غه‌ریب ئه‌حمه‌د په‌رله‌مانتارى عێراق: پرسی ته‌وتین هیچ كێشه‌یه‌كی له‌به‌رده‌مدا نامێنێت

هاوڵاتى   بەبڵاوبوونەوەی تۆمارێكی دەنگیی وەزیری دەرەوەی ئێران رۆڵی قاسم سولەیمانی لەپێناو بەهێزبوونی پێگەی روسیا دژی ئەمەریكا ئاشكرا دەبێت و ئەمە مۆسكۆ دێنێتە دەنگ و لیژنەی ئاسایشی پەرلەمانی ئێران داوای لێكۆڵینەوە دەكات و نزیكەی (20) بەرپرس و كارمەندی وەزارەتی دەرەوەی ئێران بەبڕیاری دەزگای دادوەریی گەشتیان لێ قەدەغە دەكرێت. محەمەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران ئەوەی دركاندوە كە حكومەت دەسەڵاتی بەسەر جموجۆڵ و هەوڵەكانی قاسم سولەیمانیی بەتایبەت لەعێراق و سوریا نەبووەو نەیتوانیوە كۆنتڕۆڵی بكات و ئەوەی سولەیمانی ویستبێتی بەبێ لەبەرچاوگرتنی پێگەی ئێران لە رووی نێودەوڵەتیی لەسوریا و عێراق ئەنجامی داوەو تەنانەت بەخواستی روسیا هەوڵی تێكدانی رێككەوتنی ئەتۆمیی نێوان ئێران و وڵاتانی (5+1)ی داوە. بڵاوبوونەوەی ئەو تۆمارە دەنگییە نهێنییەی زەریف بووەتە هۆی قوڵبوونەوەی ململانێ و ناكۆكییە ناوخۆییەكانی كۆماری ئیسلامی ئێران، بەو هۆیەوە سوپای پاسداران بەیاننامەیەكی دژی وەزارەتی دەرەوە بڵاوكردەوەو حكومەتی بە ناكارامەو رێگر لەبەردەم هەوڵ و جموجۆڵەكانی قاسم سولەیمانی تۆمەتبار كردووەو لەلایەكی دیكەوە سەرۆك كۆماری ئەو وڵاتە سەرەڕای تۆمەتباركردنی سعودیە، دەزگای هەواڵگریی ئێرانی كە بەوەزارەتی (ئیتلاعات) ناسراوە راسپاردووە بۆ ئاشكراكردنی ئەو دەستانەی لەپشت بڵاوكردنەوەی تۆمارەكەوە بوون و هاوكات لیژنەی ئاسایشی پەرلەمانیش داوای روونكردنەوە لەزەریف دەكات. تۆمارێكی حەوت كاتژمێری كۆماری ئیسلامی ئێران دەهەژێنێت  تۆمارە دەنگییەكەی محەمەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران كەدیدارێكی رۆژنامەوانیی حەوت كاتژمێرییە لەگەڵ سەعید لیلاز، پسپۆڕی ئابوریی و رۆژنامەوان  كە زستانی ساڵی (2020) ئەنجامدراوە، بەڵام لەهەفتەی رابردوودا سێ كاتژمێری ئەو تۆمارە دەنگییە لەتەلەفیزتۆنێكی نزیك لەنەیارانی كۆماری ئیسلامی ئێران (ئێران ئینتەرناشناڵ) كە ناوەندەكەی لەلەندەنی پایتەختی بەریتانیایە بڵاوكرایەوەو كاردانەوەی بەرفراوانی لەئاستی ناوخۆو دەرەوەی ئێرانی بەدوای خۆیدا هێناوەو رەنگە شەرمەزارییەكی گەورەی بۆ كۆماری ئیسلامی ئێران لێبكەوێتەوە. زەیف لەبەشێكی ئەو تۆمارە دەنگییەدا كەداوای لە لیلاز كردووە هیچ كات بڵاونەبێتەوە، ئاشكرای دەكات قاسم سولەیمانی، فەرماندەی پێشووی هێزەكانی فەیلەقی (قودس)ی سەر بەسوپای پاسدارانی كۆماری ئیسلامی ئێران بەبێ گوێدانە دیپلۆماسی و سیاسەتی نێودەوەڵەتی بڕیارەكانی خۆی بەسەر وەزارەتی دەرەوەی ئێراندا سەپاندووەو تەنانەت لەكاتی گەیشتن بە رێككەوتنی ئەتۆمیی لەساڵی (2015) سولەیمانی لەژێر گاریگەریی ڤلادیمیر پوتن ، سەرۆكی روسیا ویستوویەتیی ببێتە هۆی تێكدان و سەرنەگرتنی ئەو رێككەوتنە نێودەوڵەتییە چونكە مۆسكۆ پێی وابووە رێككەوتنی ئەتۆمیی پێگەی واشنتۆن لەئاستی جیهان و ناوچەكەدا بەهێزتر دەكات. زەریف دەشڵێت:» گەشتە سیاسی و سەربازییەكانی قاسم سولەیمانی لەسەر خواست و لەژێر دەسەڵات و كۆنتڕۆڵی ئێمەدا نەبووە بەتایبەت لەسوریا و عێراق، گەشتەكەشی بۆ روسیا لەساڵی (2015) لەسەر داوای مۆسكۆ بوو خواستی روسیا ئەوەبوو كە سوپاو هێزە سەربازییە رەسمییەكانی ئێران دوای رێككەوتنی ئەتۆمیی راستەوخۆ پەلكێشی جەنگی سوریا بكات. هەروەها زەریف لەتۆمارە دەنگییەكەدا دەشڵێت:» لەكاتێكدا پێشتر ئێمە هیچ هێزێكی رەسمیمان لەو جەنگەدا بەشدار نەبوو، ئەوەی هەبوو تەنها هێزە خۆبەخشە (عەرەب و ئەفغانی، سوری) بوون». بەپێی وتەكانی زەریف، روسیا هەوڵیداوە لەڕێگەی قاسم سولەیمانییەوە سیاسەتەكانی خۆی لەناوچەكدا بسەپێنێت و ئێران لەئەمەریكا دوربخاتەوە و بەواتایەكی دیكە سولەیمانی بووەتە داردەستی روسیا لەناوچەكەدا. وەزیری دەرەوەی ئێران ئاشكرای كردووە كە دوای رێككەوتنەكە لەكاتێكدا روسیا دەیتوانی لەدەریای سپی-یەوە هێرش بكاتەسەر پێگەی نەیارانی سوریا، بەڵام لەئێرانەوە ئەو كارەی كردو فڕۆكە جەنگییەكانی لەئێرانەوە هەڵدەستان بۆ لێدان لەخاكی سوریا كەئەمەش پەیوەندیی بە رێككەوتنی ئەتۆمییەوە هەبوو روسیا لەهەفتەی كۆتایی واژۆكردنی رێككەوتنەكەی ئێران وڵاتانی (5+1) هەموو هەوڵەكانی خستەگەڕ بۆ ئەوەی ئەو رێككەوتنە واژۆ نەكرێت و سەرنەگرێت. لەبەشێكی دیكەدا زەریف ئاماژە بەوە دەكات كەدوای رێككەوتنی ئەتۆمیی بڕیاربوو فڕۆكەكانی جۆری بۆینگ و ئەیرباس-ی ئێران لەلیستی سزاكانی ئەمەریكا دەربهێنرێن، بەڵام «قاسم سولەیمانی فشاری خستەسەر كۆمپانیا گەشتیارییەكانی بەكارهێنەری ئەو جۆرە فڕۆكانە لەئێران كە گەشتەكانیان بۆ سوریا دەستپێبكەنەوە و تەنانەت جۆن كیری، وەزیری دەرەوەی پێشوی ئەمەریكا بە زەریفی وتووە:» من هەوڵمداوە فڕۆكەكانتان لە لیستی سزاكاندا نەهێڵمەوە، بەڵام گەشتی فڕۆكەكانتان بۆ سوریا گەیشتووەتە شەش هێندەی رابردوو. لەو تۆمارەدا زەریف بەئاشكرا دەڵێت: لەكۆماری ئیسلامی ئێراندا سیاسەتی (دوو لایەنەی دیپلۆماسی و سەربازیی) بوونی نییە، چونكە «گۆڕەپانی سەربازیی بەبنەما وەردەگیرێت  و سیاسەت لەسەر بنەمای هەوڵە سەربازییەكانە و تاران هێز و ئابورییەكی زۆری بۆ ئەو بوارە تەرخان كردووەو بڕیار لەگۆڕەپانەوە»ئیتڵاعات» دێت نەوەك لەدیپلۆماسییەتەوە، بۆیە قاسم سولەیمانیش لەچوارچێوەی ئەو تێڕوانینەدا پێی وابووە دەبێت دیپلۆماسی لەخزمەتی گۆڕەپانەكەدا بێت و بەر بەردەوامیی وەزارەتی دەرەوەی ئێرانی رادەسپارد كە چی بڵێن و چی بكەن. سەبارەت بەكەوتنەخوارەوەی فڕۆكەیەكی گشتیاریی ئۆكرانیا لەساڵی (2020) لەتاران بەهۆی دوو موشەكی سوپای پاسداران كە بڕیاربوو بنكەی سەربازیی ئەمەریكا لە (عەین ئەسەد)ی عێراق بكەنە ئامانج، بەڵام بووە هۆی گیانلەدەستانی  (176) كەس، زەریف ئاشكرای كردووە كە رۆژی دوای تێكشكاندنی فڕۆكەكە، بەشداریی كۆبوونەوەی تایبەت و بەپەلەی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتیمانیی كۆماری ئیسلامی ئێرانی سەبارەت بە رووداوەكە كردووە و داوای كردووە كە ئەگەر ئێران هۆكاری تێكشكاندنی ئەو فڕۆكە ئۆكرانیە بووە، دەبێت راگەیاندن بڵاوبكرێتەوە بۆ ئەوەی بتوانرێت چارەسەری كاردانەوەكان بكرێت، بەڵام بەوتەی زەریف ئامادەبووانی ئەو كۆبوونەوەیە زۆر بە توندی وەڵامیان داوەتەوەو هێرشیان كردووەتە سەری بەشێوەیەك وەك ئەوەی ئەو (كفری شەیتان)ی وتبێت. جەواد زەریف لەدژایەتیی قاسم سولەیمانی پاشگەز دەبێتەوە لەنوێترین لێدوانی زەریف سەبارەت بەبڵاوبوونەوەی تۆمارە دەنگییەكەی، رایگەیاندووە كە ئەو مەبەستی بووە بڵێت گۆڕەپانی سەربازیی و دیپلۆماسیی تەواوكەرو بەهێزكەری یەكترن و قاسم سولەیمانی رۆڵی بەرچاوی هەبووە لەئاشتیی لەئەفغانستان و عێراق هەروەها هەوڵەكانی مایەی شكستی داعش بووە. زەریف لەتویتەرو ئینیستاگرام نووسیویەتی:» قاسم سولەیمانی شەهیدێكی جێی شانازییە و پەیوەندییەكانی نێوانمان بە بەردەوامیی بەرەو قوڵبوونەوە رۆیشتووەو جێگەی سەڕسوڕمانە كە تێڕوانینێكی تایبەت و نهێنیی من بۆچی دەبێتە هۆی ململانێی ناوخۆییەكان لەكاتێكدا دەكرێت ئەو ئەزموونە هەشت ساڵەی من و قاسم سولەیمانی سوودی لێوەربگیرێت». سعودیە تۆمەتبار دەكرێت تۆمارەكەی زەریف لە رۆژی یەكشەممە (25/4/2021) لەلایەن تەلەفیزیۆنی (ئێران ئینتەرناشناڵ) كە بەتەلەفیزیۆنێكی نەیاری كۆماری ئیسلامی ئێران لەقەڵەمدەدرێت بڵاو كرایەوە.  رۆژنامەی (گاردیان)ی بەریتانی و (وۆڵستریت جۆرناڵ)ی ئەمەریكی سەبارەت بەو تەلەفیزیۆنە كەناوەندەكەی لە بەریتانیایە نووسیویانە ئەگەرچی داهات و سەرچاوەی داراییەكانی شەفاف نییە، بەڵام بەپێی سەرچاوەكانی ئەوان لەلایەن سعودیەوە پارە بۆ (ئێران ئینتەرناشناڵ) تەرخان دەكرێت بەمەبەستی دژایەتیی كۆماری ئیسلامی ئێران. حەسەن رۆحانی، سەرۆك كۆماری ئێران لە كۆبوونەوەی لەگەڵ كابینەی حكومەت لەسەر بڵاوبوونەوەی تۆماری دەنگیی محەمەد جەواد زەریف دژی هەنگاوو جموجۆڵەكانی رابردووی قاسم سولەیمانی وتوویەتی: من (32) ساڵە لەئەنجومەنی باڵای ئاسایشی نیشتیمانیی كۆماری ئیسلامی ئێران كارم كردووە و (16) ساڵ سەرۆكی ئەو ئەنجومەنە بووم و لانیكەم (36) ساڵ لە قۆناغە جیاوازەكاندا لەگەڵ سولەیمانی كاری هاوبەشم كردووە سەرەڕای ئەوەی لەكاتی زۆر هەستیاردا ئەركم سیاسەت و دیپلۆماسی و دانوستان بووە لەوە تێدەگەم هەوڵ لەگۆڕەپانی سەربازیی تا چ ئاستێك بۆ دەستكەوتی دیپلۆماسیی گرنگە، چونكە ئەو دوو بوارە دژی یەكتر نین و تەواوكەری یەكترن. رۆحانی ئاماژەی بەوە كردووە كە تۆمارە دەنگییەكەی زەریف لەلایەن كەناڵێكی تەلەفیزیۆنی (ئیران ئینتەرناشناڵ) بڵاوكراوەتەوە كە بەپارەی سعودیە بۆ دروستكردنی ناكۆكیی لەنێوان خەڵكی ئێران بەڕێودەچێت و مەبەستیان لەم كارە لێدان لەپێگەی بەهێزی زەریف و دروستكردنی ناكۆكیی بووە. زەریف هێڵی سوری كۆماری ئیسلامی ئێران دەبەزێنێت رۆژێك دوای بڵاوبوونەوەی تۆمارە دەنگییەكە ئاژانسی هەواڵی (فارس) سەر بەتوندڕەوەكانی محافزكاران بەناونیشانی (كاردانەوە بەتۆماری دەنگیی؛ زەریف لەبیری چووەتەوە كە وەزیری دەرەوەی ئێرانە) بڵاوی كردەوە كە ئاشكرابوون و بڵاوبوونەوەی تۆمارێكی دەنگیی محەمەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران سەبارەت بەهەوڵ و جموجۆڵەكانی قاسم سولەیمانی لەبواری سیاسەتی نێودەوڵەتیی ئێران كاردانەوەی ژمارەیەك پەرلەمانتاری ئێرانی لێكەوتووەتەوە و ئەم تۆمارەیان بە بەزاندنی هێڵی سوری كۆماری ئیسلامی ئێران لەقەڵەمداوەو وتوویانە «پێدەچێت زەریف لەبیری چووبێتەوە كە وەزیری دەرەوەیە». لەلایەكی دیكەوە سەعید خەتیب زادە، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوە رایگەیاند كەئەو تۆمارە دەنگییە بەشێكی جیاكراوەو دەستكاریكراوی وتووێژێكی رۆژنامەوانیی حەوت كاتژمێری زەریفەو پێدەچێت بەمەبەستی دژایەتی زەریف بۆ هەڵبژاردنەكانی سەرۆك كۆماریی لەئێران ئەو تۆمارە بەو شێوەیە بڵاوكرابێتەوە یان دزەی پێكرابێت، چونكە ئەو تۆمارە رەنگدانەوەی راستەقینەی ئاستی رێزو خۆشەویستیی وەزیری دەرەوەی ئێران بۆ قاسم سولەیمانی نییە. هاوكات رۆژنامەی (شەرق) كە رۆژنامەیەكی نیمچە ئەهلی و نزیك لە ریفۆرمخوازانە بەناونیشانی (كێ بڵاوی كردەوە ؟ كێ قازانجی كرد؟) نووسیویەتی بڵاوبونەوەی تۆمارە دەنگییەكەی محەمەد جەواد زەریف، وەزیری دەرەوەی ئێران بووەتە هۆی قوڵبوونەوەی ململانێكانی یارو نەیاری زەریف و گۆڤارێكی سەر بەسوپای پاسداران بەبڵاوكردنەوەی بەیاننامەیەك دژی وەزارەرتی دەرەوە، حكومەت تۆمەتبار دەكات بەدزەپێكردنی هەواڵگریی و بەوەی كە رێگریی لەجێبەجێكردنی پلانەكانی قاسم سولەیمانی كردووە. سوپای پاسداران رایگەیاندووە ئەگەر قاسم سولەیمانی، فەرماندەی پێشوی فەیلەقی قودس هەموو بوارەكان و گۆڕەپانەكەی بۆ بەرپرسانی حكومەت ئاوەڵا بكردایەتەوە بێگومان ئەوەی ئەمڕۆ بەدی دەكرا هاوشێوەی زیان و بەئەنجام نەگەیشتی دانوستان و رێككەوتنی ئەتۆمیی بوو بۆ ئێران كە لەسایەی ناكارامەیی بەرپرسانی حكومەتەوە خوڵقاوە. سەرەداوەكان ئاشكرا دەبێت دەزگای دادوەریی ئێران بەبێ ناوهێنان رایگەیاندووە؛ نزیكەی (20) بەرپرس و كارمەندی حكومەت كە گومانیان لەسەرە دەستیان هەبووبێت لە دزەپێكردنی تۆمارە دەنگییەكەی زەریف، گەشتی دەرەوەی ئێرانیان لێ قەدەغەكراوە تا ئەوكاتەی دۆسیەكە بەتەواوەتی دادەخرێت. دەزگای دادوەریی روونیكردووەتەوە تۆمەتبارەكان تەنها گەشتیان لێ قەدەغە كراوە و هیچ كەسێكیان دەستگیرنەكراون. لەلایەكی دیكەوە میدیاو رۆژنامەكانی سەر بەباڵی محافزكاران رایانگەیاندووە ئەو تۆمارە دەنگییە لەلایەن حیسامەدین ئاشنا، راوێژكاری سەرۆك كۆماری ئێران بڵاوكراوەتەوە، چونكە دوای بڵاوبوونەوەی تۆمارەكە دەستی لەكار كێشاوەتەوەو حەسەن رۆحانی كەسێكی دیكەی لەجێگەكەی داناوە. سەعید لیلاز، پسپۆڕی ئابوریی و مامۆستای زانكۆ كە دیدارو چاوپێكەوتنە حەوت كاتژمێرییەكەی لەگەڵ زەریف ئەنجامداوە وتوویەتی؛ هیوادارم دەزگای هەواڵگریی ئێران (ئیتلاعات) بتوانێت ئەو كەسە ئاشكرا بكات كەدەستی هەبووە لەبڵاوكردنەوەی تۆمارە دەنگییەكی دیدارەكەی من لەگەڵ زەریف، بەڵام ئەم دەزگایە تەنها چاودێریی تەلەفۆنەكانی من دەكات و چاوەڕوانییەكی دیكەم لێیان نییە. بوومەلەرزەكەی زەریف بڵاوبوونەوەی لێدوانەكانی زەریف لەو تۆمارە دەنگییەدا كە بڕیاربوو هیچ كات بڵاونەكرێتەوە وەك بوومەلەرزەیەك دەسەڵاتی ئێرانی لەناوخۆ هەژاندو كاردانەوەی روسیای لێكەوتەوەو رۆژی شەممە ( 1/5/2021) ماریا زاخارۆڤا، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی روسیا رایگەیاند؛ كۆشكی كرملین تەنها گرنگیی بەهەڵوێستی رەسمیی كۆماری ئیسلامی ئێران دەدات و دەزانین چ كەسانێك دەیانەوێت لە رێگەی لێدوانی نابەرپرسیارانە و نەگونجاو پەیوەندیی سەدان ساڵەی نێوان مۆسكۆو تاران بكەنە ئامانج. هەروەها راشیگەیاند:» روسیا تێدەگات كە ئێران لەئێستادا لەدۆخێكی باشدا نییەو هەڵوێستەكانی ئێمەش بەپێی ئەو دۆخەی ئێران وردبینانە دەبێت». ئەو تۆمارە دەنگییە لە میدیاكانی دەرەوەی ئێران بە بوومەلەرزە و لەناوخۆشدا بەئابڕوچوون و شەرمەزاریی ناودەهێنرێت، بەڵام رەنگە گەورەترین ئامانجی بڵاوكردنەوەی ئەم تۆمارە لەكارخستن یان دورخستنەوەی زەریف لەوەزارەتی دەرەوەی كۆماری ئیسلامی ئێران بێت و هاوكات رێگریی بكرێت لەوەی كە زەریف بتوانێت خۆی وەك كاندیدی ریفۆرمخوازان بۆ پۆستی سەرۆك كۆماریی لەهەڵبژاردنەكانی داهاتووی ئێران بپاڵێوێت. «تەنها كەسێك كە شانسی مسۆگەركردنی پۆستی سەرۆك كۆماریی بۆ ریفۆرمخوازان هەبێت محەمەد جەواد زەریفەو ئەگەر پلانی دورخستنەوەی ئەو سەربگرێت بێگومان ئەمە تیری كۆتایی مەرگی ریفۆرمخوازان و لەگۆڕنانی ئامانجەكانیانە»، بەپێی وتەی بەرپرسانی ریفۆرمخوازان.

