دەرگای خۆپاڵاوتن بۆ پۆستی سەرۆککۆماری عێراق کرایەوە

هاوڵاتی دوای چەند جارێک لە دواخستنی بڕیارە جارێکی دیکە دادگای فیدراڵیی عێراق لەبارەی سکاڵایەکی تایبەت بە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان کۆبێتەوە. بەپێی خشتەی دانیشتنەکانی دادگای فیدراڵی بێت، ئەمڕۆ یەکشەممە ١٨ی شوباتی ٢٠٢٤ دادگاکە لەسەر چوار سکاڵای جیاواز کۆدەبێتەوە کە یەکێکیان تایبەتە بەو سکاڵایەی کە زیاد جەبار، سەرۆکی فراکسیۆنی یەکێتی لە خولی پێنجەمی پەرلەمانی کوردستان و ئامانج نەجیب شەمعون، ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگای سلێمانی تۆمارکراوە کە تیایدا داواکراوە مادەکانی (١، ٩، ١٥، ٢٢، ٣٦) لە یاسای ھەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ژمارە یەکی ساڵی ١٩٩٢ بە نا دەستووری دابنرێت کە تایبەتن بە بازنەی ھەڵبژاردن و کورسی کۆتاکان. لە رۆژی ٤ی شوباتی ٢٠٢٤ دادگای فیدراڵیی عێراق دانیشتنێکی لەبارەی ئەو سکاڵایە ئەنجامدا، بەڵام دانیشتنەکە بۆ ١١ی ئەم مانگە دواخرا بەھۆی ئەوەی دادگای باڵای فیدڕاڵی داوای لە کۆمیسیۆن کرد زانیاری لەسەر ژمارەی دەنگدەرانی ھەرێمی کوردستان بۆ بنێرێت، پاشان دووبارە دانیشتنەکەی ١١ی مانگ بۆ ١٨ی شوباتی ٢٠٢٤ دواخرا. ئەو مادانەی یاسای هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان کە سکاڵایان لەسەر تۆمارکراوە: مادەی یەکەم: پەرلەمانی کوردستان – عێراق لە (١١١) ئەندام پێکدێت. مادەی نۆیەم: هەرێمی کوردستان – عێراق بە یەک ناوچەی دەنگدان دادەندرێت و، بەسەر چەند مەرکەزێکی دەنگداندا دابەش دەکریت. مادەی ١٥: بۆ هەرێمی کوردستان، خشتە بەناوی دەنگدەران بۆ دەنگدان، بەپێی مەرکەزەکانی هەڵبژاردن ئامادە دەکرێن و بە ریزبەندی پیتە ئەبجەدییەکان رێکدەخرێن کە پیشە و ناونیشانیان و بەروار و جێگەی لەدایکبوونیان تێدا تۆمارکراوە. ئەگەر لە توانادا نەبوو ئەوە بکرێت، ئەو کاتە دەستەی باڵا بۆی هەیە رێگەیەکی دیکەی لەبارتر بۆ وەدی هێنانی مەبەستی پێویست دیاریبکات. مادەی ٢٢: ١- هەر کیانێکی سیاسی لە هەرێمی کوردستان – عێراقدا بۆی هەیە لیستێکی تایبەت بە ناوی پالێوراوەکانی خۆی لەسەر ئاستی کوردستان – عێراق بکات کە رێژەیەکی ئافرەتی تێیدا بێت لە سەدا ٣٠ کەمتر نەبێت و، ناوی پالێوڕاوەکانیش بە شێوەیەک ریزبەند کرابن کە نواندنی رێژەی ناوبراوی ئافرەتان لە پەرلەماندا گەرەنتی بکات. بە مەرجێک ژمارەی پاڵێوراوەکان لە هەر لیستێکی هەڵبژاردندا لە سێ پالێوڕاو کەمتر نەبن. ٢- لیستی پاڵێوراوەکان لە ماوەی (١٥) رۆژدا لە رێککەوتی راگەیاندنی وادەی هەڵبژاردن پێشکەش بە سەرۆکی دەستەی باڵا دەکرێت و هەموو بەڵگەنامەیەکی پێوە دەلکێندرێت کە لە مادەی ٢١دا داواکراون. مادەی ٣٦: ١- پێنج کورسی بۆ کلدان، سریان ‌و ئاشووری تەرخاندەکرێت. پاڵێوراوانی ئەو پێکهاتەیە کێبڕکێیان لەسەر دەکەن. ٢- پێنج کورسی بۆ تورکمان تەرخاندەکرێن و، پاڵێوراوانی ئەو پێکهاتەیە کێبڕکێیان لەسەر دەکەن. ٣- یەک کورسی بۆ ئەرمەن تەرخاندەکرێت و، كاندیده‌كانى ئەو پێکهاتەیە کێبڕکێی لەسەر دەکەن.

