هاوڵاتى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان به‌مه‌به‌ستى چاکسازیکردن و به‌ڕێوه‌بردنى باخچه‌ى هه‌وارى شار، بلوارى مه‌لیک مه‌حمود و بلوارى سلێمانى - تاسڵوجه به‌ره‌زامه‌ندى مه‌سرور بارزانى سه‌رۆکى حکومه‌ت بڕى چوار ملیارو 454 ملیۆن دینار خه‌رج ده‌کات. به‌پێى دواین نوسراوى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیرانى هه‌رێمى کوردستان که 1ى ئه‌م مانگه ده‌رچوه تێیدا هاتووه:" سه‌رۆکى حکومه‌ت ره‌زامه‌ندى ده‌ربڕى له‌سه‌ر ته‌رخانکردنى چوار ملیارو 454 ملیۆن و 527 هه‌زارو پێنجسه‌د دینار بۆ چاکسازیکردن و به‌ڕێوه‌بردنى باخچه‌ى هه‌وارى شار، بلوارى مه‌لیک مه‌حمود و بلوارى سلێمانى - تاسڵوجه. هه‌روه‌ها ئاماژه به‌وه‌کراوه که ئه‌و بڕه‌پاره‌یه به‌قۆناغ و به‌شێوه‌ى نه‌ختینه‌یى و پاڵپشت به رێنمایى گرێبه‌سته‌کانى وه‌زاره‌تى پلاندانان، له‌سه‌ر بودجه‌ى سه‌رۆکایه‌تى شاره‌وانى سلێمانى خه‌رج ده‌کرێت. ده‌قى نوسراوى سه‌رۆکى دیوانى ئه‌نجومه‌نى وه‌زیران:
هاوڵاتى وته‌بێژى یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان رایگه‌یاند، له‌کۆبونه‌وه‌ى وه‌فدى باڵاى حزبه‌که‌یان به‌سه‌رۆکایه‌تى بافڵ تاڵه‌بانى هاوسه‌رۆکى یه‌کێتى له‌گه‌ڵ لایه‌نه سیاسییه‌کانى عێراق باسیان له‌جێبه‌جێکردنى رێککه‌وتنه‌کان کردوه و هه‌مو هه‌وڵێکیش ده‌ده‌ن تا موچه و شایسته داراییه‌کانى ھه‌رێم بنێردرێت. ئه‌مین بابه‌شێخ، وته‌بێژى یه‌کێتى نیشتمانى کوردستان له کۆنگره‌یه‌کى رۆژنامه‌وانیدا له به‌غدا رایگه‌یاند، بۆ بابه‌تى به‌شه بودجه‌ى ھه‌رێم وه‌ک وه‌فدى ھه‌رێم و وه‌فدى یه‌کێتیش ھه‌مو ھه‌وڵێکیان داوه تا یاساى بودجه‌ى عێراق جێبه‌جێ بکرێت و موچه و شایسته داراییه‌کانى ھه‌رێم بنێردرێت. ناوبراو ئاماژه‌ى به‌وه‌شکرد، له‌سه‌ردانه‌که‌یان بۆ به‌غدا کار ده‌که‌ن بۆ جێبه‌جێکردنى ناوه‌ڕۆکى رێککه‌وتنه‌کانى هه‌ولێر و به‌غدا و ره‌وانه کردنى شایسته داراییه‌کانى خه‌ڵکى هه‌رێمى کوردستان.
هاوڵاتى ئەمڕۆ دووشه‌ممه 7ی حوزه‌یرانی 2021، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی برێنت لە بازاڕەکانی جیهاندا بە 71 دۆلار و 53 سەنتە. هاوکات لە بۆرسە بازارە جیهانییەکان، نرخی بەرمیلێک نەوتی خاوی ئەمریکیش بە 69 دۆلار و 35 سەنت مامەڵەی پێوە دەکرێت. پێشتر نرخی نەوت بۆ سەروو 70 دۆلار بەرزبووەوە، دوای ئەوەی لە ساڵی رابردووەوە بەهۆی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنا و لەکارکەوتنی کارگە گەورەکانی جیهان و راگرتنی جموجوڵی ئامێر و ئۆتۆمبێلەکان، نرخی نەوت بۆ نزمترین ئاستی لە مێژوویدا دابەزی بوو.
سازدانی: ئارا ئیبراهیم محەمەد ئەمین پێنجوێنی رووناكبیرو كەسایەتیی سیاسی دەڵێت:»رووداوەكەی مەتینا زۆر ناخۆش بووەو تاكە رێگەچارەسەر دانیشتن و گفتوگۆی سەركردایەتی پەكەكەو پارتییە و سەرەڕای رووداوەكان خاڵی هاوبەش لەنێوانیاندا هەیەو لەسیاسەتدا هیچ شتێك موستەحیل نییە». محەمەد ئەمین پێنجوێنی، كەسایەتی سیاسی و رووناكبیر لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتى، ئەوە دووپاتدەكاتەوە كەپیلانی بی توركیا شەڕی كوردو كوردەو دەشڵێت:» شەڕی پارتی و پەكەكە روودەدات و ماوەیەكی زۆر دەخایەنێت و كورد تێیدا زەرەر دەكات». هەروەها ناوبراو ئەوەش دەخاتەڕوو كە هەوڵی نێوەندگیری لەنێوان پارتی و پەكەكەدا لەڕێگەی خێرخواو كەسایەتییەكان بوونی هەیە» ئەمە هەوڵ و جوهدو عەقڵی منەوەری دەوێت كەبتوانێت لەم تەنگانەیەدا هەوڵبدات رێگایەكی چارەسەری بدۆزنەوەو شەڕەكە روونەدات». هاوكات ئەوەش ئاشكرادەكات كەپەكەكە لەخۆیەوە نەهاتووە بۆ باشووری كوردستان و قەندیل، «یەكێتی و پارتی خۆیان پەكەكەیان هێناوە بۆ ئەو ناوچانە بەڕێکكەوتن دوای شەڕی 1992، لەماڵی كەریم خانی برادۆست كە كەمال فوئاد نوێنەری یەكێتی و خوالێخۆشبوو دكتۆر رۆژ نوری شاوەیس نوێنەری پارتی و نوێنەرانی پەكەكە ئامادەبوون و لەنزیكەوە ئاگاداربووین، كە پەكەكە لەخواكوڕكەوە بچنە زەڵێ و قەندیل و لەوێ ئیشوكاری خۆیان بكەن و بەڕەسمی هاتوون». هاوڵاتى:رووداوەكەی مەتینا چۆن دەبینن؟ پێتانوایە سەر دەکێشێت بۆ رووداوی دیکە؟ محەمەد ئەمین پێنجوێنی: ئەو رووداوەی رۆژەی شەممە كە لەمەتینا روویدا شتێكی ناخۆش بوو، زۆر ناڕەحەتبووم بەو رووداوە، هەتا ئێستاش ئەو بۆچوونە هەیە كە بۆردومان كراون، چونكە یەكێك لەبریندارەكانی پێشمەرگە وتی:»ئێمە نازانین یان بۆمبای تەیارە بووە، یان موشەكێك لێی داوین»، ئەمە ئەوە دەسەلمێنێت كە بەگوللە نەكوژراون و بەسیلاحی گەورەتر كوژراون، بەهەرحاڵ ئەوە بووەهۆی ئەوەی ناكۆكی و تەوەترو ناڕەحەتی لەنێوان پەكەكەو پارتی دیموكراتی كوردستاندا دروست ببێت و پارتی دیعایە دەكات كە پەكەكە كوشتوونی و پەكەكەش ئەوە رەتدەكاتەوەو دەڵێت فرۆكەی بێفرۆكەوانی توركی كوشتوونی. ئەنجامی ئەوە بووە هۆی مومكینە شەڕی گەورە لەنێوان پەكەكەو پارتی دروست ببێت و زەرەرێكی زۆر لەقەزییەی كوردی بدات و دۆزی كورد چەندساڵی دیكە دوادەكەوێت، ئەگەر ئەو شەڕەش وەكو بیستوومە دوێنێ شەڕ روویداوەو هێزی پارتی لەو ناوچانە كۆبوونەتەوەو ئەسلیحەیان بردووە بەرانبەر بەهێزی پەكەكە وەستاون، ئەگەر ئەم شەڕە رووبدات شەڕێكە ماوەیەكی دوورودرێژ دەخایەنێت و زەرەری زۆر لەدۆزی كورد دەدات، قەزییەی كورد لەباشووری كوردستان زەرەری زۆر دەكات، چونكە لەناحیەی نێودەوڵەتی مەسەلەی كورد بێبایەخ و بێنرخ دەبێت، گرنگی پێنادەن، دەڵێن ئەوە كورد خەریكی شەڕن پێكەوە ئێمە چی بكەین و چۆن یارمەتی كورد بدەین بگەینە ئامانج و سەربەخۆیی خۆیان، بەڕاستی كارەساتێكی گەورەیەو رووی لە میللەتی كورد كردووەو هیوادارم نەبێت بەشەڕی كورد و كورد. هاوڵاتى: توركیا ئەمە بەمەبەست دەكات بۆ ئەوەی شەڕی كوردو كورد بكات، بەتایبەت كە لەمانگی نیسانی ئەمساڵدا بۆردومان و هێرشەكانی زیاد كردووەو پارتیش هێزی جووڵاندووە؟ محەمەد ئەمین پێنجوێنی: ئەمە پیلانی دەوڵەتی توركە، خۆتان دەزانن بەشێكی زۆری باشووری كوردستان داگیركراوە لەلایەن سوپای توركییەوە، زۆر شوێنی عەسكەری داگیركراوە، توركیا دەیەوێت بەهێزی سەربازیی نزیك ببێتەوە لەسەرچاوە ئاوییەكانی رووباری خاپوورو زێی زاب و زێی بادینان، ئێستا لەژێر كۆنترۆڵی سەربازیی توركیادایە، توركیا دەیەوێت دەسەڵاتی لەڕووی سەربازیی و ئابووری و سیاسەتی باشووری كوردستاندا بكات، ئەمە پیلانی دەوڵەتی توركە، پیلانی ئەی داگیركاریی بووەو پیلانی بی دروستكردنی شەڕی كوردو كوردە، ئێستا تورك دەیەوێت ئەو رووداوەی مەتینا بكات بەشەڕی كوردو كورد، بێگومان ئەو شەڕەش كارەساتێكی گەورەیە بۆ میللەتی كورد. هاوڵاتى: ئێوە بەردەوام هەوڵی نێوەندگیریتان هەبووە لەنێوان پارتی كرێكارانی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان، ئێستا ئەو رۆڵە دەبینن لەدوای رووداوەكەی مەتینا بوونی هەیە؟ محەمەد ئەمین پێنجوێنی: خێرخواو هەوڵدان بۆ نێوەندگیری هەیە لەنێوان پەكەكەو پارتیدا، هەوڵدانی ئێمە تەنها لەسۆسیال میدیاو بەنووسین و چاوپێكەوتنەكانمانە، هاوار دەكەین كە تەفاهوم و تەوافوق بكەن، ئەو ناكۆكییەی كە هەیە لەنێوان پەكەكەو پارتی نەمێنێت، پارتی دەڵێت پەكەكە میوانەو داوایان لێدەكەن میوانێكی عاقڵ بن لەشوێنێكدا دابنیشن وەكو كوردەكانی رۆژهەڵات چۆن بێدەنگن و میوانن، پەكەكەش دەڵێت ئێمە (30 بۆ 40) ساڵە لەو ناوچانەداین و لێرەوە كاری خۆمان دەكەین، مانای ئەوە نییە كەخاڵی هاوبەش لەنێوان پارتی و پەكەكە نییەو دابنیشن كێشەكانیان بەدیالۆگ چارەسەر بكەن، ئێمە هەر لەهەوڵداین و زۆر كەسی كەی خێرخواش لەهەوڵدایە بۆ نێوەندگیری لەنێوان پەكەكەو پارتیدا، بەڵام مەسەلەكە لەوە دەرچووەو توركیا دەیەوێت ئەم شەڕە دروستبكات و هەموو هێزو قوەتی خۆی سەربازیی و سیاسی و ئابووری ئاگری شەڕەكە دروست دەكات و شەڕەكەش دروست دەبێت. هاوڵاتى: وەفدی كۆنگرەی نەتەوەیی كورد لەباشووری كوردستانن، هیچ هەوڵێكی ئەوان هەیە بۆ نێوەنگیری نێوان پارتی و پەكەكە؟ محەمەد ئەمین پێنجوێنی: كەسایەتی و ئەم رێكخراوە سڤیلانە تەنها قسەی خێر دەكەن، دانیشتنی تەفاهومی پارتی و پەكەكە گرنگە ئەگەر ئەوە ببێت دەتوانن تا سنورێك دابنێن بۆ ئەوەی شەڕ روونەدات، ئەمانە تەنها واجبێكی نیشتمانی و كوردی و نەتەوەیی و ئینسانییە كەكۆنگرەی نەتەوەیی دەیكات لەگەڵ كەسایەتییەكاندا شتێكی باشەو پشتگیرییان دەكەین، ئەمڕۆ گفتوگۆمان لەگەڵ كۆنگرەی نەتەوەیی كردو بۆچوونی خۆمان پێ راگەیاندن، هیوادارین سەركەوتوو بن، تەنها چارەسەر گفتوگۆو دانیشتنی پەكەكەو پارتییە. هاوڵاتى: ئێوە لەكاتی كێشەكاندا گفتوگۆتان لەگەڵ بەرپرسانی پارتی دەكرد، ئێستا بۆ ئەم رووداوانە تەماس و گفتوگۆتان لەگەڵ سەرۆكی هەرێمە یان سەرۆكی پارتییە؟ محەمەد ئەمین پێنجوێنی: ئێستا ئەو كەناڵانە گۆڕاوەو ئێستا تەنها سەركردایەتی پەكەكەو توركیا دەتوانن رێگای چارەسەر بدۆزنەوە. هاوڵاتى: بەردەوام هۆشداری دەدرێت بەپارتی كە خۆی تووشی ئەم شەڕە نەكات، پێتانوایە پارتی ئەو بۆچوونانەو قسەی خێر بەهەند وەربگرێت؟ محەمەد ئەمین پێنجوێنی:هیچ شتێك لەسیاسەتدا موستەحیل نییەو بڵێیت ناكرێت، بەڵام ئەمە هەوڵ و جوهدو عەقڵی منەوەری دەوێت كەبتوانێت لەم تەنگانەیەدا هەوڵبدات رێگایەكی چارەسەری بدۆزنەوەو شەڕەكە روونەدات، بەڵام بەباوەڕی بەندە شەڕی پەكەكەو پارتی روودەدات، پێش ماوەیەك فازڵ میرانی سكرتێری مەكتەبی سیاسی پارتی وتی:»شەڕی پەكەكەو پارتی روودەدات»، كەواتە زانیارییان هەیەو بڕیارێك هەیە كەشەڕ روودەدات. هاوڵاتى: پێتانوایە توركیا یان هەر لایەنێك بیەوێت دەتوانێت پەكەكە لەناو ببات و لەقەندیل دووریانبخاتەوە؟ محەمەد ئەمین پێنجوێنی: پەكەكە بەهیچ هێزێك لەناو ناچێت، واقعێك هەیە ناوی پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە)یە، پەكەكە لەخۆیەوە نەهاتووە بۆ باشووری كوردستان و قەندیل، یەكێتی و پارتی خۆیان پەكەكەیان هێناوە بۆ ئەو ناوچانە بەڕێكەوتن دوای شەڕی 1992، لەماڵی كەریم خانی برادۆست كە كەمال فوئاد نوێنەری یەكێتی و خوالێخۆشبوو دكتۆر رۆژ نوری شاوەیس نوێنەری پارتی ئامادەبوون و نوێنەرانی پەكەكە ئامادەبوون و لەنزیكەوە ئاگاداربووین، كە پەكەكە لەخواكوڕكەوە بچنە زەلێ و قەندیل و لەوێ ئیشوكاری خۆیان بكەن و بەڕەسمی هاتوون، لەزەمانی حكومەتی بەعسەوە لەو چیایانەدابوون و چل ساڵە لەوێدان، ئەو چیایانەی كە حكومەتی بەعس نەیدەتوانی داگیری بكات، لەسنوری توركیاو ئێران، دوای ئەوە پەكەكە لەشوێنێك نییە وەك هێزی تامیل كە حەرەكەی تامیل لەمێژوودا هەیە وا دووریان بخەنەوە. هاوڵاتى: زانیارییەكمان بەدەست گەیشتووە كە پارتی داوایان كردووە پەكەكە لەشەنگالدا نەمێنێت و دووربكەوێتەوە هەروەها لەگوندەكانی بادینان و ئەو سنورانە نەمێنێت، ئامادەن هاوكارییان بكەن؟ پێتوایە پەكەكە ئەم مەرجانە قبوڵ دەكات؟ محەمەد ئەمین پێنجوێنی: ئەوانەی لەشەنگالن خەڵكی شەنگالن و ئێزیدین و كوردی عێراقین، ئەوانە هێزێكی چەکدارن لەگەڵ هێزی عێراقی هەماهەنگییان هەیە، بۆ كوێ ماڵی خۆیان چۆڵ بكەن، ئەوانە خۆ كوردی توركیاو سوریا نین، ئەوانە كوردی ئێزیدی و شەنگالین، ئەو داوایەی پارتی داوایەكی فاشیل و داوای توركیایە و یەبەشە بۆ هیچ شوێنێكیش ناچن. گەریلا هەرێمی كوردستانیان پاراست لەدەستی داعش، گەریلا (200) هەزار ئێزیدی گواستەوە بۆ رۆژئاڤای كوردستان لەوێ كەمپیان بۆ دروستكردن، خەڵكی ئێزدی بۆچی گەریلاو یەبەشەیان خۆشدەوێت، چونكە شەرەف و كەرامەتی ئەوانیان پاراست.
