.jpeg)
هاوڵاتی کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، رێژەی بەشداریکردن تا نیوەڕۆی ئەمڕۆ گەیشتووەتە %17 و وادەی دەنگدانیش درێژناکرێتەوە. کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق لە راگەیاندراوێکدا دەڵێت، تاکو کاتژمیر 12ی ئەمڕۆ رێژەی بەشداریکردن لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان لە عێراق گەیشتووتە %17. هاوکات کۆمسیۆن باسی لەوەش کردووە، هەتا ئێستا ئامێرەکانی دەنگدان کێشەیان بۆ دروست نەبووە و وادەی دەنگدانیش درێژ ناکرێتەوە کە بڕیارە کاتژمیر 6:00ی ئێوارە کۆتایی بێت. لەلایەکی ترەوە، عەلی عەباس، بەرپرسی راگەیاندنی لقی کەرکوکی کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند رێژەی بەشداریکردن لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگای کەرکوک تا کاتژمێر 12ی ئەمڕۆ %32 بووە، واتە 260 هەزار و 519 کەس بەشداربوون لە دەنگدان. هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق لە کۆی 19 پارێزگا لە 15 پارێزگا بەرێوەدەچێت بە بەشداری زیاتر لە 15 ملیۆن کەس کە 285 ئەندامی ئەنجومەنی پارێزگاکان هەڵدەبژێرن.
هاوڵاتی وەزیری ناوخۆی عێراق رێگری لێکرا دەنگ بدات بەهۆی ئەوەی کە دەبوو لە دەنگدانی تایبەت دەنگی بدایە نەک دەنگدانی گشتی. میدیا عێراقییەکان بڵاویانکردەوە کە ئەمڕۆ دووشەممە کارمەندانی کۆمسیۆن رێگرییان لە عەبدولئەمیر شەمەری، وەزیری ناوخۆی عێراق کردووە کە بەشداری لە دەنگداندا بکات بە بیانوی ئەوەی کە دەبوو لە دەنگدانی تایبەتدا دەنگی بدایە. بەپێی هەواڵی میدیا عێراقییەکان، عەبدولئەمیر شەمەری بەنیاز بوو لە ئۆتێل رەشید لە ناوەندی بەغدا دەنگ بدات و بۆ ئەو مەبەستەش بەیانی ئەمڕۆ سەردانی شوێنەکەی کردووە بەڵام کارمەندانی کۆمسیۆن نەیانهێشتووە بەشداری لە دەنگدان بکات و پێیان راگەیاندووە کە دەبوو لە دەنگدانی تایبەت بەشداری بکردایە کە تایبەتە بە هێزە ئەمنییەکان. دوای 10 ساڵ ئەمە یەکەم جارە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق ئەنجام بدرێت کە لە 15 پارێزگای عێراق بەڕێوەدەچێت و زیاتر لە 15 ملیۆن کەس مافی دەنگدانیان هەیە.
