هاوڵاتی کۆمیسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق دەڵێت، تاوەکو 12ـی ئەمشەو لە وەرگرتنی لیستی کاندیدەکان بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بەردەوام دەبن و هێشتا پارتی دیموکراتی کوردستان سورە لەسەر بەشداری نەکردن. بە گوێرەی زانیارییەکان تاوەکو ئێستا پارتی دیموکراتی کوردستان و بزووتنەوەی گۆڕان لیستی کاندیدانیان پێشکەشنەکردووە، هەریەک لە یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان، جووڵانەوەی نەوەی نوێ، کۆمەڵی دادگەری و یەکگرتووی ئیسلامی و بەرەی گەل لیستی خۆیان داوەتە کۆمیسیۆن. رزگار حاجی حه‌مه لێپرسراوی ده‌زگای هه‌ڵبژاردنی یه‌كێتیی رایگه‌یاند، یه‌كێتیی له هه‌ر چوار بازنه‌كه‌ی هه‌ڵبژاردن (هه‌ولێر- سلێمانی- دهۆك- هه‌ڵه‌بجه) لیستی كاندیده‌كانی پێشكه‌ش كردووه ؛یەکێتیی نیشتمانیی کوردستانیش نزیکەی 200 کاندیدی لە هەر چوار پارێزگاکەی هەرێمی کوردستان هەڵبژاردووە ، ئەمڕۆ لیستەکەی رادەست کرد. جوڵانەوەی نەوەی نوێش ئەمڕۆ لیستی کاندیدانی پێشکەشکرد و بەپێی زانیارییەکان جووڵانەوەکە 100کاندیدی بۆ هەر چوار بازنەکەی هەڵبژاردن لە پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان هەیە بەم جۆرە؛ 50 لە سلێمانی، 30 لە هەولێر، 14 لە دهۆک و شەشیش لە هەڵەبجە. دەزگای هەڵبژاردنی یەکگرتووی ئیسلامی کوردستانیش هەفتەی رابردوو لیستی ناوی کاندیدەکانیان پێشکەێشکردووە کۆمەڵی دادگەری کوردستانیش ئەمڕۆ لیستی ناوی کاندیدەکانی پێشکەشی کۆمیسیۆن کرد. بزووتنەوەی گۆڕانیش تاوەکو ئێستا ناوی کاندیدەکانی پێشکەش نەکردووە و بەگوێرەی قسەکانی بەرپرسێکی ئەو بزووتنەوەیە ئەمڕۆ پێشکەشی دەکەن بەڵام چاوەڕێی ساتەکانی کۆتاین. لیستی به‌ره‌ی گه‌لیش كه (لاهور شێخ جه‌نگی) سه‌رۆكایه‌تی ده‌كات، له هه‌ولێرو دهۆك لیستی كاندیده‌كانی خۆی بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستان پێشكه‌ش کردووە. كۆمسیۆنی باڵای سه‌ربه‌خۆی هه‌ڵبژاردنه‌كانی عێراق تا كاتژمێر 12ی ئه‌مشه‌و واده‌ی وه‌رگرتنی لیستی كاندیده‌كانی بۆ هه‌ڵبژاردنی په‌رله‌مانی كوردستان درێژكرده‌وه، تائێستا پارتی دیموكراتی كوردستان سوره له‌سه‌ر ئه‌وه‌ی به‌شداری هه‌ڵبژاردن ناكات. رۆژی 10ی حوزه‌یرانی ئه‌مساڵ وه‌كو واده‌ی به‌ڕێوه‌چوونی هه‌ڵبژاردنی خولی شه‌شه‌می په‌رله‌مانی كوردستان دیاریكراوه، ئه‌گه‌ر ئه‌مجاره‌ش هه‌ڵبژاردنه‌كه دوابخرێت، ده‌بێت به چوارجار دواخستن.
هاوڵاتی سەرۆکایەتى بەرەى تورکمانى عێراق له‌باره‌ی هێرشه‌كه‌ی ئه‌مڕۆی كفرییه‌وه، رایگه‌یاند، ئەو ھێرشە بەڵگەى بەئامانجگرتنى راستەوخۆى پێکھاتەى تورکمانە و ئاماژەیەکى مەترسیدارە. سەرۆکایەتى بەرەى تورکمانى عێراق له راگه‌یه‌ندراوێكدا له‌باره‌ی ته‌قینه‌وه‌كه‌ی كفری كه عه‌لی حسێن ناسراو به (حسێن عەلوش) كوژرا، رایگه‌یاند، "ئه‌و هێرشه تیرۆریستییه بە درۆن کراوە و میوانخانەیەکى هۆزى بەیاتى لە قەزاى کفرى کردوەتە ئامانج و بە هۆیەوە حوسێن عەلوش کوژراوە". سەرۆکایەتیى بەرەى تورکمانى ئاماژەى بەوە داوە،" ئەو ھێرشە بەڵگەى بەئامانجگرتنى راستەوخۆى پێکھاتەى تورکمانە و ئاماژەیەکى مەترسیدارە، کە ئامانج لێى تێکدانى دۆخى ئەمنى و سەقامگیرى و پێکەوەژیانە لەنێوان پێکهاتەکانى کفرى، بەتایبەت لەگەڵ نزیکبوونەوەى هەڵبژاردنى پەرلەمانى کوردستان. " بەرەى تورکمانى داواش لە محەممەد شیاع سوودانى، فەرماندەى گشتى هێزە چەکدارەکانی عێراق، هەروەها داوا لە حکومەتى هەرێمى کوردستان دەکات رێوشوێنى "بەپەلە" و "دەستبەجێ" بگرنەبەر بۆ فەراهەمکردنى ئاسایش لە قەزاى کفرى. ڕاگەیەندراوەکەی بەرەی تورکمانی دوای ئەوە هات پاشنیوه‌ڕۆی ئه‌مڕۆ ته‌قینه‌وه‌یه‌ك له‌نزیك نه‌خۆشخانه‌ی كفری رویدا و به‌هۆیه‌وه هاوڵاتییه‌ك به‌ناوی عه‌لی حسێن ناسراو به (حسێن عەلوش) كوژرا.
