هاوڵاتی - ئه‌و بۆردومانانه‌ به‌ مه‌به‌ستی ڕێگریكردن بون له‌ ئه‌نجامدانی ئۆپه‌راسیۆنی ده‌ره‌كی چه‌كدارانی د*ا*ع*ش. - هێرشه‌ ئاسمانییه‌ ورده‌كان له‌لایه‌ن فڕۆكه‌ جۆراوجۆره‌كانه‌وه‌ ئه‌نجامدراون.   فه‌رمانده‌یی ناوه‌ندی سوپای ئه‌مریكا ڕایگه‌یاند، فڕۆكه‌كانیان هه‌ڵیانكوتایه‌ سه‌ر زیاتر له‌ 75 ئامانجی داعش له‌ سوریا. به‌گوێره‌ی راگه‌یه‌ندراوێكی فه‌رمانده‌یی ناوه‌ندیی ئه‌مریكا (سێنتكۆم)، ئه‌و بۆردومانانه‌ به‌ مه‌به‌ستی ڕێگریكردن بون له‌ ئه‌نجامدانی ئۆپه‌راسیۆنی ده‌ره‌كی چه‌كدارانی داعش و دڵنیابون له‌وه‌ی كه‌ هه‌وڵی سود وه‌رگرتن له‌ دۆخی ئێستا ناده‌ن بۆئه‌وه‌ی خۆیان له‌ ناوه‌ڕاستی سوریا سه‌رله‌نوێ به‌هێز بكه‌نه‌وه‌. سێنتكۆم باسی له‌وه‌شكردوه‌، هێرشه‌ ئاسمانییه‌ ورده‌كان له‌لایه‌ن فڕۆكه‌ جۆراوجۆره‌كانه‌وه‌ ئه‌نجامدراون، له‌وانه‌ فڕۆكه‌ی بۆمبڕێژكراوی بی 52، فڕۆكه‌ی جه‌نگی ئێف 15 و فڕۆكه‌ی ئه‌ی 10. به‌گوێره‌ی راگه‌یه‌ندراوه‌كه‌، بۆردومانه‌كان كه‌مپه‌كان و ئه‌ندامانی ئه‌و ڕێكخراوه‌ تیرۆریستییه‌یان له‌ ناوه‌ڕاستی سوریا كردۆته‌ ئامانج و هه‌ڵسه‌نگاندن بۆ ئه‌نجامی بۆردومانه‌كان هێشتا به‌رده‌وامه‌ و هیچ ئاماژه‌یه‌ك نییه‌ بۆ هیچ زیانێكی گیانی هاوڵاتی مه‌ده‌نی.

هاوڵاتی - بەدواداچونکرا بۆ بارودۆخی هاوڵاتیانی عێراقی لە سوریا. - باس لە ئەو ڕێوشوێنانە کرا کە گیراونەتەبەر بۆ پاراستنی خاکی عێراق لە هەر کاردانەوەیەک کە لە سوریا ڕودەدەن. - هەڵوێستی سیاسی عێراق یەکگرتوە بەرامبەر پێشهاتی ناوچەکە و نەخشەڕێگایەکیش دانراوە بۆ دیاریکردنی پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و سوریا.   سەرۆکایەتییەکان و هاوپەیمانی ئیدارەی دەوڵەت کۆبونەوەیەکیان بۆ تاوتوێکردنی پێشهاتەکانی سوریا ئه‌نجامدا و جه‌ختیانكرده‌وه‌، لەسەر گرنگی چڕکردنەوەی هەوڵە ئەمنییەکان لەسەر سنورەکانی عێراق و سوریا و پشتیوانیکردن لە ڕێوشوێنەکانی حکومەت بۆ پاراستنی ئاسایشی سنورەکان. به‌گوێره‌ی راگه‌یه‌ندراوێكی سه‌رۆكایه‌تی كۆمار، لەسەر بانگهێشتی سەرۆک کۆمار د. لەتیف جەمال ڕەشید و بە ئامادەبونی محه‌مه‌د شیاع سودانی سەرۆک وه‌زیران، مه‌حمود مه‌شهه‌دانی سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەران، دادوه‌ر فایه‌ق زێدان سەرۆکی ئەنجومەنی باڵای دادوەری، هاوپەیمانی ئیدارەی دەوڵەت لە کۆشکی بەغدا کۆبونەوەیەکیان سازکرد بۆ تاوتوێکردنی پێشهات و ڕوداوەکانی سوریا و کاردانەوەی ئەمنی و سیاسیی لەسەر ئاسایش و سەقامگیری عێراق و تەواوی ناوچەکە، هاوکات هەر