هاوڵاتی محەممەد شیاع سودانی، سەرۆکوەزیرانی عێراق رایگەیاند هەڵبژاردنی پارێزگاکان ئەرکێکی گرنگە بۆ جێبەجێکردنی لامەرکەزی و داوای لە هاوڵاتتیانی عێراقی کرد بەرەو سندوقەکانی دەنگدان بڕۆن تا بتوانن ئەو کەسە هەڵبژێرن کە "باشترین و شیاوترین تایبه‌تمه‌ندی ده‌ستپاكی و دڵسۆزی تێدایه." دوای ئەوەی ئەمڕۆ دووشەممە 18ی کانونی یەکەمی 2023، سودانی لە بنکەیەک لە بەغدا لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکان دەنگیدا، لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا رایگەیاند، هەڵبژاردنی پارێزگاكان ئەرکێکی گرنگە بۆ جێبەجێكردنی لامەرکەزی لە عێراق و ئەنجومەنی پارێزگاكان پایەیەكی گرنگی دەوڵەتن و پشتیوانی حكومەت دەبن لە جێبەجێكردنی پرۆگرامەكانی. سەرۆکوەزیرانی عێراق داواشی لە هاوڵاتیان کرد به‌شداری له پڕۆسه‌ی ده‌نگدان بكه‌ن بۆ هه‌ڵبژاردنی باشترین و شیاوترین ئه‌و كه‌سه‌ی كه "تایبه‌تمه‌ندی ده‌ستپاكی و دڵسۆزی تێدایه"، تاوه‌كو ببێته ئه‌ندامی ئه‌و ئه‌نجومه‌نه كه نوێنه‌رایه‌تی پارێزگاكان ده‌كه‌ن و به‌گوێره‌ی ده‌ستور و یاسا ئه‌ركه‌كانی ئه‌نجامدا. دوای 10 ساڵ ئەمە یەکەم جارە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق ئەنجام بدرێت کە لە 15 پارێزگای عێراق بەڕێوەدەچێت و زیاتر لە 15 ملیۆن کەس مافی دەنگدانیان هەیە.
هاوڵاتی میدیای فه‌رمی سوریا بڵاویكرده‌وه، ئه‌مشه‌و ئیسرائیل هێرشێكی ئاسمانی بۆ سه‌ر ده‌وروبه‌ری دیمه‌شقی پایته‌ختی سوریا ده‌ستپێكردوه و به‌شێكی هێرشه‌كانیش له‌ڕێگه‌ی سیستمی به‌رگری ئاسمانیه‌وه پوچه‌ڵ كراونه‌ته‌وه. تەلەفزیۆنی فەرمی سوریا ئەمڕۆ یەكشەممە بڵاویكردەوە كە سوپای ئیسرائیل دەوروبەری دیمەشقی پایتەختی سوریای كردووەتە ئامانج و هێزەكانی بەرگری ئاسمانی ئەو وڵاتەش وەڵامی هێرشەكانیان داوەتەوە. ژماره‌یه‌ك له موشه‌كه‌كانی ئه‌مشه‌وی ئیسرائیل كه دیمه‌شقیان كردبوه ئامانج خراونه‌ته خواره‌وه و به‌شێكی دیكه‌شیان ئامانجه‌كانیان پێكاوه، به‌ڵام تا ئێستا هیچ زانیاریه‌ك له‌باره‌ی زیانه‌كان نه‌خراوه‌ته‌ڕو. لەسەرەتای دەستپێكردنی شەڕی غەززەوە بەردەوام سوپای ئیسرائیل چەند ناوچەیەكی سوریا بۆردومان دەكات.
