هاوڵاتی کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایدەگەیەنێت تەنها چوار رۆژ لەبەردەم کاندید و لایەنە سیاسییەکان ماوە بۆ خۆتۆمارکردن و بەشداریکردنیان لە هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان. فەرهاد ئەسعەد، بەرپرسی ئۆفیسی هەولێری کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند "14ی ئەم مانگە کۆتا وادەیە لەبەردەم کاندید و لایەنە سیاسییەکانی هەرێمی کوردستان بۆ خۆ تۆمارکردن". ئاماژەی بەوەشکرد "هەڵبژاردنی خولی شەشەم 100 کورسییەکەی پەرلەمانی کوردستان بەم شێوەیە بەسەر پارێزگاکاندا دابەشکراوە، هەولێر 34 کورسی، سلێمانی 38 کورسی، دهۆک 25 کورسی و هەڵەبجە تەنیا 3 کورسی دەبێت". روونیشرکردەوە "لە 13 تا 22ی مانگ دوا دەرفەتە بۆ پێشکەشکردنی لیستی ناوی کاندیدان، دوای ئەوکاتە ناوی کاندیدی لایەنەکان وەرناگیرێت". سەرۆکایەتی هەرێمی کوردستان رۆژی 10ی حوزەیرانی 2024ی بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان دیاریکردووە و کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکانی عێراق سەرپەرشتی پرۆسەکە دەکات.
هاوڵاتی ئەمڕۆ یەکشەممە لە کاتی پووچەڵکردنەوەی مین لەنێو یەکەی ئەندازیاریی فەرماندەی پاسەوانیی سنووری ناوچەی یەک لە نزیک کانی قرژاڵە، مین تەقییەوە و بەهۆیەوە سێ پۆلیس گیانیان لەدەستدا. سامی ئیسماعیل، لە بەشی راگەیاندنی فەرماندەیی پاسەوانیی سنووری یەک بە میدیاکانی رایگەیاند "رووداوەکە کاتژمێر 11:30ی ئەمڕۆ یەکشەممە 10ی ئازاری 2024 روویداوە، تێیدا دوو سەرباز بەناوەکانی عەبدولکەریم جەلال و مەسعود عەلی گیانیان لەدەستدا، پۆلیسێکی دیکەش بەناوی رزگار مەجید برینداربوو". بەپێی زانیارییەکان، دوای گەیاندنی بە نەخۆشخانە، ئەو پۆلیسەی کە برینداربوو گیانی لەدەستدا، بەمەش ژمارەی ئەو کەسانەی بەهۆی ئەو رووداوەوە گیانیان لەدەستداوە گەیشتە سێ کەس.
هاوڵاتی/ سازگار ئەحمەد لە مانگی رەمەزاندا خشتەی پێدانی کارەبای موەلیدە ئەهلییەکان دەگۆڕێت و کاتژمێرەکانی کارەبا بە هاوڵاتییان زیاتر دەبێت. ئەمڕۆ یەکشەممە 10ی ئازاری 2024 عوسمان محەمەد، سەرۆکی کۆمەڵەی موەلیدە ئەهلییەکانی سلێمانی بە هاوڵاتی راگەیاند "لە مانگی رەمەزاندا کاتژمێرەکانی پێدانی کارەبای موەلیدەکان زیاتر دەبێت و لە کاتژمێر 1:00ی پاشنیوەڕۆ تاوەکو 5:00 بەیانی هەرکاتێک کارەبای نیشتمانی بڕا کارەبای موەلیدە دەدرێت بە هاوڵاتییان". ئاماژەی بەوەشکرد "ئەگەر بڕیاربدرێت کارەبا بکرێتە 24 کاتژمێری ئەوا موەلیدەکان 14 کاتژمێر کارەبا دەدەن و کارەبای نیشتمانی 10 کاتژمێر دەبێت لە مانگی رەمەزاندا". لەبارەی ئەوەی زیادکردنی کاتژمێرەکانی کارەبا تاچەند دەبێتە هۆکار بۆ بەرزبوونەوەی نرخی کارەبا موەلیدە ئەهلییەکان عوسمان محەمەد وتی "لە کۆتایی مانگ دەردەکەوێت کە نرخەکەی بەرزدەبێتەوە یاخود نا".
