.jpeg)
عالیە نسەیف ئەندامی لیژنەی دەستپاکی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند: حکومەتی عێراق نزیکەی ٥٠ ملیار دیناری لە تێوەگلاوانی دزی سەدە وەرگرتووەتەوە. دەشڵێت پرۆسەکانی ریشەکێش کردنی گەندەڵی ئەوانەش دەگرێتەوە کە دۆسیەی مڵک و ماڵیان ساختەکردووە. ئەو ئەندامەی لیژنەی دەستپاکی ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق ڕاشیگەیاند: زۆرینەی وەزارەت و پارێزگاکان لیژنەی تایبەتیان پێکهێناوە بۆ بەرگرتن لە بەهەدەردانی سامانی گشتی.
ــ رێگە بە قسەکردن لە بارەی گۆڕینی سیستمی سیاسی نادەین له عيراق عێراق پەرۆشە بۆ یارمەتیدانی گەلی سوریا بۆ تێپەڕاندنی ئەو هەلومەرجە سەختە سەرۆک وەزیرانی عێراق، جارێكى تر جەختی لەوە کردەوە کە عێراق دەستوەردان لە کاروباری سوریا ناکات، هەمان هەڵوێستی پێشووى نوێکردەوە. ئه مڕۆ شه‌ممه له به یاننامه کانیدا محه‌مه‌د شیاع سودانى، سه‌رۆك وه‌زیرانى عێراق، ڕوونیکرده وه ، حکومه‌ته‌که‌ی له‌سه‌ره‌تای ڕووداوه‌کانی سوریاوه ویستی وابووه لایه‌نگری هیچ لایه‌ن و گرووپێک نه‌بێت و هه ڵبژاردن بۆ سورییه کان جێبهێڵێت بۆ بڕیاردان له چاره‌نووسی خۆیان. هەروەها ئاماژەی بەوەشکرد، حکومەت وڵاتەکەی (عێراق) ڕزگارکردووە، لەماوەی چەند مانگی ڕابردوودا، لەوەی ببێتە گۆڕەپانی شەڕ. ئەو پێیوابوو کە ناوچەکە زیاتر لە ساڵێکە شایەتحاڵی پێشهاتە گرنگ و سەرەکییەکان بووە کە لە ئەنجامدا گۆڕانکاری سیاسی کاریگەر بووە، دیارترینیان لە سوریا. سودانى ئاماژەی بەوەشکردوه کەسانێک هەن هەوڵیانداوە گۆڕانکارییەکان لە سوریا بەیەکەوە ببەستنەوە بۆ ئەوەی قسە لەسەر گۆڕینی سیستەمی سیاسی عێراق بکەن، ئەمەش شتێکە کە جێگەی گفتوگۆ نییە. سەرۆک وه‌زیرانى عێراق جەختی لەسەر پەرۆشی وڵاتەکەی کردەوە بۆ یارمەتیدانی گەلی سوریا بۆ تێپەڕاندنی ئەو هەلومەرجە سەختە، بە پاڵپشتیکردنیان بۆ ئاوەدانکردنەوەی دەوڵەتی سەربەخۆی خۆیان لە چوارچێوەی ڕێبازێکی دادپەروەرانەی دیموکراسی کە مافی هەموو پێکهاتەکانی گەلی سوریا بپارێزێت. لە دوای ڕووخانی بەشار ئەسەد، سەرۆک کۆماری پێشووی سوریاو دەستبەسەرداگرتنی کاروباری سوریا لەلایەن ئیدارەیەکی نوێ بە سەرۆکایەتی ئەحمەد شەرع (سەرۆکی تەحریر شام)، هاوکات حەزی خۆی بۆ پاراستنی سنوورەکان ده‌بڕى به‌تایبه‌تى عێراق.
ــ بەشار هانای بۆ ئێران برد تا نەوت هەناردەی سوریا بکات ــ بەشار پشتی بە ماددەهۆشبەرەکان و تیرۆر دەبەست بۆ بەدەستهێنانی داهات عەبدولرەحمان راشد نوسەر و رۆژنامەنووسی گەورەی عەرەب، لە نوێترین وتاریدا کە لە ژمارەی ئەمرۆی رۆژنامەی شەرقلئەوسەت بڵاوکراوەتەوە، رۆشنایی خستوەتە سەر ساڵەکانی کۆتایی دەسەڵاتی بەشار ئەسەدو سەرچاوەی داهاتی ئەو وڵاتە کە ماددە هۆشبەرەکان گەورەترین سەرچاوەی داهاتیبووە. عەبدولرەحمان راشید دەڵێت: دوای ئەوەی هێزەکانی سووریای دیموکرات زۆرینەی کێڵگە نەوتییەکانی کۆنترۆڵ کرد بەشار هانای بۆ ئێران برد تا نەوت هەناردەی سووریا بکات. دەشڵێت: دوای وشکببونی سەرچاوەی داهاتیش بەشار پشتی بە ماددەهۆشبەرەکان و تیرۆر دەبەست بۆ بەدەستهێنانی داهات و دروستکردنی هەڕەشە بۆ سەر وڵاتانی ناوچەکە. هەر لە وتارەکەیدا عەبدولرەحمان راشید دەڵێت بەشار ئەسەد خۆشی هەرگیز نکۆڵی لەو جۆرە بازرگانییە نەکردووە و لە ناوەندە دیبلۆماتیەکان وەک کارتی فشار بەکاریدەهێنان.