هاوڵاتی به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی كاروباری پاسپۆرت له وه‌زاره‌تی ناوخۆی عێراق، پاسپۆرتی (7) كه‌سی هه‌ڵوه‌شانده‌وه، کە ژمارەیەک سەرکردەی ڕۆژهەڵاتی کوردستانی لەنێودایە. به‌گوێره‌ی نووسراوێك كه رۆژی 28ی ئاداری 2024 ده‌ركراوه و وێنه‌یه‌كی ده‌ست وێستگه‌نیوز كه‌وتووه، به ئیمزای ماجید عه‌دنان به‌ڕێوه‌به‌ری كاروباری پاسپۆرتی سه‌ر به وزاره‌تی ناوخۆی عێراق، پاسپۆرتی حه‌وت كه‌سایه‌تی حزبه كوردییه‌كانی ئۆپۆزسیۆنی ئێران پوچه‌ڵ كراوه‌ته‌وه. به‌ڕێوه‌به‌ری كاروباری پاسپۆرتی سه‌ر به وزاره‌تی ناوخۆی عێراق بڕیاریشی داوه له كاتی به‌كارهێنانی ئه‌و پاسپۆرتانه‌دا ، هه‌ڵگره‌كه‌ی ببرێت بۆ نزیكترین بنكه‌ی پۆلیس. بەگوێرەی نوسراوەکە یه‌كێكیان مستەفا هیجری بەرپرسی ناوەندی بەڕێوەبەریی گشتیی حیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێرانە . پێشتریش میدیاكانی عێراق و ئێران وێنه‌یه‌ك له پاسپۆرتی مسته‌فا هیجریان بڵاوكردەوه كه به‌ناوی سیاسی خۆی (مسته‌فا محه‌مه‌د ئه‌مین) تۆماركراوه، میدیاكانی ئێران به‌رپرسێكی باڵای حكومه‌تی هه‌رێمیان تۆمه‌تبار كرد به‌وه‌ی پاسپۆرتی عێراقی بۆ هیجری ده‌رهێناوه. به‌گوێره‌ی نوسراوه‌كه‌ی به‌رێوه‌به‌رایه‌تی پاسپۆرتی عێراق، پاسپۆرته‌كه‌ی مسته‌فا هیجری له رۆژی (2/11/2023)دا ده‌رچووه، ئه‌م پاسپۆرته نیگه‌رانی ده‌سه‌ڵاتدارانی ئێرانی به‌رامبه‌ر به عێراق لێكه‌وته‌وه، بۆیه به ناچاری پاسپۆرته‌كه‌یان هه‌ڵوه‌شاندوه‌ته‌وه‌و به نوسراوێكیش هه‌موو ده‌روازه سنورییه‌كانیان له هه‌ڵوه‌شاندنه‌وه‌كه ئاگادار كردووه. هاوکات میدیا عێراقییه‌كان بڵاویانکردۆتەوە، "دوای ئه‌نجامدانی كاره‌كانی لیژنه‌ی هاوبه‌شی ئاسایشی عێراق و ئێران، حكومه‌تی عێراق ئه‌و پاسپۆرتانه‌ی پوچه‌ڵكردووه‌ته‌وه".