لەو کۆبونەوەیەدا بەدواداچونکرا بۆ بارودۆخی هاوڵاتیانی عێراقی لە سوریا و پێویستی دەستەبەرکردنی گەڕانەوەی سەلامەتی ئەو کەسانە کە مەبەستیانە بگەڕێنەوە وڵات. لە کۆبونەوەکەدا باس لە ئەو ڕێوشوێنانە کرا کە گیراونەتەبەر بۆ پاراستنی خاکی عێراق لە هەر کاردانەوەیەک کە لە سوریا ڕودەدەن، هەروەها جەختکرایەوە لەسەر گرنگی چڕکردنەوەی هەوڵە ئەمنییەکان لەسەر سنورەکانی عێراق و سوریا و پشتیوانیکردن لە ڕێوشوێنەکانی حکومەت بۆ پاراستنی ئاسایشی سنورەکان. هەر لە کۆبونەوەکەدا گەلی عێراق دڵنیا کرایەوە کە ڕێوشوێنی ئەمنی پێشوەختە گیراوەتەبەر بۆ پاراستنی ئاسایش و سەلامەتی هاوڵاتیان لە هەر هەڕەشەیەکی نائاسایی. لە کۆبونەوەکەدا هەڵوێستی پتەوی عێراقی دوپاتکرایەوە لەسەر پێویستی پاراستنی یەکڕیزی و ئاسایش و سەقامگیری سوریا، جەختییشکرایەوە لەسەر گرنگی ڕێزگرتن لە سەروەری خاکی سوریا و بژاردەکانی گەلی سوریا بۆ ئەوەی بە سەلامەتی و ئارامی بژین، داواشیان لە کۆمەڵی نێودەوڵەتی کرد کە هەوڵەکان بخەنەگەڕ بۆ پشتگیریکردن لە سەقامگیری ناوچەکە. لە کۆبونەوەکەدا جەختکراوەتەوە کە هەڵوێستی سیاسی عێراق یەکگرتوە بەرامبەر پێشهاتی ناوچەکە و نەخشەڕێگایەکیش دانراوە بۆ دیاریکردنی پەیوەندییەکانی نێوان عێراق و سوریا.

بەنیازبوون بڕێکی زۆر ماددەی هۆشبەر بهێننە ناو خاکی عێراقەوە   تیمێکی تایبەتمەندیان پێکهێناوە بۆ چاودێری و ئاشکراکردنی ناسنامەی قاچاغچییەکان   دەستیش بەسەر بڕی ٤٨ کیلۆگرام لە ماددەی هۆشبەر لە جۆری کریستاڵدا گیرا   ئامادەکردنی هاوڵاتی: دەزگای هەواڵگریی عێراق باندێکی نێودەوڵەتیی ماددە هۆشبەرەکانی دەستگیر کرد و دەستیشی بەسەر بڕی ٤٨ کیلۆگرام کریستاڵدا گرت   لە بەیاننامەیەکدا دەزگای هەواڵگریی عێراق ڕایگەیاند: مەفرەزەکانی دەزگای هەواڵگریی نیشتمانیی عێراق توانیویانە باندێکی نێودەڵەتی دەستگیر بکەن، کە بە نیازبوون بڕێکی زۆر ماددەی هۆشبەر بهێننە ناو خاکی عێراقەوە و بەشێکی لە عێراقدا دابەش بکەن و برێکیشی بۆ وڵاتانی دراوسێ بگوازنەوە. هەر لە بەیاننامەکەدا هاتووە بەپێی زانیاریی هەواڵگریی ورد، تیمێکی تایبەتمەندیان پێکهێناوە بۆ چاودێری و ئاشکراکردنی ناسنامەی قاچاغچییەکان و شێوەی جوڵە و ئەو ماددەیەی بەنیازن بیهێنن. دەزگای هەواڵگریی عێراق دەشڵێت: دوای بەدەستهێنانی ڕەزامەندیی کارپێکراو سەرجەم قاچاخچییەکانی باندەکە دەستگیرکرا و دەستیش بەسەر بڕی ٤٨ کیلۆگرام لە ماددەی هۆشبەر لە جۆری کریستاڵدا گیرا و تۆمەتبارانیش ڕادەستی لایەنە پەیوەندیدارەکان کران تا بە سزای خۆیان بگەن.

