.jpg)
هاوڵاتى وەزیری شارەوانی و گەشت و گوزار رایگه‌یاند هەر هاوڵاتی و فەرمانبەرێك فەرمانی وەرگرتنی زەوییان هەبووبێت، بێگومان مافیان نافەوتێت و پێیان دەدرێت. ساسان عەونی، وەزیری شارەوانی و گەشتوگوزار، بە ماڵپەڕی فەرمی پارتی راگەیاند:" ھەر كەسێك لە ھاوڵاتی و فەرمانبەر پێشتر فەرمانی وەرگرتنی زەوی ھەبێت، بێگومان مافی نافەوتێت و زەویی پێ دەدرێت، بە تایبەتی ھەر خانەوادەیەكی شەھیدان فەرمانی ھەبووبێت، زەوی پێدراوە". ناوبراو ئاماژەی بەوەكردووە، تەنیا لە حاڵەتێك نەبێت لە ھەندێ شار و شارۆچكە زەوی ئیفرازكراو نەبێت دواكەوتبێت پێدانی زەوی، بەڵام لە سەنتەری شارە گەورەكان ھەموو خێزانێكی شەھید سوودمەند بووە لە وەرگرتنی زەوی بەپێی بڕیاری سەرۆكایەتی ئەنجوومەنی وەزیران. لەبارەی دابەشكردنی زەوی بۆ كرێنشینان و فەرمانبەران، ساسان عەونی وتویەتی "دابەشكردنی زەوی لە دەسەڵاتی ئێمەدا نییە وەك شارەوانی، بەڵكو پەیوەستە بە سیاسەتی گشتی حكومەتی ھەرێمی كوردستان، ھەر كاتێك بڕیار بدرێت لەلایەن حكومەتەوە، وەزارەتی شارەوانی ئامادەیە بۆ جێبەجێكردن".
هاوڵاتى ئەندامێکی مەکتەبی سیاسی پارتی رایگه‌یاند لایەنی سەرەکی سەرکردایەتی هەرێمی کوردستان پێویسته بجووڵێت و تەنیا رۆڵی سەرکۆنە و سەیرکردن و قوربانیدان نەبێت.هەردوولایەنی رووبەڕبوونەوەکە بەزەییان نییە کاتێکدا رووبەڕووی لایەنێکی لاواز دەبنەوە". جەعفەر ئیمینیکی، ئەندامی مەکتەبی سیاسیی پارتی دیموکراتی کوردستان پۆستێکی بە ناونیشانی "بژاردەی سەربازی لەنێوان خواستە فراوانخوازییەکانی دەوڵەتی تورکیا و کاڵفامیی سەرکردەکانی پارتی کرێکارانی کوردستان" ئه‌مرۆ شه‌ممه، 27حوزه‌یرانى 2020 بڵاوکردووەتەوە و رایگه‌یاند "لایەنی سەرەکی سەرکردایەتی هەرێمی کوردستانە پێویست بجووڵێت و تەنیا رۆڵی سەرکۆنە و سەیرکردن و قوربانیدان نەبێت.هەردوولایەنی رووبەڕبوونەوەکە بەزەییان نییە کاتێکدا رووبەڕووی لایەنێکی لاواز دەبنەوە". ئاماژەی بەوە کردووە، رووبەڕووبوونەوەی سەربازیی نێوان پەکەکە و هێزەکانی تورکیا پەرەسەندنی گەورەی بەخۆوبینوە، چووتە قۆناخیکی مەترسیدارەوە. ئەندامەکەی مەکتەبی سیاسیی پارتی هۆشداری دەدات لەوەی لێکەوتەی وێرانکەری بۆ سەر ئاسایشی نیشتمانی هەرێمی کوردستان دەبێت، هەردوو لایەنی رووبەڕبوونەوەکە ئامانج و بەرژەوەندی ستراتیژیی هاوبەشیان هەیە کە بریتییە لە "پێشلکردن و لاوازکردنی سەروەری، ئاسایش و ئابووریی هەرێمی کوردستان، تاوەکو جارێکی دیکە هەرێمی کوردستان بەو خێراییە نەبووژێتەوە وەک لە 10 ساڵی پێش شەڕی داعش کە بەخۆیەوە بینیی". جەعفەر ئیمنیکی پێیوایە، "زیاتر لە هۆکارێک هەیە کە لایەنی تورکی دەیەوێت ئەو رووبەڕووبوونەوانە درێژە بکێشێت تاوەکو لە هەڵبژاردنی داهاتووی ناوخۆی وڵاتدا سوودی لێوەربگرێت". هەروەها ئەندامەکەی مەکتەبی سیاسیی پارتی دەڵێت، "زیاتر لە هۆکارێکیش هەیە بۆ سەرکردایەتیی باڵی سەربازیی پەکەکە کە لە قەندیل گەمارۆدراون و لایەنگرانیان بە شکستخواردوو تۆمەتباریان دەکەن و لەگەڵ خواستی لایەنی تورکین بۆ بەردەوامیدان بەو رووبەڕووبوونانە لە قوڵایی خاکی هەرێمی کوردستان و تاوەکو بکرێت درێژە بکێشێت بۆ ئەوەی شکستە سیاسی و سەربازییە بەردەوامەکانیان لە نێوخۆی گۆڕەپانەکەیان کە کوردستانی تورکیایە، بگۆڕن بۆ ئاڵۆزکردنی ململانێی سیاسی لە ناوخۆی هەرێمی کوردستان و هەوڵدان بۆ زیادکردنی توڕەیی جەماوەری تاوەکو بگاتە ئاستێکی مەترسیدار".