هاوڵاتی پڕۆسه‌ی ده‌نگدانی هه‌ڵبژاردنی شاره‌وانییه‌كان له توركیا و باكوری كوردستان كۆتاییهات و سه‌رۆكی ده‌سته‌ی باڵای هه‌ڵبژاردنه‌كانی توركیا رایگه‌یاند، له‌دوای داخستنی ناوه‌نده‌كانی ده‌نگدان ده‌ست به‌جیاكردنه‌وه‌ی ده‌نگه‌كان كرا. ئه‌حمه‌د یه‌نه‌ر سه‌رۆكی ده‌سته‌ی باڵای هه‌ڵبژاردنه‌كانی توركیا رایگه‌یاند، پرۆسه‌ی ده‌نگدان له 32 پارێزگای توركیا و باكووری كوردستان كۆتاییهات وپرۆسه‌ی جیاكردنه‌وه‌ی ده‌نگه‌كان له‌و 32 پارێزگایه ده‌ستیپێكرد. ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه هەڵبژاردنی شارەوانییەکان له باکوری کوردستان و تورکیا بەڕێوەچوو، بۆ ئه‌و مه‌به‌سته‌ش 206 هەزار بنکەی هەڵبژاردن ئامادەکران، له هه‌ندێك ناوچه‌كه‌دا له كاتژمێر 7:00ی به‌یانی بۆ 4:00ی ئێواره و له هه‌ندێك ناوچه‌ی دیكه‌دا له 8:00ی به‌یانی بۆ کاتژمێر 5:00ی ئێوارە ناوه‌نده‌كان كرانه‌وه. لەم هەڵبژاردنەدا، 34 پارتی سیاسیی بۆ مسۆگەرکردنی سەرۆکایەتییكردنی 81 شارەوانیی کە 30یان گەورە شارەوانین ركابه‌رییان كرد. هاوکات 973 شارەوانیی شارۆچکەکانن و 390 شارەوانییش بۆ شارەدێکانە، هەروەها 336 موختاریش هەڵدەبژێردرێن، بە گشتی 208,000 سندووقی دەنگدان لە ناوەندەکانی دەنگدان ئامادە کرابوون. لەم هەڵبژاردنەدا 61.441.882 هاووڵاتی باکووری کوردستان و خەڵکی تورکیا مافی دەنگدانیان هەبوو، لە نێویاندا 1.032.610 کەس یەکەمجارە دەنگیاندا. هاوکات لەم هەڵبژاردنەدا پارتی یەکسانیی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی)یش كه كورد پێكهێنه‌ری سه‌ره‌كییه‌تی چاوی له بردنه‌وه‌ی زۆرترین شاره‌وانییه. جێگەیباسە، لە چەندین ناوچەی باکوری کوردستان ئاڵۆزی لەنێوان پۆلیس و دەنگدەرانی کوردا ڕوی داو بەگوێرەی زانیارییەکانیش ژمارەیەکی زۆر لە هێزە ئەمنییەکان بەکارهێنراون بۆ ساختەکردنی دەنگ لە ناوچە کوردییەکان.
هاوڵاتی پاشنیوه‌ڕۆی ئه‌مڕۆ ته‌قینه‌وه‌یه‌ك له‌نزیك نه‌خۆشخانه‌ی كفری رویدا و كه‌سێك گیانی له‌ده‌ستدا، سه‌رچاوه‌یه‌كی ئاگاداریش ده‌ڵێت، هێرشه‌كه له رێگه‌ی فڕۆكه‌ی بێفڕۆكه‌وانه‌وه ئه‌نجامدراوه. لەم بارەیەوە ساهیر عەلی، قایمقامی قەزای کفری رایگەیاند پاشنیوه‌ڕۆی ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه ته‌قینه‌وه‌یه‌ك له نزیك بینایه‌ك له نزیك نه‌خۆشخانه‌ی كفری (ناوبازاڕی كفری) رویداوه به‌هۆیه‌وه هاوڵاتییه‌ك به‌ناوی عه‌لی حسێن ناسراو به (حسێن عەلوش) كوژراوه". وتیشی، تەقینەوەکە لەنێو بازاڕدا بووە و کوژراوەکە مامی بەرپرسی بەرەی تورکمانییە لە قەزاکە. قایمقامی کفری دەشڵێت، "نازانین تەقینەوەکە لە رێگەی چییەوە بووە و چۆن بووە سەرقاڵی لێکۆڵینەوەین." شاهێدحاڵه‌كان كه له شوێنی روداوه‌كه بون ده‌ڵێن، ده‌نگی ته‌قینه‌وه‌یه‌كی به‌هێز له‌كاتی روداوه‌كه‌دا بیستراوه و له‌دوای روداوه‌كه‌ش زیانێكی زۆر به‌ر نه‌خۆشخانه تایبه‌ته‌كه‌ی ناو بازاڕی كفری گه‌یشتوه و هاوكات ته‌نها یه‌ك ته‌رمیش له شوێنه‌كه بینراوه. هاوکات دەزگای ئاسایشی هه‌رێمی كوردستانیش ڕایگەیاندووە، هێشتا لێكۆڵینه‌وه له روداوه‌كه ده‌كه‌ن و دیارنییه كه چی رویداوه. قەزای کفری سەر بە ئیدارەی گەرمیانە، جگە لە کورد، بەشێکی دانیشتووانی قەزاکە لە نەتەوەی تورکمانن.