هاوڵاتی رۆژنامەیه‌كی ئه‌مه‌ریكی ئاشكرای ده‌كات كه ئیدارەی بایدن تاوتوێی بژاردەکان بۆ وەڵامدانەوەی حوسییەکان دەکەن، ئەمە لەکاتێکدا هێرشی درۆن و موشەکیی حوسییەکان بۆ سەر ئیسرائیل و کەشتییە بازرگانییەکان لە رێڕەوە ئاوییەکان زیادیکردووە ئه‌مڕۆ یه‌كشه‌ممه، رۆژنامه‌ی پۆلیتیکۆ بڵاویكرده‌وه: ئەمریکا و هاوپەیمانەکانی هه‌وڵی راگرتتنی حوسییه‌كانی یه‌مه‌ن ده‌ده‌ن، به‌مه‌به‌ستی پشتگیركردن بۆ هه‌ر ئه‌گه‌رێكی وه‌ڵامی ئه‌مه‌ریكا بۆ سه‌ر حوسییه‌كان لە دو رۆژی رابردودا پنتاگۆن کەشتیی فڕۆکە هەڵگری (USS) بۆ کەنداوی عەدەن لە کەناراوەکانی یەمەن گواستوەتەوە. وەک لە ڕۆژنامەکەدا هاتووە سوپا بژاردەکانی داوەتە فەرماندەکان بۆ هێرشكردنە سەر حوسییەکان و چاوەڕوانی فەرمانی سەرووی خۆیان دەکەن هاوکات ئیدارەی بایدن لە ترسی کاردانەوەی ئێران خۆی لە هێرشی سەر حوسییەکان بەدوورگرتووە کە ناوە ناوە کەشتیی بازرگانی دەکەنە ئامانج. پۆلۆتیکۆ دەڵێت، "به‌هۆی زیادبونی هێرشە سه‌ربازییه‌كانی حوسییه‌كان لە چەند رۆژی رابردودا ئه‌گه‌ر ئه‌وه هه‌یه به‌رپرسه پله باڵاكانی ئاسایشی نیشتمانی بیركردنه‌وه‌یان بگۆڕیت و هاوكاری كۆمه‌ڵگه‌ی نێوده‌وڵه‌تی بكه‌ن دژی حوسییه‌كان." هێرشی حوسییەکان کاریگەریی گەورەی بەسەر رێڕەوی بازرگانیی دەریاییەوە هەیە؛ رۆژی هەینی کۆمپانیای مایرسک کە گەورەترین کۆمپانیایە لە رێگەی دەریاوە کاڵا هەناردە دەکات، هەناردەکردنی لە رێگەی بابول مەندەب وەستاند کە رێڕەوێکی گرنگی بازرگانییە لەنێوان دەریای سوور و کەنداوی عەدەن. شەڕی ئیسرائیل و حەماس 70 رۆژی تێپەڕاندووە و تاوەکو نزیکەی 19 هەزار فەڵەستینی کوژراون، ئەمەش دوای ئەوەی 7ی ئۆکتۆبەری ئەم ساڵ حەماس هێرشی کردە سەر ئیسرائیل هاوکات لەم پەیوەندەدا بڕیارە ئەم هەفتەیە هەریەک لە لۆید ئۆستن، وەزیری بەرگری ئەمریکا و چارلس بڕاون، سوپاسالاری ئەمریکا سەردانی تەل ئەڤیڤ بکەن و سەردانەکە بۆ رازیکردنی ئیسرائیلە بۆ ئەوەی ئۆپەراسیۆنە سەربازییەکەی سنووورداربکات لە ترسی تەشەنەسەندنی و بڵاوبوونەوەی بەسەر ناوچەکەدا.
پەرلەمانی عێراق: نابێت هەڵە دووبارە ببێتەوە و دەبێت کۆمسیۆن گەرەنتی سەلامەتی ئامێرەکانی دەنگدان بدات
هاوڵاتی سەرۆکایەتی پەرلەمانی عێراق لەسەر ئەو گرفتە تەکنیکییانەی لە بەشێک لە ئامێرەکانی دەنگدانی تایبەتدا روویداوە "نیگەرانی" خۆی دەربڕی و داوا لە کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق دەکات ئەو هەڵانە لە هەڵبژاردنی گشتیدا، کە بڕیارە سبەینی بەڕێوەبچێت، دووبارە نەبێتەوە. سەرۆکایەتی پەرلەمانی عێراق لە بەیاننامەیەکدا دەڵیت، "بە نیگەرانییەوە بەدواداچونمان بۆ ئەو گرفتە تەکنیکیانە کرد کە لە کاتی پرۆسەی دەنگدانی تایبەتدا لە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکاندا رویاندا، بە تایبەتی نەناردنی ئەنجامەکان لە رێگەی ئامێری ئه‌لیكترۆنییه‌وه" بۆیە دەبوو کۆمسیۆنی