.jpg)
ماردین نورەدین كۆتایی هەفتەی رابردوو لیترێك بەنزین (50 بۆ 100) دیناری خرایەسەرو ئەوەش كاردانەوەی شۆفێرانی لێكەوتەوە بەتایبەت ئەوانەی كاری گواستنەوەی هاووڵاتیان دەكەن، پارێزگاری سلێمانیش دەڵێت:» هۆكاری گرانی نرخی بەنزین وەزارەتی سامانە سروشتییەكان خۆیەتی و سوتەمەنی نادات بەپاڵاوگەكان و باج و گومرگی لەسەر بەنزینخانەكان زیاد كردووە». لەدوای بەرزبوونەوەی نرخی بەنزین بەشێك لەشۆفێرانی تاكسی رۆژی شەممە پێنجی حوزەیران لەسلێمانی گردبوونەوەو رێگای سەرەكی بەردەم پارێزگای سلێمانیان گرت و داوایان لەحكومەتی هەرێم و لایەنە پەیوەندیدارەكان كرد كەنرخی بەنزین كەمبكرێتەوە، بەڵام لەلایەن هێزە ئەمنییەكانەوە رێگاكە كرایەوە گردبوونەوەكە كۆتایی پێهێندراو هیچ بەڵێنێكیشیان پێنەدرا. هادی كەریم شۆفێرێكی تاكسی لەسلێمانی لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:»لەئێستادا نرخی بەنزین بەرزبۆتەوە بەڕاستی بۆ ئێمە بەم شێوەیە كاركردن هیچ دەریناهێنێت، وەك وایە بەبەلاش كار بكەین، نرخی لیترێك بەنزین بە (850)دینارە كەداخلییەك بكەی دوو سێ لیتر بەنزین دەسوتێنیت». ئەو شۆفێری تاكسییە باسی لەوەشكرد لەكەركوك و بەغدا نرخی لیترێ بەنزین بە (450)یە، ئەمە جیاوازییەكی زۆر زۆرە. لەئێستادا لەبەنزینخانەكان نرخی یەك لیتر بەنزینی نۆڕماڵ بە (700) دینارو موحەسەن (750)، سۆپەر بە (825) دینارە. خاوەنی یەكێك لەبەنزینخانەكان كەنەیویست ناوی بهێندرێت باسی لەوەكرد كە قازانجەكان بەنیسبەت هەموو بەنزینخانەكانەوە دیاریكراوە لەنێوان (35-45) دینار بۆ هەر لیترێك. هۆكاری بەرزبوونەوەی نرخی بەنزینی بۆ بەرزبوونەوەی نەوتی خاو گەڕاندەوەو ئەوەشی دووپاتكردەوە كەگومرگیان لەسەر بەنزینخانەكان سێ قات كردووە، وتیشی:» تاكە چارەسەر ئەوەیە حكومەتی هەرێم دەعمی بەنزینخانەكان بكات بڵێت من بەوەندە دەتدەمێ تۆش بەو نرخە بیفرۆشە». پەرلەمانتارێك: گەندەڵییەكە لەوەدایە بەرهەمی بەنزینی خۆماڵی بەهەمان نرخی بەنزینی هاوردەكراو دەفرۆشرێت شێركۆ جەودەت ئەندامی لیژنەی سوتەمەنی لەپەرلەمانی كوردستان لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتى وت:» گەندەڵییەكە لەوەدایە بەرهەمی بەنزینی خۆماڵی بەهەمان نرخی بەنزینی هاوردەكراو دەفرۆشرێت، بۆ ئەوەی ئەو كۆمپانیا خۆماڵییانە قازانج بكەن كە سەر بەحزبن و لەو ناوەدا شۆفێری ئۆتۆمبێل و تەكسی دەبێتە قوربانی». هەروەها ئەو پەرلەمانتارە پێشیوابوو دەبێت پارێزگاكان بەپلەی یەك كۆنتڕۆڵی ئەو نرخە بكەن، لەبەر ئەوەی ناكرێت بەرهەمی خۆماڵی بەنزین بەهەمان نرخی بەنزینی هاووردەكراو لەدەرەوەی وڵات بفرۆشرێت. شێركۆ جەودەت وتیشی:»ئەوە بڕیاری حكومەت و پارێزگاكانە لەڕێگەی كەرتی تایبەتەوە بەنزین هاوردە بكرێت». هەرێمی كوردستان رۆژانە پێویستی بەشەش ملیۆن لیتر بەنزین هەیە، نیوەی لەڕێگەی پاڵاوگە ناوخۆییەكانەوە دابین دەكرێت و سێ ملیۆن لیترەكەی دیكە لەڕێگەی بازرگانەكانەوە لەتوركیاو ئێرانەوە هاوردە دەكرێت. شێركۆ جەودەت وتیشی:»نیوەی پێویستی خۆماڵی لەبەرهەمی خۆماڵییەوە دابین دەكرێت پەیوەندی بەبۆرسەو دەرەكییەوە نیە، نیوەكەی دیكە لەدەرەوەی وڵات دەكڕدرێت كە لەوانەیە ئەوە كاریگەری هەبێت لەسەر نرخ، بەڵام لەهەموو حاڵەتێكدا نابێت بەو شێوەیە گران بكرێت، بەڵگەش ئەوەیە لەناوچەكانی تری عێراقدا لیتری بەنزین بە (400-450)دینارە، بەڵام هەر كە دێیتە ئەمدیو بۆ هەرێمی كوردستان دەفڕێت بۆ (700-750) دینار». هەڤاڵ ئەبوبەكر: هۆكاری گرانی بەنزین وەزارەتی سامانە سروشتییەكان خۆیەتی هەڤاڵ ئەبوبەكر، پارێزگاری سلێمانی لەلێدوانێكدا بۆ هاوڵاتى ، هۆكاری ناوخۆیی گرانبوونی نرخی بەنزینی باس كرد «یەكەمیان وەزارەتی سامانە سروشتییەكان لە سیاسەتی خۆیدا تائێستا بڕیاری نەداوە نەوتی خاو بدات بەپاڵاوگەكانی ناوخۆ تابتوانن بیپاڵێون و بەو نرخەی كەهەیە بیفرۆشن، یاخود رێككەوتن لەگەڵ حكومەتی فیدڕاڵ بكات وەكو چۆن لەسەر بودجە كراوە». پارێزگاری سلێمانی پێشیوابوو هۆكاری دەرەكی كە پەیوەندی بەگرانبوونی نرخی نەوتی خاو لەبازاڕی نێودەوڵەتی هەیەو بەهای دیناری عێراقی بەرانبەر دۆلار دابەزیوە»سوتەمەنی بەدۆلار دەكڕدرێت و جارێكی دیكە بەدینار بەهاووڵاتیان دەفرۆشرێت». پارێزگاری سلێمانی باسی لەوەشكرد»هەرێم دەتوانێت رێككەوتن لەگەڵ حكومەتی فیدڕاڵ بكات بەو نرخە پشتیوانیكراوەی حكومەتی فیدڕاڵی دەیدات بەهەموو پارێزگاكانی تر لەبەسرەوە تا كەركوك بیدات بەپارێزگاكانی هەرێمی كوردستانیش». هەڤاڵ ئەبوبەكر ئەوەشی دووپاتكردەوە كە پاڵاوگەكانی ناوخۆ لەبەرئەوەی نەوتی خاویان پێنادرێت توانای بەرهەمهێنانی بەنزینیان بۆ بازاڕەكان نیە، ئەو پاڵاوگە ناوخۆییانەشی كە نەوت لەحكومەتی فیدڕاڵ یان شوێنێكی دیكە پەیدا دەكەن بەنرخی بازاڕو بۆرسە دەیفرۆشنەوە بەبەنزینخانەكان» ئەوانیش لەجیاتی ئەوەی ببێت بەسەرچاوەی پشتیوانیكردنی بەرهەمی ناوخۆیی بووە بەهۆی گرانبونی بەرهەمە ناوخۆییەكان كەهەمانە». لەبارەی چارەسەری گرانبوونی بەنزین، هەڤاڵ ئەبوبەكر بەپێویستی دادەنێت وەزارەتی سامانە سروشتییەكان بڕێك لەو سوتەمەنیە دابینبكات بۆ پێداویستی ناوخۆ بەنرخێكی پاڵپشتیكراو بیفرۆشێت و بیدات بەپاڵاوگە ناوخۆییەكان كە سێ پاڵاوگەی سەرەكی هەیە بۆ ئەوەی بتوانن پێداویستییەكانی ناوخۆ دابینبكەن، «یاخود ئەو باج و گومرگ و رسوماتەی لەسەر هێنانی سوتەمەنی دایناوە هەڵیبگرێت بۆ ئەوەی ئەو نرخە بگەڕێتەوە بۆ هاووڵاتیان نەك بچێتە سەر داهاتی گشتی كەدواجار دەبێت هەموومان باجەكەی بدەین».