.jpg){kind=tracking}
هاوڵاتی بەرپرسی ئۆفیسی هەولێری کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایدەگەیەنێت پارتی بەشداری هەڵبژاردن ناکات، ئاماژە بەوەشدەکات بەشێک لە لایەنەکان کارەکانی تۆمارکردنی کاندیدەکانیان تەواونەکردووە. فەرهاد ئەسعەد، بەرپرسی ئۆفیسی هەولێری کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند "تاوەکو ئێستا پارتی دیموکراتی کوردستان ناوی تۆمارنەکردووە و لیستی کاندیدەکانی نەداوەتە کۆمسیۆن بۆ بەشداریکردن لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان، ئەمەش کاریگەری لەسەر پرۆسەی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دەبێت". لەبارەی وادەی تۆمارکردنی ناوی کاندیدان بەرپرسی ئۆفیسی هەولێری کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق ئاماژەی بەوەكرد "چاوەڕێی ئەوە دەکەین کە بڕیارمان لە نووسینگەی نیشتمانییەوە پێ بگات بۆ درێژکردنەوەی وادەی تۆمارکردنی ناوی کاندیدەکان یاخود کۆتایی هاتنی وادەکە کە ئەمڕۆ کۆتا رۆژە، بەڵام ئێمە تاوەکو 12ی ئەمشەو بەردەوام دەبین لە وەرگرتنی لیستی کاندیدەکان". ئەوەشی خستەڕوو "لە سنووری هەولێر شەش لایەن بە تەواوی ناویان تۆمارکردووە ئەوانیش چوار لایەنی سیاسی و دوو هاوپەیمانییە، ئەوانەشی کارەکانیان تەواو نەکردووە بریتین لە، یەکێتی نیشتمانیی کوردستان، پارتی دیموکراتی کوردستان، بەرەی گەل، نەوەی نوێ، گۆڕان و بزووتنەەوەی ئیسلامی و رابیتەی پەیوەندی ئیسلامی"، وتیشی "هەر پارێزگایە و کاندیدی لایەنە سیاسییەکان بە جیا دەبێت". دەشڵێت "بەپێی ئەو شارەزاییەی هەمانە ئەگەر پارتی دیموکراتی کوردستان بەشداری هەڵبژاردنی نەکات ئەوا پێدەچێت هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بەڕێوەنەچێت، هەروەها لایەنە سیاسییەکان لە ئاستی باڵا کە سەردانی ئۆفیسی هەولێری کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق-یان کردووە پێیان وتوین ئەگەر پارتی بەشداری هەڵبژاردن نەکات ئەوا هەڵبژاردن لە پەرلەمانی کوردستان ناکرێت". ئاماژەی بەوەشدا "ئەو لایەنانەی کە یەکلابووەتەوە بەشداری هەڵبژاردن دەکەن بریتین لە، کۆمەڵی دادگەریی، یەکگرتووی ئیسلامی و بەرەی تورکمانی و بەرەی نیشتمانییە".
هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتی کارەبای سلێمانی رایگەیاند، ئەمڕۆ یەكشەممە 31/3/2024 بەرنامەی كاركردنی موەلیدە ئەهلییەكان بۆ مانگی نیسان دیاری كرا و هەندێك گۆڕانكاری تێدا دەكرێت و بەم شێوەیە دەبێت: - لە ئەمڕۆوە تا یەكەم رۆژی جەژن رۆژانە لە كاتژمێر (1:00)ى پاشنیوەڕۆ تا (5:00)ى به‌ره‌به‌یان كارده‌كه‌ن. - رۆژانی جەژن كاركردنیان 24 كاتژمێری دەبێت و هەركاتێك كارەبای نیشتمانی كوژایەوە پێویسته كارەبا بدەن به هاوڵاتییان. - دوای جەژن تا كۆتایی مانگی نیسان رۆژانە لە كاتژمێر (12:00)ى پاشنیوەڕۆ تا (1:00)ی شەو كار دەكەن، بەیانیانیش لەکاتژمێر 6:30 تا 8:00 ى بەیانى کاردەکەن، بەڵام رۆژانی هەینی و شەممان بەیانیان كارناكەن لە بری ئەوە كاتژمێر (11:00)ی پێشنیوەڕۆ كاردەكەن.
هاوڵاتی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق چەندینجار وادەی تۆمارکردنی لیستی کاندیدەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان درێژکردووەتەوە. ئەمڕۆ یەکشەممە 31ی ئازاری 2024 دوایین وادەبوو بۆ تۆمارکردنی لیستی کاندیدەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان، بەڵام بەهۆی ئەوەی تاوەکو ئێستا پارتی دیموکراتی کوردستان ناوی کاندیدەکانی تۆمارنەکردووە پێدەچێت کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق بڕیاری درێژکردنەوەی وادەکە بدات. سەرچاوەیەکی تایبەت لە کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراقەوە بە هاوڵاتی راگەیاند: بڕیار وایە وادەی تۆمارکردنی لیستی کاندیدەکانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان تاوەکو 5ی نیسانی 2024 درێژبکرێتەوە. بەپێی ئەو وادەیەی کە سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان دیاریکردووە بڕیارە رۆژی 10ی حوزەیرانی 2024 هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئەنجام بدرێت.