باڵای سەربەخۆی هەڵبژاردنەکان ئه‌ركه ده‌ستوورییه‌كانی جێبەجێ بکات. بەهۆی تێکجوونی هەندێک ئامێرەوە لە دەنگدانی تایبەتدا کە دوێنی شەممە بەڕێوەچوو، دەنگەکان بەشێوەی ئەلکترۆنی نەگوازرانەوە بۆ نوسینگەی سەرەکی کۆمسیۆن بۆیە بڕیاردرا کە بەشێوەی دەستی دەنگەکان هەژمار بکرێن دوای ئەوەی سندوقەکانی دەنگدان رەوانەی نوسینگەی سەرەکی دەکرێن. هاوکات کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق باسی لەوەش کرد کە دوای هەڵبژاردنی گشتی ئەنجامی دەنگدان دەخەنەڕوو. لە بەیاننامەکەی سەرۆکایەتی پەرلەمان هاتووە، یاسای هەڵبژاردنەکان کۆمسیۆنی دەستکراوە کردووە کە گرێبەست لەگەڵ کۆمپانیا سەربەخۆکان ئەنجامبدات بۆ ئەوەی ئامێری ئەلکترۆنی بەکاربهێنرێت کە رێگری لە ساختەکاری ئەنجامەکان بکات، بۆیە پێویستە کۆمسیۆن گەرەنتی تەواوەتی بدات کە هەڵەی تەکنینی لەو جۆرە دووبارە نەبێتەوە و سەلامەتی ئەو ئامێرانەی بەکارهاتوون لە هەڵبژاردندا رابگەیەنێت. هاوکات سەرۆکایەتی پەرلەمانی عێراق داوای ئەوەش لە کۆمسیۆن کردووە کە پێش بەرێوەچوونی هەڵبژاردنی گشتی کە بڕیارە سبەینێ دەستپێبکات، خۆی لە هەڵە و کەموکورتی بپارێزێت.
هاوڵاتی دانوستانەکانی نێوان حەماس و ئیسرائیل بەنێوەندگیری قەتەر بۆ ئازادکردنی بارمتەکان دەستیپێکردووتەوە، بەڵام حەماس سوورە لەسەر بڕیارەکەی کە هیچ بارمتەیەک ئازاد ناکات هەتا ئیسرائیل شەڕ رادەگرێت. ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز لەزاری سەرچاوەیەکی ئاگادار رایگەیاند، دەیڤد بارنیا، سەرۆکی دەزگای هەواڵگری مۆساد لەگەڵ محەممەد بن عەبدولرەحمان ئەلتانی، سەرۆکوەزیرانی قەتەر لە وڵاتێکی ئەوروپی کۆبووەتەوە بۆ تاووتوێکردنی ئازادکردنی بارمتە ئیسرائیلییەکان. کۆبونەوەکە بە یەکەم کۆبونەوەی بەرپرسانی باڵای قەتەری و ئیسرائیلی دادەنرێت لەوکاتەوەی کە لە سەرەتایی ئەم مانگەوە کۆتایی بە ئاگربەستی حەوت رۆژە هات کە تێیدا زیاتر لە 110 بارمتەی ئیسرائیلی ئازادکران. هاوکات بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل، لە کۆنگرەیەکی رۆژنامەوانیدا خۆی لە قسە کردن لەسەر ئەو کۆبوونەوەیە دزییەوە کە لەلایەن رۆژنامەنوسێکەوە پرسیاری دەربارەی لێیکرا، بەڵام ئەوەی پشتڕاستکردەوە کە رێنمایی بە تیمی دانوستانکاری ئیسرائیلی داوە. لەلایەکی ترەوە لە بەیاننامەیەکدا بزوتنەوەی حەماس دووپاتی کردەوە کە لەگەڵ هیچ دانوستانێکدا نییە بۆ ئاڵوگۆڕی بارمتەکان هەتا ئیسرائیل هێرشەکانی بۆ سەر غەززە بەتەواوی رانەگرێت و ئەمەشی بە هەموو نێوەندگیرەکان وتووە.