هاوڵاتى راوێژکارى سه‌ربازى سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان رایگه‌یاند، "په‌که‌که ماوه‌ى چه‌ندین ساڵه بووه‌ته کێشه بۆ هه‌رێمى کوردستان، ئه‌گه‌ر په‌که‌که له خاکى هه‌رێم نه‌کشانه‌وه پێوسته به زۆر ده‌ربکرێن." بابه‌کر زێبارى راوێژکارى سه‌ربازى نێچیرڤان بارزانى سه‌رۆکى هه‌رێمى کوردستان به میدیاى فه‌رمى پارتى راگه‌یاند:"په‌که‌که به‌شێکى خاکى هه‌رێمى کوردستانى داگیرکردووه و کرده‌وه‌کانیان دژ به هێزه فه‌رمییه‌کانن، له چه‌ندین ناوچه ته‌قه‌یان له هێزه‌کانى پێشمه‌رگه و ئاسایشى هه‌رێمى کوردستان کردووه." هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند، "ئامارمان لایه که په‌که‌که له ناوچه‌کانى حاجى ئۆمه‌ران و سیده‌کان و چه‌مانکێ و ئامێدى بۆسه‌یان بۆ پێشمه‌رگه داناوه و رێگایان بۆمبڕێژکردووه و ته‌نانه‌ت خه‌ڵکى سڤیل بوونه‌ته ئامانج." بابه‌کر زێبارى ئه‌وه‌شى خسته‌ڕوو، "کاتێک سوپاى تورکیا ده‌چنه ئه‌و ناوچانه چه‌کدارانى په‌که‌که بێده‌نگن، به‌ڵام به‌رامبه‌ر به پێشمه‌رگه شه‌ر ده‌که‌ن"، ده‌شڵێت، "پێویسته په‌که‌که له خاکى هه‌رێمى کوردستان بکشێنه‌وه و ئه‌گه‌ریش نه‌کشێنه‌وه ئه‌وا پێوسته به زۆر ده‌ربکرێن". ئه‌مه له‌کاتێکدایه ناوه‌ندى راگه‌یاندنى هه‌په‌گه رایگه‌یاند، ئه‌وان هێرشى سه‌ر هێزه‌کانى پێشمه‌رگه‌ى کوردستانیان ئه‌نجامنه‌داوه و هۆشدارییان داوه‌ته پارتى که له‌و ناوچانه‌دا پێشڕه‌وى نه‌که‌ن و ئه‌وانه شوێنى ستراتیژى گه‌ریلان.
هاوڵاتى جێگرى سه‌رۆکى حکومه‌تى هه‌رێم سه‌باره‌ت به رووداوه‌که‌ى مه‌تینا، ڕایگهیاند:" گه‌له‌که‌مان له ڕابردوودا تاڵى و ناخۆشى زۆرى بینیوه به‌هۆى ئاڵۆزیى و شه‌ڕى نێوان لایه‌نه کوردییه‌کانه‌وه، بۆیه حه‌ق نییه ئه‌م گه‌له خێرنه‌دیوه له‌وه زیاتر تووشى دڵه‌ڕاوکێ و نیگه‌رانى بکرێت". ئه‌مڕۆ یه‌کشه‌ممه شه‌شى حوزه‌یرانى 2021، قوباد تاڵه‌بانی، جێگرى سه‌رۆکى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان، سه‌باره‌ت به هێرشه‌که‌ى مه‌تینا، ڕاگه‌یه‌ندراوێکى بڵاوکرده‌وه. له به‌شێکى ڕاگه‌یه‌نراوه‌که‌دا هاتووه:" ئه‌م دۆخه‌که وا ده‌خوازێت هه‌موو لایه‌کمان له قسه و کردار و هه‌ڵوێستماندا به‌رپرسیارانه مامه‌ڵه بکه‌ین و له‌م دۆخه‌دا له هه‌مووکات زیاتر پێویستمان به یه‌کڕیزى و بیرکردنه‌وه‌ى ورد و دان به‌خۆداگرتن هه‌یه". قوباد تاڵه‌بانى دووپاتیشیکردوه‌ته‌وه که “به‌رهه‌مى ئاڵۆزیى و ناکۆکییه‌کانى رابردوومان ته‌نیا شکست و بێهیوایى بووه بۆ گه‌له‌که‌مان، تا ئێستاشى له‌گه‌ڵدابێت ئێمه باجى شه‌ڕى خۆکوژى و ئاڵۆزییه‌کانى ڕابردوومان ده‌ده‌ین". ده‌قى ڕاگه‌یه‌نراوى قوباد تاڵه‌بانى: ڕووداوه‌که‌ى چیاى مه‌تینا ڕووداوێکى دڵته‌زێن بوو که بووه مایه‌ى نیگه‌رانى و په‌رۆشى هه‌موو کوردێکى دڵسۆز و نیشتمانپه‌روه‌ر، گه‌له‌که‌مان له ڕابردوودا تاڵى و ناخۆشى زۆرى بینیوه به‌هۆى ئاڵۆزیى و شه‌ڕى نێوان لایه‌نه کوردییه‌کانه‌وه، بۆیه حه‌ق نییه ئه‌م گه‌له خێرنه‌دیوه له‌وه زیاتر تووشى دڵه‌ڕاوکێ و نیگه‌رانى بکرێت، دۆخه‌که وا ده‌خوازێت هه‌موو لایه‌کمان له قسه و کردار و هه‌ڵوێستماندا به‌رپرسیارانه مامه‌ڵه بکه‌ین و له‌م دۆخه‌دا له هه‌مووکات زیاتر پێویستمان به یه‌کڕیزى و بیرکردنه‌وه‌ى ورد و دان به‌خۆداگرتن هه‌یه بۆ ئه‌وه‌ى هه‌رێمى کوردستان و گه‌لى کورد به‌گشتى له‌و مه‌ترسیانه‌ى هه‌ن پارێزراوبێت. به‌رهه‌مى ئاڵۆزیى و ناکۆکییه‌کانى رابردوومان ته‌نیا شکست و بێهیوایى بووه بۆ گه‌له‌که‌مان، تا ئێستاشى له‌گه‌ڵدابێت ئێمه باجى شه‌ڕى خۆکوژى و ئاڵۆزییه‌کانى رابردوومان ده‌ده‌ین. ئه‌گه‌ر له‌م قۆناغه‌شدا به‌رده‌وام بین له‌سه‌ر هه‌ڵه کوشنده‌کانى رابردوو بێ گومان ده‌ره‌نجامه‌که‌ى شکست و بێهیواییه‌کى گه‌وره‌تر ده‌بێت بۆ هه‌موو کورد. بۆیه ئێستا هه‌موو لایه‌کمان له‌به‌رده‌م به‌رپرسیارێتییه‌کى گه‌وره‌داین و ده‌بێت هه‌موو هه‌وڵێکمان به ئاراسته‌ى چاره‌سه‌رکردن بێت نه‌ک ئاڵۆزترکردنى دۆخه‌که؛ با ژیرانه و خه‌مخۆرانه و کوردانه و به‌رپرسیارانه کێشه‌کان چاره‌سه‌ر بکه‌ین. له کۆتاییدا له‌دڵه‌وه پرسه‌و سه‌ره‌خۆشى ئاراسته‌ى که‌سوکارى پێشمه‌رگه شه‌هیده‌کانى چیاى مه‌تینا ده‌که‌م و هیواى زوو چاکبوونه‌وه‌ش بۆ برینداره‌کان ده‌خوازم و هیوادارم به حیکمه‌ت و دانایى پێش به دووباره‌بوونه‌وه‌ى رووداوى دڵته‌زێنى دیکه بگرین.