هاوڵاتى وەزارەتی تەندروستی هەرێمی کوردستان گیانلەدەستدانی 18 تووشبووی کۆرۆنا و تووشبوونی 348 کەسی دیکەی بە ڤایرۆسی کۆرۆنا راگەیاند و دەشڵێت: لە ماوەی 24 کاژێری رابردوودا 34 کەس چاکبوونەتەوە. دەقی راگەیێنراوەکە:. ڕاگەیاندراوی (٢٤) کاتژمێری تایبەت بە نەخۆشی ڤایرۆسی کۆڕۆنای نوێ COVID19 ژمارە (١٢٣) 1. کەرەنتین: (٢٧٩ هاوڵاتی نوێ لە کەرەنتین) ١٢٣٢ هاوڵاتی لە کەرەنتینن لە ٢٠ شوێنی جیاواز (٥٢٦ هەولێر)،(١٥٦ سلێمانی)، (٥٥٠ دهۆك). 2. پشکنین: (١٩٦٨ پشکنینی نوێ) (٧١٣ هەولێر) (٧٠٨ سلێمانی) (٣٦٥ دهۆك) (١٢٢ گەرمیان) (٦٠ هەڵەبجە). 3. تووشبوو: (٣٤٨ تووشبووی نوێ) (٥٦ هەولێر) (٢١٦ سلێمانی ، ٣٧ گەرمیان) (٣ دهۆك) (٣٦ هەڵەبجە) 4. چاکبوون: (٣٤ چاکبوون) (٢٢ هەولێر) (٩ گەرمیان) (٣ هەلەبجە) 5. مردن: (١٨ مردن) (١ هەولێر) (١٤ سلێمانی، ٣ گەرمیان) ئاماری گشتی: کەڕەنتین ١٦٣١٥ هاوڵاتی (١٥٠٨٣ دەرچوو) پشکنین ١٢٩٤٧١ (٥٩٩٣٢ هەولێر، ٤٠٥٩٣ سلێمانی، ٢٧٩٦٨ دهۆك، ٩٧٨ هەلەبجە) تووشبوون ٥٥٣٣ (١١٩٧ هەولێر، ٤٠١١ سلێمانی، ١٦٨ دهۆك، ١٥٧ هەلەبجە) چاکبوون ١٦٣٤ (٦٨٩ هەولێر، ٧٦٨ سلێمانی، ١٣٣ دهۆك، ٤٤ هەلەبجە) مانەوە لە نەخۆشخانە ٣٧١٩ (٤٨٥ هەولێر، ٣٠٨٨ سلێمانی، ٣٥ دهۆك، ١١١ هەلەبجە) مردن ١٨٠ (٢٣ هەولێر، ١٥٥ سلێمانی، ٢ هەڵەبجە) بۆ زانیاری زیاتر سەردانی داشبۆردی حکومەتی هەرێمی کوردستان بکەن لەم لینکە (https://gov.krd/coronavirus/dashboard/). وێڕای دەستخۆشی بۆ پزیشکان و کارمەندانی تەندروستی و هەموو تیمەکانی پزیشکی کە لە ئەرکدان، جارێکی تر داوا دەکەین هاووڵاتیان پابەندبن بە ڕێنماییەکانی تەندروستی و دورکەوتنەوە لە شوێنی قەڵەبالغ و دانانی ماسك و دەستکێش، وە لەکاتی پێویستدا پەیوەندی بکەن بە هێڵی گەرمی ژمارە (١٢٢). وەزارەتی تەندروستی حکومەتی هەرێمی کوردستان ٢٧ حوزەیران ٢٠٢٠
هاوڵاتى ڕێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی هۆشدارییدا له‌وه‌ی كه پێده‌چێت شه‌پۆلی دووه‌می كۆرۆنا هاوشێوه‌ی ئه‌نفلۆنزای ئیسپانیا بێت، كه 50 ملیۆن كه‌س به‌هۆیه‌وه گیانیان له‌ده‌ستدا. ڕانێیری گویرا جێگری به‌ڕێوه‌به‌ری گشتی ڕێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی ئه‌مرۆ شه‌ممه، 27حوزه‌یرانى 2020 ڕایگه‌یاند: "وه‌ك پێشتر پێشبینی كرابوو، ڤایرۆسی كۆرۆنا هاوشێوه‌ی ئه‌نفلۆنزای ئیسپانیا، په‌ره به خۆی ده‌دات، وتیشی: ئه‌نفلۆنزای ئیسپانی له وه‌رزی هاویندا نه‌ما، به‌ڵام دواتر به شێوه‌یه‌كی فراوان و دڕاندانه‌تر له مانگه‌كانی ئه‌یلول و تشرینی یه‌كه‌م له‌و وڵاته‌دا بڵاوبووه‌وه و به‌هۆی شه‌پۆلی دووه‌مییه‌وه، نزیكه‌ی 50 ملیۆن كه‌س گیانیان له ده‌ستدا". پێشتریش ڕێكخراوی ته‌ندروستی جیهانی هۆشدارى داوه له زیادبونى ژماره‌ى توشبون و رێژه‌ى مرد که به به‌راورد له ڤایرۆسه‌که له سه‌ره‌تاى ده‌رکه‌وتنیدا. ئه‌نفلۆنزای ئیسپانیا له ساڵی 1918 له‌و وڵاته سه‌ریهه‌ڵدا و تا ساڵی 1920 به‌رده‌وام بوو و به‌هۆیه‌وه نزیكه‌ی 50 ملیۆن كه‌س گیانیان له ده‌ستدا.
هاوڵاتى له ئێران 125 كه‌سی تر به ڤایرۆسی كۆرۆنا گیانیان له ده‌ستدا و زیاتر له 2 هه‌زار كه‌سی تریش تووشی ڤایرۆسه‌كه بوون. وهزارهتی ته‌ندروستی ئێران ڕایگه‌یاند، له (24) سه‌عاتی ڕابردوودا 125 كه‌سی تر به ڤایرۆسی كۆرۆنا گیانی له ده‌ستداوه و دوو هه‌زار و (456) حاڵه‌تی نوێی تووشبوونیش تۆماركراوه، ئاماژه‌ی بۆ ئه‌وه‌شكردووه، كۆی گیان له ده‌ستدان به ڤایرۆسه‌كه له ئێران گه‌یشتووه‌ته 10 هه‌زار و 364 حاڵه‌ت و ژماره‌ی تووشبووانیش (220) هه‌زار حاڵه‌تی تێپه‌ڕاندووه. وهزارهتی ته‌ندروستی ئێران ڕاشیگه‌یاندووه، ڕه‌وشی ته‌ندروستی دوو هه‌زار و 928 تووشبوونی ڤایرۆسی كۆرۆنا ناجێگیره و تا ئێستا 180 هه‌زار و (661) تووشبووش چاكبوونه‌ته‌وه.
