هاوڵاتی لەدوای بۆردوومانی ناوچەیەکی گەشتیاری قەزای زاخۆ لە ساڵی ٢٠٢٢ کە ژمارەیەک گەشتیاری عەرەب بوونە قوربانی حکومەتی عێراق بڕیاریداوە خاڵە سنوورییەکانی عێراق و هەرێمی کوردستان کۆنترۆڵ بکات. دوابەدوای بڵاوبوونەوەی هەواڵێک سەبارەت بە کۆنترۆڵکردنی خاڵە سنوورییەکانی عێراق و لەگەڵیشیدا خاڵە سنووریەکانی هەرێم هاوڵاتی بەدواداچوونی بۆ ئەم پرسە کرد و بەرپرسێکی باڵا لە پاسەوانی سنوور کە ناوەکەی لای هاوڵاتی پارێزراوە رایگەیاند "لەدوای بۆردوومانی ناوچەیەکی گەشتیاری قەزای زاخۆ لە ساڵی ٢٠٢٢ کە ژمارەیەک گەشتیاری عەرەب بوونە قوربانی، حکومەتی عێراق بڕیاریدا کە دەبێت هێزەکانی پاسەوانی سنوور بچنە خاڵە سنوورییەکان رێگە لە بۆردوومانەکانی تورکیا و ئێران بگرن". ئاماژەی بەوەشکرد "ماوەی دوو ساڵە هەنگاوەکان بەردەوامن بۆ جێبەجێکردنی ئەو بڕیارە و بودجەی بۆ تەرخاندەکرێت بە تایبەت لە لیوای ٢١ی پاسەوانی سنوور لە پارێزگای هەڵەبجە کە لیوایەکی نوێیە کە دەستیانکردووە بە تەلبەنکردنی دەروازەکە بۆ قەدەغەکردنی هاتووچۆ و رێگریکردن لە بەزاندنی سنووری عێراق". ئەو بەرپرسە ئاشکراشیکرد "هەنگاوەکانی جێبەجێکردنی ئەم بڕیارە سستن، هەروەها دوورخستنەوەی هێزەکانی ئێران و پەکەکە لەو سنوورانە کارێکی ئاسان نییە".
هاوڵاتی شاندێکی دیوانی چاودێری دارایی عێراق بە مەبەستی وردبینیکردن لە خەرجی و داهاتی شەش مانگی دووەمی ساڵی ڕابردوو گەیشتە هەرێمی کوردستان. ئەمڕۆ شەممە (24ـی شوباتی 2024) هونەر جەمال، وتەبێژی وەزارەتی دارایی و ئابووری هەرێمی کوردستان بە بە میدیاى پارتى ،راگەیاند، شاندێکی دیوانی چاودێری دارایی عێراق هاتوونەتە هەرێمی کوردستان و سبەی لەگەڵ دیوانی چاودێری دارایی هەرێمی کوردستان وردبینی لە خەرجی و داهاتی شەش مانگی دووەمی ساڵی رابردوو دەکەن. وابڕیارە شاندەکە لەگەڵ دیوانی چاودێری دارایی هەرێمی کوردستان دەست بە وردبینی لە خەرجی و داهاتی شەش مانگی دووەمی ساڵی رابردوو بکەن، کە ئەوەش لە چوارچێوەی رێکارێکی هونەری یاسای بودجەی عێراقە کە سێ مانگ یان شەش مانگ جارێک وردبینی لە داهات و خەرجیەکان دەکەن. هونەر جەمال، باسی لەوەشکرد، بریارە شاندەکە سەردانی هەردوو وەزارەتی دارایی و سامانە سروشتیەکانی هەرێمی کوردستان بکەن.
هاوڵاتی سەرۆکی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لەبارەی هەمواری یاسای بودجە و پشکی هەرێمی کوردستان لە یاساکەدا قسەدەکات و ئاماژە بەوەدەکات، پشکی هەرێمی کوردستان لە بودجەدا بە رێژەی لە ٪١٢.٦جێگیرکراوە. ئەمڕۆ شەممە ٢٤ی شوباتی ٢٠٢٤ عەتوان عەتوانی، سەرۆکی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق لەبارەی بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی بە میدیا عێراقییەکانی راگەیاند "بڕیارەکەی دادگای فیدراڵی بۆ پابەندکردنی حکومەت بە یەکلاکردنەوەی مووچەی فەرمانبەرانی هەرێمی کوردستان لە بانکە عێراقییەکان هۆکارێکی بۆ نەهێشتنی ناکۆکییە سیاسی و داراییەکان لەگەڵ هەرێم". ئاماژەی بەوەشکرد "پشکی هەرێمی کوردستان لە پرۆژە یاسای بودجەی عێراق بە رێژەی لە ٪١٢.٦ جێگیرکراوە، هەروەها چاوەڕوانی هاتنی هەمواری یاسای بودجە دەکەین لە ئەنجومەنی وەزیران هەوڵدەدەین بە زووترین کات لە پەرلەمان یاساکە تێپەڕێنین". ناوبراو لەبارەی ناردنی ٦١٨ ملیار دینارەکەی هەرێمی کوردستانەوە وتی "ناردنی پارە بۆ هەرێمی کوردستان بەردەوام دەبێت تاوەکو هەمواری یاسای بودجە دەکرێتەوە".