هاوڵاتی وەزارەتی پەروەردەی هەرێمی کوردستان بڕیاریداوە بۆ ساڵی نوێی خوێندن گۆڕانکاری لە پرۆگرامی خوێندندا بکات. ئەمڕۆ یەکشەممە 10ی ئازاری 2024 ئالان حەمە سەعید، وەزیری پەروەردەی هەرێمی کوردستان بە رۆژنامەنووسانی راگەیاند "ئەو گۆڕانکارییەی لە پرۆگرامی خوێندن دەکرێت بۆ گەشەسەندنی پرۆسەی خوێندن گرنگە". وەزارەتی پەروەردەی حکومەتی هەرێمی کوردستان لە درێژەی پڕۆژەی گۆڕینی پرۆگرامی خوێندن کە دوو ساڵ و نیوە دەستیپێکردووە، لە ساڵی نوێی خوێندندا گۆڕانکاری 100% لە چەند مادەیەکدا دەکات.
هاوڵاتی نوێنەری مانگرتووانی گەڕەکی عەرەفەی کەرکووک لەسەر سکاڵای کۆمپانیای نەوتی باکوور، ئێوارەی ئەمڕۆ لەکاتی تێپەڕبوونی بە بازگەیەکدا دەستگیرکرا. فەرھاد بایز عەبدولحەمید، كه یه‌كێكه له چالاکوانه ناڕازییه‌كانی گەڕەکی عەرەفەی کەرکوک لە کاتی گەڕانەوەی لە سلێمانییەوە بۆ ھەولێر، لەبازگەی چیمەن لەلایەن ھێزە ئەمنییەکانەوە دەستگیرکرا. بەشێک لە موڵکەکانی گەڕەکی عەرەفە لەڕێگەی دادگا و دوای سکاڵای کۆمپانیای نەوتی باکوور دەستی بەسەردا گیرا، بەوهۆیەوە دانیشتووانی گەڕەکەکە زیاتر لە دوو مانگە خێوەتیان هەڵداوە و مانگرتنیان راگەیاندووە. ماوەیەک پێش ئێستا دەنگۆی ئەوە بڵاوبووەوە بڕیاری دەستگیرکردن بۆ ئەو خێزانە کوردانە لەلایەن دادگاوە دەرچووە کە نیشتەجێی خانووەکانی گەڕەکی عەرەفەن، بڕیارەکەش لەسەر سکاڵایەکی کۆمپانیای نەوتی باکور کراوە لە بەرامبەر دەرکردنی خێزانە کوردەکانی ئەو گەڕەکە و ئێوارەی ئەمڕۆش نوێنەری ئەو خێزانانە دەستگیرکرا. لە گەڕەکی عەرەفەی کەرکوک زیاتر لە ٢٥٠ خێزانی کورد دەژین و لەو ئاوارانەن لە دوای پڕۆسەی ئازادی عیراقەوە بۆ شارەکەیان گەڕاونەتەوە و لە سنوری ئەو گەڕەکەدا نیشتەجێبوون، کە وەزارەتی نەوتی عیراق بە موڵکی خۆی دەزانێت.
.png)
هاوڵاتی وەزیری دەرەوەی تورکیا لە کۆبونەوەکەیدا لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمریکا ڕەخنەی لە پشتیوانی ئەمریکا گرت بۆ هێزەکانی سوریای دیموکرات و بە هۆکاری خراپی پەیوەندییەکانیانی دانا. وەزیری دەرەوەی تورکیا هاکان فیدان چەند ڕۆژێک لەمەوبەر لەگەڵ شاندێکی تورکیا گەیشتە پایتەختی ئەمریکا و لەگەڵ ئەنتۆنی بلینکن وەزیری دەرەوەی ئەمریکا کۆبونەوە لەمبارەیەوە کەناڵی “TRT”ی تورکی ڕایگەیاند کە هەردوولا چەند پرسێکی هەڵپەسێردراوی نێوان هەردوو وڵاتیان تاوتوێ کردووە. دواتر فیدان لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا بە ڕۆژنامەنووسانی تورکیای ڕاگەیاند، “پاڵپشتی ئەمریکا بۆ هێزەکانی سوریای دیموکرات، گەورەترین بەربەسته لە بەردەم پەیوەندییەکانمان”. ئاماژەی بەوەشکرد، پەیوەندی نێوان ئەمریکا و هێزەکانی سوریای دیموکرات ”پێویستە بە زووترین کات بوەستێت”. کەناڵەکە بڵاویکردەوە، وەزیری تورکیا لەگەڵ بەرپرسانی ئەمریکا باسی له “میکانیزمێک لە نێوان واشنتۆن و تورکیا كردووه بۆ ڕێگریکردن لە زیانگەیاندن بە هێزەکانی ئەمریکا لە سوریا لە کاتی ئۆپەراسیۆنەکانی تورکیادا”.