چارەنووسی سووریا دەبێت لەلایەن خەڵکی خۆیەوە دیاری بکرێت   پێویستە دیالۆگێکی نیشتمانی بە بەشداری هەموو پێکهاتەکانی کۆمەڵگەی سووریا دەست پێبکات   جەخت لە جێبەجێکردنی بڕیارنامەی ٢٢٥٤ی ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی دەکاتەوە     ئامادەکردنی هاوڵاتی: وەزارەتی دەرەوەی ئێران لە ڕاگەیەندراوێکدا جەختی لەوە کردەوە کە چارەنووسی سووریا دەبێت لەلایەن خەڵکی خۆیەوە دیاری بکرێت، بەبێ هیچ دەستێوەردانێکی دەرەکی. وەزارەتەکە ڕایگەیاند کە چارەسەرکردنی کێشەکانی سووریا پێویستی بە کۆتاییهێنان بە ململانێ سەربازییەکان و ڕێگرتن لە کردەوە تیرۆریستییەکان هەیە، هەروەها پێویستە دیالۆگێکی نیشتمانی بە بەشداری هەموو پێکهاتەکانی کۆمەڵگەی سووریا دەست پێبکات.   لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە کە ئێران پشتگیری لە پێکهێنانی حکومەتێکی بنکەفراوان دەکات کە نوێنەرایەتی هەموو گەلی سووریا بکات. هەروەها جەخت لە جێبەجێکردنی بڕیارنامەی ٢٢٥٤ی ئەنجوومەنی ئاسایشی نێودەوڵەتی دەکاتەوە کە ڕێگەچارەیەکی سیاسی بۆ دۆخی وڵاتەکە دەخاتەڕوو.   لە کۆتاییدا، وەزارەتی دەرەوەی ئێران ڕایگەیاند کە پەیوەندییەکانی لەگەڵ سووریا لەسەر بنەمای بەرژەوەندیی هاوبەش و پابەندبوون بە یاسای نێودەوڵەتی بەردەوام دەبێت، هەروەها ئاماژەی بەوەش کرد، کە بە وردی چاودێری پێشهاتەکانی سووریا و ناوچەکە دەکات و بەپێی هەڵسوکەوتی لایەنە کاریگەرەکان، هەڵوێستی گونجاو دەگرێتەبەر.

هاوڵاتی - بەشار ئەسەد سەرۆکی سوریا دەستبەرداری هەڵوێستەکانی بوە و داوای گواستنەوەی ئاشتیانەی دەسەڵاتی كردوە. - ڕوسیا لە پەیوەندیدایە لەگەڵ هەمو گروپە ئۆپۆزسیۆنەکانی سوریا. - داوای ڕێزگرتن لە بیروڕای هەموو مەزهەبە نەتەوەیی و ئایینییەکانی کۆمەڵگەی سوریا دەكەین.   وەزارەتی دەرەوەی ڕوسیا ڕایگەیاند، هیچ مەترسییەکی جددی بۆ سەر ئاسایشی بنکە سەربازییەکانی لە سوریا نییە. وەزارەتی دەرەوەی ڕوسیا، ئەمڕۆ یەكشەممە لە ڕاگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە، بەشار ئەسەد سەرۆکی سوریا دەستبەرداری هەڵوێستەکانی بوە و داوای گواستنەوەی ئاشتیانەی دەسەڵاتی كردوە، ئەوەش دوای دانوستان لەگەڵ ژمارەیەک لایەنی شەڕی چەکداری سوریا. ئاماژەی بەوەشكرد، مۆسكۆ بە نیگەرانییەکی زۆرەوە بەدواداچون بۆ ڕوداوە دڵتەزێنەکانی سوریا دەكات و ڕوسیا بەشداری لەو دانوستانانەدا نەکردوە. وەزارەتی دەرەوەی ڕوسیا لە ڕاگەیەندراوەكەیدا، بانگەوازی لە هەموو