مووچەی مامۆستایانى گرێبەست دابەش دەکرێت

هاوڵاتى  لەچین جۆرە ڤایرۆسێكی نوێ سەریهەڵدا و لە باڵندەوە بۆ مرۆڤ گوازرایەوە رێکخراوی تەندروستی جیهانی ڕایگەیاند " " تاوەکو ئێستا سەرچاوەی ڤایرۆسەکە نەدۆزراوەتەوە و، هیچ توشبووێکی دیکەیش تۆمارنەکراوە. هەروەها تاوەکو ئێستا دیار نییە کە لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی دیکە دەگوازرێتەوە". ئەو پیاوە چینییە تەمەنی 41 ساڵە و لە 28ـی نیسانەوە لە نەخۆشخانەیەکی پارێزگای ژیانگسو خەوێنراوە، دوای لێکۆڵینەوە لە هۆکاری نەخۆشکەوتنی دەرکەوت کە تووشی جۆرێکی نوێی ئەنفلوەنزا بووە، بەپێی زانیارییەکانی کۆمیسیۆنی تەندروستی نیشتمانی چین ئەوە یەکەمجارە کە ڤایرۆسی H10N3 بۆ مرۆڤ دەگوازرێتەوە. لەنێوان ساڵانی 2013 و 2017 ئەنفلوەنزایەکی دیکەی باڵندە بەناوی H7N9 زیاتر لە هەزار و 500 کەسی لە چین تووش کرد کە لە مریشکەوە بۆ مرۆڤ گوازرابووەوە. بەو هۆیەشەوە بەرپرسانی چین زۆر تووشی سەرسوڕمان نەبوون بە دەرکەوتنی جۆرە نوێیەکانی ئەنفلوەنزای باڵندە. لە 28-05-2021 دەرکەوتووە کە پیاوە چینییەکە تووشی جۆرێکی نوێی ئەنفلوەنزا بووە، بەڵام دوای پێنج رۆژ هەواڵەکەی لە میدیاکان بڵاوبووەوە، تەندروستیی نیشتمانیی چین دەڵێت، "دۆخی تەندروستیی تووشبووەکە ئێستا جێگیرە و، بەزوویی رەوانەی ماڵەوەی دەکرێت". رێکخراوی تەندروستی جیهانی لەبارەی ڤایرۆسەکە دەڵێت، " تاوەکو ئێستا سەرچاوەی ڤایرۆسەکە نەدۆزراوەتەوە و، هیچ تووشبووێکی دیکەیش تۆمارنەکراوە. هەروەها تاوەکو ئێستا دیار نییە کە لە کەسێکەوە بۆ کەسێکی دیکە دەگوازرێتەوە". فیلیپ کلایس، پسپۆرێکی نەخۆشییە گوازراوەکانی ئاژەڵان دەڵێت، "ئەو جۆرە ئەنفلوەنزایە زۆر باو نییە"، لە ماوەی 40 ساڵدا نزیکەی 160 جۆری ڤایرۆسی گوازراوە بۆ مرۆڤ تۆمارکراوە کە زۆربەیان لە باڵندەوە بوون. لە تشرینی دووەمی 2020 جۆرێکی دیکەی ئەنفلوەنزا سەری هەڵدا لە ئەوروپا کە بووە هۆی لەنێوبردنی هەزاران باڵندە، یەکەم تووشبووی ئەنفلوەنزا نوێیەکە -H5N8- لە شوباتی ئەمساڵ لە رووسیا تۆمارکرا. دواتر حەوت کەسی دیکە تووشی هەمان جۆری ئەنفلوەنزا بوون کە پاش ماوەیەک چاکبوونەوە. نزیکەی دوو ساڵ پێش ئێستا ڤایرۆسی کۆرۆنا لە چین بڵاوبووەوە، دوای ماوەیەکی کەم بووە پەتایەکی جیهانی. جیاوازیی نێوان ئەو دوو ڤایرۆسە ئەوەیە کە لایەنە تەندروستییە جیهانییەکان باشتر ئامادەی رێگری لە ئەنفلوەنزان.

هاوڵاتى  كەشتیەكی سەربازی ئێران لە دەریای عومان ئاگری گرت و نقوم بوو هێزی دەریایی سوپای ئێران دەڵێت" ئاگرەکە بۆ بەشە جۆراوجۆرەکانی کەشتییەکە تەشەنەی سەندووە، کۆنترۆڵکردنی ئەستەم بووە". کەشتی خارک، کەشتییەکی تایبەت بە دابینکردنی سووتەمەنی و کەلوپەل بووە بۆ کەشتییە جەنگییەکان، لە ساڵی 1977 لەلایەن بەریتانیاوە بۆ ئێران دروستکراوە. کەشتییەکە لە دوای کەشتیی مەکران، دووەم گەورەترین کەشتی سەربازی ئێرانە.دوای 20 كاتژمێر نەتوانرا ئاگرەکە کۆنتڕۆڵ بکرێت و کەشتییەکە نقوم بوو.  پەیوەندییەکانی ناوچەی دووی هێزی دەریای سوپای ئێران لە بەندەری جاسک لە پارێزگای سیستان و بەلوچستان رایگەیاند، دوای ئەوەی کەشتی سەربازیی "خارک" ئاگری گرت، هێزەکانی نێو کەشتییەکە رزگارکران و گوازرانەوە وشکانی. هێزی دەریایی سوپای ئێران  ڕاگەیاندراوێكی بڵاوكردەوە و ڕایگەیاند "هۆکاری ئاگرکەوتنەکەی ئاشکرانەکراوە، کەشتییەکە کەشتییەکی پشتیوانی و راهێنان بووە، چونکە ئاگرەکە بۆ بەشە جۆراوجۆرەکانی کەشتییەکە تەشەنەی سەندووە، کۆنترۆڵکردنی ئەستەم بووە. لەو راگەیاندراوەدا هاتووە، هەوڵی کەشتییەکان و دامودەزگا سەربازی و ناسەربازییەکانی دیکە بۆ کوژاندنەوەی ئاگرەکە، بێ ئاکام بووە.  

