەنگرانی خۆی رەچاوی خەباتی باووباپیرانمانی لە رابردوودا كردووەو بەشی ئاشتی لەگەڵدا هێشتووینەتەوەو باوەشی بۆ گرتبووینەوە»، عەبدوڵا كوێخا موبارەك وای وت. نزیكەی دوومانگ لەمەوبەر وەفدی پارتی لەڕێگەی خزمەكانییەوە چەند جارێك بۆ هەواڵ پرسین سەردانی (عەبدوڵای كوێخا موبارەك)یان لەچەمچەماڵ كردووەو رێگایان خۆشكردووە بۆ ئەوەی ببێتە پارتی. هاوكات سەرچاوەیەكی ئاگادارو نزیك لە عەبدوڵا كوێخا موبارەك بەهاوڵاتى. وت:» رۆژی 24ی نیسان عەبدوڵا كوێخا موبارەك لەگەڵ چەند كەسێكی دیكەدا مەسعود بارزانی سەرۆكی پارتییان لەسەری رەش و بارەگای بارزانی بینیوە». هەروەها ئەوەشی خستەڕوو كە «مەسعود بارزانی دوای گفتوگۆو باسكردن لەمێژوو و خەباتی پڕسەروەری مامی عەبدوڵا (شەهید نازم حەمە سلێمان) بەڵێنی پێداون كە پارتی هاوكارو دەستكراوە دەبێت لەگەڵیاندا و چ داواكارییەكیان هەبێت بۆیان جێبەجێ دەكرێت. هاوكات مەكتەبی سیاسی پارتی راسپاردووە بەتایبەت كەمال كەركوكی سەرجەم داواكارییەكانیان بۆ جێبەجێ بكرێت. ئەو سەرچاوەیە كە لەبەر هەستیاری بارودۆخەكە نەیویست ناوی بهێندرێت، باسی لەوەشكرد بێجگە عەبدوڵای كوێخا موبارەك و مەحمودی برای و چەند كەسێكی دیكە، مەلا سەربەست كە ئامۆزایانە پێشتر ئەندامی جڤاتی گشتی گۆڕان بووە كۆتا كەس بووە قەناعەتی كردووە ببێتە پارتی، بەڵام دوای ئەوە ئینجا دوێنێ بەفەرمی راگەیەندرا. بەرپرسی لقی 19ی پارتی لەچەمچەماڵ دەڵێت:» بێگومان لەڕووی رێكخستن و جەماوەرییەوە لقەكەمان قورسایی خۆی وەردەگرێت». رێبوار سەید ساڵح بەرپرسی لقی 19ی پارتی لەچەمچەماڵ بە هاوڵاتى وت: «بنەماڵەی كاك عەبدوڵا پێگەیەكی بەرفراوانیان لەناوچەكەدا هەیەو خاوەن كۆمەڵیك شەهیدن، بێگومان لەڕووی رێكخستن و جەماوەرییەوە لقەكەمان قورسایی خۆی وەردەگرێت، بنكەی جەماوەریمان فراوان دەبێت، هاتنیان جێگای خۆشحاڵی ئێمەیە بەدڵێگی گەورەوە پێشوازییان لێدەكەین». هەروەها وتیشی: « تەنها خۆی نییە لەبنەماڵەو عەشرەتە جیاوازەكان خەڵكی زۆری لەگەڵدایە و بەتەنها نەهاتووەو زیاتریشی بەدوادادێت، هەرچەندە نازانین جارێ چەند كەسی لەگەڵدایە، ئێمە دەستكراوەی دەكەین و هەموو پشتگیری و پشتوانییەكی دەكەین و هاوكاری دەكەین بۆ فراوانكردنی بنكەی جەماوەری پارتی». سەبارەت بەوەی چی بۆ عەبدوڵای كوێخا موبارەك دەكرێت، بەرپرسی لقی 19ی پارتی لەچەمچەماڵ ئەوەی روونكردەوە كە تائێستا داوای تایبەتییان نیەو داواكارییەكانیان گشتیین، وتی:»ئەوەیشی كاك عەبدوڵا داوای بكات و پێی خۆشبێ و ئێمە پێمان بكرێت بۆی دەكەین، ئەوانەی نانبڕوان بێگومان هەوڵدەدرێت چارەسەر بكرێت». لەلایەكی دیكەوە سەچاوەیەكی ئاگادار لەسەر چوونی عەبدوڵای كوێخا موبارەك و خزمەكانی بۆ ناو پارتی، بە وت: «بەڵێنی دامەزراندنی نزیكەی (40) كەسی پێدراوە لەگەڵ گواستنەوەی كۆمەڵێك لەخزم و نزیكەكانی كەپێشمەرگەن یان لەهێزەكانی بەرگری و فریاكەوتنن لەگەڵ پارەیەكی مانگانە كەبڕەكەی نەزانراوە، جگەلەوەش پارەی وەرگرتووە بۆ ئەوانەیشی لەگەڵیدا رۆشتوون». ئەو سەرچاوەیە رەتیكردەوە پلەی سەربازیی پێبدرێت، وتی:» پۆستی سیاسی پێدەدرێت». بەوتەی سەرچاوەكەی هاوڵاتى، برایەكی بەناوی مەحمود كوێخا موبارەك پلەی رائیدە لەلیوا تایبەتەكانی كۆسرەت رەسوڵەو ئێستا ئەویش لەگەڵ عەبدوڵای برایدا بووە بەپارتی، ئەگەرێك هەیە فەوجیان پێبدرێت دەدرێت بەبراكەی.