لایەنە پەیوەندیدارەکان کرد کە خۆیان لە بەکارهێنانی توندوتیژی بەدور بگرن و هەموو کێشەکانی حوکمڕانی لە سوریا بە ڕێگەی سیاسی چارەسەر بکەن، هەروەها دەڵێت: ڕوسیا لە پەیوەندیدایە لەگەڵ هەمو گروپە ئۆپۆزسیۆنەکانی سوریا. ئەوەشی خستەڕو، داوای ڕێزگرتن لە بیروڕای هەموو مەزهەبە نەتەوەیی و ئایینییەکانی کۆمەڵگەی سوریا دەكەین و پشتیوانی لە هەوڵەکان بە ئامانجی پڕۆسەیەکی سیاسی گشتگیر لەسەر بنەمای بڕیارنامەی ژمارە 2254ی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتوەکان دەكەن کە بە کۆی دەنگ پەسەندکرا. ئاماژەی بەوەشکردووە، هیوادارین ئەم ڕەوتە لەلایەن نەتەوە یەکگرتوەکان و هەمو لایەنە پەیوەندیدارەکانەوە لەبەرچاو بگیرێت و هەموو ڕێوشوێنێکی پێویست دەگرنەبەر بۆ دڵنیابون لە سەلامەتی هاوڵاتیانی ڕوسیا لە سوریا. بەگوێرەی ڕاگەیەندراوەكە، بنکە سەربازییەکانی ڕوسیا لە سوریا لە ئامادەباشی تەواودان و لە ئێستادا بەر هیچ هەڕەشەیەکی ئەمنی جددی نەکەوتون.

هاوڵاتی - ڕێوشوێنی پێویست دەگرێنەبەر بۆ ڕێگریکردن لە سەرهەڵدانەوەی داعش لەو وڵاتە. - هێزەكانی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی سوریا دەمێنێتەوە.   دانیال شاپیرۆ جێگری یاریدەدەری وەزیری بەرگری ئەمریکا بۆ کاروباری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕایگەیاند، هێزەکانی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی سوریا دەمێننەوە و ڕێوشوێنی پێویست دەگرێنەبەر بۆ ڕێگریکردن لە سەرهەڵدانەوەی داعش لەو وڵاتە. دانیال شاپیرۆ ئەمڕۆ یەكشەممە لە کۆنفرانسی دیالۆگی ئاسایشی مەنامە لە پایتەختی بەحرەین ڕایگەیاند ، واشنتن ڕێوشوێنی پێویست دەگرێتەبەر بۆ ڕێگریکردن لە سەرهەڵدانەوەی داعش لە سوریا. ئاماژەی بەوەشكرد، هێزەكانی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی سوریا دەمێنێتەوە، هەروەها ڕێوشوێنی پێویست دەگرێتەبەر بۆ ڕێگریکردن لە سەرهەڵدانەوەی ڕێکخراوە توندڕەوەكان. باسی لەوەشكرد، ئێمە درک بەوە دەکەین کە هەلومەرجی پشێوی و باردۆخە ئاڵۆزەكەی سوریا، ڕەنگە بوار بدات بە سەرهەڵدانەوەی داعش بۆ ئەنجامدانی چالاكی و پلاندانان بۆ ئۆپەراسیۆنە دەرەکییەکان. لێدوانی بەپرسە ئەمریكیەكە دوای چەند کاتژمێرێک بوو لە ڕاگەیاندنی ڕوخاندنی دەسەڵاتی بەشار ئەسەد سەرۆک کۆماری سوریا لەلایەن گروپە چەکدارەکانەوە، بۆیە داوای لە هەمو لایەنەکان کرد، خەڵکی مەدەنی و بەتایبەت کەمینەکان بپارێزن و پابەندی پێوەرە نێودەوڵەتییەکان بن.