هاوڵاتى  دوای كوژرانی قاسم سولەیمانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی سەر بەسوپای پاسداران و زیادبوونی دەنگی ناڕەزایی شەقامی عێراقی بەرامبەر گروپەكان، ئێران گروپی نوخبە بەناوی"وەلائییەكان" لە میلیشیاكانی عێراق دروستدەكات. هاوكات جێگرتنەوەی سولەیمانی لەلایەن ئیسماعیل قائانییەوە، كە ناتوانێت وەك ئەو دەسەڵاتی بەسەر گروپە چەكدارەكاندا بسەپێنێت، هەژمونی ئێران لەعێراق پاشەكشەو كەمبوونەوەی بەخۆوە بینی، بۆیە ماوەیەكە تەكتیكێكی نوێی گرتووەتە بەرو گروپی نوخبە بەناوی"وەلائییەكان" لەمیلیشیاكانی عێراق دروستدەكات. ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز لەبنكۆڵكارییەكدا دەڵێت، ئێران لەنێو كادری بەهێزترین گروپە چەكدارەكانی سەر بەخۆیدا، سەدان كادری متمانەپێكراوی هەڵبژاردووەو گروپی نوخبەی بچكۆلەترو وەفادارتری بۆ خۆی لێدروستكردوون. ئەوەش گۆڕانێكە لەشێوازی سەپاندنی هەژمونەكەیدا، كەپێشتر پشتی بەگروپە گەورەكان دەبەست. ئەم گروپە نوێیە نهێنییانە، لەساڵی رابردوو مەشقیان لەسەر بەكارهێنانی درۆن و شێوازەكانی چاودێریكردن و پڕوپاگەندەی ئۆنلاین پێدەكرێت و راستەوخۆ بەستراونەتەوە بە فەیلەقی قودسەوە.  بەوتەی بەرپرسە ئەمنییە عێراقییەكانیش بەرپرسیارن لەزنجیرەیەك هێرشی ناوازە دژی ئەمریكاو هاوپەیمانەكانی و بەرپرسانی چەند گروپێكی چەكداریی ترو دیپلۆماتە رۆژئاواییەكان و سەرچاوە سەربازییەكان. راپۆرتەكە دەڵێت ئێران ئەم تەكتیكەی وەك كاردانەوەیەك بەكارهێناوە، بەرامبەر ئەو پاشەكشەیەی لەداوی كوژرانی قاسم سولەیمانییەوە تووشی هاتووە، چونكە ئیسماعیل قائانی جێگرەوەی، شارەزای سیاسەتی ناوخۆی عێراق نییە و هێندەی ئەو هەژمونی بەسەر میلیشیا شیعییەكانەوە نییە. هاوكات گروپە گەورەكانی سەر بەئێران، بەهۆی خۆپشاندانەكانی تشرینەوە، ناچاربوون نهێنییانەتر كاربكەن و دوای كوژرانی سولەیمانیش بوون بەچەند بەشێكەوەو بەوەش كۆنترۆڵكردنیان لەلایەن ئێرانەوە سەختتر بووە. لەلایەكی تریشەوە پشتبەستن بەگروپی بچوكتر، باشەی زۆری هەیە، چونكە رێگردەبێت لەوەی ریزەكانیان ببەزێندرێت و كاریگەرتریشە لەلێدان و هێرشكردندا، بەتایبەتی لەكاتی بەكارهێنانی ئەو تەكنیكە نوێیانەی ئێران بەرهەمیان دەهێنێت وەكو درۆنە سەربازییەكان. لەو بارەیەوە بەرپرسێكی ئەمنیی عێراقی بەڕۆیتەرزی وت:"ئەم فەسیڵە نوێیانە راستەوخۆ بەستراونەتەوە بەفەیلەقی قودسەوەو فەرمانەكانیان لەئەوان وەردەگرن و لەهیچ لایەنێكی عێراقی وەریناگرن". ئەو لێدوانەش لەلایەن بەرپرسێكی ئەمنی تری عێراقی و سێ فەرماندەی میلیشیا گەورەكانی لایەنگری ئێران و بەرپرسێكی حكومەتی عێراق و دیپلۆماتێكی رۆژئاوایی و سەرچاوەیەكی سەربازیی رۆژئاواییەوە، تەئكیدی لێكراوەتەوە كە راستە. فەرماندەی یەكێك لەمیلیشیا لایەنگرەكانی ئێرانیش دەڵێت:"ئێرانییەكان گروپی نوێیان دروستكردووە كە ئەندامەكانیان زۆر بەوریاییەوە هەڵبژاردووە بۆ ئەوەی هێرش ئەنجامبدەن و بەنهێنی بمێننەوە، ئێمە نازانین ئەوانە كێن". بەرپرسانی ئەمنیی عێراقی دەڵێن، لە ماوەی چەند مانگێكی 2020دا بەلایەنی كەمەوە (250) جەنگاوەر چوونەتە لوبنان و لەوێ لەسەر دەستی شارەزایانی سوپای پاسداران و حزبوڵای لوبنان، مەشقیان لەسەر بەكارهێنانی درۆن و هەڵدانی موشەك و چاندنی بۆمب كردووە. هاوكات چۆنیەتی بڵاوكردنەوە و پڕوپاگەندە كردن بۆ هێرشەكانیان لەتۆڕە كۆمەڵاتییەكاندا. بەرپرسێكی ئەمنیی عێراقیش بە رۆیتەرزی وت:"گروپە نوێیەكان بەنهێنی كاردەكەن و بەرپرسەكانیشیان كە نەناسراون، راستەوخۆ لەژێر فەرمانی سوپای پاسداراندان". چەند بەرپرسێكی تری ئەمنیی عێراقی و سەرچاوە رۆژئاواییەكانیش دەڵێن، گروپە نوێیەكان لەپشت چەند هێرشێكەوە بوون كە كراوەتەسەر هێزە ئەمریكییەكان و بنكەی عەین ئەسەدو فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی هەولێرو هێرشەكەی مانگی كانونی دووەمی سەر سعودیەش. هەموو هێرشەكانیش لەڕێگەی درۆنەوە كراون. ئەگەرچی ئەو هێرشانە هیچ قوربانییەكیان لێنەكەوتووەتەوە، بەڵام دیقەت و ناوازەییان، بوونەتە ئاگاداركەرەوەیەك بۆ هێزە رۆژئاواییەكان. دوای ئەوەی ئەمریكا لەساڵی 2003دا رژێمە سونییەكەی سەدام حسێنی رووخاند، ئێران وەك هێزی سەرەكیی شیعەكان لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستدا، كەوتە هەوڵدان بۆ سەپاندنی هەژمونی خۆی بەسەر ئەو وڵاتانەدا كە شیعەیان تێدایە، بەتایبەتی ئەوانەی زۆرینە شیعەن. لەوكاتەشەوە كەوتە كێشمەكێش لەگەڵ ئەمریكادا، لەسەر هەژمونی عێراق، بەتایبەتی كە لەعێراقدا حوكمی شیعە باڵادەستبوو. ئەمریكا لە 2011دا هێزەكانی لەعێراق كشاندەوە، بەڵام دروستبوونی داعش وایكرد هەزارانیان بگێڕێتەوە ئەو وڵاتە، بووە دەرفەتێكیش بۆ ئێران، تاوەكو بەرگێكی فەرمی بدات بەچەندین گروپی چەكداریی لایەنگری خۆی و ژمارەو قەبارەیان زیاترو گەورەتر بكات، دیارترینیان كەتائبی حزبوڵاو كەتائبی سەید ئەلشوهەدا و عەسائبی ئەهلی حەق. بەڵام دوای كوژرانی سولەیمانی و بەهۆی ئەوەشی خۆپیشاندەران بەئاشكرا كەوتنە دژایەتیكردنی گروپە لایەنگرەكانی ئێران، بەوتەی هەندێك لەبەرپرسانی ئەو گروپانە، ئێران گومانی لەبەرامبەریاندا دروستكردو رەزامەندییان بەرامبەر هەندێكیان كەم بووەوە. یەكێك لەفەرماندەكانی ئەو گروپانە بەڕۆیتەرزی وت:"ئێرانییەكان باوەڕیان وایە دزەكردنی زانیاری لەیەكێك لەگروپەكانەوە یارمەتیدەرو هۆكار بووە بۆ كوشتنی سولەیمانی، هاوكات بەهۆی بەرژەوەندی كەسییەوە، دابەشبوون دەبینن لەناو گروپەكاندا". فەرماندەیەكی تریش وتوویەتی:"كۆبوونەوە و پەیوەندی نێوان ئێمەو ئێرانییەكان كەمبووەتەوە، چیتر كۆبوونەوە ئاساییەكانمان نەماوە لەگەڵیان و ئەوانیش وەستاون لەوەی بانگهێشتمان بكەن بۆ ئێران". بەرپرسە ئەمنییە عێراقییەكان و بەرپرسێكی حكومی و سێ بەرپرسی گروپە چەكدارییە لایەنگرەكانی ئێران جەختیانكردەوە لەئەوەی بەچەند مانگێك دوای كوژرانی سولەیمانی، فەیلەقی قودس دەستیكرد بەجیاكردنەوەی چالاكوانە متمانەپێكراوەكانی لەگروپە سەرەكییەكان. ئەو گۆڕانكارییە لەپشتیوانیكردنی گروپی گەورەوە بۆ پشتبەستن بەگروپی بچوكتر لەكادری كۆنترۆڵكراو، ستراتیجێكە پێشتریش ئێران پەیڕەوی كردووە.  لەگەرمەی داگیركاریی ئەمریكادا لەعێراق، ساڵەكانی 2005 بۆ 2007، ئێران شانەی تایبەتی دروستكردو كاریگەریی خۆیان سەلماند لەدروستكردنی بۆمبی ناوازەدا، كە توانای بڕینی زرێپۆشە ئەمریكییەكانی هەبوو. لەدوای سەركەوتنی جۆو بایدنەوە، تاران كەناڵە دیپلۆماتییەكانی لەگەڵ واشنتۆن و ریازدا كردەوە، بەڵام یەكێك لەسەرچاوەكانی باڵادەستیی ئێران لەئەو گفتوگۆیانەدا، تواناكەیەتی لە لێدانی دوژمنەكانیدا. ئەو درۆنانەی لەئێستادا لایەنگرەكانی بۆ هێرشكردن بەكاریدەهێنن ئاشكراكردن و بەرگریكردن لێیان زۆر لەموشەكە ئاساییەكان سەختترە، بەوەش مەترسیی سەر ئەو دوو هەزارو (500) سەربازە ئەمریكییەی لەعێراق ماونەتەوە، زۆر زیاتر بووە. جەنەراڵ كێنس مەكێنزی، فەرماندەی فەرماندەیی ناوەندیی ئەمریكا، دوای هێرشەكانی مانگی نیسانی سەر فڕۆكەخانەی هەولێر وتی كە ئێران دەستكەوتی گرنگی بەدەستهێناوە لەڕێی وەبەرهێنانەكانییەوە لەدرۆندا. ساڵی رابردوو، گروپێك كە پێشتر نەناسرابوون، دەستیانكرد بەبانگەشەی بەرپرسیاربوونیان لەهێرشی موشەكی و چاندنی بۆمب لەسەر رێگاكان. بەرپرسە رۆژئاواییەكان و راپۆرتە ئەكادیمییەكان ئەو ئەگەرەیان دوورخستەوە كە ئەوانە واجیهەی كەتائبی حزبوڵا یان گروپە ناسراوەكانی تربن، بەڵام سەرچاوە عێراقییەكان ئاشكرایانكرد، كە ئەوانە جیان و سەربەخۆیانە هەڵسوكەوت دەكەن. بەرپرسێكی حكومەتی عێراقیش دەڵێت:"لەژێر فەرمانڕەوایی قائانی جێگرەوەی سولەیمانیدا، هەوڵدەدەن گروپی ئەوتۆ دروستبكەن كە چەند سەد كەسێك لەملاوئەولا لەخۆدەگرێت، ئامانجەكە ئەوەیە دڵسۆزی و وەفاو ئەمەكیان، تەنیا بۆ فەیلەقی قودس بێت، ئەوانە نەوەیەكی نوێن".

هاوڵاتى نرخى نه‌وتى خاو له‌ بازاره‌کانى جیهاندا به‌رزده‌بێته‌وه‌و به‌رمیلێک نه‌وتى برێت له‌سه‌رو 70 دۆلار مامه‌ڵه‌ى له‌گه‌ڵ ده‌کرێت و ئۆپێکیش بریاریدا مانگى ئاینده‌ نه‌وتى زیاتر هه‌نارده‌ى ده‌ره‌وه‌ بکات. ئه‌مشه‌و سێشه‌ممه‌ یه‌کى حوزه‌یرانى 2021، به‌رمیلێک نه‌وتى خاوى برێنت به‌ 70 دۆلارو 53 سه‌نت مامه‌ڵه‌ى پێوه‌ ده‌کرێت. هه‌روه‌ها به‌رمیلێک نه‌وتى خاوى ئه‌مریکا(ته‌کساس) به‌ 67 دۆلارو 90 سه‌نت مامه‌ڵه‌ى پێوه‌ ده‌کرێت. هاوکات به‌رمیلێک نه‌وتى خاوى ئۆپێک پڵه‌س به‌ 68 دۆلارو 76 سه‌نت مامه‌ڵه‌ى پێوه‌ ده‌کرێت. ئه‌م نرخانه‌ى نه‌وتى خاو له‌ کاتێکدایه‌ که‌ وڵاتانى ئه‌ندام له‌ رێکخراوى ئۆپێک بریاریاندا بۆ مانگى داهاتوو(ته‌موز) یه‌ک بۆ دوو ملیۆن به‌رمیل نه‌وتى خاو زیاتر به‌رهه‌م بهێنن و هه‌نارده‌ى ده‌ره‌وه‌ى بکه‌ن.