  هێمن حەسەن   لەسایەی ئەردۆغان و باغچەلی پێشێلكردنی مافی مرۆڤ لەتوركیادا گەیشتووەتە ئاستی مەترسیدارو زیاتر لە (16) هەزار بەرپرس و ئەندام و لایەنگرانی هەدەپە لەزیندانەكانی توركیادان و رۆژانە دەیانی دیكەیان لێ دەستگیردەكرێت. تا دێت فشارەكان و دەستگیركردنی بەرپرس و پەرلەمانتارو ئەندامانی پارتی ئاشتی و دیموكراتی گەلان (هەدەپە) لەتوركیا فراوانتر دەبێت، ئەردۆغان بەپۆلیس و دادگا رووبەڕووی ئەو پارتە بووەتەوە، بەڵام هەدەپە رووبەڕووی ئەو هەوڵانە دەبێتەوە. لەدوای پڕۆسەی ئاشتی لەتوركیاو بەدیاریكراویش لەدوای كوژرانی دیلەكانی توركیا لەچیای گارە لەسەرەتای ئەمساڵدا حكومەتی توركیا بەبڕیاری رەجەب تەیب ئەردۆغان هەڵمەتێكی فراوانی دەستگیركردنی بەرپرس و پەرلەمانتارو ئەندامانی هەدەپەی دەستپێكردووە. لەئێستادا هەڵمەتی دەستگیركردنی هەدەپەییەكان گەیشتووەتە بەرزترین ئاستی خۆی و رۆژ بە رۆژیش ئەو فشارانە فراوانتر دەبێت و دۆسییەكی (٦٠٠) لاپەڕەیی لەدادگای دەستوری توركیا لەدژی ئەو پارتە كراوەتەوە. لەیەك هەفتەی رابردوودا تائێستا (١٢٣) بەرپرس و ئەندامی هەدەپە لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە دەستگیركراوە كە لەناویان پەرلەمانتار»فاروق گەرگەرلی ئۆغڵو» هەیە، ئەمە تازەترین هەڵمەتی دەستگیركردنی هەدەپەییەكانە. فەلەكناس ئۆجای كە پەرلەمانتاری هەدەپەیە لەپەرلەمانی توركیا باس لەوە دەكات كەهەڵمەتی دەستگیركردنی بەرپرس و ئەندامانی هەدەپە بڕیاری سیاسییەو لەلایەن ئەردۆغانەوە دەردەچن و دادگاكانیش بۆ دژایەتی گەلی كورد بەكاردەهێنێت، پێشیوایە تەنیا كورد لەژێر ئەو هەڵمەتەدا نییە، بەڵكو هەموو لایەنە كۆمەڵایەتییەكان و سیاسییەكانی دەرەوەی ئەكەپە لەژێر هێرشدان.  فەلەكناس ئۆجا لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:»لایەنگرانی هەدەپە لە لایەنگرانی هەموو پارتەكانی تر بەرپرسیار و هۆشیارترن، زیندان گەلی ئێمەی نەترساندوەو ناشی ترسێنێت، ئێوە بینیتان نەورۆزی ئەمساڵ بەملیۆنان كەس لە هەموو توركیا لەگۆڕەپانەكاندا دژایەتی سیاسەتەكانی زوڵم و ستەمیان كردو پشتگیرییان لەهەدەپە كرد.» بەپێی ئامارێك كە هاوڵاتى لەژووری ئەنجومەنی بەڕێوەبردنی هەدەپە وەریگرتووە لەدوای كۆتایی هاتنی پرۆسەی ئاشتی لەتوركیاو لەساڵی 2015ەوە لەباكوری كوردستان (16) هەزار و (600) بەرپرس و پەرلەمانتارو سەرۆك شارەوانی و ئەندامی پارتەكە دەستگیركراون. لەو ژمارەیە سێ هەزار و (٦٩٥) ئەندامی پارتەكە لەزینداندان كەتێیاندا (٩٣) سەرۆك بەشی ویلایەت و (١٩٤) سەرۆك بەشی بەڕێوەبەرایەتییەكان، (١٩) ئەندام پەرلەمانتاری ئێستاو پێشووی و (٢٣) ئەندامی كۆمەڵەی جێبەجێكردن، (٢٥) ئەندام لە ئەنجومەنی پارتەكەو زیاتر لەهەزارو (١٥٠) سەركردە لەلقەكانی هەدەپە لەشارو شارۆچكەكان و كەسانی دیكەی ئەو پارتەی تێدایە. لەئێستادا بە بڕیاری حكومەت و پەرلەمانی توركیا حەوت پەرلەمانتار و (١٥) ئەندامی لیژنەی جێبەجێكردنی هەدەپەی وەك بارمتە گرتووەو كارەكانیان راگیراوە، ئەوانیش لەژێر هەڕەشەی دەستگیركردن و دوورخستنەوەدان. وەزارەتی ناوخۆی توركیا زیاتر لە (100) ئەندامی پارتەكەیان لەئەنجومەنی شارەوانیەكان لەپۆستەكانیان دوورخستووەتەوە و (١١٩) ئەندامی دیكەشیان لەشارەوانییەكان دەستگیركردووە و دووانیشیان لێ زیندانی كردوون. رەمزیە یاشار سەرۆك شارەوانی یوكسەكۆڤا بووەو ئێستا لەكارەكەی دوورخراوەتەوە، لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت» هەدەپە سەركەوتنی مەزنی لە شارەوانیەكان بەدەستهێنا، بەڵام ئەكەپە شارەوانییەكانی داگیركردو كوتادەی بەسەر دەنگی گەل و دیموكراسیدا كرد، هەموو ئەمانە داگیركارین و ترسە لەهەپەدەپە». هەروەها یاشار پێشیوابوو دوورخستنەوەی سەدان سەرۆك شارەوانی و دەستگیركردنیان گەلی كورد لەهەڵبژاردنی داهاتوو سارد ناكاتەوەو ناشی ترسێنێت، بۆیە پێشبینی دەكات كە ئەمجارە هەدەپە سەركەوتنی زیاتر تۆمار دەكات و هاوپەیمانیەتی ئەپەكەو مەهەپە تووشی شكستی گەورە دەبنەوە. سەرەتای مانگی رابردوو داواكاری گشتی كۆماری داوای دۆسییەكی دیكەی لەدژی هەدەپە كردەوە كە رێگە بەچالاكی سیاسیی (600) كەس نەدرێت كە پەروین بوڵدان و میتحەت سانجار هاوسەرۆكانی هەدەپەشی تێدایە. لەدۆسییەكەدا داوا كراوە ماوەی پێنج ساڵی تەواو چالاكی و كاری سیاسی لە (600) سیاسی كورد قەدەغە بكرێت كە لەنێویاندا ئەم كەسانە هەن، سەڵاحەدین دەمیرتاش، سڕی سورەیا ئۆندەر، سەباحات تونجەل، فیگەن یوكسەكداغ شەنئۆغڵو، پەروین بوڵدان، سەزای تەمەللی، میتحەت سانجار، مەرال دانش بەشتاش، نورسەل ئایدۆغان، سەلما ئرماك، ئەرتوغرول كویركچو، ئایهان بیلگەن، لەیلا زانا و ئەحمەد تورك. هەر بەپێی ئەو ئامارەی كە لەهەدەپەوە دەست هاوڵاتى كەوتووە لەدوای ساڵی ٢٠١٥وە نزیكەی (300) هەزار گەنجی كورد لەباكوری كوردستان بەهۆی هەڕەشەو فشارەكانەوە روویان لەئەوروپاو هەرێمی كوردستان كردووە كە لەناویاندا (170) هەزاریان ئەندامی هەدەپە بوون و پەرلەمانتاریشیان تێدایە كە ناسراوترینیان» عوسمان بایدەمیر»ە. رۆژنامەی حوڕیەتی توركی مانگی شوباتی ئەمساڵ بڵاویكردەوە كە وەزارەتی ناوخۆی توركیا دەستیكردوە بەدروستكردنی دوو زیندانی گەورە، یەكێك لەشاری ئامەدی باكوری كوردستان و ئەوی تریش لە ئەستامبوڵ كە جێگای سەدان هەزار زیندانی دەبێتەوەو دەبنە گەورەترین زیندانی توركیا. عومەر چەلیك ئەندامی رێكخراوی مافی مرۆڤ لەشاری ئامەد لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت» پێشێلكردنی مافی مرۆڤ لەتوركیادا گەیشتووەتە ئاستی مەترسیدار، خەڵكانێكی زۆر بەتایبەت گەلی كورد بەناڕەواو بەیاسایەكی سیاسی دەخرێنە زیندانەوە، كاتێكیش زیندانی دەكرێن و نادادپەروەرانە حكوم دەدرێن، لەزینداندا لە هەموو مافێك بێبەشە».  چەلیك جەختی لەوەكردەوە لەزیندانەكاندا كە زۆرینەیان كوردن لەهەر ژوورێكدا سێ ئەوەندەی رێژەی ئاسایی خۆی زیندانی تێكراوەو زیندانییەكان لەبارودۆخێكی خراپ ژیان بەسەردەبەن بەهۆی نەبوونی جێگاوە. تەنیا لەمانگی رابردوودا پەرلەمانی ئەوروپا سێ جار داوای لەتوركیا كرد كەهەڵمەتی دەستگیركردنی هەدەپە رابگرێت و سەڵاحەدین دەمیرتاش و پەرلەمانتارەكانی دیكە ئازاد بكات، هاوكات دادگای یەكێتی ئەوروپا مانگی رابردوو دووجار بڕیاری بێتاوانی دەمیرتاشی دەركرد، بەڵام توركیا رەتیكردەوە ئازاد بكرێت. هەفتەی رابردوو جارێكی دیكە دادگای سزا قورسەكانی ئەدەنە سزای چوار ساڵ و شەش مانگ زیندانی بۆ سەڵاحەدین دەمیرتاش پەسند كرد، هاوكات داواكاری گشتی توركیا داوای سەپاندنی شەش ساڵ و هەشت مانگ زیندانی بۆ پەرلەمانتاری هەدەپە «فاروق گەرگەرلی ئۆغڵو» دەكات كەهەفتەی رابردوو دەستگیركرا. ئیبرو جونای وتەبێژی هەدەپە ئاماژە بەوە دەكات كە هەڵمەتێكی دەستگیركردن و توندوتیژی ناڕەوا لەسەر پارتەكەی هەیە و زیندانەكانی توركیا پڕكراون لەئەندامانی هەدەپەو ئازادیخوازانی كورد. ئیبرۆ جونای لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:»دەسەڵاتی ئەكەپەو مەهەپە دەیەوێت سیاسەت و هەڵبژاردنەكانی داهاتووی توركیا بێ هەدەپە دیزاین بكات، چونكە ئەوان دەزانن ئەگەر هەدەپە هەبێت ناتوانن لە هەڵبژاردنی داهاتوو سەركەون، بۆیە ئەوان هەڵمەتی دەستگیركردن و داخستنی هەدەپە بەڕێوە دەبەن». هاوكات وتەبێژەكەی هەدەپە ئەوەشی دووپاتكردەوە كەچەند هەڵمەتی دەستگیركردن و زیندانیكردن لەسەر هەدەپە بێت دەستبەرداری پارتەكەو مافەكانی گەلی كورد نابن و ئامادەن تادوا ئەندامیان بچنە زیندان بۆ بەرگریكردن لەمافی گەلی كوردو رووبەڕووبوونەوەی سیاسەتەكانی ئەردۆغان و باخچەلی. هەڵمەتی دەستگیركردنی بەرپرس و ئەندامانی هەدەپە بەشێوەیەكی بەرنامە بۆداڕێژراو لەدوای كودەتاكەی 2016وە دەستیپێكرد، سەرجەمی بیانووی ئەو هەموو دەستگیكردن و دورخستنەوەو زیندانیكردنەش تۆمەتی هاوكاریكردن و بانگەشەكردن و ئەندام بوونە لەپارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) كە توركیا لەدژی بەرپرسانی هەدەپە لەپۆستە حكومییەكاندا بەكاریدەهێنێت