  - هەڤاڵ مورڤەت گوڵسێڤار کە بە ژیان ناسراوە، لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٣ لە هەرێمەکانی پاراستنی مەدیا شەهید بووە.   - هەندێک دەزگای ڕاگەیاندن و کەناڵی ناوخۆیی هەرێمیش ئەو هەواڵەی میتی تورکیایان بڵاو کردووەتەوە و پاساوی ناڕاستیان بۆ هێناوەتەوە. ئامادەکردنی هاوڵاتی: دەزگای میتی تورکیا هەواڵێکی چەواشەکارانە بڵاو دەکاتەوە گوایە ئەمڕۆ فەرماندەیەکی پژاکی تیرۆر کردووە، لە کاتێکدا ئەو فەرماندەیە ساڵی ڕابردووە شەهید بووە و هەندێک دەزگای ڕاگەیاندن و کەناڵی ناوخۆیی هەرێمیش ئەو هەواڵەی میتی تورکیایان بڵاو کردووەتەوە و پاساوی ناڕاستیان بۆ هێناوەتەوە.     هەڤاڵ مورڤەت گوڵسێڤار کە بە ژیان ناسراوە، لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٣ لە هەرێمەکانی پاراستنی مەدیا شەهید بووە، بەڵام لە هەواڵێکی ناڕاست و چەواشەکاریدا، میدیای فەرمیی تورکیا لە زاری دەزگای هەواڵگریی میتەوە ئەمڕۆ هەواڵی تیرۆرکردنی بڵاو کردووەتەوە گوایە ئەو فەرماندەیەیان لە شارۆچکەی پێنجوێنی پارێزگای سلێمانی شەهید کردووە.

ئەنوار خەفاجی - تائێستاش كەشی سیاسی لە عێراقدا زۆر جار بووەتە هۆی پەراوێزخستنی ئافرەتان. - پێویستە هەمووان كار لەسەر لابردنی ئەو بەربەستانە بكەن كە  رێی لێگرتون تاكو بچنە شوێنی شایستەی خۆیان وەك سەركردە و خاوەن بڕیار. - بەڵام جێبەجێكردنی ئەم بنەمایانە ڕووبەڕووی ئاڵنگاری گەورە دەبنەوە و لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقیش زۆر جار بڕیارەكان لەدەست پیاوەكاندان.   مافناسی عێراقی ئەنوار داود خەفاجی ڕایگەیاند كەشی سیاسی لە عێراق تاكو ئێستاش ڕێگرە لەوەی ئافرەتان ڕۆڵی خۆیان بەباشی بگێڕن. ئەنوار خەفاجی تایبەت بە هاوڵاتی ڕاگەیاند هەرچەندە دەستوری عێراقی لە ساڵی 2005 مافی ئافرەتانی زامنكردووە و پاڵپشتی لە بەشداریكردنی سیاسی و كۆمەڵایەتی كردووە، بەڵام جێبەجێكردنی ئەم بنەمایانە ڕووبەڕووی ئاڵنگاری گەورە دەبنەوە و لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراقیش زۆر جار بڕیارەكان لەدەست پیاوەكاندان. وتیشی: تائێستاش كەشی سیاسی لە عێراقدا زۆر جار بووەتە هۆی پەراوێزخستنی ئافرەتان و هەلی تەواویان نادەنێ‌ بۆ خستنڕووی تواناكانیان. بەپێویستیشی زانی چاو بە یاساكاندا بخشێنرێتەوە بۆ زامنكردنی پتەوكردنی مافی ئافرەتان و یەكسانكردنیان لەگەڵ پیاوان و پێویستە هەمووان كار لەسەر لابردنی ئەو بەربەستانە بكەن كە  رێی لێگرتون تاكو بچنە شوێنی شایستەی خۆیان وەك سەركردە و خاوەن بڕیار.