وەزیری دەرەوەی ئێران رایگەیاند، وڵاتەکەى بەمەرج ئامادەى دانوستانە لەسەر بەرنامە ئەتۆمییەکەى. عەباس عێراقچى، وەزیری دەرەوەی ئێران وتیشی ئامادەن بچنە سەر مێزى گفتوگۆ بۆ دانوستانی بنیادنەرانە. راشیگەیاند ئامادەن بەبێ دواکەوتن دانوستان لەسەر بەرنامەى ئەتۆمیی ئێران بکەن، بە ئامانجی گەیشتن بە رێککەوتن. ئاشکراشی کرد خولێکی دانوستان لەگەڵ وڵاتانی ئەوروپا ئەنجامدراوە. خولی دووەمی دانوستانەکان یەکلایی بووەتەوە و لە ماوەی دوو هەفتەی داهاتوودا لەگەڵ سێ وڵاتی ئەوروپی ئەنجام دەدرێت.
ــ دەبێت چەکەکان بێدەنگ بن لە باکوری سوریادا ــ ئێمەو هەسەدە پێکەوە شەڕی دژی داعشمان کردووە لە پێناو ئایندەی سوریادا. وەزارەتی دەرەوەی فەڕەنسا ئەو لێدوانانەی ڕەتکردەوە، كه گوایا وەزیره‌كه‌یان، سەبارەت بە "داماڵینی چەک"ی کورد لە باکووری ڕۆژهەڵاتی سوریا، ئەو ناوچانەی کە لەلایەن هێزەکانی سوریای دیموکراتەوە کۆنتڕۆڵکراون، دوای ئەوەی لەلایەن دەزگاکانی ڕاگەیاندنی عەرەبی و نێودەوڵەتییەوە بڵاوکرانەوە. له‌كاتى سەردانەکەی ژۆن نۆوێل بارۆ، وەزیری دەرەوەی فەرەنسا، بۆ سوریا، هەندێک لە میدیاکان بڵاویانكرده‌وه، گوایا وه‌زیرى ناوبراو داوایكردوه لە پ.ارتی ک.رێک.ارانی کوردستان و ی.ەک.ینەک.انی پ.اراست.نی گ.ەل و هەروەهاش هێزەکانی سوریای دیموکرات تا چەک دابنێن و بەشداری لە پرۆسەی سیاسی سوریادا بکەن، ئەو میدیایانە بە ناوی وەزیری دەرەوەی فەڕەنساوە ئه‌وه‌شیان خستوه‌ته روو "هەرگیز ڕێگە بە تێرۆریزم نادرێت لە سوریادا." ژمارەیەک لە میدیای کوردی و عەرەبیش ئەو هەواڵە هەڵبەستراوەیان بڵاو کردۆتەوە. راگه‌یه‌ندراوه‌كه جه‌خت له‌سه‌ر ئه‌وه‌ده‌كاته‌وه، فەڕەنسا داوای کۆتاییهاتن دەکات بە شەڕ لە باکوری سوریاو داوا دەکات چارەسەرێكى سیاسی هەبێت کە هاوبەشە کوردەکانمان لە هێزەکانی سوریای دیموکرات، ڕۆڵیان هەبێت لەو پرۆسەیەدا و ئێمەو هەسەدە پێکەوە شەڕی دژی داعشمان کردووە لە پێناو ئایندەی سوریادا. وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا، هاوکاتی سەردانەکەی بۆ سوریا داوا لە فەرمانڕەوایانی نوێی ئەو وڵاتە دەکات بگەنە ڕێککەوتن لەگەڵ کاربەدەستانی کورددا لە باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریادا. ژۆن نۆوێل بارۆ دەڵێت "دەبێت چەکەکان بێدەنگ بن لە باکوری سوریاداو دەبێت بگەنە چارەسەرییەکی سیاسیانە لەگەڵ کورددا کە هاوپەیمانی فەڕەنسان و بەتەواوەتیش ئاوێتەی ئەم پرۆسە سیاسییە بێت کە لەمڕۆوە دەستپێدەکات و دەبێت ئاگربەست هەمیشەیی بێت."
