.jpeg)
.jpg)
هاوڵاتى له‌دواى پێشنیاره‌کانى ئه‌مریکاو یه‌کێتى ئه‌وروپا بۆ سه‌پاندنى سزاى نوێ به‌سه‌ر روسیادا نرخى نه‌وتى خاوى گه‌یانده 110 دۆلار بۆ هه‌ر به‌رمیلێک. ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه،5ى ئایارى 2022، نرخى یه‌ک به‌رمیل نه‌وتى خاوى برێنت گه‌یشته 110 دۆلارو 19 سه‌نت. هه‌روه‌ها یه‌ک به‌رمیل نه‌وتى خاوى ئه‌مریکا (ته‌کساس) گه‌یشته 107 دۆلارو 75 سه‌نت. دوێنێ چوارشه‌ممه، له‌سه‌ر پێشنیارى ئۆرسۆلا فۆن ده‌رلاین سه‌رۆکى یه‌کێتى ئه‌وروپا بۆ زیادکردنى سزاکانى سه‌ر روسیا و به‌شێوه‌یه‌کى پله‌به‌ندى هاورده‌کردنى نه‌وتى ئه‌و وڵاته کۆتایى پێبهێنن تا کۆتایى ئه‌مساڵ. هه‌ر دوێنێ جۆ بایدن سه‌رۆکى ویلایه‌نه یه‌کگرتووه‌کانى ئه‌مریکا رایگه‌یاند له کۆبونه‌وه‌ى لوتکه‌ى حه‌وت وڵاتى پیشه‌سازى جیهان(G7) باس له سزادانى زیاتر به‌سه‌ر رووسیادا ده‌که‌ن.
هاوڵاتى سه‌رۆکى ئۆکرانیا رایگه‌یاند، وڵاته‌که‌ى به‌هیچ شێوه‌یه‌ک رازى نابێت به رێککه‌وتنێک بۆ راگرتنى شه‌ر ئه‌گه‌ر رێگه بدرێت به مانه‌وه‌ى هێزه‌کانى روسیا له‌ناوچه داگیرکراوه‌کانى وڵاته‌که‌ی. ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه 4ى ئایارى 2022، ڤۆلۆدمیر زیلێنسکى به رۆژنامه‌ى وۆڵ ستریت جۆرناڵى راگه‌یاند، سوپاى ئۆکرانیا له قۆناغى یه‌که‌مدا توانى رێگرى له پێشڕه‌وییه‌کانى سوپاى روسیا بکات، له قۆناغى دوه‌میشدا هێزه‌کانى روسیا له‌ناوچه داگیرکراوه‌کانى وڵاته‌که‌ی ده‌رده‌کرێن، قۆناغى سێیه‌میش بریتى ده‌بێت له به‌ده‌ستهێنانه‌وه‌ى ته‌واوى خاکى وڵاته‌که‌یان. هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند، رازى نین به رێککه‌وتنێک له‌گه‌ڵ روسیا که رێگه به‌مانه‌وه‌ى هێزه‌کانى پوتن بدات له‌ناو خاکى وڵاته‌که‌یدا. زلێنیسکی، سه‌رۆکى ئۆکرانیا رایگه‌یاند، له‌م کاته‌دا قۆناغێکى نوێى گفتوگۆ و دانوستان له‌نێوان وه‌فدى روسیا و ئۆکرانیا ده‌ستپێده‌کات، له‌م قۆناغه‌دا داواکارییه‌کانى کێیڤ بۆ ئاشتى بریتین له پاراستنى سه‌روه‌رى ئۆکرانیا و گه‌ره‌نتى ئه‌منى به‌ئامانجى گه‌ڕانه‌وه‌ى ژیان بۆ هاوڵاتیان له که‌مترین ماوه‌دا.
هاوڵاتى سه‌رۆکى ویلایه‌ته یه‌کگرتووه‌کانى ئه‌مریکا رایگه‌یه‌ند:"له کۆبونه‌وه‌یدا له‌گه‌ڵ سه‌رۆکه‌کانى وڵاتانى خاوه‌ن حه‌وت گه‌وره‌ترین پیشه‌سازى جیهان ناسراو به (G7) که هه‌فته‌ى داهاتو به‌ڕێوه‌ده‌چێت، باس له سه‌پاندنى سزاى زیاتر به‌سه‌ر روسیادا ده‌که‌ین". ئه‌مڕۆ چوارشه‌ممه، جۆ بایدن له وتارێکدا بۆ هاوڵاتیانى وڵاته‌که‌ی، سه‌باره‌ت به ئه‌گه‌رى سه‌پاندنى سزاى زیاتر به‌سه‌ر روسیادا رایگه‌یاند: "ئێمه هه‌موو کاتێک کراوه‌ین بۆ سه‌پاندنى سزاى زیاتر، هه‌فته‌ى داهاتوو له کۆبونه‌وه‌ى گروپى وڵاتانى خاوه‌ن حه‌وت گه‌وره‌ترین پیشه‌سازى جیهان ناسراو به (G7)، پرسى سه‌پاندنى سزاى زیاتر به‌سه‌ر روسیادا تاوتوێ ده‌که‌ین". له رۆژى 24ى شوباته‌وه روسیا هێرشیکردۆته سه‌ر ئۆکرانیا و تائێستاش ئه‌مریکا و ئه‌وروپا به‌شێوه‌ى رۆژانه سزاى نوێ به‌سه‌ر که‌رتى ئابورى و پیشه‌سازى روسیادا ده‌سه‌پێنن. شه‌ڕى روسیا به‌رانبه‌ر ئۆکرانیا 70 رۆژى تێپه‌راندووه‌و تا ئێستدا هیچ ئاسۆیه‌ک بۆ وه‌ستاندنى شه‌ر بوونى نییه‌و بریاره له 9ى ئایار سه‌رۆکى روسیا دواى ئاهه‌نگى سه‌رکه‌وتن به‌سه‌ر نازییه‌کاندا هێرشه‌کانى بۆسه‌ر ئۆکرانیا زیاتر بکات.