هاوڵاتی - ڕۆژنامەی نیۆرک تایمز لە زاری چەندبەرپرسێکی ئیقلیمی و ئێرانی بڵاویکردۆتەوە. - ئێران چەندین چەکداری سوپای پازداران و کارمەندانی باڵیۆزخانەکەی لەگەڵ خێزانەکانیان لە سوریا کشاندۆتەوە.   ڕۆژنامەی نیۆرک تایمز لە زاری چەندبەرپرسێکی ئیقلیمی و ئێرانی بڵاویکردۆتەوە ئێران فەرماندە سەربازی و فەرمانبەرانی بۆ هەر یەک لە عێراق و لوبنان کشاندۆتەوە لە نێویاندا گەورە فەرماندەکانی سوپای قودس کە پێشتر هاوکاری سوپای سوریایان کردووە. ئەو رۆژنامەیە دەشڵێت هەر لە چوارچێوەی کشانەوەی هێزەکانی لە سوریا، ئێران چەندین چەکداری سوپای پازداران و کارمەندانی باڵیۆزخانەکەی لەگەڵ خێزانەکانیان لە سوریا کشاندۆتەوە. وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا، ئەمڕۆ شەممە لە ڕاگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە،  وەزارەتەكە داوا لە هاوڵاتیانی ئەمریکی دەکات، دەستبەجێ سوریا بەجێبهێڵن لەکاتێکدا بژاردەی گەشتە بازرگانییەکان لە دیمەشق بەردەستن .

هاوڵاتی - ئەو هاوڵاتیانەی کە مانەوە هەڵدەبژێرن یان ناتوانن بچنە دەرەوە، پێویستە پلانی فریاگوزاری ئامادەبکەن. - هەریەكە لە وڵاتانی ڕوسیا و ئوردنيش داوایان لە هاوڵاتیەكانیان كرد بەپەلە سوریا بەجێبهێڵن.   وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا ئەمڕۆ شەممە داوای لە هاوڵاتیانی وڵاتەكەی لە سوریا دەكات دەستبەجێ و لەڕێگەی گەشتە بازرگانیەكانی دیمەشقەوە ئەو وڵاتە بە جێبهێڵن. وەزارەتەكە لە ڕاگەیەندراوێكدا بڵاویكردەوە،  وەزارەتەكە داوا لە هاوڵاتیانی ئەمریکی دەکات، دەستبەجێ سوریا بەجێبهێڵن لەکاتێکدا بژاردەی گەشتە بازرگانییەکان لە دیمەشق بەردەستن . ئاماژەی بەوەشكرد، "ئەو هاوڵاتیانەی کە مانەوە هەڵدەبژێرن یان ناتوانن بچنە دەرەوە، پێویستە پلانی فریاگوزاری ئامادەبکەن بۆ ڕوبەڕوبونەوەی بارودۆخە سەختەکان و ئامادەبن بۆ مانەوەی درێژخایەن لە شوێنی خۆیاندا ئەگەر پێویست بکات". بەگوێرەی ڕاگەیەندراوەكەی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریكا، پەرەسەندنی پێكدادانی سەربازی لە سوریا ئەگەری هەیە تەواوی ئەو وڵاتە بگرێتەوە و ئەوەش وایكردوە باردۆخی ئەمنی ناسەقامگیر و پێشبینی نەكراوبێت. دوێنێ هەریەكە لە وڵاتانی ڕوسیا و ئوردن داوایان لە هاوڵاتیەكانیان كرد بەپەلە و لە ڕێگەی گەشتە بازرگانیەكانەوە كە لە دیمەشقەوە بەردەستە، سوریا بەجێبهێڵن، هەروەها باڵیۆزخانەی عێراق لە دیمەشق داوای لە هاوڵاتیانی عێراقی خوازیاری گەڕانەوە بۆ وڵاتکرد، پەیوەندی بە باڵیۆزخانەوە بکەن بە مەبەستی تۆمارکردنی ناوەکانیان.