هاوڵاتی به‌شی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌زانیی سه‌ربه‌ وه‌زاره‌تی گواستنه‌وه‌وگه‌یاندنی هه‌رێمی كوردستان پێشبینی كردوه‌ كاریگه‌ریی ئه‌و شه‌پۆله‌ بارانه‌ی ناوچه‌كه‌ی گرتوه‌ته‌وه‌ به‌ره‌و لاوازبوون بڕوات. كه‌شناسیی هه‌رێم له‌ راگه‌یه‌ندراوێكدا ده‌ڵێت: بۆ ئەمشەو كاریگەریی ئەو شەپۆلەی ڕووی لە ناوچەكەمان كردووە لە سنوری پارێزگای هەولێر تەواو لاواز دەبێت و بارانبارین زیاتر لە سنووری پارێزگای سلێمانی و هەڵەبجە و بەشێكی پارێزگای دهۆك دەبێت. بارانى 12 کاتژمێرى رابردوو ڕێكەوتی 17-02-2024 هەندێک لە ناوچەکانى هەرێم: هەولێر 18.1 ملم سلێمانى 10.1 ملم کەرکووک دڵۆپ دڵۆپ چەمچەماڵ 4 ملم پیرمام 6.4 ملم زاخۆ 5.4 ملم شەقڵاوە 4 ملم خەبات 5.2 ملم ئاکرێ 0.6 ملم بامەرنێ 2 ملم بارزان 5.2 ملم بازیان 14.2 ملم دەربەندیخان 11 ملم دوکان 7.4 ملم حاجى ئۆمەران 2.8 ملم هەڵەبجە 8.2 ملم هەڵشۆ 5.2 ملم مانگیش 16.8 ملم مەیدان 11.4 ملم سۆران 4.8 ملم پێنجوێن 5.6 ملم ماوەت 8.4 ملم باتوفە 5.2 ملم مێرگەسور 2.4 ملم سیدەکان 5 ملم چۆمان 3.6 ملم

هاوڵاتی ئاسایشی هەولێر ڕایگەیاند ،چوار تۆمه‌تباریان دەستگیرکردووە کە کچێکی تەمەن ١٦ ساڵیان ڕفاندووە بۆ ماوەی ١٠ بۆ ١٢ ڕۆژ بەندیانکردووەو و دەستدرێژییان کردۆتە سەری. به‌ڕێوه‌به‌رایه‌تی ئاسایشی هه‌ولێر ئەمڕۆ شەممە راگه‌یاند، تۆمەتبارەکان پاش رفاندنی كچه‌ ته‌مه‌ن 16 ساڵانه‌كه‌، ده‌یبه‌ن بۆ شوقه‌یه‌ك له‌ سنووری پارێزگای هه‌ولێر، ماوه‌ی 10 بۆ 12 رۆژ به‌ندی ده‌كه‌ن، دواتر كاری نه‌شیاوی له‌گه‌ڵدا ده‌كه‌ن. روونیشیكرده‌وه‌، تۆمه‌تباره‌كانی پێشینه‌ی تاوانیان هه‌یه‌ و له‌كاتی رفاندنی كچه‌كه‌، له‌نێو ئۆتۆمبێل له‌ ژێر پێ ده‌یشارنه‌وه‌ تاكو ده‌گه‌نه‌ ناو شوقه‌كه‌. جێگەیباسە دوای سكاڵای هاوڵاتییەک ، بە فەرمانی دادوەری لێکۆڵینەوەی ئاسایشی هەولێر، چوار تۆمەتبار بەناوەکانی (ر ، ص ،ص)، (ر ، ج ، ح)، (ل ، أ ، ح) و(د ، ه ، ح)  به‌ تۆمه‌تی رفاندنی ئە کچە ته‌مه‌ن 16 ساڵە، ده‌ستگیركراون.  

هاوڵاتی وه‌زیری ناوخۆی عێراق  رایگه‌یاند، ڕێوشوێنه‌كانی وه‌زاره‌ته‌كه‌ی له‌گه‌ڵ بازرگانانی مادده‌ هۆشبه‌ره‌كان توند بون و به‌ڵێنیش ده‌ده‌ن ئه‌مساڵ رێوشوێنه‌كانیان زیاتر توند بكه‌ن به‌رامبه‌ریان. ئەمڕۆ شەممە، لە پەراوێزی کۆنفڕانسی روبەڕوبونەوە و بەرەنگاربونەوەی ماددە هۆشبەرەکان، عەبدولئەمیر شەمەری، وەزیری ناوخۆی عێراق رایگەیاند: رێكارەكانی روبەڕوبونەوەی باندەكانی ماددە هۆشبەرەكان لە ساڵی رابردودا وەك "شەڕكردن" وابوە و بەدڵنیاییەوە ئەمساڵ زۆر توندتر دەبین بەرامبەریان. وتیشی: یەكێك لە مەترسیدارترین تاوانەكان لە عێراق، سنور بەزاندنی باندەكانی ماددە هۆشبەرەكانە، بۆ رێگركردن لە هاتوچۆكردنیشیان بەغداد پێویستی بە هاوکارییەکی فراوانی نێودەوڵەتی هەیە. ئاماژه‌ی به‌وه‌شكرد، "تاوانه‌كانی مادده‌ هۆشبه‌ره‌كان یه‌كێكن له‌ مه‌ترسیدارترین تاوانه‌كانی سنور به‌زاندن و پێویستیان به‌ هاوكارییه‌كی فراوانی نێوده‌وڵه‌تی هه‌یه‌، به‌شداریكردنیشمان له‌م كۆنفرانسه‌دا به‌شێكه‌ له‌م هاوكارییه‌". ئەمڕۆ کۆبونەوەی نێوان وەزیرانی ناوخۆی عێراق، ئوردن، سوریا و لوبنان بۆ تاوتوێکردنی میکانیزمە هاوبەشەکانی  روبەڕوبونەوەی ماددە هۆشبەرەکان لە عوممان بەڕێوەچو.    