  هاوڵاتى . دهۆك زیاتر لەشەش مانگە بەدەل بەرواری دەستگیركراوەو تائێستا دادگایی نەكراوەو  پەڕاوی لێكۆڵینەوەی لەلایەن دادگای لێكۆڵینەوەی ئاسایشەوە جارێكی دیكە ڕەوانەی دادگای تاوانەكانی دووی هەولێر كراوە تا رۆژی دادگایی كردنی بۆ دیاری بكرێت. رێڤینگ یاسین، پارێزەری بەدەل بەرواری لەلێدوانێكدا بە هاوڵاتى وت:»ناردنی پەڕاوەكەی بۆ دادگای تاوانەكانی دووی هەولێر راستە، لە رێكەوتی 24ی مانگی رابردوو رەوانە كراوەو تەنیا ئەوە ماوە رۆژی دادگاییكردنەكەی دیاری بكرێت». ناوبراو جەختی لەوەكردەوە كە پەڕاوەكە هیچ شتێكی نوێی تێدا نییە. «تۆمەتەكە هەر ئەوەیە كە مامۆستا بەدەل ویستوویەتی ئاسایشی هەرێمی كوردستان تێكبدات». رێڤینگ یاسین وتیشی:» ئێمە كۆمەڵێك داواكاریمان پێشكەشی دادگا كردووە، لەوانە داخستنی دۆسیەكەی مامۆستا بەدەل، چونكە نابێت كەسێك دووجار لەسەر كەیسێك دادگایی بكرێت».  پێشتر بەدەل بەرواری لەدهۆك تاوانبار كرابوو بەیاسای خراب بەكارهێنانی مۆبایل، لەسەر ئەم دۆسەیە ماوەی (27) رۆژ لەزیندان راگیرابوو بڕی دوو ملیۆن دینار غەرامە كرا. «تۆمەتەكەی ئێستاش هەمان شتە لەڕووی ناوەڕۆكەوە، مامۆستا بەدەل تائێستا هیچ دانپێدانانێكی نییە، دانی بەو تۆمەتەدا نەناوە كە درواتە پاڵی و رەتیكردووەتەوە»، پارێزەرەكەی بەرواری وا دەڵێت. كوڕێكی بەدەل بەرواری ئاماژە بەوە دەدات تائێستاش چارەنووسی دیارنیە كەئایا ئازاد دەكرێت یا وەكو ئەو رۆژنامەنووسانەی دیكە دادگایی دەكرێت. ئاری بەدەل ، كوڕی مامۆستا بەدەل بەرواری لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:»هەر لەمانگی تشرینی یەكەمی 2020 باوكم لەهەولێر زیندانیكراوەو لەهەمووی ناخۆشتر نازانین باوكم لەسەر چ تاوانێک دەستگیركراوەو بۆچی ئەوەندە مانگە راگیراوە». كوڕەكەی ئەوەی خستەڕوو لەم ماوەیەدا سەردانی هەموو بەرپرسانی ئەمنی و حزبییان لەسنوری پارێزگای دهۆك كردووە كەهەوڵ بۆ ئازادكردنی باوكی بدرێت.  ئاری ئەوەی روونكردەوە كە هەر دوو هەفتە جارێك قسە لەگەڵ باوكی دەكات « كاتێك قسەی لەگەڵ دەكەین گلەیی لەشوێنی خۆیان دەكات و دەڵێت شوێنمان تەنگە، دۆخی تەندروستی ئەوەندە خراپ نیە وەك ئەوەی هەندێك میدیا باسی لێوە دەكەن، زەعیف بووە ، دەڵێت دكتۆر هەیە لەو شوێنەیە، بەڵام خۆی حەب ناخوات». هاوكات داوای لەهەموو لایەنە سیاسییەكان و بەرپرسان كرد باوكی بۆ ئازادبكەن «زۆر بیری باوكم دەكەم دەمانەوێت پێش جەژنی رەمەزان بێتەوە بۆ ماڵ و هەموومان دڵخۆش بكات». رۆژی 15-2-2021 دادگای تاوانەكانی دووی هەولێر یەكەم دانیشتنی سەبارەت بەدۆسیەی حەوت چالاكوان و رۆژنامەوانی دەستگیركراوی بادینان ئەنجامدا، تێیدا پێنج كەسیان بەتۆمەتی «سیخوڕی و هەوڵدان بۆ تێكدانی ئاسایشی هەرێمی كوردستان» یەكی بەشەش ساڵ زیندانیكردن سزادا. ئەوكات دۆسیەكانی هەریەك لەبەدەل بەرواری و ئومێد حاجی لەلایەن دادگای تاوانەكانی دووی هەولێرەوە گەڕێندرایەوە بۆ ئاسایشی گشتی و دادگای لێكۆڵینەوەی ئاسایش، چونكە  وەك باسكرا دۆسیەكانیان كەموكوڕیی لێكۆڵینەوەی هەبووە.