هاوڵاتى کۆمسیۆنى یه‌کێتى ئه‌وروپا له‌رێگه‌ى پرۆژه‌یه‌که‌وه له‌ماوه‌ى شه‌ش مانگى داهاتوودا کڕینى نه‌وت و سوته‌مه‌نى له روسیا به‌ته‌واوى قه‌ده‌غه ده‌کرێت. کۆمسیۆنى یه‌کێتى ئه‌وروپا داوایکردوه سزایه‌کى دیکه‌ى توند به‌سه‌ر روسیادا بسه‌پێنرێت بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌و وڵاته پشتیوانى دارایى بۆ شه‌ڕى ئۆکرانیا له‌ده‌ستبدات، بۆیه داواى کردوه وڵاتانى ئه‌وروپا له ماوه‌ى شه‌ش بۆ هه‌شت مانگى داهاتودا به قۆناغ کڕینى نه‌وت، غاز و سوته‌مه‌نى روسیا که‌مبکانه‌وه. بڕیاره هه‌فته‌ى داهاتوو پڕۆژه‌که له په‌رله‌مانى ئه‌وروپا بخرێته ده‌نگدانه‌وه و دواتریش ئاڕاسته‌ى وڵاتانى ئه‌وروپا ده‌کرێت بۆ تاوتوێکردنی. له‌رۆژى 24ى شوباته‌وه روسیا هێرشیکرده‌سه‌ر ئۆکرانیا تائێستا ئه‌مریکا و وڵاتانى ئه‌وروپا سه‌ره‌راى هاوکارییه سه‌ربازییه‌کانیان بۆ کیڤ، سزاى توندیان به‌سه‌ر مۆسکۆدا سه‌پاندووه.
.jpg)
هاوڵاتى وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى روسیا رایگه‌یاند له جه‌ژنى سه‌رکه‌وتنى وڵاته‌که‌ى پلانى ئه‌وه‌یان نیه ده‌ستبه‌ردارى جه‌نگى ئۆکرانیا ببێت. سێرگى لاڤرۆڤ وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى روسیا له لێدوانێکیدا بۆ میدیاکانى ئیتاڵیا رایگه‌یاند که له نۆى ئایاردا که جه‌ژنى سه‌رکه‌وتنى وڵاته‌که‌یه‌تى به‌سه‌ر نازیه‌کاندا، روسیا نایه‌وێت ده‌ستبه‌ردارى جه‌نگ له‌گه‌ڵ ئۆکرانیا ببێت. هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند که له یادى سه‌رکه‌وتنى وڵاته‌که‌یدا به‌سه‌ر نازیه‌کاندا وه‌ک نه‌ریتى ساڵانه‌یان له ژێر چاودیرى سوپاى روسیادا ئاهه‌نگ ده‌گێڕێن به‌ڵام چالاکییه سه‌ربازیه‌کانیان له ئۆکرانیا به‌رده‌وام ده‌بێت. له 24ى شوباتى 2022 تا ئه‌مڕۆ که ماوه‌ى 69 رۆژ ده‌کات، سوپاى رووسیا به‌رانبه‌ر ئۆکرانیا جه‌نگى راگه‌یاندووه‌و رووسیا زیاتر له بیست هه‌زار سه‌ربازى لێ کوژراوه‌و 15 هه‌زارى دیکه‌شى برینداربووه.