هاوڵاتی  - سوریا ڕوبەڕوی ئەگەری مەترسیداری وەك شەڕی ناوخۆ و دابەشبونی وڵات دەبێتەوە. - چارەنووسی بەشار ئەسەد، سەرۆک كۆماری سوریا نادیارە.   عەباس عێراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران ڕایگەیاند چارەنوسی بەشار ئەسەد سەرۆكی سوریا نادیارە. وەزیری دەرەوەی ئێران لە چاوپێکەوتنێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند،  چارەنووسی بەشار ئەسەد، سەرۆک كۆماری سوریا نادیارە، بەڵام "بەرەی مقاوەمە" بەردەوام دەبێت لە ڕۆڵی خۆی، هاوکات هۆشداریشیدا لەوەی مەترسییەکان لە سوریا بۆ ناوچەکە درێژدەبێتەوە. ئاماژەی بەوەشكرد، "زۆرێک لە ساڵی 2011ەوە چاوەڕوانی ڕوخانی ئەسەد بون، بەڵام ڕوداوەکان سەلماندویانە کە پێشبینییەکان لەم چوارچێوەیەدا پڕن لە مەترسی، لەگەڵ گۆڕانکاریی بەردەوامی دۆخەکە". باسی لەوەشكرد، "سوریا ڕوبەڕوی ئەگەری مەترسیداری وەك شەڕی ناوخۆ و دابەشبونی وڵات ببێتەوە، یان تەواوی ئەو وڵاتە لەلایەن گروپە تیرۆرستیەكانەوە كۆنتڕۆڵ بكرێت، بەڵام هەمو وڵاتانی ناوچەكە لەسەر پاڵپشتی لە یەكگرتوی و سەروەری خاكی سوریا هاوڕان".

هاوڵاتی  - سوریا ڕوبەڕوی ئەگەری مەترسیداری وەك شەڕی ناوخۆ و دابەشبونی وڵات دەبێتەوە. - چارەنووسی بەشار ئەسەد، سەرۆک كۆماری سوریا نادیارە.   عەباس عێراقچی وەزیری دەرەوەی ئێران ڕایگەیاند چارەنوسی بەشار ئەسەد سەرۆكی سوریا نادیارە. وەزیری دەرەوەی ئێران لە چاوپێکەوتنێکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند،  چارەنووسی بەشار ئەسەد، سەرۆک كۆماری سوریا نادیارە، بەڵام "بەرەی مقاوەمە" بەردەوام دەبێت لە ڕۆڵی خۆی، هاوکات هۆشداریشیدا لەوەی مەترسییەکان لە سوریا بۆ ناوچەکە درێژدەبێتەوە. ئاماژەی بەوەشكرد، "زۆرێک لە ساڵی 2011ەوە چاوەڕوانی ڕوخانی ئەسەد بون، بەڵام ڕوداوەکان سەلماندویانە کە پێشبینییەکان لەم چوارچێوەیەدا پڕن لە مەترسی، لەگەڵ گۆڕانکاریی بەردەوامی دۆخەکە". باسی لەوەشكرد، "سوریا ڕوبەڕوی ئەگەری مەترسیداری وەك شەڕی ناوخۆ و دابەشبونی وڵات ببێتەوە، یان تەواوی ئەو وڵاتە لەلایەن گروپە تیرۆرستیەكانەوە كۆنتڕۆڵ بكرێت، بەڵام هەمو وڵاتانی ناوچەكە لەسەر پاڵپشتی لە یەكگرتوی و سەروەری خاكی سوریا هاوڕان".

هاوڵاتی - گرووپە چەكدارەكان گەیشتنە سوەیدای باشوری رۆژهەڵاتی سوریا. - بەهەمان شێوە گەیشتنە دەرعای باشوری ئەو وڵاتە كە دەكەوێتە سەر سنوری نێوان سوریا و ئوردن. - تا ئێستا کۆنترۆڵکردنی ناوەندی شارەکانی حەلەب و حەما وسویدا و درعا و حمسيان  راگەیاندووە و بەردەوام لە پێشڕەویدان.   گرووپە چەکدارەکانی ئۆپۆزیسیۆنی سووریا بەشێکی فراوانی پارێزگەی سوەیدا درعایان لە سوریا کۆنترۆڵکرد. هاوكات لەگەڵ كۆنتڕۆڵكردنی چەندین شار لە باكوری سوریا و گەیشتن بە ناوەڕاستی حمس، گرووپە چەكدارەكان گەیشتنە سوەیدای باشوری رۆژهەڵاتی سوریا، بەهەمان شێوە گەیشتنە دەرعای باشوری ئەو وڵاتە كە دەكەوێتە سەر سنوری نێوان سوریا و ئوردن و كۆنتڕۆڵی بەشێكی گەورەی ئەو پارێزگەیەی كردووە. چەکدارەکانی پارێزگەکە هێزێکیان بە ناوی "بەڕێوەبەریی ئۆپەراسیۆنی باشوور" پێکهێناوە دەستیان بەسەر پارێزگەی سوەیدادا بەتەواوەتی گرتووە. لە 27ی تشرینی دووەمەوە، دەستەی تەحریری شام و هاوپەیمانەکانی لە لایەک، هێرشیان بۆ سەر ناوچەکانی ژێر کۆنترۆڵی حکومەتی سووریا دەستپێکردووە و تا ئێستا کۆنترۆڵکردنی ناوەندی شارەکانی حەلەب و حەما وسویدا و درعا و حمسيان  راگەیاندووە و بەردەوام لە پێشڕەویدان.