هاوڵاتی بەهۆی شەڕێکی گەورە لەنێوان گەریلاکانی پەکەکە و سوپای تورکیا ماوەی 15 خوڵەک رێگای نێوان ئامێدی و دهۆک داخرا. مێڤان ئامێدی، دانیشتووی قەزای ئامێدی بە هاوڵاتی راگەیاند "ئەمڕۆ شەممە دەوروبەری کاتژمێر 2:00ی پاشینوڕۆ بۆماوەی 15خولەک رێگەی نێوان ئامێدی و دهۆک داخرا، هۆکارەکەشی لەبەر شەڕی سەختی نێوان گەریلاکانی پەکەکە و سوپای تورکیا بوو،شەڕەکە لەناوچەی سەرگەلێ بووە و بەپێی زانیاریەکانم تا ئێستا بەردەوامە". هەروەها مێڤان ئامێدی وتیشی "لەئێستادا رێگاکە کراوەتەوە"، ئەوەشی روونکردەوە "هەرجارێک کەشوهەوا بگۆڕێت و باران و بەفر ببارێت ئەوا گەریلاکانی پەکەکە و سوپای تورکیا دەبێتە شەڕیان".
هاوڵاتی ئەندامێکی لیژنه‌ى دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایدەگەیەنێت له‌م هه‌فته‌یه‌دا مووچه‌ى مانگى دووی فەرمانبەران ره‌وانه‌ى هه‌رێم ده‌كرێت. د. نەرمین مەعروف، ئەندامی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق بە میدیای فەرمی یەکێتی راگەیاند "له‌م هه‌فته‌یه‌دا دارایی عێراق مووچه‌ی فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێم ره‌وانه ده‌كات، لە ئێستاشدا لیستی مووچه‌خۆرانی هه‌رێم به زمانی عه‌ره‌بی رەوانەی وه‌زاره‌تی دارایی عێراق کراوە". ئاماژەی بەوەشکرد "به وته‌ی ته‌یف سامی وه‌زیری دارایی عێراق ده‌توانرێت له ماوه‌یه‌كی كه‌مدا هه‌ژماری بانكی بۆ مووچه‌خۆرانی هه‌رێم بكرێته‌وه، پێویسته بۆ مووچه‌ی مانگی ئادار سه‌رجه‌م فه‌رمانبه‌رانی هه‌رێم هه‌ژماری بانكییان له یه‌كێك له بانكه حكومییه‌كانی عیراق هه‌بێت، بۆ ئەو مەبەستەش دارایی عێراق سوود له بایۆمه‌تری مووچه‌خۆران وه‌رده‌گرێت و بانكه حكومییه‌كان به‌و ئه‌ركه هه‌ڵده‌ستن".
هاوڵاتی نوێنەری کارگەکانی غاز لە پارێزگای سلێمانی رایدەگەیەنێت ئەمساڵ قەیرانی غاز وەکو ساڵی رابردوو نییە، ئاماژە بەوەشدەکات غاز لە شاری سلێمانی کەمە، بەڵام رێگری لە دروستبوونی قەیران کراوە. کۆچەر تاهیر، نوێنەری کارگەکانی غاز لە پارێزگای سلێمانی بە هاوڵاتی راگەیاند "ئەمساڵ قەیرانی غاز وەکو ساڵی رابردوو نییە و کەمترە، کەمیەتییەکی باش غاز هەیە و کاریگەری لەسەر هاوڵاتییان نەکردووە". ئاماژەی بەوەشکرد "غاز لە شاری سلێمانی کەمە، چونکە لە مانگی 11ی ساڵی رابردووەوە هەموو تانکەرێک بڕی تۆنێک بۆ تۆن و نیوێک غازی لێ کەمکراوەتەوە، چونکە جاران بڕی 240 تۆن غاز رۆژانە دەهات بۆ پارێزگای سلێمانی ئێستا بڕی 222 تۆن غاز دێت بۆ سلێمانی". کۆچەر تاهیر وتی "ئەمساڵ توانیمان زاڵبین بەسەر ئەو قەیرانەی ساڵی رابردوو رووی لە سنووری پارێزگای سلێمانی کرد بە قەزا و ناحیەکانیشەوە، بە هەماهەنگی لەگەڵ بەڕێوەبەرایەتی نەوت و کانزاکان و لیژنەکانی قایقمامییەتی سلێمانی و ئاسایشی ئابووری، هەروەها کارگەکانی غازیش لەگەڵ لیژنەکان هاوبەشیان پێکرابوو بۆ دابەشکردنی غاز بەسەر کارگەکاندا کە ئەمە کاریگەری باشی هەبوو لەسەر ئەوەی رێگە نەدرێت قەیرانی ساڵی رابردوو دروستبێتەوە". روونیشیکردەوە "ئەگەر لەئێستادا هەموو تانکەرێک 21 تۆن غازی بارکردایە، ئەوا دڵنیای تەواومان دەدا و وەک وەرزی هاوین غاز بە کۆڵانەکاندا دەگەڕا، بەڵام تانکەرەکان تەنها 18 تۆن و نیو غاز باردەکەن". لەبارەی داخستنی چەند دوکانێکی غاز فرۆشتن بەهۆی گرانفۆرشییەوە کۆچەر تاهیر باسی لەوەکرد "دەستخۆشی لە لیژنەکانی قایمقامییەت دەکەین کە رێگری دەکەن لە گرانفرۆشی غاز، هەروەها پڕکردنەوەی غاز لە بەنزینخانەکان یاسایی نییە، چونکە هەم نرخی بەرزە و هەمیش لە رووی سەلامەتییەوە گونجاو نییە و مەترسی دروستدەکات".
