بەغدا دەستیكردووە بە ڕێكارەكانی ناردنی مووچە بۆ هەرێم

هاوڵاتی  لە گوندی داودیی سەربە شاری حەسەكەی خۆرئاوای كوردستان تەرمی ڕێزان جاوید و دژوار كۆبانێ بەخاكسپێردران. دوێنێ‌ ئێوارە بە بەشداری هەزاران دانیشتوویی هەرێمی جزیرە، تەرمی ڕێزان جاوید (یوسف رەبانی)، ئەندامی بەڕێوەبەریی كۆمەڵگەی دیموكرات و ئازادی ڕۆژهەڵاتی كوردستان و دژوار كۆبانی، شەڕڤانی یەپەگە لە گۆڕستانی شەهید دژوار لە گوندی داودیی سەر بە شاری حەسەكە بەخاكسپێردران. لە بینای ئەنجومەنی بنەماڵەی شەهیدان لە شاری حەسەكە بە كاروان و رێپێوان بە وتنەوەی دروشمی “شەهیدان نامرن” تەرمی ڕێزان جاوید و دژوار كۆبانێ بەرەو گۆڕستانی شەهید دژوار لە گوندی داودی بەرێكران و دواتر بەخاكسپێردران. لە گۆڕستان خولەكێك ڕێزگرتن بەڕێوەچوو و مەراسیمێكی سەربازییش لەلایەن شەڕڤانانی یات و قەسەدە و یەپەژە و یەپەگە ئەنجامدرا. ڕۆژدا ئەحمەد، ئەندامی ئەنجومەنی بنەماڵەی شەهیدانی حەسەكە، پرسە و سەرەخۆشی لە بنەماڵەی شەهیدان كرد و وتی: "هێرشەكانی دەوڵەتی توركیا ناتوانێت شكست بە ئیرادەی خەڵكی ناوچەكە بهێنێت، بەپێچەوانەوە پێداگرییان بۆ پاراستنی دەستكەوتەكانی شەهیدان و پرۆژەی دیموكراسی ئایدیۆلۆژیای ڕێبەر عەبدوڵا ئۆجەلان زیاتر دەكات." هاوكات نوری مەحمود، وتەبێژی یەپەگە لەو مەراسیمەدا رایگەیاند: دەوڵەتی توركیا ناتوانێت مێژووی بەرخۆدان لە هەر چوار پارچەی كوردستان بسڕێتەوە، ئێمە بەردەوامین لە دەستگیركردنی ئەو سیخوڕانەی، كە كار بۆ پیلانی داگیركەران دەكەن، بە دڵنیاییەوە لێپرسینەوەیان لەگەڵ دەكرێت. هەروەها ساڵح موسلیم هاوسەرۆكی پەیەدە رایگەیاند: تا كۆتایی خەڵكی ناوچەكە دەپارێزین، خەڵكی ناوچەكە لە ژێر چەتری پرۆژەی دیموكراسیدا ماندوو نەناسانە تا بەدیهێنانی ئازادیی و ژیانی بە شكۆ و برایەتی گەلان هەوڵ دەدەن. رۆژی ١٠ی ئابی ٢٠٢٢ دەستەی ناوخۆی هەرێمی جزیرەی باكوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا، شەهیدبوونی فەرماندە ڕێزان جاویدی لە هێرشێكی ئاسمانیی دەوڵەتی توركا لە قامیشلۆ ڕاگەیاند.

هاوڵاتی به‌هۆی ئه‌وه‌ی وێنه‌که‌ی وه‌ک ڕیکلامێک بۆ قه‌ڵه‌وی به‌کارهێنراوه‌، خانمە ئەکتەرێکی عێراقی سکاڵای له‌سه‌ر گۆڤاری The Economistی به‌ریتانی تۆمارکرد. بەپێی هەواڵی کەناڵی ئەلعەرەبیە، ئیناس تاڵیب کە یەکێکە لە خانمە ئەکتەرە ناسراوەکانی عێراق، لە بەریتانیا دەست دەکات بە رێوشوێنی یاسایی دژی گۆڤاری The Economist چونکه‌ له‌یه‌کێک لە بابەتەکانیدا بە ناونیشانی "بۆچی لە جیهانی عەرەبیدا ژنان لە پیاوان قەڵەوترن؟" وێنه‌که‌ی به‌کارهێنراوه‌ وه‌ک ڕیکلامێک بۆ قه‌ڵه‌وی، ئه‌و خانمه‌ له‌به‌رامبه‌ر ئه‌و کاره‌دا ده‌ڵێت: "تەندروستم و دڵخۆشم بە چۆنیەتی دەرکەوتنم. ئەوە تەنها شتێکە کە بۆ من گرنگە". ئه‌و خانمه‌ ئه‌کته‌ر ئاماژەی بەوە کردووە، گۆڤارەکە وێنەکەی ئەوی بەبێ مۆڵەت وەگرتن و بۆ مەبەستی خۆی بەکارهێناوە، ئەوەشی خستەڕوو کە بەکارهێنانی وێنەکەی لە بابەتەکەدا پێشێلکردنی تایبەتمەندییەکانی بووە,ئەو خانمە عێراقییە لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی ئینستاگرام گرتەیەکی ڤیدیۆیی بڵاوکردووەتەوە کە تێیدا پارێزەرە بەریتانییەکەی باس لە "سکاڵاکەی دژی گۆڤارەکە" دەکات. دواجار لە لێدوانێکدا بۆ گۆڤاری New Lines ، ئیناس تاڵیب رایگەیاندبوو: "داوای قەرەبووکردنەوەی ئەو زیانە مەعنەوی و کۆمەڵایەتییە دەکەم کە بەهۆی ئەم رووداوەوە پێمگەییشتووە".ئه‌مه‌ له‌کاتێکدایه‌ وێنەی خانمه‌که‌ نۆ مانگ پێش ئێستا لە فێستیڤاڵی نێودەوڵەتیی فیلمی بابل لە عێراق گیراوە. ئیناس تاڵیب ئاماژەی بەوەش کردووە، ئەو ساڵانێکە لەلایەن هەوادارانییەوە بەرز دەنرخێنرێت، کارێکی لەو شێوەیە کە لەلایەن گۆڤارێکی نێودەوڵەتییەوە دژی ئەنجامدراوە بووەتە هۆی نائومێدبوونی. لە کۆتایی مانگی رابردوودا لە گۆڤاری The Economist لە بابەتێکدا لە ژێر ناونیشانی "بۆچی لە جیهانی عەرەبیدا ژنان لە پیاوان قەڵەوترن؟" بڵاوکرابووەوە، بانگەشەی ئەوە کرابوو کە ژنانی عەرەب بەهۆی هەژاری و بارودۆخی کۆمەڵایەتییەوە لە ماڵەوە کات بەسەر دەبەن و بەو هۆیەوە کێشیان لە پیاوانی عەرەب زیاترە.

