.jpeg)
iQ ئاگاداری ئەو دەنگۆ نادروست و بێ بنەمایانەیە کە لە میدیاکاندا بڵاو بوونەتەوە دەربارەی ئێمە. ئەم تۆمەتانە بەهیچ شێوەیەک ڕاست و دروست نین، وە ئێمە ڕێوشوێنی یاسایی دژی کەسانی بەرپرس دەگرینە بەر کە لە پشتی بڵاوکردنەوەی ئەم تۆمەتانەن. کە ئەم بانگەشەیانە بەشێک بن لە هەڵمەتێکی گەورەتر بۆ لەکەدارکردنی ناوبانگی کۆمپانیاکەمان. هاوکات لەگەڵ ئەم تۆمەتانە، ڕووبەڕووی هێرشی ئەلیکترۆنی و مەیدانی بەردەوام دەبینەوە بەڵام خۆشبەختانە هیچیان سەرکەوتوو نەبوون. بۆمان گرنگە ئەم ڕاستیانەی خوارەوە بۆ ڕای گشتی ڕوون بکەینەوە: iQ و هیچ یەکێک لە کۆمپانیاکانی هەرگیز هیچ چالاکییەکی نایاساییان ئەنجامنەداوە، هەروەها iQ یان هیچ یەکێک لە کۆمپانیاکانی حوکم نەدراون بە بەشداریکردن لە چالاکی نایاسایی، سەرەڕای تۆمەتەکانی پێشوو. iQ نە هیچ گرێبەستێکی نوێی واژۆ نەکردووە لەگەڵ حکومەتی فیدراڵی وە نە هیچ بڕە پارەیەکی وەرگرتووە لە حکومەتی فیدراڵ. لە ڕاستیدا، ئێمە پارە دەدەین لە چوارچێوەی شێوازی هاوبەشکردنی داهات. iQ مۆڵەتی وەبەرهێنانی ژێرخانی پێدراوە لە ساڵی 2010 سەبارەت بە گرێبەستی ترانزێت. iQ Networks لەلایەن حکومەتی عێراقەوە نەخراوەتە لیستی رەشەوە، هەروەها هیچ پارەیەک قەرزدار نییە. ئەو دۆکیومێنتەی کە باسی لێدەکرێت (لیستی ڕەشی وەزارەت) هیچ راست و دروست نییە. کاتێک ئەم کەمپەینە پڕ لە زانیاری هەڵەیە، وە بە بەڵگەی ڕاست بەرپەرچ دەدرێتەوە، تۆمەتە بێ بنەماکان زیاتر دەبن و درێژە دەکێشن و ڕوونیشە کە هیچ پەیوەندییان بەیەکەوە نییە. ئەم دەنگۆ بێ بنەمایانە تەنها بەمەبەستی چەواشەکردنی خەڵک و لەکەدارکردنی ناوبانگی iQە لە کاتێکدا iQ و عێراق ئامادەن بۆ بەڕێوەبردنی گۆڕانکاری دیجیتاڵی لە ناوچەکە و لەناوبردنی هەر قۆرخکارییەک. iQ بەردەوامە لە دانانی ستانداردی پیشەسازی لە رێگەی دابینکردنی خێراترین و متمانەپێکراوترین ئینتەرنێت لە هەموو عێراق و بە ئەگەری زۆریشەوە لە ناوچەکەدا. ئێمە پێشوازی دەکەین و ئامادەین بۆ هەموو لێکۆڵینەوەکان لەسەر ئەم تۆمەتانە. ئێمە پابەندین بە پێشکەشکردنی چارەسەری پێشکەوتووی پەیوەندی بۆ بەشداربووانمان و فراوانکردنی توانا دیجیتاڵییەکانی عێراق. iQ پابەندە بە پێشکەشکردنی نایابترین.
ەرۆکی ئەمریکا، نیازی وڵاتەکەی بۆ دەستبەسەرداگرتنی کەرتی غەززە ڕاگەیاند، ئەمەش دوای ماوەیەکی کەم لە پێشنیاری نیشتەجێکردنی دانیشتوانی کەرتی غەززە بۆ هەمیشەیی لە وڵاتانی دیکە. ئێوارەی سێشەممە، بەکاتی واشنتۆن، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا ئەم لێدوانەیدا، لە میانی کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانی هاوبەشدا لەگەڵ بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل، دوابەدوای دانوستانە دووقۆڵییەکان لە کۆشکی سپی. ترەمپ وتی: ئەمریکا کۆنترۆڵی غەززە دەکات، ئێمەش لەوێش ئەرکێک ئەنجام دەدەین. دۆناڵد ترەمپ پێشنیاری کردووە کە دەکرێت خەڵکی فەلەستین لە وڵاتانی دیکە نیشتەجێ بکرێنەوە لە کاتێکدا ئەمریکا دەست بەسەر غەززەدا دەگرێت بۆ لابردنی بۆمبە نەتەقیوەکان و ئاوەدانکردنەوە و گەشەپێدانی ئابوری خاکەکە. ئاماژەی بەوەشکرد، "پلانی گەشەپێدانی ئابووری (لە کەرتەکەدا) دەستپێدەکەین کە ئامانجی دابینکردنی ژمارەیەکی بێسنوور لە هەلی کار و شوێنی نیشتەجێبوونە بۆ دانیشتوانی ناوچەکە". ترەمپ بانگەشەى ئەوەى کرد غەززە "دەتوانێت ببێتە ڕیڤێرای ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست" دوای ئەوەی وڵاتەکەی دەستی بەسەردا گرت و پەرەی پێدا. ترەمپ ئەگەری بڵاوەپێکردنی هێزەکانی ئەمریکا بۆ پاڵپشتیکردن لە ئاوەدانکردنەوەی غەززە