ــ لە 19 پارێزگادا ڕێژەی بارانبارین زۆر کەمبووەتەوە ــ لە سەدا 40ی بەنداوەکانی وڵات ئاویان تێدایە، به‌شێكى زۆریان بەتاڵن ــ مانگی یەکەمی زستان ڕێژەی بارانبارین زۆر کەمتر بووە لە ڕێژەی ئاسایی به‌رپرسێكى باڵاى ئێران، هۆشدارى توندیدا و رایگه‌یاند قەیرانی ئاو و وشکەساڵی لەو وڵاته روده‌دات و ڕووبەڕووی بارودۆخێكى سه‌ختى بێ ئاوی دەبێتەوە، به‌هۆى ئه‌وه‌ى له‌سه‌رانسه‌رى وڵاتدا ڕێژەی بارانبارین زۆر کەمبووەتەوە. ئەحمەد وه‌زیفى، سەرۆکی ناوەندی نیشتمانیی بەڕێوەبردنی قەیران و وشکە ساڵی ئێران، له‌چاوپێكه‌وتنێكى رۆژنامه‌وانیدا وتی: له‌وەرزی پاییز به کەمبوونەوەی ڕێژەی بارانبارین بە ڕێژەی لەسەدا ٤٣ کۆتایی هات، مانگی یەکەمی زستانیشدا ڕێژەی بارانبارین زۆر کەمتر بووە لە ڕێژەی ئاسایی، ئاماژەی بەوە کرد تا ئێستا هیچ پێشبینییەک بۆ ساڵێکی باراناوی لە وڵاتدا تۆمار نەکراوە. لە مانگی کانوونی دووەمی ئەمساڵدا، ڕێکخراوی کەشناسی ئێران ڕایگەیاند، لە 19 پارێزگادا ڕێژەی بارانبارین زۆر کەمبووەتەوە، گەورەترین کەمبوونەوەی ڕێژەی بارانبارین بە ڕێژەی 89 لەسەد لە پارێزگای سیستان و بەلووجستان بووە، هەروەها پارێزگای هورمزگان بە کەمبوونەوەی 77 لەسەد لە پلەی دووەمی ئەو پارێزگایانەی کەمترین باران باریوە. ئەو بەرپرسە لە ڕێکخراوی کەشناسی دووپاتی کردەوە کە ئێران ڕەنگە شاهیدی ناهاوسەنگییەکی گه‌وره‌بێت لە دابەشکردنی ئاودا، ئەگەر بارانبارین لە ماوەی باقی ساڵدا به‌مجۆره بەردەوام بێت لە کەمبوونەوە. ئاماژەی بەوەشکرد، لە دوو هەفتەی داهاتوودا دۆخەکە باشتر نابێت، ئاماژەی بەوەشکرد، زۆرێک لە ناوچە شاخاوییەکانی وڵات لە ئێستادا بەفریان نییە، یان تا ئێستا بەفرێکی بەرچاویان لێ نه‌باریووه، هەروەها باسی لە دۆخی ڕووبارەکان و سەرچاوە ئاوییەکان کرد، وتی: کەمتر لە سەدا ٤٠ی بەنداوەکانی وڵات ئاویان تێدایە، به‌شێكى زۆریان بەتاڵن. لە وەڵامی پرسیارێکدا کە ئایا دەتوانرێت پشت بە شێوازەکانی دیکە ببەسترێت، وەک بارانکردنی دەستکرد یان كێشكردنى هەور، ئه‌حمه‌د وه‌زیفى وتی پرسیاری بنەڕەتی ئەوەیە کە ئایا ئەم شێوازانە کاریگەرن، جەختیشی لەوە کردەوە کە کاریگەریی ئەم شێوازانە بەس نییە بۆ پشتبەستن لەسەریان بە شێوەیەکی بەرفراوان.
ــ وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى فه‌ره‌نسا، سه‌دو هەشتا پلە بەپێچەوانەی ئەوه‌ى جەزیرەوە باسیكردوه قسه‌ى كرد ــ کاتی ئەوە هاتوە کە لە باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریادا چەکەکان بێدەگببن. ــ بەشێک لە میدیای کوردیش کەوتونە هەڵەوە عادل باخه‌وان نوسه‌رو چاودێرى سیاسى، رایده‌گه‌یه‌نێت له‌كاتى سه‌ردانه‌كه‌ى بۆ سوریا، وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى فه‌ره‌نسا، سه‌دو هەشتا پلە بەپێچەوانەی ئەوه‌ى جەزیرەوە باسیكردوه، قسه‌ى كردو وتی لە سوریادا کورد هاوپەیمانی فەرەنسایە لە جەنگ دژ بە تیرۆریزمدا، دەبێت لە سوریای نوێدا بە پرۆژەیەکی سیاسی پرسی کورد چارەسەر بکرێت. ئه‌مرۆ هه‌ینى، ژان نۆوێل بارۆ وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى فه‌ره‌نسا، ئوه‌ك یەکەم به‌رپرسى باڵاى حكومه‌تى فه‌ره‌نسا، سەردانی سوریاى كرد. عادل