هاوڵاتى  ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراق رایدەگەیەنێت، ئەفسەرێکی سوپای عێراقی مەلا (پێشنوێژ)ی مزگەوتێک ئەشکەنجە دەدات و دەیکوژێت. ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراق ئەمڕۆ دووشەممە 3 ی ئایاری 2021،لە بەیاننامەیەکدا رایگەیاندووە: دادگای  تاوانەکان لە نەینەوا ئەفسەرێکی سوپای عێراقی بە زیندانیکردن بۆ ماوەی پێنج ساڵ  و یەک مانگ و دوورخستنەوەی لە ریزەکانی سوپا، سزا دا. ئەنجوومەنی باڵای دادوەریی عێراق ئەو دەنگۆیانەی باس لەوە دەکەن، کە ئەو ئەفسەرە بەهۆی کوشتنی ئەندامێکی رێکخرای تیرۆریستی داعش سزا دراوە، رەت کردووەتەوە و رایگەیاندووە: ئەو ئەفسەرە بەبێ فەرمانی دەستگیرکردن و بەبێ ئاگاداریی دادوەر، مەلای مزگەوتێکی مووسڵی راپێچی بارەگای سوپا کردووە و تا مردن، ئەشکەنجەی داوە.

هاوڵاتى به‌ره‌به‌یانى ئه‌مڕۆ یه‌کشه‌ممه‌ 20 زیندانى له‌ به‌ندیخانه‌یه‌کى عێراق، که‌ تایبه‌ته‌ به‌ بازرگانانى مادده‌ى هۆشبه‌ر، هه‌ڵاتن، به‌ڵام به‌شێکیان ده‌ستگیرکراونه‌ته‌وه‌.  ئه‌مڕۆ یه‌کشه‌ممه‌ دووى ئایارى 2021 ئه‌حمه‌د مه‌نفی، پارێزگارى موسه‌ننا، له‌ راگه‌یێندراوێکدا ئاماژه‌ى به‌وه‌کردووه‌ که‌ "ژماره‌ى زیندانییه‌ هه‌ڵاتووه‌کان له‌ به‌ندیخانه‌ى ناوه‌ندیى شارۆچکه‌ى هیلال له‌ 20 زیندانى تێناپه‌ڕێت".  ئه‌و که‌سانه‌ى له‌ به‌ندیخانه‌که‌ هه‌ڵاتوون، به‌ تۆمه‌تى بازرگانیکردن به‌ ماده‌ى هۆشبه‌ر به‌ندکراون، پارێزگارى موسه‌ننا راشیگه‌یاند: "بڕیارماندا به‌ڕێوه‌به‌رى به‌شى ماده‌ هۆشبه‌ره‌کان و چه‌ند ئه‌فسه‌رێک ده‌ستبه‌سه‌ر بکه‌ین بۆ ئه‌وه‌ى لێکۆڵینه‌وه‌یان له‌گه‌ڵدا بکرێت، چونکه‌ ئه‌وان ئه‌رکى خۆیان پشتگوێخستووه‌". پارێزگارى موسه‌ننا له‌ گرته‌ ڤیدیۆیه‌کدا، ده‌ڵێت: "هه‌ر کارمه‌ندێکى هێزه‌ ئه‌منییه‌کان یان هاووڵاتییه‌ک ئاگادارمان بکاته‌وه‌ یان هه‌ر کام له‌ هه‌ڵاتووه‌کانى به‌ندیخانه‌ى هیلال له‌ موسه‌ننا ده‌ستگیر بکات، خه‌ڵاتى دارایى ده‌که‌ین".   هاوکات لیوا روکن جه‌واد عه‌باس، فه‌رمانده‌ى ئۆپه‌راسیۆنه‌کانى سۆمه‌ر به‌ میدیاکانى عێراقى راگه‌یاندووه‌ که‌ 21 زیندانى که‌ بازرگانى ماده‌ى هۆشبه‌رن به‌ره‌به‌یانى ئه‌مڕۆ دواى ئه‌وه‌ى هێرشیانکرده‌ سه‌ر پاسه‌وانه‌کانى ده‌رگاى سه‌ره‌کى به‌ندیخانه‌ى هیلال له‌ موسه‌ننا هه‌ڵاتن" تائێستاش 10 له‌و زیندانییه‌ هه‌ڵاتووانه‌ ده‌ستگیرکراونه‌ته‌وه‌".