هاوڵاتی بەرەی تورکمانی دوایین هەڵوێستیان لەبارەی بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی لەبارەی هەڵوەشاندنەوەی ١١ کورسی پێکهاتەکان لە پەرلەمانی کوردستان راگەیاند. ئایدن مەعروف، ئەندامی مەکتەبی سیاسی بەرەی تورکمانی لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند "ئەو بڕیارەی دادگای فیدراڵی لەبارەی کورسی پێکهاتەکان بڕیارێکی سیاسییە و بۆ مەبەستی سیاسیی بووە". وتیشی "ناتوانین بەهیچ شێوەیەک تانە لە بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی بدەین و بڕیارەکانی ئەو دادگایە دەبێت جێبەجێ بکرێن، بۆیە دەمانەوێت بەڕێگەی سیاسی ئەو کێشەیە چارەسەر بکەین". ئاماژەی بەوەشکرد "داوا لە هەموو لایەنە سیاسییەکان و نەتەوە یەکگرتووەکان دەکەین هەوڵی جدی بدەن بۆ چارەسەرکردنی ئەم کێشەیە و گەڕانەوەی مافی پێکهاتەکان". لەبارەی ئەوکاتەی دیاریکراوە بۆ ئەنجامدانی هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان ئایدن مەعروف وتی "ئێمە وەک بەرەی تورکمانی پێشوازی لەو وادەیە دەکەین کە دیاریکراوە بۆ هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان کە 10ی حوزەیرانی 2024ە، هەروەها دەمانەوێت لەکاتی خۆیدا هەڵبژاردن بکرێت". جەختیشی لەوەکردەوە، بەرەی تورکمانی بەشداری هەڵبژاردن دەکات و هەوڵیش دەدات پێکهاتەکان بە یەک لیست بەشداری هەڵبژاردنی پەرلەمانی کوردستان بکەن.
هاوڵاتی نەتەوە یەکگرتووەکان ئەمڕۆ هەینی لە ڕۆژی ژنان هەشتی مارسدا بە شێوەیەکی فەرمی هۆکاری گیانلەدەستدانی ژینا ئەمینی بڵاوکردەوە ڕایگەیاند کە ئێران بەرپرسە لەو تووندوتیژییە جەستەییەی مانگی ئەیلوولی ساڵی 2022 بووە هۆی گیانلەدەستدانی ژینا ئەمینی. ئەمڕۆ هەینی 8ی ئاداری 2024 نەتەوە یەكگرتووەكان لە راپۆرتێكدا هۆكاری گیان لەدەستدانی ژینا ئەمینی كچە كوردی شاری سەقزی رۆژهەڵاتی كوردستانی لە ئەیلولی 2022 ئاشكراكرد و ڕایگەیاند ژینا ئەمینی بەهۆی ئەشکەنجەو ئازارەوە لەلایەن ئێرانەوە گیانیلەدەستداوەو کوشتنی ئەو کچە کوردەی بە "تاوان دژ بە مافی مرۆڤ" ناوبرد. هەروەها ئەم راپۆرتە لێكۆڵینەوەكانی حكومەتی ئێرانی كە پێشتر لەوبارەوە كراون رەتكردووەتەوە و باسی لەوەکردووە کە كە تیمی ئامادەكاری راپۆرتەكە گەیشتوون بەئەو ئەنجامەی كە بەكارهێنانی تووندوتیژی لە كاتی دەستبەسەركردنیدا، بووەتە هۆی گیانلەدەستدانی ژینا ئەمینی هەربۆیە داوای لێكۆڵینەوەی راست و دروستی بەپێی یاسای نێودەوڵەتی كردووە. هاوکات کۆمیتەی سەربەخۆی گەڕان بەدوای راستییەکان جەخت لە سەر ئەوە ئەکاتەوە پێشێلکاری مافی مرۆڤ لە ئیران دەکرێت وەک تاوان دژ بە مافی مرۆڤ لێک بدرێتەوە، بەتایبەت تاوانی وەک کوشتن، زیندانیکردن، ئەشکەنجە و دەستدرێژی و فۆڕمە جیاوازەکانی دەستدرێژی سێکسی، ئازار و ئەشکەنجەدان و بێ سەروشوێنکردن و ... کە بە شێوەی بەرچاو لە لایەن دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامییەوە بەرامبەر بە هاوڵاتیانی ناڕازی و خۆپیشاندەران بەکاردەهێنرێت و دەڵێت ئەم ڕەفتارانە پێشێلکاری ئاشکرای مافی مرۆڤە، بەتایبەت دەربارەی ژنان و کچان لەو وڵاتە.