بەدوور نەگرت و پێشبینیشی کرد ئەمریکا "خاوەنیەتی درێژخایەن" لە غەززە بگرێتە ئەستۆ. ترەمپ هەروەها بانگەشەی ئەوەی کرد، تاکە هۆکار کە فەلەستینییەکان نایانەوێت بگەڕێنەوە غەززە بەهۆی ئەوەیە کە هیچ بژارەیەکی دیکەیان نییە. هەروەها غەززەی وەکو ناوچەیەکی وێرانە ناوبرد. دۆناڵد ترەمپ لە کۆنفرانسە رۆژنامەوانیەکەیدا وتی، سعودیە داوای لێنەکردووە کە دەوڵەتی فەلەستین دابمەزرێنن. هەروەها پێشنیازی ئەوە دەکات خەڵکی غەززە بۆ شەش ناوچەی دیکە بگوازرێنەوە. ترەمپ باسی لەوە کرد کە پێویستە خەڵکی غەززە لە میسر و ئوردن جێگیر بکرێن. ئەمە سەرەڕای ئەوەی سەرۆکانی ئەو دوو وڵاتە قسەیەکی جیاوازیان کردووە لەوبارەیەوە. سەرۆکی ئەمریکا گوتی، وڵاتانی دیکەش ئامادەن خەڵکی غەززە وەربگرن، بەڵام ناوی وڵاتەکانی نەهێنا. دۆناڵد ترەمپ ئاماژەی بە چەند وڵاتێک کرد کە زۆر دەوڵەمەندن و ئامادەن بە پارەکانیان هاوکاریی خەڵکی غەززە بکەن کە لە شوێنی دیکە جێگیر ببن لە چوارچێوەیەکی دیکەدا ترەمپ ئاماژەی بەوەدا کە سەردانی ئیسرائیل، غەززە، سعودیە و شوێنەکانی دیکەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەکات.
دۆناڵد ترەمپ واژۆی لەسەر یاداشتێکی سەرۆکایەتی کرد تاوەکو ئەمریکا سیاسەتێکی تووند بەرامبەر بە ئێران بگرێتەبەر بۆ ئەوەی رێگەی لێبگرێت ببێتە خاوەنی چەکی ئەتۆمی. رۆژی سێ شەممە، 4ـی شوباتی 2025، دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا دوای ئەوەی ژمارەیەک فەرمانی سەرۆکایەتی واژۆ کرد، قسەی بۆ رۆژنامەنوسان کرد. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا رۆژى سێشەممە فەرمانێکى واژۆکرد کە ڕێگری لە ئێران دەکات ببێتە خاوەنى چەکی ئەتۆمی، لەگەڵ ئەوەشدا هیواى خواست ناچارنەبن یاداشتەکە دژى تاران بەکاربهێنن و لەجیاتى ئەوە بتوانن لەگەڵ ئەو وڵاتە بگەنە رێککەوتن، هاوکات لەگەڵ ئەوەشدا جەختیکردەوە گفتوگۆ لەگەڵ دەسەڵاتدارانى تاران ئەنجام دەدات لەو بارەیەوە. بەگوێرەی ئەو یاداشتەی کە ترەمپ بۆ گوشارکردنە سەر ئێران واژۆی کردووە، هەموو فەرمانگەکانی حکومەتی ئەمریکا دەبێت سزای نوێ بۆ سەر ئێران دابڕێژن. ترەمپ پەشیمانی لەبارەی گرتنەبەری رێکارەکان بەرامبەر بە ئێران نواند، وتی، "ئەمە یەکێکە لەو شتانەی کە لێی دوودڵم. هەموو کەس دەیانەوێت من ئەوە واژۆ بکەم، من واژۆیان دەکەم زۆر تووند دەبێت بۆ ئێران." سەرۆکی ئەمەریکا هەرچەندە جەختیکردەوە کە لەگەڵ هاوتا ئێرانیەکەی مەسعوود پزیشکیان گفتوگۆ و دانوستان دەکات، ئاماژەى بەوەشکرد، ئێران ناتوانێت خاوەنی چەکی ئەتۆمی بێت و ئەمەریکا مافی خۆیەتی ڕێگری لە فرۆشتنی نەوتی ئێران بە وڵاتانی دیکە بکات. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا، لە ماوەی خولی یەکەمیی سەرۆکایەتیدا، سیاسەتی "ئەوپەڕی فشاری" دژی ئێران جێبەجێکرد و ساڵى 2018 تاک لایەنە لە رێککەوتنی ئەتۆمی کشایەوە، دوابەدوای ئەوەش سزای قورسی ئابووری بەسەر ئێراندا سەپاند. پرسیاری ئەوە لە ترەمپ کرا، ئایا ئێران چەند لە بەدەستهێنانی چەکی ئەتۆمی نزیکە؟ لە وەڵامدا وتی: ئەوان زۆر زۆر نزیکن. لەبارەی هەڕەشەکانی ئێران بۆ سەر خۆی و ئەگەری هەوڵی کوشتنی پرسیار لە ترەمپ کرا، ئەویش لە وەڵامدا گوتی، "ئەوان ئەو شتەیان نەکردووە و شتێکی زۆر خراپە ئەگەر ئەوە بکەن، ئەگەر ئەوان ئەوە بکەن، دەسڕێنەوە، هیچ شتێک نامێنێت. هەروەها نابێت توانای ئەوەیان هەبێت. هەفتەى رابردوو عەلى خامنەیی رابەرى باڵاى ئێران و مەسعود پزیشکیان سەرۆکى ئەو وڵاتە رێککەوتن لەسەر هەڵکردنى گڵۆپى سەوز بۆ گفتوگۆ لەگەڵ ئیدارەى دۆناڵد ترەمپ بەمەبەستى گەیشتن بە رێککەوتن لەسەر بەرنامەى ئەتۆمی.