باخه‌وان، له‌په‌ره‌ى تایبه‌تى خۆى له‌تۆڕى كۆمه‌ڵایه‌تى فه‌یسبوك نوسینێكى بڵاوكردوه‌ته‌وه‌و ئاماژه بۆ ئه‌وه‌ده‌كات، وەزیری دەرەوەی فەرەنسا سەدو هەشتا پلە بەپێچەوانەی ئەمەی جەزیرەوە قسەی کردوەو بەزمانێکی فەرەنسی پاراو وتی: لە سوریادا کورد هاوپەیمانی فەرەنسایە لە جەنگ دژ بە تیرۆریزمدا، دەبێت لە سوریای نوێدا بە پرۆژەیەکی سیاسی پرسی کورد چارەسەربکرێت. ئه‌و نوسه‌ره له‌به‌شێكى دیكه‌ى نوسینه‌كه‌یدا به‌شێكى دیكه‌ى قسه‌كانى وه‌زیرى ده‌ره‌وه‌ى قه‌رنساى گواستوه‌ته‌وه، كه وتویه‌تى: کاتی ئەوە هاتوە کە لە باکوری ڕۆژهەڵاتی سوریادا چەکەکان بێدەگببن و بەسیاسیانە گرفتەکانە چارەسەر بکرێن. عادل باخه‌وان ره‌خنه‌ى توند له‌كه‌ناڵى جه‌زیره‌ى ده‌گرێت و ده‌ڵێت :بەداخەوە جەزیرە بە هەڵەبوبێت یان بە ئامانج، تەواوی لێدوانەکەی وەزیری دەرەوەی فەرەنسای تێکداوەو بەشێک لە میدیای کوردیش ڕاستەوخۆ لە جەزیرەیان وەرگرتوەتەوە و بڵاویانکردوەتەو کەوتونەتە هەمان هەڵەوە، بەبێ بەدوادا چون.
ــ تەرمی به‌شێك له‌و چەكدارانه، کەوتونەته دەستی هێزەکانى ئه‌نجومه‌نى سه‌ربازى مه‌نبه‌ج ــ هێرشەکە بە هاوکاری ٥ فڕۆکەی بێ فڕۆکەوانی دەوڵەتی داگیرکەری تورک و تانک بووه. ــ پاش شکاندنی هێرشەکانی دوژمن و نوسینەوەی داستانی قارەمانێتی، 11 شه‌رڤان شەهیدبوون ئەنجومەنی سەربازیی مەنبەج، رایده‌گه‌یه‌نێت لە دوێنێوە لە باشوورو ڕۆژهەڵاتی شارەکە شەڕڤانان له‌شه‌رێكى سه‌ختدا له‌گه‌ڵ داگیرکەراندا، تا ئێستاش توانیویانه ٧٢ داگیركه‌ر لەم شەڕەدا بکوژن و دەیان كه‌سی دیكه‌ش برینداربوون، و شه‌رو پێكدادانه‌كانیش به‌رده‌وامن. له‌به‌شێكى ڕاگەیاندراوەکەدا، ئه‌وه رونكراوه‌ته‌وه بەرخۆدانی هێزەکانى ئەنجوومەنی سەربازیی مەنبەج، له‌دوێنێوه تا ئه‌مڕۆ ژمارەی کوژراوانی هێزەکانی دەوڵەتی داگیرکەری تورک و چەتەکانیان گەیاندوه‌ته ٧٢ داگیرکەرو دەیان داگیرکەریش بریندار بوون. هەروەها تەرمی به‌شێك له‌و چەكدارانه، کەوتونەته دەستی هێزەکانى ئه‌نجومه‌نى سه‌ربازى مه‌نبه‌ج. راگه‌یه‌ندراوه‌كه ئه‌وه‌شى ئاشكراكردووه، ئه‌مرۆ ئۆتۆمبیلێکی چەتەکان تێک شکێندراوه‌و بڕێک چەک و تەقەمەنی کەوتووه‌تە دەست هێزەکانى مه‌نبه‌ج، بەمەش ٧ ئۆتۆمبیل و تانکێک و ٢ ئۆتۆمبیلی دۆشکە هەڵگر لەلایەن ئه‌نجومه‌نه‌كه‌وه تێک شکێندراون. ئه‌نجومه‌نى سه‌ربازى مه‌نبه‌ج، لەبەرامبەر هێرشەکانی داگیرکاری دەوڵەتی تورک و چەتەکاندا شه‌هیدبوونى 11 شه‌رڤان راده‌گه‌یه‌نێت، ده‌ڵیت: پاش شکاندنی هێرشەکانی دوژمن و نووسینەوەی داستانی قارەمانێتی، شەهیدبوون. به‌پێى راگه‌یه‌ندراوه‌كه هێزەکانی دەوڵەتی داگیرکەری تورک چەتەکانی بە بەشداری سەدان ئەندامی حراس ئەل دینی ئۆزبەکی و تورکمانستانی و چیچانی، هێرشیان کردە سەر گوندەکانی باشوور و ڕۆژهەڵاتی مەنبەج و گوندەکانی بەنداوی تشرین. هێرشەکەی دوێنێ بە هاوکاری ٥ فڕۆکەی بێ فڕۆکەوانی دەوڵەتی داگیرکەری تورک و تانک و پانزەر بۆ سەر گوندەکانی عەتشانە، سەیدین، خربە تەوێنی، مەحشیە شێخ عوبەید موستەفا، خربە زەمالە و مستاحە و گردی سیرەتەل و گوندی عەلوش لە باشوور و ڕۆژهەڵاتی مەنبەج ئەنجامدرا. لە ئەنجامی بەرخۆدانی شەڕڤانەکانمان، هێرشەکە تێک شکێندرا و دەیان چەتە کوژران.