هاوڵاتی هاوڵاتییەکی ناڕازیی برینداری خەڵکی شاری مەهاباد بە ناوی حسێن حسێنپوور کە بەهۆی تەقەی ڕاستەوخۆی هێزە ئەمنییەکانی ئێران لە رەوتی بزووتنەوەی "ژن، ژیان، ئازادی"دا چاوی راستی لەدەستداوە، لەلایەن دەزگای دادوەریی ئێرانەوە سزای ساڵێک بەندکردنی بەسەردا سەپاوە. ناوبراو شەش مانگی ماوەی دەستبەسەربوونی لە بەندیخانەی ٢ی شیراز تێپەڕ کردووە. بەپێی راپۆرتی گەیشتوو بە رێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، حسێن حسێنپوور هاوڵاتیی ناڕازیی برینداری خەڵکی شاری مەهاباد، لە ماوەی رۆژانی رابردوودا لەلایەن دادگای شۆڕشی شیرازەوە بە تۆمەتی "پڕوپاگەندە دژی کۆماری ئیسلامیی ئێران" سزای ساڵێک بەندکردنی بەسەردا سەپاوە. بەپێی زانیارییەکانی هەنگاو، پاش سەپاندنی ئەو بڕیارەی دادگا بەسەر حسێن حسێپوور و ملکەچ بوونی ناوبراو بۆ بڕیاری دادوەر، سزاکەی بۆ ١١ مانگ بەندکردن کەم کراوەتەوە. ئەو هاوڵاتییە ناڕازییە بریندارە لە کۆتاییی مانگی بەفرانباری ئەمساڵدا بۆ بەندیخانەی ژمارە ٢ی شیراز یان بەندیخانەی نیزام لە شیراز گواستراوەتەوە. رۆژی سێشەممە ١٧ی ئۆکتۆبەری ٢٠٢٣ ناوبراو لە بەندینخانەی ناوەندە ئەمنییەکانەوە بە پابەند و دەستبەندەوە بۆ نەخۆشخانەی "خەلیلی"ی شیراز گواسترایەوە و دیسان بۆ بەندینخانە گەڕێندرایەوە. حسێنپوور لە دبەندینخانەی ئیتلاعاتی سوپای پاسداران، لە مافی دەستڕاگەیشتن بە دەرمانەکانی و بەتایبەتی دەرمانی چاوی، بێبەری و بێبەش کراوە.. حسێن حوسێپوور ئێوارەیرڕۆژی چوارشەممە، ٢١ی شوباتی ئەمساڵ لەسەر رێگەی نووراوا مەمسەنی بەرەو گەچساران لەلایەن ئیتلاعاتی سوپای پاسدارانەوە دەستبەسەر کراوە و دوای ماوەیەک بۆ بەندیخانەی ناوەندیی شیراز گواستراوەتەوە. ئەم هاوڵاتییە یەکێک لە قوربانییانی تەقەی بەئەنقەستی هێزە ئەمنییەکانی ئێرانە لە ڕەوتی بزووتنەوەی "ژن، ژیان، ئازادی"دا کە چاوی ڕاستی لەدەست داوە.
هاوڵاتی ئەندازیارى سه‌رپه‌رشتیاری شه‌قامی ١٠٠ مه‌تری سلێمانی هۆکاری تەواو نەبونی پڕۆژەکە دوای چوار ساڵ ئاشکرا دەکات و دەڵێت، به‌هۆی نه‌بوونی نه‌ختینه‌یە له بانكه‌كان. ئه‌بوبه‌كر ته‌یب، ئه‌ندازیاری سه‌رپه‌رشتیاری پرۆژه‌ی شه‌قامی ١٠٠ مەترى شاری سلێمانی ناسراو بە ئۆتۆبانی بابان، لەبارەى خاو بەڕیوەچوونى کارەکانى شەقامەکە بە ڕاگەیاندنى هاتوچۆى سلێمانى ڕاگەیەند، پرۆژه‌ی شه‌قامی ١٠٠ مه‌تری به‌داهاتی سلێمانی درووست ده‌كرێت و كۆی گشتی پرۆژه‌كه ٥٢% ـى ته‌واوبووه و كێشه‌ی گه‌وره‌ی به‌رده‌م پرۆژه‌كه نه‌بوونی نه‌ختینه‌یه له بانكه‌كان، چونكه پرۆژه‌كه به داهاتی سلێمانی درووست ده‌كرێت. ئەوەشى خستوەتەڕوو، ساڵی رابردوو كۆمپانیاى جێبەجێکار به‌به‌های ٢٢ ملیار دینار كاریكردووه و ئه‌گه‌ر ئه‌مه به‌راورد بكه‌یت به تێچووی پرۆژه‌كه، كه ٤٠٠ ملیار دیناره لە ئێستاشدا كۆمپانیاکە له كاركردن به‌رده‌وامه، به‌ڵام كاره‌كان به ئه‌ندازه‌ی گه‌وره‌یی پرۆژه‌كه نییه. به‌شی یه‌كه‌می پرۆژه‌ی شه‌قامی ١٠٠ مه‌تری سلێمانی ٣٤ كیلۆمه‌ترە و حه‌وت یه‌كتربڕ و شه‌ش ئه‌نده‌رپاس و یه‌ك ئۆڤه‌رپاس له‌خۆده‌گرێت ئەو ئەندازیارە دەڵێت له ٧٠%ـى كاره‌كانی پرد و ئه‌نده‌رپاس و ئۆڤه‌رپاسه‌كان ته‌واوبووه و حه‌وت كیلۆمه‌تر قیرتاو كراوه به پانی ٦٣ مه‌تر و به بەرزى ٢١ سانتیمەتر و كۆتا چین قیرماوه، كه شه‌ش سانتیمەترە و به‌ر له‌كردنه‌وه‌ی شه‌قامه‌كه ده‌كرێت. پڕۆژەى شەقامى ١٠٠ مەترى سلێمانى، کە بە ئۆتۆبانى بابان ناسراوە ساڵى ٢٠٢٠ بەردى بناغەى دانرا، بڕیاربوو مانگى تەممووزى ساڵى ڕابردوو کارەکانى قۆناغى یەکەمى تەواو ببێت.