هاوڵاتى فەرماندەی بڕیارگەی ناوەندی هێزەكانی پاراستنی گەل- نەپەگە دەڵێت:» هێزەكانی باشوور تەنیا پشتیوانی لەدوژمن نەكەن بۆ ئێمە بەسە»و دەشڵێت:» با سەیری قارەمانێتی گەریلا بكەن». موراد قەرەیلان فەرماندەی بڕیارگەی ناوەندی هێزەكانی پاراستنی گەل- نەپەگە، لەڕێگەی جیهازی بێتەلەوە بۆ گەریلاكانی لە زاپ، مەتینا و ئاڤاشین قسەی كردو لەبەشێكی قسەكانیدا، ئاماژەی بەهەڵویستی هێزەكانی باشوور كرد. لەبەشێك لەپەیامەكەیدا قەرەیلان بەئاماژەدان بەوەی كەئەم شەڕە شەڕی هەموو كوردو شەڕی پاراستنی كوردو دەستكەوتەكانیەتی، رایگەیاند:» هێزەكانی باشوور بوونەتە تەماشاكەری ئەم شەڕە، دەترسن لەبەرامبەر دوژمن دەنگی خۆیان هەڵبڕن، ئەمەش كێشە نییە، بەڵام باهاوكاریی دوژمن نەكەن، ئەمە بەتەنها بەسە بۆ ئێمە ، با سەیری تێكۆشانی گەریلا قارەمانەكان بكەن». قەرەیلان بە چالاكیی یەكینە ئاسمانییەكانی شەهید دەلال ئامەد لەكانی ماسی و هێزەكانی شەهید بەدران گوندك رەمۆ لەشیلادزێ، هۆشدارییدایە سوپای توركیاو وتی:» ئەم دوو چالاكییە بۆ هۆشداری بوو، ئەو داگیركەرانەی كە پێشتر لەباشوور جێگر بوون، دەبێت نەجوڵێنەوە، پێویستە بەشداری ئەم شەڕە نەبن، ئەمە هۆشداری بوو، ئەگەر بەشداری شەڕ ببن لەهەموو شوێنێك دەبنە ئامانجی هێزەكانمان، ئەم دەرفەتە هەیە، باوەڕمان وایە كەئەو پەیامە گەیشتە شوێنی خۆی». دوێنێ ناوەندی راگەیاندنی هەپەگە لەبارەی هێرش و شەڕ لەگەڵ سوپای توركیا ئەوەیان ئاشكراكرد كە لەماوەی 23ی نیسان تادوێنێ یەكی ئایار (158) سەربازی توركیایان سزاداوەو كوشتووە. هاوكات ئەوە دووپاتدەكەنەوە، گەریلا لەبەرخودان بۆ پاراستنی باشووری كوردستان بەردەوام دەبێت.
.jpg)
هاوڵاتى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان و فه‌رمانده‌ى گشتيى هێزى پێشمه‌رگه له سه‌رۆكايه‌تى هه‌رێمى كوردستان، له‌گه‌ڵ ليژنه‌ى باڵاى ڕێكخستنه‌وه و يه‌كخستنه‌وه‌ى هێزه‌كانى پێشمه‌رگه له دۆخى پێشمه‌رگه و دوايين پێشهاته‌كانى ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى تيرۆرستانى داعش و مه‌ترسييه‌كانى ده‌كۆڵنه‌وه. نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان و فه‌رمانده‌ى گشتيى هێزى پێشمه‌رگه نيوه‌ڕۆى ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه 3ی ئایاری 2021 له سه‌رۆكايه‌تي هه‌رێمى كوردستان، له‌گه‌ڵ ليژنه‌ى باڵاى ڕێكخستنه‌وه و يه‌كخستنه‌وه‌ى هێزه‌كانى پێشمه‌رگه كۆبووه‌وه. له كۆبوونه‌وه‌كه‌دا دۆخى پێشمه‌رگه و دوايين پێشهاته‌كانى ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى تيرۆرستانى داعش و مه‌ترسييه‌كانى، هه‌وڵه‌كانى ڕێكخستنه‌وه و يه‌كخستنه‌وه‌ى پێشمه‌رگه و ئاسته‌نگه‌كانى به‌رده‌مى، هه‌نگاوه‌كانى پرۆسه‌ى چاكسازى له وه‌زاره‌تى پێشمه‌رگه به هاوكاريى و پشتگيريى هێزه‌كانى هاوپه‌يمانان، كه‌موكووڕى و پێداويستييه‌كانى وه‌زاره‌تى پێشمه‌رگه و چۆنيه‌تيى چاره‌سه‌ركردنيان، هه‌ماهه‌نگيى پێشمه‌رگه و هێزه فيدراڵييه‌كانى عێراق و هێزه‌كانى هاوپه‌يمانيى نێوده‌وڵه‌تيى دژى داعش به‌تايبه‌تى له ناوچه‌كانى مادده‌ى 140ى ده‌ستوور، تاوتوێ كران. هەر یەك لە جێگرانى سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان، وه‌زيرى پێشمه‌رگه، سه‌رۆكى ئه‌ركان، ئه‌ميندارى گشتيى وه‌زاره‌تى پێشمه‌رگه، سه‌رپه‌رشتيارانى هێزه‌كانى حه‌فتا و هه‌شتاى پێشمه‌رگه و بڕيارده‌رى ليژنه‌كه ئاماده‌ى بوون، بڕيار درا لايه‌نه په‌يوه‌نداره‌كانى ديكه‌ى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان بۆ ليژنه‌كه زياد بكرێن و پێويستييه به‌په‌له‌كانى پێشمه‌رگه له هێڵه‌كانى پێشه‌وه‌ى ڕووبه‌ڕووبوونه‌وه‌ى داعش دابين بكرێن و له‌گه‌ڵ لايه‌نه په‌يوه‌نداره عێراقييه‌كان كار بكرێت بۆ ئه‌وه‌ى بۆشاييى ئه‌منيى نێوان پێشمه‌رگه و هێزه فيدراڵييه‌كان پڕ بكرێته‌وه.