هاوڵاتى وه‌زاره‌تى به‌رگرى ئه‌مریکا رایگه‌یاند، له ڕێگه‌ى دوو فڕۆکه‌ى گواستنه‌وه‌ى که‌لوپه‌لى سه‌ربازى کاروانێکى دیکه‌ى هاوکارى سه‌ربازى ده‌گه‌یه‌ننه ئۆکرانیا، که له چه‌کى تۆپهاوێژى دورمه‌وداى "هاوته‌رز" پێکهاتون که به موشه‌کهاوێژه تۆقێنه‌ره‌که وه‌سف ده‌کرێت. ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه 2ى ئایارى 2022، وه‌زاره‌تى به‌رگرى ئه‌مریکا له تویتێکدا له هه‌ژمارى تایبه‌تى له تویته‌ر بڵاویکردوه‌ته‌وه، "به هاوکارى هه‌ریه‌که له هێزه ده‌ریاییه‌کان و هێزه ئاسمانییه‌کانى وڵاته‌که‌مان ئه‌مڕۆ کاروانێکى دیکه‌ى سه‌ربازى ده‌گه‌یه‌نینه ئۆکرانیا که ژماره‌یه‌ک چه‌کى تۆپهاوێژى دورمه‌وداى هاوته‌رز ده‌گه‌یه‌نینه ئۆکرانیا". وه‌زاره‌تى به‌رگرى ئه‌وه‌شى خستۆته‌روو که له‌م کاروانه سه‌ربازییه‌شدا ژماره‌یه‌ک چه‌کى تۆپهاوێژى دورمه‌وداى "هاوته‌رز" ده‌گه‌یه‌نینه کیێڤ، به‌شێوه‌ى دابه‌زاندنى ئاسمانیش چه‌ک و پێداویستیه سه‌ربازیه‌کان ره‌وانه‌ى هێزه‌کانى به‌رگرى ئۆکرانیا ده‌که‌ن که له‌ڕیزى پێشه‌وه‌ى به‌ره‌نگاربونه‌وه‌دان به‌رانبه‌ر سوپاى رووسیا. بڕیاره له چه‌ند رۆژى داهاتودا به‌شێک له سه‌ربازانى ئۆکرانیا له ده‌ره‌وه‌ى ئه‌و وڵاته له‌لایه‌ن هێزه‌کانى ئه‌مریکاوه مه‌شق و راهێنانیان له‌سه‌ر چۆنیه‌تى به‌کارهێنانى چه‌کى موشه‌ک هاوێژى دورمه‌وداى "هاوته‌رز" پێبکرێت.
هاوڵاتى نرخى نه‌وتى خاو له بازاڕه‌کانى جیهاندا به‌راورد به دوێنێ یه‌کشه‌ممه یه‌ک دۆلار بۆ هه‌ر به‌رمیلێک دابه‌زیوه. نرخى یه‌ک به‌رمیل نه‌وتى برێنت به 106 دۆلارو 22 سه‌نت مامه‌ڵه‌ى پێوه‌ده‌کرێت، له کاتى داخستنى بازاڕدا به 107 دۆلار و 12 سه‌نت مامه‌ڵه‌ى پێوه‌کرا. هه‌روه‌ها نرخى یه‌ک به‌رمیل نه‌وتى خاوى ته‌کساس به 103 دۆلار و 83 سه‌نت مامه‌ڵه‌ى پێوه ده‌کرێت، له کاتى داخستنى بازاڕدا به 104 دۆلارو 67سه‌نت مامه‌ڵه‌ى پێوه ده‌کرا. شه‌ڕى روسیا به‌رانبه‌ر ئۆکرانیا که زیاتر ه دوو مانگه به‌رده‌وامه کاریگه‌رى له‌سه‌ر به‌زبونه‌وه‌ى نرخى نه‌وتى خاو له جیهاندا دروستکردووه.
هاوڵاتى ژماره‌ى کورد له هه‌ر چوارپارچه‌ى کوردستان و 11 وڵاتى دیکه گه‌یشتووه‌ته زیاتر له حه‌فتا ملیۆن که‌س. محه‌مه‌د کاروانى له ئه‌کاونتى خۆى له فه‌یسبوک بڵاویکردووه‌ته‌وه و ده‌نوسێت دواى ماندووبونێکى زۆر ئه‌و ئامارانه‌ى ده‌ست که‌وتووه که زیاتر له شه‌ش مانگى خایاندووه‌و له ده‌زگا په‌یوه‌ندیداره‌کانى نێوده‌وڵه‌تى له ژنێڤا ( ژنێف )وه زۆر نزیکه له ڕاستیه‌وه و ڕێژه‌ى هه‌ڵه تییدا بریتیه له 0,01 که سه‌رچاوه‌ى UN به‌گشتى له هه‌موو وه‌زاره‌ته‌کانى ناوخۆو دانیشتوانه. کورد له هه‌ر چوارپارچه‌ى کوردستان گه‌یشتووه‌ته نزیکه‌ى 60 ملیۆن که‌س و له‌وڵاتانى ئه‌وروپاو چه‌ند وڵاتێکى تر نزیکه‌ى 10 ملیۆن که‌سى دیکه ده‌ببن و به‌کۆى گشتى گه‌یشتووه‌ته 70 ملیۆن و 228 هه‌زارو 544 که‌س. دوا ئامارى ژماره‌ى کورد به‌م شێوه‌یه خراوه‌ته‌روو: ١- کوردستانى تورکیا: ، 32,812,439 ٢-کوردستانى ئێران: 18,281,137 ٣- کوردستانى ئێراق: 7,949,571 ٤- کوردستانى سوریا: 3,642,117 ٥- ئه‌ڵمانیا: 1,898,319 ٦- ئه‌وروپا و وڵاتانى تر: 1,892,691 ٧- کازاخستان: 892,638 ٨- جۆرجیا: 758,009 ٩- ئه‌رمینیا: 699,571 ١٠- ئیسرائیل: 592,622 ١١- ئه‌فغانستان: 312,075 ١٢- پاکستان: 234,006 ١٣- میسر: 153,561 ١٤- سودان: 101,000 ١٥- بوسنه هه‌رزه‌گۆڤین: 8,788