 سازدانی : پ. دهۆك   بەرپرسی مەڵبەندی 15ی یەكێتی لەشەنگال ئاماژە بەوەدەدات كەدۆخی شنگال زۆر ئارامەو هەموو ئاوارەكان دەتوانن بگەڕێنەوە زێدی خۆیان و دەشڵێت:» وەك یەكێتی مامەڵە لەگەڵ مەكتەبی گشتی پادێ و یەبەشەدا دەكات». داود جوندی، بەرپرسی مەڵبەندی 15ی یەكێتی لە شەنگال لەم چاوپێكەوتنەیدا لەگەڵ هاوڵاتى، دەشڵێت:» پەكەكە وەك كەجەكە یان وەك هەپەگە لەشەنگال نیە واتە كەجەكە وەك حزبی پەكەكەو هەپەگە وەك گەریلا لەشەنگال نیە، تەنیا ئەو هەڤاڵانەی پادێ‌ لەشنگالن، پادێ‌ حزبێكی فەرمییە لەعێراق و مۆڵەتی فەرمی خۆی هەیە، مەكتەبی گشتی پادێ‌ و ئەندامەكانی ئێزیدین و خەڵكی شنگالن، یەكینەكانی بەرخۆدانی شەنگال ( یەبەشە ) ئەمانەش هەر خەڵكی شنگال و رەگەزنامەی عیراقییان هەیە». هاوڵاتى: دۆخی شەنگال ئێستا چۆنە بەتایبەت دوای نەمانی چەكدارانی داعش لەشارەكەدا؟  داود جوندی: دوای رزگاركردنی شنگال لەڕووی ئەمنییەوە زۆر ئارامە بەتایبەت دوای پاشەكێشی دووەم و سێ‌یەمی پێشمەرگەی پارتی دیموكراتی كوردستان و ئەو دەزگایانەی ئەمنی لێرە نەمان، ئێستا هیچ كێشەیەكی ئەمنی لەناوچەكە نیەو ئەم شتە بە شەهادەتی فەرماندەی ئۆپەراسیۆنەكانی رۆژئاوای نەینەوا و فەرماندەی پۆلیسی موسڵ و هەموو دەزگاكانی ئەمنی لەشنگال راپۆرتی خۆیان دیاریكردووە كە دۆخەكە زۆر ئارام و بێ‌ كێشەیە. لەڕووی خزمەتگوزارییەوە لەعێراق بەگشتی خزمەتگوزاری كەمە ، بەڵام لەشەنگال بەحوكمی ئەوەی شەنگال لەژێر دەستی داعش بۆ ژێرخانی وەكو پرۆژەكانی ئاوو كارەباو فەرمانگەكانی حكومی یان وێران كردووە، پرۆژەكانی خزمەتگوزاری بەرامبەر ئەو  وێرانەیەی بەسەر شەنگالدا هاتووە كەمە، بەڵام بەو واتایە نایەت كە هیچ خزمەتگوزاری نەكراوە، لە بودجەی 2019 لەكاتی ئێمە لە ئەنجومەنی پارێزگای نەینەوا بووین وەكو نوێنەری خەڵكی شەنگال و فراكسیۆنی یەكێتی لە ئەنجومەن هەوڵێكی زۆر باشماندا، لەوكاتە ژمارەیەك پرۆژەی باش لەبواری قیرتاوكردنی شەقامەكان، نۆژەنكردنەوەی خوێندنگاكان، لەڕووی تەندروستییەوە ئێستا دۆخەكە زۆر باشە. هاوڵاتى: زۆرجار پەكەكە تۆمەتباردەكرێت بەوەی كە هێزەكانی لەشەنگالدا ماون؟ داود جوندی: ئەو دەزگایانەی سەر بەپارتی توزێك ئاژاوەی گەورە لەسەر شەنگال دروستدەكەن و دەڵێن پەكەكە لەشەنگالدا ماوە ، پەكەكە وەك كەجەكە یان وەك هەپەگە لەشەنگال نیە، واتە كەجەكە وەك حزبی پەكەكەو هەپەگە وەك گەریلا لەشەنگال نیە، تەنیا ئەو هەڤاڵانەی پادێ‌ لەشەنگالن ، پادێ‌ حزبێكی فەرمییە لە عێراق و مۆڵەتی فەرمی خۆی هەیە، مەكتەبی گشتی پادێ‌ و ئەندامەكانی ئێزیدین و خەڵكی شەنگالن ، یەكینەكانی بەرخۆدانی شەنگال ( یەبەشە )، ئەمانەش هەر خەڵكی شەنگال و رەگەزنامەی عیراقییان هەیە و ئەمانە گرێدراون سەر بەحەشدی شەعبی . ئیدارەی سەربەخۆی شەنگال لەڕووی یاسای عێراقەوە قبوڵی نیە بەحوكمی ئەوەی لەدەستوری عێراق ئەم شتە نیە، لەیاسای ئەنجومەنی پارێزگاكانیش رێگا بەوە نەدراوە ئیدارەی سەربەخۆ لەقەزایەك یان لەناحیەیەك دروستبكرێن، ئەمەی كراوە لەشەنگال بیرۆكەی هەڤاڵانی گرێدراوە سەر بە ئایدۆلۆژیای پەكەكە بوو، حكومەتی عێراق بەتەواوی كۆنتروڵی لەسەر شەنگال نەكردوە و ناتوانن كێشەی ئیداری شەنگال چارەسەربكەن،  بۆیە ئەم ئیدارەیە دامەزرا، تاڕادەیەكی باش خزمەتگوزاری ئەنجامدەدەن و لەناو خەڵكیشدا هاوكاری خەڵك دەكەن . خەڵكی شەنگال كێشەیان لەگەڵ بوونی حەشدی شەعبی نییە هاوڵاتى: باس لەوە دەكرێت لەناو ئێزدییەكان چەند میرێكیان هەیە یان دوو قایمقام و دوو ئیدارە ، ئەمە تاكەی بەردەوام دەبێت، چارەسەرچیە؟ داود جوندی: ئێمە وەكو یەكێتی بەهیچ شێوەیەك دەستتێوەردان لەكاروباری میری ئێزدییان و هەموو دەزگاكانی تری ئایینی و پێكهاتەكان وەكو كاكەیی و پێكهاتەكانی تر ناكەین، ئەمە پرسێكی تایبەتە بەخۆیان ، ئێمە تەنها قسەی خێرو باش بەوانە دەڵێین چی باشە بۆ مللەتی خۆیان بیكەن ، یەكێتی لەدانان و گوڕینی میر دەستتێوەردان ناكات، ئێمە تەنها لەگەل بۆچوونی خەڵكداین، كاتێك خەڵك میر قبوڵ ناكات، میر چی دەگەیەنێت، میر ئەوەیە خەڵك پێ‌ی ڕزی بێت و قبوڵی بكەن، هەركاتێك خەڵك و سەرۆك هۆزەكان و رۆشنبیرانی ئێزیدی كەسێكیان وەكو میر قبوڵ یان كرد ئێمەش وەك یەكێتی رێز لەبۆچوونی ئەوان دەگرین ، بەڵام كاتێك پارتی بێت كەسێك هەڵدەبژێریت وەكو میرو لەدەرەوەی رای خەڵك ئێمە ئەوكات لەبەرەی خەڵك دەمێنینەوە . ئیدارەی شەنگال لە 2003 تائێستا لەدەستی پارتیدایە ، زۆربەی خەڵك دەتوانم بڵێم 75%ی ئێزیدییەكان دەڵێن ئێمە هیچ خێرو سوودمان لەو ئیدارانە وەرنەگرتووە، دوای ئەوەی لە 2014 ئەو ئیدارەیە پاشەكشەیان كرد لەشەنگال، بۆشاییەك دروست بوو، ئەو هەڤاڵەی چەند ساڵێكە بووە قایمقام كە بەشێوەی خۆبەخش، بەشێك لەكاروباری خەڵك و كارگێڕی ناوچەكە بەڕێوەدەبات، ئێمە ناڵێین پشتگیری فڵان كەس دەكەین یان دژی فلان كەسین ، وەك یەكێتی لەگەڵ یاساداین كاتێك ئەو یاسایە لەخزمەتی خەڵكی شەنگالدا بێت. قسەی مەحما خەلیل زۆر دوورە لەڕاستی، بەهیچ شێوەیەك شەنگال لەلایەن یەبەشەوە كونتروڵ نەكراوە هاوڵاتى: دەوترێت هێزێكی زۆر لە شەنگال هەیە، ئایا شەنگال پێویستی بەو هەموو هێزەیە هەیە، پێتان وانیە دەبێت گۆڕانكاری بكرێت و ژمارەی چەكدارەكان كەمبكرێنەوە؟ داود جوندی: ئەو هێزە زۆرەی لەشەنگال هەیە ئێمە حەزدەكەین تەسنیف بكرێتەوە، ئەگەر كەمیش بكرێتەوە لەوانەیە باشتریش بێت ، ئەوانەی لە شەنگالن سوپای عێراقە كەئەویش فیرقەی (20) لەگەڵ بەشێك لەفیرقەی (15) كە ئەمانە ئەركیان پاراستنی سنوورە. پۆلیسی ناوخۆو فیدراڵیمان هەیە ئەوەش لەهەموو شوێنێك ئەركیان پاراستنی ناو شارە، حەشدی شەعبی ژمارەیان ئەوەندە زۆر نیە كە لەهەندێك شوێن باس دەكرێت، ئەركێكی ئەوتۆیان نیە لەهەندێك بازگەو چەند شوێنێكدان، هێزەكانی یەبەشە شوێنی تایبەتی خۆیان هەیە و هەماهەنگی باشیان لەگەڵ سوپا هەیە، ئەگەر بەغدا لەگەڵ هەولێر رێككەوتنێكی باشیان هەباو هێزێكی هاوبەشیان پێكهێنابا ئەوكات زۆر باش دەبوو. هاوڵاتى: مەحما خەلیل قایمقامی قەزای شەنگال دەڵێت یەبەشە شەنگالی كونتروڵ كردووە ئەمە راستە؟ داود جوندی: ئەم قسەی مەحما خەلیل زۆر دوورە لەڕاستی، بەهیچ شێوەیەك شەنگال لەلایەن یەبەشەوە كونتروڵ نەكراوە، ئەمنی نیشتیمانی و پۆلیس و دەزگاكانی تری ئەمنی لەناو شەنگالدان، ئاسایشی ئێزدیخانیش بارەگایان هەیە لەناوەندی شنگال،  بەڵام كۆنترۆڵكردنی شارو هەموو جموجۆڵەكانی سەربازیی لەدەست یەبەشەدا نین. هاوڵاتى: حەشدی شەعبی چۆن مامەڵە لەگەڵ خەڵكی شەنگال دەكات، خەڵك نیگەرانە لەمامەڵەی حەشدی شەعبی؟ داود جوندی: دەزگا راگەیاندنەكانی زەرد  شت وا بڵاودەكەنەوە كەخەڵكی شەنگال زۆر كێشەیان لەگەڵ حەشدی شەعبی هەیە، ئەمە هیچ راست نیە، هیچ كەسێك لە شەنگال كێشەی لەگەڵ حەشدی شەعبی نیە ، بەپێچەوانەوە خەڵك لە 2015و ئەو سەردەمە حەشدی شەعبییان خۆشدەویست چونكە چەكداری باشبوون لەكاتی كونتروڵكردنەوەی شەنگال. سێ‌ فەوجیان هەیە لە شەنگال و هیچ پەیوەندییان بەخەڵكەوە نیە، هەندێك خەڵك پەیوەندییان پێوە دەكات، ئەوانیش مانگانە موچەیەكیان پێدەدەن، حەشدی شەعبی هیچ روڵێكیان نیە لەئاوەدانكردنەوەی ناوچەكە، لەهەمانكاتیشدا هیچ كێشەیەكیان لەگەڵ خەڵكدا نیە. هاوڵاتى: شەش مانگ تێپەڕبووە بەسەر رێككەوتنی بەغداو هەولێر، بەڵام هیچ خاڵێك جێبەجێ‌ نەكراوە ، لەگەڵ دەستكاریكردنی رێككەوتنی بەغدا و هەولێرن؟ داود جوندی: ئەگەر دەستكاری بكرێت باشترە، هەندێك خاڵی ئەو رێككەوتنە باشن، بۆ نموونە گەڕانەوەی ئاوارەكان، یان ئاوەدانكردنەوەی ناوچەكە ، بۆ گۆڕانكاری لەئیدارەی شەنگال دەبێت رای خەڵكیش وەربگریت، یەكێك لەخاڵەكان دەڵێت پەكەكە كۆنتروڵی شەنگالی كردووە باشترە وشەی پەكەكە لاببرێت . هاوڵاتى: وەكو یەكێتی چ بەرنامەیەکتان هەیە بۆ شنگال و خەڵكی قەزاكە؟ داود جوندی: ئێمە وەكو یەكێتی لەڕووی مەعنەوییەوە بۆ یەك چركەیەکیش شەنگالمان چۆڵنەكردووە، ئێمە شنگالین و بەردەوام پشتگیری لەخەڵكی خۆمان دەكەین، شەنگال بۆ هیچ كەس و لایەنێك چوڵناكەین و بەردەوام خەباتی تێدا دەكەین. لەڕووی خزمەتگوزارییەوە لەڕێگای تیمەكەمان لەحكومەتی عێراق، بەردەوام هەوڵ بۆ گەیاندنی خزمەت و پرۆژەكان دەكەین، فراكسیۆنی یەكێتی لەئەنجومەنی نوێنەرانی عیراقیش هەوڵێكی گەورە دەدەن تا یاسای باش بۆ ناوچەكە دەربكەن و داواكارییەكانی خەڵك لە یاساكانی خۆیان بچەسپێنن، باشترین نموونەش كۆتا یاسا لەئەنجومەنی نوێنەران دەرچوو، یاسای رزگاربووانی دەستی داعش بوو كە تیمەكەمان لە رێگای سەرۆك كۆماری عێراق هەوڵێكی زۆریاندا تا یاساكە دەربچێت كەئەوەش شتێكی زۆر گرنگ بوو.  هاوڵاتى: دەوترێت یەكێتی لە شەنگال مامەڵە لەگەڵ حەشدی شەعبی و یەبەشە دەكات، هەندێكجار پارتی و چەند لایەنێكی تر یەكێتی تۆمەتبار دەكەن كە پەیوەندی باشتان هەیە لەگەڵ ئەو هێزانە، مامەڵەتان چۆنە؟ داود جوندی: ئێمە وەكو یەكێتی بەردەوام دەبینە قوربانی، لە شەنگال و هەموو ناوچە كوردستانیەكان لەگەڵ ئارامی ناوچەكەداین، كاتی ئەو هەڤاڵانەی گرێدراون بە ئایدۆلۆژیای پەكەكە كەهەر خەڵكی شەنگالن و ئێمە كێشە و گیروگرفت لەگەڵیان دروستبكەین، دواتر كێشە لە شەنگال دروست ببێت ، پەكەكە رێزی لێ‌دەگرین، حەشدی شەعبی هێزێكی سەرەكی عێراقە و ئەوانەی لە شەنگالن هەر ئێزیدین و خەڵكی ناوچەكەن، ئێمە مامەڵەیان لەگەڵ دەكەین تا  ببێتە نامەیەك بۆ هەموو ئەو ئاوارانەی لەهەرێمی كوردستانن بۆ ئەوەی بزانن دۆخی شەنگال باشەو ئارامە و هیچ كێشەی تێدانیە، هەموو ئەو لایەنانەی ئێستا لەشەنگالن هەمان بۆچوونی ئێمەیان هەیە كەپێكەوە یەكدەست و یەكگرتوو بین تائاوارەكان بگەڕێنەوە، لەسەر ئەم بنەمایە مامەڵە لەگەڵ هەموو هێزو لایەنێك دەكەین لەپێناو یەكگرتوویی شەنگال و گەڕانەوەی ئاوارەكان