.jpg)
هاوڵاتی مامۆستایەکی ناڕازیی رایدەگەیەنێت بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی زۆرترین کاردانەوە بەدوای خۆیاندا دەهێنن، کاردانەوەکان بەشێکیان سیاسین و بەشەکەیتریان خەڵکێكی دڵشکاو، ئاماژە بەوەشدەکات خراپی دادگاکان و بەرپرسانی ئەم هەرێمەیە وایکردووە سەرقاڵی چەپڵە لێدانبن بۆ بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی. عوسمان گوڵپی، مامۆستا و چاڵاکوانی مەدەنی لە نووسینێکدا کە لە هەژماری خۆی لە فەیسبووک بڵاویکردووەتەوە نووسیویەتی "بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی زۆرترین کاردانەوە بەدوای خۆیاندا دەهێنن، کاردانەوەکان بەشێکیان سیاسین و بەشەکەیتریان خەڵکێكی دڵشکاو، دڵێك کە بەدرێژایی چەندین ساڵ لە هەرێمەکەی خۆی دەشکێت. لێرەدا پرسیارە جدیەکە ئەوەیە ئایا دادگای فیدراڵی تاڵە پوشی بەردەم مرۆڤێکی نزیك لە خنکانە؟ یان نەخێر ئەم دادگایە دەیەوێت ببێتە بەرگریکاری هەموو لادانە دەستوریەکان و بێلایەنانە بڕیار بدات، دادگای فیدڕاڵی: بەرزترین دەسەڵاتی دادوەرییە لەعێراق، ئەرکی ئەو دادگایە یەکلاکردنەوەی ناکۆکییەکانە لەبارەی دەستوورەوە". ئاماژەی بەوەشکردووە "لێرەدا بە تێڕوانین لە جۆر و کاتی ئەو کەیسانەی ئەم دادگایە لە رابردوودا بڕیاری لەبارەوە داون، تێدەگەین کە دادگای فیدراڵی عێراق لە کوێی ململانێ سیاسیەکانی عێڕاقدایە، عێراقێك کە هیچ دامەزراوەیەکی نییە نەبوبێتە بەشێك لە ململانێ سیاسییەکان، بەتایبەت لە چەند ساڵی ڕابردوودا بڕیارەکانی دادگای فیدراڵی پێماندەڵێت کە ئەم دادگایە بوەتە بەشێك لەو ململانێیەی کە لە نێوان کوردو سوننە و شیعەدا هەیە، تەنانەت لە نێو شیعەشدا هاوسەنگی لەدەستداوە و بەئاراستەی سیاسەتەکانی ئەو ئاراستە شیعیەدایە کە پێ بەپێ سیاسەتەکانی تاران جێبەجێ دەکەن کە دەکرێت بەشێك لەمەش بە قازانجی خەڵك بکەوێتەوە". دەشڵێت "گەر سەرنج بدەینە دادگای فیدراڵی عێراق لە ماوەی کارکردنیدا ئەوا بەڕوونی ئەوە دەردەکەوێت کە ئەم دادگایە بەشێكبووە لە فشارەکان و ململانێکان بە سوودی ئیتاری تەنسیقی ئێستاو و هاوئاراستەکانی رابردوویان، لەو کاتانەشدا رۆڵ دەگێڕێت کە گفتوگۆکان شکست دەهێنن یان لە شکستەوە نزیکن ئەمەش بۆ چۆکپێدادانی لایەنی نەیاری هێزی بڕیاردەری شیعەیە، ئەم دادگایە لە رابردوودا لە هەندێك کاتدا بڕیاریداوە کە هەموو کاتەکان ئەو کاتانەن کە گرفتی گەورە لە نێوان هەرێم و عێراقداهەن، بە پێچەوانەشەوە هەر کات دوورییەکان کەمبوبنەوە یان رێککەوتنیان کردبێت ئەوا ئەم دادگایەش چوەتە سوڕی متبونەوە، یان ئەو سکاڵایانەی راگرتووە کە دەبنە هۆی تێکدانی پەیوەندیە دۆستانەکان، هەروەها پێشم وایە زۆرینەی بەرپرسانی ئەم هەرێمە نەگوێ دەگرن و نەهیچ کەسیش لە خۆیان بە عاقڵتر دەزانن، لە کاتێکدا زۆرینەی تاکەکانی ئەم کۆمەڵگەیە لە زۆربەیان عاقڵتر و سیاسیترن". لە کۆتایدا نووسیویەتی "پێموایە ئەوە باشی عێراق و دادگاکەی نیە خەڵك پەنای بۆ دەبات، بەڵکو خراپی دادگاکان و بەرپرسانی ئەم هەرێمەیە وایکردوە سەرقاڵی چەپڵە لێدانین بۆ ئەوانەی حەزناکەن دانی بڕینی تیکەیەك نانمان هەبێت".