ــ هیوادارم سوریا ببێتەوه دەوڵەتێکی بەهێز لەگەڵ گەلەکەی. ــ پێویستە بەردەوام بین لە پشتیوانییەکانمان بۆ فەلەستین بە هەموو شێوازێک ــ ناکۆکییەکانیان وەلا بنێن و پرسی ئاسایشی نەتەوەیی عێراق بە ئەولەویەتێکی سەرەکی بزانن عەمار ئەلحەکیم، سەرۆکی ڕەوتی حیکمە ڕۆژی هەینی داوای وریایی و وریایی و ئامادەکاری بۆ هەر بارودۆخێکی نائاسایی کرد کە هەڕەشە لە ئاسایش و سەقامگیری عێراق بکات، هاوكات پشتیوانى خۆى بۆ سوریا ده‌ربڕى و هیواى خواست سوریا جارێکی دیکە ببێتەوه دەوڵەتێکی بەهێزو حکومەتێک پێكبێت کە نوێنەرایەتی هەموو نه‌ته‌وه‌كان بكات. ئه‌مرۆ هه‌ینى، لە ساڵیادی تیرۆرکردنی محەمەد باقر ئەلحەکیم لە پارێزگای نەجەف، عەمار ئەلحەکیم، سەرۆکی ڕەوتی حیکمە وتارێكى پێشکەشی کرد. له‌به‌شێكى قسه‌كانیدا حەکیم وتی: ئەمڕۆ شاهیدی گۆڕانکاری گەورە لە ناوچەکەداین، پێویست دەکات وریا بین و ئامادەبین بۆ هەر حاڵەتێکی لەناکاو کە مەترسی لەسەر ئاسایش و سەقامگیری وڵاتەکەمان دروست بکات و بنەما و بەها ڕەسەنەکانمان بکاتە ئامانج. هاوكات داواى له هەموو عێراقییەکان و حکومەتی فیدراڵی و ئەنجوومەنی نوێنەران و سەرکردەسیاسیه‌كان كرد، ناکۆکییەکانیان وەلا بنێن و پرسی ئاسایشی نەتەوەیی عێراق بە ئەولەویەتێکی سەرەکی بزانن بۆ ئەوەی ئەو دەستکەوتانەی بەدەست هاتوون بپارێزن. عه‌ممار حه‌كیم جه‌ختى له‌سه‌ر ئه‌وه‌كرده‌وه، خاكى عێراق نابێتە ڕێڕەوێک بۆ هیچ دەستدرێژییەک بۆ سەر وڵاتانی دراوسێ و ناوچەکە، وتیشى :بەڵام ئەمە بەو مانایە نییە کە عێراق وەک تەماشاکەرو ناچالاک بمێنێتەوە لە بەرامبەر پرسە چارەنووسسازەکانی گەلانی عەرەب و ئیسلامی. سەرۆکی ڕەوتی حیکمە داوای لە گەلی سوریا کرد کە ئاگاداری مەترسییەکانی دەوروبەری بن و سوود لە هەلومەرج و ئەزموونی سیاسی عێراق وەربگرن، لە بنیاتنانی دەوڵەتێکی بەهێز کە نوێنەرایەتی هەموو پێكهاته‌و نه‌وه‌كان بکات. ناوبراو وتیشى: هیوادارم سوریا ببێتەوه دەوڵەتێکی بەهێز لەگەڵ گەلەکەی، سوریا، شارستانیەت و مێژوو، دەبێت ئازادو سەربەرزو شەرەفمەندانە بمێنێتەوە، دەرگاکانی عێراق کراوە بن بەڕووی گەلی برای سوریادا، کە مێژوو و چارەنووسی هاوبەشمان لەگەڵیاندا هەیە. ئەلحەکیم داوای لە کۆمەڵگەی نێودەوڵەتی کرد کە هاوکاری سوریا و گەلەکەی بکەن بۆ سەرهەڵدانەوە و دۆزینەوەی بەرنامەیەکی ڕاستەقینە کە پاڵپشتی پرۆسەی بنیاتنانەوە و یەکگرتوویی نیشتمانی بکات، دوور لە عەقڵیەتی ڕق و کینەو توندڕەوی و ستەمکاری و دوورخستنەوە. له‌به‌شێكى دیكه‌ى وتاره‌كه‌یدا حه‌كیم، پشتیوانى گه‌لى فه‌له‌ستینى كرد، وتى :پێویستە بەردەوام بین لە پشتیوانییەکانمان بۆ فەلەستین بە هەموو شێوازێک، پرسی فەلەستین لە ویژدانی عێراقییەکاندا دەمێنێتەوە.