هاوڵاتی لە کۆتا رۆژی سێزدەهەمین کۆنفرانسی باڵیۆزەکانی تورکیا، وەزیری دەرەوەی تورکیا رایگه‌یاند: "بۆ رێگرتن لە دابەشبوونی سووریا پێویستە دەسەڵاتێکی بەهێز لە سووریا هەبێت. ئەو ئیرادەیەی کە دەتوانێت دەسەڵاتی بەسەر هەر بستێكی خاكه‌كه‌یدا هەبێت تەنها بە یەكێتی و پێکەوەبوون دەبێت". به‌پێی هه‌واڵێک که‌ ئاژانسی ئه‌نادۆڵی تورکی بڵاویکردۆته‌وه‌ مه‌ولود چاوشئۆغڵو وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی تورکیا ڕایگه‌یاندووه‌:"تورکیا لە سووریا بەردەوامە لە بەرەنگاربوونەوەی تیرۆر بەڵام شێوازی ئاستانا بۆ چارەسەری دیپلۆماتی و سیاسی لە سووریا لە ئارادایە"وتیشی: "پێویسته‌ ئێمە بە شێوەیەک لە شێوەکان ئۆپۆزسیۆن و رژێمی سووریا بسازێنین. بە پێچەوانەوە ئاشتییەکی هەمیشەیی بوونی نابێت، هەموو کات ئەمە دەڵێینەوە". لە وەڵامی پرسیارێکدا سەبارەت بەوه‌ی ئایا بەدەر لە پەیوەندیی هەواڵگری پەیوەندیی راستەوخۆی دیپلۆماتییان لەگەڵ سووریادا هەیە یان نا، وه‌زیری ده‌ره‌وه‌ی توركیا باسی لەوە کرد کە پێشتر کۆبوونەوە لە نێوان ده‌زگا هەواڵگرییەکاندا هەبووە بەڵام دواتر ئەمەش پچڕاوه‌ و رایگه‌یاند:"ئێستا دووبارە دەستی پێکردووەتەوە. لە ئەنجامدا لەم کۆبوونەوانەی نێوان ده‌زگا هەواڵگرییەکاندا بابەتی زۆر گرنگ دەچنە رۆژەڤەوە. من لە کۆبوونەوەی وڵاتە بێلایەنەکان لە بەلگراد، لە کاتی قسەکردنم لەگەڵ وەزیرەکانی دیکە، بە سەرپێوە گفتوگۆیه‌كی کورتم لەگەڵ وەزیری دەرەوەی سووریا کرد. لە پەراوێزی ئەو کۆبوونەوەیەدا پێش نان خواردن. لە ئەنجامدا لەوێ هەروەکو پێشتر گوتم، تاکە رێگای دەربازبوونی ئەو وڵاتە رێککەوتنی سیاسییە. پێویسته‌ له‌ تیرۆریستان پاکبکرێته‌وە. هەر کێیەک بێت و ناوی هەرچییەک بێت لەلایەکی دیکەوە دەبێت ئاشتییەک لە نێوان سوورییە ئۆپۆزسیۆنەکان و رژێم هەبێت، وەکو تورکیاش ئەوەمان راگەیاند کە پاڵپشتیی دۆخێکی له‌وشێوه‌یه‌ دەکەین". مه‌ولود چاوشئۆغڵو ئاماژه‌ی به‌وه‌ش كرد کە ئەگەر یەکێتی و پێکەوەبوون لە سووریا نەبێت، ئەوا رووبەڕووی دابەشبوونی سووریا دەبنەوە و گوتی:"تاکە ئامانجی یەپەگە دابەشکردنی سووریایە. بۆ رێگرتن لە دابەشبوونی سووریا پێویستە دەسەڵاتێکی بەهێز لە سووریادا هەبێت. ئەو ئیرادەیەی کە دەتوانێت دەسەڵاتی بەسەر هەر شوێنێکی خاکەکانی هەبێت تەنها بە یەكێتی و پێکەوەبوون دەبێت".

هاوڵاتی  جۆ بایدن سه‌رۆکی ئه‌مریکا ئامادەکاری دەکات بۆ دەستپێکردنی پێشنیاری دووبارە هەڵبژاردنەوە لە مانگەکانی دوای هەڵبژاردنی نوێکردنەوەی نیوەی کۆنگرێس که‌ لە ناوەڕاستی مانگی تشرینی دووەم به‌ڕێوه‌ ده‌چێت، بە گوێرەی قسەی چەند یاریدەدەر و هاوپەیمانێک کە جۆ بایدن ئەگەری دووبارە خۆهەڵبژاردنەوەی هەیە لە  ساڵی 2024 بەرامبەر دۆناڵد ترامپی سەرۆکی پێشوو. پێشنیاره‌که‌ی بایدن بۆ دووباره‌ کاندیدکردنه‌وه‌ پێشنیارێکی قورسە و دژى ڕپرسییه‌کانه‌ چونکه‌ زۆربەی دیموکراتەکان کاندیدێکی تریان پێ باشترە  لە بایدن ی ته‌مه‌ن 79 ساڵ ، بەڵام ئەوانەی نزیک لە بایدنن له‌ڕووی سیاسەتی یاسادانان و ئابووری و بیانییه‌وه‌ به‌سه‌رکه‌وتوو وەسفی دەکەن و پابەندن بە نکۆڵیکردن لە گەڕانەوەی ترامپ بۆ ئۆفیسی سەرۆکایەتی. ژماره‌یه‌ک ئه‌ندامی دیمۆکراتی کۆنگرێس بەم دواییانە پێشنیاریان کردووە بایدن ڕێگا بۆ جێگرێکی گەنجتر دروست بکات، لە کاتێکدا هەندێکی تر بە شێوەیەکی ئاشکرا ڕەتیان کردەوە کە دووبارە هەڵبژاردنەکەی پەسەند بکەن. بە پێی شیکردنەوەی ڕاپرسییەکان، ڕێژەی ڕەزامەندی بایدن تەنها نزیکەی 40٪ ە.

