هاوسەرۆکی کەنەکە: کورد لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا کاراکتەرێکی چالاکە

هاوسەرۆکی گشتی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) ڕایدەگەیەنێت عەبدوڵا ئۆجەلان لە دیدارەکەی دوێنێیی ئیمراڵیدا بە شاندەکەی گوتووە، پرۆسەکە لە دۆخی سەرقاڵکردن و کاتکوشتندایە، گەر کۆمیسیۆنەکە سەردانی بکەن، ئەوا پرۆسەی دانوستانی دیموکراتیک دەستپێدەکات.  لە بەشداری بەرنامەیەکەی ژن تیڤیدا،  تولای حاتم ئۆغۆللاری هاوسەرۆکی گشتی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی)  وەڵامی پرسیارەکانی دایەوە، ئۆغوللاری لە بەرنامەکەدا ئاماژەی بەوەدا ڕێبەر ئاپۆ دەستنیشانی کردووە، کۆمیسیۆن کەوتووەتە دۆخی سەرقاڵکردن و کاتکوشتنەوە، بۆیە گەر کۆمیسیۆن بێنە ئیمراڵیی، ئەوا دەستپێشخەری پرۆسەی دانوستانی دیموکراتیکی دەکەم. تولای حاتەم ئۆغۆللاری لەو بارەیەوە ئەمەی گوت: "هەروەها ڕۆشتنی کۆمیسیۆن بۆ دوورگەی ئیمراڵی یەک لەو بابەتانەیە کە بووەتە ڕۆژەڤ. بێگومان بەڕێز ئۆجالان دەڵێت گەر کۆمیسیۆن بێنە ئیمراڵێ، "لەگەڵیاندا دانوستانی دیموکراتیک بەڕێوەدەبەم". هەروەها ئەم خواستەی بەڕێز ئۆجالان، نەک بە تەنها لەگەڵ کۆمیسیۆنە، بەڵکو دەیەوێت لەگەڵ هەموو کەس و لایەنەکاندا دیدار بکات و لەگەڵیاندا پرۆسەی دانوستانی دیموکراتیک دەستپێبکات. بەرێز ئۆجالان خودی خۆی ئەم خواستەی هەیە و دەیەوێت دەستی پێبکات. دەبێت بابەتی دەستوور بنەڕەتی بە جددییەتەوە وەرگیرێت. دەبێت کۆتای بە دواخستن بهێندرێت. بەڕێز ئۆجالان دۆخە وەک وەک دۆخێکی دواخستن دەبینێت. دەبێت زۆر بە زووی کۆتای بەم شتە بێت. بەڕێز ئۆجالان هەموو ئەمانەی باسکردووە و هەروەها زۆر نیگەران بووە لەوەی کۆمیسیۆن ڕێگەیان نەداوە بەوەی دایکان بە زمانی کوردی قسەبکەن، لەم ڕووەوە ناڕەزایەتی خۆی دەربڕییووە. ئاماژەی بەوەداوە، ڕێگریکردن لە کوردیی ئاخافتنی دایکان لە کۆمیسیۆنێکی لەم جۆرەدا کارێکی نەژادپەرستانەیە.  ئۆجەلان گەرمترین سڵاو و خۆشەویستی خۆی بۆ هەموو ئەوانەی لەوێ دەرەوە دەنێرێت. کارەکانی زۆر باشە و مۆڕاڵیشی تاڕادەیەک بەرزە. بێگومان پرۆسەکە باس و هەڵسەنگاندنی بۆ کراوە. ئێستا ساڵێکی تەواو لە یەکەمی ئۆکتۆبەرەوە تێپەڕیوە. لە ماوەی ئەمساڵدا چی کراوە و نەکراوە، هەڵسەنگاندنی بۆ کراوە. دەبێ ئەمە بڵێم: بەڕێز ئۆجەلان بە تایبەتی جەختی لەوە کردووەتەوە کە مەرجەکانی ئەم پرۆسەیە دەبێ بەوپەڕی جددییەوە جێبەجێ بکرێن.  لە ڕاستیدا لە زۆرێک لە کۆبوونەوەکاندا بانگەوازێکی بەردەوام هەیە بۆ ئەوەی هەمووان جدی بن. بۆچی بانگەوازێکی وا هەیە بۆ جددی؟ وەک دەزانن کۆمیسیۆن ماوەیەکە گوێگرتن لە تەلەفۆن ئەنجام دەدات. بە دڵنیاییەوە ئێمە بەهای ئەم هەوڵانەی گوێگرتن لە تەلەفۆنەکان دەدەین و گرنگییەکی زۆریان پێدەدەین. بەڵام، ئەوان بەس نین. پێشنیارمان کرد کە ئەم هەوڵانەی گوێگرتن لە تەلەفۆن لەلایەن لیژنەیەکی لاوەکی لە ژێر پەرلەمانەوە بەردەوام بێت. ئەمانە هەموویان بەڵگەنامەی مێژوویین و یادەوەری و هەروەها ڕووبەڕووبوونەوەن؛ هەروەها ڕەزامەندییەک پەروەردە دەکەن کە بەشدارییەکی بەرچاوی دەبێت لە کۆمەڵایەتیکردنی ئاشتی.  لەم ڕووەوە زۆر گرنگە، بەڵام یەکێک لە خاڵە بنەڕەتییەکان کە بە درێژایی ئەم پرۆسەیە جەختمان لەسەر کردووەتەوە، دەستپێکردنی خێرای چاکسازییە یاسایی و ڕێکخراوەییەکانە. بەڕای ئێمە زۆر لەمەوبەرە. کاک ئۆجالانیش ئەمە بەو شێوەیە دەبینێت و بە تایبەتی لە کۆبوونەوەی ئەمڕۆدا جەختی لەسەر ئەم خاڵە کردەوە. جەختی لەسەر پێویستی تاوتوێکردنی ئەم پرۆسەیە بە هێزتر لەسەر پلاتفۆرمێکی سیاسی بەبێ دواکەوتن، و دەستپێکردنی کارکردن لەسەر چاکسازی یاسایی و ڕێکخراوەیی بەبێ دواکەوتن.  مەبەستی لە قسەکردنی زۆرەملێ لەسەر شانۆی سیاسی چییە؟ مەبەستی قسەکردنە بە زۆر لەسەر شانۆی سیاسی بۆ چارەسەر. ئەو ئەمانەی خوارەوە دەڵێت: تەنها پێکهێنانی کۆمیسیۆن و گوێگرتن بەس نییە. لە هەمان کاتدا یەکێک لە ئەرکە بنەڕەتییەکانی کۆمیسیۆن چالاکیی یاسادانانە. بۆیە لەم دیدارەدا بەڕێز ئۆجەلان بە تایبەتی جەختی لەسەر گرنگی مێژوویی هاندانی پەرلەمان کردەوە کە ئەرکی خۆی جێبەجێ بکات و لە زووترین کاتدا ئەم بەرپرسیارێتییە بەجێبهێنێت.  وە بێگومان یەکێک لەو خاڵانەی کە لەم گفتوگۆیانەدا سەریهەڵدا ئەوەیە کە ئەم هەنگاوانە بە شێوەیەکی هاوبەش دەگیرێنەبەر. بە واتایەکی تر، شاندەکان بەشداری گفتوگۆی چڕتر دەکەن بۆ دڵنیابوون لەوەی ئەم هەنگاوە کۆنکرێتییانە لە یەکتردا دەگیرێن. ئەمەش پێشهاتێکی بەرچاوە. ئاخر ئەم پرۆسەیە لە ڕێگەی گفتوگۆی نێوان لایەنەکانەوە بەرەوپێش دەچێت. وە هەمیشە ڕامانگەیاندووە کە پێویستە هەندێک هەنگاو بە یەکەوە بنرێت. تا ئەمڕۆ لایەنێک کۆنکرێتترین هەنگاوی ناوە. لە ٢٧ی شوباتدا کاک ئۆجەلان پەیوەندییەکی کرد. دواتر کۆنگرەی پارتی بانگهێشت کرد و بڕیاری هەڵوەشاندنەوەی دا. دواتر لە ١١ی تەمموزدا لە شاری سلێمانی مەراسیمی سوتاندنی دەمانچە بەڕێوەچوو. گروپێکی ئاشتی و گروپێکی ئاشتی ٣٠ کەسی و هاوسەرۆکی پەکەکە بەشدارییان لە مەراسیمی سوتاندنی دەمانچەدا کرد. هەموو ئەمانە هەنگاوی زۆر کۆنکرێتین. بێگومان گەورەترین چاوەڕوانیمان لە وەڵامی ئەم هەنگاوە کۆنکرێتیانەدا دەرکردنی ڕێسای یاساییە لە چوارچێوەی سیاسەتی دیموکراسی لە تورکیە. بە واتایەکی تر پەیڕەوێکی یاسایی سەبارەت بە پارتی کە چەکی داناوە. هەر بۆیە ئێمە ئەمە بە "ڕێسایەکی تایبەت" ناودەبەین.  سەردانەکەی کۆمیسیۆنی پەرلەمان بۆ ئەو دوورگەیە تەوەرێکی دیکەی بەرنامەی کارە. بێگومان کاک ئۆجالان دەڵێت ئەگەر کۆمیسیۆن بێتە ئێرە "دانوستاندنێکی دیموکراسییان لەگەڵ دەکەم". هەروەها دەیەوێت لەگەڵ هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگادا کۆببێتەوە، نەک تەنها کۆمیسیۆن، بەڵکو خۆی زۆر کەسی تر، و دەستپێشخەری پرۆسەی دانوستانی دیموکراسیانە لەگەڵیاندا بکات.  داوای ئەم پرۆسەی دانوستانە دیموکراسییە دەکات و خواستی خۆی بۆ دەستپێشخەرییەکەی دەردەبڕێت. پێویستە بەوپەڕی جددییەوە بابەتە یاساییەکان چارەسەر بکرێن. دەبێت واز لە دواخستن بهێنرێت. ئەو پرۆسەکە وەک پرۆسەیەکی وەستاو و درێژخایەن دەبینێت. ئەمەش دەبێت دەستبەجێ کۆتایی پێبێت. بێگومان کاک ئۆجالان هەموو ئەمانەی دەربڕی و پەشیمانی و ناڕەزایی قوڵی خۆی دەربڕی، بەتایبەتی سەبارەت بە شکستی کۆمیسیۆن لە ڕێگەدان بە دایکان بۆ قسەکردن بە زمانی کوردی. هه ڕوه ها ڕایگه یاند که قبووڵکراو نییه کۆمیسیۆنێک که بۆ ئه و مه به سته دامه زراوه ڕێگه به ​​دایکان نه دات به کوردی قسه بکه