هاوڵاتی لیژنەى کشتوکاڵ لە ئەنجوومەنى نوێنەرانی عێراق پێشنیارى داخستنى دەروازە نا فەرمییەکانى هەرێمى کوردستانی بۆ سەرۆکایەتیى پەرلەمانی عێراق بەرزکردۆتەوە و رایگەیاندووە،22 دەروازەی نا فەرمی لە هەرێمی کوردستان هەن. فالح خەزعەلی، سەرۆکی لیژنەی کشتوکاڵ و سەرچاوەکانی ئاو لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق رایگەیاند، 22 دەروازەی نا فەرمی لە هەرێمی کوردستان هەن کە لە دەرەوەی دەسەڵاتی حکومەتی ناوەند، پێویستە کۆتایی بەو دەروازانە بهێندرێت. وتیشی، بوونى ئەو دەروازانە مەترسى گەورەن بۆسەر بەرهەمى ناوخۆیی و دژى دەسەڵاتە فیدراڵییەکانە. ئاماژەی بەوەشکردوە، سیستمی بە ئەلیکترۆنیکردن لە دەروازە سنورییەکان گرنگە و پێویستە بخرێتەسەر سەر وەزارەتی دارایی و حکومەتی عێراق، چونکە مەترسیی هەیە بۆ بەرهەمی ناوخۆیی و کەرتی پیشەسازی. ئەمەش لەکاتێکدایە،پێشتر دەستەی دەروازە سنوورییەکانی هەرێمی کوردستان رایگەیاندبوو، لە 20 خاڵی سنووری هەشت دەروازەی نافەرمی لە هەرێمی کوردستان هەن، چەند جارێک داوا کراوە، پێویستە حکومەتی عێراق رێکارەکانی بگرێتەبەر تاوەکو بگاتە چارەسەری کۆتایی لەگەڵ هەرێمی کوردستان.
هاوڵاتی بەهۆی بڕینی ئاو لە لایەن یونسێفەوە لە ١٥ ی شوباتەوە بۆ کەمپی ئاوارەکانی عەفرین قەیرانی ئاو ڕۆژبەڕۆژ خراپتر دەبێت و هۆشداری لە بڵاوبونەوەی نەخۆشی دەدرێت ئەمڕۆ پێنجشەممە، بەرپرسێکی خزمەتگوزاری لە کامپی ئاوارەکانی عەفرین، کە لەلایەن بەڕێوبەریی خۆسەرییەوە بەڕێوەدەبرێت لە گوندەواری باکووری حەڵەب رایگەیاند، قەیرانی ئاو رۆژانە خراپتر دەبێت، دوای ئەوەی یونیسێف ئەو ئاوەی بڕیووە، کە بۆ دانیشتوانی کامپەکان دابین دەکرا، ئەمەش لەکاتێکدایە هۆشدارییەکانی بڵاوبوونەوەی نەخۆشی و پەتا لەئارادایە. یونیسێف لە 15ی شوباتەوە ئاوی بڕیووە و چەند رۆژێک دواتر بەڕێوبەریی خۆسەریی راگەێنراوێکی بڵاوکردەوە و وتی “بە بڕیارەکەی یونیسێف تووشی شۆک بوون” و داوای پاشگەزبوونەوەیان کردووە. مەحمود رەشید، هاوسەرۆکی دەسەڵاتی شارەوانی عەفرین، رایگەیاند، پاش ئاوارەبوونی هاوڵاتیانی عەفرین لە دوای هێرشەکەی تورکیاوە، یونیسێف ئاوی بەسەر ئاوارەبووان لە کامپەکان و ناوچەی تل رەفعەت و گوندەکانی دەوروبەریدا دابەش دەکرد، بەڵام ساڵانە بڕەکەی کەمی کردووەتەوە. دوو ساڵ لەمەوبەر رێکخراوەکە ئاوی لەوە ئاوارانە بڕی، کە لە کامپەکاندا نەدەژیان و بڕی ئاوەکەی بۆ کامپەکانیش بۆ نیوە کەمکرانەوە و وتیشی: “سەرمان سوڕماوە کە چەند رۆژێک لەمەوبەر هەموو ئاوی ناوچەکە بڕاوە، ئێمەش هۆکارەکەی نازانن، هەروەها هیچ زانیارییەک سەبارەت بە بڕیارەکەی رێکخراوە نێودەوڵەتییەکە نەخراوەتەڕوو”.