هاوڵاتى ئەندامێكی پەرلەمانی كوردستان لە فراكسیۆنی یەكگرتوی ئیسلامی دەڵێت، قەوارەی هەرێم نابێ بكەینە قوربانی دەستەیەك نابەرپرسی تێر نەخۆر و بكوژ وببڕ. ئەبوبەكر هەڵەدنی، لە هەژمارەی تایبەتی خۆی لە فەیسبووك بڵاویكردووەتەوە:" قەوارەی هەرێمی كوردستان موقەدەس وپیرۆزە، بەرهەمی سەدەیەك دڵۆپەكانی خوێن وفرمێسك وعارەق وزامی سارێژ نەبووی ئەنفال وجینۆسایدی گەلێكی ستەمدیدەیە،دەبێ وەك بیلبیلەكانی چاومان بیپارێزین." "بەڵام دەسەڵاتدارانی تابڵێی گەندەڵ وشكستخواردوو و نەزان وناكاراونابەرپرسن وداماڵڕاون لە بەهای كوردانە ." هەڵەدنی دەڵێت:" قەوارەی هەرێم بەریە وپاكانە دەكات لەدەسەڵاتدارانێك هەرچی قەیران و نەهامەتیە بەسەریان هێناوە. ئەوانە كورد واتەنی ( لەكونی خۆیان هەڵگەڕاونەوە)،چاوەڕێ بكەن گەڕ وگول دەبن."
هاوڵاتى وەزارەتی تەندروستی عێراق رایدەگەیەنێت، لە 24 كاتژمێری رابردوودا 2 هەزار و 69 تووشبووی دیكەی كۆرۆنا تۆماركرا. وەزارەتی تەندروستی و ژینگەی عێراق رایگەیاند، نۆ هەزار و 630 كەس لە سەرجەم تاقیگە تایبەتەكان بە پشكنینی كۆرۆنا، پشكنینیان بۆ كراوە، بەمەش تائێستا 210 هەزار و 353 پشكنین لە سەرتاسەری عێراق كراوە لەسەرەتای سەرهەڵدانی پەتا جیهانییەكەوە. هەر بەپێی ئامارەكان لە 24 كاتژمێری رابردوودا دوو هەزار و 69 كەس لە هەموو پارێزگاكانی عێراق تووشی كۆرۆنا بوون كە بەغدا لە پلەی یەكەمی زۆریی ژمارەی تووشبووان دێت و لەدوای ئەویش پارێزگای سلێمانی دێت، هەر لەو ماوەیەشدا 1079 كەسیش چاكبوونەتەوە. هەروەها ژمارەی ئەوانەی بە كۆرۆنا لەسەرجەم پارێزگاكانی عێراق گیانیان لەدەستداوە گەیشتە 101 كەس، بەمەش كۆی گشتیی گیان لەدەستدان بە كۆرۆنا لە عێراق و هەرێمی كوردستان گەیشتە 1660 كەس.
.jpg)
هاوڵاتى نەخۆشخانەی هیوا تایبەت بەچارەسەری تووشبووانی شێرپەنجە تا رۆژی 4ی تەموز زۆربەی كارەكانی راگرت و تەنها حاڵەتی كتوپڕ دەبینرێن. نەخۆشخانەی هیوا لەڕاگەیەندراوێكدا رایگەیاندووە، لە پێناو سەلامەتی و پاراستنی تەندروستی نەخۆشەكان لە پەتای ڤایرۆسی كۆرۆنا و بە مەبەستی ڕێكخستنەوەی چەند كارێكی ناو نەخۆشخانە، لە بەرواری (۲۷/٦/٢٠٢٠) تا بەرواری (٤/٧/٢٠٢٠)، تەنها حاڵەتە كتوپڕەكان دەبینرێن لە نەخۆشخانەی هیوا، ئەوانەی لەژێر چارەسەری كیمیای و هۆرمۆنیدان یان تەنها چاودێریان (متابعە) هەیە، لە دوای بەرواری (٤/٧/٢٠٢٠) سەردانی نەخۆشخانەی هیوا بكەن. هەر بەهۆی بڵاوبوونەوەی كۆرۆناوە، ئەمڕۆش لیژنەی ئۆپەراسیۆنی پارێزگای سلێمانی بڕیاریدا بەدرێژكردنەوەی پشووی فەرمانگەكان لەسبەینێوە تا رۆژی 4ی تەموزی 2020. دوو هه‌فته له‌مه‌وبه‌ر 12پزیشک و کارمه‌ندى نه‌خۆشخانه‌ى هیواتوشى کۆرۆنا بوون.
هاوڵاتى وەزارەتی پلاندانانی هەرێم پڕۆژەی پلانی ستراتیژی و پڕۆژەی هاوبەشیكردنی كەرتی تایبەت و گشتی بۆ پەرەپێدان و بووژانەوەی ئابووری هەرێم دادەڕێژێت و ده‌ڵێت" لەماوەی (4) ساڵی داهاتووی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان بەشێك لەم پلانە ستراتیژیە یۆ هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان بەرجەستە ببێت و بخرێتە بواری جێ بەجێكردنەوە". وەزارەتی پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان پڕۆژەی پلانی ستراتیژی و پڕۆژەی هاوبەشیكردنی كەرتی تایبەت و گشتی بۆ پەرەپێدان و بووژانەوەی ئابووری هەرێمی كوردستان دادەڕێژێت و بڕیاریش لەماوەی داهاتوو كار بەجێ بەجێكردنی ئەم پلان و پڕۆژانە بكرێت، هەروەها بڕیاریش وایە حكومەتی هەرێمی كوردستان بودجەیەكی باش بۆ راهێنان و پەرەپێدانی توانا مرۆییەكان لەفەرمانگەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان تەرخان بكرێت . دارا ڕەشید وەزیری پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان، لەدیدارێكی تایبەتدا سەبارەت بەپڕۆژەی پلانی ستراتیژی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەبواری ئابووری كە لە ماوەی رابردوو راگەیەندراوە ده‌ڵێت : پڕۆژەی پلانی ستراتیژی ئەم پڕۆژەیە دیدگای حكومەتی هەرێمی كوردستانە بۆ ماوەی (10) ساڵی داهاتوو، بەمەش دەمانەوێت لەماوەی (4) ساڵی داهاتووی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان بەشێك لەم پلانە