ــ پارێزەران و كه‌سوكاری ع,ەب.دو.ڵڵا ئ.ۆج.ەلا.ن، به‌مەبەستی بینینی بریگرتەکەیان داواکارییان بەرزکردەوە. ــ شاندی دەم پارتی رۆژی 28-12-2024 سەردانی گرتووخانەی ئیمراڵیی كرد. ــ شاندەکە لەبارەی دۆخی تەندروستیی ئ.ۆج,ەلا.ن,ەوە وتیان تەندروستیی زۆر باشەو ورەی بەرز بووه. پارێزەرانی ع,ەب.دو.ڵڵا ئ.ۆج.ەلا.ن، رێبەری زیندانیکراوی پ.ارت.یی ک.رێک.اران.ی ک.ورد.ستان (پ.ەک.ەک.ە)، له‌گه‌ڵ كه‌سوكاره‌كه‌ى بە مەبەستی سەردانیکردنی ئیمراڵی و بینینی بریگرتەکەیان داواکارییان بەرزکردەوە. هه‌ریه‌كه له عومەر خەیری کۆنارو حامیلی یەڵدرم و وەیسی ئاکتاش، محەمەد ئ.ۆج.ه.لا.ن برای ئ.ۆج.ه‌لا.ن و پارێزەرەکەی مەزڵوم دینچ، هەروەها ئەمینە کۆنار خوشکی عومەر خەیری کۆنار، پۆڵاد یەڵدرم برای حامیلی یەڵدرم و مەلیحە چەتین خوشکی وەیسی ئاکتاش، به مه‌به‌ستی سازکردنی دیداری نوێ و سه‌ردانیكردنی گرتووخانه‌ی سزا قورسه‌كانی دوورگه‌ی ئیمراڵی، داواكاریه‌كی نوێیان پێشكه‌شی داواكاری گشتیی كۆماری له بورسا كرد. پارێزەرانی ئۆجەلان، نەورۆز ئویسال و ڕێزان ساریجا دوای 8 ساڵ لە دووی نیسان، 22ی نیسان، دووی حوزەیران، 18ی حوزەیران و دوایین جاریش لە حەوتی ئابی ئەمساڵ(2019) چاویان بە ئۆجەلان کەوتبوو. لە حەوتی ئابی ساڵی 2019وە رێگە بە پارێزەرەکانی ئ.ۆج.ەلان ن.ەدراوە بچنە ئیمراڵی و چاویان بە بریگرتەکەیان بکەوێت. له 18ى شوباتى 1999، ع.ه‌بدوڵا ئ.ۆج.ه‌لان رێبه‌رى پ.ا.رت.ى ک.رێک.اران.ى ک.وردستان له‌لایه‌ن فرۆکه‌یه‌کى هه‌واڵگرى که میتى تورکیا سه‌رپه‌رشتى ده‌کرد ده‌ستگیر کراوه‌و تا ئێستا له‌لایه‌ن حکومه‌تى تورکیاوه زیندانى کراوه له زیندانى ئیمراڵى. شاندی دەم پارتی رۆژی 28-12-2024 سەردانی گرتووخانەی ئیمراڵیی کردو لەگەڵ ع.ەبد.و.ڵڵا ئ.ۆج.ەلا.ن، رێبەری زیندانیکراوی پ.ەک.ەک.ە دیداری کرد. شاندەکەی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان (دەم پارتی) کە پێکهاتبوو لە سری سورەیا ئۆندەر و پەروین بوڵدان، راگەیێندراوێکی لەسەر زاری ئ.ۆج.ەلا.ن، رێبەری زیندانیکراوی پ.ەک.ەک.ە په‌یامێكیان بڵاوكرده‌وه. به‌ُپێى ناوه‌رۆكى ئه‌و په‌یامه‌ى شاندەکە خستیانه‌روو، لە کۆبوونەوەکەدا باسی دوایین پێشهاتەکانی تورکیاو رۆژهەڵاتی ناوەڕاست کرا، ئ.ۆج.ەلا.ن پێشنیازی چارەسەریی ئەرێنیی پێشکێشکردوه. هه‌روه‌ها شاندەکە لەبارەی دۆخی تەندروستیی ئ.ۆج,ەلا.ن,ەوە ئه‌وه‌یان خسته‌روو، تەندروستیی زۆر باشەو ورەی بەرز بووه. بڕیارە شاندەکەی پارتی یەکسانی و دیموکراسیی گەلان، چه‌ند رۆژى داهاتوو جارێکی دیکە سەردانی ئیمراڵی بکەن و پەیامێك بگه‌یه‌ننه‌وه ئ.ۆج.ەلا.ن.