هاوڵاتی ئەمریكا ژمارەیەك كۆمپانیاو خاوەن كۆمپانیا بەتۆمەتی ساغكردنەوەی نەوتی ئێران و دەربازكردنی ئەو وڵاتە لەگەمارۆكانی سەر كەرتی نەوتەكەی سزا دەدات، یەكێك لەو كەسانەش كە سزادراوە هاووڵاتییەكی بەریتانی-عێراقییە. ئێران بەهۆی گەمارۆكانی ئەمریكا كە لەلایەن سەرۆكی پێشوی ئەمریكاوە  سەپێنرابوو هەناردەی رۆژانەی نەوتەكەی لەنزیكەی دوو ملیۆن و 400 هەزار بەرمیلەوە بۆ 250 هەزار برمیل دابەزیبوو، زیاتر لەساڵێكە توانیویەتی بەشێوازی جیاواز نەوتەكەی ساغبكاتەوە، كەیەكێك لەو رێگایانەش تێكەڵكردنی نەوتەكەیەتی لەگەڵ نەوتی عێراق و رەوانەكردنی بۆ بازاڕەكانی جیهان. هەوڵەكانی ئێران بەهاوكاریی تۆڕێكی بەرفراوان لەبازرگان و دامەزراوەكان توانیویەتی فرۆشی نەوتەكەی بۆ زیاتر لە دوو ملیۆن بەرمیل بەرزبكاتەوەو ئەوش ئەمریكای زۆر تووڕە كردووە. فرۆشتنی نەوتی ئێران بەناوی عێراقەوە رۆژنامەی (وۆڵستریت جۆرناڵ) لەئەمریكا ئاشكرای كردووە؛ تۆڕێك لەبازرگان و بەرپرسانی ژمارەیەك كۆمپانیا لەوڵاتانی كەنداو ئیمارات و عێراق بەهاوكاریی بەرپرسان و بازرگانانی ئێران نەوتی ئێرانیان لەڕێگەی كەشتیی نەوتهەڵگرەوە بۆ سنوری ئاویی نێوان ئەو دوو وڵاتە گواستووەتەوەو تێكەڵی نەوتی عێراقیان كردووە بۆ ئەوەی تاران لەگەمارۆ ئابورییەكان و سزاكانی سەر كەرتی نەوت رزگار بكەن. واشنتۆن دوای ماوەیەك چاودێریی ئەو تۆڕو كۆمپانیایانە بۆی ئاشكرابووە كەشتییە نەوتییەكانی ئێران نەوتی وڵاتەكەیان بۆ ئوم قەسر گواستووەتەوەو هەندێكجار نەوتەكەیان تێكەڵ بەنەوتی كەشتییە نەوتهەڵگرەكانی عێراق كردووە لەهەندێك حاڵەتیشدا بەڵگەی ساختە بۆ كەشتییە نەوتهەڵگرەكانی ئێران بەناوی نەوتی عێراقەوە دروستكراوە. وۆڵستریت جۆرناڵ لەزاری ژمارەیەك بەرپرسی ئەمریكا ئاماژەی بەوە كردووە، كەسێك بەناوی (سەلیم ئەحمەد سەعید) كەخەڵكی عێراقەو دانیشتوی وڵاتی بەریتانیایە سەرپەرشتیی ئەو هەنگاوانەی كردووە بۆ ساغكردنەوەی نەوتی ئێران. ئەو كەسە خاوەنی ژمارەیەك كۆمپانیای گواستنەوەی خزمەتگوزاریی كەشتیوانی و بازرگانیی نەوتە كە بەناوی (FZE) تۆماركراوە، هاوكات پشكدارێكی سەرەكیی كۆمپانیایەكی گواستنەوەی نەوتە بەناوی (AISSOT). نەوتی ئێران جێ بەنەوتی عێراق لێژ دەكات ئێران رایگەیاندووە ئاستی بەرهەمهێنانی رۆژانەی نەوتەكەی لەكەمتر لەسێ ملیۆن بەرمیلەوە و بۆ سێ ملیۆن و 800 هەزار بەرمیل لەڕۆژێكدا بەرزكردووەتەوە، بۆیە روونە بەرزكردنەوەكە پەیوەندیی بەفرۆشی زیاتری نەوتی ئەو وڵاتە لەبازاڕەكانی جیهاندا هەیە.  جەواد ئەوجی، وەزیری نەوتی ئێران لە رێكخراوی وڵاتانی هەناردەكاری نەوت ئاشكرایكردووە لەسەرەتای وەرزی بەهار تایەكەم مانگی هاوینی ئەمساڵ رێژەی هەناردەی نەوت و غازو بەرهەمە نەوتییەكان لەنێوان 540% بۆ 550% بەرزكردووەتەوە بەواتایەكی دیكە هەناردەكردن زیاتر لەپێنج هێندە بەرزكراوەتەوە. بەوتەی زۆربەی سەرچاوەكانی ئێران ئاستی هەناردەی نەوتی وڵاتەكە بۆ چین بەشێوەیەكی بەرچاو بەرزبووەتەوەو لەبەرامبەریشدا بەپێی ئەو رێژانەی كە چین لەكڕینی نەوتی وڵاتان ئاشكرای كردووە، كڕینی نەوت لەعێراق كەمیكردووە. رێژەی هەناردەی نەوتی عێراق بۆ چین لەچەندمانگی رابردوودا 36% دابەزینی بەخۆیەوە بینیوەو لەبەرامبەردا ئاستی هەناردەی نەوتی ئێران و ڤەنزوێلا كە لەگەڵ نەوتی مالیزیا رەوانەی چین دەكرێت 144% بەرزبوونەوەی بەخۆیەوە بینیوە. ئەمریكا لەفرۆشی نەوتی ئێران تووڕەیە وەزارەتی گەنجینەی ئەمریكا تەنها چەند كاتژمێر دوای ئەوەی ئێران رایانگەیاند؛ گەڕانەوەیان بۆ رێككەوتنی ئەتۆمیی، پەیوەندیی بەمامەڵەی واشنتۆن لەگەڵ تاران هەیە حەوت سزای نوێی راگەیاند كەدژی كەرتی نەوتی ئێران بوو. وەزارەتی گەنجینەی ئەمریكا لەبەیاننامەیەكدا بڵاویكردەوە شەش كۆمپانیای وڵاتانی چین و ئیمارات و رۆژهەڵاتی ئاسیاو كەشتییەكی نەوتهەڵگری سزا داوە بەتۆمەتی ئەوەی ئاسانكارییان بۆ ساغكردنەوەی نەوتی ئێران كردووە، لەكاتێكدا نەوتی ئەو وڵاتە لەژێر سزاكانی ئەمریكادایە. لەڕاگەیەنراوی گەنجینەی ئەمریكا ئاماژە بەوەكراوە ئەو شەش كۆمپانیایەو كەشتییە نەوتهەڵگرەکان بەبەهای دەیان ملیۆن دۆلار نەوتی ئێرانیان بەنهێنی و بەبەڵگەی ساختەوە لەبازاڕەكانی جیهان فرۆشتووە. رۆژنامەی وۆڵستریت جۆرناڵ، رۆژێك پێش بەیاننامەكەی وەزارەتی گەنجینەی ئەمریكا بڵاویكردبووەوە كە ژمارەیەك كەشتی نەوتهەڵگر بەئاڵای وڵاتانی دیكەوە نەوتەكەی رەوانەی سنورە ئاوییەكانی عێراق كردووەو لەوێشەوە بەبەڵگەنامەی ساختە ئەو نەوتە رەوانەی بازاڕەكانی جیهان كراوە. ئەگەرچی زیاتر لە 40 ساڵ ئێران لەژێر سایەی سزاكانی ئەمریكادا رووبەڕووی كێشەی قووڵی ئابوریی بووەتەوەو پێشبینیی دەكرا دوای ساڵی 2018 هاوكات لەكشانەوەی ئەمریكا لەڕێككەوتنی ئەتۆمیی، ئابوریی ئێران هەرەسبهێنێت، چونكە واشنتۆن رایگەیاند دەبێت داهاتی نەوتی ئێران بگاتە سفر. ئابوریی ئێران كە لەڕابردودا 90٪ی پشتی بەداهاتی نەوت دەبەست لەئێستادا رووبەڕووی كیشەی زۆر بووەتەوە، بەڵام بەرپرسانی ئەو وڵاتە لەگەڵ ئەوەی دانیانناوە بەوەی كەكۆی داهاتی بەرهەمە نەوتییەكان لەساڵێكدا لە 113 ملیار دۆلارەوە بۆ 13 ملیار كەمیكردووە بەڵام لەدوو ساڵدا بەشێویەكی بەرچاو فرۆشی نەوتیان زیادی كردووە. ئێران پێش سزاكانی ساڵی 2018ی ئەمریكا رۆژانە نزیكەی سێ ملیۆن بەرمیل نەوتی رەوانەی بازاڕەكانی جیهان كردووە، كە ئەو رێژەیە بەهۆی سزاكانەوە بۆ 250 هەزار بەرمیل دابەزی. بەپێی راپۆرتێك كەپێشتر رۆژنامەی وۆڵستریت جۆرناڵی ئەمریكی بڵاویكردووەتەوە ئێران لەڕێگەی 200 كەشتی نەوتهەڵگر كە بەكەشتیی رۆحەكان ناسراون بەئاڵای وڵاتانی دیكە یان هەندێكجار بەبێ ناونیشتان توانیویەتی رۆژانە نزیكەی یەك ملیۆن و 400 هەزار بەرمیل نەوت بەنهێنی رەوانەی بازاڕەكان بكات . ئێران لەماوەی رابردوودا فڕۆشتنی نەوتەكەشی بۆ چین زیاتر لە 800 هەزار بەرمیل بەرزكردووەتەوە بۆیە پێدەچێت هەموو ئەمانە وایكردبێت تاران لەئاست داواكارییەكانی واشنتۆن، بەتایبەت گەڕانەوەو پابەندبوون بە رێككەوتنی ئەتۆمییەوە بێباك بێت، لەبەرامبەردا ئەمریكاش سزاكانی توندبكاتەوە بۆ پاشەكشێ بەتاران. 