هاوڵاتى هاوسه‌رۆکایه‌تیى ده‌سته‌ى به‌ڕێوه‌به‌رى کۆماجڤاکێن کوردستان(که‌جه‌که) رایگه‌یاند:" گه‌لى کورد و هێزه سیاسییه‌کان و رێکخراوه دیموکراتیکه‌کان ده‌بێت له دژى ره‌فتاره‌کانى په‌ده‌که(پارتى) که خۆى خستووه‌ته به‌ر ده‌ستى ده‌وڵه‌تى تورکى داگیرکه‌ر و پاکتاوکار، له هه‌مو شوێنێنکدا هه‌ڵوێست نیشان بده‌ن و ده‌شڵێن:" پارتى هه‌وڵ ده‌دات ده‌وڵه‌تى تورک له تێکشکاندن و رووخان رزگار بکات". که‌جه‌که رایگه‌یاند، گه‌لى کورد و هێزه سیاسییه‌کان و رێکخراوه دیموکراتیکه‌کان ده‌بێت له دژى نزیکایه‌تى و ره‌فتاره‌کانى په‌ده‌که، که خۆى خستووه‌ته به‌ر ده‌ستى ده‌وڵه‌تى تورکى داگیرکه‌ر و پاکتاوکار، له هه‌مو شوێنێنکدا هه‌ڵوێست نیشان بده‌ن و به به‌هێزى پیشتیوانى له تێکۆشانى گه‌ریلا بکه‌ن. ده‌قى راگه‌یه‌ندراوى هاوسه‌رۆکایه‌تیى ده‌سته‌ى به‌ڕێوه‌به‌رى کۆما جڤاکێن کوردستان (که‌جه‌که): په‌ده‌که هه‌وڵ ده‌دات ده‌وڵه‌تى تورک له تێکشکاندن و رووخان رزگار بکات “له کاتێکدا شه‌ڕى گه‌ریلا له دژى ده‌وڵه‌تى تورکى داگیرکه‌ر چێ بووه‌ته‌وه و سوپاى تورک به بنبه‌ست گه‌یشتوه، پارتى دیموکراتى کوردستان (په‌ده‌که) له دژى ناوچه‌کانى گه‌ریلا ده‌ستى به هێرشى گه‌مارۆدان کرد. له ئه‌نجامى ئه‌وه‌دا له نێوان هێزه تایبه‌ته‌کانى په‌ده‌که و گه‌ریلا شه‌ێ روویدا. په‌ده‌که به‌و هه‌ڵوێسته‌ى خۆى به شێوه‌یه‌کى ئاشکرا له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تى تورکدا به‌شدارى شه‌ێ بووه، ئه‌وه هاوبه‌شیکردن و شه‌ریکایه‌تییه له شه‌ڕدا، که تاوه‌کو ئێستا به شێوه‌کى شاراوه بهڕێوهدهچوو، به‌ڵام ئیدى ئاشکرا بووه، په‌ده‌که به‌و کاره‌ى هه‌وڵ ده‌دات ده‌وڵه‌تى تورکى هاوبه‌شى خۆى له تێکشاندن و رووخان رزگار بکات، بۆ ئه‌وه‌ش ناوچه‌کانى گه‌ریلا گه‌مارۆ ده‌دات. ئامانجى ده‌وڵه‌تى تورک و په‌ده‌که بووه‌ته یه‌ک ئێستا ئامانجى ده‌وڵه‌تى تورک و ئامانجه‌کانى په‌ده‌که بوونه‌ته یه‌ک. شه‌ریکایه‌تیى له شه‌ڕیشدا له چوراچێوه‌ى بوون به یه‌کى ئامانجه‌کانیاندایه. ئامانجه‌که‌شیان ئه‌وه‌یه، گه‌ریلا له‌و شوێنانه‌دا، که ماوه‌ى ٤٠ ساڵه تیادایه‌تی، به شه‌ێ بێکاریگه‌ر بکه‌ن تاوه‌کو نه‌توانێت له دژى ده‌وڵه‌تى تورک تێکۆشانى ئازادى به‌ڕێوه ببات. هیچ جیاوازییه‌ک له نێوان هێرشه داگیرکه‌رییه‌کانى ده‌وڵه‌تى تورک و گه‌مارۆدانى ناوچه‌کانى گه‌ریلا له‌لایه‌ن په‌ده‌که‌وه نییه و ته‌نها رۆڵ و نه‌قشیان جیاوازه، رۆڵى ده‌وڵه‌تى تورک چه‌کوشه و رۆڵى په‌ده‌که‌ش سندانه. هه‌په‌گه زۆر جار داواى له په‌ده‌که کردووه ده‌ست له سیاسه‌تى گه‌مارۆدانى ناوچه‌کانى گه‌ریلا هه‌ڵبگرێت، به‌ڵام له‌به‌ر ئه‌وه‌ى له‌گه‌ڵ ده‌وڵه‌تى تورک له هاوکاریدایه، ده‌ستى له‌و سیاسه‌ته‌ى هه‌ڵنه‌گرتووه. به تایبه‌تى له هه‌ستیارترین ساته‌کانى شه‌ڕى نێوان گه‌ریلا و ده‌وڵه‌تى تورک دا ده‌ستوه‌ردان ده‌کات و هه‌وڵ ده‌دات ده‌وڵه‌تى تورک، که لاواز بووه هێزى به‌به‌ردا بکاته‌وه. به‌و شێوه‌یه پشتگیرى له داگیرکه‌ریى پاکتاوکارى دوژمنى کوردان ده‌کات، که ئه‌وه وه‌ک رووڕه‌شى له مێژووى گه‌لى کورددا ده‌مێنێته‌وه. له کاتێکدا، که په‌ده‌که ده‌یویست له‌گه‌ڵ ئێمه چاوپێکه‌وتن ئه‌نجام بدات، گفتوگۆ له‌سه‌ر کێشه‌کان بکات و هه‌ندێک چاوپێکه‌وتنیش ئه‌نجامدران، گرتنه‌به‌رى هه‌نگاوێکى له‌و شێوه‌یه به ماناى فریودان و پیلانگێڕییه له دژى بزووتنه‌وه‌که‌مان. په‌ده‌که له هه‌ر شه‌ێ و له ده‌ستدانێک به‌رپرسیاره ئاشکرایه گه‌مارۆدانى ناوچه‌کانى گه‌ریلا بۆ دابڕاندنى ناوچه‌کانى گه‌ریلایه له‌یه‌کتر، ئه‌وه به ماناى راگه‌یاندنى شه‌ڕه له دژى گه‌ریلا. چه‌ند رۆژ له‌وه پێش فازڵ میرانى به‌رپرسێکى په‌ده‌که وتی، ده‌بێت له دژى گه‌ریلا شه‌ێ بکرێت. ئه‌و وته‌یه بۆ خۆى ئه‌وه نیشان ده‌دات، که بۆ کارێکى له‌و شێوه‌یه ئاماده‌کارییان کردووه، بۆیه په‌ده‌که له روودانى هه‌ر شه‌ێ و له ده‌ستدانێک به‌رپرسیاره. راى گشتیى کورد باش ده‌زانێت، که ده‌وڵه‌تى تورک ماوه‌یه‌کى درێژه بۆ داگیرکردنى هه‌رێمه‌کانى پاراستنى مه‌دیا هێرش ئه‌نجام ده‌دات. گه‌ریلا له دژى ئه‌و ھێرشانه به شێوه‌یه‌کى فیدایانه به‌رخودانێکى بێ هاوتاى نیشانداوه. دووه‌مین گه‌وره سوپاى ناتۆ له هه‌ندێک ناوچه‌ى سه‌ر سنووردا چه‌قیوه. گه‌ریلا به رێباز و تاکتیکى نوێ، ته‌کنیک و هێزى شه‌ڕى سوپاى تورکى پووچ کردووه‌ته‌وه. سه‌ربارى ئه‌وه‌ى راستییه‌که به‌وشێوه‌یه‌یه، په‌ده‌که هه‌ڵده‌سێت ئه‌و به‌رخودان و داگیرکه‌رییه‌ى ده‌وڵه‌تى تورک وه‌ک یه‌ک نیشان ده‌دات. به تایبه‌تى له‌باره‌ى داگیرکه‌رییه‌وه هیچ ناڵێت، به‌ڵام گه‌ریلا تاوانبار ده‌کات. مه‌سرور بارزانى له ناو په‌ده‌که‌دا هه‌موو جارێک باس له دوژمنایه‌تیى خۆى به‌رامبه‌ر به په‌که‌که ده‌کات، بۆ ئه‌وه‌ى ئه‌نجوومه‌ن (په‌رله‌مان) له هه‌ولێر له دژى داگیرکه‌رى هه‌ڵوێست نیشان بدات هیچ داوایه‌کى لێیان نه‌بوو، به‌ڵام داوا ده‌کات له دژى گه‌ریلا هه‌ڵوێست وه‌ربگرن. به‌و داوایه عه‌قڵییه‌ت و سیاسه‌تى خۆى خسته‌به‌رچاو. ئاشکرایه ئه‌وه عه‌قڵییه‌ت و هه‌ڵوێست و سیاسه‌تى کورد نییه. پشتیوانى له ده‌وڵه‌تى تورک غه‌فڵه‌تێکى مێژووییه زۆر جار ئه‌وه سه‌لمێنراوه، که باشوورى کوردستان له‌لایه‌ن په‌که‌که‌وه ده‌پارێزرێت. که‌س ناتوانێت قسه له‌سه‌ر خواستى په‌که‌که بۆ پاراستنى باشوورى کوردستان بکات. کاتێک داعش خۆى گه‌یانده به‌رده‌م هه‌ولێر، گه‌ریلا ده‌ستێوه‌ردانى کرد. مه‌سعود بارزانى سپاسى گه‌ریلاى کرد و ده‌وڵه‌تى تورکى تاوانبار کرد، که له دژى داعش پشتیوانیى نه‌کردوون. له ناو راستییه‌کى وه‌هادا تاوانبارکردنى گه‌ریلا، که له دژى داگیرکه‌ریى ده‌وڵه‌تى تورک به‌ره‌نگارى و به‌رخودان ده‌کات پێچه‌وانه‌کردنه‌وه‌ى راستییه‌کانه. پشتیوانیکردن له گه‌ریلا به لایه‌ک، به‌ڵام پشتیوانیکردن له ده‌وڵه‌تى تورک به سوکترین قسه و وته، به ماناى غه‌فڵه‌تێکى مێژووییه. ئه‌وه‌ى ده‌بێت هێزه سیاسییه‌کان و په‌رله‌مانى باشوورى ئه‌نجامى بده‌ن، ئه‌وه‌یه له دژى داگیرکه‌ریى ده‌وڵه‌تى تورک هه‌ڵوێست نیشان بده‌ن