هاوڵاتی -وەك نوێنەرانى خەڵک زۆر نیگەرانین لە کاریگەری بەرزبوونەوەی نرخی دراو لەسەر کاڵاکانی ترو کاریگەرییەکەی لەسەر هەڵاوسان. - داواش دەکەین حکومەت بە تایبەتی چارەسەری ئەم بابەتە بکات. - ئامارەکان ئەوە دەردەخەن کە لاوازبوونی دراوی نیشتمانی لە سەرەتای ئیدارەی ئێوەدا لە هەموو حکومەتەکانی دوای شۆڕش گەورەتر بووە. بەهۆى دابەزینى بەهاى تمەن لەبەرانبەر دۆلار، ١٠٠ ئەندام پەرلەمانى ئێران، هۆشدارى توند دەدەنە سەرۆککۆمارو داوادەکەن بە خێرایی هەنگاو بنێت بۆ ڕاگرتنی سیاسەتی دراوی بیانی و یاسای دژە سپیکردنەوەی پارە بخاتە بوراى جێبەجێکردنەوە. بەهرۆز موحبى، ئەندامى لیژنەى بودجەو ژمێریاریی پەرلەمانى ئێران، یەکێک لەو ١٠٠ پەرلەمانتارەى ئاماژە بۆ ئەوەدەکات سەبارەت بە سیاسەتەکانی ئەم دواییەی ئاڵوگۆڕی دراوی بیانی و دابەزینى زیاترى تمەن، نامەیەکی توندو ئاگادارکردنەوەیان داوەتە مەسعود پزشکیان، سەرۆککۆماری ئێران. لەبەشێکى نامەکەیاندا دەڵێن : نوێنەرانى خەڵک زۆر نیگەرانین لە کاریگەری بەرزبوونەوەی نرخی دراو لەسەر کاڵاکانی ترو کاریگەرییەکەی لەسەر هەڵاوسان، داواش دەکەین حکومەت بە تایبەتی چارەسەری ئەم بابەتە بکات. بەهرۆز موحبى، ئەوەش روندەکاتەوە کە سیاسەتەکانی ئەم دواییەی بانکی ناوەندی و وەزارەتی کاروباری ئابووری کاریگەری زۆر تێکدەرانەی لەسەر ژیان و گوزەرانی خەڵک هەبووە، بە جۆرێک بەهای دراوی نیشتمانی (تمەن) نزیکەی لەسەدا ٤٠ دابەزیوە لەماوەى چوار مانگدا. وتیشى: ئامارەکان ئەوە دەردەخەن کە لاوازبوونی دراوی نیشتمانی لە سەرەتای ئیدارەی ئێوەدا لە هەموو حکومەتەکانی دوای شۆڕش گەورەتر بووە، هەرکاتێک بەهای دراوی نیشتمانی دابەزێت و نرخی ئاڵوگۆڕی دراو بەرزبێتەوە، لێکەوتەی وێرانکەری لەسەر بژێوی خەڵک و کەرتی بەرهەمهێنانی ئابووری دەبێت، ئەمەش دەبێتە هۆی بڵاوبوونەوەی هەژاری و گەندەڵی.
هاوڵاتی - من سکرتێری گشتیی وەزارەتی دەرەوەم ڕاسپاردوە کە باڵوێزی ئێران لە ڕۆما بانگهێشت بکات. - سەبارەت بە دەستگیرکردنی ڕۆژنامەنوس سیسیلیا سالا بانگهێشتكردوه كه دوو هەفتە لەمەوبەر لە تاران ده‌ستگیركرا. - دەسەڵاتدارانی ئێران ڕایانگه‌یاند، سیسیلیا سالایان بە تۆمەتی پێشێلکردنی یاسا دەستبەسەر کردوە. ئەنتۆنیۆ تایانی وەزیری دەرەوەی ئیتاڵیا ڕایگەیاند، ئەمڕۆ پێنجشەممە باڵیۆزی ئێرانی لە ڕۆما سەبارەت بە دەستگیرکردنی ڕۆژنامەنوس سیسیلیا سالا بانگهێشتكردوه كه دوو هەفتە لەمەوبەر لە تاران ده‌ستگیركرا. ئەنتۆنیۆ تایانی، لەسەر پلاتفۆڕمی ئێکس نوسیویەتی، "من سکرتێری گشتیی وەزارەتی دەرەوەم ڕاسپاردوە کە باڵوێزی ئێران لە ڕۆما بانگهێشت بکات بۆ كۆبونه‌وه له‌باره‌ی ده‌ستگیكردنی ڕۆژنامەنوس سیسیلیا سالا". دەسەڵاتدارانی ئێران له 30ی 12ی 2024، ڕایانگه‌یاند، رۆژنامەنوسی ئیتاڵی سیسیلیا سالایان بە تۆمەتی پێشێلکردنی یاسا دەستبەسەر کردوە. ئەو پشتڕاستکردنەوەیەی ئێران چەند ڕۆژێک دوای سه‌ركۆنه‌كردنی ئەو هەنگاوە "قبوڵنەکراوە"ی ڕۆما هات. بەپێی ڕاگەیەندراوی وەزارەتی ڕۆشنبیری و ئیرشادی ئیسلامی کە سەرپەرشتی ڕۆژنامەوانی لە کۆماری ئیسلامی دەکات، "سیسیلیا سەلا، هاوڵاتییەکی ئیتاڵییە، ڕۆژی 13ی 12ی 2024 بە ڤیزای ڕۆژنامەوانی چوەتە ئێران و لە 19ی 12ی 2024 بە تاوانی پێشێلکردنی یاسای کۆماری ئیسلامی ئێران ده‌ستگیركراوه". لە ڕاگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوەشکراوە، "ئێستا دۆسیەکە ڕەوانەی لێکۆڵینەوە کراوە"، بەبێ ئەوەی بچینە ناو وردەکاری زیاترەوە.