هاوڵاتی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان، لە ٢٨ی نیساندا لە ئۆكراینا لەگەڵ ڤۆلۆدیمیر زیلینسكی، سەرۆكی ئەو وڵاتە، كۆدەبێتەو و بریاریشە سەردانی مۆسكۆ بكات بۆ راگرتنی شەر. نووسینگەی وتەبێژی سكرتێری گشتی نەتەوە یەكگرتووەكان، لە راگەیەندراوێكدا ئەوەی خستووەتەڕوو كە ئەنتۆنیۆ گۆتەرێس لە سەردانەكەی بۆ ئۆكراینا، زنجیرەیەك كۆبوونەوە لەگەڵ بەرپرسانی ئەو وڵاتە، ساز دەكات. لە راگەیەندراوەكەدا ئەوەش ئاشكرا كراوە، گۆتەرێس لە 28ی نیساندا لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئۆكراینا، دمیترۆ كولێبا، كۆدەبێتەوە و دواتریش لەلایەن سەرۆكی ئەو وڵاتە، ڤۆلۆدیمیر زیلینسكی پێشوازی لێدەكرێت. هاوكات بریارە گوتەرێس بۆ گفتوگۆ كردن لە بارەی زیادكردنی هاوكارییە مرۆییەكان بۆ گەلی ئۆكراینا لەگەڵ كارمەندانی دامەزراوەكانی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكان لەو ناوچەیە كۆببێتەوە. لە 20ی نیساندا گوتەرێس، نامەیەی ئاڕاستەی نوێنەرانی هەمیشەیی رووسیا و ئۆكراینا لە ئەنجوومەنی نەتەوە یەكگرتووەكان كرد و تیایدا داوای كرد بە ئامانجی گفتوگۆ كردن لەسەر ئەو هەنگاوانەی پێویستن لە پێناو ئاسایشی ئۆكراینا بگیرێنە بەر، لە مۆسكۆ چاوی بە ڤلادیمیر پۆتین و لە كیێڤ چاوی بە ڤۆلۆدیمیر زێلێنسكی بكەوێت.
هاوڵاتى ده‌سه‌ڵاتدارانى روسیا رایانگه‌یاند، گفتوگۆ و دانوستنه‌کانیان له‌گه‌ڵ ئۆکرانیادا راگرتووه، ئه‌وه‌ش دواى چه‌ندین دانوساندن دێت له نێوانیاندا که ئه‌نجامه‌کانى نه‌رێنى بوون و به‌و هۆیه‌وه قۆناغێکى نوێى شه‌ر ده‌ستپێده‌کاته‌وه. ئه‌مڕۆ هه‌ینی 22ى نیسانى 2022، ده‌سه‌ڵاتدارانى روسیا رایانگه‌یاند، سه‌رجه‌م گفتوگۆ و دانوستانه‌کانیان له‌گه‌ڵ وه‌فدى ئۆکرانیا راگرتووه. هه‌روه‌ها ئاماژه‌یان به‌وه‌شداوه، ده‌سه‌ڵاتدارانى کیێڤ ئاماده‌نین کێشه‌کانى نێوان دوو وڵات چاره‌سه‌ر بکه‌ن، هه‌ربۆیه ئۆکرانیا له‌سه‌ر هه‌ڵوێسته‌کانى به‌رده‌وام نییه و له‌گفتوگۆکانیدا دۆسییه‌کان ده‌گۆڕێت. هاوکات، ڤلادیمیر پوتن سه‌رۆکى روسیا له مۆسکۆى پایته‌ختى ئه‌و وڵاته له‌گه‌ڵ ئه‌ندامانى هه‌میشه‌یى ئه‌نجومه‌نى ئاسایشى وڵاته‌که‌ى کۆبووه‌وه و دۆسیه‌ى هاریکاریکردنى نێوان وڵاتانى پێشووى یه‌کێتى سۆڤییه‌تى تاوتوێکرد. پوتن ئاماژه‌ى به‌وه‌کردووه که چاوده‌خشێنینه‌وه به بابه‌تى هاریکارى کردن له‌گه‌ڵ نزیکترین دراوسێکانیان دواى یه‌کێتى سۆڤییه‌ت. له 24ى شوباتى ئه‌مساڵه‌وه رووسیا شه‌رى به‌رانبه‌ر ئۆکرانیا راگه‌یاندو له‌و کاته‌وه تا ئێستا 58 رۆژه به‌رده‌وامه‌و تا ئێستا سوپاى روسیا نه‌یتوانیووه کیفى پایته‌ختى ئۆکرانیا کۆنترۆڵ بکات و داواى خۆبه‌ده‌سته‌وه دانى سه‌ربازانى ئۆکرانیا ده‌کات، له‌به‌رانبه‌ر دا سه‌رۆکى ئۆکراین داواى پاڵپشتى و هاوکارى سه‌ربازى له ئه‌مریکاو وڵاتانى ئه‌وروپا ده‌کات.