سەرچین ساڵح لەسەر هێرشەكەی داعش بۆ سەر سەنگەرەكانی پێشمەرگە لەبەرزاییەكانی زورگەزراو و شێراوە كە سێ شەهیدو دوو برینداری لێكەوتەوە وەزارەتی پێشمەرگەو پەرلەمانی كوردستان لیكۆڵینەوە لەكەموكورتییەكان و هۆكاری هێرشەكە دەكەن. بەرەبەیانی رۆژی شەممە داعش هێرشی كردەسەر سەنگەركانی پێشمەرگە لەبەرزاییەكانی زورگەزراو و شێراوەو لیوای 10ی پێشمەرگە لەسنووری پردێ كە بەهۆیەوە سێ پێشمەرگە شەهیدبوون و دوو پێشمەرگە برینداربوون. دوای كۆتایهاتنی شەڕەكە هۆكاری روودانی هێرشەكە بۆ هەبوونی بۆشاییەكی ئەمنی زۆر گەڕایەوە لەنێوان پێشمەرگەو سوپای عێراقدا لەسنورەكە، كەداعش سودی لەو بۆشاییە ئەمنییە وەرگرتووە بۆ جموجوڵی چەكداری و خۆحەشاردان و هێرشكردن. لەسەر هۆكاری شەڕەكە و كەموكورتییەكانی سەنگەرەكان وەزارەتی پێشمەرگەو لیژنەی كاروباری پێشمەرگە بەجیا لێكۆڵینەوە دەستپێدەكەن. عوسمان سێدەری، جێگری سەرۆكی لیژنەی كاروباری پێشمەرگە لەپەرلەمانی كوردستان لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت: «كەمتەرخەمی زۆرجار لەسەنگەرەكاندا هەیە بەتایبەتی بەكارهێنانی موبایل بۆ تەلەفون و ئەنتەرنێت لەلایەن پێشمەرگەوە لەكاتی واجب و حەرەسیاتدا زەرەری گەورەی لێكەوتووەتەوە». ناوبراو ئەوەی دووپاتكردەوە كە بەفەرمی ئەو داوایەش دەگەیەنینە وەزارەتی پێشمەرگە بەكارهێنانی موبایل قەدەغە بكات لەكاتی واجباتدا»هەركاتێك پێشمەرگە كەمتەرخەم بووبێت زەرەری زۆری كردووە، بۆیە لەسەر هێرشەکە لیژنەی كاروباری پێشمەرگە سەردانی مەیدانیی سەنگەرەكان دەكات و لێكۆڵینەوە لەو رووداوە دەكەین». لەدوای رووداوەكانی 16ی ئۆكتۆبەرو ریفراندۆمەوە، هەر هێرشیێك لەلایەن داعشەوە بۆسەر پێشمەرگە ئەنجامدرابێت راستەوخۆ هەبوونی بۆشایی ئەمنی بەبیانوو هێنراوەتەوە. لەماوەی رابردوودا چەندین كۆبوونەوە لەنێوان وەزارەتی پێشمەرگە و سوپای عێراقدا ئەنجامداراوە بۆ پڕكردنەوەی ئەو بۆشاییە ئەمنییانە. شۆڕش ئیسماعیل وەزیری پێشمەرگەی هەرێم لەكاتی سەردانیكردنی بۆ میحوەری دووی حەمرین رایگەیاند، لەڕابردوودا دوای چەندین سەردان و گفتوگۆ لەڕووی سەربازییەوە لەگەڵ حكومەتی عێراق نەگەیشتینە هیچ رێكکەوتنێك، ئەگەرچی حكومەتی هەرێم و وەزارەتی پێشمەرگە دەستپێشخەربوون بۆ ریکكەوتن. ناوبراو داوای لەمستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق كرد كە راستەوخۆ تەداخول بكات تا هەردوو وەزارەتی پێشمەرگەو بەرگری بگەنە رێكکەوتنی هاوبەش و بتوانرێت ئۆپەراسیۆنێكی هاوبەش پێكبهێندرێت لەناوچە جێناكۆكەكاندا. لای خۆیەوە جەبار یاوەر ئەمینداری گشتی وەزارەتی پێشمەرگە لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت: « وەزارەتی پێشمەرگە لێكۆڵینەوە دەكات لەسەر ئەو هێرشەی داعش و ئەو ئەنجامەی كە لەئەنجامی هێرشەكەدا كەوتووەتەوە». لەبارەی كەموكورتییەكانەوە باسی لەوەكرد ئەو جۆرە شەڕو هێرشانە لەكتوپڕێكدا روودەدەن و سود لەشوێنێك دەبینن و هەڵیدەبژێرن بۆ هێرشەكەیان. لەبەرامبەردا، نوری حەمە عەلی بەرپرسی میحوەری پردێی هێزەكانی پێشمەرگە بە هاوڵاتى وت: «كەس باسی كەموكورتی نەكردووە، پێشمەرگە لەسەنگەر شەهید بووە ئیتر كەموكورتی لەچی پێشمەرگەدا هەبووبێت لەكاتێكدا خۆی شەهید بووبێت». لەبارەی گرتنەبەری رێكارەكانیان بۆ دووبارە نەبوونەوەی ئەو حاڵەتەی روویدا وتی: «ئەوە بابەتێكی سەربازییە و ناكرێت لێرە قسەی لەسەربكەم».