هێزەکانی سووریای دیموکرات 'هەسەدە' ژمارەیەکی زۆر چەکدار و زرێپۆش و کەرەستەی سەربازییان لە دێرەزوور و حەسەکەوە گواستەوە بۆ ناوچەی دێرحافر لە لادێکانی ڕۆژهەڵاتی حەلەب. ئەم هەنگاوە لە کاتێکدایە کە گرژی و ئاڵۆزییەکان لەگەڵ هێزەکانی حکوومەتی سووریا لە حەلەب و لادێکانی بە شێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووە. هێزەکانی حکوومەتی سووریا ماوەی نزیکەی هەفتەیەکە ڕێگای سەرەکی دێرحافر – حەلەبیان داخستووە. هاوکات لە شاری حەلەبیش، حکوومەت ڕێگا لاوەکییەکانی گەڕەکەکانی شێخ مەقسود و ئەشرەفیەی داخستووە کە لەژێر کۆنترۆڵی هەسەدەدان. ئۆتۆمبێل و بولدۆزەرەکانی حکوومەت دەستیان بە لابردنی بەربەستە زەمینییەکانی نێوان ناوچەکانی هەردوولاش کردووە. لەلایەکی دیکەوە، خولێکی نوێی دانوستانەکانی نێوان هەردوولا کە بڕیاربوو لە دیمەشق و بە نێوەندگیری ئەمەریکا بەڕێوەبچێت، شکستی هێنا. سەرچاوەیەکی نزیک لە هەسەدە ئاشکرای کرد حکوومەتی سوریا ڕەتیکردووەتەوە کۆبوونەوە لەگەڵ بەرپرسانی هەسەدە ئەنجام بدات. هەسەدە کۆنتڕۆڵی بەنداوی ستراتیجی تشرین و چەند گوند و ناوچەیەکی دیکەی لادێکانی ڕۆژهەڵاتی حەلەبیان لە دەستدایە، کە زۆرجار ڕووبەڕووی تۆپباران و پێکدادان دەبنەوە.

پارتی گەلانی یەکسانی و دیموکراسی (پارتی دەم) داوا لە تورکیا دەکات پابەندی بڕیارەکانی دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا بێت و دەستبەجێ سەڵاحەدین دەمیرتاش و سەرجەم زیندانیانی سیاسی ئازاد بکات. لیژنەی یاسا و مافی مرۆڤی پارتەکە جەخت لەوە دەکاتەوە، کە جێبەجێکردنی ئەم بڕیارانە بۆ گەڕاندنەوەی متمانە بە پرۆسەی ئاشتی و دەسەڵاتی دادوەری گرنگە. دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا لە 3 بۆنەی جیاوازدا (2018، 2020، و 2025) بڕیاری داوە، کە مافەکانی دەمیرتاش پێشێلکراون و پێویستە ئازاد بکرێت. هەروەها، لیژنەی وەزیرانی ئەنجوومەنی ئەوروپا لە 17ی ئەیلولدا رایگەیاند، کە هێشتنەوەی دەمیرتاش لە زینداندا پێشێلکاریی ماددەکانی 5 و 18ی پەیماننامەی مافی مرۆڤی ئەوروپایە. لە دوایین بڕیاریدا لە 8ی تەمموزی 2025، دادگای ئەوروپا 3 مانگ مۆڵەتی بە تورکیا داوە بۆ جێبەجێکردنی بڕیارەکە. دەمیرتاش و فیگەن یوکسەکداغ، هاوسەرۆکانی پێشووتری هەدەپە، لە 4ی تشرینی دووەمی 2016ەوە دەستگیرکراون. لە 15ی ئایاری 2024، لە چوارچێوەی "دۆسییەی کۆبانێ"دا، سزای 42 ساڵ زیندان بەسەر دەمیرتاش و 30 ساڵ و 3 مانگ بەسەر یوکسەکداغدا سەپێندرا. ئەم دۆسییەیە پەیوەستە بە خۆپیشاندانەکانی ساڵی 2014 بۆ پشتیوانی لە رۆژئاوای کوردستان. لە کۆی 108 کەس کە لەم دۆسییەیەدا دادگایی کراون، بڕیاری ئازادکردن بۆ 5 کەسیان دەرچوو، لەنێویاندا گوڵتان کشاناک و سەباحەت تونجەل. لە ئێستادا دۆسییەکە گواستراوەتەوە بۆ دادگای هەرێمیی ئەنقەرە و لەژێر لێکۆڵینەوەدایە. پارتی دەم داوای ئازادکردنی سەرجەم زیندانیانی ئەم دۆسییەیە و زیندانیانی سیاسیی دیکەش دەکات. هەر ئەمڕۆ لەو بارەیەوە هاوسەرۆکانی پارتی دەم لە تۆڕی کۆمەڵایەتیی ئێکس داوایانکرد، بڕیارەکانی دادگای مافی مرۆڤی ئەوروپا جێبەجێ بکرێت و دەستبەجێ دەمیرتاش و یوکسەکداغ و سەرجەم سزاداراوانی دۆسییەی کۆبانێ و زیندانیکراوانی سیاسی ئازاد بکرێن.