هاوڵاتی گردبوونەوەی سبەینێی مامۆستایان لە دەباشان دواخرا، نوێنەری مامۆستایانی ناڕازیی هەڵەبجە دەڵێت "بەهۆی ئەوەی هەردوو بەرپرسە باڵاکەی یەکێتی لەوێ نین بڕیاری دواخستنی گردبوونەوەکەمان دا بۆ رۆژێکی دیکە". داناعەبدول، نوێنەری مامۆستایانی ناڕازیی هەڵەبجە بە هاوڵاتی راگەیاند "بەهۆی ئەوەی هەموو یەکشەممەیەک خۆپیشاندانی مامۆستایانی ناڕازیی لە شارەکان بەڕێوەدەچێت، نامانەوێت شەقام ساردبێتەوە، بۆیە بڕیارماندا گردبوونەوەکەی دەباشان دوابخەین". ئاماژەی بەوەشکرد "هۆکارێکی دیکەی دواخستنی گردبوونەوەکەی دەباشان بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە لە ئێستادا هەردوو بەرپرسە باڵاکەی یەکێتی لەوێ نین، ئێمە دەمانەوێت کاتێک خۆپیشاندانەکە دەچێتە ئەوێ ئەوان لەوێ ئامادەبن بۆی فشاری زیاتر دروستبکەین". نوێنەری مامۆستایانی ناڕازیی هەڵەبجە روونیکردەوە "دواخستنەکەش بەڕای زۆرینەی مامۆستایانی سزادراو بوو لە ناوچە جیاوازەکان، ئەوان وایان پێباشبووە خۆپیشاندانەکەی دەباشان بخرێتە رۆژێکی دیکەی ئەم هەفتەیە".  

  هاوڵاتی ئەمرۆ شەممە گوهدار زێباری، زیندانیەکی تری بادینان دوای زیاتر لە سێ ساڵ زیندانیکردنی ئازاد کرا ئەوەش دوای سێجار لە دادگایی کردن بەتۆمەتی جۆراوجۆر. زێدان زێباری ،برای گوهدار زێباری تایبەت بە هاوڵاتی وت "براکەم ئەمرۆ شەممە ١٧ی شوباتی ٢٠٢٤ ئازادکراوە، ئێستا لەرێگایین بۆ هەولێر تاوەکو برای خۆمان ببینین و پێکەوە بگەڕێنەوە بۆ ماڵ". زیندانیانى بادینان لە مانگى ئەیلول و تشرینى یەکەمى ٢٠٢٠ لەلایەن ئاسایشەوە دەستگیرکران، نزیکەى ٢٤ مانگە لە زیندان دان و تا ئێستا بەدەل بەروارى و ئۆمێد بەرۆشکى ئازاد کراون. ئەو پێنج چالاکوان و رۆژنامەنووسەى بادینان لە ١٦ى شوباتى ٢٠٢١ لەلایەن دادگاى تاوانەکانى دووى هەولێرە بە "تاوانى تێکدانى ئاسایشى نیشتیمانى" هەریەکەیان بە سزاى شەش ساڵ زیندانکردنیان بەسەردا سەپێنرا و ئەو بڕیارەش کاردانەوەى ناوخۆیى و بیانى لێکەوتەوە. سەرۆکى هەرێمى کوردستان لە شوباتى 2022 بەنووسراوێک لە 60%ى سزاى پێنج چالاکوان و رۆژنامەنووسە سزادراوەکەى بادینانى کەمکردەوە، بەوتەى کەسۆکارى یەکێک لە زیندانیانى بادینان سێ رۆژ بەسەر وادەکە تێپەریووە و هێشتا لە زیندانن.