هاوڵاتی دوای ئەوەی زیاتر لە نۆ مانگ بەسەر هەڵبژاردنەكانی پەرلەمانی عێراقیدا تێپەڕدەبێت و دوای دەیان كۆبوونەوەی چەندین كاتژمێری ئاشكراو نهێنی، پەرلەمانی عێراق تەنیا توانیویەتی لەهەڵبژاردنی سەرۆكێك بۆ خۆی و هەردوو جێگرەكەی و درووستكردنی لیژنەكاندا سەركەوتوو بێت، تاوەكو ئێستاش نەیتوانیوە حكوومەت درووستبكات و دۆخ و گرفتە سیاسییەكانی وڵاتیش ئاڵۆزتربووەو پەرلەمانیش كەوتووەتە بەردەمی رەخنەی زۆرینەی عێراقییەكان. بەپێی ماڵپەڕی ئەنجومەنی نوێنەرانیش لەو ماوەیەدا ئەم خولەی پەرلەمان تەنیا نۆ دانیشتنی فەرمی ئەنجامداوە جگە لە دوو دانیشتنی نائاسایی و كتوپڕ، هەر ئەمەش وایكردووە كەئەم دەزگا تەشریعییە لەبەر كەمی كارەكانیان بەرامبەر هاووڵاتیان و بەخشینی سودو بەرژەوەندییەكی زۆر بۆخۆیان بكەوێتە بەر رەخنە. بەپێی راپۆرتەكە هەر ئەندامێكی ئەنجومەنی نوێنەران كەژمارەیان (329) كەسە، 6 ملیۆن و 400 هەزار دینار وەردەگرن، ئەمەجگە لەئیمتیازاتی تر كەنزیكدەبێتە لە 12 ملیۆن دینار. ئەحمەد تەها روبێعی پەرلەمانتار بەڕۆژنامەی سەباحی نیمچە رەسمی حكومەتی عێراق راگەیاندووە:" ئەركی سەرەكی پەرلەمانتار بەپێی دەستورو پەیڕەوی ناوخۆیی ئەنجومەنی چاودێری و یاسادانانە"، ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد:" ئەو رێگرییانەی كەئێستا هەیەو وایكردووە كەدانیشتنەكان كەمببێتەوە مانای ئەوە نییە پەرلەمانتاران بەكاری خۆیان هەڵناسن و چاودێری دەزگاو دامەزراوە تەنفیزییەكان ناكەن، بەتایبەت زۆرینەیان دابەشی سەر لیژنەكان كراون و ژمارەیەكی زۆر لەهاوكارانی كارەكانی خۆیان ئەنجامدەدەن". هەر دەربارەی ئەو دۆخە حەیدەر سەلمانی چاودێری سیاسی دەڵێت: " لەگرنگترین ئەو خاڵانەی كەئێستا مایەی مشتومڕی كۆمەڵگای عێراقییە سودی ئەم پەرلەمانەیە لەبەرامبەر ئەو ئیمتیازاتە زۆرەی كە وەریدەگرن"، ئاماژە بۆ ئەوەشدەكات " ئەم خولی پێنجەمە هیچ شتێكی پێشكەشنەكردووە، دۆخی سیاسیی هەروەك خۆیەتی و ئاڵۆزە، ئەمە جگە لەدەستلەكاركێشانەوەو كشانەوەو داگیركردنی باڵەخانەی ئەنجومەنەكەش". ئەو چاودێرە سیاسییە دەڵێت:" ئەندامانی پەرلەمان بۆ خزمەتگوزارییەكانی ماڵەكانیان پارەیەكی زۆر وەردەگرن، ئەمە جگە لەخەرجی و مەسروفاتی بەنزین و پاسەوان و میوانداری، بەپێی یاساش ئەگەر یەك ساڵیش پەرلەمانتاربن بەڕێژەی لەسەدا 80ی موچەكانیان خانەنشین دەكرێن". جەختیش لەوەدەكاتەوە: "ئەم پەرلەمانە ناچالاكترین پەرلەمانی جیهانەو ئەندامەكانیان وادەزانن دەركردنی بەیاننامەو درووستكردنی گرووپ چاتی وەتسئاپ چالاكیی گەورەیە". بەبڕوای بەشێك لەچاودێرانیش گرفتی سەرەكی ئەم خولەی پەرلەمان جێبەجێنەكردنی زۆرینە خاڵەكانی پەیڕەوی ناوخۆیی پەرلەمانەو تائێستاش هیچ چاودێرییەكی راستەقینەو كاریگەر لەسەر كارەكانی پەرلەمان نییە. دەربارەی بوونی ئیمتیازاتێكی زۆریش بۆ ئەندامەكانی ئەنجومەن، چاودێران بڕوایان وایە شێوازی سیستەمەكە وایكردووە پەرلەمانتار ئەو هەموو ئیمتیازەی هەبێت و بەپێی یاسا دەركراوەكانی خولەكانی پێشووتر جێبەجێدەكرێت. بەپێی زانیارییەكانیش بودجەی ساڵانەی (سەرۆك كۆمارو سەرۆك وەزیران و پەرلەمانتاران و وەزیرەكان و پلەتایبەتەكان) و فەرمانبەران و پاسەوانەكانی هەرسێ دەزگا باڵاكەی عێراق زیاتر لە 308 ملیار دینارە، كەهەر بەتەنیا بودجەی پەرلەمانی عێراق بە(سەرۆك و جێگرەكان و پەرلەمانتاران و پلەتایبەتەكان و پاسەوان و فەرمانبەرەكانیەوە) زیاترە لە 229 ملیار دینار.