.jpg)
هاوڵاتی بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل، رایگەیاند جەنگ بەردەوام دەبێت هەتا سەردەکەون بەپێچەوانەی ئەو فشارە نێودەوڵەتییانەی لەسەریانە. لەدوای ئەوەی سوپای ئیسرائیل سێ بارمتەی بە "هەڵە" کوشت لە کەرتی غەززە، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل بۆ یەکەمجار دوای ئەو روداوە وتارێکی پێشکەش کرد و رایگەیاند، "ئێمە لەپێناوی ژیانمان لە جەنگداین. دەبێت جەنگ بەردەوام بێت تا سەرکەوتن بەپێچەوانەی فشارە نێودەوڵەتییەکان و ئەو باجەی کە داومانە لە جەنگدا." دوای زیاتر لە دوو مانگ لە بەردەوامی جەنگ لە غەززە، فشارە نێودەوڵەتییەکان لەسەر ئیسرائیل زیادیان کردووە و داوا دەکرێت کە ئاگربەست رابگەیەنرێت لەکاتێکدا کە تا ئێستا 18 هەزار کەس کوژراون. سوپای ئیسرائیل رۆژی هەیینی رایگەیاند، هێزەکانیان بە "هەڵە" سێ بارمتەی ئیسرائیلییان کوشتووە دوای ئەوەی وەک "هەڕەشە" حسابیان بۆ کردوون. دواتر لە لێکۆلینەوەکانی سوپای وڵاتەکە ئەوە دەرکەوتووە کە بارمتەکان بێ جل بوون و بەشی سەرەی جەستەیان رووت بووە، لە هەمان کاتیشدا ئاڵای سپییان هەڵکردووە لەوکاتەی تەقەیان لێکراوە. هاوکات هێرزی هەلەڤی، سەرۆک ئەرکانی سوپای ئیسرائیل بەرپرسیارییەتی تەواوەتی کوژرانی ئەو سێ بارمتەیەی هەڵگرت و وتی، "سوپای وڵات و منیش وەک فەرماندەکەی بەرپرسیارییەتی تەواوەتی هەڵدەگرین سەبارەت بەوەی روویدا، ئێمە ئەوەی لە دەسەڵاتماندا بێت دەیکەین تا روداوێکی لەو جۆرە هەرگیز دووبارە نەبێتەوە."
هاوڵاتی کۆمیسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق رایگەیاند، رێژەی بەشداریکردن لە دەنگدانی تایبەت گەیشتووەتە %67 و تا ئێستا ژمارەی دەنگدەران زیاتر لە حەوت هەزارە. کۆمسیۆنی هەڵبژاردنەکانی عێراق دەڵێت، ژمارەی دەنگدەران لە دەنگدانی تایبەت بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق گەیشتووەتە حەوت هەزار و 600 کەس. هاوکات باس لەوەش کراوە کە رێژەی بەشداریکردن لە دەنگدانی تایبەتدا تا ئێستا بەپێی جیاکردنەوەی دەنگەکان گەیشتووەتە %67 و رێژەی دەنگدانی ئاوارەکانیش %63 یە. ئەمڕۆ شەممە 16ی کانونی یەکەمی 2023 دەنگدانی تایبەت لە کاتژمێر 7:00ی بەیانی دەستیپێکرد و کاتژمێر 6:00ی ئێوارە کۆتایی هات. بڕیارە لە دوو رۆژی دیکە، واتە 18ی مانگ، دەنگدانی گشتی بۆ هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێگاکانی عێراق ئەنجام بدرێت.