هاوڵاتی شارەزایەکی کەشناسی رایدەگەیەنێت لە هەفتەی داهاتوودا بایەکی وشک و سارد ناوچە جیاوازەکانی هەرێمی کوردستان دەگرێتەوە و خێرایەکەی زیاددەکات. شاڵاو هیدایەت، شارەزای کەشناسی بە هاوڵاتی راگەیاند "پێشبینی دەکەین لەناو هەفتەی داهاتوودا بەدیاریکراویش لە رۆژی یەکشەممە و دووشەممە و سێشەممە بەهۆی دابەزینی بەرزە پەڵەپەستۆیەکی بەهێزی سیبری رووسی بۆ سەر وڵاتانی کازاخستان و بەشێکی خوارەوەی باشووری وڵاتی رووسیا و دواتر بۆ سەر باکووری دەریای خەزەریش تا حاڵەتی بەهێزی بۆ ناو ئێران و تورکیا بەهۆی دابەزینی پەستان بۆ ناوچە جیاوازەکانیان ئەگەری بەفرو باران و سەرمای بەهێز هەیە". ئاماژەی بەوەشکرد "بەهۆی لاواز بوونی پەستانی هەوا بۆ ناوچەکانی ئێمەش و بوونی ئەو بەرزە پەستانەی سیبری رووسی کە دەبێتە دروستبوونی جیاوازی پەستان و چالاکی بای باکووری رۆژرهەڵات رەشەبا بۆ ناوچەکانمان کە بایەکی وشک و ساردەو شێ لە هەوا و خاکدا کەم دەکاتەوە، لەم چەند رۆژەدا خێرایی با 20 تا 70کم یان زیاتر دەبێت لە کاتژمێرێکدا، بۆ رۆژانی دواتر ئەگەر هەیە بەخێرایی کەمتر لە هەندێک ناوچە بمێنێ دوا بەدوای ئەم بایە ئەگەری هاتنی شەپۆلی تری باران و بەفر بارین لە ئارادان".
هاوڵاتی هێزێکی پاسەوانی سنوور لە ناحیەی شیلادزێی سەر بە قەزای ئامێدی جێگیرکراوە بەشێک لە هاوڵاتییان نیگەرانن لە لەوەی ئەو هێزە لەوێن، شارەزایانیش پێیان وایە ئەو ناوچانە دەپارێزن. دلشاد نەسروڵلا قەنجۆ، مامۆستایی زانکۆیە لە کۆمەڵگای سیریێ سەر بە ناحیەی شیلادزێ نیشتەجێ یە بە هاوڵاتی وت "بەرای من جێگیربوونی ئەو هێزەیە شتێکی باشە و لە بەرژەوەندی خەڵکی ناوچەکەدایە، هاوکات دەبێتە هۆکارێک بۆ ئەو گوندانەی له دەوروبەری گەلی باڵندا جارێکی تر دەست بە ژیانی تایبەتی خۆیان بکەنەوە و باخ و زەوییەکانی خۆیان ئاوەدان بکەنەوە". ئەو مامۆستایەی زانکۆ وتیشی "پێویستە هێزەکانی پاسەوانی سنوور تا سەر سنوور بچن و بەرپرسیارەتی ئەمنی ناوچەکە بگرنە ئەستۆی خۆیان، ٣٠ ساڵە ئەم ناوچەیە لەژێر شەڕ و ئاڵۆزی دایە پێویستە ئەم شەڕە کۆتایی بێت تا خەڵکیش بە ئیسراحەت بژی". نیگەرانی بەشێک لە خەڵکی ناوچەکە لەوەدایە کە ئەم هێزەیە ئاڵای عێراقی بەرزکردووەتەوە وەک ئاماژەیەک کە ئەم ناوچانە عیراقین، لەلایەکی ترەوە هەر لەدوای جێگیربوونی ئەو هێزەیە تورکیا بەردەوام قەزای ئامێدی کردووەتە ئامانج، نوێترین بۆردوومانیش دوێنێ بوو لە دەوروبەری گوندی بڵاڤە و گۆهەرزێ. پێشتر بابەکر زێباری، راوێژکاری سەربازی لە سەرۆکایەتی هەرێم بۆ هاوڵاتی قسەی کردبوو و ئاماژەی بەوەکرد "کە ئەو هێزە هاتوون بۆ پاراستنی ناوچەکە و ئاوەدانکردنەوەی گوندەکانی دەوروبەری گەلی باڵندا".