هاوڵاتی وتەبێژی حکومەتی عێراق له كاریگه‌ریی ئه‌و ده‌نگۆیانه‌ی كه‌مكرده‌وه كه باس له كورتهێنانی بودجه و كاریگه‌رییه‌كانی له‌سه‌ر موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران ده‌كه‌ن و وتی: پارەی مووچە بە تەواوی زامن کراوە. باسم عەوادی، وتەبێژی حکومەتی عێراق لە لێدوانێکی رۆژنامەوانیدا ئاماژەی بەوەدا، لەماوەی دوو ھەفتەدا ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق، ھەمواری یاسای بوودجە ساڵی ٢٠٢٤ پەسەند دەکات، لە ھەمواری یاساکەشدا، مووچەی مووچەخۆران بە بڕی ٦٩ ترلیۆن دینار جێگیرکراوە و مووچە تێیدا بەتەواوی پارێزراوە. وتیشی، كۆی موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران 69 تریلیۆن دیناره و ئه‌و پاره‌یه‌ش به‌ته‌واوی زامن كراوه‌و مه‌ترسیی له‌سه‌ر نییه. ئەوەشی خستەڕوو، وەزیری دارایی عێراق پارەدارکردنی پارێزگاکان دەستپێدەکات، جگە لەوەش جموجۆڵێکی باشی کۆمپانیا عەرەبی و بیانییەکان بۆ وەبەرھێنان لە عێراق ھەیە. عەوادی راشیگەیاند، پەیوەندییەکانی حکومەتی فیدراڵ لەگەڵ وەزارەتی گەنجینەی ئەمریکا بەردەوامە و بە ئاڕاستەی بەرەوپێشبردنی سیستەمی بانکی لە عێراق ھەنگاو دەنێن. سه‌باره‌ت به دۆسیه‌ی مانه‌وه‌ی هێزه بیانییه‌كانیش له عێراق، وته‌بێژی حكومه‌تی به‌غدا وتی: هه‌فته‌ی داهاتوو لیژنه‌ی عێرق و ئه‌مریكا چواره‌م كۆبونه‌وه‌ی خۆیان ده‌كه‌ن ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه كه له هه‌ندێك میدیای عێراقی باس له كورتهێنانی بودجه‌ی ئه‌مساڵ كرابوو كه له‌وانه‌یه كاریگه‌ریی له‌سه‌ر موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران هه‌بێت، به‌ڵام‌عه‌توان عه‌توانی، سه‌رۆكی لیژنه‌ی دارایی له په‌رله‌مانی عێراق رایگه‌یاند كه موچه‌ی فه‌رمانبه‌ران و خانه‌نشینان و چاودێریی كۆمه‌ڵایه‌تی له بودجه‌ی 2024دا زامن كراوه و هیچ جۆره قه‌یرانێكی دارایی له عێراقدا نییه.
هاوڵاتی ئەندامێکی سەرکردایەتی پارتی دیموکراتی کوردستان ڕایگەیاند، پارتی تا ئێستا ناوی کاندیدەکانی پێشکەش نەکردووە،وگومانیان هەیە لەوەی گەر زۆرینەی کورسییەکانی پەرلەمانیش بەدەست بهێنن ئەنجامەکەی لەلایەن دادگاوە ڕەتبکرێتەوە. دیاری حسێن، ئەندامی سەرکردایەتی پارتی دیموکراتی کوردستان لە چاوپێکەوتنێکدا بە دەنگی ئەمەریکای ڕاگەیاندوە، دادگای فیدراڵی بڕیار لەسەر قەبوڵکردن یاخود ڕەتکردنەوەی ئەنجامی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دەدات، پارتی گومانی هەیە لەوەی گەر زۆرینەی کورسییەکانی پەرلەمانیش بەدەست بهێنێت ئەنجامەکە لەلایەن دادگاوە ڕەتبکرێتەوە. دەشڵێت ،"پارتی نایەوێت ساختەکاری لە هەڵبژاردن بکرێت و ئاراستەی هەڵبژاردن بە لاڕێدا ببرێت وەکو ئەوەی لەکەرکوک و موسڵ ڕوویدا." سبەینێ یەکشەممە،31 ی مانگی 3 ی 2024، وەکو دوا وادە بۆ ڕادەستکردنی لیستی ناوی کاندیدەکان بە کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراق دانراوە و ئەو ئەندامەی سەرکردایەتی پارتیش دەڵێت ، "پارتی تا ئێستا ناوی کاندیدەکانی پێشکەش نەکردووە". جێگەیباسە ڕۆژی 18 ی مانگی 3 ی 2024، مەکتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان بەشداری نەکردنی لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ڕاگەیاند، هۆکارەکەشی بۆ ئەوە گێڕایەوە کە نایانەوێت بەشداربن لە پرۆسەیەکدا کە نایاسایی، نادەستوری و لە سایەی سیستمێکی سەپێنراودا بێت. ڕۆژی 10 ی مانگی 6 ی 2024، وەکو وادەی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دیاریکراوەو هەڵبژاردنەکە لەلایەن کۆمیسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەکانی عێراقەوە سەرپەرشتی دەکرێت
.png)