هاوڵاتی - هاوکارییەکانی نێوان ئێران و عێراق و سووریا لە دژی تیرۆر زۆر سەرکەوتوو بوو. - پشتیوانی لە دەسەڵاتی ئێستای سووریا دەکەین ئەگەر بەرگری لەیەکپارچەیی وڵات بکەن. عەلی لاریجانی گەورە راوێژکاری رێبەری کۆماری ئیسلامی ئێران رایگەیاند: هاوکارییەکانی نێوان ئێران و عێراق و سووریا لە دژی تیرۆر زۆر سەرکەوتوو بوو. لاریجانی وتیشی: ئەگەر هەڵسوکەوتی دەسەڵاتدارانی ئێستای سووریا لۆژیکی بێت، ئەوا هیچ گرفتێکمان نابێت و دەڵێت پشتیوانی لە دەسەڵاتی ئێستای سووریا دەکەین ئەگەر بەرگری لەیەکپارچەیی وڵات بکەن و دەسەڵاتێکی دیموکراتی دامەزرێنن. وتیشی خوازیارین سووریا ببێتە وڵاتێکی ئیسلامی دیموکراتی.
هاوڵاتی - ئیدارەی سووریا كار دەكات بۆ پێكهێنانی ڕاگەیاندنێكی ئازاد. - كار دەكەین بۆ دووبارە دروستكردنەوەی ڕاگەیاندنێكی سووری ئازاد كە بابەتیانە و پیشەییان كار بكات. محمد العمر وەزیری ڕاگەیاندنی سووریا ڕایگەیاند ڕاگەیاندنێكی ئازاد و ئازادیی ڕادەربڕین لە سووریا بەرپا دەكەین. محمد العمر بە ئاژانسی فرانس پرێسی ڕاگەیاند ئیدارەی سووریا كار دەكات بۆ پێكهێنانی ڕاگەیاندنێكی ئازاد، بەڵێنیشیدا ئازادی ڕادەربڕین گەرەنتی بكات لە وڵاتێكدا میدیاكان بۆ چەندین سەدە ناڵاندوویانە بەدەست كۆتوبەندكردنیان لەلایەن دەسەڵاتدارانی بنەماڵەی ئەسەدەوە. وتیشی: كار دەكەین بۆ دووبارە دروستكردنەوەی ڕاگەیاندنێكی سووری ئازاد كە بابەتیانە و پیشەییان كار بكات بۆ پتەوكردنی ئازادی ڕۆژنامەگەری و ئازادی ڕادەبڕین، كە كۆتوبەندكرابوو لە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی ڕژێمی لەكار لادرا.
هاوڵاتی - ئیدارەی سووریا كار دەكات بۆ پێكهێنانی ڕاگەیاندنێكی ئازاد. - كار دەكەین بۆ دووبارە دروستكردنەوەی ڕاگەیاندنێكی سووری ئازاد كە بابەتیانە و پیشەییان كار بكات. محمد العمر وەزیری ڕاگەیاندنی سووریا ڕایگەیاند ڕاگەیاندنێكی ئازاد و ئازادیی ڕادەربڕین لە سووریا بەرپا دەكەین. محمد العمر بە ئاژانسی فرانس پرێسی ڕاگەیاند ئیدارەی سووریا كار دەكات بۆ پێكهێنانی ڕاگەیاندنێكی ئازاد، بەڵێنیشیدا ئازادی ڕادەربڕین گەرەنتی بكات لە وڵاتێكدا میدیاكان بۆ چەندین سەدە ناڵاندوویانە بەدەست كۆتوبەندكردنیان لەلایەن دەسەڵاتدارانی بنەماڵەی ئەسەدەوە. وتیشی: كار دەكەین بۆ دووبارە دروستكردنەوەی ڕاگەیاندنێكی سووری ئازاد كە بابەتیانە و پیشەییان كار بكات بۆ پتەوكردنی ئازادی ڕۆژنامەگەری و ئازادی ڕادەبڕین، كە كۆتوبەندكرابوو لە ناوچەكانی ژێر دەسەڵاتی ڕژێمی لەكار لادرا.
.png)