هاوڵاتی دوای ئەوەی ئەمڕۆ هەینی بەهۆی هێرشی تورکیاوە لە شیلادزێ دوو هاوڵاتی بوونە قوربانی کەجەکە لە بڵاوکراوەیەکدا لەگەڵ ئەوەی دژی هێرشەکە وەستایەوە پارتی دیموکراتی کوردستانی بە سیخوڕیکردن بۆ تورکیا تۆمەتبارکرد و ڕایگەیاند، "ئەم کۆمەڵکوژییەی کە ئەمڕۆ لە شێلادزێ رویدا، ئەنجامی کۆبوونەوەکەی ئەنتالیایە". ئەمڕۆ هەینی هەشتی مارس کۆمیتەی پەیوەندییەکان کۆما جڤاکێن کوردستان- کەجەکە لە بڵاوکراوەیەکدا ئاماژەبەوەدەکات کە ،"ئەم هێرش و تیرۆر و داگیرکارییانەی دەوڵەتی تورکیا ئەنجامی سیاسەت و زیهنییەتی جینوساید و کۆمەڵکوژییە کە زیاتر لە سەد ساڵە لە سەر گەلی کورد پەێڕەوی دەکات" و پارتی دیموکراتی کوردستان بە سیخوڕیکردن تۆمەتبار دەکات. لە بڵاوکراوەکەدا کەجەکە داوا لە رۆشنبیران، هونەرمەندان، نووسەران، رێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی، رۆژنامەنووسان دەکات کە لەم قۆناغەدا هەڵوێستیان هەبێت بەرامبەر ئەو هێرشانەو دەڵێت، "هەر هەڵوێستێک دەتوانێت گیانی هاوڵاتییەک بپاریزێت و هەر بێ هەلوێستی و بێدەنگییەکیش رێگەخۆشکەر دەبێت بۆ ئەوەی هاوڵاتی زیاتر ببنە قوربانی". هاوکات داواش لە حکومەتی عێراق و هەموو هیز و لایەنە سیاسییەکانی باشوری کوردستان دەکات لە بەرامبەر هێرشە تیرۆریستییەکانی دەوڵەتی تورکیا هەڵوێست وەربگرن. دەقی بڵاوکراوەکە: بۆ رای گشتی جارێکی دی بە هۆی بۆردوومانی سوپای فاشیست و داگیرکەری تورکیاوە ٢ هاوڵاتی باشوری کوردستان خەڵکی شێلادزێ بە ناوەکانی "سەعید موبارەک دێویکی" و " ئاراز فەرەج زێباری" شەهید بوون و هاوڵاتییەکی دیش بریندار بوو. هەروەها مانگێک لەمەو پێش، دوو هاوڵاتی دی خەڵکی ئاکرێ بە ناوەکانی "عارف تەها" و "بەشیر عومەر عەلی" لە لایەن سوپای داگیرکاری تورکیاوە شەهید کرابوون. لە ناو مانگێکدا ئەمە چوار هاوڵاتی دەڤەری بادینان لە لایەن تورکیاوە شەهید دەکرێن. لە هەمانکاتدا لە ناو ئەم مانگەدا چەند هاوڵاتی دیش لە هەرێمی سۆران و سلێمانی بوونە قوربانی هێرش و تیرۆری دەوڵەتی فاشیستی تورکیا. بێگومان ئەم هێرش و تیرۆر و داگیرکارییانەی دەوڵەتی تورکیا ئەنجامی سیاسەت و زیهنییەتی جینوساید و کۆمەڵکوژییە کە زیاتر لە سەد ساڵە لە سەر گەلی کورد پەێڕەوی دەکات و دەیەوێت هەبوون و ناسنامەی کورد لە سەر نەخشەی جیهان بسڕیتەوە. تورکیا بۆ بەدیهێنانی ئەم ئامانجەی خۆی پێویستی بە کوردی بەکرێگیراو و خۆفرۆش هەیە، کە ببێتە کەواسوری بەر سوپاکەی، سیخوڕی بۆ بکات و هەموو تاوانەکانی بۆ پەردەپۆش بکات. بەداخەوە، دەسەڵاتی