هاوڵاتى كوێستان محمد، وەزیری كارو كاروباری كۆمەڵایەتی حكومه‌تی‌ هه‌رێمی‌ كوردستان بەبۆنەی 1ی ئایار ڕۆژی جیهانی كرێكارانه‌وه‌ ده‌ڵێت، "بەم رەمەزانەو لەدەرفەتی نزیك لەجەژن دەبێت وەك سەرمایەدارو خاوەنكارو كۆمپانیاكان زیاتر نازی كرێكارو خانەوادەی كرێكارەكان بگرن‌ و رایگەیاند"باوەڕیشمان وایە نەك تەنها لەلایەن حكومەت بەڵكو لەلایەن خاوەن كۆمپانیاو كارو سەرجەم هاوڵاتیانی دڵسۆزی ئەم خاكە هەوڵ و ماندووبوون و تێكۆشانی كرێكاران لەبەرچاو بگیرێت و هەموو پێكڕا داكۆكیكاری سەرسەختی مافەكانیان بین". ده‌قی‌ وتەی  (کوێستان محمد) وەزیری كارو كاروباری كۆمەڵایەتی بە بۆنەی ١ی ئایار/ ساڵڕۆژی جیهانی كرێكاران هەموو ساڵێك لە ١ی ئایاردا وەك نەریتێكی جیهانی پیرۆزبایی پێشكەشی كرێكاران دەكرێتو ئاهەنگ و بۆنەی تایبەتیان بۆ سازدەكرێت، وەك پێزانینێك بەرامبەر رۆڵی گرنگیان لە نێو كۆمەڵگاو لەبەرچاوگرتنی ماندووبوونی ئەو چینەی هەمیشە هه‌وی‌نی شۆرش بوون و خۆبەختكارو خەمخۆری میللەتن.. لە هەرێمی كوردستانیش لەسەر ئاستی حكومەت و جەماوەر ساڵانە ئەم رۆژە بەرزرادەگیرێت.. هەرچەندە ئەم ساڵیش (لەبەر ئەو بارودۆخە تەندروستییە ناهەموارە) ناتوانین وەك پێویست یادی كرێكارنمان بكەینەوە، بەڵام لەگەڵ ئەوش وەك نەریتێكی هەمیشەیمان ئەم رۆژە لە سەرجەم كرێكارانی جیهان بە گشتی و كرێكارانی كوردستان بە تایبەتی پیرۆز دەكەین. باوەڕیشمان وایە كە نەك تەنها لەم رۆژە بەڵكو لەسەرجەم رۆژەكانی ساڵ دەبێت بارودۆخ و نازی كرێكاران لەبەرچاو بگیرێت و مافە رەواكانیان بەدی بهێندرێت.. نەك تەنها لەلایەن حكومەت بەڵكو لەلایەن خاوەن كۆمپانیاو كارو سەرجەم هاوڵاتیانی دڵسۆزی ئەم خاكە هەوڵ و ماندووبوون و تێكۆشانی كرێكاران لەبەرچاو بگیرێت و هەموو پێكڕا داكۆكیكاری سەرسەختی مافەكانیان بین.. بەڕێزان .. ئەم بارودۆخەی لە كوردستان پێیدا تێدەپەڕین بارودۆخێكی نائاساییە لە سەرجەم بوارەكانی تەندروستی و دارایی بە تایبەتی و رامیاری ناوەكی و دەرەكی بە گشتی.. بەڵام خۆشبەختانە خەریكە رۆژە زۆر تاڵ و تاریكەكان رۆژ لە دوای رۆژ بەسەر دەچن و بە هێواین لە رۆژانێكی نزیكدا خۆشگوزەرانی و بۆ ئەم گەلە ستەمدیدە بگەڕێتەوە.. تا ئەو كاتیش پێویستە بە هەموولا زیاتر گیانی لیبوردنمان بەرامبەر یەكتر هەبێت و بەهەمووشمان نازی كریكارو هەژارو و نەدارو بێنازانی ئەم كوردستانەمان رابگرین.. 1 بەم رەمەزانە و لە دەرفەتی نزیك لە جەژن دەبێت وەك سەرمایەدارو خاوەنكارو كۆمپانیان بە تایبەتی زیاتر نازی كرێكارو خانەوادەی كرێكارەكان بگرن و زۆر خەرجی و ئەرك قورسی ژیانی ئەم چینەیان هەمیشە لەبەرچاو بێت و، بە نازدان و رێزگرتن دڵی ناسكی كرێكاران و رەزامەندی خودا بەدەست بینن.. لە نێو كرێكارانیش بە تایبەت دەبێت رێزی كرێكارانی ئافرەت و ژنانی كۆڵندەر بگیرێت و كاركردن و ئەركی ماڵ گرتنە ئەستۆیان بە چاوی رێز تەماشا بكرێت .. ئەو ژنانەی بە ئارەقەی نێوچەوانیان و هێزو بازووی بەتینیان لەگەڵ سەختی ژیان دەجەنگێن و خەرێكی پەیداكردنی بژێوی ژیانن بۆ خانەوادەكانیان.. هەرگیز نابێت هیچ خاوەن كارێك ژیانی سەختی ئەو خوشك و دایكانە لەبەرچاو نەگرێت كە هەم رۆڵی كابانی ماڵ و هەم پەیداكەری بژێوی خێزانیانن.. دەست و پەنجەی هەر خاتونێكی كرێكار شایستەی ماچ كردن و رێزگرتنە.. ئێمەش وەك وەزارەتی كارو كاروباری كۆمەڵایەتی كە راستەوخۆتر لە وەزارەتەكانی تر پەیوەندیمان لەگەڵ كرێكاران هەیە.. خزمەتی ئەم چینە كەم نازو ماندوو نەناسە بە ئەركی سەرەكی سەرشانی خۆمان دەزانین و بە شانازییەوە هەموو هەوڵێكمان دەخەینە كار بۆ زیاتر خزمەتكردنیان لە رووی چەندیەتی و جۆریەتییەوە.. لە ماوەی ئەم كابینەش وەك تەواوكاری كارەكانی حكومەت لە كابینەكانی پێشوو هەوڵی جدیمان داوە كە بە ئەندازەی شایستەیی و (گموح) مان خزمەت بكەین نەك بەم توانا لاوازەی لەبەر دەستدایە، بەشێك لەو كارانەی لەم ماوەش لە بواری كرێكاران ئەنجامدراون: 1. ئامادەكردنی رەشنووسی یاسای كار، كە ئێستا لە ئەنجوومەنی وەزیرانە، تا ببێتە زامنی پاراستن و فراوانكردنی مافی كرێكاران، لە چوارچێوەی یاسا بۆ ئەوەی هەمیشە بەردەوامیەتی مافەكان هەبێت، ئەمەش دوای هەماهەنگی تەواو لەگەڵ بەغداو ئاڵوگۆڕكردنی زیانیارییەكان. 2. ئامادەكردنی رەشنووسی هەمواری یاسای خانەنشینی و دەستەبەری كۆمەڵایەتی كە ئیستا لە (مجلس شورای)یە، بە جۆرێك لەگەڵ بارودۆخی ئێستاو داهاتووی كوردستان گونجاوتر بێت و مافی زیاتر بۆ كریكاران بە تایبەتی و خانەنشینان بە گشتی دابین بكات. 2 3. چالاككردنی لێژنەكانی بەدواداچوون بۆ دەستەبەركردنی كرێكاران، تاكو بتوانین هەموو كرێكاران دەستەبەر بكرێن و مافەكانیان پارێزراو بێت، لە كاتی روودانی هەركارەساتێك یاخود دوای گەیشتنە تەمەنی خانەنشینی. 4. كاراكردنی لێژنەكانی بەڕێوەبەرایەتی كار بۆ زیاتر بەدواداچوونی مافی كرێكاران و نەهیشتنی ئەو پێشێلكاریانەی بەرامبەر كرێكاران دەكرێن. 5. لە هەوڵی بەردەوام داین بۆ چالاككردنی هۆبەی تەندروستی و سەلامەتی پیشەیی (الصحه‌ والسلامه‌ المهنیه‌)، تاكو ژیانی كرێكاران لە كاتی كاركردندا پارێزراو بێت و دوور بن لە بەركەوتەی ترسناك لە كاتی كاركردن، كە ساڵرۆژی جیهانیان نزیك و هاوتەریبە لەگەڵ ساڵرۆژی جیهانی كرێكاران. 6. هەڵمەتی نیشتیمانیمان بەردەوام بووە بۆ هۆشیاركردنەوەی كرێكاران لە هەردوو بواری دەستەبەركردن و تەندروستی و سەلامەتی پیشەیی (الصحه‌ والسلامه‌ المهنیه‌)، كە هەردووكیان لە بەرژەوەندی كرێكاراندایە. 7. هیلێ گەرمی وەزارەت (بە ژمارە ٥٥٠٠) ی تایبەت بە كرێكاران و كرێكارانی بیانی بۆ ئەوەی هەمیشە بە ئاسانترین شێوەو دوور لە رۆتین لە پەیوەندی دابین لەگەڵ سەرجەم كرێكاران و لە رێگای ئەم ژمارەوە بتوانن هەر پرسیارو گازاندەو پێشێلكارییەك هەبێت بە زووترین كات و باشترین شێوە بگەێندرێت. 8. ئەمە جگە لە بەردەوامی خزمەتگوزاری لە بنكەكانی مەشق و راهێنانی پیشەیی و خولی بەردەوام لە ئەكادیمیای سویدی بە گوێرەی پێداویستی بازاڕ، بۆ ئامادەكردنی دەستی كرێكاری پێویست لە بازاڕو، دۆزینەوەی هەلی كار بۆ ئەو كەسانی ناویان لە وەزارەت تۆماركردووەو، هەوڵدان بۆ رەخساندنی زۆرترین دەرفەتی كار لە رێگای جەخت كردنەوە لە خاوەن كۆمپانیاكان و پێدانی قەرزی بچووك بۆ رەخساندنی هەل ودەرفەتی زیاتری كاركردن. 9. هەمانگی تەواو كردن لەگەڵ سەرجەم رێكخراوە ناوخۆیی و بیانەییەكان بۆ هەر شتێك كە خزمەت بە بواری مەشق و راهێنانی پیشەیی بگەێنێت و كرێكارن بە راستەوخۆو ناڕاستەوخۆ سوودی لێ ببینن. 3 10. داكۆكی زیاتر لە كۆمپانیاكان و خاوەن كارەكان بۆ زیاتر بەدەمەوەهاتنی كرێكاران بە گشتی و كرێكاری ئافرەت بە تایبەتی. 11. كاركردنی تەواو لەسەر بابەتی كرێكاری بیانی و دەستی ئیشكەر لە دەرەوەی هەرێم، لە هەردوو تەوری: بەدواداچوونی باری ژیان و پاراستنی مافەكانیان لەلایەك، هەروەها لەلایەكی تر سنوورداركردنی هێنانی كرێكاری بیانی بەمەبەستی رەخساندنی دەرفەتی كاری زیاتر بۆ دەستی ئیشكەری ناوخۆ و كرێكاری خۆماڵی. وەك وەزارەتی كارو كاروباری كۆمەڵایەتیش لەم رۆژە پەیمان بۆ سەرجەم كرێكارانی كوردستان نوێدەكەینەوە كە لە ماوەی كابینەی نۆیەمی حكومەتدا هەوڵی جدیمان دەبێت بۆ دابینكردنی زۆرترین مافی كرێكاران و پێشكەشكردنی باشترین خزمەتگوزاری بە سەرجەم كرێكاران.. هاوكاتیش داوا كارین لە كۆمپانیا و خاوەن كارەكان و كارگە ئەهلییەكان كە وەك ئەركێكی نیشتمانی و مرۆیی بە جوانترین شێوە مافی كرێكاران دەستەبەر بكەن و، چاكترین خزمەتیان پێشكەش بكەن و رەچاوی ئەو بارە ناهەموارەی هەرێمی كوردستان بكەن، هەروەك چۆن داواكارم لەسەرجەم كەناڵەكانی راگەیاندن و سەندیكای كرێكاران و پسپۆڕانی بواری كار هاوكارمان بن لە هەڵمەتی نیشتمانی بۆ پیشكەشكردنی باشترین خزمەتگوزاری بە كرێكاران و، سەرجەم ئەو لایەنانەو كرێكارانیش ئاگاداردەكەمەوە كە دەرگای وەزارەتمان هەردەم واڵایە بۆ هەر پیشنیارو هاوكارییەك كە ببێتە مایەی زیاتر خزمەتكردن. دووبارە پیرۆزو شەكاوە بێت ١ی ئایار رۆژی جیهانی كرێكاران و بە هیوای هاتنەدی سەرجەم داوكارییە رەواكانیان لە كورستانێكی ئارام و ئاوەدان و لە ژێر چەتری دادوەری و خۆشگوزەرانی بۆ هەمووان. ڕاگەیاندنی وەزارەتی کار و کاروباری کۆمەڵایەتی

هاوڵاتى ‌وه‌زاره‌تى به‌رگریى تورکیا کوژرانى دوو سه‌ربازى له‌ ناوچه‌ سنوورییه‌کانى هه‌رێمى کوردستان له‌سه‌ر ده‌ستى پارتى کرێکارانى کوردستان(په‌که‌که‌) راگه‌یاند. ئێواره‌ى ئه‌مڕۆ هه‌ینى 30ى نیسانى 2021، به‌پێى راگه‌یاندراوێکى وه‌زاره‌تى به‌رگریى تورکیا، دوو سه‌ربازیان له‌ میانى ئۆپه‌راسیۆنى "چنگى بروسک" له‌ دژى هێزه‌کانى په‌که‌که‌ له‌ سنووره‌کانى هه‌رێمى کوردستان کوژراون. به‌یاننامه‌که‌ ئاماژه‌ى به‌وه‌ داوه‌ که‌ یه‌کێک له‌ دوو سه‌ربازه‌که‌، ڕۆژى چوارشه‌ممه‌ى رابردوو له‌ شه‌ڕێکدا ڕووبه‌ڕووى هێرشى مووشه‌کى په‌که‌که‌ بووه‌ته‌وه‌ و به‌م هۆیه‌وه‌ به‌ سه‌ختى بریندار بووه‌، دواى ئه‌وه‌ى گه‌یه‌ندرابووه‌ نه‌خۆشخانه‌، ئه‌مڕۆ گیانى له‌ده‌ست داوه‌. هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه‌شکردووه‌ که‌ سه‌ربازه‌که‌ى دیکه‌یان له‌ میانى هه‌مان ئۆپه‌راسیۆندا، له‌ کاتى دابه‌زینى له‌ کۆپته‌ر بریندار بووه‌ و دواتر به‌هۆى برینه‌که‌یه‌وه‌ گیانى له‌ده‌ست داوه‌. ئۆپه‌راسیۆنه‌که‌ له‌ ڕۆژى 23ى نیسانه‌وه‌ ده‌ستى پێکردووه‌ و تا ئێستا به‌رده‌وامه‌، سنووره‌کانى مه‌تینا و ئاڤه‌شینى گرتووه‌ته‌وه‌ و کۆماجڤاکێن کوردستان(که‌جه‌که‌) ئه‌وه‌ى دووپاتکردووه‌ته‌وه‌ که‌ زیاتر له‌ 38 سه‌ربازى تورکیایان له‌ماوه‌ى ئه‌م هه‌فته‌یه‌دا کوشتووه‌.  