 هاوڵاتی تادێت دیمەنی ئاڵۆزی و نائارامی سیاسی لەعێراقدا لێڵتر دەبێت و ناكۆكی لایەنە سیاسییەكان لەسەر پێكهێنانی حكومەتی نوێ و پەرلەمان و تەواوی دامەزراوە دەستوورییەكانی دیكە قوڵتر دەبێتەوە و بەرەو تونێلێك هەنگاو دەنێت كە ئەوسەری دیار نەبێت، تەنانەت هەر بەتەنیا لەسنورێكی دیاریكراودا رانەوەستاوە، بەڵكو درێژبووەتەوە  بۆ ناو كۆی كایە سیاسییەكانی ئێستای حوكمڕانی. هەرچەندە لەچەندڕۆژی رابردوودا جێنین پلاسخارت بەناوی نەتەوەیەكگرتووەكانەوە لەگەڵ زۆرینەی سەركردە سیاسییەكانی عێراقدا كۆبوەوەو هەوڵیدا دەستپێشخەرییەك بۆ چارەسەری ناكۆكییەكان بەئەنجام بگەیەنێت، بەڵام وادیارە ناكۆكییەكان لەسەر دووبارە داڕشتنەوەی چوارچێوەی حوكمڕانی و سیاسی و دەستووری ئەوەندە قوڵبێت كە بەئاسانی هیچ لایەنێك نەتوانێت سازشی لەسەر بكات، بەتایبەت كە لەئێستادا سەدر داوای دووبارە هەڵبژاردنەوەی پەرلەمان دەكات و لایەنەكانی چوارچێوەی هەماهەنگیش هەرچەندە بەئاشكراو راستەوخۆ دژی ئەو بۆچوونە نەوەستاونەتەوە بەڵام مەرجی وا سەختیان داناوە كەجارێكی تر عێراقی گەڕاندووەتەوە بۆ خاڵی سفر و چوارچێوەی سەرەتای پرۆسەی سیاسی لەساڵی 2003. ئەمە لەكاتێكدایە هەندێك لایەن هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان و ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختە بەچارەسەرێكی سیحری دەزانن بۆ دۆخی عێراق، بەڵام ئەو پرسیارەی كە لێرەدا سەرهەڵدەدات ئەوەیە ئایا دووبارە ئەنجامدانەوەی نمایشەكە هەمان دەرئەنجامی نییە؟ ئایا حزب و لایەنێك بەتەنیا دەتوانێت زۆرینەی كورسییەكان بباتەوەو حكومەت دروستبكات؟. بەڵام ئایا شێوازەكانی ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پێشوەختە چۆن دەبێت؟! لەكاتێكدا دۆخی عێراق ئێستا لەسەر لێواری تەقینەوەدایەو 10 مانگ نابێت هەڵبژاردنێكی پێشوەختەی دیكە ئەنجامدراوە. سازدانی هەر هەڵبژاردنێكی نوێ لەعێراق بەر لەهەموو شێك پێویستی بەهەمواركردنەوەی یاسای هەڵبژاردنەكانە، كەئەمەش پێویستی بەدانیشتنی پەرلەمانی هەیەو لەئێستادا بەهۆی پەكخستنی دانیشتنەكانی پەرلەمانەوە ئەمە قورسە. لەدەستوری عێراقیشدا بەپێی ماددەی (64)ی تەنیا دوو رێگەی بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان دیاریكردووە: رێگای یەكەم: یەك لەسەرسێی ئەندامانی پەرلەمان واتە لەكۆی (329) ئەندام (110) ئەندام نووسراوێك پێشكەش بكەن و داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بكەن و پەرلەمان بەزۆرینەی رەها واتە (50+1)ی دەنگی ئەندامەكانی داواكارییەكە پەسەندبكات. بەگوێرەی ئەم رێگا دەستورییە دوای پێشكەشكردنی داواكاری، هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان پێویستی بە دەنگی (165) ئەندامی پەرلەمان هەیە لەكۆی (329) ئەندام. رێگای دووەم: سەرۆكوەزیران بەڕەزامەندی سەرۆك كۆمار داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بكات. ئەم رێگایەش لەئێستادا ناتوانرێت پەنای بۆ ببرێت چونكە مستەفا كازمی سەرۆكوەزیران و بەرهەم ساڵح سەرۆك كۆمار هەردووكیان  لەئێستادا كاربەڕێكەرن و لەبەردەم خولی ئێستای پەرلەماندا هەڵنەبژێردراون و ناتوانن داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بكەن. ئەمیر دەعمی پسپۆڕی یاسایی عێراقی لەلێدوانێكیدا بە رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت) دەڵێت:" هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بەپێی میكانیزمی پێشكەشكردنی داواكاری لەلایەن سەرۆك وەزیرانەوە بۆ سەرۆك كۆمار نادروستە، چونكە سەرۆك كۆمار لەلایەن پەرلەمانی ئێستاوە هەڵنەبژێردراوە‌و سەرۆك وەزیرانیش ویلایەتەكەی تەواو بووە، بۆیە ناكرێت بودجە بۆ حكومەت تەرخانبكرێت بەمەبەستی سازدانی هەڵبژاردن". ئەو پسپۆڕە یاساییە جەخت لەوەدەكاتەوە:  "كە تاكە رێگە بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان هەڵبژاردنی سەرۆك كۆمارو پێكهێنانی حكومەتە بۆ ماوەیەكی كاتی دیاریكراو، تاوەكو شەرعیەت وەربگرێت بەئاڕاستەی تەرخانكردنی بودجە بۆ سازدانی هەڵبژاردن". لەبارەی دادگای فیدڕاڵیشەوە ئەو پسپۆڕە پێی وایە" دادگای فیدراڵی جەختی لەسەر ئەوە كردووە كەحكومەتە كاربەڕێكەرەكان ناتوانن ئەو بڕیارانە بدەن كە رەهەندی سیاسی‌و ئابوری‌و كۆمەڵایەتییان هەیە، واتە بەپێی ئەم میكانیزمە ناتوانرێت پەرلەمان هەڵوەشێندرێتەوە". واشدەردەكەوێت بەم نزیكانە ئەوسەری تونێلەكەی دۆخی عێراق دیارنەبێت و هەموو دەستپێشخەری و چارەسەرە سیاسییەكان بەهۆی ناڕازیبوونی لایەنەكانەوە لەبازنەیەكی بۆشدا بخولێنەوە و دووبارە بگەڕێینەوە چوارچێوەی یەكەم.