هاوڵاتى به‌رپرسێکى باڵاى پێنتاگۆن ئاشکرایکرد، که‌شتیى سه‌ربازیى مۆسکڤاى روسى که 12 هه‌زار و 490 تۆن کێشه‌که‌یه‌تى به دوو موشه‌کى "نێپتن" له‌لایه‌ن سوپاى ئۆکرانیاوه کراوه‌ته ئامانج، تێکشکاوه و ژێرئاو که‌وتووه. ئه‌مڕۆ هه‌ینى 15ى نیسانى 2022، به‌رپرسێکى باڵاى پێنتاگۆن که ناوه‌که‌ى ئاشکرا نه‌کراوه، باسى له‌وه‌کردوه، "هه‌ڵسه‌نگاندمان کردوه بۆ تێکشکان و ژێر ئاو که‌وتنى که‌شتیى سه‌ربازیى مۆسکڤاى روسى و بۆمان ده‌رکه‌وتوه که به موشه‌کى نێپتن له‌لایه‌ن ئۆکرانییه‌کانه‌وه کراوه‌ته ئامانجو که 12 هه‌زارو 490 تۆن کێشه‌که‌یه‌تى. هاوکات به‌رپرسێکى دیکه‌ى باڵاى ئه‌مریکا به رۆیته‌رز-ى راگه‌یاند، ئه‌و موشه‌که‌ى که که‌شتییه‌که‌ى پێکراوه‌ته ئامانج، له جۆرى "نێپتن" بوه و به‌هۆیه‌وه کوژراو و بریندارى له‌نێو سه‌ربازانى روسیادا لێکه‌وتوه‌ته‌وه، به‌ڵام هێشتا ژماره‌یان رون نه‌بوه‌ته‌وه. ئێواره‌ى دوێنێ پێنجشه‌ممه وه‌زاره‌تى به‌رگرى روسیا له‌راگه‌یه‌ندراوێکدا بڵاویکرده‌وه، که‌شتى جه‌نگى "مۆسکڤا" هاوسه‌نگى خۆى به‌هۆى خراپى که‌شوهه‌واوه له‌ده‌ستداوه و زیان به‌پێکهاته‌کانى گه‌یشتوه کاتێکیش هه‌وڵدراوه به‌ره‌و به‌نده‌رى دیاریکراو رابکێشرێت ژێرئاوکه‌وتووه. وه‌زاره‌تى به‌رگرى روسیا هیچ ئاماژه‌یه‌کى به هۆکاره‌کانى ئاگره‌که یان ته‌قینه‌وه‌کان نه‌داوه، له کاتێکدا ئۆکرانیا دوپاتیکرده‌وه، که که‌شتییه جه‌نگییه‌که به دو موشه‌ک کراوه‌ته ئامانج. که‌شتى جه‌نگى مۆسکڤا سه‌ر به که‌شتییه‌کانى ده‌ریاى ڕه‌شه، له ساڵى 1983 به ناوى سلاڤا دروستکراوه و له ساڵى 1996 ناوى نراوه مۆسکڤا و 16 موشه‌کى جۆرى "ڤۆلکان بی-1000" هه‌ڵده‌گرێت. له 24ى شوباتى ئه‌مساڵه‌وه رووسیا شه‌رى به‌رانبه‌ر ئۆکرانیا راگه‌یاندووه‌و تا ئێستا نزیکه‌ى 20 هه‌زار سه‌ربازى رووسى کوژراون و زیاتر له 15 هه‌زار برینداریان هه‌یه، هه‌روه‌ها نزیکه‌ى هه‌شت هه‌زار سه‌ربازى ئۆکرانى کوژراون و بریندارن و نزیکه‌ى هه‌زار که‌سى دیکه‌ى مه‌ده‌نى گیانیان له‌ده‌ستداوه.