لەسەر بانگهێشتی سەرۆکی ئەمریکا ترەمپ سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل نەتەنیاهۆ گەیشتە واشنتۆن و بڕیارە سبەینێ سێ شەممە کۆببنەوە. نوێنەری هەمیشەیی ئیسرائیل لە نەتەوە یەکگرتووەکان، دانی دانۆن دیمەنی پێشوازی کردنی لە ناتانیاهو و بەرپرسانی دیکە لە بنکەی هێزەکانی ئاسمانیی ئاندریوس لە ماریلاند بڵاوکردەوە. دانۆن ڕایگەیاند "خۆشحاڵم بە پێشوازی کردن لە سەرۆکوەزیران ناتانیاهو کە سەردانی واشنتۆنی کردووە بەمەبەستی کۆبوونەوە لەگەڵ سەرۆک ترەمپ. ئەمە کۆبوونەوەیەکی گرنگە کە هاوپەیمانی قووڵی نێوان هەردوو وڵات قووڵتر دەکاتەوە و هاریکارییمان زیاد دەکات". پێشبینی دەکرێت ئەمڕۆ ناتانیاهو لەگەڵ ستیڤ ویتکۆڵف، نوێنەری تایبەتی دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا کۆببێتەوە و ڕۆژی سێشەممەش لە کۆشکی سپی لەگەڵ ترەمپ کۆببێتەوە. چاوەڕوان دەکرێت بابەتی سەرەکی کۆبوونەوەکەی ناتانیاهو و ترەمپ غەززە، دیلەکان و ئێران بێت. پێش بەڕێکەوتنی بۆ واشنتۆن، ناتانیاهو بانگەشەی ئەوەی کردبوو کە بەو هێرشانەی دژ بە حەماس و حزبوڵڵا ئەنجامیانداون ڕووخساری ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستیان گۆڕیوە و، بەو بڕیارانەش سەرلەنوێ نەخشەکەیان کێشاوەتەوە. وتبووشی: "پێموایە بە کارکردن لەگەڵ سەرۆک ترەمپ لە نزیکەوە، دەتوانین نەخشەکە سەرلەنوێ بە باشتر بکێشینەوە".
دیوانى شاهانەی ئوردن ڕایگەیاند، شا عەبدوڵڵای دووەم ڕۆژی سێشەممەى داهاتووتر لە کۆشکی سپی چاوی بە دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا دەکەوێت. ئێوارەى ئەمڕۆ ڕۆژی یەکشەممە، لە بەیاننامەیەکدا دیوانى شاهانەى ئوردن لە تۆڕى کۆمەڵایەتى ئێکس ڕایگەیاند: شا عەبدوڵڵای دووەم لە کۆشکی سپی ڕۆژی سێشەممە ١١ی شوباتی ٢٠٢٥ لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکا کۆدەبێتەوە، ئەمەش دوای ئەوەی هەفتەی ڕابردوو نامەیەکی بانگهێشتنامەی لەلایەن سەرۆکى ئەمریکاوە پێگەیشت”. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە لێدوانێکی ڕۆژنامەوانیدا هەفتەی ڕابردوو ڕایگەیاند، “پێویستە ئوردن و میسر هأولاتیانى زیاترى فەلەستینی لە غەززە وەربگرن، کە هێرشە سەربازییەکەی ئیسرائیل دۆخێکی مرۆیی ترسناکی لێکەوتووەتەوە و دەیان هەزار کەسی کوشتووە. ترەمپ ڕایگەیاند، ڕۆژی شەممە لەگەڵ شا عەبدوڵڵای دووەم شای ئوردن قسەی کردووە و پێی وتووە "پێویستە وڵاتەکەی ئوردن زیاتر خەڵکی غەززی وەربگرێت". ترەمپ لە درێژەی قسەکانیدا وتی: ئێمە باس لە ملیۆن و نیوێک دەکەین، هەموو ناوچەى غەززە چۆڵ دەکەین. لای خۆیەوە ئەیمەن سەفدی وەزیری دەرەوەی ئوردن ڕۆژی یەکشەممە دووپاتی کردەوە کە وڵاتەکەی پێشنیاری دۆناڵد ترەمپ سەرۆکی ئەمریکای بۆ گواستنەوەی دانیشتوانی غەززە بۆ شانشینی غەززە ڕەتکردەوە. سەفدی لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا وتی: چارەسەری پرسی فەلەستین لە فەلەستینە، ئوردن بۆ ئوردنییەکان و فەلەستین بۆ فەلەستینییەکانە. بڕیارە سبەی دووشەممە بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆکوەزیرانی ئیسرائیل گەشت بۆ واشنتۆن بکات و ڕۆژی سێشەممەش دەبێتە یەکەم بەرپرسی بیانی لە دوای دەستبەکاربوونی دۆناڵد ترەمپ لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ کۆببێتەوە.