ستراتیژیە یۆ هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان بەرجەستە ببێت و بخرێتە بواری جێ بەجێكردنەوە ، ئەم پڕۆژە پلانە ستراتیژیەش هەموو سێكتەرە جیاوازەكانی بواری پەروەردەو تەندروستی و پەرەپێدان و بووژانەوەی ئابووری هەرێمی كوردستان (كشتوكاڵ – پیشەسازی – گەشتوگوزار – بازرگانی رێگاوبان و گواستنەوە – ئاوەدانكردنەوە – پەروەردە - تەندروستی) دەگرێتەوە، بەمەش دەمانەوێت لەچوارچیوەی ئەم پلانە ستراتیژیەدا بەراووردكاریەك لەنێوان رەوشی ئابوری ئێستای هەرێمی كوردستان و (10) ساڵی داهاتووی ناوچەكەمان بكەین، بەمەش كابینەكانی داهاتووی حكومەتی هەرێمی كوردستان تەواوكارو درێژەپێدەری ئەم پلانە ستراتیژیە دەبن. وتیشی : "لەچوارچیوەی جێ بەجێكردنی ئەم پلانە ستراتیژیەدا ئێمە سوود لەئەزموون و شارەزایی پسپۆڕو شارەزایانی وڵاتە پێشكەوتووەكانی جیهان لەسێكتەرە جیاوازەكانەوە وەردەگرێن، چونكە ئێمە دەمانەوێت داهاتی سەرەكی هەرێمی كوردستان تەنیا نەوت و سووتەمەنی نەبێت، بەڵكو دەمانەوێت سوود لەتەواوی دەرامەتە سروشتیەكانی هەرێمی كوردستان وەربگرین بۆ بووژانەوەی هەموو سێكتەرە ئابووریەكانی هەرێمی كوردستان بۆ ئەوەی ئەوانیش لەداهاتوو ببن بەسەرچاوەیەك لەسەرچاوەكانی داهاتی ئابووری ناوچەكەمان و لەرووەشەوە زیاتر گرنگی بەكەرتی تایبەت بدرێت بۆ ئەوەی شان بەشانی كەرتی گشتی (حكومەت) بواری ئابووری هەرێمی كوردستان بەرەو پێشەوە بچێت و بەرهەمی خۆماڵی لەهەرێمی كوردستان زیاد بكات و بازاڕی بەرهەمە خۆماڵیەكان لەهەرێمی كوردستان گەرم و گوڕی بەخۆیەوە ببینێت و هەلی كاری زیاتریش بۆ هاوڵاتیانی هەرێم دەستەبەر بكرێت . راشیگەیاند : ئێستا سەرقاڵی داڕێشتنی پڕۆژە پەیڕەوێكین بۆ هاوبەشیكردنی كەرتی تایبەت و گشتی بەیەكەوە بۆ ئاوەدانكردنەوەو بووژانەوەی ئابووری هەرێمی كوردستان و واش چاوەڕوان دەكرێت ئەم پەیڕەوە لەناوەڕاستی مانگی (3) ی داهاتوو رەزامەندی ئەنجومەنی وەزیرانی هەرێمی كوردستانی لەسەر وەربگیرێت ، مەبەستیش لەم پڕۆژەیە ئەنجامدانی خزمەتگوزاری زیاترە بۆ هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان لەگشت سێكتەرە جیاوازەكان، لەچوارچیوەی ئەم پڕۆژەیەش هەموو وەزارەت و سێكتەرە جیاوازەكانی حكومەتی هەرێم دەتوانن گرێبەست لەگەڵ كەرتی تایبەت بكەن بۆ ئەنجامدانی پلان و پڕۆژەكانیان و ئەمەش دەبێتە پاڵپشتیەك بۆ كەرتی تایبەت لەلایەك و زیادكردنی بەرهەم و داهاتی ئابووری ناوخۆیی و هەلی كار بۆ هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان، ئەمەش دەتوان بڵێم هەنگاوێكی هەرە گرنگ دەبێت لەهەنگاوەكانی حكومەتی هەرێم بۆ پەرەپێدان و بووژژانەوەی ئابووری هەرێمی كوردستان . باسی لەوەشكرد : لەچوارچیوەی ئەم پڕۆژە هاوبەشەی نێوان كەرتی گشتی و تایبەت، حكومەتی هەرێمی كوردستان هیچ بودجەیەك بۆ ئەنجامدانی پڕۆژە ئابووری و خزمەتگوزاریەكان تەرخان ناكات، بەڵكو كەتی تایبەت لەسەر بودجەی خۆی پڕۆەكان ئەنجام دەدات دواتر كەتی تایبەت بەشێوەی مانگانە یاخود ساڵانە ئەوا باج و رسومات لەسێكتەرە جیاوازەكان ئەگەر سێكتەرە ئابووریەكان بێت یاخود سێكتەرە خزمەتگوزاریەكان لەهاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان وەردەگرێتەوە بەڵام ئەو ئەم بڕ پارەیە بەفیعلی لەپڕۆژە خزمەتگوزاریەكان خەرج دەكرێت . سەبارەت بەرووبەڕووبوونەوەی قەیرانە ئابووریەكان بەگشتی لەهەرێمی كوردستان،وەزیری پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان رایگەیاند : ئێمە لەهەرێمی كوردستان چەندین ئەنجومەنی باڵای وەكو (ئابووری – دارایی - وەبەرهێنان – نەوت و غاز) مان هەیە ، بۆیە هەر قەیرانێك كە روو لەهەرێمی كوردستان بكات راستەوخۆ ئەنجومەنی باڵای تایبەتمەند كۆدەبێتەوەو پلانی گونجاو بۆ رووبەڕووبوونەوەی قەیرانەكە دادەڕێژێت و دەخرێتە بواری جێ بەجێكردنەوە، خۆشبەختانەش حكومەتی هەرێمی كوردستان لەماوەی چەند ساڵی رابردوو توانیویەتی زاڵ بێت بەسەر هەموو ئەو قەیرانانەوە كەڕوویان لەهەرێمی كوردستان كردووە . سەبارەت بەرووبەڕووبوونەوەی پەتای كۆڕۆنا لەهەرێمی كوردستان وەزیری پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان رایگەیاند: لەكاتی ئێستاشماندا كەهەرێمی كوردستان