هاوڵاتى گرووپێکى چه‌کدارى به‌ ئامانجگرتنى کاروانێکى هێزه‌کانى سووریاى دیموکراتى (هه‌سه‌ده‌) و بریندارکردنى فه‌رمانده‌یه‌ک له‌ پارێزگاى دێره‌زوور له‌ باشوورى رۆژهه‌ڵاتى سووریاى راگه‌یاند.  ئه‌مڕۆ پێنجشه‌ممه‌ 29ى نیسانى 2021گرووپێک به‌ناوى (به‌رگریى میللى له‌ ناوچه‌ى رۆژهه‌ڵات/ رۆژهه‌ڵاتى فورات به‌رپرسیارێتى به‌ ئامانجگرتنى کاروانێکى سه‌ربازیى هه‌سه‌ده‌ى له‌ گوندى حیسان له‌ دۆڵى فورات له‌ پارێزگاى دێره‌زوور، راگه‌یاندووه‌. گرووپه‌که‌ رایگه‌یاندووه‌: له‌ ئه‌نجامى ئه‌و هێرشه‌یاندا، خه‌لیل وه‌حش، جێگرى فه‌رمانده‌ى هه‌سه‌ده‌ له‌ ئه‌نجوومه‌نى سه‌ربازیى دێره‌زوور به‌ سه‌ختى بریندار بووه‌ و سێ پاسه‌وانیشى گیانیان له‌ده‌ست داوه‌.  

هاوڵاتی مستەفا كازمی بەشداری لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی عێراق ناكات و پشتگیری هیچ حزب و لایەنێكیش ناكات. بەپێی زانیاری بەشێك لە میدیاكانی عێراق، مستەفا كازمی بڕیاریداوە لە هەڵبژاردنی داهاتووی عێراق ناوی لە هیچ لیست و قەوارەیەكدا نەبێت و ڕێگری لە تیمی نوسینەگەكەشی دەكات كە نزیكی هەڵبژاردنەكان بكەون. بڵاوبوونەوەی هەواڵی بەشدارینەكردنی مستەفا كازمی لە هەڵبژاردندا هەموو ئەو دەنگۆیانە ڕەتدەكاتەوە، كە باسیان لەوە دەكرد مستەفا كازمی بە لیستێكی نوێ دادەبەزێت و هەوڵ بۆ كۆكردنەوەی دەنگی خەڵك دەكات. بەهۆی كێشە و ناكۆكییەكانی عێراقەوە، سێ سەرۆكایەتییەكەی عێراق هیچیان خاوەنی كورسی تەواو نین بۆ ئەو پۆستانە و بە ڕێككەوتنی لایەنەكان دانراون. مستەفا كازمی، كە ئێستا سەرۆكوەزیرانی عێراقە، بەبێ بوونی هیچ كورسییەك بووتە سەرۆكوەزیران و ئەوەش دوای ڕێككەوتنی لایەنەكان لەسەر ئەو پرسە، بەڵام هەندێك لەلایەنەكانی عێراق كازمی تۆمەتبار دەكەن بەوەی كە لەلایەن موقتەدا سەدرو كوتلەی سائیرون پشتیوانی لێ دەكرێت و دەسەڵاتەكانی لەناو حكومەتدا زۆرینەی لای سەدرییەكانە.  

هاوڵاتی بەرهەم ساڵح، سەرۆك كۆماری عێراق بروسكەیەكی ماتەمینی لە بەشار ئەسەد، سەرۆكی سوریا پێگەیشت لەبارەی كارەساتی ئاگركەوتنەوەی نەخۆشخانەی ئیبن خەتیب كە دەیان كەس بوونە قوربانی.  لە بروسكەكەدا سەرۆكی سوریا پرسە و سەرەخۆشی قوڵی خۆی گەیاندە بەرهەم ساڵح و گەلی عێراق و داوای كرد پەروەردگاری میهرەبان قوربانیان بەر رەحمەتی خۆی بخات و ئارامی و سەبوری بە كەسوكاریان ببەخشێت و عێراق و گەلی عێراقیش لە هەر ناخۆشی و نەهامەتییەك بپارێزێت.  شەوی شەممەی رابردوو، ئاگر لە نەخۆشخانەی ئیبن خەتیب كە تایبەت كراوە بە چارەسەركردنی توشبوانی ڤایرۆسی كۆرۆنا لە بەغدا كەوتەوە و بەوهۆیەوە تا ئێستا 82 كەس مردن و 110 دیكەش برینداربون.  

هاوڵاتى بەرپرسی مافی مرۆڤی ئەڵمانیا رایگەیاند "دەبوو توركیا سەلاحەددین دەمیرتاش بەپێی بڕیاری دادگای مافەكانی مرۆڤی ئەوروپا ئازادبكردایە".  باربێل كۆفلەر بەرپرسی مافی مرۆڤی ئەڵمانیا ئەمڕۆ سێ شەممە، 27نیسانی 2021لە ڕاگەیاندراوێكدا رایگەیاند "بەرپرسانی توركیا دەستیانكردووە بە گوشارخستنە سەر هەدەپە و ئەندامەكانی. ئێمە بە نیگەرانییەكی قووڵەوە سەیری پرۆسەی دادگاییكردنی زیاتر لە 100 سیاسەتمەداریان دەكەین بەهۆی دۆسیەی كۆبانێ كە لە ساڵی 2014 روویداوە". دووشەممە لەسەر پشتیوانی لە ڕۆژئاوای کوردستان ١٠٨ کەسایەتی سیاسی كه‌ لە نێویاندا سه‌ڵاحه‌دین ده‌میرتاش و فیگه‌ن یۆكسه‌كداغ، هاوسەرۆکانی پێشووی هەدەپەی تێدایە هەر یەک لەو ١٠٨ بەرپرسە بەتۆمەتی هاوکاریکردنی ڕۆژئاوای کوردستان لە دادگای سنجان دادگایی دەکرێن. لەبارەی ئازادکردنی دەمیرتاش بە بڕیاری دادگای مافەكانی مرۆڤی ئەوروپا، باربێل دەڵێت، "دەبوو ئازاد بكرایە، كەچی نەكرا، ئێمە و لایەنە پەیوەندیدارەكانی ئەوروپا رەخنەی تووند ئاراستەی حكومەتی ئەنقەرە دەكەین."   كۆفلەر پێی وایە، هەوڵدان بۆ كپكردنی دەنگ و هەڵوێستی سیاسیی، بنەما و پرەنسیبەكانی دیموكراسییەت لەبار دەبات. دەشڵێت، ئەڵمانیا لە نزیكەوە چاودێریی دۆخی یاسایی توركیا دەكات و "داوا لە ئەنقەرە دەكەین پابەندی ستاندەرد و پرەنسیپەكانی دەوڵەتی یاسا بكات. رێز لە بڕیارەكانی دادگەی مافەكانی مرۆڤی یەكێتیی ئەوروپا بگرێت و پێویستە هەرچی زووە سەلاحەددین دەمیرتاش ئازاد بكات."  بەرپرسی مافی مرۆڤی ئەڵمانیا رەخنەی تووند ئاراستەی داواكاری گشتی كۆماریی لە ئەنقەرە دەكات و ئاماژە بەوە دەکات، لە تۆمەتنامەكەدا هەدەپە بەوە تۆمەتبار كراوە گوایە بانگهێشتی بۆ تووندوتیژی كردووە، بەڵام هەدەپە داوای لە لایەنگران و خەڵكی ناوچەكە كردووە هەڵوێستی سیاسیی روونیان لەبارەی رووداوەكانەوە دەرببڕن. دوای ئەوەی داعش لە هاوینی 2014 گەمارۆی خستە سەر کۆبانێ و هەوڵی کۆنترۆڵکردنیدا، هەدەپە و ژمارەیەک لە پارتە کوردەکانی باکوور داوایان لە حکومەتی ئەوسای تورکیا کرد، رێگە بەچوونی چەک و هاوکاریی سەربازیی لە تورکیاوە بۆ شەڕڤانانی یەپەگە بنێردرێت، بەڵام ئەنقەرە رەتیکردەوە.  لە چەند شارێکی باکووری کوردستان لەسەر داوای هەدەپە خۆپێشاندان دەستیپێکرد، حکومەتیش بۆ هێورکردنەوەی گرژییەکان قەدەخەی هاتووچۆی راگەیاند، بەڵام گرژییەکان رووی لە هەڵکشان کرد، بەهۆیەوە 46 سڤیل و پۆلیس کوژران و 682 کەس لە خۆپێشاندەران و پۆلیس برینداربوون و 323 کەس دەستگیرکران و هەزار و 113 بینا و بارەگای هەردوو کەرتی گشتیی و تایبەتی سووتێندران.