هاوڵاتى سه‌رۆکى حکومه‌تى عێراق له‌باره‌ى هه‌ڵکوتانى هێزه‌کانى حه‌شدى شه‌عبى بۆ سه‌ر ناوچه‌ى سه‌وز ده‌ڵێت: "هه‌وڵێک هه‌بوو بۆ ئه‌وه‌ى په‌لکێشى نادیارمان بکه‌ن". ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ یه‌کى حوزه‌یرانى 2021، مسته‌فا کازمی، سه‌رۆکى حکومه‌تى عێراق له‌ کۆبوونه‌وه‌ى ئه‌مڕۆى ئه‌نجوومه‌نى وه‌زیرانى عێراق رایگه‌یاند:"ساڵێکى سه‌خت به‌سه‌ر ته‌مه‌نى حکومه‌تدا تێپه‌ڕی، که‌ رووبه‌ڕووى چه‌ندین ئاڵنگارى بووه‌وه‌، به‌ڵام توانیومانه‌ هه‌ندێکیان تێپه‌ڕێنن و کاریش ده‌که‌ین بۆ تێپه‌ڕاندنى ئاڵنگارییه‌کانى دیکه‌".  هه‌روه‌ها کازمى راشیگه‌یاند: "هه‌فته‌ى رابردوو رووداوێک روویدا، به‌ داناییه‌وه‌ مامه‌ڵه‌ى له‌گه‌ڵداکرا، هه‌وڵێک هه‌بوو بۆ ئه‌وه‌ى په‌لکێشى نادیارمان بکه‌ن، به‌ڵام له‌سه‌ر بنه‌ماى پاراستنى به‌رژه‌وه‌ندیى باڵاى وڵات، سووربوون له‌سه‌ر هه‌موو رۆڵه‌کانى گه‌له‌مان". هاوکات ئه‌وه‌شى دووپاتکردووه‌ته‌وه‌ که‌ لۆژیکى ده‌وڵه‌ت و میکانزمى جێبه‌جێکردنى یاسایان له‌سه‌ر بنه‌ماى ده‌ستوورى جێگیرکردووه‌.   دواى ئه‌وه‌ى قاسم موسلح، فه‌رمانده‌ى ئۆپه‌راسیۆنه‌کانى حه‌شدى شه‌عبى له‌ ئه‌نبار به‌پێى مادده‌ى 4ى تیرۆر ده‌ستگیرکرا، هێزه‌کانى حه‌شدى شه‌عبى هه‌ڵیانکوتایه‌ سه‌ر ناوچه‌ سه‌وزى شارى به‌غدا، زۆربه‌ى ناوچه‌که‌یان کۆنترۆڵکرد، به‌ڵام دواتر کشانه‌وه‌.  رۆژى چوارشه‌ممه‌ 26ئایارى2021 دژه‌ تیرۆرى عێراق قاسم موسڵیح، فه‌رمانده‌ى حه‌شدى شه‌عبیان له‌ ناوچه‌ى دۆره‌ى باشوورى به‌غدا ده‌ستگیرکرد، به‌ڵام هێزه‌کانى حه‌شدى شه‌عبى هه‌ر زوو ده‌روازه‌کانى ناوچه‌ى سه‌وزیان بڕى و گه‌یشتنه‌ به‌رده‌م سه‌رۆکایه‌تیى ئه‌نجوومه‌نى وه‌زیران و داواى ئازادکردنیان کرد.  