ماردین نورەدین وتەبێژی وەزارەتی پەروەردە ئاماژە بەوە دەدات کە پڕۆگرامەکانی خوێندنی 12ی ئامادەی پوخت دەکرێتەوە بۆ تاقیکردنەوەی بەکالۆری. بڕیارە تاقیکردنەوەکانی کۆتای ساڵی خوێندن پێش مانگی تەمموز ئەنجامبدرێن بۆ قۆناغی (1ی بنەڕەتی تا 11ی ئامادەی). سامان سیوەیلی وتەبێژی وەزارەتی پەروەردە لە لێدوانێکدا بە هاوڵاتی وت"هەموو ئەوو بابەتە گرنگانە دەستنیشانکراون لە پڕۆگرامەکەیان بۆ قۆناغی12ی ئامادەی کە گرنگن بۆ ئەوەی ئامادە بن بچنە زانکۆ". ناوبراو ئاماژەشی بەوە کرد ڕەوشی کۆڕۆنا ئەم ساڵ ناچاری کردن کە پڕۆگرامی خوێندن پوخت بکەنەوە، واتا بابەتە گرنگەکان لە هەر بەندێک یان هەر وەرزێک یان پڕۆگرامێکی خوێندن لە لایەن لیژنەیەکی پسپۆڕ لە شارەزایانی پڕۆگرامەکە لە وەزارەتی پەروەردە دەستنیشان کراون. وتەبێژی وەزارەتی پەروەردە وتیشی"ئەم پوختکردنەوەیە پۆلە ناکۆتاکانیش دەگرێتەوە، واتا پڕۆگرامی خوێندن بۆ ئەوانیش پوخت دەکرێتەوە".
شاناز حەسەن سەرۆكی ئەنجومەنی باڵای فتوای هەرێم ئەوە ئاشكرا دەكات لەماوەی دوو ساڵدا ئەو بیانیانەی لەسەر دینی دیكە بوون و هاتوونەتە هەرێمی كوردستان (180) كەسیان هاتوونەتە سەر ئاینی ئیسلام و بوونەتە موسوڵمان. ترێ ناوە تازەكەی كچێكی نیپاڵییە لەماڵێكی شاری سلێمانیدا ماوەی زیاتر لەچەند ساڵێكە كاری پاكکردنەوە دەكات، لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:» پێشتر هیچ دینێكم نەبوو كە هاتمە ئەم ماڵە بینیم و لەگەڵمدا زۆر باش مامەڵەیان كردووە بەو شێوەیە خۆم حەزم كرد ببمە موسوڵمان و خاوەنەكەی یارمەتیدام». ترێ لەبارەی ناوەكەیەوە وتی:» لەدوای ئەوەی بوومە موسوڵمان خانمی ئەم ماڵە حەزی كرد ناوەكەشم بكاتە ناوێكی كوردی و خۆشم زۆرم حەز لێیەتی». ترێ ئێستا شەوان دوو كاتژمێر قسە لەگەڵ دوو منداڵ و هاوسەرەكەی دەكات و هەوڵدەدات هاوسەرەكەی بكاتە موسوڵمان و وتی:» هاوسەرەكەم زۆر حەزی لێیە ببێتە موسوڵمان، بۆیە بەردەوام شەوانە دوای تەواو بوونی كارەكانم قسەی لەگەڵ دەكەم و لەوكاتەوە هەموو باسەكەمان بووەتە باسی دینی ئیسلام». سەرۆكی ئەنجومەنی باڵای فتوای هەرێم ئەوە ئاشكرا دەكات كە لەماوەی دوو ساڵدا (180) كەس هاتوونەتە سەر ئاینی ئیسلام و موسوڵمانبوونی خۆیان راگەیاندووە. حەسەن موفتی، سەرۆكی ئەنجومەنی باڵای فتوای هەرێم، لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:» لەماوەی دوو ساڵدا ئەو كەسانەی كە سەردانی یەكێتی زانایان و ئەنجومەنی باڵای فتوایان كردووەو موسوڵمانبوونی خۆیان راگەیاندووە دەگاتە (180) كەس». ئەوەشی روونكردەوە بەشێكی زۆری ئەو كەسانەی موسوڵمان بوون، ئێزیدی و مەسیحی ناو عێراق و هەرێمی كوردستان بوون و بەشێكیشیان خەڵكی وڵاتانی ئەوروپان وەك نەرویج و دانیمارك و بەریتانیاو ئەڵمانیاو سویدو زۆر وڵاتی دیكە. هاوكات ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد ساڵانە خەڵكانێكی زۆر دەبنە موسوڵمان بە خواست و ئارەزووی خۆیان كە زۆربەیان بە هۆكاری هاوسەرگیری دەبنە موسوڵمان محەمەد، تەمەن (35) ساڵ، ئێزیدی بووەو ماوەی زیاتر لەساڵێكە لەڕێگەی هاوڕێیەكیەوە بووەتە موسوڵمان و وتی:» هیچ لەسەر دینەكەی پێشترم ناڵێم، چونكە شوێنكەوتەی كەسوكارم بووم و ئەوان بۆیان هەڵبژاردووم، بەڵام بوونم بەموسوڵمان هەڵبژاردەی خۆمەو لەدوای تێگەیشتن لەئاینەكە بڕیارم داوەو ئێستا زۆر دڵخۆشترم».