هاوڵاتی ئەمڕۆ سوپای تورکیا بەرێ سیلێ سەر بە قەزای ئامێدی بۆردوومانکرد، تاوەکو ئێستا زیانی بۆردوومانەکە نەزانراوە. مێڤان ئامێدی، دانیشتووی سەنتەری ئامێدی بە هاوڵاتی وت "ئەمڕۆ شەممە ١٧ی شوباتی ٢٠٢٤ کاتژمێر ٢:٠٠ی پاشینیوەڕۆ سۆپای تورکیا ناوچەی بەرێ سیلێ کە شوێنێکی گەشتیارییە بۆردوومانکرا، دەنگی بۆردوومانەکە ئەوەندە بەهێز بووە خەڵک لە ترسا لە سەنتەری ئامێدی لەماڵی خۆیان هاتنە دەرەوە، ئەوەش لەبەر دەنگەکەی و ترسیان لەوە هەبوو چەند جارێکی تر ناوچەکە بۆردوومان بکرێتەوە". ئەو هاوڵاتییە ئاماژەی بەوەشکرد "پارکێکی گەورە لە بەرێ سیلێ هەیە دەوروبەری پارکەکە بۆردوومانکراوە، تا ئێستا زیانەکان دیارنین".

هاوڵاتی بڕیارە سبەینێ مامۆستایانی ناڕازیی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتییەکانیان ببەنە دەباشان و وەک خۆیان ئاماژەی پێدەکەن هیچ دیدارێکیان نییە، تەنها دەیانەوێت ئاڕاستەی ناڕەزایەتییەکانیان بگۆڕن. دانا عەبدول، ئەندامی دەستەی مامۆستایانی ناڕازیی لە سنووری پارێزگای هەڵەبجە بە هاوڵاتی وت "بڕیارە سبەینێ یەکشەممە ١٨ی شوباتی ٢٠٢٤ رێپێوان و گردبوونەوەیەک لە دەباشان ئەنجام بدەین و هیچ دیدارێکمان نییە". ئاماژەی بەوەشکرد "لە گردبوونەوەکەدا مامۆستایانی ناڕازیی هەڵەبجە و شارەزوور و پێنجوێن و سەیدسادق و سلێمانی بەشداردەبن، بەڵام مەرج نییە هەموو مامۆستایانی سلێمانی بەشداربن بەس کۆمەڵێکی باش لەسەر خەتن لەگەڵمانا". هەروەها عادل حەسەن، مامۆستای ناڕازیی بە هاوڵاتی راگەیاند "بڕیاری ئەنجامدانی خۆپیشاندانی مامۆستایانی ناڕازیی لە دەباشان لەلایەن مامۆستایانی سنووری هەڵەبجەوە دراوە و سبەینێش رێژەی بەشداری لەو خۆپیشاندانە دەردەکەوێت".    

هاوڵاتی ئەمرۆ شەممە 17/2/2024، "یەحیا سەریع" وتەبێژی سەربازی گروپی حوسییەکانی یەمەن رایگەیاند ، لە رێی ژمارەیەک مووشەکەوە کەشتی نەوت هەڵگری "بۆلۆکس"ی بەریتانیان لە دەریای سوور بە ئامانج گرتووە و توانیویانە بە وردی ئامانجەکەیان بپێکین. هەروەها "سەریع" ئەوەشی راگەیاند ، هەتا ئەو کاتەی ئیسرائیل هێرشەکانی بۆ سەر کەرتی غەزە رادەگرێت ، حوسییەکان بەردەام دەبن  لە هێرش و پەلامارەکانیان بۆ سەر ئەو کەشتییانەی لە رێی دەریای سوورەوە  کەل و پەل و نەوت بۆ ئیسرائیل دەگوازنەوە . ئەم هێرشە لە کاتێکدایە کە دوێنی هەینی فەرماندەیی ناوەندی ئەمریکا پێکانی کەشتییەکی دیکەی بەریتانی لەلایەن حوسییەکانەوە راگەیاند و لەلایەن خۆیشییەوە ژەنەراڵ " براد کۆپەر"ی جێگری فەرماندەی فەرماندەیی ناوەندی ئەمریکا لە چاوپێکەوتنیکیدا لەگەڵ کەناڵی " سی بی ئێس"ی ئەمریکی رایگەیاند ،" دڵنیاین ئەندامانی سوپای پاسدارانی ئێران لە یەمەن ، زانیاری ورد لەسەر هێرش کردنە سەر کەشتییەکانی دەریای سوور دەدەنە حوسییەکان ". لەلایەکی دیکەوە کشانەوەی کەشتی "بێهشاد" ی ئێرانی لە دەریای سوور بەرەو جیبوتی ، ئەو گومانەی لای هێزەکانی ئەمریکا و بەریتانیا درووست کردووە کە ئەم کەشتییە زانیاری هەواڵگری وردی بە مەبەستی هیرشکردنە سەر کەشتییەکانی ناو دەریای سوور بە حوسییەکان داوە. جێی ئاماژەیە لە دوای هەڵگیرسانی جەنگی نێوان ئیسرائیل و بزووتنەوەی حەماسی فەڵەستینی لە کەرتی غەزە ، هێرشی حوسییەکانی یەمەنیش بۆ سەر کەشتییەکانی ناو دەریای سوور دەستی پیکردووە و تا ئێستا نزیکەی 45 کەشتی جۆراوجۆر بە مووشەک و دروون لەلایەن ئەو گروپەوە هێرشیان کراوەتە سەر. لە بەرامبەریشدا هێزە ئاسمانی و دەریاییەکانی ئەمریکا و بەریتانیا لە وەڵامی ئەو هێرشانەدا چەند بنکە و بارەگایەکی گروپی حوسییەکانی یەمەنیان بوردومان کردووە .