ڕووبەڕووی پەتای ڤایرۆسی كۆۆرۆنا بۆتەوە، هەر لەسەرەتای بڵاوبونەوەی پەتاكە حكومەتی هەرێمی كوردستان رێوشوێنی تایبەتی گرتۆتەبەر بۆ پاراستنی هاوڵاتین و دەربازبوونمان لەم پەتایە بەكەمترین زیان، بۆ ئەم مەبەستەش حكومەتی هەرێم لەسەر ئاستی باڵا لیژنەیەكی تایبەتی لەلایەنە پەیوەندیدارەكان پێكهێناوە بۆ ڕوبەڕوو بوونەوەی ڤایرۆسی كۆڕۆنا كەبەندەش وەك وەزیری پلاندانانی حكومەتی هەرێم ئەندامی ئەو لیژنەیە باڵایەم، بۆ ئەم مەبەستەش لیژنەی باڵا چەندین رێوشوێنی توندی گرتەبەر لەوانە، داخستنی دەرگای ناوەندەكانی خوێندن و هەموو زانكۆو پەیمانگاكان و داخستنی سنورەكان و بازاڕو شوێنە خزمەتگوزاری و گەشتیاریەكان و بڕیار دان لەسەر قەدەغە كردنی هاتوچۆ لەنێوان پارێزاكان و هەتا لەناو خودی پارێزگاكان و شاروشارۆچكەكان، بەمەش خۆشبەختانە تاكو ئێستا حكومەتی هەرێم كۆنتڕۆڵێكی باشی ئەم رەوشە نەخوازراوە بكەین، ئێمەش وەكو وەزارەتەكەمان لەكاتی ئێستاشدا وەزارەتەكەمان پلانی كورت خایەن و درێژخایەنمان داڕشتووە بۆ ڕووبەڕوو بوونەوەی پەتاكەو كاریگەریە دارایی و ئابووریەكانی ئەم پەتایە لەسەر هاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان و هەوڵدان بۆ دابینكردنی سەرچاوەی تری داهاتی ئابووری جگە ل(نەوت و كانزاكان)، سوود وەرگرتن لەسەرچاوەكانی تری داهاتی ئابوری لەسێكتەرەكانی كشتوكاڵ و پیشەسازی و بازرگانی و گەشتیاری و گواستنەوە، ئەمەش وادەكات كەداهاتی ئابوری هەرێمی كوردستان زیاد بكات و لەكاتی ڕووبەڕوو بونەوەی قەیرانەكاندا بەكاری بهێنین. سەبارەت بەپەرەپێدان و بوژانەوەی ئابووری هەرێمی كوردستان لەسێكتەرە جیاوازەكانەوە، وەزیری پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان رایگەیاند : جێگەی داخە كەدەیڵێم لەماوەی رابردوو هەردوو حكومەتی عێراقی فیدڕاڵ و هەرێمی كوردستان پاڵپشتی تەواوی بوودجەو داهاتیان لەسەر نەوت و سامانە نەوتیەكان بووە، ئەمەش هەڵەیەكی گەورە بووە، بەپێچەوانەی وڵاتێكی وەكو ئێران كە بەشێكی كەمی بودجەو داهاتی وڵات لەسەر نەوت دیاری دەكات و بەشە هەرە زۆرەكەی بودجەو داهاتی ساڵانەی وڵاتەكەی لەسەر داهاتی سێكتەرە ئابووریەكانی وەكو پیشەسازی و كشتوكاڵ و گەشتوگوزارو بازرگانی دیاری دەكات، بەڵام لەداهاتوو پلانی حكومەتی هەرێمی كوردستان گۆڕانكاری بەسەردا دێت و دەبێت داهاتی نەوت وەك بەشێك بێت لەداهاتی هەرێمی كوردستان شان بەشانی داهاتی سێكتەرە ئابووری و خزمەتگوزاریەكانی ترەوە، چونكە هەرێمی كوردستان زۆر دەوڵەمەندە بەهەموو جۆرە دەرامەتە سروشتیەكان، هەر لەڕووی خاكی جۆراوجۆری بەپیت و ئاووهەوای سازگارو زۆری دەرامەتە سروشتی و كانزاییەكان و هێزی كاری مرۆیی شارەزاو چالاك، بەمەش دەتوانرێت بەرهەمی خۆماڵی وڵاتەكەمان لەڕووی چەندایەتی و چۆنایەتیەوە پەرەی پێ بدرێت، چونكە ئەمانە چەندین هەڵومەرجی سروشتی و مرۆیی گونجاون بۆ پەرەپێدان و بووژانەوەی ئابووری لەناوچەكەمان . وەزیری پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان ئەوەشی خستەڕوو: حكومەتی هەرێمی كوردستان لەپلانیدایە لەداهاتوو پاڵپشتیەكی تەواوی وەبەرهێنەرانی ناوخۆو دەرەوە لەسێكتەرە جیاوازەكان بكات بۆ ئەوەی پڕۆژەی ئابووری و وەبەرهێنان لەسێكتەرە جیاوازەكان بەتایبەتیش لەبوارەكانی كشتوكاڵ و پیشەسازی و گەشتوگوزار ئەنجام بدەن بۆ ئەوەی بەرهەم و داهاتی ناوەخۆمان زیاد بكات و پشت بەبەرهەمی خۆماڵی ببەستین و لەهەمان كاتیش دەرفەتی كار كردن بۆ ژمارەیەكی زۆر لەهاوڵاتیانی هەرێمی كوردستان دەستەبەر بكەین . سەبارەت بەبواری راهێنان پەرەپێدانی توانای مرۆییەوە، وەزیری پلاندانانی حكومەتی هەرێمی كوردستان باسی وە كرد كە ئێمە لە ناو بەڕێوەبەرایەتی گشتی پەرەپێدانی مرۆییسەربە وەزارەتەكەمان فەرمانگەی (KIPA) مان هەیە كە ئەم فەرمانگەیە حكومەتی هەرێمی كوردستان و رێكخراوی كۆیكای وڵاتی كۆڕیا پاڵپشتیەكی زۆر دەكرێت، ئێمەش وەك وەزارەتەكەمان هەفتانە خولی راهێنان و پەرەپێدان بۆ ژمارەیەكی زۆر لەفەرمانبەران و كارمەندانی حكومەتی هەرێمی كوردستان لەبوارە جیاوازەكان دەكەینەوە، هەروەها بڕیاریش وایە لەبودجەی ساڵی (2020) حكومەتی هەرێمی كوردستان بودجەیەكی باش بۆ ئەم بوارە تەرخان بكات .