هاوڵاتی راوێژكاری دارایی سەرۆك وەزیرانی عێراق ، سه‌باره‌ت به‌ پەسەندكردنی بودجەی زیاتر لە ساڵێكی دارایی بۆ عێراق ڕوونکردنه‌وه‌ ده‌دات، هاوكات ئاماژەی بە مەرجەكانی جێبه‌جێکردنی بڕیارێکی له‌و جۆره‌ كرد.  له‌و باره‌یه‌وه‌ مەزھەر محەممەد ساڵح ڕاوێژکاری دارایی مسته‌فا کازمی سه‌رۆک وه‌زیرانی عێراق به‌ ئاژانسی فه‌رمی هه‌واڵی عێراقی ڕاگه‌یاندووه: "لە یاسای هەمواركراوی بەڕێوەبردنی دارایی ژمارە 6ی ساڵی 2019 ئاماژە بە پەسندكردنی بودجەی گشتی دەكات لەسەر بنەمای ساڵانە، بەو پێیەی ئەو رەشنووسە یاسایەی كە لەلایەن دەسەڵاتی جێبەجێكردنەوە دەنێردرێت بۆ ئەنجومەنی نوێنەران وەک یاسایەک کە پێی دەوترێت یاسای بودجەی گشتی فیدراڵی. هاوکات ئاماژە بەوەشدەکات کە"عێراق ستراتیژێك دەگرێتەبەر بۆ بودجەی گشتی كە بۆ سێ ساڵی داهاتوو درێژدەبێتەوە و هاوتەریبە لەگەڵ پێوەرەكانی پلانی گەشەپێدانی ئابووری ئەو وڵاتە، بەڵام ساڵانە هەمواردەکرێتەوە .   وتیشی " پێشنیارێک ھەیە کە بودجەی گشتی بۆ زیاتر لە ساڵێکی دارایی پێویستی بە هەموارکردنەوەی یاسای کاریگەرانەی بەڕێوەبردنی دارایی هەیە، وازهێنان لە بودجەی ساڵانە و گۆڕینی شێوازەکانی بودجە کە بۆ ژمارەیەک ساڵ پەسەند دەکرێن. روونیشیکردەوە کە "پێشنیاره‌كه‌ له‌ ئه‌زموونه‌ داراییه‌كانی جیهاندا جێبه‌جێ نه‌كراوه‌، بۆیه‌ پێویسته‌ له‌گه‌ڵ یه‌كێك له‌ رێكخراوه‌ داراییه‌ نێوده‌وڵه‌تییه‌ فره‌لایه‌نه‌كان، كه‌ عێراق ئه‌ندامه‌تی ئه‌و پرسه‌ تاوتوێبکرێت‌، بۆ ئه‌وه‌ی دیراسە بكرێت به‌ گوێره‌ی ئه‌و بیرۆکه‌یه‌ و سیستەمی پەسەندکراو لە دارایی گشتی و بەکارهێنانە جیهانییەکانی و بۆ هەڵسەنگاندنی کاریگەرییە یاساییەکان ، ھەروەھا حیساباتی پەیوەست بە بنەماکانی حوکمڕانی بودجەی گشتی لەم جۆرە.    

هاوڵاتی بەشدار حەسەن پارێزەری گیراوانی بادینان بە هاوڵاتی رایگەیاند: "یاداشتێكیان داوەتە نوسینگەی سلێمانی پەرلەمانی عێراق سەبارەت بەدروستكردنی ئاستەنگ بۆ ئازادكردنی بەمەرجی دەستگیركراوانی بادینان". وتیشی: یاداشتێكی تیمی پارێزەرانی دەستگیركراوانی بادینان گەیەندراوەتە سۆران عومەر پەرلەمانتاری عێراق تا بگەیەندرێتە پەرلەمانی عێراق سەبارەت بە بارودۆخی تەندروستی گیراوان و داواكاریان بۆ ئازادكردنیان بەمەرج. هەر ئەمرۆ لەسلێمانی ژمارەیەك چالاكوان و رۆژنامەنوس و  كەسوكاری بەشێك لەگیراوانی چاكسازی هەولێر، لەبەردەم دادگای سلێمانی خۆپیشاندانیان ئەنجامدا و داوایان كرد دەستگیركراوانی بادینان ئازاد بكرێن. سۆران عومەر پەرلەمانتاری عێراق لە فەیسبووكی خۆی نوسیوێتی: "لەئێستادا ٥۳ دەستگیكیراو بیست ڕۆژە زۆرینەیان لەزیندان مانیان گرتووەو لەدۆخێكی خراپی تەندروستیدا  بەهۆی ئەوەی ئاستەنگیان خستۆتە بەردەم ئازادكردنی بەمەرج".  راشیگەیاند: "گیراوانی بادینان باجی هەڵوێستە مەدەنیەكان دەدەن و ئەو سزایەی بەسەریاندا سەپێنرا تۆڵەی سیاسی و بەكارهێنانی دادگابوو بۆ سەركوتی ئازادی".