ــ 25% باج بەسەر ئەو بەرهەمانەدا دەسەپێنێت کە لە کەنەداو مەکسیکەوە هاوردە دەکرێن ــ تاوەکو ئەو کاتەی هەردوو وڵات کاردەکەن بۆ بەرەنگاربوونەوەی بازرگانی بە ماددە هۆشبەرەکان و کۆچبەران. وڵاتانى چین و کەنەدا، هەرەشە لەئەمریکا دەکەن و دژایەتیی خۆیان ڕاگەیاند بۆ بڕیارانەى دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا ڕاگەیاند کە وتویەتى باجى گومرگیی زیاتر بەسەر چین و مەکسیک و کەنەدا دەسەپێنێت. ترەمپ ڕایگەیاندووە لە رۆژى سێ شەممەوە، 25%ـی باج بەسەر ئەو بەرهەمانەدا دەسەپێنێت کە لە کەنەدا و مەکسیکەوە هاوردە دەکرێن، لەگەڵ باجی 10% لەسەر سەرچاوەکانی وزەی کەنەدا، تاوەکو ئەو کاتەی هەردوو وڵات لەگەڵ ئەمریکا کاردەکەن بۆ بەرەنگاربوونەوەی بازرگانی بە ماددە هۆشبەرەکان و کۆچبەران. کۆشکی سپی ئاماژەی بەوەشکردووە، کاڵاکان لە چینەوە 10% باجیان دەخرێتەسەر، ئەمە جگە لە باجەکانی ئێستا. لای خۆیەوە جەستن ترودۆ، سەرۆکوەزیرانی کەنەدا، لە وتارێکی بە وشەی تونددا، ڕایگەیاند کە کەنەدا باجی گومرگی بەسەر بەرهەمە ئەمریکییەکان دەسەپێنێت وەک وەڵامێک بۆ ئەو بەرهەمانەی کە پێشتر ترەمپ ڕایگەیاندبوو. ترۆدۆ وتى: ئێمەش بەرێژەی 25% باج بەسەر کەلوپەلی ئەمریکادا دەسەپێنین، لەڕۆژى سێ شەممەوە جێبەجێى دەکەین. سەرۆکوەزیرانی کەنەدا ئەوەشى وت: یەکەم کۆمەڵەی باج بە بەهای زیاتر لە 20 ملیار دۆلاری ئەمریکی لەسەر کەلوپەلی واشنتن دەبێت، کۆمەڵەی دووەمیش بە بەهای 86 ملیار دۆلار دەبێت و لە ماوەی سێ هەفتەدا جێبەجێدەکرێت. لاى خۆشیانەوە وەزارەتی بازرگانیی چین لە راگەیەندراوێکدا وتى، "رێوشوێنی بەرپەرچدانەوەی هاوشێوە بۆ پاراستنی مافەکانمان و بەرژەوەندییەکانمان دەگرینەبەر". راشیگەیاند، چین قایل نییە و بەتوندی دژی بڕیارەکەیە، لە رێکخراوی بازرگانیی جیهانی سکاڵا لە دژی واشنتن تۆمار دەکات. کەنەدا و مەکسیک و چین، پێکەوە زیاتر لە 40%ـی هاوردەکردنی ئەمریکا پێکدەهێنن.
کەسایەتی بەناوبانگ و پاشاى تیک تۆک خابی لەیم، وەک نوێترین باڵیۆزی نیازپاکی یونیسێف لە سەنیگال دەستنیشانکرا. دوای سەردانێکی چوار ڕۆژە بۆ سەنیگال کە لەم ماوەیەدا لەگەڵ منداڵان و گەنجان کۆبووەوە کە سەرکردایەتی گۆڕانکاری ئەرێنی دەکەن لە کۆمەڵگاکانیاندا. لام دواى هەڵبژاردنى بۆ ئەو پۆستە، وتی: شانازییەکی ڕاستەقینە کە وەک باڵیۆزی نیازپاکی یونیسێف دەستنیشانکرام و بەشێک بم لە ڕێکخراوێک کە گرنگى بە مافەکانی منداڵان دەدات لە پێش هەموو شتێکەوە، دەزانم کە هەموو منداڵان دەتوانن گەشە بکەن کاتێک شوێن و دەرفەتیان پێدەدرێت. لە سەردانەکەیدا بۆ سەنیگال، لام لە پەناگەیەکی شاری داکار چاوی بە منداڵانی سەر شەقامەکان کەوتووە، لەوێ وەرزشی لەگەڵدا کردووە و چیرۆکەکانى بیستووە کە چەندیان لە توندوتیژی و دەستدرێژی ڕزگاریان بووە. هەروەها سەردانی قوتابخانەیەکی کردوە منداڵانی خاوەن پێداویستی تایبەت دەستیان بە تەکنەلۆژیای یارمەتیدەر دەگات بۆ فێربوون و گەشەکردن، لامیش لەگەڵ منداڵانی نابینا یاری تۆپی پێی کردووە. خابی لەیم، سەنگالی-ئیتاڵی تەمەن ٢٤ ساڵ، لە کاتی بڵاوبوونەوەی ڤایرۆسی کۆرۆنادا لە سۆشیال میدیا دەستی بە گەشتەکەی کرد. لەو کاتەدا لە کارگەیەک لە ئیتاڵیا کاری دەکرد، بەڵام بەهۆی کاریگەرییەکانی ڤایرۆسەکە کارەکەی لەدەستدا. لە ساڵی ٢٠٢٠ دەستیکرد بە بڵاوکردنەوەی ڤیدیۆی سادە لە تیک تۆک، بە خێرایی بەناوبانگ بوو بە ڤیدیۆکانی کە تێیدا بە بێدەنگی و گاڵتەجاڕی گاڵتە بە "هاکەکانی ژیان" دەکات و کێشەکانی خەڵک بە شێوەیەکی سادە چارەسەر دەکات. ناوبانگی خابی لەیم سنوورەکانی لە ئەپی تیک تۆکدا بەزاندووە، بەو پێیەی بووەتە ڕوخساری چەند براندێکی بەناوبانگ.