و داوا له ده‌وڵه‌تى تورک بکه‌ن به خێرایى له خاکى کوردستان بڕواته ده‌ره‌وه. له برى ئه‌وه‌ى ئه‌و کاره بکه‌ن، ده‌وڵه‌تى تورک و گه‌ریلا وه‌ک یه‌ک نیشان ده‌ده‌ن و داوا له گه‌ریلا ده‌که‌ن ده‌ست له به‌رخودان هه‌ڵگرێت و ده‌ست له ناوچه‌کانى به‌رخودان به‌ردات. ئه‌و داوایه خزمه‌ت به سیاسه‌تى ده‌وڵه‌تى تورک ده‌کات، چونکه ده‌وڵه‌تى تورک ده‌یه‌وێت به پاکتاوکردنى بزووتنه‌وه‌ى ئازادى کوردان پاکتاو بکات و بیانسڕێته‌وه. ده‌بێت هه‌موو کورد له دژى په‌ده‌که هه‌ڵوێست وه‌ربگرن ئه‌و ئه‌رکه‌ى ده‌که‌وێته ئه‌ستۆى رۆشنبیران، هونه‌رمه‌ندان، سیاسه‌تمه‌داران، رێکخراوه دیموکراتیکه‌کان و گه‌لى کورد له هه‌ر چوار به‌شى کوردستان ئه‌وه‌یه، که له دژى ئه‌و هێرشانه‌ى په‌ده‌که هه‌ڵوێست وه‌ربگرن. داوا له گه‌لى کورد و هێزه سیاسییه‌کان ده‌که‌ین، که له دژى هێرشه داگیرکه‌رییه‌کانى ده‌وڵه‌تى تورک هه‌ڵوێست نیشان بده‌ن. ئه‌م کات و قۆناغه بۆ گه‌لى کورد کاتێکى مێژوییه. له دژى ده‌وڵه‌تى تورکى داگیرکه‌ر و پاکتاوکار، که سه‌رۆکایه‌تى بۆ دوژمنایه‌تیکردنى کوردان ده‌کات، ئه‌گه‌ر هه‌ڵوێست نیشانبدرێت و تێکۆشان به‌ڕێوه‌ببرێت، ئه‌وا داهاوتوى گه‌لى کورد له هه‌ر چوار پارچه رووناک و ئازاد ده‌بێت. ئه‌گه‌ر له دژى ئه‌و هێرشه پاکتاوکارییه هه‌ڵوێستى هاوبه‌ش نه‌بێت و تێکۆشان به‌ڕێوه‌نه‌چێت، ئه‌وا هه‌ر چوار پارچه‌که‌ى کوردستان ده‌که‌ونه به‌ر مه‌ترسییه‌کى گه‌وره. ده‌بێت هه‌موو کوردێک ئه‌و مه‌ترسییه ببینێت و به به‌رپرسیاریى مێژووى بجوڵێته‌وه.
هاوڵاتى وته‌بێژى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان ئاشکراى ده‌کات که له‌م هه‌فته‌یه‌دا داهاتى نه‌وتى و نانه‌وتى ته‌سلیمى به‌غدا ده‌که‌ن و ده‌شڵێت:" هیوادارین دواکه‌وتنى موچه دووباره‌نه‌بێته‌وه". ئه‌مڕۆ یه‌کشه‌ممه شه‌شى حوزه‌یرانى 2021، جوتیار عادل وته‌بێژى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له کۆنفرانسێکى رۆژنامه‌وانیدا رایگه‌یاند، "له‌م هه‌فته‌یه‌دا داهاتى نه‌وتى و نانه‌وتى ده‌نێرینه به‌غدا". له‌باره‌ى ناردنى پشکى هه‌رێم و شایسته داراییه‌کانه‌وه ئاماژه‌ى به‌وه‌شکرد، هیواخوازن له ئاینده‌یه‌کى نزیکدا ئه‌و شایسته‌داراییانه‌ى له بودجه‌دا ده‌ستنیشانکرداوه بۆ حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان بنێردرێن. هه‌روه‌ها جووتیارعادل راشیگه‌یاند:" حکومه‌ت پێشتر بڕیاریانداوه هه‌موو 30 رۆژ جارێک موچه دابه‌شبکه‌ن و هیوادارین دواکه‌وتنى موچه دووباره نه‌بێته‌وه".
.jpg)
هاوڵاتى ناوەندی ڕاگەیاندنی هێزەکانی پاراستنی گەل(هەپەگە) ناسنامەی شەش گەریلای شەهیدی ڕاگەیاند کە لە شەڕێکدا دژی سوپای توركیا لە ناوچەی بەستای باکووری کوردستان شەهیدا بوون. ئەمرۆ یەكشەممە، 6 حوزەیرانی 2021 ناوەندی ڕاگەیاندنی هێزەکانی پاراستنی گەل(هەپەگە) ڕاگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە و ناسنامەی شەش گەریلای شەهیدی ئاشکراکرد کە ڕۆژی ٨ی نیسانی ئەمساڵ لە ناوچەی بەستای باکووری کوردستان شەهیدبوون". لە ڕاگەیاندراوەکەدا هاتووە:"ڕۆژی ٢٤ی مانگی ڕابردوو، ڕامانگەیاند کە دەوڵەتی توركیا، لە ٥ بۆ ٨ی مانگی نیسان-دا، مەیدانەکانی مەوژیکا، گیڤارا و شەهید دیانای بە چڕی بۆردوومان کردووە و ئۆپەراسیۆنێکی بەرفراوانی دەستپێکرد، کە لە ئەنجامیدا شەڕیکی گەورە ڕوویداوە، لەو کاتەدا بۆ ڕای گشتی و گەلەکەمان ڕامانگەیاند کە لەو شەڕەدا ژمارەیەک زۆر داگیرکەر سزادراون و شەش هەڤاڵمان بەناوەکانی؛ “دیلان، هەبوون، هێڤی، ئێزدا، تۆڵهەڵدان و مزگین”، فیداییانە شەڕیان کردووە و شەهیدبوون". ناسنامەی ئەو گەریلایانەش بەمشێوەیە ڕاگەیاندرووە: نازناو: دیلان سەردار ناو و پاشناو: ناهیدە ئەسلیمۆری شوێنی لەدایکبوون: سەلماس- ڕۆژهەڵات ناوی دایک و باوک: ڕەحیمە- بادە شوێن و کاتی شەهیدبوون: ٨ی نیسانی ٢٠٢١- بەستا نازناو: هەبوون زۆزان ناو و پاشناو: یوجەل یڵدز شوێنی لەدایکبوون: وان- باکوور ناوی دایک و باوک: فلیز- زەین ئەلعابدین شوێن و کاتی شەهیدبوون: ٨ی نیسانی ٢٠٢١- بەستا نازناو: هێڤی فورات ناو و پاشناو: ئەسرا ئاتجی شوێنی لەدایکبوون: کۆجاعەلی- باکوور ناوی دایک و باوک: خانم- حیکمەت شوێن و کاتی شەهیدبوون: ٨ی نیسانی ٢٠٢١- بەستا نازناو: ئەزدا دلبرین ناو و پاشناو: غەریب دالی شوێنی لەدایکبوون: کۆبانێ- ڕۆژئاوا ناوی دایک و باوک: خەج- سالح شوێن و کاتی شەهیدبوون: ٨ی نیسانی ٢٠٢١- بەستا نازناو: تۆڵهەڵدان زەڤکی ناو و پاشناو: ڤەدات ئۆکلو شوێنی لەدایکبوون: وان- باکوور ناوی دایک و باوک: سەعادەت- حەسەن شوێن و کاتی شەهیدبوون: ٨ی نیسانی ٢٠٢١- بەستا نازناو: مزگین چەکدار ناو و پاشناو: یڵدز بەهادر شوێنی لەدایکبوون: ئەدەنە- تورکیا ناوی دایک و باوک: عایشە- عادل شوێن و کاتی شەهیدبوون: ٨ی نیسانی ٢٠٢١- بەستا
هاوڵاتى سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان داوا له سێ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ی عێراق ده‌كات ڕ‌ۆڵیان هه‌بێت له كوژاندنه‌وه‌ی ئاگری ناوچه سنوورییه‌كانی هه‌رێم. ئەمڕۆ یەكشەممە، 6 حوزەیرانی 2021 له دیداری ئاڵنگاری و پێشهاته‌كانی به‌رده‌م هه‌رێمی كوردستان كه له بینای په‌رله‌مانی كوردستان بهڕێوهدهچوو ڕ‌ێواز فایه‌ق سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان ڕایگهیاند: پێویسته سه‌ره‌ڕ‌ای جیاوازی بیركردنه‌وه‌كانمان هه‌وڵبده‌ین مه‌ترسییه‌كانی سه‌ر قه‌واره‌ی هه‌رێمی كوردستان كۆمان بكاته‌وه. سه‌رۆكی په‌رله‌مانی كوردستان سه‌باره‌ت به گرژییه سنوورییه‌كان، ڕایگهیاند: یاداشتێكمان له‌باره‌ی گرژییه‌كانی سه‌ر سنووری هه‌رێمی كوردستان ئاڕ‌استه‌ی نه‌ته‌وه یه‌كگرتووه‌كان و به‌رپرسانی عێراقی كردووه و دواشی له سێ سه‌رۆكایه‌تییه‌كه‌ی عێراق كرد ڕ‌ۆڵیان له‌كوژاندنه‌وه‌ی ئاگری ناوچه سنووره‌ییه‌كان هه‌بێت. دیدار ئاڵنگاری و پێشهاته‌كانی به‌رده‌م هه‌رێمی كوردستان له چه‌ند پانێڵی جیاواز پێكهاتووه كه هه‌موویان په‌یوه‌ندییان به قه‌واره‌ی هه‌رێمی كوردستانه‌وه هه‌یه.