.jpg)
هاوڵاتى نێچیرڤان بارزانی و شاندی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان، گەشتە بارەگای سەرۆکی کۆمەڵی دادگەریی کوردستان لە شاری هەولێر. شاندی سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان بەسەرۆکایەتی نێچیرڤان بارزانی و هەریەک لە مستەفا سەید قادر و جەعفەر شێخ مستەفا جێگرانی سەرۆکی هەرێم و جەعفەر ئیمێنکی و دڵشاد شەهاب ڕاوێژکارانی سەرۆکی هەرێم پێکهات. شاندی کۆمەڵی دادگەریی کوردستان پێكهاتوون لە عەلی باپیر سەرۆکی کۆمەڵ، محەمەد حەکیم و رێبوار حەمەد.
هاوڵاتى لەڕۆژی جیهانی ئازادی ڕۆژنامەنوسی سەنتەری میترۆ ڕایدەگەیەنێت "لەماوەی چوار مانگدا ٤٩ پێشێلکاری بەرامبەر بەڕۆژنامەنوسان کراوە". زریان محەمەد لەڕۆژی جیهانی ئازادی ڕۆژنامەنوسی ئەمڕۆ دووشەممە، 3ی ئایاری 2021 لە كۆنگرەیەكی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند " لەسەرەتای ساڵی ٢٠٢١ تا ٢٠٢١/٤/٣١ لەهەرێمی کوردستان ٤٩ پێشلکاری بەرامبەر بە ٣٦ ڕۆژنامەنوس و دەستگاکانی ڕاگەیاندن کراوە". ئامارەکە ئەوەشی تیادا هاتووە "جۆرکی پێشێلکاریەکان ٢٣ ڕێگری لەکاری ڕووماڵکردن ١٥ پێشێلکاری و هەڕەشە و سوکایەتی ٦ زەوتکردنی کەلو پەلی ڕۆژنامەنوسان ٥ دەست بەسەرکردن بەبێ بڕیاری دادگا". بەپێی ئەم ئامارەی سەنتەری میترۆ بەراورد بە ساڵی ٢٠٢٠ لەماوەی چوارمانگدا ٨٨ دەستگیرکردن و هەڕەشەکردن و ڕێگریکردن هەبووە. سەنتەری میترۆ هیواخوازە بتواندرێت لەداهاتودا شانازی بەوەوە بکەن کەهیچ ڕۆژنامەنوسێک بەهۆی کارەکەیەوە یان بەهۆی ڕەخنەگرتنەوە لەزینداندا نەبن.
.jpg)
هاوڵاتى سه‌رۆكی ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، لە ڕێگەی فڕۆكەخانەی نێوده‌وڵه‌تی هه‌ولێرەوە گەیشتە پایتەختی هەرێمی كوردستان و له‌لایه‌ن "هێمن هه‌وارمی، جێگری سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستانه‌وه پێشوازی لێكرا. ئه‌مڕۆ دووشه‌ممە ٣ی ئایاری ٢٠٢١، محه‌مه‌د حه‌لبوسی، ئه‌نجومه‌نی نوێنه‌رانی عێراق، لە ڕێگەی فڕۆكەخانەی نێوده‌وڵه‌تی هه‌ولێرەوە گەیشتە پایتەختی هەرێمی كوردستان و له‌لایه‌ن "هێمن هه‌وارمی، جێگری سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستانه‌وه پێشوازی لێكرا. چاوەڕوان دەكرێت لە میانی سەردانەكەیدا بۆ هەولێر، محەمەد حەلبوسی كۆبوونەوە لەگەڵ ژمارەیەك لە بەرپرسانی باڵای هەرێمی كوردستان بكات و چەند تەوەرێكی گرنگ تاوتوێ بكەن.
هاوڵاتى ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراق رایدەگەیەنێت، ئەفسەرێکی سوپای عێراقی مەلا (پێشنوێژ)ی مزگەوتێک ئەشکەنجە دەدات و دەیکوژێت. ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراق ئەمڕۆ دووشەممە 3 ی ئایاری 2021،لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاندووە: دادگای تاوانەکان لە نەینەوا ئەفسەرێکی سوپای عێراقی بە زیندانیکردن بۆ ماوەی پێنج ساڵ و یەک مانگ و دوورخستنەوەی لە ریزەکانی سوپا، سزا دا. ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراق ئەو دەنگۆیانەی باس لەوە دەکەن، کە ئەو ئەفسەرە بەهۆی کوشتنی ئەندامێکی رێکخرای تیرۆریستی داعش سزا دراوە، رەت کردووەتەوە و رایگەیاندووە: ئەو ئەفسەرە بەبێ فەرمانی دەستگیرکردن و بەبێ ئاگاداریی دادوەر، مەلای مزگەوتێکی مووسڵی راپێچی بارەگای سوپا کردووە و تا مردن، ئەشکەنجەی داوە.