هاوڵاتى هێزه‌کانى پارستنى گه‌ل (هه‌په‌گه‌) جه‌خت له‌وه‌ ده‌که‌نه‌وه‌ له‌ کۆى ئه‌و هێرش و داگیرکارییه‌ى سوپاى تورک که‌ به‌هێزى تایبه‌ت ئه‌نجامیانداوه‌ له‌ قۆناغى یه‌که‌مدا تێکشکێندراون و 38 که‌سیان لێ کوژراوه‌.  ‌ئه‌مڕۆ دووشه‌ممه‌ 26ى نیسانى 2021، له‌نوێترین راگه‌یه‌ندراوى هه‌په‌گه‌دا ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌دات که‌ له‌ چالاکیى گه‌ریلاکاندا که‌ له‌ چوارچێوه‌ى قۆناغى (شۆڕشگێڕیى هه‌ڵۆکانى زاگرۆس)  و (قۆناغى شۆڕشگێڕیى جه‌نگى خابوور) ئه‌نجامیاندا، لاى که‌مى 38 هێزى تایبه‌تى سوپاى داگیرکه‌رى تورک کوژران. ده‌قى راگه‌یه‌ندراوى هه‌په‌گه‌: ئه‌و هێرشه‌ى سوپاى داگیرکه‌رى تورک، ڕۆژى ٢٣ى نیسانى ٢٠٢١ له‌ سه‌ر مه‌تینا، ئاڤاشین و زاپ-ى هه‌رێمه‌کانى پاراستنى مه‌دیا ده‌ستى پێکردوه‌، به‌رده‌وامه‌ ‌و گه‌ریلا له‌ دژى داگیرکاریى سوپاى تورک، چالاکیى به‌رفراوان ئه‌نجام ده‌دات، گورزى سه‌خت له‌ داگیرکه‌ران ده‌ده‌ن. دواى ئه‌وه‌ى له‌ ده‌ڤه‌ر زاپ، (هه‌نگاوى شۆڕشگێڕیى هه‌ڵۆکانى زاگرۆس) ڕاگه‌یه‌نرا، هێزه‌کانمان له‌ ده‌ڤه‌رى مه‌تیناش هه‌ڵمه‌تى ( شۆڕشگێڕیى جه‌نگى خابوور)یان ده‌ست پێکردوه‌. هێزه‌کانى ئێمه‌ له‌ چوارچێوه‌ى هه‌نگاوه‌ شۆڕشگێڕییه‌کاندا، ئه‌نجامى چالاکییه‌کان بکه‌وێته‌ به‌رده‌ستى ئێمه‌، به‌ ڕاى گشتى ڕاده‌گه‌ێنین.  له‌ چوارچێوه‌ى (هه‌ڵمه‌تى شۆڕشگێڕیى هه‌ڵۆکانى زاگرۆسدا):  ٢٥ى نیسان کاتژمێر ١٤:٢٠ هێزه‌کانى ئێمه‌ گروپێک له‌ داگیرکه‌رانى تورک که‌ ده‌یانویست خۆیان له‌ گردى شه‌هید سه‌ردارى ناوچه‌ى مه‌رڤانووس-ى ئاڤاشین جێگیر بکه‌ن، له‌ نزیکه‌وه‌ کرده‌ ئامانج. له‌و چالاکییه‌دا ٦ داگیرکه‌ر کوژران و گه‌لێک داگیرکه‌رى تریش بریندار بوون. دواى چالاکییه‌که‌ سه‌ربازانى تورک سه‌نگه‌ره‌کانى خۆیان به‌جێ هێشت و هه‌ڵهاتن. ٢٥ى نیسان له‌ کاتژمێر ٠٩:٠٠ بۆ ١٠:٠٠ سوپاى تورک به‌ گازى ژه‌هراوى به‌ چڕى به‌ره‌و تونێله‌کانى شه‌ێ‌ هاتن له‌ گردى مامره‌شۆى هه‌رێمى ئاڤاشین، گه‌ریلا به‌چالاکى ته‌قینه‌وه‌ داگیرکه‌رانیان کرده‌ ئامانج. داگیرکه‌ران پاشه‌کشێیان کرد و ویستیان دووباره‌ له‌ کاتژمێر ١٢:٣٠ هێرش بکه‌نه‌وه‌، ئه‌مجاره‌ش گه‌ریلاکان به‌ ِرێبازى ساپۆتاژ ٢جار داگیرکه‌رانیان کرده‌ ئامانج، له‌و چالاکییه‌دا لاى که‌مى ٣ داگیرکه‌ر کوژران و ژماره‌یه‌کى زۆریش بریندار بوون. له‌هه‌مان ڕۆژدا و له‌ کاتژێره‌کانى ١٠:٤٠ و ١١:٥٠ دا سوپاى تورک ٢ جار به‌ به‌ردانى گازى ژه‌هراوى بۆ ناو تونێله‌کانى شه‌ێ‌ له‌ گردى شه‌هید سه‌ردارى هه‌رێمى ئاڤاشین ویستیان پێشڕه‌وى بکه‌ن، گه‌ریلاکان گورزى سه‌ختیان لێیان دان و به‌ده‌یان داگیرکه‌ر کوژران. ڕۆژى ٢٦ى نیسان له‌ کاتژمێر ٠٧:٤٠دا داگیرکه‌ران به‌ره‌و تونێله‌کانى شه‌ێ‌ هاتن، هێزه‌کانى ئێمه‌ له‌ نزیکه‌وه‌ له‌وانیان دا ‌و له‌و چالاکییه‌دا ٣ داگیرکه‌ر کوژران، چه‌ندین سه‌ربازیش بریندار بوون.  له‌ ڕۆژى ٢٦ى نیسان له‌ کاتژمێر ٠٩:٣٠ هێزه‌کانى ئێمه‌ له‌ دژى داگیرکه‌ران که‌ هه‌وڵیانده‌دا نزیکى گردى پرمێت له‌ هه‌رێمى ئاڤاشین ببنه‌وه‌، چالاکییان ئه‌نجامدا. گه‌ریلا چوونه‌ ناو سه‌نگه‌ره‌کانى داگیرکه‌ران و سه‌ربازه‌کانى تورکیان تاروومار کرد. گه‌ریلا چوونه‌ سه‌ر جه‌نازه‌ى داگیرکه‌ران له‌ ناو سه‌نگه‌ره‌کانیاندا و چه‌ندین پارچه‌ چه‌کى ام پى تى ٥٥، نارنجۆک، بى که‌ى سی، کامێراى ته‌رماڵ، ئامێرى بێته‌ل و جبه‌خانه‌یان ده‌ست که‌وت ‌و له‌و چالاکییه‌دا ٤ داگیرکه‌ر کوژران.  ڕۆژى ٢٣ى نیسان هێزه‌کانى ئێمه‌ له‌ دژى داگیرکه‌ران له‌ هه‌رێمى زاپ، چالاکییان ئه‌نجامدا، له‌و چالاکییه‌دا ٢ داگیرکه‌ر کوژران. سوپاى تورک دواى ئه‌و چالاکییه‌ له‌ شوێنه‌که‌ هه‌ڵهاتن و چه‌ندین سه‌رباز له‌ ناوچه‌که‌ ون بوون. ڕۆژى ٢٥ى نیسان له‌ کاتژمێر ١٢:١٠ هێزه‌کانى یه‌ژاستارله‌ دژى داگیرکه‌ران که‌ ناوچه‌ى قه‌ڵاى به‌ده‌وێ هه‌رێمى زاپ جێگیر بوونـ، ٢ چالاکییان ئه‌نجامدا. له‌و چالاکییانه‌دا ٢ داگیرکه‌ر کوژران. کاتژمێر ١٧:٢٠ بۆ جارى دوه‌م هێزه‌کانى ئێمه‌ داگیرکه‌رانیان له‌ قادى به‌ده‌وى کرده‌ ئامانج و له‌و چالاکییه‌دا لانى که‌م ٢ داگیرکه‌ر کوژران و ٢ى تریش بریندار بوون. سوپاى تورک دواى ئه‌م چالاکییه‌ به‌هێزانه‌ى گه‌ریلا، ناوچه‌ى جێلۆى بچووکى بۆردومان کرد. ٢٥ى نیسان کاتژمێر ١٣:٥٠ سوپاى تورک سه‌ربازى له‌ گردى شه‌هید موونزۆرى زاپ دانا. ٢٥ى نیسان کاتژمێر ٢٢:٣٠ داگیرکه‌ران و هه‌لیکۆپته‌رى سه‌ربازى ئه‌وان که‌ ویستیان بکه‌ونه‌ ده‌ڤه‌رى تیپى ٧ى زاپ، کرانه‌ ئامانج. دواى ده‌ستێوه‌ردانى هێزه‌کانمان هه‌لیکۆپته‌رى سوپاى تورک ناچاربوون پاشه‌کشێ بکه‌ن. ڕۆژى ٢٦ى نیسان هێزه‌کانى ئێمه‌ داگیرکه‌رانیان له‌ دۆڵى گردى شه‌هید سوورخوێن له‌ هه‌رێمى زاپ، کرده‌ ئامانج. له‌و چالاکییه‌دا لاى که‌مى ٨ داگیرکه‌ر کوژران ‌و هاوکات ٢ دڕۆنى سوپاى تروکیاش، کرانه‌ ئامانج. ئاگایى شه‌ێ‌ و ئه‌نجامه‌کانى له‌ چوارچێوه‌ى (هه‌ڵمه‌تى شۆرشگێڕیى جه‌نگى خابوور) : ٢٥ى نیسان له‌ کاتژمێر ١٦:١٠ هێزه‌کانى ئێمه‌ له‌ دژى داگیرکه‌ران له‌ گردى زه‌ندووراى مه‌تینا، ٢ چالاکییان ئه‌نجامدا. له‌و چالاکییه‌دا لانى که‌م سه‌ربازێک کوژرا. هه‌مان ڕۆژ و له‌ دوانیوه‌ڕۆدا، هێزه‌کانى ئێمه‌ به‌ تاکتیکى ته‌قه‌مه‌نی، چالاکییان ئه‌نجامدا و داگیرکه‌رێک کوژرا. ٢٦ى نیسان له‌ کاتژمێره‌کانى نێوان ٠٥:٠٠- ٠٦:٠٠ داگیرکه‌ران له‌ ده‌ڤه‌رى بان ئه‌شکه‌وتى زه‌ندوورا، جێگیر بوون، هێزه‌کانى ئێمه‌ داگیرکه‌رانیان خسته‌ ژێر چاودێرى و له‌ کاتژمێر ٠٨:٥٥ خوله‌کدا له‌ نزیکه‌وه‌ کرانه‌ ئامانج. له‌و چالاکییه‌دا کوژرانى سه‌ربازێک پشتڕاستکراوه‌ته‌وه‌. هه‌ما ڕۆژ و له‌ کاتژمێر ١٠:٤٥ له‌ قادى زه‌ندوورا داگیرکه‌ران کرانه‌ ئامانج و ٢ داگیرکه‌ر کوژران. ڕۆژى ٢٣ى نیسان، فڕۆکه‌ جه‌نگییه‌کانى سوپاى تورک، ده‌ڤه‌ره‌کانى ده‌ورووبه‌رى مه‌تیناى بۆردومان کرد. کاتژمێر ٢٠:٠٠ هه‌تاکوو ٠١:٠٠ سه‌ربازیان له‌ گردى  زه‌ندوورا و بۆخازا کۆردینه‌ دانا. له‌و ماوه‌دا هێزه‌کانى ئێمه‌ ٤ جاران هه‌لیکۆپته‌رى سوپاى تورکیان کرده‌ ئامانج، به‌ناچارى له‌ شوێنه‌که‌ دوور که‌وته‌وه‌. ڕۆژى ٢٤ى نیسان له‌ کاتژمێره‌کانى نیوه‌ڕۆدا، سوپاى تورک هێزه‌کانى له‌ گردى شه‌هید دیلبه‌رى مه‌تینا جێگیر کرد. ٢٥ى نیسان کاتژمێر ١٠:٠٠داگیرکه‌ران که‌ خه‌ریکى که‌ندنى سه‌نگه‌ر بوون، له‌لایه‌ن هێزه‌کانى یه‌ژاستاره‌وه‌ کرانه‌ ئامانج، له‌و چالاکییه‌دا سه‌ربازێک کوژرا. له‌هه‌مان ڕۆژدا له‌ کاتژمێر ١٢:٠٠ هه‌تاکوو شه‌و، هێزه‌کانى ئێمه‌ له‌و ناوچه‌یه‌دا ٧ چالاکییان ئه‌نجامدا. له‌و چالاکییانه‌دا ژماره‌یه‌کى زۆر داگیرکه‌ر کوژران، سوپاى تورک به‌ هه‌لیکۆپته‌ر کوژراوو برینداره‌کانى خۆى له‌ ناوچه‌که‌ دوور کرده‌وه‌.”  