هاوڵاتی مەسعود بارزانی سەرۆکی پارتی ئەمڕۆ شەممە لە پیرمام پێشوازیی لە ئەلینا رۆمانۆوسکی، باڵیۆزی ئەمریکا لە عێراق کرد و ڕایگەیاند ،ناكرێ هەڵبژاردن بەڕێوەبچێت بە بێ بەشداریی پێكهاتەكان و پارلەمانێك پێك بهێندرێت كە نوێنەری پێكهاتەكانی تێدا نەبێت. ئەمڕۆ شەممە 30ی ئاداری 2024 لە سەلاحەددین مەسعود بارزانی پێشوازی لە ئەلینا ڕۆمانسكی باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراق كرد دواتر بارەگای بارزانی لەدوای کۆبونەوەکە ڕاگەیەندراوێکیان بڵآوکردەوە و تیایدا هاتووە لە دیدارەكەدا بارودۆخی سیاسیی عێراق و ناوچەكە تاوتوێ كرا و ڕۆشنایی خرایە سەر بارودۆخی ناوخۆی هەرێمی كوردستان و هەڵبژاردنی پارلەمانی كوردستان. وەک لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە، پەیوەست بە بەیاننامەكەی مەكتەبی سیاسی پارتی و داواكاری و مەرجەكانی پارتی بۆ بەشداریی لە هەڵبژاردن، باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراق ئەوەی خستەڕوو كە لە نیگەرانی و تێبینیەكانی پارتی لە هەڵبژاردن تێدەگەن و داواكاری و مەرجەكانی پارتیان لەگەڵ یونامی و لایەنە سیاسیەكانی عێراقی باسكردووە و ئەمەریكا خوازیاری ئەوەیە كە هەرێمی كوردستان بەهێز و سەقامگیر بێت و لەگەڵ لایەنەكانی تر بۆ گەیشتن بە چارەسەر لە دیالۆگ بەردەوام بێت. وەک لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە، بارزانى ئاماژەى بەوەکردووە، پارتی هەمیشە لەگەڵ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن بووە، بەڵام لایەنەكانی تر دووساڵ بەربەست بوون لە بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن و ئێستاش بە پشتیوانی دەرەكی هاتوون لەڕێگەی دامەزراوەیەكی نادەستووری شێوازێكی وا لە بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن دەسەپێنن كە دوورە لە بنەما یاسایی و دەستوورییەكان، لەگەڵ ئەوەشدا هەر لە ساڵی 2014ـەوە یاریی سیاسی بە بودجە و قووتی خەڵكی كوردستان دەكرێت، ئەویش بۆ لاوازكردنی پێگەی هەرێمی كوردستان. بارزانى ڕاشیگەیاندووە، کە پارتی لەگەڵ هەڵبژاردنە، بەڵام لەگەڵ هەڵبژاردنێك دایە كە شەفاف بێت و تەعبیر لە ئیرادەی گەلی كوردستان بكات و دوور بێت لە دەستوەردانی دەرەكی و سەپاندنی شێوازی نایاسایی بە جۆرێك كە پێش ئەنجامدانی هەڵبژاردن، ئەنجامەكان لە بەرژەوەندیی خۆیان یەكلایی بكەنەوە. هەروەها جەختیکردووەتەوە، ناكرێ هەڵبژاردن بەڕێوەبچێت بە بێ بەشداریی پێكهاتەكان و پارلەمانێك پێك بهێندرێت كە نوێنەری پێكهاتەكانی تێدا نەبێت و وتویەتى: هاوكات پارتی كۆمەڵێك سەرنج و تێبینیی تەكنیكی هەیە لەسەر دابەشكردنی كورسیی پارێزگاكان و شێوازی كاری كۆمیسیۆن. سەرۆکى پارتى ڕاشیگەیاند، ئەگەر هەموو لایەنەكان خوازیاری ئەوە بن كە پارتی بەشداری هەڵبژاردن بێت خۆ دەبێ ڕەچاوی تێبینی و سەرنجەكانی پارتیش بكەن بۆ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنێكی شەفاف و بێگەرد كە لە خزمەتی سەقامگیری و پڕۆسەی دیموكراسیدا بێت، هەڵبژاردنێك كە بە ئەجیندای دەرەكی و بە دەستوەردانی نایاسایی و نادەستووری بۆ سەپاندنی شەرعیەتێكی ساختە بەڕێوەبچێت چ جۆرە سەقامگیرییەك بەدی دەهێنێت و چۆن تەعبیر لە ئیرادەی ڕاستەقینەی دەنگدەران دەكات؟ بارزانى باسی لەوەشکرد، هەڵوێستی پارتی و تێبینیەكانی زۆر ڕوونن و داواشی لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و لایەنە سیاسیەكانی عێراق كرد كە پاڵپشتی هەڵبژاردنێكی بێگەرد و شەفاف و یاسایی و دوور لە هەر جۆرە دەستوەردانێك بن. دەقی راگەیێندراوی بارەگای بارزانی سەرۆك بارزانی پێشوازی لە باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراق دەكات ڕۆژی شەممە 30ی ئاداری 2024 لە سەلاحەددین سەرۆك مەسعود بارزانی پێشوازی لە خاتوو ئەلینا ڕۆمانسكی باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراق كرد. لە دیدارەكەدا بارودۆخی سیاسیی عێراق و ناوچەكە تاوتوێ كرا و ڕۆشنایی خرایە سەر بارودۆخی ناوخۆی هەرێمی كوردستان و هەڵبژاردنی پارلەمانی كوردستان، پەیوەست بەو بابەتە و بەیاننامەكەی مەكتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان و داواكاری و مەرجەكانی پارتی بۆ بەشداریی لە هەڵبژاردن، باڵیۆزی ئەمەریكا لە عێراق ئەوەی خستەڕوو كە لە نیگەرانی و تێبینیەكانی پارتی لەمەڕ هەڵبژاردن تێدەگەن و داواكاری و مەرجەكانی پارتیان لەگەڵ یونامی و لایەنە سیاسیەكانی عێراقی باسكردووە و ئەمەریكا خوازیاری ئەوەیە كە هەرێمی كوردستان بەهێز و سەقامگیر بێت و لەگەڵ لایەنەكانی تر بۆ گەیشتن بە چارەسەر لە دیالۆگ بەردەوام بێت. هەر لەو دیدارەدا سەرۆك بارزانی سوپاسی پەرۆشی و دۆستایەتیی ئەمەریكای كرد و ئاماژەی بەوەدا كە پارتی هەمیشە لەگەڵ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن بووە، بەڵام لایەنەكانی تر دووساڵ بەربەست بوون لە بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن و ئێستاش بە پشتیوانی دەرەكی هاتوون لەڕێگەی دامەزراوەیەكی نادەستووری شێوازێكی وا لە بەڕێوەچوونی هەڵبژاردن دەسەپێنن كە دوورە لە بنەما یاسایی و دەستوورییەكان، لەگەڵ ئەوەشدا هەر لە ساڵی 2014ـەوە یاریی سیاسی بە بودجە و قووتی خەڵكی كوردستان دەكرێت، ئەویش بۆ لاوازكردنی پێگەی هەرێمی كوردستان. سەرۆك بارزانی هێماشی بەوەدا كە شەڕی برسیكردنی خەڵكی كوردستانیان كردووە بۆ بێزاركردنی خەڵك. عێراق لەمێژە سیاسەتی گۆشەگیركردن و لاوازكردنی هەرێمی كوردستانی گرتووەتەبەر و ئێستایش دادگەی فیدڕاڵ وەك چەك و ئامرازێك بۆ بەردەوامیی ئەو سیاسەتە بەكار دەهێندرێت. هەر لەو كۆبوونەویەدا سەرۆك بارزانی ئاماژەی بەوەدا كە بەیاننامەی مەكتەبی سیاسی زۆر ڕوونە. پارتی لەگەڵ هەڵبژاردنە بەڵام لەگەڵ هەڵبژاردنێك دایە كە شەفاف بێت و تەعبیر لە ئیرادەی گەلی كوردستان بكات و دوور بێت لە دەستوەردانی دەرەكی و سەپاندنی شێوازی نایاسایی بە جۆرێك كە پێش ئەنجامدانی هەڵبژاردن، ئەنجامەكان لە بەرژەوەندیی خۆیان یەكلایی بكەنەوە. ناشكرێ هەڵبژاردن بەڕێوەبچێت بە بێ بەشداریی پێكهاتەكان و پارلەمانێك پێك بهێندرێت كە نوێنەری پێكهاتەكانی تێدا نەبێت، هاوكات پارتی كۆمەڵێك سەرنج و تێبینیی تەكنیكی هەیە لەسەر دابەشكردنی كورسیی پارێزگاكان و شێوازی كاری كۆمیسیۆن. هەروەها پێویستیش دەكات لایەنە عێراقییەكان پابەندی ئەو ڕێككەوتنە بن كە لەكاتی پێكهێنانی ئیئتلافی ئیدارەی دەوڵەت ڕێككەوتنی لەسەر كراوە و هیچ لە خاڵەكان جێبەجێ نەكراون. سەرۆك بارزانی ئەوەشی دووپات كردەوە كە گرفتەكانی هەرێمی كوردستان تەنیا هەڵبژاردن نیە بەڵكو بڕینی قووت و مووچەی خەڵك و پەلاماردان بۆ سەر هەرێم و گرتنەبەری سیاسەتی نادروستە لەدژی هەرێمی كوردستان. لە درێژەی قسەكانیدا سەرۆك بارزانی ڕایگەیاند ئەگەر هەموو لایەنەكان خوازیاری ئەوە بن كە پارتی بەشداری هەڵبژاردن بێت خۆ دەبێ ڕەچاوی تێبینی و سەرنجەكانی پارتیش بكەن بۆ بەڕێوەچوونی هەڵبژاردنێكی شەفاف و بێگەرد كە لە خزمەتی سەقامگیری و پڕۆسەی دیموكراسیدا بێت. هەڵبژاردنێك كە بە ئەجیندای دەرەكی و بە دەستوەردانی نایاسایی و نادەستووری بۆ سەپاندنی شەرعیەتێكی ساختە بەڕێوەبچێت چ جۆرە سەقامگیرییەك بەدی دەهێنێت و چۆن تەعبیر لە ئیرادەی ڕاستەقینەی دەنگدەران دەكات؟ سەرۆك بارزانی جەختی لەوە كردەوە كە هەڵوێستی پارتی و تێبینیەكانی زۆر ڕوونن و داواشی لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی و لایەنە سیاسیەكانی عێراق كرد كە پاڵپشتی هەڵبژاردنێكی بێگەرد و شەفاف و یاسایی و دوور لە هەر جۆرە دەستوەردانێك بن.