هاوڵاتی کۆمەڵەی پیشەسازی نەوت لە هەرێمی کوردستان "ئەپیکۆر" لەبارە دەستپێکردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی کوردستان داوایەک ئاڕاستەی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریكا دەكات. مایلز كاجینز, وتەبێژی کۆمەڵەی پیشەسازی نەوت لە هەرێمی کوردستان "ئەپیکۆر" لەمیانەی بەشداریکردنی لە كۆنگرەی ئاسایشی میونشن رایگەیاند "ئێمە پێویستمان بە رێوشوێنێكی دەستبەجێ‌ هەیە بۆ ئاگاداركردنەوەی حكومەتی عێراق، بە پێویستی تەرخانكردنی بودجەی تەواو بۆ هەرێمی كوردستان و دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوت لەڕێگەی هێڵی بۆریەكانی نێوان عێراق و توركیا". ئاماژەی بەوەشکرد، داوا لە ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمەریکا دەکەین هۆشداری بداتە بەغدا و فشاری لێبكات بۆ دەستپێكردنەوەی هەناردەی نەوتی هەرێمی كوردستان. وتوشیەتی "كۆنگرەی میونشن دەرفەتێكە بۆ ئاگاداركردنەوەی سەرۆک وەزیرانی عێراق بۆ چارەسەركردنی پرسی نەوت و بودجە بەشێوەیەكی دەستبەجێ‌، ئەگەر بەغدا چاوەڕوانی هاوكاری زیاترە لەلایەن ئەمەریكاوە".

هاوڵاتی ئەمڕۆ ژینگەپارێزانی کۆمپانیای شکار بەهۆی پێنەدانی مووچەکەیانەوە لە سنووری قەزای چەمچەماڵ مانگرتنیان راگەیاند و داوای مووچەکانیان دەکەن. یەکێک لەو ژینگەپارێزانە کە لە کۆمپانیای شکار کاردەکات کە ناوەکەی لای هاوڵاتی پارێزراوە رایگەیاند "ئەمڕۆ ٤٧ رۆژە مووچەمان وەرنەگرتووە و بەردەوام کێشەی وەرگرتنی مووچەمان هەیە، بۆیە بڕیاریامانداوە تاوەکو وەرگرتنی مووچەکانمان بەردەوام بین لە بایکۆت". ئەوەشی خستەڕوو "ئێمە ئەمڕۆ یەکەم رۆژمانە بایکۆت دەکەین، بەڵام ژینگەپارێزانی کۆمپانیاکە لە قەزای دوکان ماوەی چەند رۆژێکە بایکۆتیان کردووە، هەروەها کێشەی ئێمە تەنها مووچە نییە، بەڵکو بەپێی پێویستیش پێداویستییەکانی کارکردنمان بۆ دابین ناکرێت". هەروەها بۆ زانیاری زیاتر هاوڵاتی پەیوەندیی بە شکار شۆڕش، بەڕێوەبەری کۆمپانیای شکار کرد لە سلێمانی و پێی راگەیاندین، "تەنها مووچەی یەک مانگی کارمەندەکانمان دابەشنەکراوە، لە هەوڵداین بۆ ئەوەی لایەنی پەیوەندیدار پارەمان بۆ دابین بکات و لەم هەفتەیەدا مووچەکانیان دابەش بکەین".