هاوڵاتی دوای ئەوەی لە کاتژمێر 6:00ی ئێوارەی ئەمڕۆ دەنگدانی تایبەت کۆتایی هات، رێژەی بەشداریکردن لە بەشێک لە پارێزگاکانی عێراق و ناوچەکانی هەرێم تا ئێستا بەپێی ئامارە نافەرمییەکان بەمشێوەیەیە: پارێزگای کەرکوک: 80% پارێزگای دیالە: 78% پارێزگای نەینەوا: 75% پارێزگای زیقار: 72% پارێزگای واست: 74% پارێزگای دیوانییە: 77% ئیدارەی گەرمیان: 96% قەزای خانەقین: 75% قەزای شێخان: 63% پارێزگای سلێمانی: 77% ئیدارەی زاخۆ: 74% پارێزگای بەسرە: 71% پارێزگای موسەننا: 82% پارێزگای کەربەلا: 66% پارێزگای نەجەف: 68%
هاوڵاتی له‌گه‌ڵ ده‌ستپێكردنی پرۆسه‌ی ده‌نگدانی تایبه‌ت بۆ هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكانی عێراق، له ناوچه‌ی سه‌در به نارنجۆكی ده‌نگی هێرشكرایه‌سه‌ر بنكه‌یه‌كی ده‌نگدان. به‌پێی هه‌واڵێكی میدیا ناوخۆییەکان، بەیانی ئەمڕۆ شەممە، 16-12-2023، لەکاتی بەڕێوەچوونی پڕۆسەی دەنگدانی تایبەت بە هەڵبژاردنی ئەنجومەنی پارێزگاکانی عێراق، لە ناوچەی سەدری بەغدا، شۆفێرێکی توکتوک بە نارنجۆکی دەنگی هێرشیکردوەتە سەر بنکەی "کادحین". سه‌رچاوه‌یه‌كى هێزه ئه‌منیه‌كان له‌باره‌ى ئه‌و هێرشه نارنجۆكیه‌وه ڕونكردنه‌وه‌یداوه‌و وتویه‌تى، "نارنجۆكه‌كه ده‌نگى بوه‌و هیچ زیانێكى لێنه‌كه‌وتۆته‌وه". ئه‌وه‌ش له‌كاتێكدایه كه شه‌وی رابردوو لایه‌نگرانی ره‌وتی سه‌در رژانه سه‌ر شه‌قامه‌كان و دژی هه‌ڵبژاردنی ئه‌نجومه‌نی پارێزگاكان خۆپیشاندانیان كرد و بایكۆتی پرۆسه‌كه‌یان راگه‌یاند. 18ى ئه‌م مانگه هه‌ڵبژاردنى ئه‌نجومه‌نى پارێزگاكانى عێراق به‌ڕێوه‌ده‌چێت، به‌ڵام ئەمڕۆ 18ى 12ى 2023 دەنگدانی تایبەت له‌كاتژمێر 7ى به‌یانیه‌وه ده‌ستى پێكردوه‌و بڕیاروایه تاوه‌كو کاتژمێر 6ی ئێوارە بەردەوامبێت.
هاوڵاتی سوپای ئیسرائیل رایگەیاند سێ بارمتەیان بە "هەڵە" لە غەززە کوشتووە و بەرپرسیارییەتی تەواو هەڵدەگرن، لێکۆڵینەوەش لە رووداوەکە دەکرێت. دانیاڵ هەگاری، وتەبێژی سوپای ئسیرائیل رایگەیاند، سەربازانی ئیسرائیل لە باکوری شارۆچکەی شیجایە لە غەززە سێ بارمتەی ئیسرائیلییان کوشتووە دوای ئەوەی کە بە هەڵە وەك "هەڕەشە" لێیان تێگەشتوون. هەگاری باسی لەوەشکرد کە سوپای وڵاتەکە بەرپرسیارییەتی تەواوەتی روداوەکە هەڵدەگرێت و لێکۆڵینەوە لە روداوەکە دەستیپێکردووە. سوپای ئیسرائیل دەڵێت روداوەکە لەکاتێکدا بووە کە چەند سەربازێکی ئیسرائیلی لەکاتی گەڕان و پشکنیندا "گومانیان بۆ دروستبووە لەسەر ناسنامەی" ئەو بارمتانەی و بە "هەڕەشە" هەژمار کراون. ئەمە لەکاتێکدایە کە یەکێک لە ئامانجە سەرەکییەکانی ئیسرائیل لە جەنگی غەززە ئازادکردنی تەواوی بارمتەکانی دەست حەماسە. تا ئێستا بەهۆی رێککەوتنی هەردوولاوە، 110 بارمتە ئازادکراون لەبەرامبەر ئازادکردنی 180 زیندانی فەڵەستینی.