  هێمن حەسەن   پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) شەڕ لەهەرێمی كوردستانەوە دەباتەوە ناو خاكی توركیا، شەڕ لە تفەنگەوە دەگۆڕێت بە فڕۆكەی بێفڕۆكەوان لەدژی سوپای توركیا، فەرماندەیەكی پەكەكەش ئەوە دووپاتدەكاتەوە كە» بە فڕۆكەی درۆن زیانی زۆریان لەسوپای تورك داوە». هێرشی گەریلاكانی پەكەكە بەفڕۆكەی (درۆن) بۆ سەر بنكەی سەربازیی ئامەدو باتمان لەباكوری كوردستان نوێترین جۆری ئەو شەڕە نوێییە كە پارتی كرێكارانی كوردستان (پەكەكە) لەدژی سوپای توركیا دەستیپێكردوە، ئەم تەكنیكە نوێیەش زۆرترین زیان لەتوركیا دەدات و كەمترین زیانی گیانی بۆ گەریلاكانی پەكەكە دەبێت. لەچەند رۆژی رابردوودا میدیاكانی توركیا بڵاویانكردەوە كە پەكەكە بەشێوەیەكی مۆدێرن و لەئاسمانەوە شەڕ لەگەڵ سوپای توركیا چڕ كردووەتەوەو ئەو شەڕەش بەفڕۆكەی درۆنە كەچەند وڵاتێك هاوكاریی پەكەكە دەكەن. چەند شارەزایەكی سەربازی توركیا بۆ ئەو میدیایانە ئاماژەیان بۆ ئەوە كردووە كەڕاهێنەرانی هۆڵەندی‌و ئەمریكی سەرپەرشتی چۆنێتی بەكارهێنانی فڕۆكەی بێفڕۆكەوان و درۆنی پەكەكەیان كردووە، بەوەش پەكەكە توانیویەتی سەركەوتن لەبەكارهێنانی ئەو فڕۆكانەو پێكانی ئامانجەكانیان بەدەستبهێنن. فڕۆكەی بێفڕۆكەوان لەلایەن پەكەكەوە كە بەمدواییە چەند چالاكییەكیان لەناوەوەو دەرەوەی توركیا دژ بەسوپای توركیا ئەنجامدا بڵاویكردووەتەوە، پەكەكە خاوەنی (41) جۆر لەفڕۆكەی بێفڕۆكەوانی نموونەییە. میدیاكانی توركیا باسیان لەوەش كردووە كە پەكەكە فڕۆكەكانی لەوڵاتی ئیماراتەوە بەدەستگەیشتووەو داواكاری بۆ دەسخستنی (120) فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی دیكە پێشكەشكردووە. «پەكەكە ئەو فڕۆكە بێفڕۆكەوانانەی پێیگەیشتووە لەڕێگەی ناوچەی سلێمانیی و پاشان رەوانەی مەخموور كراون‌و دوای ماوەیەك، پارچەكانی فڕۆكەكان لەهەردوو ناوچەی مەخموور لەهەولێرو رەققە لەڕۆژئاڤای كوردستان بەستراون»، بەپێی میدیای خەبەر تورك. لەبەرامبەردا پەكەكە ئەو زانیاریانە رەتدەكاتەوەو ئاماژە بەوەدەكات، چۆن توركیا دەستی بەچەكی پێشكەوتوو دەگات پەكەكەش دەستی پێدەگات و ئێستا خاوەن چەكی پێشكەوتووە، جەختیش دەكاتەوە بەنیازیشن لەڕووی چەك و تەكنیكی شەڕەوە پەرەی زیاتر بەخۆیان بدەن.  گابار ئامەد یەكێكە لەفەرماندەكانی هێزەكانی پاراستنی گەل (هەپەگە) لەلێدوانێكدا بەهاوڵاتی وت: »دەوڵەتی تورك هەموو هەوڵێكی ئەوە دەدات بزانێت كە ئەو فڕۆكانە چۆن بەدەستی گەریلا كەوتووە، كاتێكیش كەدەزانێت گەریلا توانای هەموو شتێكی هەیە تۆمەت دروستدەكات و دەڵێت لەفڵان وڵات دەیكڕێت». گابار ئامەد، وتیشی:» ئێستا گەریلا وەك ساڵانی رابردوو نییە، بەڵكو چەكی پێشكەوتووی لەبەردەستە، ئەمە مافێكی ئاسایییە پەكەكە چۆن و لەكوێ ئەو چەك و فڕۆكانەی دەستدەكەوێت».  «لەماوەی یەك ساڵی رابردوودا تائێستا زیاتر لە (60) فڕۆكەی درۆنی توركیان خستووەتە خوارەوە بەڵام توركیا تەنیا چوار فڕۆكەی گەریلایان خستووەتە خوارەوە، ئەوانیش دوای ئەوەی كە ئامانجی خۆیان پێكاوە»، گابار وا دەڵێت. یەكەمجار پەكەكە لە 10ی تشرینی یەكەمی ساڵی 2018 فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی لەدژی سوپای توركیا بەكارهێنا، لەدوای ئەو چالاكیەی گەریلاكانی پارتی كرێكارانی كوردستان،  توركیا لەبەشێكی زۆری بنكە سەربازییەكانیدا، سیستەمی تێكشكاندنی فڕۆكە درۆنەكانی جێگیر كردووە، بەڵام تائێستا سەركەوتوو نەبووە. لەتێكشكاندنی ئەو فڕۆكانە، چونكە بەشێكی زۆریان رادار نایانخوێنێتەوە. بنكەی سەرەكیی هەشتەمی سوپای توركیا لەئامەد تائێستا دووجار كەوتۆتەبەر هێرشی درۆنەكانی پەكەكەو دوای ماوەیەكی كەم، بنكەی فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی سوپای توركیا لەباتمان‌و بنكەی فەرماندەی فیرقەی (23) لەشڕناخ، لەلایەن درۆنەكانی پەكەكەوە هێرشیكراوەتەسەر. میدیاكانی توركیا ئەوە پشتڕاست دەكەنەوە كە لەو هێرشانەی كە بەفڕۆكەی درۆن ئەنجامدراون ئامانجی خۆیان پێكاوەو زیانی گیانی و ماددی بەسوپای توركیا گەیاندوە. شاهۆ مەتین یەكێكی دیكەیە لەفەرماندەكانی هەپەگەو ئاماژە بەوە دەكات، فڕۆكە درۆنەكانی گەریلا سەرجەم ئامانجەكانی خۆیان پێكاوەو زیانی زۆریان لەسوپای توركیا داوە، «ئەو فڕۆكە بێفڕۆكەوانانە جۆری شەڕی گەریلایان بەهێزترو كاریگەرتر كردووە و سوپای تورك تووشی شۆك بووە». شاهۆ مەتین ئەوەشی خستەڕوو لەماوەی شەش مانگی رابردوودا زیاتر لە (40) هێرشی ئاسمانییان بەفڕۆكەی درۆن كردوەتەسەر سوپای توركیا لەناو خاكی باشورو باكوری كوردستاندا كەسەرجەمیان ئامانجەكانیان پێكاوە، بەڵام ژمارەیەكی كەمیان لەلایەن سوپای توركیاوە پێكراون، بەڵكو سەرجەمیان گەڕاونەتەوە دەستی گەریلا. هاوكات ئەو فەرماندەیەی هەپەگە وتیشی:» گەریلا لەدوو مانگی رابردوودا هێرشەكانی لەناو باكوری كوردستاندا چڕكردووەتەوەو دەمانەوێت مەیدانی شەڕ لەباكور بەهێزتر بكەینەوەو گەریلای زیاتر رەوانەی ناو خاكی توركیا كراوەو دەكرێت». رەجەب تەیب ئەردۆغان سەرۆك كۆماری توركیا پرسیاری ئەوەی كردووە، چۆن دەبێت هێزێكی وەك پەكەكە، كەبەردەوام لەلایەن سوپای توركیاوە هێرشی دەكرێتەسەر ببێتە خاوەنی ئەو تواناو تەكنەلۆژیایە، كێش سەرپەرشتی راهێنانی گەریلاكانی ئەو هێزەی بۆ بەكارهێنانی فڕۆكە درۆنەكان كردووەو چۆن چۆنی ئەو تەكنەلۆژیایە گەیشتۆتە دەستیان. هاوكات بەرپرسانی وەزارەتی بەرگری توركیا لە راپۆرتێكدا ئاماژەیان بەوە كردووە كە پەكەكە ئەكادیمیای فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی درووستكردووەو راهێنان بەگەریلاكانی پەكەكە دەكات كە چۆن بۆمب لەو فڕۆكانە ببەستن و بنكە سەربازییەكانی توركیا بكەنە ئامانج. بەهەمان شێوە توركیاش بەشێكی زۆری لەهێرشەكانی دوو ساڵی رابردووی لەسوریاو لەسنورەكانی هەرێم لەدژی پەكەكە بەفڕۆكەی درۆن ئەنجامداوە، لەماوەی ئەو دوو ساڵەدا ژمارەیەك سەركردەی پەكەكە شەهید بوون كە توركیا بەو فڕۆكەیە كردونییەتە ئامانج. شاهۆ مەتین فەرماندەكەی هەپەگە، ئەوەش ئاشكرا دەكات، لەداهاتوویەكی نزیكدا بەهەموو توانای گەریلاوەو بەفڕۆكەی درۆنیشەوە لەناو خاكی توركیادا سەركەوتنی مێژوویی رادەگەیەنن بەسەر سوپای توركیادا، دەشڵێت» ئێستا گەریلا توانای دروستكردنی فڕۆكەی بێفرۆكەوانی هەیەو پێویستی بەدەوڵەتان نییە، بۆیە دەوڵەتی ئەردۆغان لەترسی ئەمە تۆمەت دەخاتە پاڵ وڵاتان». وەك دوو فەرماندەكەی هێزەكانی پاراستنی گەل (هەپەگە) جەختیان لەوە كردەوە ە بەهۆی فڕۆكەی درۆنەكانیانەوە تائێستا نزیكەی (50) سەربازی توركیاو (22) تانكیان تێكشكاندووە، ئەوەش دەگەڕێنێتەوە بۆ سەركەوتوویی بەكارهێنانی ئەو فڕۆكە بێفرۆكەوانانەی كە لەلایەن گەریلاوە بەكارهێندراون. فڕۆكە بێفڕۆكەوانەكانی توركیا لەكاتی بەكارهێنانیان لەشەڕەكانی سوریا، لیبیاو ئازەربایجان ناوبانگێكی زۆریان دەركرد، پێشتریش توركیا ئەو فڕۆكە بێفڕۆكەوانانەی بەئۆكرایناو قەتەر و ئازەربایجان و چەند وڵاتێكی دیكە فرۆشتووە. جەمیل بایك هاوسەرۆكی كۆنسەی بەڕێوەبەری كەجەكە لەچاوپێكەوتنێكدا كە چەند رۆژی رابردوو بڵاوكرایەوە رایگەیاند»راستە دەوڵەتی تورك خاوەنی فڕۆكەی بێفڕۆكەوانی شەڕكەرە، بەڵام گەریلاش رۆژبەڕۆژ بەشێوازو تاكتیك‌و توانای شەڕی خۆی كاریگەری ئەم تەكنۆكۆژیاو چەك‌و فڕۆكانە بۆ سەر خۆی كەمدەكاتەوە». هاوسەرۆكی كەجەكە باس لەوەشدەكات كە، ئەوەی لەگارە روویدا گەریلا بەفڕۆكەی بێفڕۆكەوان و بەو ئیرادە مەزنەی هەیبوو شەڕێكی سەركەوتوو تاكتیكی‌ داهێنەرانەیان كرد» تاكتیك‌و شێوازی شەڕی گەریلا لەتوانایدا هەیە لەداهاتوودا چەكە پێشكەوتووەكانی توركیا بێكاریگەر بكات».  