هاوڵاتی چوار کۆڵبەر لە سنووری نەوسوود و شاری سەقز لە رۆژهەڵاتی کوردستان بە تەقەی راستەوخۆ و لێدانی بەرد لەلایەن هێزە چەکدارەکانی ئێرانەوە بریندارکران. بەپێی راپۆرتی گەیشتوو بە رێکخراوی مافی مرۆڤی هەنگاو، شەوی چوارشەممە ٢١ی شوباتی ٢٠٢٤ سێ کۆڵبەر کە تاوەکو ئێستا نازناوی دوو لە کۆڵبەرەکان بە ناوی فواد کارگەر خەڵکی گوندی بانەوەڕەی پاوە و دانیشتووی شاری جوانڕۆ و سوهەیب (نازناوی نادیار) لەگەڵ کۆڵبەرێکی دیکە بە تەقەی راستەوخۆ و لێدانی بەرد لەلایەن هێزەکانی ئێرانەوە لە سنووری نەوسوودی پاوە بە سەختی بریندار کران. بە وتەی سەرچاوەیەکی ئاگادار، فواد کارگەر بەهۆی سەختی برینەکەیەوە بۆ نەخۆشخانەی شاری پاوە گواستراوەتەوە و دواتریش بۆ نەخۆشخانەی تاڵقانی شاری کرماشان گواستراوەتەوە و ئێستا لە بەشی چاودێری وردی ئەو نەخۆشخانەیە خەوێندراوە و باری تەندروستی ناوبراو ناجێگیرە. هاوکات، کازم عوسمانی تەمەن ٢٨ ساڵە و خەڵکی شاری سەقز لە کاتی کۆڵبەریدا لە سنووری بەستامی شاری سەقز بە تەقەی راستەوخۆی هێزەکانی کۆماری ئیسلامیی ئێران پێی بریندار بووە و بۆ نەخۆشخانەی شەفا لەو شارە گواستراوەتەوە و لە ژێر چاودێری پزیشکیدایە.
.png)
هاوڵاتی بەیانی ئەمڕۆ هێزیکی ئەمنی چوونەتە سەر ماڵی رۆژنامەنووس ئومێد بەرۆشکی و لەلایەن ئەو هێزەوە دەستیگرکرا، دوای دەستگیرکردنی لە بنکەی پولیسی ماڵتا گۆزرایەوە بۆ چاکسازی زرکا. مەلا شڤان بەرۆشکێ، هاوریێ نزیکی ئومێد بەرۆشکی بە هاوڵاتی راگەیاند "کەمێک پێش ئێستا ئومێد بەرۆشکی لە چاکسازی گەوران ئازاد کرا و گەڕایەوە ناو کەسوکاری خۆی، ئەوەش دوای زیاتر لە 10 کاتژمێر لە دەستگیرکردنی، جارێ دیارنییە کە چوون ئازاد کراوە ئایە بە کەفالەتە یاخۆد ئەو دۆسیەی لەسەری کراوەتەوە هێشتا ماوە و کۆتایی نەهاتووە" پێشتر ئەیهان سەعید، بەرگریکاری مافی مرۆڤ کە زانیاری وردی لەسەر کەیسەکەی ئومێد بەرۆشکی هەیە بە هاوڵاتی وت "پێش چەند رۆژێک چاکسازی گەوران لەدهۆک سکاڵای لەسەر ئومێد بەرۆشکی تۆمارکردوە، ئەوەش لەسەر تۆمەتی ناوزراندن واتە تەشهیر، لە 23ی ئەم مانگە ئومێد بەرۆشکی ووتبوو، مەلا نەزیر بەرواری لە چاکسازی زڕکا هاتووەتە رفاندن بۆ ئاسایش".
هاوڵاتی هێزەکانی بەڕێوەبەرایەتی ئۆپەراسیۆنی دەزگای ئاسایشی هەرێم دوو گروپی تیرۆریستی ئاشکرادەکات کە لە رێگەی تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە فکرەی توندڕەوی داعشیان بڵاودەکردەوە. لە راگەیەندراوێکدا دەزگای ئاسایشی هەرێمی کوردستان رایگەیاند "رۆژی ٢٠٢٣/١٠/٢١ بەڕێوەبەرایەتی ئۆپراسیۆنەکانی دەزگای ئاسایشی هەرێم زانیارییان دەستکەوت لەسەر بوونی دوو گروپ لە دەڤەری (پشدەر و بتوێن) لەڕێگای تۆڕەکۆمەڵایەتییەکانەوە فکرەی توندڕەویان وەرگرتووە و پیلانیان هەبووە بچنە ڕیزەکانی داعش و ببنە چەکداری ئەو گرووپە تیرۆریستی یە". ئاماژەی بەوەشکراوە "دوای بەدواداچوون و کۆکردنەوەی زانیاری و دەستخستنی بەڵگەی دروست لەسەر مەرامی تیرۆریستان و ناو و ناونیشانیان، ماوەی ٢٠ رۆژ خرانە ژێرچاودێری بەردەوام و پاشان بەڕەزامەندی دادوەر لە ئۆپراسیۆنێکدا ٢٠٢٣/١٢/١٥لە قەڵادزێ (١٠) تیرۆریست دەستگیرکران و دووانیان ئافرەتن". ئەوەشخراوەتەرووو " دواتر لێکۆڵینەوەکان چڕکرانەوە و لە هەڵمەتێکی بەرفراوان و چەند ئۆپراسیۆنێکی جیاجیای هێزەکانی ئۆپراسیۆن لە٢٠٢٣/١٢/١٧ لە رانیە، قەڵادزێ، ژاراوە، حاجی ئاوا، شکارتە (٢٠) تیرۆریستی تر دەستگیرکران و ڕووبەڕوی یاساکرانەوە". لە راگەیەندراوەکەدا هاتووشە "سەرئەنجام بەپێی لێکۆڵینەوەکان دەرکەوت ئەم گروپەی تیرۆریستیەی داعش لە ڕێگای تۆڕە کۆمەڵایەتییەکانەوە بانگەشەیان بۆ بڵاوکردنەوەی فکری توندڕەوی داعش کردوە چەندین جار پیلانیان داناوە هیجرەت بکەن بەڵام بە بڕیاری داعش کە پەیوەندی راستەوخۆیان هەبووە لەگەڵیان لەناو شارەکان هێڵراونەتەوە تا بەنهێنی بانگەشە بۆ داعش بکەن و گروپەکانیان بەرفراوانتر بکەن".