هاوڵاتی بەرپرسێكی باڵای ئەمریكا نیازی وڵاتەكەی بۆ وەستاندنی شەڕ لەكەرتی غەززە لەفەلەستین لەنێوان حەماس و سوپای ئیسرائیل دەربڕی. له كۆنفرانسێكی ڕۆژنامەنووسیدا جۆن كێربی بەرپرسی ئه‌نجوومه‌نی ئاسایشی نیشتمانی ئه‌مریكا ڕایگەیاند: ئەمریکا دەیەوێت لە نزیکترین کاتدا شەڕی ئیسرائیل و حەماس کۆتایی بێت و سەقامگیری بۆ ناوچەکە بگەڕێتەوە. کێربی سێ مەرجی ئیدارەی بایدنی بۆ وەستاندنی شەڕی ئیسرائیل لەگەڵ حەماس ئاشکرا کردووە، ئەوانیش بریتین لە دانانی چه‌ك، ڕاده‌ستكردنی ئەنجامدەرانی هێرشەکەی حەوتی تشرینی یه‌كه‌می سه‌ر ئیسرائیل، سێیەمیشیان ئازادكردنی سه‌رجه‌م بارمته‌كان کە لای حەماسن. هاوکات میدیاکانی ئەمریکا بڵاویان کردووەتەوە ئیدارەی جۆ بادین لە ئێستادا هانی ئیسرائیل دەدات هێرشەکانی بوەستێنێت بۆ ئەوەی ئاگربەستێک ڕابگەیەنرێت و لە هەنگاوەکانی داهاتوودا ئەو ئاگربەستە درێژ بکرێتەوە. وەك میدیاكانی ئەمریكا دەڵێن، ئەمریکا لەگفتوگۆی بەردەوامدایە لەگەڵ ئیسرائیل بۆ ئەوەی ئاستی هێرشەکانی سنووردار و کەم بکاتەوە، بۆ ئەوەی دەرفەت بە گەیاندنی هاوکارییەکان و ئازادکردنی بارمتەکان بدرێت. هەڵوێستەكەی كێربی کاتێکدایە کە سەرەتای ئەم مانگە، ئەمریکا ڤیتۆی لە دژی پڕۆژە بڕیارێک بەکارهێنا کە داواکرابوو بۆ درێژکردنەوەی ئاگربەستی نێوان ئیسرائیل و حەماس کە ١٣ وڵاتی ئەنجومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی پێشکەش بە ئەنجوومەنەکەیان کردبوو.
.jpg)
هاوڵاتی كونسوڵی توركیا لەهەرێمی كوردستان ڕایگەیاندووە هیچ گۆڕانكارییەك لەهەڵوێستی وڵاتەكەی بەرامبەر كردنەوەی گەشتەكانی فڕۆكەخانەی سلێمانی بەڕووی توركیادا نییە. مەمەد مەولوود یاقوت كونسوڵی توركیا لە هەرێمی كوردستان بەمیدیای پارتی ڕاگەیاندووە: پەیوەندییەكانی نێوان ئەنقەرە و هەولێر لە ئاستێكی زۆر باشدایە و بەردەوامن دەشڵێت "دەیانەوێت پەیوەندییەكانیان لە هەموو بوارەكاندا پەرە پێبدەن". لەبارەی پرسی فڕۆكەخانەی سلێمانییەوە كونسوڵی توركیا لەهەرێم ئەوەی خستووەتەڕوو" هیچ گۆڕانكارییەك لە هەڵوێستی توركیادا لەمبارەیەوە نییە". مەمەد مەولود دەڵێت "ئێمە ئێستا پەیوەندییەكی مرۆیی زۆر باشمان لەگەڵ هەرێمی كوردستان هەیە". توركیا لە سێی نیسانی 2023 بەپاساوی هاتوچۆی بەرپرسانی پەكەكە لە فڕۆكەخانەكەوە، گەشتەكانی بۆ فڕۆكەخانەی نێودەوڵەتی سلێمانی بۆ ماوەی سێ مانگ راگرت و دواتریش وادەكەی هەتا سێی كانوونی دووەمی 2024 درێژكردەوە.