دادگای تێهەڵچوونەوەی سلێمانی لە ڕوونكردنەوەیەكدا ئەوە دەخااتەڕوو  ماوەیەكە كەسانێك كە هیچ سیفەتێكی دادوەرییان نیە و لە پەیكەری پێكهاتەی ئەنجومەنی دادوەری دادوەر نین، بەڵام بەناوی دادوەرەوە خۆیان  دەناسێنن و لە سایت و كەناڵەكانەوە دەردەكەون و قسەو ئاماژەی بێ سەروبەر بڵاودەكەنەوە بەناو خەڵكدا و بوونەتە هۆی دروستكردنی  بێمتمانەیی و چاندنی تۆوی ڕق و كینە لە ناو كۆمەڵگەدا. لەبەشێکى دیکەى روونكردنەوەکەى دادگای تێهەڵچوونەوەی سلێمانی هاتووە  كەسێك بەناوی "حاكم ناز نوری"  كە ماوەیەكە لەلایەن میدیاكانەوە چاوپێكەوتنی لەگەڵ دەكرێت و چەند كەیسێكی دادگا باس دەكات و رەخنە لە سیستمی دادوەری هەرێم دەگرێت، دادگاكە دەڵێت " ناز نوری بە ڕاپۆرتی لیژنەی پزیشكی بە هۆكاری خراپی باری تەندروستی و بەپلەی پەككەوتەیی خۆی هەواڵەی خانەنشینی كردووە". " بۆیە بەناوی سەرۆكایەتی دادگای تێهەڵچونەوەی ناوچەی سلێمانی كە بەشێكە لە ئەنجومەنی دادوەری هەرێمی كوردستان هەموو ئەوانە ئاگادار دەكەینەوە كە بە كردەیی دادوەر نین و سەربە ئەنجومەنی دادوەری هەرێمی كوردستان یان دەسەڵاتی دادوەری عیراق نین، جارێكیتر نازناوی دادوەر بەكار نەهێنن و خۆیانی پێ نەناسێنن". دادگای تێهەڵچوونەوەی سلێمانی نوسیویەتی "هەر لەو میانەیەدا ماوەیەكە دەبینین كەسێك بەناوی (ناز نوری عارف) بۆ خۆدەرخستن خۆی بە (حاكم ناز)لە كەناڵ و سایتەكان ناوزەد دەكات و  بەپێی حەزی خۆی و چۆنی پێخۆشە سیناریۆ دادەڕێژێت و كەیس دروست دەكات و سوكایەتی بەدامەزراوەی دادوەری و دامەزراوەكانی تر دەكات و هەستی ناسكی خەڵك دەورووژێنێت، گوایە دادوەر بووە و وازی هێناوە".

وەزارەتی سامانە سرووشتییەکانی حکومەتی هەرێمی کوردستان روونکردنەوەیەکی بڵاوکردەوە لەبارەی وەستانی هەناردەی نەوت و دەڵێت، بەهۆی چەند کێشەیەکی تەکنیکی و بۆ ماوەیەک بووە، ئێستا کێشەکان چارەسەر کراون.   لە روونكردنەوەی وەزارەتی سامانە سرووشتییەكاندا هاتووە، "ئەمڕۆ 3ی تشرینی یەكەمی 2025، بەهۆی دروستبوونی چەند كێشەیەكی تەكنیكی لە بەندەری جەیهانی توركی، هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان بۆ بەندەرەكە راوەستا."   وەزارەتەکە ئاماژەی بەوەش کردووە، "لەكاتی ئێستادا ئەم كێشانە بە تەواویی چارەسەر كراون و هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان دووبارە دەستیپێكردەوە و بەردەوامە." وەزارەتی سامانە سروشتییەکان لە پەڕەی تایبەتی خۆیدا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ڕوونکردنەوەکەی بڵاوکردەوە و ڕایگەیاندووە، ئەمڕۆ هەینی 3ی تشرینی یەكەمی ،2025 بەهۆی دروستبوونی چەند كێشەیەكی تەكنیكی لە بەندەری جەیهانی توركیا، هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان بۆ بەندەرەكە ڕاوەستا، بەڵام ئێستا كێشە تەکنیکییەکان بەتەواویی چارەسەركراون و هەناردەكردنی نەوتی هەرێمی كوردستان دووبارە دەستی پێكردەوەو بەردەوامە. 