هاوڵاتی بۆ ئەنجامدانی مه‌راسیمی عاشورا و سه‌ردانیکردنی مه‌زاره‌ پیرۆزه‌کانی شیعه‌ له‌نه‌جه‌ف و که‌ربه‌لا زیاتر لە ١٧ هەزار كەس سەردانی عێراقیان كردووە. له‌وباره‌یه‌وه‌ له‌ڕاگه‌یه‌ندراوێکدا دەسەڵاتی فڕۆکەوانی مەدەنی ئاشکرای کردووه‌ "فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی نەجەف 12 هەزار و 150 سەردانكەری پێشوازیلێكراوە، هاوكات فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی بەغداش لەم رۆژانەدا 5 هەزار و 500 سەردانكەری پێشوازی لێكراوە لە نەتەوە جیاوازەكان، بە مەبەستی ئەنجامدانی مەراسیمی سەردانكردنی ئیمام حوسێن درودی خوای لەسەر بێت، بەبۆنەی یادی عاشوراوە”.  ئاماژەی بەوەشکرد، "هەوڵی خزمەتگوزاریی گەورە لەلایەن ئیدارەی فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی بەغدا و نەجەفەوە دەکرێت لەڕێگەی هەماهەنگییەکی گەورە لەنێوان لایەنە پاڵپشتەکان و دەسەڵاتی گەشتوگوزار بەمەبەستی دابینکردنی هەموو ئاسانکارییەکی پێویست بۆ سەردانکەران".  مه‌راسیمی عاشورا ساڵانه‌ له‌لایه‌ن په‌یڕه‌وانی مه‌زهه‌بی شیعه‌وه‌ له‌پارێزگاکانی ناوه‌ڕاست و باشووری عێراق ئه‌نجامده‌درێت.

هاوڵاتی دوای پێنج ساڵ لە ئازادکردنی موسڵ ، پارێزگاری نەینەوا واژۆی لەسەر گرێبەستی نوژەنکردنەوەی فڕۆکخانەی مۆسڵی نێودەولەتی دەکات. رەفعەت سمۆ، جێگری پارێزگاری نەینەوا بۆکاروباری کارگێری بە هاوڵاتی وت"ئەمڕۆ لەمەراسیمێکی تایبەتدا و بە ئامادەبوونی نەجم جبوری، پارێزگاری نەینەوا هەروەها بەرپرسانی ئیداری پارێزگایەکە ، واژۆ لەسەر پرۆژەی نۆژەنکردنەوەی فڕۆکخانەی نێودەوڵەتی مۆسڵ کرا" "فڕۆکەخانەی نێو دەوڵەتی موسڵ لەلایەن کۆمپانیاییەکی تورکییەوە جێبەجێ دەکرێت، ئەمڕۆ بە ئامادەبوونی مستەفا کازمی سەرۆک وەزیرانی عیراق بەردی بناغە بۆ نوژەنکردنەوەی فڕۆکەخانەکە دانرا، بێگومان ئەمە دەبێتە هەنگاوێکی زۆر باش لەبواری ئاوەدانکردنەوەی شارەکە هەروەها بەتەواوبونی پرۆژەکە تەواوی خەڵکی مۆسڵ و عیراق سوود لێی وەردەگرن" فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی موسڵ لە1920بنیاتنراوە، ئەوکاتەی بەریتانیا حوکمی عیراقی دەکرد، لەساڵی1922لە فڕۆکەخانەی سەربازییەوە بۆ مەدەنی گۆڕا، ئەمە دووەمجارە ئیمزا لەسەر پڕۆژەی نوژەنکردنەی فڕۆکەخانەکە دەکرێت، پارساڵ لەکانونی دووەمی2021 کۆنوسێکی لێکتێگەیشتن لەنێوان دەسەڵاتی فڕۆکەوانی مەدەنی عیراق و کۆمپانیای فڕۆکەخانە نێودەوڵەتییەکانی پاریس واژۆکرا. فڕۆکەخانەی نێودەوڵەتی موسڵ حەوت ساڵە دەرگاکانی داخراون، لەناوەراستی 2014داعش دەستیگرت بەسەر فڕۆکەخانەدا وکردی بە بنکەیەکی سەربازی،جگە لە روخاندنی و وێرانکرنی، دەیان بۆمبی مەترسیداریشی دوای خۆی بەجێهێشت، بۆمبە چێنراوەکان بەهاوکاری دارایی ئەمریکا و لەرێی دوو کۆمپانیای تایبەتمەندەوە بە 18مانگ هەڵگیرانەوە، لەتشرینی دووەمی2019یشدا رادەستی حکومەتی خۆجێیی نەینەوا کرایەوە تا نۆژەنی بکاتەوە.

هاوڵاتی لەڕاگەیەندراوێکدا حەشدی شەعبی ئاشکرای کردووە بەهاوکاری سوپای عێراق ئۆپەراسیۆنێکیان بە ئامانجی راوەدوونانی پاشماوەکانی رێکخراوی تیرۆریستیی داعش لە پارێزگای دیالە دەستپێکردووە. فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەکانی حەشدی شەعبی لە پارێزگای دیالە رۆژھەڵاتی عێراق، تاڵب موسەوی دەستپێکردنی ئۆپەراسیۆنێکی بە ئامانجی راوەدوونانی پاشماوەکانی رێکخراوی تیرۆریستیی داعش لە پارێزگاگە راگەیاند. بەپێی راگەیەندراوێکی دەستەی حەشدی شەعبی، تاڵب موسەوی فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەکانی حەشدی شەعبی لە پارێزگای دیالە رایگەیاندووە: پشت بە زانیارییە ھەواڵگرییەکان، سوپای عێراق و ھێزەکانی لیوای ٢٠، ٢٤، ٦٢ و ١١٠ی سەربە فەرماندەیی ئۆپەراسیۆنەکانی حەشدی شەعبی لە دیالە، ئۆپەراسیۆنێکی ھاوبەشیان لە باکووری قەزای میقدادییە (شارەبان) باکووری رۆژھەڵاتی پارێزگاکە دەست پێ کردووە. ئاماژەی بەوەیشداوە کە ئۆپەراسیۆنەکە لە چوار میحوەری باکووری قەزای میقدادییە ئەنجام دەدرێت. موسەوى راشیگەیاندووە کە ئامانج لە ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنەکە، راوەدوونانی پاشماوەکانی رێکخراوی تیرۆریستیی داعشە لە ناوچەکانی باکووری قەزای میقدادییە.