هاوڵاتی  رۆژنامەی نیۆیۆرک تایمز رۆژی هەینی ١٦ی شوباتی ٢٠٢٤ لە زاری دوو بەرپرسی رۆژئاوایی و کەسێکی پسپۆڕێکی ستراتیژی سەربازی سەر بە سوپای پاسدارانەوە نووسیویەتی، تەقاندنەوەی دوو بۆری غاز لە چەند پارێزگای ئێران کاری ئیسرائیل بووە و بە هۆی ئەو هێرشانەوە خەڵک لە چەند پارێزگای ئێران غازی ماڵانیان پچڕابوو. دوو بەرپرسی رۆژئاوایی هەروەها وتوویانە، تەقینەوەکانی رۆژی پێنجشەممە ١٥ی شوبات لە کارگەیەکی کیمیایی لە شاری قودس کاری ئیسرائیل بووە. رۆژنامەکە نووسیویەتی "ئەم هێرشانە دەرخەری گۆڕانی جیدییە لە جەنگی ناڕاستەوخۆی نێوان ئیسرائیل و ئێران کە ساڵانێکە لە رێگەی ئاسمانی و زەوی و دەریا و هێرشە سایبرییەکانەوە دەستیان پێکردووە". لە راپۆرتەکەدا نووسراوە، ئیسرائیل لە مێژساڵە دامەزراوە سەربازی و ناوەکییەکانی لە ناوخۆی ئێران کردووەتە ئامانج و زانا و فەرماندە ناوەکییەکانی ئێرانی لە ناوخۆ و دەرەوەی ئێران تیرۆر کردووە. هەروەها ئیسرائیل لە پشت ئەو هێرشە سایبریانەوە بوو کە کرایە سەر بەنزینخانەکان لە ٤ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٣، بە مەبەستی کێشە دروستکردن بۆ دابەشکردنی بەنزین لە ئێران. بەرپرس و لێکۆڵەرەکان بە نیۆیۆرک تایمزیان راگەیاندووە، تەقینەوەکانی ئەم دواییانە بەشێک لە ژێرخانی وزەی ئێران کە پیشەسازی، کارگە و بە میلیۆن خەڵکی مەدەنی پشتیان پێ بەستووەی کردۆتە ئامانج و دەرخەری پەرەسەندنی جەنگی شاراوەیە و بەرەیەکی نوێ لەم جەنگەدا کراوەتەوە. دوا بە دوای تەقینەوەی رۆژی چوارشەممە ١٤ی شوبات کە بۆری غازی لەدوو پارێزگای فارس و چوارەمەحاڵی بەختیاری کردبووە ئامانج، وەزیری نەوتی ئێران ئەو تەقینەوانەی بە تیرۆریستی و تێکدەرانە ناو برد. جەواد ئەوجی، وەزیری نەوتی ئێران لەمبارەوە وتی " کاتژمێر ١:٠٠ی بەرەبەیان لە لایەن تۆڕێکی تیرۆریستییەوە لە دوو ناوچە هێڵی گواستنەوەی غاز کرایە ئامانج و تەقێندرایەوە".

هاوڵاتی جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا لەبارەی کوژرانی ئەلێکسی ناڤاڵینی، سەرۆکی پارتی ئۆپۆزسیۆنی رووسیا رایگەیاند، فلادیمێر پوتن، سەرۆکی رووسیا بەرپرسیارە لە گیانلەدەستدانی ئەو سەرکردەیەی ئۆپۆزسیۆن. جۆ بایدن، ئەمڕۆ هەینی دوای مردنی ئەو سەرکردەیەی ئۆپۆزسیۆنی ڕوسیا لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، "پوتن بەرپرسیارە لە کوژرانی ئەلێکسی ناڤالنی وسیستمی رووسیا سیستمێکی دیکتاتۆرانەیە و خەڵکی وڵاتەکە لە ترساندا لەوڵاتانی دیکە دەژین". دەزگای زیندانەکانی رووسیا رۆژی هەینی، هەواڵی گیانلەدەستدانی ئەلێکسی ناڤالنی، سیاسەتمەداری زیندانیکراوی ئۆپۆزسیۆنی وڵاتەکەی راگەیاند. بەپرسانی بەندیخانەکە لەناوچەی یاما، لە راگەیەندراوێکدا بڵاویانکردووەتەوە، ناڤالنی لەپاش ئەوەی لە پیاسەیەک گەڕاوەتەوە، هەستی بە ناجێگریی لە تەندروستیی خۆی کردووە و دەستبەجێ هۆشی لەدەستداوە، پاش ئەم حاڵەتە، تیمەکانی فریاگوزاریی خێرا گیانلەدەستدانی ئەویان پشتڕاستکردووەتەوە. ناڤالنی تەمەن 47 ساڵ، بە یەک لە "توندترین" رکابەرەکانی ڤلادیمێر پوتن، سەرۆکی رووسیا دادەنرا و لەمانگی کانوونی دووەمی 2021ەوە لەگەڵ گەڕانەوەی لە ئەڵمانیاوە بۆ رووسیا دەستگیرکراوە و پاشان بەتۆمەتی ئەنجامدانی توندڕەوی 19ساڵ حوکمی زیندانیکردنی بۆ دەرچوو.  