ڕۆیتەرز: هەناردەى نەوتى هەرێم ڕاگیرا ئاژانسی هەواڵی (رۆینەرز) لەزاری دوو سەرچاوەە لە كەرتی وزەوە، بڵاویکردەوە ئەمڕۆ هەناردەی نەوتی خاو لە هەرێمی كوردستانەوە بۆ بەندەری جەیهانی توركیا راوەستاوە.  بەپێى ئەو زانیاریانەى خراوتەڕوو  راوەستانی هەناردەی نەوت بەهۆی پڕبوونی كۆگاكانی ئەمباركردنی نەوتەوە بووە، هەروەها  پێشبینی دەكرێت كاتژمێر 5ی ئەم ئێوارەیە بەكاتی ناوخۆیی توركیا، هەناردەی نەوتی كوردستان دەستپێبكاتەوە. دوای بڵاوبوونەوەی هەواڵی راگیرانی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان، بەڕێوەبەری کۆمپانیای نەوتی باکوور دەڵێت، رێکارێکی ئاسایی بووە و هەناردەکردنەوە دەستی پێکردووەتەوە.   عامر خەلیل، بەڕێوەبەری کۆمپانیای نەوتی باکوور راگەیاند، "راوەستانی هەناردەی نەوت رێکارێکی ئاسایی و تەکنیکییە و بۆ ماوەی چەند کاژێرێک راگیرا، لەبەرئەوەی کۆگەکانی نەوت لە بەندەری جەیهان پڕ ببوون."   عامر خەلیل گوتی، "دوێنێ یەکەمین کەشتیی نەوتی هەرێمی کوردستان فرۆشرا و لە دوو رۆژی داهاتووشدا دووەمین کەشتیی نەوت لە جەیهان دەفرۆشرێت."   بەرەبەیانی رۆژی شەممە، 27ـی ئەیلوولی 2025 هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان بۆ بازاڕەکانی جیهان لە رێگەی بۆرییەوە دەستیپێکردەوە. دوای ئەوەى لە کۆتایی ئادارى 2023 راگیرابوو.   بەڕێوەبەری کۆمپانیای نەوتی باکوور ئاماژەی بەوەکرد، ئێستا کۆگەکانی نەوت بەتاڵکراون و هەناردەی نەوت جارێکی دیکە دەستیپێکردووەتەوە.   لەبارەی فرۆشتنی نەوتی هەرێمی کوردستان لە بەندەری جەیهان، عامر خەلیل گوتی، "بارە نەوتەکەی کەشتی یەکەم و دووەمیش بۆ بازاڕەکانی ئەورووپا دەبێت." گوتیشی: "کەشتییەکەی دوێنێ 650 هەزار بەرمیلی هەڵگرتبوو."   رۆژی 25ی مانگی ئەیلوول، هەردوو حکومەتی هەرێمی کوردستان و عێراق رێککەوتنی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستانیان راگەیاند.

هەپەگە ناسنامەی شەش گەریلای شەهیدی ئاشکرا کرد کە لە هەرێمەکانی پارستی مەدیا شەهیدبوون و ڕایگەیاند، بە ئیرادەی بێوێنەی خۆیان لە مێژووی ئازادی گەلەکەماندا جێگەی خۆیان گرتەوە، بوونە شانازی گەلەکەمان و بۆ هەمیشە ڕێگامان ڕووناک دەکەنەوە. ناوەندی ڕاگەیاندن و چاپەمەنیی هێزەکانی پاراستنی گەل (هەپەگە)، بە ڕاگەیاندراوێک ناسنامەی شەش گەریلای شەهیدی ئاشکرا کرد، کە لە هەرێمەکانی پاراستنی مەدیا شەهید بوون. دەقی ڕاگەیاندراوەکەی هەپەگە بەم شێوەیەیە: “بە ڕێزداری و حورمەتەوە هەڤاڵانمان جودی، عەگید، ڕۆژین، ئارمانچ، یوجەل و تایهان، کە لە ٢٠١٨، ساڵێک کە گەریلاکانی ئازادیی کوردستان بە ئیرادەیەکی بەرزەوە تێکۆشانیان کرد و لە ئەنجامی هێرشەکانی دەوڵەتی داگیرکەری تورکیا لە هەرێمەکانی پاراستنی مەدیادا شەهید بوون بە بیر دێنینەوە. هەڤاڵانمان جودی، عەگید، ڕۆژین، ئارمانچ، یوجەل و تایهان بە فیداکارییەکانیان بۆ ئازادی گەلی کورد و ڕێبەر ئاپۆ بەشداری ڕیزەکانی گەریلا بوون. ئەوان لە هەر گۆڕەپانێکدا کە تێدا بەشدار بوون، بە هەستیاری و جددییەتی بەرزەوە ئەرکەکانی تێکۆشانی خۆیان جێبەجێ کرد و بەردەوام هەوڵیان دەدا ئەرکی مێژوویی خۆیان بە تەواوی بگەیەننە ئەنجام. هەڤاڵانمان بە هەڵوێستی شۆڕشگێڕیی خۆیان لە ژیان و شەڕدا، میراتێکی گەورەی تێکۆشانیان بۆمان بەجێهێشت. هەڤاڵانمان جودی، عەگید، ڕۆژین، ئارمانج، یوجەل و تایهان، بە ئیرادەی بێوێنەیان لە مێژووی ئازادی گەلەکەماندا جێگەی خۆیان گرتەوە و بۆ هەمیشە ڕێگاکەمان ڕووناک دەکەنەوە. ئێمە وەک میلیتانانی ئاپۆیی سەرەخۆشی خۆمان ئاراستەی بنەماڵەی هەڤاڵانمان، جودی، عەگید، ڕۆژین، ئارمانج، یوجەل، تایهان و سەرجەم گەلی وڵاتپارێزی کوردستان دەکەین. هەروەها بەڵێن دەدەین بەردەوام یادی شەهیدانمان لە تێکۆشانی ئازادیدا بە زیندوو بهێڵینەوە و ئامانج و خەونەکانیان بەدی بێنین.” هەپەگە زانیاری دەربارەی ناسنامەی شەهیدان بەم شێوەیە خستووەتەڕوو: ناسناو: جودی گەڤەر ناو و ناسناو: بارش بۆر شوێنی لەدایک بوون: جۆلەمێرگ ناوی دایک و باوک: حەنیفە-جەمیل کات و شوێنی شەهیدبوون: ١٣ـی ئەیلوولی ٢٠١٨/ زاپ ناسناو: عەگید مەلازگرد ناو و ناسناو: توران ئاتیش شوێنی لەدایک بوون: موش ناوی دایک و باوک: حەمیدە-عەلادین کات و شوێنی شەهیدبوون: ١٣ـی ئەیلوولی ٢٠١٨/ زاپ ناسناو: ڕۆژین ڕۆژهەڵات ناو و ناسناو: زینا کایا شوێنی لەدایک بوون: شرنەخ ناوی دایک و باوک: وەحیدە-مستەفا کات و شوێنی شەهیدبوون: ١٠ـی نیسانی ٢٠١٨ / خواکورک ناسناو: ئارمانج مێردین ناو و ناسناو: ئەرکان بولوش شوێنی لەدایک بوون: مێردین ناوی دایک و باوک: ئەڵماس-حەسەن کات و شوێنی شەهیدبوون: ١٥ـی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ / گارە ناسناو: یوجەل خەرزان ناو و ناسناو: ئۆنور کاپڵان شوێنی لەدایک بوون: مێرسین ناوی دایک و باوک: ناعیمە-ئەحمەدان کات و شوێنی شەهیدبوون: ١٧ـی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ / زاپ ناسناو: تایهان ژێهات ناو و ناسناو: باران بارین شوێنی لەدایکبوون: بەدلیس ناوی دایک و باوک: زوبەیدە-مەحموود کات و شوێنی شەهیدبوون: ١٧ـی تشرینی یەکەمی ٢٠١٨ / زاپ