ئەمەریکا داوا لە ئۆکرانیا دەکات بەتایبەتی دوای ئەوەی لەگەڵ ڕووسیا ئاگربەستی کرد، هەڵبژاردنی پەرلەمانی و سەرۆکایەتی ئەنجام بدات. کیت کێڵاگ، نێردەی تایبەتی سەرۆکی ئەمەریکا بۆ ئۆکرانیا و ڕووسیا بە ئاژانسی ڕۆیتەرزی ڕاگەیاندووە زۆربەی وڵاتانی دیموکرات لە کاتی شەڕدا هەڵبژاردن ئەنجام دەدەن. نوێنەری تایبەتی ترەمپ بۆ ئۆکرانیاو ڕووسیا لە چاوپێککەوتنێکدا وتی هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی و پەرلەمانی ئۆکرانیا کە لە ماوەی جەنگەکەدا لەگەڵ ڕووسیادا دواخرابوون دەبێت " ئەنجام بدرێن." کێڵاگ وتی: زۆربەی وڵاتانی دیموکرات لە کاتێکدا کە لە جەنگدا بوون هەڵبژاردنییان ئەنجام داوە. پێم وایە ئەوە گرنگە کە ئەوانیش هەڵبژاردن بکەن. پێم وایە ئەوە باشە بۆ دیموکراسی. ئەوە جوانی دیموکراسییەکی پتەوە." ترامپ و کێڵاگ هەردووکییان وتوویانە کە کار لەسەر پلانێک دەکەن بۆ نێوەندگریکردن لە ڕێککەوتنێکدا لە ماوەی چەند مانگی یەکەمی بەڕێوبەرایەتییە نوێیەکەی ئەمەریکادا بۆ کۆتایی هێنان بە جەنگەکەی ناو ئۆکرانیا، کە ڕووسیا لە مانگی دووی ساڵی 2022 دا دەستیپێکرد. دوو کەسی نزیک لە بابەتەکەوە و بەرپرسێکی پێشووی ئەمەریکا کە ئاگاداری پێشنیاری هەڵبژاردنەکەیە وتییان پلانەکەی سەرۆک ترامپ هێشتا کاری لەسەر دەکرێت و هیچ بڕیارێکیش لەو بارەیەوە نەدراوە، بەڵام کیلۆگ و بەرپرسانی دیکەی کۆشکی سپی لەم چەند ڕۆژەی ڕابردوودا باسییان لەوە کردووە فشارییان خستووەتە سەر ئۆکرانیا تاوەکو ڕازی ببێت بە ئەنجامدانی هەڵبژاردنێک لە چوارچێوەی ڕێککەوتنێکی سەرەتایی ئاگربەستدا لەگەڵ ڕووسیادا. دوو کەسەکەی نزیک لە بەڕێوبەرایەتییەکەی ترامپەوە وتییان بەرپرسەکانی سەرۆک ترامپ مشتومڕ لەسەر ئەوە دەکەن کە ئایا سەرەتا هەوڵی ئاگربەستێکی سەرەتایی بدەن پێش ئەوەی هەوڵی ئاگربەستێکی هەمیشەیی بدەن یان نا. ئەگەر هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی لە ئۆکرانیا بەڕێوەبچێت، ئەوا براوەی ئەو هەڵبژاردنە بەرپرس دەبێت لە دانوستانەکان بۆ گەیشتن بە ڕێککەوتنێکی درێژخایەن لەگەڵ ڕووسیادا. خولی یەکەمی سەرۆکایەتییەکەی زێلێنسکی دەبووایە لە ساڵی 2024 دا کۆتایی بهاتایە، بەڵام هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی و پەرلەمان بەپێی یاسای سەربازیی ناکرێت ئەنجام بدرێن، ئۆکرانیا لە مانگی دووی ساڵی 2024 دا ئەو یاسا سەربازییەی سەپاند. دوو بەرپرسی پێشووی ئەمەریکا وتییان واشنتن لە ساڵی 2023 و 2024 دا باسی لە پرسی هەڵبژاردنەکان کردووە لەگەڵ بەرپرسانی باڵای ئۆکرانیادا.
فڕۆکەیەکی بچووکی گواستنەوەی پزیشکی لە باکوری ڕۆژهەڵاتی فیلادلفیا کەوتەخوارەوەو خۆی کێشا بە چەند باڵەخانەیەکدا و بەهۆیەوە چەند ماڵ و ئۆتۆمبێلێک ئاگریان گرت. تۆڕی هەواڵی بى، بى سى بڵاوی کردەوە؛ فڕۆکە فریاگوزارییەکە منداڵێک نەخۆش و پێنج کەسی دیکەی تێدابووە، دوای ماوەیەکی کەم لەدەستپێکردنی گەشتەکەی لە ناوچەیەکی نیشتەجێ بوونی فیلادلفیای ویلایەتی پەنسلڤانیا کەوتوەتە خوارەوە. تیمەکانی فریاکەوتن بەپەلە گەیشتونەتە شوێنی ڕووداوەکە، لە کاتێکدا دانیشتووان شەقامەکانیان قەرەباڵغ کرد کە پڕ بوون لە پاشماوەی ئاگرین و پارچەی فڕۆکەکە. شێرڵ پارکەر، سەرۆکی شارەوانیی فیلادێلفیا لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەڤانیدا رایگەیاند: "چەندین خانوو و ئۆتۆمبێل بەهۆی رووداوەکە زیانیان پێگەیشتووە، بەڵام هیچ زانیارییەکمان لەبارەی ژمارەی قوربانییەکان لەبەردەست نییە." بەشێک لە میدیاکانی ئەمریکا باس لەوە دەکەن، چەند کەسێک لە دەوروبەری رووداوەکە بەهۆی کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە بریندار بوون. روداوی کەوتنەخوارەوەی فڕۆکەکە، دوای دوو رۆژ دێت لە رووداوی پێکدادانی فڕۆکەیەکی بازرگانی و هەلیکۆپتەرێکی سەربازیی لە نزیک واشنتۆنی پایتەخت، کە بەهۆیەوە 60 سەرنشین و 4 کەس لە تیمی فڕۆکەکە و سێ سەربازی ناو هەلیکۆپتەرەکە گیانیان لەدەستدا.