هاوڵاتی به‌شی كه‌شناسی و بومه‌له‌رزه‌زانیی سه‌ربه‌ وه‌زاره‌تی گواستنه‌وه‌و گه‌یاندنی هه‌رێمی كوردستان رێژه‌ی بارانبارینی 12 کاتژمێری‌ رابردووی‌ هەندێک لە ناوچەکانی‌ هەرێمی بڵاوكرده‌وه‌ و زۆرترین ڕێژەی باران بارین لە کەلارە . ئەمڕۆ هەینی، کەشناسی هەرێم بڕی بارانبارینی 12 کاتژمێری رابردووی ناوچە جیاوازەکانی هەرێمی بڵاوکردەوە و رایگەیاند، لە کەلار زۆرترین بڕی باران باریوە کە بڕەکەی 28.2 ملم و لە هەڵشۆ و مێرگەسۆر کەمترین بڕ باریوە تێیاندا کە بڕەکەیان 0.4 ملم. ئاماژەی بەوەش کردوە، لە سنوری پارێزگاکان زۆرترین باران لە سلێمانی بە بڕی 22.8ملم باریوە و پاشان هەولێر بە بڕی 14.7ملم و دهۆکیش هیچ بارانیکی لێ نەباریووە. بڕی بارانبارینی12 کاتژمێری ڕابردوو  به‌مجۆره‌ی خواره‌وه‌یه‌:   هەولێر 14.7ملم پیرمام 12.9 ملم سلێمانی‌ 22.8 ملم چەمچەماڵ 9.5 ملم دهۆک 0 ملم زاخۆ 11.4 ملم شەمامک 3.8 ملم خەبات 0 ملم ئاکرێ 10.4 ملم ئامێدی‌ 1.0 ملم بامەرنێ 7.8 ملم بارزان 3.6 ملم بازیان 13.0 ملم دەربەندیخان 10.6 ملم دوکان 2.0 ملم حاجی‌ ئۆمەران 10.6 ملم هەڵەبجە 4.0 ملم هەڵشۆ 0.4 ملم کەلار 28.2 ملم مانگیش 2.2 ملم مەیدان 10.2 ملم سۆران 1.8 ملم پێنجوێن 20.6 ملم ماوەت 3.2 ملم باتوفە 7.6 ملم مێرگەسور 0.8 ملم سیدەکان 3.8 ملم چۆمان 2.0 ملم کەرکووک 2.0 ملم دووز 2.4 ملم خانەقین 13.8 ملم