هاوڵاتى له‌مانگه‌کانى کۆتایى ساڵى 2019دا ڤایرۆسى کۆرۆنا بۆ یه‌که‌م جار له شارى وهانى چین سه‌ریهه‌ڵداوه و دواى مانگێک زۆربه‌ى وڵاتانى جیهانى گرته‌وه و تائێستا زیاتر له 500 هه‌زار که‌س گیانی له‌ده‌ستداوه. بەپێی ئاماری "وۆرڵد میتر" کە تووشبووانی کۆرۆنا لە سەرانسەری جیهان تۆماردەکات، تاوەکو سەرلەبەیانی رۆژی شەممە 9 ملیۆن و 910 هەزار کەس لە جیهان تووشی کۆرۆنا بوون، ژمارەی تووشبووان زیاترە لەکۆی دانیشتووانی وڵاتێکی وەکو ئیمارات، یان هەنگاریا، یان تاجیکستان. له حه‌وت مانگدا نیو ملیۆن که‌س به کۆرۆنا گیانی له‌ده‌ستداوه". ئەمریکا لە ژمارەی تووشبووان لە پلەی یەکەمدایە و زۆرترین تووشبووشی لە رۆژێکدا تۆمارکرد، دوو ملیۆن و 552 هەزار و 956 کەس تووشی کۆرۆنا بوون، لەو ژمارەیەش 127 هەزار و 140 کەس گیانیان لەدەستداوە، دوای ئەمریکا، بەرازیل و رووسیا و هیندستان لە پلەکانی دووەم تاوەکو چوارەم دێن. هاوکات ژمارەی ئەو کەسانەش بە ڤایرۆسەکە تاوەکو ئێستا گیانیان لەدەستداوە، 496 هەزار و 991 کەسن، گەیشتنی ژمارەی گیانلەدەستدان بە ڤایرۆسەکە بە 500 هەزار تەنیا پەیوەستە بە کات و رەنگە لە کاژێرەکانی داهاتوودا بگاتە ئەو ژمارەیە، وڵاتانی ئەمریکا، بەرازیل، بەریتانیا، ئیسپانیا، ئیتاڵیا و هیندستان زۆرترین گیانلەدەستدانیان تێدا تۆمارکراوە، تەنیا لە 10 وڵاتی خاوەن زۆرترین تووشبوو کە لە ئەمریکاوە دەستپێدەکات تاوەکو ئێران 339 هەزار کەس گیانیان لەدەستداوە. هاوکات ژمارەی ئەوانەشی چاکبوونەتەوە و لە ڤایرۆسەکە رزگاریان بووە بەهەمانشێوە بەخێرایی بەرزدەبێتەوە، لە سەرانسەری جیهان 5 ملیۆن و 360 هەزار و 785 کەس چاکبوونەتەوە، تەنیا لە ئەمریکا زیاتر لە ملیۆنێک و 68 هەزار کەس چاک بوونەتەوە.
هاوڵاتى لیژنه‌ی باڵای ئۆپراسیۆنه‌كانی پارێزگاری سلێمانی 17 بڕیاری نوێی ئاراسته‌ی یه‌كه كارگێڕی و فه‌رمانگه په‌یوه‌ندیداره‌كانی سنوری پارێزگای سلێمانی كرد. لیژنه‌ی باڵای ئۆپراسیۆنه‌كانی پارێزگاری سلێمانی به سه‌رۆکایه‌تى هه‌ڤاڵ ئه‌بوبه‌کر، پارێزگارى سلێمانى ئه‌مرۆ شه‌ممه، 27حوزه‌یرانى 2020 راگه‌یاندراوێکى سه‌باره‌ت به رێکاره‌کانى قه‌ده‌غه‌ى هاتوچۆ راگه‌یاند که خۆى له 17 خاڵدا ده‌بینێته‌وه. له راگه‌یاندراوه‌که‌دا ئاماژه به‌وه دراوه ده‌وامى فه‌رمى فه‌رمانگه حکومیه‌کان تا چوارى ته‌مووزى 2020 به راگیراوى ده‌مێنێته‌وه.، ده‌قی بڕیاره‌كان: بۆ/ هەموو یەکە کارگێڕیی و فەرمانگە پەیوەندیدارەکانی سنوری پارێزگای سلێمانی بابەت/ گشتاندن ئەمڕۆ (٢٠٢٠/٦/٢٧)، لیژنەی باڵای ئۆپراسیۆنەکانی پارێزگای سلێمانی بۆ بەرەنگاربوونەوەی کۆرۆنا پاڵپشت بە بەیانی ژمارە (٤٢)ی ساڵی (٢٠٢٠)ی وەزارەتی ناوخۆ، بڕیاریدا بە: ١- هاتووچۆ لەنێوان پارێزگای سلێمانی و پارێزگاکانی تردا لەناو هەرێمی کوردستان و دەرەوەی هەرێمی کوردستاندا بە پشتبەستن بە بەیانی وەزارەتی ناوخۆ تا (٢٠٢٠/٧/١) بە داخراویی دەمێنێتەوەو ڕێگە بە هیچ کەسێک نادرێت هاتووچۆ بکات، جگە لەو حاڵەتانە نەبێت کە لە بەیانی وەزارەتی ناوخۆی هەرێمی کوردستاندا دیاریکراون و لە دوای ئەو کاتەشەوە وەزارەتی ناوخۆ ئەم بابەتە دیاری دەکات. ٢- ڕاگرتنی دەوامی فەرمیی دامودەزگا حکومییەکان، جگە لە هێزەکانی ناوخۆو کەرتی تەندروستی و، خزمەتگوزاریی فەرمانگا خزمەتگوزارییەکان بەپێی سروشتی ئەرک و ئێشکگریی خۆیان، درێژ دەکرێتەوە بۆ ڕۆژی (٢٠٢٠/٧/٤). ٣- هەموو مزگەوت و پەرستگاو شوێنە ئاینییەکان لە سنوری پارێزگای سلێمانیدا بە داخراوی دەمێننەوە. ٤- تاقیکردنەوەی قۆناغی پێنجەمی پەیمانگاکانی سەر بە وەزارەتی پەروەردەو تاقیکردنەوەی پراکتیکیی ئامادەییە پیشەیەکان لە کاتی دیاریکراوی خۆیاندا بە پێیی ڕێکارو ڕێنماییە تەندروستییەکان بەڕێوەدەچن. ٥- تاڕۆژی (٢٠٢٠/٧/٤)، هەموو نۆرینگە ئەهلیەکانی پزیشکی ددان دادەخرێن و لەکاتی زۆر پێویستدا هاووڵاتیان