شاناز حەسەن بەڕێوەبەری پۆلیسی هەرێم ئاماژە بەوەدەدات هۆكاری سەرەكی زۆربوونی تاوانەكان و كوشتن لەهەرێمی كوردستاندا بڵاوبوونەوەی چەكە لەناو كۆمەڵگەداو دەشڵێت:» فەرمانمان هەیە چەك داماڵین دەستپێبكەین». لەماوەی دوو هەفتەی رابردوودا لەهەرێمی كوردستاندا دەیان حاڵەتی كوشتن لەپارێزگاكانی هەولێرو سلێمانی و شارو شارۆچكەكان روویداوەو بەشێكیان ڤیدیۆكانیان بڵاودەكرێتەوە. لیوا تارق ئەحمەد، بەڕێوەبەری گشتی پۆلیسی هەرێم، لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:» بەداخەوە لەناو كۆمەڵگەی ئێمەدا كێشە كۆمەڵایەتییەكانیش زۆرن، لەسەر زەویوزارو كشتوكاڵ و كێشەی خێزانی و زۆر كێشەی تر كەدەبنە هۆكاری كوشتن كە راگەیاندنەكانیش دەوریان زۆرەو دەتوانین وەك هۆكارێك دووبارە ناوزەندیان بكەینەوە». بەڕێوەبەری گشتی پۆلیسی هەرێم، وتیشی:» لەئێستادا فەرمانمان هەیە لەگەڵ وەزارەتی ناوخۆ چەك داماڵین دەستپێبكەین لەسەرتاسەری هەرێمدا». ئەندامێكی لیژنەی مافی مرۆڤ لەپەرلەمانی كوردستان دەڵێت:»پێویستە وەزارەتی ناوخۆ پێداچوونەوە بەپێدانی مۆڵەتی چەك و چەكهەڵگرتن بكات». سەلمە فاتیح، ئەندامی لیژنەی مافی مرۆڤ لەلێدوانێكدا بە وت:»بەداخەوە لەزۆربەی حاڵەتە توندوتیژییەكانیش ژنان قوربانیی یەكەمن، بەردەوامین لەكۆبوونەوە بۆ رێگریكردن لەحاڵەتەكانی كوشتن و خۆكوشتن لەهەرێمداو بیروڕای جیاواز كۆدەكەینەوەو كاری لەسەر دەكەین تابگەینە باشترین رێگا بۆ كەمكردنەوەی حاڵەتەكان». ئەندامەکەی لیژنەی مافی مرۆڤ لەپەرلەمانی كوردستان پێشیوابوو هەڵگرتنی چەك و چەكی بێ مۆڵەت و ئەو سەقامگیریەی هەموو ماڵێك چەكی لەماڵەكەیدا نەبێت ئەمنییەت و ئاسایشی نیە، ئەمە هۆكاری سەرەكییە بۆ ئەم حاڵەتانە. هاوكات ئەندامێكی لیژنەی ناوخۆی پەرلەمان دەڵێت:»حكومەتی هەرێم بەرپرسیارە لەجێبەجێنەكردنی یاسای مۆڵەتی چەك هەڵگرتن». باڵانبۆ محەمەد، جێگری لیژنەی ناوخۆ لەپەرلەمانی كوردستان، بەهاوڵاتى وت:» لەكاتێكدا یاسای چەك هەیە، نازانم دەكرێت لیژنەی ناوخۆ چی بكات، تەنیا هۆكاری جێبەجێنەكردنەكەی كەحكومەتە بەرپرسیارە، دەبێت بەپێی یاساكە مۆڵەتی چەك بدات و رێكی بخاتەوە». جێگری لیژنەی ناوخۆ ئەوەشی دووپاتكردەوە كێشەی حكومەتی هەرێم ئەوەیە خۆی یاساكان جێبەجێ ناكات، هەندێك شت كەبەرژەوەندی خۆی بێت گوێ بەهیچ ئاستەنگێك نادات، تەنانەت كە یاساكەش ئاماژەی پێ نەكردێت. ناوبراو وتیشی:» بۆ حكومەت كە بەناهەق موچەی خەڵك دەبڕێت و پاشەكەوتی لێدەكات كەس بۆی نەبوو بڵێت بۆ؟ ئەی كەئەم خەڵكە رۆژانە دەكوژرێت، نەیتوانی بڵێت چەك قەدەغەیە؟ لێرەدا یان دەبێت حكومەت دان بەئەوەدا بنێت بڵێت من دەسەڵاتم نیە، یان كە یاساكەی لەبەردەستدایە جێبەجێی بكات». چالاكوانێكی ژنان هۆكاری زۆربوونی تاوانەكانی كوشتن بەتایبەت كوشتنی ژنان دەخاتەڕوو كە شێوازی چاودێریكردنی حكومەت و دەزگاكانی دادوەری و یاسا كە بەڕۆڵی خۆیان هەڵناسن. ئاشتی عەزیز، چالاكوانی بواری ژنان، بەهاوڵاتى وت: « ماوەی (30) ساڵ زیاترە چەك لەهەموو ماڵیكی هەرێمدا هەیەو هەریەكەی بەپاساوێك، بەبێ ئەوەی هیچ وشیارییەك هەبێت لەشێوازی بەكارهێنانی و هۆكارەكانی بەكارهێنانی، هەر كەسێك لەپەنا هەر حزبێكدا ئەو مافەی پێدراوە كە ببێتە خاوەنی چەك كەئەمە خاڵێكی زۆر ترسناكە». ئەم چالاكوانە ئەوەشی روونكردەوە زۆری حاڵەتەكانی كوشتن و خۆكوشتن بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە یاسا سەروەر نیە لەهەرێمی كوردستاندا، «تاوانەكان لەهەرێمدا بوونە تاوانی رۆژانەو بەرامبەر هەموو كەس دەكرێت بێ ئەوەی حكومەت پلانێكی ستراتیجی هەبێت ئەم قۆناغە ترسناكە».