هاوڵاتی کەجەکە لە ڕاگەیەندراوێکدا دوای سەرەخۆشی کردن لە خێزانی ئەو دوو جوتیارەی لە چەند ڕۆژی ڕابردودا لە هەرێمی کوردستان بەهۆی هێرشەکانی تورکیاوە گیانیان لەدەستدا دەڵێت، تورکیا بە یارمەتی پارتی دیموکراتی کوردستان شاڵاوێکی نوێی کیمیاباران و ئەنفال ئەنجام دەدات. ئەمڕۆ پێنجشەممە لە ڕاگەیەندراوێکدا کە وێنەیەکی بۆ هاوڵاتی نێردراوە کەجەکە هەڵوێستی خۆی سەبارەت بە ڕوداوەکانی ئەم دواییەی هەرێم بڵاوکردەوە و بەتایبەتیش ئەو هێرشەی تورکیا کە بووە هۆی گیانلەدەستدانی دوو جوتیاری کورد لە هەرێمی کوردستان وباسی لەوەکردووە کە ئەو هێرشە سەلمێنەری ئەو راستییەیە کە تورکیا دژی هەموو کوردێکە و رژاندنی خوێنی کورد و کاولکردنی نیشتمانی کورد بە کارێکی رەوا دەزانێت. وەک لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە کەجەکە سەبارەت بە سەردانی وەزیرەکانی تورکیا بۆ هەولێر و بەغدا دەڵێت، ئامادەکارییە و دەیانەوێت عێراق پەلکێشی هاوکاریکردنی دەوڵەتی تورکیا بکەن "لەم شاڵاوە نوێیەی ئەنفال و داگیرکارییە". هاوکات ئەوەشی ڕونکردۆتەوە کە "لە ئەنجامی هێرشەکانی تورکیا بۆ سەر باشوری کوردستان تا ئێستا نزیکەی هەزار گوند چووڵ و خاپور کراون، بە سەدان هاوڵاتیی شەهید بوون، بە سەدان بریندار بوون و بە دەیان هەزاریش لە سەر زێد و خاکی خۆیان ئاوارە بوون و هەروەها بەسەدان گەریلای ئازادیی کوردستانیش لە ئەنجامی بەکارهێنانی چەکی کیمیاییدا شەهید بوون". دەقی ڕاگەیەندراوەکەی کەجەکە کە وێنەیەکی بۆ هاوڵاتی نێردراوە: کەجەکە؛ تورکیا و پەدەکە ئەنفالێکی نوێ بە سەر کوردستاندا دەسەپێنن لە هێرشی فڕۆکە جەنگییەکانی دەوڵەتی داگیرکەری تورکیا بۆ سەر چیای “سیارێ’ گۆندی کافیای سەربە شارەدێ دینارتەی هەرێمی بادینان، دوو هاوڵاتیی باشوری کوردستان بە ناوەکانی “بەشیر عومەر عەلی” و “عارف تەها” شەهید بوون. شەهید بەشیر و شەهید عارف لە کاتێکدا بوونە ئامانجی سوپای داگیرکەری تورکیا کە لە نێو باخ و زەوی گوندی خۆیاندا خەریکی کار بوون. لێرەدا وێرای شەرمەزار کردنی ئەم کۆمەڵکوژییە، پرسە و سەرەخۆشی خۆمان ئاراستەی هەموو خەڵکی باشوری کوردستان و بەتایبەت بنەماڵەی شەهیدان “بەشیر عومەر عەلی” و “عارف تەها” دەکەین. ئەم هێرشە دڕندانەیەی دەوڵەتی داگیرکاری تورکیا سەلمێنەری ئەو راستییەیە کە تورکیا دژی هەموو کوردێکە و رژاندنی خوێنی کورد و کاولکردنی نیشتمانی کورد بۆ خۆی بە کارێکی رەوا دەزانێت. لە ئەنجامی هێرشە داگیرکارییەکانی دەوڵەتی تورکیا بۆ سەر باشوری کوردستان تا ئێستا نزیکەی هەزار گوند چووڵ و خاپور کراون، بە سەدان هاوڵاتیی شەهید بوون، بە سەدان بریندار بوون و بە دەیان هەزاریش لە سەر زێد و خاکی خۆیان ئاوارە بوون و هەروەها بەسەدان گەریلای ئازادیی کوردستانیش لە ئەنجامی بەکارهێنانی چەکی کیمیاییدا شەهید بوون، ئەمە شاڵاوێکی نوێ کیمیاباران و ئەنفالە کە لە سەر دەستی دەوڵەتی داگیرکەری تورکیا ئەنجام دەدرێت و دەسەڵاتی پەدەکەش هاوشێوەی جاش و موستەشارەکانی سەردەمی بەعس هاوبەشی ئەم ئەنفالەیە، چاوساخی بۆ دەکات، تاوانەکانیان پەردەپۆش دەکات و تەنانەت