هاوڵاتی پسپۆڕێکی یاسایی عێراقی بڕوای وایە لەئێستادا سەرۆککۆمار و سەرۆکوەزیرانی عێراق کاربەڕێکەرن و ناتوانن داوای هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بکەن، ئاماژە بۆ ئەوەش دەکات تاكە رێگە بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان هەڵبژاردن سەرۆك كۆمارو پێكهێنانی حكومەتە بۆ ماوەیەكی كاتیی دیاریكراو. ئەمیر دەعمی پسپۆڕی یاسایی عێراقی لەلێدوانێکیدا بە رۆژنامەی (شەرقولئەوسەت)ی ڕاگەیاندووە" هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان بەگوێرەی میكانیزمی پێشكەشكردنی داواكاری لەلایەن سەرۆك وەزیرانەوە بۆ سەرۆك كۆمار نادروستە، چونكە سەرۆك كۆمار لەلایەن پەرلەمانی ئێستاوە هەڵنەبژێردراوە‌و سەرۆك وەزیرانیش ولایەتەكەی تەواو بووە، بۆیە ناكرێت بودجە بۆ حكومەت تەرخان بكرێت بەمەبەستی سازدانی هەڵبژاردن. ئەو پسپۆڕە یاساییە جەخت لەوەدەکاتەوە کە "تاكە رێگە بۆ هەڵوەشاندنەوەی پەرلەمان هەڵبژاردن سەرۆك كۆمارو پێكهێنانی حكومەتە بۆ ماوەیەكی كاتیی دیاریكراو، تاوەكو شەرعیەت وەربگرێت بەئاڕاستەی تەرخانكردنی بودجە بۆ سازدانی هەڵبژاردن". لەبارەی دادگای فیدڕاڵیشەوە ئەو پسپۆڕە پێی وایە" دادگای فیدراڵی جەختی لەسەر ئەوە كردووە حكومەتە كاربەڕێكەرەكان ناتوانن ئەو بڕیارانە بدەن كە رەهەندی سیاسی‌و ئابوری‌و كۆمەڵایەتییان هەیە، واتە بەگوێرەی ئەم میكانیزمە ناتوانرێت پەرلەمان هەڵوەشێندرێتەوە".

هاوڵاتی هەزاران كەس بە دروشمی “ئێمە چارەسەرین” لە مەیدانی كارتال لە ئەستەنبوڵ بەشداری میتینگی هەدەپەیان كرد و هاوسەرۆكی هەدەپەش ڕایگەیاند:" هیچ كێشەیەك بەبێ شكاندنی گۆشەگیریی لە ئیمرالی چارەسەر نابێت". پارتی دیموكراتی گەلان (هەدەپە) بە دروشمی “ئێمە چارەسەرین نەك شەڕ و داگیركاری” لە مەیدانی كارتالی لە شاری ئیستەنبول میتینگێكی جەماوەری ئەنجامدا و بە هەزاران كەس بەشداریان تیادا كرد. سەدان ژنی ئەندامی تەڤگەری ژنانی ئازاد (TJA) بە پۆستەری گەورەی سیاسەتمەداری بەندكراوی كورد ئایسەل توغلوك بەشداریان لە میتینگەكە كرد و داوای ئازادكردنی زیندانییە نەخۆشەكانیان كرد. پەروین بوڵدان، هاوسەرۆكی هەدەپە و ژمارەیەك لە سەركردەی پارتە هاوپەیمانەكان و نوێنەری چەندین ڕێكخراوی ژنان و كۆمەڵگەی مەدەنی ئامادەی گردبونەوەكە بوون. هاوسەرۆكی گشتی هەدەپە رایگەیاند: "ئەوانەی كە “دەڵێن من دەسەڵاتم” بە باشی سەیری ئەم وێنەیە بكەن و ئەو كەسانە ببینن كە دەڵێن “ئێمە چارەسەرین”. بوڵدان، ئاماژەی بۆ ئەوەشكرد:" دوای گردبونەوە مەزنەكەی ئامەد، ئەمڕۆ جارێكی تر لەگەڵ گەلی توركیا و گەلی كورد كۆبووینەوە و جارێكی تر دەڵێین ئێمە چارەسەرین و نەخێر بۆ شەڕ". هاوسەرۆكی هەدەپە باسی لەوەشكرد:" هیچ كێشەیەك بەبێ شكاندنی گۆشەگیریی لە ئیمرالی چارەسەر نابێت و  هەدەپە كە دەنگ و توانای بەهێزی هەیە بۆ چارەسەركردنی هەموو كێشەیەك لە توركیا، پارتێكە لەم وڵاتەدا تێدەكۆشێت ئێمە پێمان وایە تاكە چارەسەر بۆ هەموو كێشەكان و هەموو قەیرانەكانی ئەم وڵاتە جێبەجێكردنی بیرۆكەی هەدەپەیە چونكە ئێمە بەرخۆدانمان هەیە".  

هاوڵاتی  مستەفا كازمی سەرۆك وەزیران و محمد حەلبوسی سەرۆكی پەرلەمانی عێراق كۆبونەوەو پێشنیازەكەی كازمییان بۆ  بۆ دەربازبوون لەو قەیرانەی ئێستا تاوتوێكرد. نوسینگەی راگەیاندنی  حەلبوسی رایگەیاند: لەو كۆبونەوەكەیەدا تاوتوێی دوا پێشهاتە سیاسیەكان و دۆخی پەرلەمان كرا، لەگەڵ رێگەكانی پتەوكردنی لێكتێگەیشتن لەسەر ئاستی هێزە سیاسیە نیشتمانییەكان لە چوارچێوەی ئەو پێشنیارەی كازمی پێشكەشی كردبوو بۆ دەربازبوون لەو قەیرانەی ئێستای عێراق. ئاشكراشیكرد: هەردوولا بۆچوونی هاوبەشیان خستەڕوو بۆ پتەوكردنی رێرەوی دەستوری و یاسایی كە بەرژەوەندی هاووڵاتیان لە پێشینەبێت، ئەنجامەكانیش لەبەرچاوبگیرێن كە گوزارشتی ڕاستەقینە لە ئیرادەی گەلی عێراق و خواستەكانی بكات لە پاستنی ئاسایش و سەقامگیری.