ئامادەکردنی هاوڵاتى مانگرتنی حەوت نەخۆشی سلێمانی، ناوی ئەو نمایشە هونەریەیە کە شێوەکار حەمە هاشم بەماتڕیاڵی سادەو شێوەی دەربڕین ئامێز نیشانی دایین. بەرهەمە هونەرییەکەی لەسەر تابلێتێکی حەپی ئەمۆکسلینە کەزۆربەمان لەماڵەکانمان و لەبەکارهێنانەکانی رۆژانەماندا بەرچاومان دەکەوێت، بەڵام لەنمایشەکەی ئەم هونەرمەندەدا بەفۆڕمێکی ئیستاتیکی و بەناوەرۆکێکی ئایدیایی جیاواز دەیبینینەوە، ئەم بەرهەمە هونەریەی هونەرمەند بۆ زۆرێک لەبینەرەکانی وەک داهێنانێکی هونەری دەدرێت لەقەڵەم بەتایبەتی لایەنی فکریی کارەکە. سەبارەت بەم بەرهەمە هونەرییەی هونەرمەند (حەمە هاشم) و روانگە ئایدیاییەکانی زیاتر بۆ (هاوڵاتى) دەدوێت و دەڵێت: ئەم کارە هونەرییە سادەتریین سادەییە لەماتڕیاڵدا، بەڵام دەربڕی رەهەندی گەورەی فکرییە، ئەو رەهەندانەی کەیەکانگیر دەبنەوە لەگەڵ باری کۆمەڵایەتی و سیاسی و ئابووری و ئیداری خەڵک، لەنێو تەنگەژەی نادادپەروەرییەکی رووتدا، بیرۆکەکە زۆرتر لەکۆتایی هاتنی ئەو حەپانەوە هات کاتێک بۆ ئارامکردنەوەی سەرئێشەی خۆم پێویستم پێی بوو، دواتر سەیرمکرد من لەسەرئێشەیەکی گەورەتردام، خەڵکانی دەورووبەرم لە دەردەسەری و نەهامەتی گەورەدان، کۆمەڵگایەک دەناڵێنێ بەدەست نادادپەروەری و سیستەمی بەڕێوەبردنەوە، کاتێک کە مرۆڤ بیردەکاتەوە خەستەخانەکانی شارێکی وەک سلێمانی دەرمانی تێدا نامێنێت، دەبێت بیربکاتەوە لەو کارەساتە، دەبێ بیهەژێنێت، تۆ ئەگەر مرۆڤیت و رۆحت تەریبی مرۆڤایەتییە دەبێ سڵ نەکەیتەوە لەدەربڕینە راستگۆیەکانت بەردەوام بیت، من وەک هونەرمەندێک تاکە چەکی دەستی من هونەرەکەمە، دەبێ هونەرەکەم بەهێزو گوزارشتی بەتوانای بخەمە بەر بۆئەوەی پەیامەکەی بگات، ئایدیاکەی بچێتە جێگای خۆی، ئەمە گرنگە لەهونەری پۆست مۆدێرندا، بەهای هونەری پۆست مۆدێرن زۆرتر لەبیرۆکە و ئایدیادایە نەک ماتریاڵ و فۆڕمی ئیستاتیکی، بەڵام من نەمهێشتووە بەها ئیستاتیکییەکەش وون بێت، چونکە بینەری کورد تائێستاش چاوێکی عاتیفی هەیە بۆ بینینی بەرهەمی هونەری و زۆر تاقەتی سەوداسەری و گەڕانی نییە بۆ تەفسیرکردنی کاری هونەری، بۆیە من ویستوومە لەڕێگای حەوت دەموچاوی قوپاوی تێکشکاوی خەمناکەوە باس لەکۆی نادادییەکە بکەم، باس لە روانین و فکری کۆی ئەو نەخۆشانە بکەم کەهیوابڕاو دەکرێن لە نەبوونی دەرمانی پێویست،. بەو ماتریاڵە سادەیەی کە بەکارمهێناوە دەتوانم گوزارشتێکی زۆری فکری دەرببڕم، ئەمەش کاری هونەرمەندی راستەقینەیە . هەروەها سەبارەت بەشێوازی کارکردن لەسەر فۆڕمی گشتی ماسکەکان زیاتر دواو گووتی : ئەو شێوە بینراوانەی کە لەکارەکەدا بەکارم هێناون، هەمان ئەو ماسک و دەموچاوانە بوون کە نزیکەی ٢٥ ساڵ لەمەوبەر وەک ستایڵی کارکردنی خۆم بەکارم دەهێنا، بەتایبەتی لەپێشانگای تایبەتیم بەم جۆرە ستایڵە هونەرییە بەناوی (ئەنفال.. سێبەری وڵاتێکی ونبوو) کەساڵی ٢٠٠١ کردوومەتەوە ئەم کارە هونەرییانە مێژووەکەیان بۆ ساڵی ١٩٩٨ دەگەڕێتەوە ماتڕیاڵی کارەکان جۆراوجۆربوون، هەندێکیان پێستەی خۆشکراوو و هەندێکیان قوماش و ئیسفەنج و هەندێکیان پلێت بوون، لەم دواییانەدا چەند کارێکی دیکەم لەم چەشنە بە (فایبرگڵاس) ئەنجامدا، وە رەنگی بەکارهاتوو لەزۆربەی کارەکاندا بریتی بوو لە (خم) ، ئەم جۆرە رەنگە پاودەرێکی تایبەتە لە رەنگکردنی قاڵی و فەرشدا بەکارهاتووە لەکۆندا، هەڵبەتە من سوودم لەئەزموونەکانی (نەنکە شیرین)م وەرگرتبوو کە دەکاتە دایکی باوکم (رۆحیان شادبێت) چوونکە ئەو بەگەنجی خۆی تەونچی بووەو تا لەژیاندا مابوو