هاوڵاتى سه‌رۆکى وه‌فدى دانوسانکارى حکومه‌تى هه‌رێم ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ له‌گه‌ڵ به‌رهه‌م ساڵح سه‌رۆک کۆمارى عێراق گفتوگۆیان له‌باره‌ى جێبه‌جێکردنى یاساى بودجه‌ى ئه‌مساڵه‌وه‌ کردووه‌. قوباد تاڵه‌بانى رایگه‌یاند:" له‌‌گه‌‌ڵ سه‌‌رۆک کۆمار گفتوگۆمان کرد سه‌باره‌ت به‌ رێڕه‌‌وى کۆبوونه‌‌وه‌‌کانمان بۆ داڕشتنى میکانیزمێکى گونجاو له‌‌گه‌‌ڵ حکومه‌‌تى فیدرال سه‌‌باره‌‌ت به‌‌ جێبه‌جێکردنى یاساى بودجه‌ى ٢٠٢١". هه‌روه‌ها راشیگه‌یاند"کۆبوونه‌‌وه‌‌کانمان به‌‌رده‌‌وام ده‌‌بن له‌‌گه‌‌ڵ لایه‌‌نه‌‌ په‌‌یوه‌‌ندیداره‌‌کان و ئاماده‌‌کارى ته‌‌واویشمان کردووه‌‌ بۆ‌ پابه‌‌ند بوون به‌یاساکه‌ به‌مه‌به‌ستى به‌‌ده‌‌ستھێنانى شایسته‌‌ داراییه‌‌کانى ھه‌‌رێم". هاوکات به‌پێى راگه‌یه‌ندراوى سه‌رۆکایه‌تى کۆمارى عێراق، به‌رهه‌م ساڵح باسى له‌چاره‌سه‌رکردنى کێشه‌کان له‌ رێگه‌ى لێکتێگه‌شتن و دیالۆگى جددى و خواستى هاوبه‌ش بێته‌دى به‌ ئاڕاسته‌ى ھێنانه‌دى به‌رژه‌وه‌ندى هاووڵاتیان. به‌رهه‌م ساڵح ئه‌وه‌شى خستۆته‌روو که‌ به‌گرنگى یه‌کلایکردنه‌وه‌ى دۆسییه‌ هه‌ڵپه‌سێردراوه‌کان، به‌تایبه‌تى بابه‌تى بودجه‌ى گشتى به‌ گوێره‌ى ده‌ستوور و یاسا و پاراستنى مافى ھاووڵاتیانى عێراق و ھه‌رێمى کوردستان و مووچه‌خۆران و خانه‌نشینانى هه‌رێمى کوردستان بێ جیاوازی.  

هاوڵاتى جێگرى سه‌رۆکى په‌رله‌مانى کوردستان له‌سه‌ر ڕه‌وشى ناوچه‌ سنوورییه‌کان، به‌ناوى په‌رله‌مانى کوردستانه‌وه‌ نیگه‌رانیى قووڵ و ناڕه‌زایى به‌رامبه‌ر زیانپێگه‌یاندن گه‌یانده‌ کونسوڵى تورکیا. ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ یه‌کى حوزه‌یرانى 2021، به‌پێى راگه‌یه‌ندراوى سه‌رۆکایه‌تى په‌رله‌مان، هێمن هه‌ورامى جێگرى سه‌رۆکى په‌رله‌مانى کوردستان، پێشوازیى له‌هاکان کاراچاى کونسوڵى گشتیى کۆمارى تورکیا له‌هه‌رێمى کوردستان کرد. له‌گفتوگۆیه‌کدا باس له‌ڕه‌وشى سیاسیى کوردستان و کاره‌کانى په‌رله‌مان و ئاماده‌کارییه‌کانى ده‌ستوورو گفتوگۆکانى نێوان هه‌رێمى کوردستان و حکومه‌تى عێراق له‌سه‌ر جێبه‌جێکردنى بودجه‌ى 2021 و شایسته‌ داراییه‌کانى هه‌رێم کرا. هه‌روه‌ها جێگرى سه‌رۆکى په‌رله‌مانى کوردستان له‌سه‌ر ڕه‌وشى ناوچه‌ سنوورییه‌کان، به‌ناوى په‌رله‌مانى کوردستانه‌وه‌ نیگه‌رانیى قووڵ و ناڕه‌زایى به‌رامبه‌ر زیانپێگه‌یاندن به‌ژیان و ئاقارى گوندنشینه‌کانى گونده‌کانى سنوورى ناحیه‌ى ده‌رکارو باتیڤاو کانى ماسى خرایه‌ڕوو که‌به‌هۆى شه‌ڕى تورکیاو په‌که‌که‌ هاتووته‌ ئارا. هاوکات ئه‌وه‌ دووپاتکراوه‌ته‌وه‌ که‌ هه‌رێمى کوردستان بژارده‌ى شه‌ڕو په‌لامار له‌هه‌رلایه‌که‌وه‌ بێت ره‌تده‌کاته‌وه‌و داواشیکرد سه‌روماڵى هاووڵاتییانمان له‌ناوچه‌ سنوورییه‌کان و سروشتى ناوچه‌که‌ پارێزراوبن و قه‌ره‌بووى زیانلێکه‌وتووان بکرێته‌وه‌و کۆتایى به‌زیانگه‌یاندن به‌ژیان و ئاقارى گوندنشینانى ناوچه‌که‌ بهێندریت.

هاوڵاتى ئه‌مڕۆ له‌ چوارچێوه‌ى کۆبوونه‌وه‌ى نێوان وه‌فدى دیوانى چاودێرى دارایى هه‌رێم و حکومه‌تى فیدڕاڵى له‌سه‌ر رێوشوێن و میکانیزمى هه‌ماهه‌نگى هاوبه‌ش له‌ نێوان هه‌ردوو دیوانى چاودێرى دارایى عێراق و هه‌رێم رێککه‌وتن.   ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ یه‌کى حوزه‌یرانى 2021، وه‌فدى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له‌ راگه‌یه‌نراوێکدا ئاماژه‌ى به‌وه‌کردووه‌ "له‌چوارچێوه‌ى دیدار و کۆبوونه‌وه‌کانى وه‌فدى باڵاى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان به‌‌سه‌‌رۆکایه‌‌تى قوباد تاڵه‌‌بانى جێگرى سه‌‌رۆکى ئه‌‌نجومه‌‌نى وه‌‌زیران له‌‌ به‌غداد، ئه‌مڕۆ سێشه‌ممه‌ کۆبوونه‌وه‌یه‌کى هاوبه‌ش له‌نێوان هه‌ردوو دیوانى چاودێرى دارایى فیدڕاڵیى و هه‌رێمى کوردستان به‌رێوه‌چوو." به‌پێى راگه‌یه‌نراوه‌که‌، له‌ کۆبوونه‌وه‌که‌دا هه‌ریه‌ک له‌ ئاوات شێخ جه‌‌ناب و ئومێد سه‌‌باح  و ئامانج ره‌‌حیم و خالد چاوشلى سه‌رۆکى دیوانى چاودێرى دارایى هه‌رێم و فارس عیسا و سه‌‌میر ھه‌‌ورامى ئاماده‌ى بوون، رێوشوێن و میکانیزمى هه‌ماهه‌نگى هاوبه‌ش به‌مه‌به‌ستى هه‌ماهه‌نگى نێوان هه‌ردوو دیوانى چاودێرى دارایى فیدڕاڵیى و هه‌رێم به‌ فه‌رمى واژۆکرا. هاوکات، جه‌‌ختکراوه‌ته‌وه‌ پێکه‌‌وه‌‌ کار بکه‌‌ن بۆ ئاماده‌‌کردنى  راپۆرتێک تا ئاراسته‌ى وه‌زاره‌تى دارایى عێراق و هه‌رێمى کوردستان بکرێت، به‌مه‌به‌ستى ئاسانکارى جێبه‌جێکردنى یاساى بودجه‌ى ساڵى 2021ى عێراق له‌ پێناوى خه‌رجکردنى ماف و شایسته‌ داراییه‌کانى هه‌رێم که‌ له‌مادده‌ى 11ى یاساى بودجه‌دا هاتووه‌. له‌به‌رامبه‌ردا، وه‌فدى حکومه‌تى هه‌رێم ئاماده‌یى خۆى نیشاندا که‌ هه‌موو ئاسانکاریى و ئاماده‌کارییه‌ک بکات بۆ ئه‌وه‌ى چاودێرى دارایى فیدڕاڵ به‌هه‌ماهه‌نگى له‌گه‌ڵ دیوانى چاودێرى دارایى هه‌رێم ئه‌رکه‌کانى خۆیان جێبه‌جێ بکه‌ن له‌ چوارچێوه‌ى ئه‌و میکانیزمه‌ى له‌سه‌رى رێکه‌وتون و به‌ گوێره‌ى یاسا به‌رکاره‌کان.