ئارا ئیبراهیم حكومەتی هەرێمی كوردستان لەماوەی دوو هەفتەی رابردوودا دوو نووسراوی لەڕێگەی ئاوات شێخ جەناب وەزیری دارایی و ئابووری ناردووە بۆ حكومەتی عێراق لەبارەی ناردنی بەشە بودجەی هەرێم، بەڵام تائێستا وەڵامیان نەدراوەتەوە. رۆژی 31ی ئازاری ئەمساڵ پرۆژە بودجەی 2021ی عێراق پەسەندكراو لەماددەی 11ی یاساكەدا پشكی هەرێم جێگیركرا كەمانگانە (956) ملیار دینار رەوانەی هەرێم بكرێت لەبەرانبەر ناردنی داهاتی (250) هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانەی هەرێم بەنرخی كۆمپانیای سۆمۆی نیشتمانی عێراق زائیدەن داهاتی نانەوتی. سەرەڕای جێبەجێكردنی بودجە لەلایەن حكومەتی عێراق و وەزارەتەكانەوە پاش تێپەڕبوونی زیاتر لەمانگێك یەك دینار بۆ هەرێم رەوانە نەكراوە. سەرچاوەیەكی تایبەت و ئاگادار لەحكومەتی هەرێم لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتى وت:»لەماوەی دوو هەفتەی رابردوودا دوو نووسراو لەدوو كاتی جیاوازدا رەوانەی حكومەتی عێراق كراوە لەبارەی ناردنی بەشە بودجەی هەرێم، بەڵام تائێستا وەڵامنەدراوەتەوە». هەروەها ئاماژەی بەوەشكرد نووسراوەكان لەڕێی ئاوات شێخ جەناب وەزیری دارایی و ئابووری حكومەتی هەرێم نێردراوە، وتیشی:»لەناوەڕۆكی نووسراوەكاندا ئاماژە بەوە كراوە كەحكومەتی هەرێم ئامادەیە بۆ هەموو ئەو ئیلتیزامانەی دەكەوێتە ئەستۆی لەبەرانبەر ناردنی بەشە بودجەی هەرێم، تەنانەت داوا كراوە كەگفتوگۆ بكرێت لەسەر كردنەوەی هەژماری بانكی بۆ حسابی داهاتە نەوتی و ناتەوتییەكان». ئەو سەرچاوە تایبەتە جەختی لەوەشكردەوە كەهەریەك لە مەسرور بارزانی سەرۆكی حكومەتی هەرێم و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆكی حكومەت لەڕێگەی كەناڵە دبلۆماسییەكانەوە هەوڵیانداوەو تەنها پێیان راگەیاندوون»بەسەرچاو». لەبارەی ئەوەی وەفدی هەرێم بڕیارە سەردانی بەغدا بكاتەوە ئەگەر وەڵامی نووسراوەكان نەدرێتەوە تاكۆتایی ئەم هەفتەیە، سەرچاوەكەی حكومەتی هەرێم وتی:» حكومەتی هەرێم تاكۆتایی ئەم هەفتەیە چاوەڕێی وەڵامی نووسراوەكان دەكات لەلایەن حكومەتی عێراقەوە، ئەگەر وەڵامنەدرێینەوە ئەوا هەفتەی ئایندە دەچینە بەغدا». هاوكات ئەوەشی روونكردەوە كاتی سەردانی وەفدی هەرێم دیاریكراو نییە یان پێش جەژن یان پاش جەژن دەچینە بەغدا، وتیشی:» ئێمە پێمانباشە پێش جەژن ئەو سەردانە بكرێت تا بزانین بەغدا دەیەوێت لەكوێ هەژماری بانكی بۆ حسابی نەوتی و نانەوتی بۆ بكەینەوە لەتوركیا یان لەهەولێر یان لەبەغدا». لەبارەی ئەوەی ئایا حكومەتی هەرێم ئامادەیە داهاتەكان رادەستی بەغدا بكات، وتی:» حكومەتی هەرێم ئامادەیە هەموو ئەو بڕگانەی پەیوەستن بەهەرێم جێبەجێی بكات، چونكە دەمانەوێت پێش (25)ی ئەم مانگە ئەم پرسە یەكلابكرێتەوە تابزانین ئەوەی دەگات چەند دەبێت تا لەسەر ئەو بنەمایە بڕیار بدەین لێبڕینی موچە نەهێڵین یان رێژەكەی كەمبكەینەوە، بڕی پارەكەی بەغدا بۆمان رووندەكاتەوە». لەلایەكی دیكەوە ئەندامێكی لیژنەی دارایی لەپەرلەمانی عێراق دەڵێت:» یاسای بودجە تەنها بۆ دانپێدانان بوو بەفرۆشتنی