پەدەکە نەک هەر لە بەرامبەر ئەم کۆمەڵکوژییانەدا هیچ هەڵوێستێکی نییە، بەڵکو هەم بە گوتاری سیاسی و هەم لە رێگەی چاپەمەنی و میدیای دەستەمۆ ئەم تاوانانەی تورکیا پەردەپۆش دەکات، پاکانەیان بۆ دەکات و رەوایەتییان پێدەدات و بەم شێوەیە گەورەترین خزمەت بە دەوڵەتی فاشیستی تورکیا دەکات. لە کاتێکدا کە دەستی دەسەڵاتی فاشیستی تورکیا بە خوێنی کورد سوورە و رۆڵەی کورد شەهید دەکرێن دەسەڵاتدارانی پەدەکە دەست لە ناو دەستی ئەردۆغان و هاکان فیدان لە کۆبوونەوە و دانۆستاندان. بێگومان ئەم کۆمەڵکوژییەی کە ئەمڕۆ لە شێلادزێ رویدا، ئەنجامی کۆبوونەوەی ئەنتالیایە کە تیایدا دەسەڵاتدارانی پەدەکە میوانی ئەردۆغان و هاکان فیدان بوون و بەڵێنی بەکرێگیراوی و خەیانەتیان پێیان دەدا. ئەگەر رەزامەندی و ئەرێ‌کردن و سیخوڕی پەدەکە و بنەماڵەی بارزانی نەبێت تورکیا هیچ کاتێک ناتوانێت ئاوا خەڵکی بیتاوان شەهید بکات. پەدەکە تەنیا سیاسەتی کوردی دابەش نەکردووە، تەنیا بە خەندەق لێدان کوردستانی دابەش نەکردووە، بەڵکۆ بە هەڵوێست و سیاسەتی خۆی رەنگەکانیشی دابەش کردووە، رەنگی خۆێنی کوردیشی دابەش کردووە و دەیەوێت ئێش و ئازارەکانی کوردیش دابەش بکات. هەر بۆیە پێویستە هەموومان بڵێن کە ئێش و خەمی شیلادزی و ئاکرێ و سلێمانی ئێش و خەمی هەموو کوردێکی نیشتمانپەروەرە و یەک هەڵوێست بین. لێرەدا ئەرک دەکەوێتە سەر شانی هەموو چین و توێژەکانی کۆمەلگا، ژنان، گەنجان و هەروەها هەموو هیز و لایەنە سیاسییەکانی باشوری کوردستان و عێراق کە لە بەرامبەر هێرشە تیرۆریستییەکانی دەوڵەتی تورکیا و بەکرێگیراوی و خەیانەتی پەدەکە هەڵوێست وەربگرن. بە تایبەت لەم قۆناخەدا هەلوێستی رۆشنبیران، هونەرمەندان، نووسەران، رێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی، رۆژنامەنووسان و پێنووسە ئازادەکان زۆر گرنگ دەبێت. پێویستە ئەوە بزانین کە هەر هەڵوێستێک دەتوانێت گیانی هاوڵاتییەک بپاریزێت و هەر بێ هەلوێستی و بێدەنگییەکیش رێگەخۆشکەر دەبێت بۆ ئەوەی هاوڵاتی زیاتر ببنە قوربانی کردەوە تیرۆریستییەکانی ئەردۆغان و تورکیا. هەروەها دەوڵەتی عێراق و دەسەڵاتدارانی ئەم وڵاتە پێویستە لەبەرامبەر تیرۆری هاوڵاتی کورد بێدەنگ نەبن و گیانی کورد و هەبوون و ئازادی و کیانی کورد نەکەنە قوربانی کردنەوەی رێگەی گەشەپێدان بۆ پیلانە گڵاوەکانی ئەردۆغان. لە کۆتاییدا، ئەم کۆمەڵکوژییەی کە ئەمڕۆ لە شێلادزێ روویدا بە توندی شەرمەزار و ریسوا دەکەین و بەڵێین و پەیمان دەدەین کە بە پەرەدان بە