جارجار ئەو تەجرەبانەی دووبارە کردبۆوە، بۆ من گرنگ بوو ئەو رەنگە بەکاربهێنمەوە، چوونکە پێم وابوو ئەگەر بمەوێ لەکارەکانمدا رۆحێکی گەرمیانیانەو کوردانە بدەم، دەبێ هیچ نەبێ لەماتریاڵ و تەکنیکیشدا ئەوکارە بکەم، بەو پێیەش ئەنفال شاڵاوی زۆری گەیشتە گەرمیان و دەشتی کۆیە، ئەم بەکارهێنانی (خم)ە جۆرێک لەنزیکایەتی و هاوبەشی پێدەبەخشیم، لەلایەک وەک ئەوەی کەهونەرێک دەکەم جیاوازە لەهونەری (باو ) کە بۆ ئەوکاتەی باشووری کوردستان زۆر مۆدێرن بوو، لەلایەکیش وەک پەیوەندییەکی لۆکاڵی بەکەرەستەوە بایەخی خۆی هەبوو. لەکارەکانمدا وا تەفسیرم دەکردن کەفۆڕمێک بدەم بەدەستەوە شێوەی لەدەمووچاو بچێت، دەمووچاوی ماندوو، پڕ ئازارو ژان، نیگەران، تەنیا ، هەموو ئەمانەم کۆدەکردەوە لەو رواڵەتانەی کە شێوەی قوماشێک وەریدەگرێت کە دەربڕ بوو بۆ ئەو قوماش و جلوبەرگانەی کە مرۆڤی ئەنفالکراوی کورد دوای زیندەبەچاڵکردنی و دوای چەندین ساڵ لەنێوو رووکەشی خاکەکەدا قووماشەکانی دەمێنێت و شێوە تراژییدیە گەورەکە بەیان دەکاتەوە . ئەم کارانە لەفۆڕمدا دەکەونە خانەی هونەری (مۆدێرن ئاڕت) تێماکانی وەک پەیکەری ئەبستراکتی دەربڕینخوازی پیشان دەدات، کەرەستەی سادەو فۆڕمی سادە دەخووڵقان، هەرچەندە بۆ زەمەنی خۆی زۆر قبووڵکراوو نەبوون لەپانتایی گشتی هونەری شێوەکاری لۆکاڵی کوردی، بەڵام من ئیمانم موکڕبوو لەسەر بەرهەمێکی ناوازەو دانسقەی دوونیای مۆدێرنیتە،. ئەمە بۆمن لە ئاکامی گەشەی فیکری و تێگەیشتنی زۆرم بوو لەو ئاگاییانەی لەدوونیای هونەری مۆدێرن و پۆست مۆدێرن لەجیهاندا گوزەری دەکرد، بۆیە ئێستاش بەهەوڵێکی جددی و و قووڵی دەزانم لەمێژووی هونەری خۆم، جۆرێکیش بوو لەئاماژەی هەڵوێستی مرۆڤدۆستانە بۆ کارەساتی ئەنفال. ئەم بەرهەمانەم لەچوار پێشانگای تایبەتی نمایشکرد لەکاتی خۆییدا، هەروەها لەنمایشێکی تایبەتی دیۆەشدا لەشاری (گووا) لەهیندستان ئەزموونەکەم دووبارەکردەوە . بۆیە دەتوانم بڵێم ئەو بەرهەمە تازەیەم گەڕانەوەشە بۆ بینگەی یەکەمی کارە هونەرییەکان مـوەک تەکنیک و بەکارهێنانی بۆ ئایدییایەکی بەهێز بۆ ئێستای خۆمان.
هاوڵاتی ئەمڕۆ وێستگەی شەمەندەفەری كراماتۆرسك لە رۆژهەڵاتی ئۆكراینا بە مووشەك بۆردوومان كرا لەلایەن رووسیاوەو لە ئەنجامی بۆردوومانەكەشدا 39 كەس كوژران و زیاتر لە سەد كەسی دیكەش برینداربوون. ئەلیكساندەر كامێشێن، سەرۆكی هێڵەكانی ئاسنین لە ئۆكراینا رایگەیاند بەهۆی بۆردوومانی رووسیا بۆ سەر وێستگەی شەمەندەفەری كراماتۆرسك 39 كەس كوژراون كە چواریان منداڵن و زیاتر لە سەد كەسی دیكەش بریندارن. سەرۆكی هێڵەكانی ئاسنین لە ئۆكراینا راشیگەیاند ئه‌و وێستگه‌یه‌ی شاری دۆنێتسك یه‌كێكبوه له‌و كۆتا وێستگانه‌ی كه له ئۆكرانیا هێشتا له كاركردن نه‌وه‌ستابو و به‌هۆی ئه‌وه‌ی به هه‌زاران هاوڵاتی له رێگه‌ی ئه‌و وێستگه‌یه‌وه به‌ره‌و ده‌ره‌وه‌ی نازوچه‌كان ده‌گوازرانه‌وه، ئه‌مڕ له‌لایه‌ن هێزه‌كانی روسیاوه كراوه‌ته ئامانج. هەر دوای هێرشەكە ڤۆلۆدیمیر زیلینسكی، سەرۆكی ئۆكراینا رایگەیاند: "ئەوان بە گاڵتەوە دانیشتووانی ئێمە لەناودەبەن، ئەمە خراپەكارییەكی بێ سنوورە، ئەگەر سزا نەدرێن، هەرگیز ناوەستن." سەرۆكی ئۆكراینا پێشیوایە كە رووسیا دوای ئەوەی شكستی هێناوە لە رووبەڕووبوونەوەی سەربازە ئۆكراینییەكان، ئێستا دەیەوێت خەڵكی مەدەنی بكاتە ئامانج. ئه‌و دوو موشه‌كه‌ی ئه‌مڕۆى رووسيا و بۆردوومانی بۆ سەر وێستگەی شەمەندەفەری كراماتۆرسك ته‌واوی پرۆسه‌ی گواستنه‌وه‌ی هاوڵاتیانی ئۆكرانیای په‌كخستووه.