ئيمانوێل ماكرۆن سه‌رۆكى فه‌ره‌نسا ڕایگەیاند، گرنگيى بە پاراستنى مافه‌كانى پێكهاته‌كان له عێراق و سووريا و داكۆكييان له پاراستنى مافه‌كانى كورد له سووريا دەکەینەوە. بەپێى ڕاگەیەندراوێکى سەرۆکایەتى هەرێم، شه‌وى ڕابردوو، پێنجشه‌ممه 2025/1/30 نێچيرڤان بارزانى، سه‌رۆكى هه‌رێمى كوردستان په‌یوه‌ندییه‌کی ته‌له‌فۆنی له ئيمانوێل ماكرۆن سه‌رۆكى فه‌ره‌نساوه پێگه‌یشتووە. تیایدا ده‌ر‌باره‌ى په‌يوه‌ندييه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا، دۆخى عێراق و هه‌رێمى كوردستان، پێشهاته‌كانى سووريا و ڕۆژهه‌ڵاتى ناوه‌ڕاست، بيروڕايان گۆڕييه‌وه. هەر لەڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە، هه‌ردوولا جه‌ختيان له گرنگيى چڕكردنه‌وه‌ى هه‌وڵه‌كان بۆ پاراستنى ئارامى و سه‌قامگيرى له ناوچه‌كه كرده‌وه، هه‌روه‌ها به‌رده‌واميى گفتوگۆى هه‌رێمى كوردستانيان له‌گه‌ڵ حكوومه‌تى فيدراڵى عێراق بۆ چاره‌سه‌ركردنى كێشه‌كانى هه‌ولێر ـ به‌غدا به گرنگ بۆ سه‌قامگيريى عێراق له قه‌ڵه‌م دا. هاوکات ڕاگەیەندراوەکە باس لەوەدەکات لاى خۆيه‌وه ماكرۆن جه‌ختى له به‌رده‌واميى پشتگيريى فه‌ره‌نسا له عێراق و قه‌واره‌ى ده‌ستووريى هه‌رێمى كوردستان كرده‌وه و تيشكى خسته سه‌ر ئه‌وه‌ى كه فه‌ره‌نسا به بايه‌خێكى زۆره‌وه له په‌يوه‌ندييه‌كانى له‌گه‌ڵ عێراق و هه‌رێمى كوردستان ده‌ڕوانێت. هه‌ر له په‌يوه‌ندييه ته‌له‌فۆنييه‌كه‌دا ماكرۆن پيرۆزباييى سه‌ركه‌وتنى هه‌ڵبژاردنى په‌رله‌مانى كوردستانى له‌نێچيرڤان بارزانى كرد، تيشكيان خسته سه‌ر هه‌وڵه‌كانى پێكهێنانى كابينه‌ى نوێى حكوومه‌تى هه‌رێمى كوردستان، هه‌روه‌ها هه‌ردوولا هاوڕا بوون له‌سه‌ر گرنگيى پاراستنى مافه‌كانى پێكهاته‌كان له عێراق و سووريا و داكۆكييان له پاراستنى مافه‌كانى كورد له سووريا كرده‌وه و چه‌ندين بابه‌تى ديكه‌ى جێى بايه‌خى هاوبه‌شيان، تاوتوێ كرد.
دۆناڵد تره‌مپ، سه‌رۆكی ئه‌مریكا له كۆشكی سپی بە ڕۆژنامه‌نوسان ڕایگه‌یاند: هه‌ردو وڵاتی ئوردن و میسر پێشوازی له دانیشتوانی غه‌ززه ده‌كه‌ن و له‌ئێستاشدا بارودۆخی سوریا ناجێگیرە. تره‌مپ وتیشی ئه‌مریكا زۆر كاری بۆ میسر و ئوردن كردوه، ئه‌وانیش ئه‌وه‌ی ئێمه داوامان كردوه ئه‌نجامی ده‌ده‌ن. سه‌باره‌ت به بونی ئه‌مریكاش له سوریا، تره‌مپ ڕه‌تیكرده‌وه هێزه‌كانی ئه‌مریكا بكشێنێته‌وه و جه‌ختی له‌وه كرده‌وه كه واشنتن ده‌ستی به‌و روداوانه‌دا نیه كه له سوریا ڕوده‌ده‌ن، به‌و پێیه‌ی پشێوی له‌و وڵاته‌دا زاڵه، ئێمه‌ش نه‌مانوتوه هێزه‌كانمان له سوریا ده‌كشێنینه‌وه، به‌ڵام بڕیاری پێویستیان له‌باره‌وه ده‌ده‌ین. پێشتر دۆناڵد تره‌مپ، سه‌رۆكی ئه‌مریكا داوای له هه‌ردو وڵاتی ئوردن و میسر كرد كه فه‌ڵه‌ستینیه‌كانی كه‌رتی غه‌ززه وه‌ربگرن، ئه‌مه‌ش ئاماژه‌یه بۆ ئه‌وه‌ی كه ئه‌مه ده‌كرێت چاره‌سه‌رێكی كاتی یان هه‌میشه‌یی بێت. ئه‌م بانگه‌وازه‌ش له‌لایه‌ن ئەو دوو وڵاته‌وه ره‌تكرایه‌وه، چونكه ئه‌وان هه‌نگاوێكی له‌و شێوه‌یه به هه‌ڕه‌شه له ئاسایشی نه‌ته‌وه‌یی و تێكدانی مافی فه‌ڵه‌ستینییه‌كان بۆ دامه‌زراندنی ده‌وڵه‌تی سه‌ربه‌خۆی خۆیان ده‌زانن. پەیوەست بەو بابەتە لەوەڵامى ئەو پێشنیارەى ترەمپ، عەباس عێراقچی، وەزیری دەرەوەی ئێران، لە چاوثیکەوتنێکى ڕۆژنامەوانیدا لەگەڵ ئاژانسی هەواڵی "میهر"ی ئێرانی ئەمرۆ سێشەممە دەڵێت: پێم وایە ئەمە پڕۆژەیە کە زۆرێک لە ڕابردوودا هەوڵیان داوە بەڵام هەموویان شکستیان هێناوە، فەلەستین لە نەخشەی ناوچەکەدا ناسڕدرێتەوەو دەرناکرێن. وەزیرى دەرەوەى ئێران وتیشى: کەواتە پێشنیارەکەم شتێکی ترە لەبری فەلەستینییەکان هەوڵبدەن ئیسرائیلییەکان دەربکەن، بیانبەن بۆ گرینلاند تا بتوانن بە یەک بەرد دوو باڵندە بکوژن. هەم کێشەی گرینلاند و هەم ئیسرائیلییەکان چارەسەر بکەن.