  هاوڵاتى كۆمه‌ڵێك له‌ دادوه‌ران وو ئه‌ندامانى داواكارى گشتى له‌ هه‌رێم یاداشتێكیان بڵاوكردۆته‌وه‌ و تێیدا ئاماژه‌ به‌وه‌ ده‌كه‌ن، گەر پێشتر هەر بیانوویەك بۆ لێبڕینى مووچە هەبووبێت ئێستا بە بەرزبوونەوەى نرخى نەوت بۆ سەرووى ٦٥ $و زیادبوونى داهاتى ناوخۆو ڕێككەوتن لەگەڵ حكومەتى فیدڕاڵ ئەوا بوار بۆ ئەو بیانووانەى نەهێشتۆتەوه. ده‌قى یاداشتى کۆمەڵێك لە دادوەران و ئەندامانى داواکارى گشتى:- ئێمەى دادوەران و ئەندامانى داواكارى گشتى کە لە خوارەوه ناومان هاتووه،پشتگیرى لە هەڵوێستى جوامێرانەى هاوپیشەمان بەڕێز دادوەر،گۆران عبدالخالق بەرزنجى، دەکەین سەبارەت بە نایاسایی بوونى بەردەوامی لێبڕینى مووچەى فەرمانبەران و مامۆستایان و پێشمەرگە و پۆلیس وتەندروستكاران ودادوەران ولێکۆڵەرەوان و یاریدەدەرانى دادوەرى وخانەنشینانى ڕاستەقینەى هەرێمى كوردستان لەالیەن حكومەتەوه، وە ئەوبەتەنها نیە وئێمەش لەگەڵ هەڵوێستى ئەوین، وه داواكارین هەروەك چۆن لەیاداشتێكى پێشووترمان ئاماژەمان پێداوە لە ڕێكەوتى ٢٠/٨/٢٠٢٠ كە لە لە لایەن ٤٨ دادوەرو ئەندامى داواكارى گشتیەوه واژۆ كرابوو؛ حكومەتى هەرێمى كوردستان چاكسازى ڕاستەقینە ئەنجام بدات وە كۆتایی بەشێوازى نایاسایی دوومووچە و سێ مووچەو هەزاران بندیوار بهێنێت، نەك دەست بۆ شایستەیەكببرێت كە بە یاسا ڕیكخراوه وتەنها بە یاساش دەتوانرێت دەستكارى بكرێت كە ئەویش مووچەى فەرمانبەرانە. گەر پێشتر هەر بیانوویەك بۆ لێبڕینى مووچە هەبووبێت ئێستا بە بەرزبوونەوەى نرخى نەوت بۆ سەرووى ٦٥ $و زیادبوونى داهاتى ناوخۆو ڕێككەوتن لەگەڵ حكومەتى فیدڕاڵ ئەوا بوار بۆ ئەو بیانووانەى نەهێشتۆتەوه، وە لەهەمان کاتدا داواكارین کاری زیاتر بکرێت بۆ چەسپاندنى سەروەرى یاسا و وە ڕێزى تەواو لەسەربەخۆیی دامەزراوەى دەسەاڵتى دادوەرى بگیرێت؛ و دەستوەردانى حیزبی لەكاروبارى دادگاكان ڕێگەى لێ بگیرێت وە بە هەموو شێوەیەک قەدەغە بكرێت. وەهەروەها پشتگییرى خۆمان بۆ نووسراوى ئەنجومەنى دادوەرى بەڕێز ژمارە١/٦/٨٧٨ لە ١٩/٤/٢٠٢١ دەردەبڕین سەبارەت بە كۆتایی هێنان و نایاسایی بوونى بڕینى لە ٥٠ %مووچەى دادوەران و ئەندامانى داواكارى گشتى و لێبڕینى مووچەى فەرمانبەرانى دەسەاڵتى دادوەرى،وە ئێمە دووپاتى داواى كۆتایی هێنان بە لێبڕینى مووچەى سەرجەم فەرمانبەران دەكەین، چاوەڕوانیین بەڕێز حكومەتى هەرێمى كوردستان بەزووترین كات بەڵێنەكانى جێ بەجێ بكات لە ئەنجامدانى چاكسازی و كۆتایی هێنان بە لێبڕنى مووچە و گێڕانەوەى سەرجەم مافی فەرمانبەران لە مووچەو شایستە بڕاوەكانیان بە درووست كردنى ژمارەى بانكى بۆیان وەک چۆن لەیاساى چاکسازى لە مووچەو دەرماڵە ئاماژەى بۆ کراوە ، بەپێچەوانەوه تاوەكو كۆتایی مانگی٥ هەڵویستى ترى مەدەنیانەمان دەبێت. بەیاننامەیەك بۆ ڕای گشتى لەلایەن کۆمەڵێك لە دادوەران و ئەندامانى داواکارى گشتى کۆمەڵێک لەدادوەران و ئەندامانى داواکارى گشتى ٢٠٢١ نیسانى ٢٦ 1 .حاكم گۆران عبدالخالق بەرزنجى 2 .حاكم ابراهیم عبداهلل محمود 3 .حاكم اسماعیل عبدالرحمن مال رسول 4 .حاكم ئاراز حمە علی فیچ اهلل 5 .حاكم ئاالن احمد 6 .حاكم بختیار علی حمە امین 7 .حاكم بختیار محمد علی عارف 8 .حاكم بدرالدین كریم بەرزنجى 9 .حاكم بورهان احمد محمود 10 .حاكم بەهجەت حسن صالح 11 .حاکم پشتیوان هاشم ابراهیم 12 .حاكم توفیق نامق رچا 13 .حاكم جاسم محمد بابا 14 .حاكم جیمن عمر 15 .حاكم حبیب حمید علی 16 .حاكم حسن احمد عباس 17 .حاكم حسین احمد 18 .حاكم حیدر محمود محمد 19 .حاكم د. نرمین ابو بكر محمد 20 .حاكم دانا بكر رسو 21 .حاكم دانا كریم محمد 22 .حاكم دانا محمود حمە صالح 23 .حاكم دلێر نریمان سوبحان 24 .حاكم دیندار نعمان 25 .حاكم رزگار علی قادر 26 .حاكم رزگار محمدامین 27 .حاكم روخسار قادر عبداهلل 28 .حاكم روناك نورى ڕۆستەم 29 .حاكم رەوەند معصوم 30 .حاكم سالار محمد رشید 31 .حاكم سامى سلیمان فه‌قى 32 .حاكم سامی حمید سمین 3 .حاكم ستار سمایل 34 .حاكم سردار حسن كاوانی 35 .حاكم سلیمان مینە ابراهیم 36 .حاكم سۆزان شریف 37 .حاكم سیروان خچر مصگفى 38 .حاكم شكر قادر حمدامین 39 .حاكم شوان خوا كرم 40 .حاكم شیما‌و عزیز 41 .حاكم صباح احمد نادر 42 .حاكم صالح الدین لگیف 43 .حاكم گالب مجید 44 .حاكم عبدالباسگ مسعود كه‌ردى 45 .حاكم عبدالرحمن خچر 46 .حاكم عبدالعزیز احمد عزیز 47 .حاكم عبدالكریم حیدر / خانەنشین 48 .حاكم علی مهدی 49 .حاكم عماد فارس 50 .حاكم فائق حمە قادر یوسف 51 .حاکم کامران حمد أمین وەستا 52 .حاكم كریم حامد 53 .حاكم گۆران فرج محمد صالح 54 .حاكم لقمان صدیق خۆشناو 55 .حاكم محمد شفیق 56 .حاكم محمد علی ریكانى 57 .حاكم مراد محمد علی 58 .حاكم میهرەبان احمد حسن 59 .حاكم هیمن محمد حسن 60 .حاكم هیوا فاریق دزەیى 61 .حاكم یونس عپمان.      

هاوڵاتى ‌هێزه‌کانى سه‌ر به‌ هاوپه‌یمانیى نێوده‌وڵه‌تى بۆ شه‌ڕى داعش له‌ ڕۆژئاڤاى کوردستان، له‌گه‌ڵ هه‌سه‌ده‌دا سه‌رقاڵى ڕاهێنانن. ئه‌مڕۆ شه‌ممه‌ 24ى نیسانى 2021، روانگه‌ى سورى بۆ مافه‌کانى مرۆڤ ڕایگه‌یاند:“هێزه‌کانى هاوپه‌یمانیى نێوه‌ده‌وڵه‌تى بۆ شه‌ڕى داعش له‌گه‌ڵ هه‌سه‌ده‌ به‌ چه‌ک سه‌رقاڵى ڕاهێنانن". هه‌روه‌ها ئاماژه‌ى به‌وه‌شکردووه‌: “شوێنى ڕاهێنانه‌که‌یان له‌ ناوچه‌ى کێڵگه‌ى نه‌وتى عومه‌ر بوون له‌ دێرزۆر، له‌ ڕۆژهه‌ڵاتى فوڕات". ڕوانگه‌که‌ ئه‌وه‌شى روونکردووه‌ته‌وه‌ که‌  ڕاهێنانه‌کانى هاوپه‌یمانان له‌گه‌ڵ هه‌سه‌ده‌ هاوکاتى هه‌ندێک جوڵه‌ و هه‌نگاوى نوێى ئه‌مریکایه‌ له‌ سوریا.  

هاوڵاتى دواى ئه‌وه‌ى جۆو بایدن، سه‌رۆکى ویلایه‌ته‌ یه‌کگرتووه‌کانى ئه‌مریکا کۆمه‌ڵکوژى ئه‌رمه‌نه‌کانى به‌"جینۆساید" ناساند، وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى تورکیا ناساندنه‌که‌ى بایدنى ره‌تده‌کاته‌وه‌و ده‌ڵێت:" وانه‌ له‌که‌س وه‌رناگرین". که‌مێک له‌مه‌وبه‌ر، مه‌ولود چاوشئۆغلۆ، وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى تورکیا، له‌باره‌ى لێدوانه‌کانى سه‌رۆکى ئه‌مریکا، جۆ بایدن په‌یوه‌ندیدار به‌ رووداوه‌کانى 1915 وه‌ک ئاندۆڵى تورکى بڵاویکرده‌وه‌" به‌ته‌واوه‌تى به‌کارھێنانى ده‌سته‌واژه‌ى "کۆمه‌ڵکوژی" له‌لایه‌ن جۆ بایدن ره‌تده‌که‌ینه‌وه‌ که‌ ته‌نھا ئامانجى راکێشانى سه‌رنجى خه‌ڵکه‌". وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى تورکیا، راشیگه‌یاند: " وته‌کان مێژوو ناگۆڕن. ده‌رباره‌ى مێژووى وڵاته‌که‌مان وانه‌ له‌ که‌س وه‌رناگرین". ئه‌مرۆ 24 نیسان سه‌رۆکى ئه‌مه‌ریکا، وه‌ک یه‌که‌م سه‌رۆکى ئه‌و وڵاته‌ بوێرى کردو به‌ جیاوازى له‌وانه‌ى پێشخۆى کۆمه‌ڵکوژیى ئه‌رمه‌نه‌کانى به‌ جینۆساید ناساند و ئه‌مه‌ش ئه‌ردۆغان و به‌رپرسانى ئێستاى حکومه‌تى تورکیان نیگه‌ران کرد.