دەتوانن سەردانی سەنتەرە ڕاوێژکارییەکانی پیرەمێردو شۆڕش تایبەت بە ددان بکەن. هەر کلینیکێکی پزیشکیی و تاقیگەو نەخۆشخانەیەکی ئەهلی پابەندی ڕێنماییە تەندروستی و خۆپارێزییەکان نەبێت، لەلایەن بەڕێوەبەرایەتی گشتی تەندروستی سلێمانییەوە بۆماوەی هەفتەیەک دادەخرێت. ٦- تا ڕۆژی (٢٠٢٠/٧/٤) لە سنوری قەزای مەڵبەندی سلێمانیدا، چێشتخانەکان تەنها بە دلیڤەری دەتوانن کاربکەن و چایخانەو قاوەخانەو ساردەمەنیەکانیش بەبێ شوێنی دانیشتن دەتوانن بەردەوام بن. ٧- نێرگەلەخانەو هەر کافتریایەک کە نێرگەلە پێشکەش بکات، مەلەوانگە، لایڤ میوزیک، جیمەکان، یانە شەوانەکان، مەیخانەکان، شوێنەکانی کاتبەسەربردن و سەرگەرمکردن، هۆڵی بۆنەو کۆڕو کۆبوونەوەکان، بەداخراوی دەمێننەوە. ٨- پرسەو پرسەی گەڕەکەکان و سەرقەبران و سەردانی نەخۆش و هەموو کۆبوونەوەیەکی خۆشیی و ناخۆشیی و ئاهەنگگێڕانێک قەدەغەن. ٩- گواستنەوەی گشتیی (پاس و مینی پاس) تا ڕۆژی (٢٠٢٠/٧/٤) لە سنوری قەزای مەڵبەندی سلێمانیدا، ڕادەگیرێت، هەر شۆفێرێک سەرپێچی بکات دەست بەسەر ئۆتۆمبێلەکەیدا دەگیرێت. ١٠- هەر شۆفێرێکی (تەکسی) پابەندی ڕێنماییە تەندروستی و خۆپارێزییەکان نەبێت، بۆماوەی هەفتەیەک دەست بەسەر ئۆتۆمبێلەکەیدا دەگیرێت. ١١- قەدەغەی هاتووچۆی ئۆتۆمبێل لە سەنتەری (ناوبازاڕی) شاری سلێمانیدا بەردەوام دەبێت و هاووڵاتیان بەپێی ڕێنماییە خۆپارێزیی و تەندروستییەکان تەنها بە پێ دەتوانن هاتووچۆو بازاڕ بکەن. ١٢- لە دابەشکردنی موچەدا فەرمانگاو خەزێنەو بانکەکانی سەر بە وەزارەتی دارایی دەوامی خۆیان دەکەن بەپێی ڕێکارو ڕێنماییە تەندروستییەکان و، فەرمانگەکان بەپێی لیستی موچە بەهەمان ڕێکارو ڕێنمایی تەندروستیی لەو ڕۆژانەی بۆیان دیاریدەکرێت موچە دابەش دەکەن. ١٣- لە هەر شوێنێک، ڕێنماییە تەندروستیی و خۆپارێزییەکان جێبەجێ نەکرێت، بۆماوەی هەفتەیەک دادەخرێت. ١٤- هەر کۆمپانیاو دامەزراوەو مۆڵ و شوێنێکی کەرتی تایبەت پابەندی ڕێنماییە تەندروستی و خۆپارێزییەکان نەبێت، بۆماوەی هەفتەیەک دادەخرێت. ١٥- پێویستە هاوڵاتیان بەردەوام بن لەسەر خۆپارێزیی و خۆیان لە هەر بەریەککەوتن و تێکەڵاوبوون و کۆبوونەوەیەک بەدوور بگرن. ١٦- پێویستە لایەنە پەیوەندیدارە حکومییەکان لێپرسینەوەو ڕێکارەکان وردترو زیاترو خێراتر بکەن و هەر فەرمانگەو لیژنەیەک کەمتەرخەمیی بکات، ڕێکاری یاسایی و کارگێڕیی لەبەرامبەردا دەگیرێتەبەر. ١٧- دەسەڵاتی تەواو دەدرێت بە قائیمقامەکانی سنوری پارێزگای سلێمانی، کە بەپێی تایبەتمەندیی سنورە کارگێڕییەکانی خۆیان ڕێنمایی پێویست دەربکەن. د. هەڤاڵ ئەبوبەکر پارێزگاری سلێمانی سەرۆکی لیژنەی باڵای ئۆپراسیۆنەكانی پارێزگای سلێمانی بۆ بەرەنگاربوونەوەی كۆرۆنا ٢٠٢٠/٦/٢٧
هاوڵاتى وەزارەتی دارایی خشتەی نوێی مووچەی وەزارەتی پێشمەرگە بۆ مانگی 2 راگه‌یاند. وەزارەتی دارایی و ئابوری رایگه‌یاند كه سبه‌ینێ یه‌كشه‌ممه 28ی حوزه‌یرانی 2020، موچه‌ی دیوان و لیواكانی وهزارهتی پێشمه‌رگه بۆ مانگی 2020/2 خه‌رج ده‌كرێت، ئاشكراشیكردوه كه رۆژی دووشه‌ممه 29ی حوزه‌یران موچه‌ی یه‌كه‌ی 70 و 80 دابه‌ش ده‌كرێت. ئه‌مڕۆش وهزارهتی دارایی به دابه‌شكردنی موچه‌ی وەزارەتی تەندروستی ده‌ستی به دابه‌شكردنی موچه‌ی مانگی شوباتی ئەمساڵ كرد. حکومەتی هەرێم چەند بڕیارێکی نوێی بۆ کەمکردنەوەی موچە و دەرماڵەی فەرمانبەران دەرکرد و بەپێی بڕیارەکان بە رێژەی 21% موچەی فەرمانبەران و موچەخۆرانی هەرێم کەمکرایەوە. ئەمەش لەکاتێکدایە، نزیکەی 50 رۆژە موچە دابەشنەکراوە، سەرباری ئەوەی بەغدا لە مانگی رابردوودا بڕی 400 ملیار دیناری رەوانەی هەرێم کرد، دواتر حکومەتی هەرێم رایگەیاند، بۆ دابەشکردنی موچەی مانگی یەک قەرزی لە کۆمپانیاکان کردوە و بڕێکی زۆری پارەکەی بەغدای بۆ دانەوەی ئەو قەرزانە تەرخان کردووە، بەو هۆیەوە دابەشکردنی موچە دواکەوتوە.