هاوڵاتی بەرێوەبەرایەتی گشتی ئاسایشی سلێمانی لە ڕاگەیەندراوێکدا سەبارەت بە کوژرانی  گەنجەکەی چەمچەماڵ ڕونکردنەوەی داو دەڵێت بە چەک روبەروی هێزەکانی ئاسایش بوەوە و  بە برینداری دەستگیرکراوە، دوای گواستنەوەی بۆ نەخۆشخانە گیانی لەدەستدا و باوکیشی دەڵێت سکاڵا تۆمار دەکەم. لە راگەیەندراوەکەی ئێوارەی ئەمڕۆی ئاسایشی سلێمانیدا هاتووە، شەوی رابردوو 16-02-2024 کاتژمێر 12:00ی شەو لەسەر فەرمانی دادوەری لێکۆڵینەوەی ئاسایش بە مادەی 405 لە یاسای سزادان، هێزەکانیان بە مەبەستی دەستگیرکردنی داواکراوێک و جێبەجێکردنی فەرمانی دادگە لە قەزای چەمچەماڵ، "هەوڵی دەستگیرکردنی تۆمەتبار (عیسا عەلی جەبار) درا." ئاماژە بەوەشکراوە، "دوای ئەوەی داوای لێکرا خۆی بەدەستەوە بدات، بەڵام ناوبراو بەچەکی جۆری (دەمانچە) ڕوبەڕوی هێزەکانی ئاسایش بویەوەو لەئەنجامی ڕوبەڕوبونەوەکەدا تۆمەتبار بە برینداری دەستگیرکرا و ڕاستەوخۆ گوازرایەوە بۆ فریاکەوتنی (نەخۆشخانەی شەهید پێشڕەو)، دواتر گیانی لەدەستدا، هەروەها ئەو چەکەی لە ڕوبەڕوبونەوەکەدا تۆمەتبار بەکاریهێنابو دەستی بەسەرداگیرا." وەکو لە راگەیێندراوەکەدا هاتووە، "(عیسا عەلی) پێشینەی تاوانی هەبوە و بەر لە سێ مانگ لەلایەن هێزەکانی ئاسایش دەستگیرکراوە بە تاوانی تەقەکردن و نانەوەی پشێوی و هەڕەشەکردن لە هاوڵاتیان و هەڵگرتنی چەکی بێمۆڵەت بۆ ئەم مەبەستە ڕوبەڕوی یاسا کراوەتەوە، دواتر دادگا بە کەفالەت ئازادی کردوە." دەشڵێت: "تۆمەتبار بەردەوام بوە لە هەڵگرتنی چەکی بێمۆڵەت و تەقەکردن و دروستکردنی ترس و دڵەڕاوکێ لای هاوڵاتیان، بۆ ئەم مەبەستەش بۆ جاری دوەم فەرمانی دەستگیرکردن بە ماددەی 405 بۆ تۆمەتباری سەرەکی (عیسا عەلی) و هاوکارەکەی (ئێڤەرەست محمد توفیق)دەرکراوە  دوێنێ پێنجشەممە  تۆمەتبار (ئێڤەرەست) دەستگیرکرا و دانی بەوەداناوە کە چەندین جار لەگەڵ (عیسا عەلی) لەناو قەزای چەمچەماڵ تەقەیان کردوە و سەرانەیان لە هاوڵاتیان وەرگرتوە." ڕاگەیەندراوەکەی ئاسایشی سلێمانی لە کاتێکدایە پێشتر باوکی ئەو گەنجە بە میدیاکانی ڕاگەیاند ، کوڕەکەی لەگەڵ چەند هاوڕێیەکیدا تەقەی خۆشی کردووە بە ئاسماندا و لەگەڵ ئەوەی کەس سکاڵای تۆمار نەکردووە فەرمانی دەستگیرکردنی بۆ دەرچووەو ومه‌فره‌زه‌یەکیی ئاسایش هەڵیکوتاوەتە سەر ماڵەکەی و  مه‌فره‌زه‌كه‌ی دیكه‌ش كه‌وتونه‌ته‌ دوای كوڕه‌كه‌ی و كوشتویانه‌. شه‌وی رابردو له‌ روداوێكی ته‌قه‌كردندا له‌ چه‌مچه‌ماڵ گه‌نجێك به‌ناوی عیسا عەلی ته‌مه‌ن 19 ساڵ له‌ سنوری پارێزگای سلێمانی كوژرا، قائیمقامی قه‌زاكه‌ رایگەیاند،  ئه‌و گه‌نجه‌ روبه‌ڕوی هێزه‌كانی ئاسایش بوه‌ته‌وه‌ و ته‌قه‌ی لێكردون، باوكی گه‌نجه‌كه‌ش ناڕه‌زایه‌تی ده‌رده‌بڕێت و ده‌ڵێت، "سكاڵا له‌سه‌ر هێزه‌كانی ئاسایش تۆمارده‌كه‌م". ئەمەش دەقی رونكردنەوەكەیەی ئاسایشی سلێمانیە؛ رونکردنەوەیەک لە بەڕێوەبەرایەتی ئاسایشی ڕۆژئاوای سلێمانی شەوی ڕابرد و ٢٠٢٤/٢/١٦ کاتژمێر (١٢)ی شەو لەسەر فەرمانی دادوەری لێکۆڵینەوەی ئاسایش بە ماددەی (٤٠٥)لەیاسای سزادان، هێزەکانمان بەمەبەستی دەستگیرکردنی داواکراوێک و جێبەجێکردنی فەرمانی دادگا لە قەزای چەمچەماڵ هەوڵی دەستگیرکردنی تۆمەتبار ( عیسا عەلی جبار )درا، دوای ئەوەی داوای لێکرا خۆی بەدەستەوە بدات، بەڵام ناوبراو بەچەکی جۆری (دەمانچە) ڕ وبەڕ وی هێزەکانمان بویەوەو لەئەنجامی ڕوبەڕوبونەوەکەدا تۆمەتبار بە برینداری دەستگیرکرا و ڕاستەوخۆ گوازرایەوە بۆ فریاکەوتنی (نەخۆشخانەی شەهید پێشڕەو)، دواتر گیانی لەدەستدا، ئەو چەکەی لە ڕ وبەڕوبونەوەکەدا تۆمەتبار بەکاریهێناب و دەستی بەسەرداگیرا. (عیسا عەلی) پێشینەی تاوانی هەبوە و بەر لە سێ مانگ لەلایەن هێزەکانی ئاسایش دەستگیرکراوە بە تاوانی تەقەکردن و نانەوەی پشێوی و هەڕەشەکردن لە هاوڵاتیان و هەڵگرتنی چەکی بێمۆڵەت بۆ ئەم مەبەستە ڕ وبەڕ وی یاسا کراوەتەوە، دواتر دادگا بە کەفالەت ئازادی کردوە. هەروەها تۆمەتبار بۆ دزیکردن لەشەودا چۆتە سەر خوێندنگەی (فەقێ قادر) لەگەڕەکی ئازادی چەمچەماڵ. تۆمەتبار بەردەوام ب وە لە هەڵگرتنی چەکی بێمۆڵەت و تەقەکردن و دروستکردنی ترس و دڵەڕاوکێ لای هاوڵاتیان، بۆ ئەم مەبەستەش بەڕێوەبەرایەتیمان دوای لێکۆڵینەوە و چاودێری ورد و خستنەڕ وی بەڵگەکان بۆ دادوەری لێکۆڵینەوەی ئاسایش، بۆ جاری د وەم فەرمانی دەستگیرکردن بە ماددەی (٤٠٥)بۆ تۆمەتباری سەرەکی (عیسا عەلی) و هاوکارەکەی (ئێڤەرەست محمد توفیق)دەرکرا، لە ٢٠٢٤/٢/١٦ تۆمەتبار (ئێڤەرەست) دەستگیرکرا و دانی بەوەداناوە کە چەندین جار لەگەڵ (عیسا عەلی) لەناو قەزای چەمچەماڵ تەقەیان کرد وە و سەرانەیان لە هاوڵاتیان وەرگرتوە.