ستیڤ ویتکۆف نوێنەری دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی ئەمریکا لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست ڕایگەیاند، "نزیکە هیچ شتێک لە کەرتی غەززە نەماوەو دووبارە ئاوەدانکردنەوەی کەرتی غەززە ڕەنگە 10 بۆ 15 ساڵ بخایەنێت. دوێنێ چوارشەممە، ستیڤ ویتکۆف نوێنەرى تایبەتی سەرۆکی ئەمریکا بۆ رۆژهەڵاتی نێوەڕاست گەیشتە ئیسرائیل و لەگەڵ نەتەنیاهوو کۆبووەوە. بەرپرسە ئەمریکییەکە بۆ چاودێریکردنی ئاگربەستی غەززە سەردانی ناوچەکەی کردووە. ستیڤ ویتکۆف ئەمرۆ پێنج شەممە لە لێدوانێکدا بە ئاکسیۆسی وتووە، خەڵک دەچنە باکوور بۆ ئەوەی بچنە ماڵەوە و بزانن چی ڕوویداوە و دواتر دەگەڕێنەوە، هیچ شتێک لە غەززە نەماوە جگە لە تەقەمەنی نەتەقیو. ئاگربەستی غەززە لە 19-01-2025 دەستیپێکرد و بڕیارە قۆناخی یەکەمی 42 رۆژ بخایەنێت. هەروەها ئاماژەی بەوەشکرد، "تەنها هەڵمەتەکانى ڕووخاندن و لابردنی داروپەردوو لە غەززە بۆ ماوەی 5 ساڵ بەردەوام دەبێت"، ئاماژەی بەوەشکرد "ئێمە دیدگایەکمان هەبوو بۆ دووبارە ئاوەدانکردنەوەی غەززە لە ماوەی 5 ساڵدا، بەڵام ئەمە مەحاڵە". نوێنەرى تایبەتی سەرۆکی ئەمریکا، زیادی کرد: یارمەتییەکان دەچنە ناو غەززە، وەک ئەوەی پلانی بۆ دانراوە. ناوبراو جەختى لەسەر ئەوەکردەوە، بۆیە چوومە غەززە - بۆ ئەوەی بزانم ڕێککەوتنەکە چۆن جێبەجێ دەکرێت، چونکە ئەمە زۆر گرنگە. ویتکۆف ئاشکرای کرد کە لەگەڵ دۆناڵد ترەمپ باسی بیرۆکەی ئاوارەکردنی فەلەستینییەکانی لە غەززە نەکردووە، ئاماژەی بەوەشکردووە، بەو شتانەی کە لە سەردانەکەیدا بینیویەتی، غەززە "ناتوانرێت کەسى تێدا نیشتەجێ بێت".