رەوایەتییان پێدەدات، هەروەها رێگری لەوە دەکات کە هەڵوێستی جەماوەری و نیشتمانپەروەری لە دژی ئەم کۆمەڵکوژییانە پێش بکەوێت، واتە تورکیا و پەدەکە ئەنفالێکی نوێ بە سەر کوردستاندا دەسەپێنن، لە کاتێکدا کە خوێنی سووری هاونیشتمانیانی باشور بە دەستی دەوڵەتی فاشیستی تورکیا دەڕژێت و بەم شێوەیە شەهید دەکرێن، دەسەڵاتدارانی پەدەکە لە سەر فەرشی سوور پێشوازی لە دەسەڵاتدارانی تورکیا دەکەن، لە ئامێزیان دەگرن و دەست لە ناو دەست پۆز بۆ کامێراکان دەدەن. دەوڵەتی فاشیستی تورکیا بە سەرۆکایەتی ئەردۆغان و باخچەلی خەریکی داڕشتنی پلانێکی نوێ و بەرفراوانی داگیرکارییە لە دژی باشوری کوردستان. سەردانی وەزیرە تیرۆریستەکانی تورکیا بو هەولێر و بەغدا ئامادەکارییەکە بۆ ئەم هێرشە، دەسەڵاتدارانی پەدەکە دەیانەوێت دەوڵەتی عێراق پەلکێشی هاوکاریکردنی دەوڵەتی تورکیا بکەن لەم شاڵاوە نوێیەی ئەنفال و داگیرکارییەدا، هەربۆیە بانگەوازیمان هەیە بۆ هەموو هێز و لایەنەکانی باشوری کوردستان و هەروەها دەسەڵاتدارانی دەوڵەتی عێراق کە لە دژی ئەم هێرش و کۆمەڵکوژییانەی دەوڵەتی تورکیا هەڵوێست وەربگرن و بەم جۆرە رێگری لەوە بکەن کە تورکیا زیاتر و زیاتر خوێنی هاوڵاتییانی باشوری کوردستان بڕژێنێت. لێرەدا جارێکی دی پرسە و سەرەخۆشی خۆمان ئاراستەی گەلی باشووری کوردستان و بەتایبەت بنەماڵەی شەهید عارف و شەهید بەشیر دەکەین و خۆمان بە هاوبەشی ئێش و خەم و پەژارەتان دەزانین. لە پەروەردگاری مەزن داواکارین کە گیانی هەر دوو شەهید بە بەهەشتی بەرین شاد بکات و سەبووری و دڵنەوایی بە بنەماڵەی هێژایان ببەخشێت و هەروەها بەڵێن و پەیمان دەدەین کە لە سەر رێبازی شەهید هەڵمەت دێرەلووک بە گوڕترکردن و برەودانی هەرچی زیاتر بە تێکۆشان لە دژی فاشیزم و داگیرکاری و بەکرێگیراوی تۆڵەی خوێنی شەهیدان بکەینەوە”.
هاوڵاتی ڕۆژنامەنوس ئومێد بەرۆشکی بەیانی ئەمڕۆ بەهۆی سکاڵایەکی چاکسازی گەورانی هەولێرەوە دەستگیرکرا. ئەیهان سەعید، بەرگریکاری مافی مرۆڤ لەسەر کەیسەکەی ئۆمێد بەرۆشکی بە هاوڵاتی وت " ئەمرۆ کاتژمێر 10 هێزیکی ئەمنی چوونەتە سەر ماڵی ئەو ڕۆژنامەنوسە دوای دەستگیرکردنیشیی لەبنکەی پولیسی ماڵتاوە گوازراوەتەوە بۆ چاکسازی زرکا. " وتیشی، ئەو ڕۆژنامە نووسە بە تۆمەتی ناوزڕاندن و تەشهیر دەستگیرکراوەو لە لایەن چاکسازی گەوران لەدهۆک سکاڵای لەسەر تۆمارکراوە. سەبارەت بە هۆکاری تۆمارکردنی ئەو سکاڵایە لە لایەن چاکسازی گەورانی هەولێرەوە ئەیهان سەعید باسی لەوەکرد کە سکاڵاکە تۆمارکراوە دوای ئەوەی لە ٢٣ ی ئەم مانگەدا ئومێد بەرۆشکی وتوێتی "ٓمەلا نەزیر بەرواری لەلایەن ئاسایشەوە لەچاکسازی زڕکا ڕفێندراوە". ئەوەشی ڕونکردەوە کە گرتنی ئۆمێد بەرۆشکی بەماددەی 2 ی خراپ بەکارهێنانی موبایل یاسایی نیە و دەڵێت قسەکانی ئەو ڕۆژنامەنوسە هیچ تەشهیری تێدا نییە "لەبەرئەوەی هەواڵی رفاندنی مەڵا نەزیر کادری یەکێتی لە چاکسازی زڕکا بۆ ئاسایش ڕاستە هاوکات کەسوکاریشی ئەم قسەیە دەکەن کەواتە هیچ تەشهیرێکی نەکردوە و پێوستە بەزووترین کات ئازاد بکرێت"
.PNG)