هاوڵاتى هۆشیار زێباری، وەزیری پێشووی دەرەوەی عێراق و ئەندامی مەکتەبی سیاسی پارتی هێرشی تورکیا بە زەنگێکی مەترسیدار ناو دەبات. هۆشیار زێباری، وەزیری پێشووی دەرەوەی عێراق و ئەندامی مەکتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان لە تویتێکد لەبارەی بەزاندنی سنوور و هاتنە ناوەوەی سوپای تورکیا بۆ هەرێمی کوردستان نووسیویەتی:"پەلاماری تورکیا بۆ هەرێمی کوردستان و ناوچەی زاخۆ پێشهاتێکی جیۆسیاسی زۆر جددیە". دەشڵێت:"چڕی هێرشەکان زەنگێکی مەترسیدار"ە. ئەو ئەندامەی مەکتەبی سیاسی ئاماژەی بەوەشکردووە، داوای سەرکردەکانی تورک بۆ زیندووکردنەوەی داواکردنی پارێزگای موسڵ لە لایەن تورکیاوە زیاتر لە هەموو پێشهاتەکانی دیکە مایەی نیگەرانییە. سوپای تورکیا چەند ئۆپەراسیۆنێکی لە ژێر ناوی “کۆتایی هێنان بە مەترسییەکانی پەکەکە لە عێراق” لە هەرێمی کوردستان دەستپێکردووە و هێزێکی زۆری بۆ سنووری پارێزگای دهۆک ناردووە. هەروەها بەهۆی بۆردومانەکانی فڕۆکەکانی تورکیا، چەند هاووڵاتییەکی مەدەنی گیانیان لەدەستداوە و لە دواین هێرشیش، لە کونە ماسی سەر بە شارباژێڕی سلێمانی، زیانی گیانی و ماددی گەیاندە هاووڵاتیان.
شاناز حه‌سه‌ن جێگرى به‌ڕێوه‌به‌رى ته‌ندروستى سلێمانى بۆ کاروبارى کارگێرى ئامارى گیانله‌ده‌ستدانى تووشبوانى ڤایرۆسى کۆرۆناى بۆ هاوڵاتى ئاشکرا کرد که که‌ته‌نیا ئه‌مرۆ تائێستا 5که‌سی دیکه له توشبوان گیانیان له‌ده‌ستداوه. عه‌بدوڵا ئه‌حمه‌د، جێگرى به‌ڕێوه‌به‌رى ته‌ندروستى سلێمانى بۆ کاروبارى کارگێرى له‌لێدوانێکدا به‌هاوڵاتى وت:" ئه‌مڕۆ شه‌ممه، 5 که‌سی دیکه تائێستا به ڤایرۆسى کۆرۆنا گیانیان له‌ده‌ستداوه". هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه‌کرد که ته‌مه‌نى ئه‌و 5 که‌سه له‌نێوان 60 ساڵ 90 ساڵدایه و جه‌ختى له‌وه‌شکرده‌وه دواى ئه‌وه‌ى له شه‌وه‌وه بارى ته‌ندروستیان تێکچووه ئه‌م به‌یانیه گیانیان سپاردووه. گیانله‌ده‌ستدان به ڤایرۆسى کۆرۆنا به‌م 5 که‌سه‌ى ئه‌مڕۆى پارێزگاى سلێمانییه‌وه گه‌یشته 171 که‌س.
هاوڵاتى دۆناڵد ترەمپ بریارێکی جێبەجێکاریی واژۆکرد کە شێوازی دامەزراندن بۆ کارمەند و فەرمانبەری نوێ لە سەر بنەمای توانا و لێهاتوویی دابمەزرێنرێن و بەتەنیا رەچاوی بڕوانامەکانیان نەکرێت. ترەمپ دەڵێت، دەیانەوێت دامەزراندن لەسەر بنەمای لێهاتوویی بێت. هاوکات ئیڤانکای کچ و راوێژکاری دۆناڵد ترەمپ، کاری لەسەر بەرەوپێشبردنی خولەکانی مەشق و پێگەیاندنی فەرمانبەر و کارمەندەکان کردووە بۆ ئەوەی لە ئاستی داواکاری خاوەنکارەکانیان بن. حکومەتی فیدراڵی ئەمریکا زۆرترین کارمەند و فەرمانبەری هەیە کە ژمارەیان دەکاتە دوو ملیۆن و 100 هەزار کەس، ئەمە جگە لەو کارمەندانەی کە لە فەرمانگەکانی پۆستە و گەیاندن کاردەکەن. ئیڤانکا ترەمپ پێیوایە، گۆڕینی بنەمای دامەزراندن لە فەرمانگە و دامودەزگاکانی سەر بە حکومەتی فیدراڵی ئەمریکا وا دەکات کە هێزی کار بەتواناتر بێت و داوا لە کەرتی تایبەت دەکات کە هەمان هەنگاو بگرنەبەر. کۆشکی سپی مەرجی هەبوونی بڕوانامە بە یەکجاری لە لیستی داواکارییەکانی لانابات، بەڵکو دەیەوێت زیاتر جەخت لەسەر بەهرە و توانای کارخوازەکان بکاتەوە لەکاتی دامەزراندنیان. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لەکاتی واژۆکردنی بڕیارەکە وتی، ئەم هەنگاوە "گرنگ" دەنێت بۆ ئەوەی چاکسازی لە هێزی کاری حکومەتی فیدراڵیدا بکات. ترەمپ دەڵێت "فەرمانێکی جێبەجێکاری واژۆ دەکەم کە حکومەتی فیدراڵی رادەسپێرێت بەگۆڕینی شێوازی دامەزراندن لەسەر بنەمای بڕوانامە کە بەڕاستی زۆر کۆن و لەکارکەوتووە و شێوازی دامەزراندن لەسەر بنەمای توانا و لێهاتوویی جێبەجیدەکەین. واتە ئێمە دەمانەوێت دامەزراندن لەسەر بنەمای لێهاتوویی بێت". بەوتەی سەرۆکی ئەمریکا ، حکومەتی فیدراڵی چی دیکە وەکو جاران چاوی لەسەر ئەوە نابێت (خوازیارانی کار) لە کام قوتابخانە خوێندوویانە، بەڵکو چاوی لەسەر ئەو بەهرە و توانایانە دەبێت کە لە کارەکەدا بەکاری دێنن.