نەوتی هەرێم، ئەگەر رێككەوتنی ژێر بەژێر هەبێت بڕێك پارە بگاتە هەرێم». ئەحمەد حاجی رەشید ئەندامی لیژنەی دارایی لەپەرلەمانی عێراق لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتىوت:» دوای پەسەندكردنی بودجەی عێراق ئەوەم باسكرد كەیاساكە تەنها بۆ دانپێدانانە بەفرۆشتنی نەوتی هەرێم و هیچی ترو هەرێم سوودی لێ نابینێت». ناوبراو ئاماژەی بەوەشكرد حكومەتی هەرێم بەدانپێدانانی خۆیان رۆژانە (460) هەزار بەرمیل نەوت دەفرۆشن و هەناردەی دەكەن، بەڵام دەبێت رۆژانە بەنرخی كۆمپانیای سۆمۆی عێراقی رۆژانە داهاتی (250) هەزار بەرمیل نەوتی رۆژانە بدەنە بەغدا» هەرێمی كوردستان ئەگەر رۆژانە (625) هەزار بەرمیل نەوت بفرۆشێت ئینجا دەتوانێت داهاتی ئەو (250) هەزار بەرمیل نەوتە بداتە بەغدا، ئەوەش بۆ حكومەت قورسە». هاوكات پێشیوابوو ئەگەر رێكکەوتنی «ژێر بەژێر» لەگەڵ كازمی و سەدرییەكان كرابێت بڕێك پارە بۆ هەرێم رەوانە بكەن ئیتر بەمەقاسەیە یان هەر شێوازێكی دیكە. حكومەتی عێراق لەسەردەمی حكومەتەكەی عەبادی سكاڵای لەدادگای پاریس لەسەر توركیا تۆمار كرد لەبارەی فرۆشتنی نەوتی هەرێمەوەو داوای قەرەبووی (26) ملیار دۆلاری كردووە. «یاسای بودجە لەژێر فشاری ئەردۆغان و پارتی و كازمی و سەدرییەكان دەركرا كە پشكی هەرێم بەو شێوەیە بێت، چونكە ئەردۆغان هەڕەشەی گرتنەوەی ئاوی لەعێراق كردبوو ئەوەش وایكرد ئیعتراف بەفرۆشتنی نەوتی هەرێم بكرێت و سكاڵاكەی بەغدا لەئەنقەرە سڕبكرێت و كۆتایی پێبێت»، ئەحمەد حاجی رەشید وا دەڵێت
هاوڵاتى ئه‌ندامێکى ئه‌نجومه‌نى باڵاى سیاسیى و به‌رژه‌وه‌ندى یه‌کێتى رایگه‌یاند:" دواى ئه‌م هه‌ڵبژاردنه، رێگه‌ى ته‌ندروستى یه‌کێتى و گۆڕان، یه‌کگرتنیانه، هاوپه‌یمانى ناچاری، گولاجه، عیلاج نییه". ئه‌مڕۆ یه‌کشه‌ممه دووى ئایارى 2021، مه‌لا به‌ختیار ئه‌ندامى ئه‌نجومه‌نى باڵاى سیاسى و به‌رژه‌وه‌ندى یه‌کێتى نیشتیمانى کوردستان له نوسینێکدا له هه‌ژمارى فه‌رمى خۆى له تۆڕى کۆمه‌ڵایه‌تى فه‌یسبووک به ناونیشانى (هه‌ڵبژاردن و هاوپه‌یمانى یه‌کێتى - گۆڕان) نوسیویه‌تى" سیسته‌مى لیستگه‌رایى هه‌ڵبژاردنى ئه‌مجاره، هاوسه‌نگیه‌ک له نێوان تواناى کاندید و کاریگه‌رى حزبه‌کان له مه‌حه‌ک ده‌دات، زۆرن ئه‌وانه‌ى پێیان وایه، زۆربه‌ى ده‌نگه‌کانى هه‌ڵبژاردنى پێشوى لیستى کراوه، ده‌نگى خۆیان بوه، ئه‌مجاره‌یان بۆیان ده‌رده‌که‌وێ، لافه‌کانیان چه‌ند بێ ده‌کات". هه‌روه‌ها ده‌ڵێت:" حزبه‌کانیش، بۆیه سوربون له‌سه‌ر سیسته‌مى لیستگه‌رایى بازنه‌یی، هۆکاره‌که‌ى به‌دینه‌هێنانى دروشمه‌کان و دۆخى ناله‌بارى ده‌سه‌ڵاته‌کان و متمانه‌ى لاوازى جه‌ماوه‌ره به پڕۆسه‌ى هه‌ڵبژاردن و لایه‌نه‌کان، له‌به‌ر گه‌نده‌ڵى و نادادپه‌روه‌ری". هاوکات، مه‌لا به‌ختیار له‌باره‌ى پێکهێنانى هاوپه‌یمانى له نێوان یه‌کێتى و گۆڕان ده‌شڵێت" ئه‌مه له‌به‌ر ئه‌وه نییه هه‌ردولا به‌هێزن، به‌ڵکو له‌به‌رمه‌ترسى سه‌ره‌نجامى هه‌ڵبژاردنه، دواى ئه‌م هه‌ڵبژاردنه، رێگه‌ى ته‌ندروستى هه‌ردولا، یه‌کگرتنیانه، هاوپه‌یمانى ناچاری، گولاجه عیلاج نییه".