تێکۆشان و بەرخودان تۆڵەی خوێنی شەهیدە سەربەرزەکانمان بکەینەوە. هەروەها پرسە و سەرخۆشی خۆمان ئاراستەی هەموو گەلی کوردستان و بەتایبەت گەلی خۆڕاگری شێلادزی و بنەماڵەی هێژای شەهیدان "سەعید موبارەک دێویکی" و " ئاراز فەرەج زێباری"دەکەین و خۆمان بە هاوبەشی خەم و پەژارەتان دەزانین. ئاواتەخوازین گیانی شەهیدەکانمان بە بەهەشتی بەرین شاد بێت و بە هیوای هەرچی زووتر چاکبوونەوە و تەندروستی بۆ بریندارەکان. لە گەڵ ریزدا کۆمیتەی پەیوەندییەکان کۆما جڤاکێن کوردستان- کەجەکە ٨ی ئاداری ٢٠٢٤
هاوڵاتی بنەماڵەی عوزێری رایانگەیاند، هیچ بنەماڵەیەک هێندەی عوزێری شەهیدی بۆ یەکێتی نەداوە، داوا لە بافڵ جەلال تاڵەبانی و قوباد تاڵەبانی دەکەن بنەماڵەکە و کوێخا دێرین ئاشت بکەنەوە، چونکە لە هەڵبژاردن زیانیان پێدەگات و 30 هەزار دەنگ لەدەستدەدەن. ئەمڕۆ هەینی 8ی ئاداری 2024 بنەماڵە و عەشیرەتی عوزێرییەكان لەكۆنگرەیەكی رۆژنامەوانیدا هۆشدارییاندا لەوەی كە كراونەتە ئامانج و لە شکۆی بنەماڵەکەیان دراوە و داوا لە بافڵ تاڵەبانی سەرۆکی یەکێتی و قوباد تاڵەبانی جێگری سەرۆکی حکومەتی هەرێم دەکەن، بنەماڵەی عوزێری ئاشت بکەنەوە و دەشڵین، "کوێخا دێرین تۆمەتی بۆ هەڵبەستراوە." لە کۆنگرەکەدا ئەو بنەماڵەیە ڕایانگەیاند، گەر ڕوداوەکان بەمشێوەیە بڕاوات یەکێتی ژمارەی دەنگەکانی بە رێژەی 30 هەزار دەنگ کەمدەکات، باسلەوەدەکەن کە چەندین گەنج لە نێو بنەماڵەکەدان کە دوای ساڵێکی دیکە یان دو ساڵی دیکە دەتوانن دەنگ بدەن. ئاماژەبەوەشدەکەن کە چەندین حزبیدیکە چاوی لە دەنگەکانیانە هەربۆیە داوا لە یەکێتی دەکەن "دڵی بنەماڵەی عوزێری و کوێخا دێرین ئاشت بکەنەوە." رۆژی دووشەممە 12-02-2024 ئاسایشی سلێمانی رایگەیاند، بە تۆمەتی "وەرگرتنی سەرانە" لە بازرگانان و بریندارکردنی بازرگانێک، فەرمانی دەستگیرکردن بۆ "کوێخا دێرین عوزێری" دەرکراوە و 'دیوەخانی سەرقەڵای عوزێر'یش رووخێندرا. کوێخا دێرین عوزێری تۆمەتبارە بەوەی دوو کەسی ناردووەتە سەر بازرگانێک و برینداریان کردووە؛ ئاسایشی سلێمانی دەڵێت، ئەو دوو کەسەیان دەستگیر کردوون و دانیان بە "تاوانەکەیاندا ناوە". ئەو سەرمایەدارەی داوای سەرانەی لێکراوە و کوێخا دێرینی پێ تۆمەتبار کراوە، ناوی ئەحمەد کامیل فەقێیە. جێگەیباسە کوێخا دێرین خۆی تاوەکو ئێستا دەستگیرنەکراوە و لە دەستی هێزە ئەمنییەکان هەڵهاتووە لەگەڵ ئەوەی فەرمانی دەستگیرکردنی بۆ دەرچووە لە دادگاوە و ئاسایش دەڵێت هەر کەسێک داڵدەی بدات، رووبەڕووی دادگەی دەکەنەوە.