هاوڵاتى ‌وه‌زاره‌تى ته‌ندروستى حکومه‌تى هه‌رێمى کوردستان رایگه‌یاند، له‌دوێنێوه‌ نۆ هه‌زارو 280 پشکنینى تایبه‌ت به‌ کۆرۆنا ئه‌نجامدراون و له‌و ژماره‌یه‌ش 537 توشبوى نوێ تۆمارکراون و 10 دیکه‌ گیانیان له‌ده‌ستداوه‌. ده‌قى راگه‌یه‌ندراوى وه‌زاره‌تى ته‌ندروستى حکومه‌تى هه‌رێم:  

هاوڵاتى کۆمیته‌ى په‌یوه‌ندییه‌کانى کۆما جڤاکێن کوردستان (که‌جه‌که‌) رایگه‌یاند،  سوپاى تورکیا ته‌نیا بۆ داربڕین نه‌هاتووه‌ و به‌ڵکو بۆ  داگیرکارى هاتوه‌ داگیرکاریش واته‌ سوتاندن و بڕینى دارستان و دزینى هه‌مو میراتى که‌لتورى و مێژویی"و داوا له‌لایه‌نه‌کان ده‌کات له‌ دژى ئه‌م هێرشانه‌ى سوپاى تورکیا بوه‌ستنه‌وه‌. ئه‌مڕۆ یه‌کى حوزه‌یرانى 2021، کۆمیته‌ى په‌یوه‌ندییه‌کانى کۆما جڤاکێن کوردستان (که‌جه‌که‌) له‌راگه‌یه‌نراوێکدا ئه‌وه‌ى خستۆته‌روو که‌ له‌سه‌ره‌تاى هێرشه‌کانى سوپاى تورکیاوه‌ تائێستا 13 جار "چه‌کى کیمیایى قه‌ده‌غه‌کراوى به‌کار هێناوه‌ و به‌ ده‌یان گه‌ریلاى ئازادى له‌ ئه‌نجامى ئه‌م کیمیابارانه‌دا شه‌هید بون، ده‌یان گوند چۆڵ کراون و به‌ هه‌زاران دۆنم دارستان و زه‌وى و باخى گونده‌کان سوتێنراون". کۆمیته‌ى په‌یوه‌ندییه‌کانى کۆما جڤاکێن کوردستان (که‌جه‌که‌) داواش له‌لایه‌ن کوردییه‌کان ده‌کات که‌ به‌ گیانى یه‌کێتى نه‌ته‌وه‌یى و به‌رژه‌وه‌ندى باڵاى نیشتمانى کوردستان، هه‌روه‌کو چۆن له‌ کاتى به‌ره‌نگار بونه‌وه‌ى هێرشه‌کانى داعشدا، "له‌ دژى ئه‌م هێرشه‌ جینۆسایدییه‌ سوپاى تورکیاش بوه‌ستنه‌وه‌ و  هه‌مو هێزى سیاسى و جه‌ماوه‌رى و دیپلۆماسى و  سه‌ربازى خۆیان به‌ به‌ره‌نگاربونه‌وه‌ى داگیرکارى و پشتیوانى له‌ به‌رخوه‌دانى گه‌ریلا ته‌رخان بکه‌ن".   ده‌قى راگه‌یه‌ندراوى کۆما جڤاکێن کوردستان(که‌جه‌که‌):   له‌ شه‌وى 23ى نیسانه‌وه‌ ده‌وڵه‌تى تورکیا شاڵاوێکى مه‌زنى داگیرکارى له‌ دژى باشوورى کوردستان ده‌ستپێکردووه‌. ئامانجى ده‌وڵه‌تى تورکیا له‌م شاڵاوه‌ داگیرکارییه‌ سڕینه‌وه‌ى هه‌موو ده‌سکه‌وته‌کانى گه‌لى کورد و لکاندنى باشوورى کوردستانه‌ به‌ ده‌سه‌ڵاتى عوسمانى نوێ. هه‌ر بۆیه‌ له‌ هیچ دڕنده‌یى و کارى نامرۆڤانه‌ و پێشێل کردنى هیچ یاسایه‌کى نێونه‌ته‌وه‌یى سڵ ناکاته‌وه‌. گه‌ریلاى ئازادى کوردستان هه‌ر له‌ رۆژى یه‌که‌مه‌وه‌ به‌ گیانى خۆڕاگرى و گیانبازى له‌دژى سوپاى داگیرکه‌ر له‌ناو شه‌ێ‌ و پێکدادانى قورس دان و داستانى مێژوویى تۆمار ده‌که‌ن. شه‌ێ‌ و خۆڕاگرى گه‌ریلاى ئازادى کوردستان له‌ هه‌مانکاتدا شه‌ڕى پاراستنى هه‌موو پێکهاته‌کانى کوردستان و عێراقه‌. سوپاى داگیرکه‌رى تورکیا له‌به‌ر چاوى دونیاوه‌ بۆ شکاندنى ئه‌م خۆڕاگرییه‌ تا ئێستا 13 جاران چه‌کى کیمیایى قه‌ده‌خه‌کراوى به‌کار هێناوه‌ و به‌ ده‌یان گه‌ریلاى ئازادى له‌ ئه‌نجامى ئه‌م کیمیابارانه‌دا شه‌هید بوون. هه‌روه‌ها به‌ ده‌یان گوند چۆڵ کراون، به‌ هه‌زاران دۆنم دارستان و زه‌وى و باخى گونده‌کان سوتێنراون. به‌م شێوه‌یه‌ به‌شێکى هه‌ره‌ گرنگ و ستراتیژیکى نیشتمانى ئێمه‌ که‌ به‌هه‌شتى سه‌ر رووى زه‌وییه‌ به‌ره‌و نه‌مان و کاولبوون ده‌ڕوات. هه‌ربۆیه‌ ئه‌رک ده‌که‌وێته‌ سه‌ر هه‌موو هێزه‌ سیاسییه‌کانى عێراق و باشوورى کوردستان و هه‌روه‌ها هێزه‌ سیاسیه‌کان و گه‌لى هه‌ر چواربه‌شى کوردستان که‌ شانبه‌شانى گه‌ریلا له‌ دژى ئه‌م داگیرکارییه‌ هه‌ڵوێستى  و نیشتمانى و سیاسى خۆیان ده‌رببڕن. جێگه‌ى سه‌رسوڕمانه‌ که‌ فراکسیۆنى PDK له‌ په‌رله‌مانى ئێراق و وته‌بێژى سه‌ربه‌ PDK له‌ حکوومه‌تى هه‌رێمى کوردستان له‌ جیاتى ئه‌وه‌ى ئه‌رکى سیاسى و نه‌ته‌وه‌یى خۆیان به‌جێ بێنن و  له‌ئاست به‌رپرسیارێتى ئه‌خلاقى و مێژویى ئه‌م قۆناخه‌دا بن، به‌ شێوه‌یه‌کى زۆر شه‌رمنانه‌ ره‌خنه‌ له‌ ده‌وڵه‌تى تورکیا ده‌گرن و به‌ تۆمه‌تبار کردنى بزووتنه‌وه‌ى ئازادیخوازى کوردستان  ره‌وایه‌تى به‌ داگیرکارى تورکیا ده‌به‌خشن. له‌ کاتێکدا ده‌وڵه‌تى تورکیا له‌ هه‌نگاوێکى زۆر ستراتژیکى خۆیدا هه‌وڵى داگیرکردنى باشوورى کوردستان ده‌دات، له‌ جیاتى بانگه‌وازى بۆ تێکۆشان له‌ دژى داگیرکاری، هه‌وڵده‌ده‌ن ته‌نیا داربڕین و تاڵانکردنى دار بکه‌نه‌ رۆژه‌ڤ. له‌ جیاتى ئه‌وه‌ى که‌ پاڵپشتى له‌ هه‌ڵوێستى نیشتمانپه‌روه‌رانه‌ى گه‌ل بکه‌ن، هه‌وڵ ده‌ده‌ن که‌ پاکانه‌ بۆ تاوانه‌کانى ده‌وڵه‌تى تورکیا بکه‌ن و  گه‌له‌که‌مان له‌ هه‌ڵوێست گرتنى نه‌ته‌وه‌یى سارد بکه‌نه‌وه‌. ده‌ره‌نجامى ئه‌م جۆره‌ کاردانه‌وه‌ شه‌رمنانه‌ى ده‌سه‌ڵاتدارانى PDK ته‌نیا هاندانى تورکیایه‌ بۆ هه‌رچى زیاتر داگیرکردنى باشوورى کوردستان و عێراق. بڕین و تاڵانکردنى دار ته‌نیا یه‌کێکه‌ له‌ ره‌هه‌نده‌کانى داگیرکاری. ده‌وڵه‌تى تورکیا ته‌نیا بۆ داربڕین نه‌هاتووه‌، بۆ  داگیرکارى هاتووه‌. داگیرکارى واته‌ سوتاندن و بڕینى دارستان و هه‌موو باخ و موڵک، واته‌ به‌کار هێنانى چه‌کى کیمیایی، واته‌ تاڵانکردنى هه‌موو ده‌وڵه‌مه‌ندى سه‌ر زه‌وى و ژێر زه‌وی، واته‌ دزینى هه‌موو میراتى که‌لتوورى و مێژوویی، واته‌ کۆچبه‌رکردنى خه‌ڵک له‌ سه‌ر زێدى باب و باپیرانیان، واته‌ گۆڕینى دیمۆگرافیا و پاکتاوى ئه‌تنیکى و ئایینی. ئه‌م ئۆپه‌راسیۆنه‌ى تورکیا هه‌مووى ئه‌مانه‌ له‌خۆوه‌ ده‌گرێت و هیچ جیاوازییه‌کى له‌گه‌ڵ کرده‌وه‌کانى داعش نییه‌. له‌و بڕوایه‌داین که‌ گه‌له‌که‌مان له‌ هه‌ر چواربه‌شى کوردستان، به‌ تایبه‌ت له‌ باشوور زۆر باشتر له‌ ده‌سه‌ڵاتداران ئه‌م داگیرکارییه‌ ده‌خوێننه‌وه‌ و زۆر بوێرانه‌تر هه‌ڵوێست وه‌رده‌گرن. هه‌ڵوێست و چالاکییه‌کانى گه‌لى نیشتمانپه‌روه‌ر، که‌سایه‌تى سیاسى و ئایینى و رۆشنبیرى له‌ سه‌رتاره‌سه‌رى جیهان و کوردستان له‌ دژى ئه‌م داگیرکاریه‌ خاوه‌ن نرخ و به‌هاى به‌رزى نه‌ته‌وه‌یى و نیشتمانى و ئینسانین و جێگاى رێز و پێزانینن. به‌ڵام بۆ ئه‌وه‌ى که‌ پاشه‌کشه‌ به‌م داگیرکارییه‌ بکرێت، هه‌ڵوێست و چالاکى زۆتر پێویسته‌. داگیرکارى ته‌نیا له‌ رێگه‌ى تێکۆشان و خۆڕاگرى هه‌مه‌لایه‌نه‌وه‌ هه‌ڵده‌وه‌شێته‌وه‌ هه‌ربۆیه‌ بانگه‌وازى له‌ هه‌موو چین و توێژه‌کانى کۆمه‌ڵگاى کوردستان و دۆستانى گه‌لى کورد له‌ سه‌تارسه‌رى جیهان ده‌که‌ین که‌ شانبه‌شانى گه‌ریلا و به‌ پێشخستنى چالاکى هه‌مه‌ره‌نگ هه‌رچییان له‌ ده‌ست دێت بیکه‌ن بۆ ئه‌وه‌ى هه‌موو پێکه‌وه‌ بتوانین شکست به‌م داگیرکارییه‌ بهێنین و ژیانێکى ئازاد له‌ سه‌ر نیشتمانى ئازاد ده‌سته‌به‌ر بکه‌ین. هه‌روه‌ها بانگه‌وازى له‌ هه‌موو پارت و هێزه‌ سیاسیه‌کانى باشوورى کوردستان ده‌که‌ین که‌ به‌ گیانى یه‌کێتى نه‌ته‌وه‌یى و به‌رژه‌وه‌ندى باڵاى نیشتمانى کوردستان، هه‌روه‌کو چۆن له‌ کاتى به‌ره‌نگار بوونه‌وه‌ى هێرشه‌کانى داعشدا، له‌ دژى ئه‌م هێرشه‌ جینۆسایدییه‌ سوپاى تورکیاش بوه‌ستنه‌وه‌ و  هه‌موو هێزى سیاسى و جه‌ماوه‌رى و دیپلۆماسى و  سه‌ربازى خۆیان به‌ به‌ره‌نگاربوونه‌وه‌ى داگیرکارى و پشتیوانى له‌ به‌رخوه‌دانى گه‌ریلا ته‌رخان بکه‌ن.   کۆمیته‌ى په‌یوه‌ندییه‌کانى کۆما جڤاکێن کوردستان KCK 1ى حوزه‌یرانى 2021  