هاوڵاتی نوێنەری مامۆستایانی وانەبێژ لەبارەی دابەشکردنی شایستە داراییەکانی وانەبێژ بۆ مانگی 12ی ئەمساڵ زانیاری دەخاتەڕوو. کارۆخ عەبدوڵڵا، نوێنەری مامۆستایانی وانەبێژ بە هاوڵاتی راگەیاند "قسەمان لەگەڵ بەڕێوەبەری بانکی گشتی و وەزارەتی دارایی هەرێمی کوردستان کردووە، بەڵێنیان پێداوین هەموو هەوڵێک دەدەن بۆ ئەوەی پێش جەژن شایستە داراییەکانی وانەبێژان بۆ مانگی 12 دابەشبکرێت". ئاماژەی بەوەشکرد "وەزارەتی دارایی پێی راگەیاندوین ئەگەر بەغدا پارەی مووچەی هێزە ئەمنییەکانی هەرێم بنێرێت، ئەوا رۆژانی چوارشەممە و پێنجشەممەی ئەم هەفتەیە یان سەرەتای هەفتەی داهاتوو شایستە داراییەکانی سەرجەم وانەبێژان دابەشدەکرێت".
هاوڵاتی وەزارەتی ناوخۆی عێراق رایدەگەیەنێت لە سەرەتای مانگی نیسانەوە بەڵگەنامە كۆنەكان لە عێراق كاری پێناكرێت، ئاماژەی بەوەکرد زیاتر لە 36 ملیۆن هاوڵاتی عێراقی بە هەرێمی كوردستانیشەوە كارتی نیشتمانیان بۆ دەرهێنراوە. عەبدولئەمیر شەممەری, وەزیری ناوخۆی عێراق رایگەیاند "زیاتر لە 36 ملیۆن هاوڵاتی عێراقی بە هەرێمی كوردستانیشەوە كارتی نیشتمانیان بۆ دەرهێنراوە و لە سیستمی كارتی نیشتمانیدا تۆماركراوە". ئاماژەی بەوەشکرد "لە سەرەتای مانگی نیسان بەڵگەنامە كۆنەكان لە عێراق كاری پێناكرێت، هەروەها لە ئایندەدا كارتی نیشتمانی لە بری كارتی دەنگدان بەكاردەهێنرێت".
هاوڵاتی بەڕێوەبەرایەتی کەشناسی و بوومەلەرزەزانی هەرێمی کوردستان رەوشی کەشوهەوای ناوچەکانی بڵاوکردەوە. کەشناسی هەرێمی کوردستان رایگەیاند "ئەمڕۆ شەممە 30ی ئازاری 2024 ئاسمان لە نێوان ساماڵ و پەڵە هەور دەبێت، هەروەها پلەکانی گەرما بەرز ەبێتەوە بە (1- 2) پلە لە تۆمارکراوی دوێنێ". ئاماژەی بەوەشکرد "بەپێی پێشبینییەکان بێت سبەینێ یەکشەممە 31ی ئازاری 2024 ئاسمان لە نێوان ساماڵ و پەڵە هەور دەبێت، پلەکانی گەرما کەمێک بەرز دەبێتەوە لە تۆمارکراوی ئەمرۆ". بەرزترین پلەکانی گەرمای پێشبینیکراو بە پلەی سیلیزی - هەولێر : 26 - سلێمانی : 24 - دهۆک : 25 - کەرکوک : 28 - هەڵەبجە : 25 - زاخۆ : 25 - سۆران : 23 - حاجی ئۆمەران : 17 - گەرمیان : 30
هاوڵاتی دوای ئەوەی شەوی رابردوو بەهۆی رووداوێکی هاتووچۆوە کە لە نێوان دوو تانکەردا روویدا سوتەمەنی رژایە ناو ئاوی زێی بچوک لە سنوری قەزای دوکان دابەشکردنی ئاو راگیرا. لە راگەیەندراوێکدا بەڕێوەبەرایەتی ئاوی سلێمانی رایگەیاند "بەهیواین لە زووترین کاتە پاشماوەی سوتەمەنی رووداوی هاتووچۆکەی قەزای دوکان پاک بکرێتەوە و دابەشکردنی ئاو ئاسایی ببێتەوە". ئاماژەی بەوەشکردووە "تیمەکانی سەرۆکایەتی شارەوانی دوکان و لایەنە پەیوەندارییەکانی تری ناوچەکە هەڵمەتێکیان ئەنجامداوە بۆ زوو پاکردنەوەی تەواوی پاشماوەکانی رووداوەکە، بۆ ئەوەی بە زووترین کات دابەشکردنی ئاو بەسەر هاوڵاتییاندا دەستپێبکاتەوە".