هاوڵاتی سەرەڕای هۆشدارییەكانی ئەمریكا و دڵنیاییەكانی عێراق بەوەی هێرشی سەر هێزەكانی ئەمریكا دووبارە نابێتەوە، گروپە چەكدارەكانی عێراق ڕایانگەیاند درەنگانی شەوی ڕابردوو هێرشیانكردووەتەوە سەر بنكەی سەربازی عەین ئەسەد لەڕۆژئاوای عێراق و هێرشەكەش لەڕێگەی درۆنەوە بووە. ئەو گروپە كە خۆیان ناوناوە بەرگری ئیسلامی لەعێراق ئەوەیان ڕاگەیاندووە "هێرشەكە وەك وەڵامێك بووە بۆ ئەو تاوانكاریانەی ئەمریكا بەرامبەر خەڵكی غەززە ئەنجامیان دەدات"، باس لەوەشدەكەن درۆنەكانیان بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ ئامانجەكەی پێكاوە". لەحەوتی مانگی ڕابردوو چەند گروپێكی چەكداری عێراقی بە ئامانجگرتنی چەند بنكەیەكی سەربازی ئەمریكایان لەڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕاگەیاند، ئەویش بەوتەی خۆیان وەك وەڵامدانەوەیەك بۆ هێرشەكانی ئیسرائیل كە دەیانكاتە سەر كەرتی غەززە لە فەلەستین، ئەو گروپانە ئەمریكاشیان بەوە تۆمەتبار كرد كە پشتیوانی هێرشەكانی ئیسرائیل دەكات. هێزەكانی ئەمریكا لەعێراق و سوریا تا ناوەڕاستی ئۆكتۆبەری ئەمساڵ، لەلایەن گروپە چەكدارەكانەوە 80 جار هێرشیان كراوەتەسەر، ئەویش بەوتەی بەرپرسانی سەربازی ئەو وڵاتە، زۆربەی ئەو هێرشانەش گروپە عێراقیەكان كە نزیكن لەئێران ئەنجامیدەدەن. لەحەوتی ئۆكتۆبەری ڕابردوەوە كە حەماس هێرشیكردە سەر ئیسرائیل لەڕێگەی درۆن و سەدان چەكدارەوە، دواتریش ئیسرائیل هێرشی بەرفراوانی كردە سەر فەلەستین، دۆخی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ئاڵۆزتر بووە و ناوبەناو گروپە چەكدارەكان لەعێراق و سوریا هێرش دەكەنە سەر هێزەكانی ئەمریكا و ئەمریكا و ئیسرائیلیش هێرش دەكەنە سەر ئەو گروپانە لەعێراق و سوریا. تائێستا زیاتر لە دوو هەزار و 500 سەربازی ئەمریكی لەعێراق دا هەن و لەسوریاش ژمارەی سەربازە ئەمریكیەكان 900 كەسە، ئەو هێزانەش لەچوارچێوەی شەڕ دژ بەداعش و هاوپەیمانی نێودەوڵەتی دژ بەداعش لەعێراق و سوریا ماونەتەوە.