هاوڵاتى ‌ دوای ئەوەی  تەندروستى سلێمانى گیان لەدەستدانى یەکەم توشبووى پەتاى کەڕووى رەشى راگەیاند،  وەزارەتی تەندروستی هەرێم رەتیدەكاتەوە و دەڵێت" حاڵەتەكە گوماناوی بوە،  بەهۆى وەستانى دڵیەوە گیانى لەدەستدا، نەخۆشى دڵ و شەکرەى لەگەڵدا بووە، هێشتا دیار نییە بەهۆى کاریگەرى کەڕووى رەشەوە مردووە یاخود نا". ئەمڕۆ سێشەممە، 1ی حوزەیرانی 2021  هێرش سەلیم جێگرى بەڕێوەبەرى گشتى تەندروستى سلێمانى  ئەمڕۆ یەکەم توشبووى کەڕووى رەش کە دوو هەفتە بوو لەژێر چارەسەردا بوو بەهۆى وەستانى دڵیەوە گیانى لەدەستدا.   وتیشى "توشبووەکە تەمەنى78 ساڵ بوو، جگە کەڕووى رەش، نەخۆشى دڵ و شەکرەى لەگەڵدا بووە، هێشتا دیار نییە بەهۆى کاریگەرى کەڕووى رەشەوە مردووە یاخود نا، بەڵام حاڵەتەکەى سەخت بووە".   مانگى رابردوو، توشبوویەکى کۆرۆنا لە سلێمانى دواى چاکبوونەوەى نیشانەکانى کەڕووى ڕەشى لەسەر دەرکەوت کە ماوەیەکە بەشێوەیەکى بەرفراوان لە هیندستان بڵاوبووەتەوە و بە "کوشندە" دادەنرێت.   هاوكات  وەزارەتی تەندروستی حكومەتی هەرێم رەتیدەكاتەوە، هیچ حاڵەتێكی فەرمی مردن بەنەخۆشی كەڕوی رەش لە سلێمانی تۆماركرابێت.  ئاسۆ حەوێزی، لەوبارەیەوە رایگەیاندووە:" هاوڵاتیەك دوای مانەوەی بۆ زیاتر لە 10 رۆژ لە نەخۆشخانەكانی سلێمانی مردوە، گومانی لێدەكرێت هەڵگری نەخۆشی كەڕوی رەش بێت، چونكە بەهۆی وەستانی لێدانی دڵەوە مردوەو نەخۆشی دڵی هەبوە." ئاماژەی بەوەشكرد، لەگەڵ تەندروستی سلێمانی قسەی كردوە و ئەوانیش پێیانڕاگەیاندوە:"حاڵەتەكە گوماناوی بوە، چونكە ئەو كەسانەی سیستمی بەرگری جەستەیان لاوازە چاوەڕوانی ئەوەیان لێدەكرێت توشی كەڕوی رەش بن." پەتاى "کەڕووى ڕەش" بەهۆى چەند بوونەوەرێکەوە دروست دەبێت کە پێیان دەوترێت Mucorales کە لە ڕێگەى هەناسەدان و پێستەوە دەتوانن بچنە جەستەى مرۆڤەوە، بەشێوەیەکى سروشتى لە خۆڵ و ماددەى ئۆرگانى شیبووەوەدا هەن، هەرکاتێکیش چووە ناو جەستەوە دەتوانن گیرفانە هەواییەکانى پشتى لوت و ئێسکى کوڵمەکان نێوان چاوەکان و ددانەکان تووش بکەن.

هاوڵاتى  بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی هیوا بۆ چارەسەری توشبوانی شێرپەنجە، رایگەیاند  لەشاری سلێمانی لەماوەی چوار مانگی ئەمساڵدا زیاتر لەهەزارو ٣١ توشبوی شێرپەنجە تۆمار كراون. ئەمڕۆ سێشەممە، 1ی حوزەیرانی 2021  یاد نەقشبەندی،  بەڕێوەبەری نەخۆشخانەی هیوا بۆ چارەسەری توشبوانی شێرپەنجە، لە كۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند " لەهەزارو ٣١ توشبووی نوێی شێرپەنجە لەئەمساڵدا، 80%یان دانیشتووی پارێزگای سلێمانی‌و هەڵەبجەن، 9%ی دانیشتووی پارێزگاكانی دیكەی هەرێمن، ئەوانەی تر دانیشتووی پارێزگاكانی عێراقن. راشیگەیاند "لەو ژمارەیە 76 یان لەخوار تەمەنی 18 ساڵیەوەن كە دەكاتە 7%ی كۆی توشبووان، كێشەی نەبوون و كەمی دەرمانیان هەیە و %2ی پارە دەدرێت بەو كۆمپانیایانەی دەرمان بۆ نەخۆشخانەی هیوا دابین دەكەن، بۆیە ئێستا ئامادەنین دەرمانیان پێ بفرۆشن".  

هاوڵاتى ‌ وەزارەتی دارایی و ئابوری حكومەتی هەرێمی كوردستان،  ڕایگەیاند “  رۆژانی چوارشەممەو پێنجشەممە مووچەی وەزارەتی شەهیدان و ئەنفالكراوان لەگەڵ كەسوكاری شەهیدان و زیندانیانی سیاسی دابەشدەكرێت". ئەمڕۆ سێشەممە، 1ی حوزەیرانی 2021 وەزارەتی دارایی حكومەتی هەرێمی كوردستان  ڕایگەیاند “  رۆژانی چوارشەممەو پێنجشەممە مووچەی وەزارەتی شەهیدان و ئەنفالكراوان لەگەڵ كەسوكاری شەهیدان و زیندانیانی سیاسی دابەشدەكرێت. هەرێمی کوردستان مانگانە بەبێ لێبڕین پێویستی بە 895 ملیار دینارە بۆ دابینکردنی مووچە، بۆیە ساڵانە هەرێمی کوردستان پێویستی بە 10 تریلیۆن و 740 ملیار دینارە بۆ پێدانی مووچە. بڕیاربوو حکومەتی هەرێمی کوردستان لە 25ـی مانگ و مانگانە مووچە دابەش بکات، ئەو لیستە بۆ چەند مانگێک بەوشێوەیە بەردەوام بوو، بەڵام بۆ مانگی ئایار دابەشکردنی مووچە دواکەوت.