هاوڵاتى سەرۆکایەتی کۆماری عێراق راگەیاندراوێکی لەبارەی کۆبونەوەی بەرهەم ساڵح و شاندی یەکێتی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، جەختکرایەوە لە چارەسەرکردنی کێشە ھەڵپەسێردراوەکانی نێوان ھەردو حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی ھەرێمی کوردستان بە گوێرەی دەستور و یاسا و پاراستنی مافی ھاوڵاتیان و موچەخۆران. ئەمڕۆ یەكشەممە، 6 حوزەیرانی 2021 سەرۆکایەتی کۆماری عێراق بڵاویکردەوە، بەرھەم ساڵح، سەرۆک کۆماری عێراق لە کۆشکی سەلام لە بەغدا پێشوازیکرد لە بافڵ تاڵەبانی، ھاوسەرۆکی یەکێتی و سەبارەت بە دۆخی گشتی عێراق و ھەرێمی کوردستان و گوزەرانی خەڵک گفتوگۆکراوە. دەقی ڕاگەیاندراوی سەرۆکایەتی کۆماری عێراق:... سەرۆک کۆمار پێشوازیکرد لە ھاوسەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان د. بەرھەم ساڵح، سەرۆک کۆماری عێراق ئەمڕۆ یەکشەممە ٢٠٢١/٦/٦ لە کۆشکی سەلام لە بەغدا پێشوازیکرد لە بافڵ تاڵەبانی، ھاوسەرۆکی یەکێتیی نیشتمانیی کوردستان و سەبارەت بە دۆخی گشتی عێراق و ھەرێمی کوردستان و گوزەرانی خەڵک گفتوگۆکرا. لە دیدارەکەدا جەختکرایەوە لە بەھێزکردنی گفتوگۆ و دیالۆگ و چارەسەرکردنی کێشە ھەڵپەسێردراوەکانی نێوان ھەردوو حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی ھەرێمی کوردستان بە گوێرەی دەستوور و یاسا و پاراستنی مافی ھاووڵاتیان و مووچەخۆران و ھێنانەکایەی دادپەروەری کۆمەڵایەتی و باشکردنی ژیان و گوزەرانی خەڵک بێ جیاوازی. لە بەشێکی دیکەی دیدارەکەدا دووپاتکرایەوە لە گرنگی پتەوکردنی ھاریکاری و ھەماھەنگی نێوان دەزگاکانی حکومەتی فیدراڵ و حکومەتی ھەرێم بۆ گەیشتن بە رێگاچارەی گونجاو لە پێناو بەرژەوەندی گشتی وڵات و بەھێزکردنی ئاسایش و ئارامی و ھێنانەدی داواکارییە رەواکانی خەڵک. ھەر لە دیدارەکەدا بەگرنگییەوە باس لە بەھێزکردنی دیالۆگی جددی نێوان ھێز و لایەنە سیاسییەکانی عێراق و ھەرێمی کوردستان کرا لە پێناو چارەسەرکردنی کێشە سیاسییەکان، بەتایبەتی کێشەکانی خەڵک.
هاوڵاتى وەزارەتی كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاو، بڕیاریدا بەدیاری كردنی نرخی كڕینەوەی گەنمی جوتیاران لە دەرەوەی پرۆسەی وەرگرتنی گەنم لە لایەن عێراق، لە سایلۆكانی هەرێمی كوردستان، بەپێی ئەو گرێبەستەی كە ئەنجامدراوە لەگەڵ هەردوو كۆمپانیای خۆشناو و قەیوان. ئەمڕۆ یەكشەممە، 6 حوزەیرانی 2021 وەزارەتی كشتوكاڵ و سەرچاوەكانی ئاو، بڕیاریدا بەپێی فەرمانی وەزاری ژمارە( ٣٧٥٠) لە ڕێكەوتی ٢٠٢١/٦/٦ بە واژۆی بێگەرد تاڵەبانی دەرچووە، بەپێی رێكەوتنی نێوان هەردوو كۆمپانیا و وەزارەتی كشتوكاڵ، نرخی كڕینەوەی گەنمی جوتیاران بۆ ئەم ساڵ دیاریكراوە. دەقی راگەیاندنی وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو، بڕیاریدا بەدیاری کردنی نرخی کڕینەوەی گەنمی جوتیاران لە دەرەوەی پرۆسەی وەرگرتنی گەنم لە لايەن عيراق، لە سایلۆکانی هەرێمی کوردستان، بەپێی ئەو گرێبەستەی کە ئەنجامدراوە لەگەڵ هەردوو کۆمپانیای خۆشناو و قەیوان. بەپێی فەرمانی وەزاری ژمارە( ٣٧٥٠) لە ڕێکەوتی ٢٠٢١/٦/٦ بە واژۆی بێگەرد تاڵەبانی دەرچووە، بەپێی رێکەوتنی نێوان هەردوو کۆمپانیا و وەزارەتی کشتوکاڵ، نرخی کڕینەوەی گەنمی جوتیاران بۆ ئەم ساڵ دیاریکراوە، هاوپێچ زانیاری زیاتر لەسەر پرۆسەی وەرگرتن و کڕینەوەی گەنم ئاماژەی پێکراوە لە (5) خاڵدا. ئەم بڕیارە یەکێکە لە هەنگاوە گرینگەکانی پرۆژەی ستراتیژی و نیشتیمانی بەبازاڕکردنی گەنمی جوتیاران لەسەرجەم پارێزگاکانی هەرێمی کوردستان کە ڕاستەوخۆ لەلایەن بێگەرد تاڵەبانی، وەزیری کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو، سەرپەرشتی و چاودێری دەکرێت. راگەیاندنی وەزارەتی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو
هاوڵاتى مەکتەبی سیاسی پارتی لەبارەی رووداوەكەی دوێنێ بۆ سەر هێزی پێشمەرگە لە چیای مەتین راگەیاندراوێکی بڵاوکردەوە و رووداوەكە بە پیلانێكی گەورە دادەنێت و" پەكەكە "تۆمەتبار دەكات بەوەی دەستدرێژی كردۆتە سەر پێشمەرگە", بەڵام پارتی كرێكارانی كوردستان سەرەرای رەتكردنەوەی ئەو تۆمەتانە ئەوە دوپاتدەكەنەوە پارتی رێگە بۆ لەشكركێشی توركیا خۆش دەكات. مەکتەبی سیاسی پارتی لە ڕاگەیاندراوەكەیدا باسی هێرشەكانی توركیا ناكات كە 40كم هاتۆتە ناو خاكی هەرێمە و گوند و ناوچەكانی كوردستان بۆردومان دەكات. دەقی راگەیاندنی مەکتەبی سیاسی پارتی جەماوەری خۆشەویستی کوردستان حزب و لایەنە سیاسیەکان وا جارێکی دیکە و لە درێژەی سیاسەتە شەڕنگێزەکانی سێ دەیەی رابردوویاندا، دیسان چەکدارانی پەکەکە بە فەرمانی راستەوخۆی سەرانی گومانباری قەندیل، دەستیان چووە خوێنی پێشمەرگەی کوردستان و لەهێرشێکی لەناکاودا لە چیای مەتینی ناو خاکی ھەرێمی کوردستان پەلاماری هێزێکی پێشمەرگەیان دا، لە ئەنجامی ئەو پەلامارەدا پێنج پێشمەرگە شەهید و حەفتی دیکەش بریندار بوون. خه‌ڵكی ئازیزی كوردستان.. ئێمە بە حوکمی تەجرەبەی زۆرمان لەگەڵ پەکەکە و سەرانیان، باش