به‌ره‌ی گه‌ل له‌باره‌ی ده‌ستپێكردنی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق رایده‌گه‌یه‌نێت، بانگه‌ له‌كاتێكایه‌ كه‌ عێراق و هەرێمی کوردستان نەیانتوانیوە ئارامی و ئاسایش و سەقامگیری پڕ لە دڵنیایی بۆ خەڵک و قەوارە سیاسییەکان دروست بکەن. ده‌شڵێت، ئێمە لە بەرەی گەل لەکاتێکدا بەشدارین لە هەڵبژاردن كه‌ لەدۆخێکی نەخوازراوی حیساباتی سیاسیداین.  به‌ره‌ی گه‌ل، ئه‌مڕۆ هه‌ینی، په‌یامێكی له‌باره‌ی ده‌ستپێكردنی بانگه‌شه‌ی هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی عێراق بڵاوكرده‌وه‌و تێیدا رایگه‌یاندوه‌"ئاشکرایە هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژارنی پەرلەمانی عێراق لەنێو دڵەڕاوکێی ترسی سیاسی و جەنگ و ناسەقامگیری ئاسایشی ڕۆژهەلاتی ناوەڕاست دەستپێدەکات، عێراق و هەرێمی کوردستان نەیانتوانیوە ئارامی و ئاسایش و سەقامگیری پڕ لە دڵنیایی بۆ خەڵک و قەوارە سیاسییەکان دروست بکەن، ئەمەش لە ئەنجامی یەکنەخستنەوەی هێزە چەکدارەکانە وەک هێزێکی نیشتمانی و جێبەجێکەری سەروەری یاسا." وتوشیه‌تی"لەهەرێمی کوردستان لەکاتێکدا هەڵمەتی هەڵبژاردن دەستپێدەکات حیزبە دەسەڵاتدارەکان هەریەکەی چەندین جۆر هێزی چەکداریان هەیە، ئەم هێزانە تەنیا بۆ یەکلاییکردنەوەی حیساباتی سیاسییە، دادگاکان تەواو بێدەسەڵات و کاریگەر کراون، یاخود بونەتە بەشێک لە مەقاشی دەستی حیزبە دەسەڵاتدارەکان." دەقى ڕاگەیەندراو... بەردەوام دەبین خەڵکی بەرێز و خۆشەویستی عێراق و هەرێمی کوردستان ئاشکرایە هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژارنی پەرلەمانی عێراق لەنێو دڵەڕاوکێی ترسی سیاسی و جەنگ و ناسەقامگیری ئاسایشی ڕۆژهەلاتی ناوەڕاست دەست پێدەکات، عێراق و هەرێمی کوردستان نەیان توانیوە ئارامی و ئاسایش و سەقامگیری پڕ لە دڵنیایی بۆ خەڵک و قەوارە سیاسیەکان دروست بکەن، ئەمەش لە ئەنجامی یەکنەخستنەوەی هێزە چەکدارەکانە وەک هێزێکی نیشتمانی و جێبەجێکەری سەروەری یاسا. لەهەرێمی کوردستان لەکاتێکدا هەڵمەتی هەڵبژاردن دەست پێدەکات حیزبە دەسەلاتدارەکان هەریەکەی چەندین جۆر هێزی چەکداریان هەیە، ئەم هێزانە تەنها بۆ یەکلایکردنەوەی حیساباتی سیاسیە، دادگاکان تەواو بێدەسەڵات و کاریگەر کراون، یاخود بوونەتە بەشێک لە مەقاشی دەستی حیزبە دەسەڵاتدارەکان، ئێمە لە بەرەی گەلەکەمان لەکاتێکدا بەلیستی ژمارە (٢٦١) بەشدارین لە هەڵبژاردنی ڕۆژی ٢٠٢٥/١١/١١ ی پەرلەمانی عێراق. لەدۆخێکی نەخوازراوی حیساباتی سیاسیداین، ڕۆژی ٢٢ی ئابی ئەم ساڵ بەشێوەیەکی زۆر دڕندانە بەدەیان هەزار کەس لە میلیشیا لەیاسادەرچووەکانی یەکێتیی نوێ بە دەیان تانک و زرێپۆش و سەدان فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان و چەکی فسفۆری قەدەغەکراوی نێودەوڵەتی پەلاماری ماڵی سەرۆکی قەوارەکەمان هەڤاڵ (لاهور شێخ جەنگی) یاندا، بەبەرچاوی لێپرسراوانی باڵای هەردوو حکومەتی عێراق و حکومەتی هەرێم، دوور لەهەموو کردەیەکی سیاسی و قانوونی دەیان کەس شەهید و بریندارکران، هەڤاڵ لاهور و سەدان کەس لەهەڤاڵەکانمان لەتەواوی هەرێمی کوردستان دەستگیرکراون و ماوەی زیاتر لە چل ڕۆژە بەشێوەیەکی زۆر نامرۆڤانە مامەڵەیان لەگەڵ دەکرێ. بەبێ ئەوەی تۆمەتێکی ساغکراوەیان لەسەر هەبێت. دادگا بەتەواوی بوونی نەماوە لەم دۆسیەیەدا، هەرچی سەروەت و سامانی تایبەتی کاک لاهور و بەرەی گەلەکەمان هەیە دەستی بەسەرداگیراوە، ڕەشبگیری و ڕاوەدوونانی ئەندام و لایەنگرانمان بەردەوامە. لەم دۆخە نەخوازراو و داسەپاوەی سیاسەتە. پۆپۆلیستیانەکەی سەرۆکی خۆسەپینی یەکێتیی نوێ بە پشتیوانی بەرەی موقاوەمە تەواوی پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و هەردوو ئیدارەی سەربەخۆی گەرمیان و ڕاپەڕین و هەردوو قەزای کۆیە و تەقتەق کراون بە سەربازگە و دۆزەخ بۆ لایەنگرانمان، بەڵام هەروەک هەڤاڵی خۆشەویستمان کاک لاهور گوتی لەسەر پێ وەستاوین، ئێمەش ڕایدەگەێنین لەسەر پێی خۆمان دەوەستین و بەردەوام دەبین، داوا لە خەڵکی خۆشەویستی خۆمان لە هەموو ئەو پارێزگایانەی لیستی بەرەی گەلەکەمان هەیە بەدەنگدانتان بۆ لیستی ژمارە (٢٦١) تۆڵەی ئەو تاوان و خیانەتە بکەنەوە، پشت لە لیستی تاوانکاران بکەن و لیستی گەل هەڵبژێرن، بۆ ئەوەی جیهانێکی دادپەروەر و ئازادتان بۆ دابین بکات. بۆ ئەوەی هیچ کەس و حیزبێک میلیشیای نەمینێت و نەتوانێ بۆ حیساباتی سیاسی خۆی و هەژموونی وڵاتان هێزی چەکدار بەکاربهێنێت. لەگەڵ ئەوەی بەشدارین لە هەڵبژاردن، بەڵام بە ووردی چاودێری هەموو جوڵە و پیلان و نەخشەیەک دەکەین، کە ئامانج لێی دەستکاری کردنی ئەنجام و داتاکانی دەنگی دەنگدەران بێت، وەک هەڵبژاردنی پێشوو کەدیزاین کرا. لەهەموو ئەگەرێکی نەخوازراو هەڵوێستی یەکلاکەرەوەی پێشوەختەمان دەبێت. ئازادی بۆ سەرکردەمان (لاهور شێخ جەنگی) و هەڤاڵەکانی، نەمری بۆ شەهیدانی تاوانی کۆمەڵکوژی ٢٢ی ئابی لالەزار. بەرەی گەلەکەمان