هاوڵاتی کەمال موسلیم, وەزیری بازرگانی و پیشەسازی حکومەتی هەرێم رایگەیاند، بەدواداچوونیان بۆ گرانبوونی نرخی گۆشت کردووە و هەموو رێکارێک دەگرنەبەر بۆ کۆنتڕۆڵکردنی نرخی گۆشت، هاوتا عێراقییەکەشی دەڵێت،بەرزبوونەوەی نرخی گۆشت تەنها لە عێراق و هەرێمی کوردستان نییە. كه‌مال موسلیم ئه‌مڕۆ له‌میانی كۆنگره‌یه‌كی رۆژنامه‌وانیدا له‌گه‌ڵ هاوتا عێراقییه‌كه‌ی، له‌باره‌ی گرانبونی نرخی گۆشت له بازاڕه‌كانی هه‌رێمی كوردستان، رایگه‌یاند، "نرخی گۆست لەهەمو جیهاندا بەرزبۆتەوەو نوسراومان كردوه بۆ ئه‌نجومه‌نی وه‌زیران و هۆكاره‌كانی گرانبون و هه‌روه‌ها ئه‌و رێكارانه‌ی كه پێویسته بگیدرێته به‌ر له‌وباره‌یه‌وه ئاڕاسته‌مان كردوه". لایخۆیه‌وه ئه‌سیر غرێری، وه‌زیری بازرگانی عێراق له كۆنگره رۆژنامه‌وانییه‌كه‌دا رایگه‌یاند، "گۆشت و هێلكه له بازاڕه‌كانی جیهاندا نرخه‌كانیان به‌رزبونه‌ته‌وه و كه‌موكوڕی هه‌یه له سامانی ئاژاڵی له هه‌رێمی كوردستان و عێراق و جیهاندا بۆیه نرخه‌كان به‌رزبونه‌ته‌وه، پێویسته زۆر هۆشیار بین له‌وه‌ی مه‌ڕو ماڵاتی وڵاتان كه ده‌هێنرێن پشكنرێن چونكه له ئێستادا نه‌خۆشی زۆره". په‌یوه‌ست به‌و كێشانه‌ی كه هاوڵاتیانه هه‌یان له به‌شه خۆراكی مانگانه‌دا، وەزیری بازرگانی عێراق رایگەیاند، کوالێتی هەموو ماددەکانی بەشەخۆراک لە باشترین جۆرەکانن و خراپی کوالێتی و هەموو کەموکوڕییەک قبوڵنەکراوە و لە هەموو پارێزگاکانی عێراق بە هەرێمی کوردستانیشەوە، هەمان ماددە دابەشدەکرێن. لەماوەی چەند ڕۆژی ڕابردودا نرخی گۆشتی سور بە شێوەیەکی بەرچاو بەرزبۆوەو لە ئێستادا بە زیاتر لە ٢٤ هەزار دینار دەفرۆشرێت،له‌كاتێكدا پێشتر نرخی كیلۆیه‌ك به 20 هه‌زار دینار مامه‌ڵه‌ی پێوه‌ده‌كرا.
هاوڵاتی وەزیری هەرێم بۆ کاروباری پێکهاتەکان لەبارەی بڕیارەکەی دادگای فیدراڵیی عێراق لەسەر کورسیی پێکهاتەکان لە هەرێمی کوردستان رایگەیاند، بڕیارەکەی دادگاى فیدراڵی بڕیارێکی سیاسییە و تورکیای نیگەران کردووە. ئایدن مەعرووف، وەزیری هەرێم بۆ کاروباری پێکهاتەکان ئەمڕۆ پێنجشەممە لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، بڕیارەکەی دادپەروەرانە نەبووە و تەواو سیاسییە. بەشداریی تورکمان لەم هەڵبژاردنە وەکو یەکەم ئەزموونی بەشداریی تورکمانە لە دەرەوەی کۆتاکان و ئایدن مەعرووف وتی، پشتگیری ئەنجامدانی هەڵبژاردنەکان دەکەن و وەک لیستی تورکمان بەشداردەبن. باسی لەوەشکرد، قورسایی ژمارەی دەنگدەرانیان لە سەنتەری هەولێرە کە نزیکەی ٤٠٠ هەزار تورکمان لە هەولێرن، "بەڵام مەرج نییە هەموویان دەنگدەر بن" ،هەروەها وتی، لە سلێمانی و کفریش تورکمان هەیە و چاویان لەوەیە کورسی ببەنەوە. هاوکات هەر لەسەر ئەم بابەتە لە چاوپێکەوتنێکی تەلەفیزیۆنیدا بۆ میدیای نزیک لە پارتی باسی لە نیگەرانییەکانی تورکیا کرد سەبارەت بە بڕیارەکە و ڕایگەیاند، "تورکیا نیگەرانە". دوێنێ چوارشەممە دادگای فیدڕاڵی عێراق دوای تاوتوێ کردنی سکاڵایەکی یەکێتی تایبەت بە کورسی کۆتاکان بڕیاریدا کە نادەستورین و ژمارەی کورسییەکانی پەرلەمانی کوردستانی لە ١١١ کورسییەوە کەمکردەوە بۆ ١٠٠ کورسی.
%20(1).jpg)