هاوڵاتى وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌ى ئۆکرانیا دواین ئاماره‌کانى روبه‌ڕوبونه‌وه‌ى له‌گه‌ڵ هێزه‌کانى روسیا ئاشکرا کرد که هێزه‌کانى مۆسکۆ گورزى کوشنده‌یان به‌رکه‌وتوه و زیاتر له 17 هه‌زار سه‌ربازیان کوژراوه‌و سه‌دان فرۆکه‌شیان خستۆته خواره‌وه. ئه‌مڕۆ یه‌کى نیسانى 2022، وه‌زاره‌تى ده‌ره‌وه‌ى ئۆکرانیا له هه‌ژمارى تایبه‌تى خۆى له تویته‌ر بڵاویکردوه‌ته‌وه، دواین ئاماره‌کانى جه‌نگى وڵاته‌که‌ى له‌گه‌ڵ روسیا ده‌ریده‌خه‌ن که هێزه‌کانى روسیا زیانى زۆریان به‌رکه‌وتوه و له 24ى (شوبات/2)ى 2022 تا ئه‌مڕۆ نزیکه‌ى 17 هه‌زار و 700 سه‌ربازى روسیا کوژراون. هه‌روه‌ها ئه‌وه خراوه‌ته‌روو که له روبه‌ڕوبونه‌وه‌کانیاندا توانیویانه 625 تانک، هه‌زار و 751 زرێپۆش، 96 ئۆتۆمبێلى موشه‌ک هاوێژ و 316 تۆپهاوێژى روسیا تێکبشکێنن. هاوکات ئه‌وه‌ش ئاشکرا کراوه که 54 سیستمى دژه فڕۆکه، هه‌زار و 220 ئۆتۆمبێلى سه‌ربازی، 76 بارهه‌ڵگرى گواستنه‌وه‌ى سوته‌مه‌نیان له‌ناوبردوه، له‌گه‌ڵ 85 فڕۆکه‌ى بێفڕۆکه‌وان، 143 فرۆکه‌ى جه‌نگى و 131 هێلیکۆپته‌رى روسیان خستووه‌ته خواره‌وه. ئه‌مڕۆ دوو فرۆکه‌ى ئۆکرانیا بۆ یه‌که‌مجار دوو کۆپته‌رى ئۆکرانى که زۆر به‌نزمى فڕیوون ده‌گه‌نه خاکى روسیا و خه‌زێنه‌ى نه‌وتى شارى بیلگۆرودى روسیا بۆردومان ده‌که‌ن. میدیاکانى روسیا له زارى سه‌رۆکى هه‌رێمه‌که‌وه که ناوى فیاتشیسلافه بڵاویان کرده‌وه که ئه‌مڕۆ یه‌کى نیسانى 2022، ئه‌و دوو کۆپته‌ره به‌هۆى بۆردومانه‌که‌یانه‌وه هه‌شت خه‌زێنه‌ى نه‌وتى ئه‌و شاره گڕى گرتووه‌و پێشبینى ده‌کرێت هه‌شتى دیکه‌ش ئاگرى تێبه‌ربێت.
هاوڵاتى دوو کۆپته‌رى ئۆکرانى که زۆر به‌نزمى فڕیوون ده‌گه‌نه خاکى روسیا و خه‌زێنه‌ى نه‌وتى شارى بیلگۆرودى روسیا بۆردومان ده‌که‌ن. میدیاکانى روسیا له زارى سه‌رۆکى هه‌رێمه‌که‌وه که ناوى فیاتشیسلافه بڵاویان کرده‌وه که ئه‌مڕۆ یه‌کى نیسانى 2022، ئه‌و دوو کۆپته‌ره به‌هۆى بۆردومانه‌که‌یانه‌وه هه‌شت خه‌زێنه‌ى نه‌وتى ئه‌و شاره گڕى گرتووه‌و پێشبینى ده‌کرێت هه‌شتى دیکه‌ش ئاگرى تێبه‌ربێت. هه‌روه‌ها ئه‌وه‌ش بڵاوکراوه‌ته‌وه که دوو که‌س بریندارده‌بن و خه‌ڵکى گه‌ڕه‌که‌کانى بوتشتوفایا و ماکارینکۆ و قسته‌نتین و زاسلونو گواستراونه‌ته‌وه بۆ شوێنێکى دوور له بۆردومانه‌که. له‌به‌رانبه‌ردا، کۆمپانیاى روس نه‌فتى رووسى رایگه‌یاند که به‌م زوانه سوته‌مه‌نى پێویست بۆ شارى بیلگۆرد ده‌نێرن. ماوه‌ى پێنج هه‌فته‌یه رووسیا و ئۆکرانیا له شه‌رێکى سه‌ختدان، سه‌ره‌راى دانوساندن له‌نێوانیاندا، هێشتا نه‌گه‌یشتونه‌ته هیچ ده‌رئه‌نجامێک بۆ راگرتنى شه‌رى نێوانیان.