تائیستا بە شێوازێکی زۆر ئارام و تەندروست پرۆسەی بانگەشەی هەڵبژاردن لە سلێمانی بەڕێوەدەچێت و جەنجاڵی و قەرەباڵغی لەسەر شەقامەکانی سلێمانی دروستنەبووە کە ساڵانی پێشوو بە شێوازێکی بەرچاو دەبیندران. لە ماوەی ڕابردوودا کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق بە هاوبەشی لەگەڵ سەرۆکایەتی شارەوانی سلێمانی، کۆمەڵێک وۆرکشۆپ و سمیناری تایبەتیان بۆ کاندیدان و لایەنە سیاسییەکان ڕێکخست بۆ ئەوەی بەرچاو ڕوونی تەواویان هەبێت لەسەر خاڵ و ڕێنماییەکان کە تایبەت کراون بە کۆی پرۆسەی بانگەشەی هەڵبژاردن. بەپێی زانیارییەکان چەند کاندیدێک و لایەنێک بەر لە دەستپێکی وادەی بانگەشەی هەڵبژاردن، وێنە و فلێکسیان لەنێو شاردا بڵاو کردەوە کە بووە هۆی قەرەباڵغی و ئاستەنگی هاتوچۆی هاووڵاتییان، بۆیە هەموو ئەوانە کراون بە ڕاپۆرت و پێشکەشی کۆمسیۆن کراون، نێردراونەتە بەغدا و دواتر ڕێکاری یاساییان لەگەڵدا دەکرێت کە سزاکەی پێبژاردنە تاکوو دوورخستنەوە لە پرۆسەی هەڵبژاردن. کاندیدان و لایەنە سیاسییەکان ڕەچاوی ڕێنماییەکانی کۆمیسیۆن و لێژنەی ئارامی پارێزگای سلێمانییان کردووە کە لە حەوت خاڵ پێکدێت و هەمووی لە بەرژەوەندی هاووڵاتیانە بە مەبەستی پاراستنی گیان و ئاسایشی هاووڵاتییان. ملیۆنێک و 208 هەزار هاووڵاتی لە سلێمانی، مافی دەنگدانیان هەیە. کاتژمێر 12ـی بەرەبەیانی ئەمڕۆ هەینی 3ـی تشرینی یەکەمی 2025، بە فەرمی بانگەشەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق دەستی پێکرد، لایەنە سیاسییەکان و کاندیدەکان دەتوانن بە ئاشکرا لە چوارچێوەی ڕێنماییەکانی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق، لە سەرجەم شار، شارۆچکە، ناوچەکانی عێراق و هەرێمی کوردستان، بانگەشە بۆ لیست و ژمارەکانیان بکەن. له‌ هه‌موو عێراق به‌ هه‌رێمی كوردستانیشه‌وه‌، 21 ملیۆن و 404 هەزار و 291 هاووڵاتی مافی دەنگدانیان هەیە، کە 20 ملیۆن و 63 هەزار و 773 کەسیان بەشداریی دەنگدانی گشتی دەکەن و 1 ملیۆن و 313 هەزار و 980 هاووڵاتی بەشداری لە دەنگدانی تایبەت دەکەن. له‌و هه‌ڵبژاردنه‌دا، 38 پارتی سیاسی، 31 هاوپه‌یمانی و 75 لیستی تاكه‌كه‌سی به‌شداری له‌ هه‌ڵبژاردن ده‌كه‌ن، حەفت هەزار و 768 کەسیش لە هەردوو ڕەگەز، پێنج هەزار و 520 پیاو و دوو هەزار و 248 ئافرەتیش خۆیان کاندید کردووە. چوارشەممە، 1ـی تشرینی یەکەمی 2025، جومانە غەلای، گوتەبێژی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق بە ماڵپەری کوردستان24ـی ڕاگەیاندبوو، وادەی هەڵمەتی بانگەشەی هەڵبژاردن، لە کاتژمێر 12ـی بەرەبەیانی هەینی 3ـی تشرینی یەکەم، دەست پێدەکات. لە بارەی کۆتاییهاتنی وادەی بانگەشەکەش، غەلای گوتوبووی: بەیانی ڕۆژی شەممە، 08ـی تشرینی دووەمی 2025، بانگەشەی هەڵبژاردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی عێراق کۆتایی دێت. بڕیارە هەڵبژاردنی گشتی پەرلەمانی عێراق لە 11ی تشرینی دووەمی 2025 بەڕێوە بچێت.

جێگری سەرۆکوەزیران و وەزیری نەوتی عێراق ئاشکرایانکرد، نیوەڕۆی ئەمڕۆ یەکەم کەشتییەک کە بڕی 650 هەزار بەرمیل نەوتی هەرێمی کوردستانی هەڵگرتبوو، بەندەری جەیهانی بەجێهێشت.   ئەمڕۆ پێنجشەممە، 2ی تشرینی یەکەمی 2025، حەیان عەبدولغەنی  راگەیاند، "نیوەڕۆی ئەمڕۆ، یەکەمین کەشتیی هەڵگری نەوتی هەرێمی کوردستان فرۆشرا و بەندەری جەیهانی بەجێهێشت."   وەزیری نەوتی عێراق گوتی، "کەشتییەکە بڕی 650 هەزار بەرمیل نەوتی هەڵگرتبوو."   وەزیری نەوتی عێراق ئاماژە بەوە دەکات، "ئەو نەوتەی لەڕێگەی بۆرییەکەوە هەناردە دەکرێت، رۆژانە لە کۆگەکانی بەندەری جەیهان کۆدەکرێتەوە و قۆناخ بە قۆناخ هەناردە دەکرێت."   رۆژی 25ی ئەم مانگە، هەردوو حکومەتی هەرێمی کوردستان و عێراق رێککەوتنی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستانیان راگەیاند.   بەرەبەیانی رۆژی شەممە، 27ـی ئەیلوولی 2025 هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان بۆ بازاڕەکانی جیهان لە رێگەی بۆرییەوە دەستیپێکردەوە.  دوای ئەوەى لە کۆتایی ئادارى 2023 راگیرابوو.