نەتەوەیەکگرتووەکان: لە شەڕ و پێکدادانەکانی چەند ڕۆژی ڕابردووی سووریا ٣٧٠ هەزار کەس ئاوارە بوون   ئامادەکردنی هاوڵاتی: وتەبێژی سکرتێری گشتیی نەتەوەیەکگرتووەکان ڕایگەیاند: بەهۆی ئەو شەڕ و پێکدادانەی لە ماوەی چەند ڕۆژی ڕابردوودا سووریای گرتووەتەوە لانیکەم ٣٧٠ هەزار کەس ئاوارەبوون، کە زۆرینەیان ژن و منداڵن.   ئەو لێدوانەی نەتەوەیەکگرتووەکانیش لەکاتێکدایە چەکدارە تووندڕەوەکانی سەر بە تورکیا بوونەتە مایەی هەڕەشە بۆ سەر هاوڵاتیانی کوردی ئەو ناوچانەی لەم چەند ڕۆژەدا کۆنتڕۆڵیان کردوون، سەرباری ئاوارەبوونی ژمارەیەکی زۆریان مەترسیی کۆمەڵکوژیش لە ئارادایە بۆ ئەو هاوڵاتیانەی ماڵ و حاڵی خۆیان جێنەهێشتووە.

بارودۆخی سووریا ناجێگیرە و سەرۆکی سووریاش وڵاتی بەرەو ئێران جێهێشتووە   سوودانی ڕەتی کردووەتەوە سوپای عێراق ڕەوانەی سووریا بکات.   گرووپەکانی بەرەی مقاوەمە لە ئەلبوکەمال داوای ڕێڕەوێکی پارێزراو دەکەن بۆ پاشەکشێکردنیان   ئامادەکردنی هاوڵاتی: ھێزەکانی ئەسەد لە مەیادین و ئەلبوکەمال کشاونەتەوە، ھێزەکانی ئێرانیش سەرقاڵی خۆئامادەکردنن بۆ پاشەکشێ و ھەسەدە جێگەیان دەگرێتەوە.   وەزیری دەرەوەی ئێران داوای لە سوودانی کردووە حکومەتی عێراق بە ھێزی فەرمی بەشداریی لە بەرپەرچدانەوەی ھێرشی گرووپەکانی ئۆپۆزسیۆن بکات، بەڵام سوودانی ڕەتی کردووەتەوە سوپای عێراق ڕەوانەی سووریا بکات. پاش بێئومێدبوونیان گرووپەکانی بەرەی مقاوەمە لە ئەلبوکەمال داوای ڕێڕەوێکی پارێزراو دەکەن بۆ پاشەکشێکردنیان بەرەو عێراق، چونکە ترسیان ھەیە لە کاتی کشانەوەی ھێزەکانیان بکرێنە ئامانجی ھێرشی فڕۆکە جەنگییەکانی ئەمەریکا. ئەو گرووپانە لە ڕابردوودا لە ئەلبوکەمالەوە سەدان ھێرشی مووشەکییان کردوەتە سەر کێڵگە نەوتییەکان و ھێزەکانی ئەمەریکا لە ناوچەکانی ژێردەسەڵاتی ھەسەدە لە دێرەزوور. بەرەی مقاوەمە لە دروشمی ڕووخانی ئەمەریکا و ئیسرائیلەوە ھاتوونەتە سەر پاشەکشێ لە سووریا بەرێگەیەکی پارێزراوە. گرووپەکانی بەرەی مقاوەمە چەندین ساڵە کورد و سوننەی پێ سەرکوت دەکرێت.