له مه‌به‌ست و مه‌رامه‌كانی په‌كه‌كه تێده‌گه‌ین و ئەوەشمان زۆر جاران بە راشکاوی پێڕاگەیاندوون کە ئه‌وه‌ی چه‌كدارەکانیان ساڵانیکە له هه‌رێمی كوردستان ئەنجامی دەدەن، ته‌نیا له به‌رژه‌وه‌ندیی نەیارانی گه‌لی كوردستان و ئەو لایەنانەیە کە نەک خۆشیان بۆ خەڵکی کوردستان ناوێت، بگرە لە دووی فورسەتێکن بۆ لەنیوبردنی، کەچی بەداخەوە، سەرانی پەکەکە، بە پێچەوانەی چاوەروانیی خەڵکی کوردستان و بانگەشەکانی خۆیانەوە ئه‌مڕۆ، نەک هەر رەچاوی هەلومەرجی هەستیاری هەرێمی کوردستان و گوزەرانی خەڵکەکەی ناکەن، بەڵکو بوونه‌ته جێبه‌جێكاری ئه‌جیندا‌ی دەرەکی و بیانوویەکی حازربەدەست بۆ ده‌وڵه‌تانی ئیقلیمی تا هەر کاتێک و لە هەر جێیەک بیانەوێت سنوورەکان و سەروەری هەرێمی کوردستان ببەزێنن و فشارێکی ناوەختەی زۆر بخەنە سەر هەرێمی کوردستان، لەگەڵ ئەوەی باش دەرک بەوە دەکەن کە هەر زەبرێک بەر هەرێمی کوردستان بکەوێت، دەبێتە کارەساتێکی گەورە بۆ تێکڕای کوردستانیان و کورد لە هەر کوێیەک بن. جیا لە شەڕفرۆشتنی بەردەوام و راکێشانی سوپای دەرەوە و گێچەڵەکانیان بە هەرێمی کوردستان، سەران و چه‌كدارانی پەکەکە لەو رۆژەوەی هەڵاتوون و هاتوونەتە نێو خاکی هەرێمی کوردستانەوە، لە جیاتی ئەوەی وەک پەنابەر و میوان هەڵسوکەوت بکەن، نەک وەک خانەخوێش بگرە وەک داگیرکەر مامەڵە لەتەک گوندنشینان و جووتیارانی كوردستاندا دەکەن، منداڵانی کوردستان دەڕفێنن و مەشقی سەربازیان پێدەکەن و چەکداریان دەکەن. بەدرێژایی ناوچە کوردستانیەکانی دەرەوەی ئیدارەی هەرێم لە خانەقینەوە تا شنگال، په‌كه‌كه، دۆست و هاوپەیمانی ئەو هێز و تاقم و میلیشیایانەیە کە دژایەتی خەڵکی هەرێمی کوردستان دەکەن و ناوەناوە هەولێر مووشەکباران دەکەن..هەر بە هاوکاریی ئەوانیش، بوونەتە رێگری یەکەم و هەرە گەورەی بەردەم جێبەجێکردنی رێککەوتنی شنگال و ئاوادەنکردنەوەی دەڤەرەکە و گەڕانەوەی خەڵکە ماڵوێرانەکەی بۆ زێد و سەر ماڵوموڵکی خۆیان. پاش راپه‌ڕینی ئاداری ١٩٩١، گوندنشینه راگوێزراوه‌كان به ده‌ستی رژێمی به‌عس، به حه‌ماسه‌ت و چاو له داهاتوەیەکی گەش، گه‌ڕانه‌وه گونده‌كانی خۆیان، به‌ڵام په‌كه‌كه بووه هۆی دووباره ده‌ربه‌ده‌ربوونه‌وه‌ی گوندنشینانی سەدان گوندی ناوچه سنوورییه‌كان. په‌كه‌كه، هه‌ر به‌وه‌نده‌وە نه‌وه‌ستاوە کە بەناهەق باج و سه‌رانه له جووتیارانی كوردستان وه‌ربگرێت، به‌ڵكو به به‌رنامه، هه‌وڵی تێكدانی قه‌واره‌ی ده‌ستووریی هه‌رێمی كوردستان ده‌دات. له ساڵی ٢٠١٤، كاتێ داعش په‌لاماری كوردستانی دا، پێشمه‌رگه له ناوچه سنوورییه‌كان به‌ره‌و به‌ره‌كانی شه‌ڕی دژی داعش چوون، په‌كه‌كه‌ش ئه‌و بارودۆخه‌ی قۆسته‌وه، به‌ره به‌ره چووه ناو گونده‌كان، کاتێک پێشمه‌رگه به‌سه‌ر داعشدا سه‌ركه‌وت و فشار و مەترسیی داعشی تا ئاستێکی بەرچاو لە کوردستان دوورخستەوە، گه‌ڕایه‌وه شوێنه‌كانی خۆی له ناوچه سنوورییه‌كان، كه‌چی په‌كه‌كه خۆی به خاوه‌ن ماڵ ده‌زانێ، پێشمه‌رگه و خه‌ڵكی كوردستانیش به بێگانه! بۆیه زووزوو رووقایمانە رایدەگەنێت کە نابێت پێشمه‌رگه بچنه ئەو ناوچانەی ئه‌وان رۆژگاری سەرقاڵی پێشمەرگە بە شەڕی داعشەوە داگیریان کردوون. په‌كه‌كه هیچ كاتێك رێزی لە سەروەریی هەرێمی کوردستان نەگرتووە و ئیعتباری بۆ حكوومه‌تی هه‌رێم كوردستان و دامەزراوەکانی دانه‌ناوه و هیچ حسێبێکی بۆ یاساکان نەکردووە، بە پێچەوانەوە دانبه‌خۆداگرتنی حكوومه‌تی هەرێم و دامەزراوەکانی بە خراپترین شێوە قۆستۆته‌وه. په‌كه‌كه به مه‌به‌ست و دەستی ئەنقەست شه‌ڕی له‌گه‌ڵ توركیا گواستۆته‌وه نێو خاکی هه‌رێمی كوردستان و به‌پیلانێکی دانراو شه‌ڕ ده‌كات و ناوچه‌كان بۆ سوپای توركیا به‌جێ ده‌هێڵێت، تا خاکەکەمان بە داگیرکردن بدات و فشارەکانی سەر هەرێمی کوردستان زێدەتر بکات. ئه‌و ده‌ستدرێژییه‌ی دوێنێی په‌كه‌كه بۆ سه‌ر پێشمه‌رگه، ده‌ستدرێژییه بۆ سه‌ر تەواوی خاک و سەروەریی و خەڵکی هه‌رێمی كوردستان، هەر بۆیه له‌سه‌ر هه‌موو هێز و لایه‌نه سیاسییه‌كانی هه‌رێمی كوردستان پێویسته، به یه‌كده‌نگی و یه‌كهه‌ڵوێستی، رووبه‌ڕووی ئه‌و پیلانه گه‌وره‌یه ببنه‌وه كه سەرانی په‌كه‌كه جێبه‌جێکارین. هاوکات له‌سه‌ر حكوومه‌تی فیدڕاڵی عێراقیش پێویسته رۆڵ و ئەرکی خۆی بگێڕێت. سەروەری بۆ شەھیدان و، بەرز و پارێزراوبێ ئەزموونی ھەرێمی کوردستان... مەکتەبی سیاسی پارتی دیموکراتی کوردستان
.jpg)
هاوڵاتى ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنی هێزەکانی پاراستنی گەل رایگەیاند لە چالاکییەکی گەریلاکان دژی سوپای توركیا لە مەتینا، سێ داگیرکەر سزادران و مۆڵگەیەک ڕووخێندرا. ئەمڕۆ یەكشەممە، 6 حوزەیرانی 2021 ناوەندی راگەیاندن و چاپەمەنی هێزەکانی پاراستنی گەل رایگەیاند:" بەپێی زانیاریی سەرچاوە هەرێمییەکان، کاتژمێر ٠٧:٣٠ خولەکی ئێوارەی دوێنێ، گەریلاکانی هەپەگە و یەژاستار لە گردی کۆردینەی هەرێمی مەتینا، بە سەر داگیرکەرانیاندا داوە و گورزی قورسیان لێداون. لەو چالاکییەدا مۆڵگەیەکی سەربازانی سوپای توركیا ڕووخێندراوە و سێ داگیرکەر سزادراون.