ئەمڕۆ مامۆستایانی سەر بە وەزارەتی پەروەردە مووچەی مانگی تەمموزیان وەرگرت، بەڵام مامۆستایانى گرێبەست کە ژمارەیان نزیکەی 38 هەزار کەسە مووچەیان وەرنەگرتووە، بەگوێرەی بە زانیارییەکان لەسەرەتای هەفتەی داهاتوو مووچە ئەوانیش دابەشدەکرێت. دوێنێ لە رێگەی بانکەکان و ئەمڕۆش لە رێگەی فەرمانگەکانی حکومەتەوە دەست بە دابەشکردنی مووچەی مانگی تەممووز کرا. سەرچاوەیەک لە وەزارەتی دارایی و ئابووری دەڵێت: "سەرەتای هەفتەی داهاتوو مووچەی مامۆستایانی گرێبەست دابەشدەکرێت". عەلی رەئوف، نوێنەری مامۆستایانى گریبەست راگەیاند:" وەزارەتی دارایی پێی راگەیاندون لەگەڵ مامۆستایانی وەزارەتی پەروەردە مووچەیان پێنادرێت، هۆکارەکەشیان بۆ نەبوونی پارەی نەختینە (کاش) گەڕاندووەتەوە.   بەپێی ئەو خشتەیەی وەزارەتی دارایی بڵاویکردووەتەوە، ئەمڕۆ مووچەی وەزارەتی پەروەردە و خانەنشینانی مەدەنی، خاوەن پێداویستییە تایبەتەکان، زیندانییە سیاسییەکان و بەرکەوتووانی چەکی کیمیایی، کەسوکاری شەهیدان و ئەنفالکراوان، کاروباری شەهیدان و ئەنفالکراوان، خانەنشینی پێشمەرگە، دەستەی دەستپاکیی، دەستەی وەبەرهێنان، دەستەی ژینگە، دەزگای مین، ناوچە کوردستانییەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم، کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکان، دیوانی چاودێریی دارایی و دەستەی مافی مرۆڤ دابەشدەکرێت.   بۆ مانگی تەممووز، 500 هەزار مووچەخۆر لە رێگەی پڕۆژەی "هەژماری من"ـەوە مووچەکانیان وەردەگرن.    بەگوێرەی حکومەتی هەرێمی کوردستان، هەموو گرێبەستەکان و ئەوانەی لە دوای 01ـی تەمموزی 2024 دامەزراون لەسەر داهاتی ناوخۆ مووچە وەردەگرن.   مامۆستایانی گرێبەست لە پەوەردە و خوێندنی باڵا، مانگانە پێویستیان بە زیاتر لە 21 ملیار دینارە. ئەمڕۆ 2ـی تشرینی یەکەم، مامۆستایانی سەر بە وەزارەتی پەروەردە، کە ژمارەیان زیاتر لە 111 هەزار مامۆستایە، مووچەی مانگی تەمموزیان وەرگرت، بەڵام مامۆستایانی وانەبێژ کە ژمارەیان 37 هەزار و 933 مامۆستایە مووچەیان پێنەدرا.

دوای ئەوەی پنتاگۆن بڕیاری کەمکردنەوەی سەربازەکانی دا لە عێراق، روانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردوەتەوە،  هێزەکانی ئەمریکا بلۆکی چیمەنتۆ و کەرەستەی هەڵکەندنیان  گواستوەتەوە بۆ بنکەی قەسرەک لە باکوری حەسەکە، گواستنەوەکەش  لە ڕێگەی دەروازەی سنوری ئەلوەلیدوە بوە کە هاوسنورە لەگەڵ هەرێمی کوردستان. ئەمڕۆ پێنچشەممە، روانگەی سوری ئاشکرای کردوە، هێزەکانی ئەمەریکا لە حەسەکە، لە هەوڵی بەهێزکردنی بنکەکانیایەتی و ئەم هەنگاوە لە چوارچێوەی هەوڵە بەردەوامەکانی هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی بۆ بەهێزکردن و فراوانکردنی سنوری هێزەکانیان لە ناوچەکەدا ئەمە یەکەم کاروانی گواستنەوەی کەرەستەی سەربازی نییە بۆ ئەو بنکەیە،  ڕۆژی 29ی ئەیلولیش، 25 بارهەڵگری تری سەر بە هێزەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتی گەیشتنە بنکەی قەسرەک لە حەسەکە، کە بە هەمانشێوەی لە ڕێگەی  هەرێمی کوردستانەوە پێداویستیەکانیان گواستبوەوە. بەپێی زانیارییەکان، بارهەڵگرەکان کەرەستەی سەربازی و لۆجستییان تێدابوە، مەبەست لێی بەهێزکردنی بنکەکانی هاوپەیمانی نێودەوڵەتییە لە باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریا. ئەمە لە کاتێكدایە، دوێنێ پنتاگۆن رایگەیاند؛ هیزەکلانیان لە عێراق کەمدەکەنەوە و لە پێنج هەزار سەربازەوە بۆ دوو هەزار سەرباز.

 بۆ پەرەپێدانی چوار کێڵگەی نەوتی کەرکووک و دامەزراوەکانی گازی عێراق بە فەرمی گرێبەستێکی گەورەی لەگەڵ کۆمپانیای BP بەریتانی کاراکرد. حەیان عەبدولغەنی، جێگری سەرۆک وەزیران بۆ کاروباری وزە و وەزیری نەوتى عێراق، پابەندبوونی وەزارەتەکەی دووپاتکردەوە بۆ زیادکردنی بەرهەمهێنانی نەوتی خاو و غاز لە کەرکوک بۆ پاڵپشتیکردنی ئابووریی نیشتمانی و دەستەبەرکردنی پێویستی سووتەمەنی. ئەو وتانەى حەیان عەبدولغەنی لەمیانەى لە واژۆکردنی گرێبەستی نەوتیدا هات لەگەڵ کۆمپانیای بی پی بەریتانی، ئەوەش بەپێی راگەیەنراوێکى وەزارەتى نەوت کە دەست سبەى کەوتووە. وەزیری نەوت وتی "ئەمڕۆ ئاهەنگ دەگێڕین بە بۆنەی کاراکردنی گرێبەستی پەرەپێدانی چوار کێڵگەی کەرکوک، کە یەکێکە لەو گرێبەستە ئومێدبەخشانەی ئامانجی پەرەپێدانی کێڵگەکانی کەرکوک (ئاڤانا، جەمبور، بای حەسەن، خەباز) جگە لە نۆژەنکردنەوەی دامەزراوەکانی کۆمپانیای غازی باکوور بۆ زیادکردنی بەرهەمهێنانی غاز بۆ دابینکردنی پێداویستییەکانی سووتەمەنی بۆ وێستگەکانی کارەبا".  ئاماژەی بەوەشدا جێگیرکردنى رێژەی بەرهەمهێنانی سەرەتایی بە ٣٢٨ هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا دەستپێکی گرێبەستەکەیە، پرۆسەکانى پەرەپێدانیش لە ئێستاوە دەستیپێکردووە. لاى خۆیەوە، زەید یاسری بەڕێوەبەری بی پی لە عێراق رایگەیاند کاراکردنی گرێبەستەکە هەنگاوێکی گەورەیە بۆ بەهێزکردنی هاوکاری و هاوبەشی ڕاستەقینە لەگەڵ کۆمپانیاکانی نەوتی باکور و غازی باکور بۆ پەرەپێدانی کێڵگە نەوتییەکانی کەرکوک.  هاوکات عامر خەلیل بەڕێوەبەری گشتی کۆمپانیای نەوتی باکور جەختیکردەوە، کاراکردنی گرێبەستەکە بۆ پەرەپێدانی چوار کێڵگە نەوتییەکەی کۆمپانیاکە سودێکی بەرچاوی بۆ پارێزگاکە دەبێت. هەر لەو چوارچێوەیەدا ئەحمەد عەبدولمەجید بەڕێوەبەری گشتی کۆمپانیای غازى باکوور رایگەیاند، دوای نۆژەنکردنەوە و پەرەپێدانی دامەزراوەکانی بەرهەمهێنانی کۆمپانیاکە بەرهەمهێنانی غاز زیاد دەکات. ئەمەش دەبێتە هۆی زیادبوونی دابینکردنی سووتەمەنی بۆ وێستگەکانی کارەبا، جگە لە دابینکردنی غاز بۆ پیشەسازییە ناوخۆییەکان لە سەرانسەری وڵاتدا. لە مانگی ئاداری ڕابردوودا عێراق گرێبەستێکی 25 ملیار دۆلاری لەگەڵ کۆمپانیای بی پی واژۆکرد بۆ پەرەپێدانی چوار کێڵگەی نەوتی کەرکوک. ئەگەر گرێبەستى فرۆشتنى کۆمپانیاکە سەربگرێت، نازانرێت چارەنووسی گرێبەستەکەى کەرکوک چی دەبێت، یان دەگوازرێتەوە بۆ کۆمپانیای شێڵ. قۆناغی یەکەمی رێککەوتنەکە بۆ بەرهەمهێنانی بڕی سێ ملیار بەرمیل نەوت لە کێڵگەکانی بابە گوڕگوڕ و هاڤانە، بای حەسەن، جەمبور و خەباز کە لە ئێستادا سەرجەمیان لەلایەن کۆمپانیای نەوتی باکوورەوە بەڕێوە دەبرێن. بەپێی خەمڵاندنەکان لە داهاتوودا رەنگە هەر بەپێی گرێبەستەکە بەرهەمی کۆمپانیا بەریتانییەکە بگەیەنرێتە 20 ملیار بەرمیل نەوت. 

حکومەتی هەرێم بۆ ناردنى مووچەی مانگی هەشت نوسراوێک ئاڕاستەی بەغدا دەکات، هاوکات لیستى موچەى مانگى نۆشى ڕادەستى بەغدا کردووەو چاوەڕوانى وەڵامى وەزارەتى دارایی عێراقە.  سەرچاوەیەک لە حکومەتی هەرێم ئاشکرای کرد، هەرێم بۆ مووچەی مانگی هەشت رۆژی یەکشەممە نوسراوێک ئاڕاستەی بەغدا دەکات. لە نوسراوەکەدا بڕی داهاتی نانەوتی بۆ بەغدا ئاشکرا دەکات کە بڕەکەی 281 ملیار دینارە و لەگەڵ چەند وردەکارییەکی دیکەی پەیوەست بە دەست کەوتنی ئەو پارە. بەوتەى سەرچاوەکە خاڵێکی دیکەی نوسراوەکە داواکردنی بودجەی تەشغیلییە لە بەغدا و روونکردنەوە لەسەر پارەی پێویست بۆ ناوخۆی هەرێم. دوێنێ چوارشەممە 1-10-2025 راگەیاندنی وەزارەتی دارایی و ئابووریی هەرێمی کوردستان بڵاویکردەوە: "لیستی مووچەی مانگی ئەیلوولی فەرمانبەران و مووچەخۆرانی هەرێمی کوردستان لەلایەن تیمی تەکنیکی وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێمی کوردستانەوە رادەستی فەرمانگەی ژمێریاریی وەزارەتی دارایی حکومەتی فیدراڵ کرا".                                   لەو بارەیەوە بەرپرسێکی خانەنشینیی هەرێمی کوردستان وتى: "ناوی 894 خانەنشینی لەدایکبووی ساڵی 1965 بۆ لیستی مووچەی مانگی ئەیلوول زیادکراوە و کۆی گشتیی مووچەکانیان دەگاتە 3 ملیار و 949 ملیۆن و 173 هەزار دینار".   ئەو بەرپرسەی خانەنشینیی هەرێمی کوردستان گوتی: "25ـی ئەیلوول کارەکانی لیستی مووچەی مانگی ئەیلوول تەواوبوون و بۆ وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان نێردرا".   لەلایەکى دیکەوە حکومەتی هەرێمی کوردستان داوا لە حکومەتی عێراق دەکات هاوشێوەی دۆسیەی نەوت، دۆسیەی داهاتی نانەوتیش یەکلایی بکرێتەوە و رێكکەوتنێکی هاوبەش لەبارەیەوە بکرێت. هەروەها ئەوەش دەخاتەڕوو حکومەت پشتیوانیی خۆی بۆ بەردەوامبوون لەسەر جێبەجێکردنی رێککەوتننامەی هەناردەکردنەوەی نەوتی هەرێمی کوردستان دووپات کردەوە و دەڵێت، بە تێکڕايی رۆژانە 195 هەزار بەرمیل نەوت، لە کێڵگە نەوتییەکانی هەرێمی کوردستان لەلایەن وەزارەتی سامانە سروشتییەکانەوە، رادەستی کۆمپانیای بەبازاڕکردنی نەوتی سۆمۆ کراوە و لە بازاڕی جیهانی فرۆشراوە و داهاتەکەی گەڕاوەتەوە بۆ گەنجینەی فیدڕاڵ.

ئەمشەو کاتی پڕکردنەوەی فۆرمی زانکۆلاین کۆتایی دێت. بەڕێوەبەری گشتیی دیوان لە وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی دەڵێت، تاوەکو ئێستا زیاتر لە 53 هەزار قوتابی زانکۆلاینیان پڕکردووەتەوە و وادەکەشی درێژناکرێتەوە.   30ـی ئەیلوولی 2025، دوایین وادەی زانکۆلاین بوو، وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی لە راگەیێندراوێکدا بڵاویکردەوە، بە مەبەستی پێدانی دەرفەتی زیاتر بە دەرچووانی پۆلی 12ـی ئامادەیی، ماوەی زانکۆلاین 48 کاژێری دیکە درێژکرایەوە.   رۆژی پێنجشەممە، 1-10-2025، د. خەتاب ئەحمەد، بەڕێوەبەری گشتیی دیوان لە وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی  راگەیاند، "دوای ئەوەی بۆ ماوەی دوو رۆژ کاتی زانکۆلاین درێژکرایەوە، کاتژمێر 12:00ـی ئەمشەو دوایین وادەی پڕکردنەوەی زانکۆلاینە".   بەڕێوەبەری گشتیی دیوان لە وەزارەتی خوێندنی باڵا داوا لە قوتابییان دەکات، پەلە بکەن و ئەمڕۆ فۆرمی زانکۆلاین پڕ بکەنەوە، "چونکە وادەکەی درێژناکرێتەوە".   ئەم ساڵ زیاتر لە 57 هەزار قوتابی قۆناخی ئامادەییان تەواو کرد. د. خەتاب ئەحمەد گوتی، "تاوەکو ئێستا 53 هەزار و 250 قوتابی قوتابی ناویان تۆمارکردووە".   بەپێی ئامارەکانی وەزارەتی خوێندنی باڵا و توێژینەوەی زانستی، ئەم ساڵ 57 هەزار و 980 قوتابیی بەشەکانی زانستی، وێژەیی، پیشەیی و خوێندنگە نێودەوڵەتییەکان دەرچوون، لەوانە 42 هەزار و 257 دەرچووی بەشی زانستی، 13 هەزار و 826 دەرچووی بەشی وێژەیی، هەزار و 327 دەرچووی ئامادەیی پیشەیی و 570 دەرچووی خوێندنگە نێودەوڵەتییەکانن.   23ـی ئەیلوول زانکۆلاین کاراکرا. ئەم ساڵ دەرچووان دەتوانن لە 680 بەشی 16 زانکۆدا بە هەر سێ جۆری خوێندنی (زانکۆلاین، پارالێل و ئێواران) داواکاری پێشکێش بکەن.