.png)
ــ تا ئێستا تەرمی ٢٨ دەرهێنراون، ئێمە یەک خێزانین بەڕاستى لە ماتەمینیداین ــ دواى دەڕۆژ لە دەستبەکاربوونى ئەمە یەکەم ڕووداوی گەورەیە ڕووبدات ــ ترەمپ پرسیاری کرد بۆچی "نەچووە سەرەوە یان خوارەوە، یان نەگەڕاوە؟ سەرۆکی ئەمەریکا، دۆناڵد ترامپ و بەرپرسانی فیدراڵی و ناوخۆیی لە واشنتنی پایتەختی ئەمەریکا رۆژی پێنجشەممە، 30ی مانگی یەک ڕایانگەیاند هیچ کام لە سەرنشینانی ئەو فڕۆکەیەی ئێوارەی چوارشەممە لەگەڵ هێلیکۆپتەرێکی سەربازی لەیەکیاندا، ڕزگاریان نەبووە، تائیستاش ٢٨ تەرم دۆزراونەتەوە. ترامپ رەخنەی توندی لە بەشی کونتڕۆڵکردنی فڕۆکەخانە و کرداری فڕۆکەوانی کۆپتەرەکە گرت، وتی "نازانین چی بووەتە هۆی ئەم کەوتنەخوارەوەیە، بەڵام کۆمەڵێک بۆچوون و بیرۆکەی زۆر بەهێزمان هەیە و کار بۆ ئەوە دەکەین هۆکارەکەی ئاشکرا بکەین." فڕۆکەیەکی هێڵی ئاسمانی ئەمەریکەن ئەیرڵاینز کە 60 سەرنشین و چوار کەسی تیمی فڕۆکەوانی تێدابوو، لەکاتی نیشتنەوەی لە فڕۆکەخانەی نیشتمانی ڕۆناڵد ڕیگان لە نزیک واشنتنی پایتەخت شەوی چوارشەممە لەگەڵ کۆپتەرێکی سەربازیدا لەیەکیاندا و کەوتنە ناو ئاوی ڕووباری پۆتامێکەوە. بەرپرسانی ئەمەریکا ئاماژەیان بەوەکردووە پێدەچێت سەرجەم سەرنشینەکان گیانیان لەدەستدابێت و تا ئێستاش تەرمی ژمارەیەک لە سەرنشینەکانیان لە ڕووباری پۆتامێک دەرهێناوە. بە وتەی بەرپرسان بارودۆخی کەشوهەوا لەبار بووە و تا ئێستا هۆکاری ڕووداوەکە دیاری نەکراوە. لە کۆپتەرەکەدا سێ سەرباز بوون کە گەشتێکی مەشق و ڕاهێنانیان ئەنجامداوە. ڕێکخراوی سکەیتینگی نمایشی ئەمەریکا ڕایگەیاندووە چەند ئەندامێکیان کە بریتین لە وەرزشوانان و ڕاهێنەر و ئەندامانی خێزانەکەیان لەنێو سەرنشینانی فڕۆکەکەدا بوون و دەڵێن "بەهۆی ئەم کارەساتەوە وێران بووین و دڵمان لای خێزانی قوربانییەکانە." لە لایەکی دیکەوە کرێملین و میدیاکانی ڕووسیا ڕایانگەیاند کە ژمارەیەک لە یاریزانانی سکەیتی ڕووسیا کە لە نێویاندا دوو پاڵەوانی جیهانی لە فڕۆکەکەدا بوون. دیمیتری پێسکۆڤ، وتەبێژی کرێملین لە لێدوانێکی ڕۆژنامەوانیدا وتی "بەداخەوە و سەرەخۆشی خۆمان ئاراستەی بنەماڵە و هاوڕێیانیان دەکەین." پۆلیسی واشنتن و دەوروبەری لە سۆشیال میدیادا ڕایگەیاندووە هێزەکانیان ئێوارەی چوارشەممە دەستیان بە لێکۆڵینەوە و ئۆپەراسیۆنی گەڕان و پشکنینەکانیان کردووە. بەپێی زانیارییەکانی پۆلیس چەند دەزگایەک بەشدارن لە ئۆپەراسیۆنی گەڕان و فریاگوزاریدا. نزیکەی 300 کارمەندی فریاگوزاری لە ڕووباری پۆتامێک و ناوچەکانی دەوروبەری دەگەڕێن.قووڵایی ڕووباری پۆتامێک لە شوێنی ڕووداوەکە نزیکەی دوو مەتر و نیوە. جان دانێڵی، بەڕێوەبەری دەزگای ئاگرکوژێنەوە و فریاکەوتنی واشنتن بە ئاماژەدان بە کەشوهەوای سارد و بای بەهێز ڕایگەیاند بارودۆخەکە زۆر سەختە بۆ کارمەندانی فریاگوزاری. ئیدارەی فڕۆکەوانی فیدراڵی ڕایگەیاندووە فڕۆکە نەفەرهەڵگرەکە سەر بە هێڵی ئاسمانی ئەمەریکەن ئەیرڵاینزە و لە ڕێگەی کانساسەوە بەرەو واشنتن هاتووە. پێشتریش دانۆڵد ترامپ سەرۆکی ئەمەریکا لە تۆڕی کۆمەڵایەتی 'ترۆث سوشاڵ' نووسیبووی "چ شەوێکی ترسناکە! گڵۆپی فڕۆکەکە دەدرەوشێتەوە، بۆچی هێلیکۆپتەرەکە بەرەو سەرەوە یان خوارەوە نەجووڵایەوە یان نەگەڕاوەتەوە؟ بۆچی تاوەری کۆنتڕۆڵ بە هەلیکۆپتەرەکەی نەگوتووە چی بکات لەبری ئەوەی بپرسێت ئایا فڕۆکەکەی بینیوە یا نا؟ ئەمە دۆخێکی خراپە کە دەبوو بەری پێبگیرێت، ئەمە باش نییە!." هەروەها پیت هەگسێت وەزیری بەرگری ئەمەریکا دۆخەکەی بە "بەتەواوی کارەساتبار" ناوبرد. لە کاردانەوەیەکی دیکەدا، مایک جانسۆن، سەرۆکی ئەنجومەنی نوێنەرانی ئەمەریکا ڕایگەیاند زۆر بەداخەوە بۆ کارەساتی ترسناکی پێکدادانی ئەو فڕۆکە و هەلیکۆپتەرەکە.
دەقی بەیاننامەکە بە هەردوو زمانی کوردی و عەرەبی: بەڕێز سەرۆکی ئەنجومەنی وەزیرانی عێراق محەمەد شیاع سودانی سڵاوی خواتان لێ بێت. سەرەتای نامەکەمان بە پێشکەشکردنی رێزو پێزانینێکی زۆر بۆ بەڕێزتان دەست پێدەکەین، بۆ هەڵوێستی بەرپرسیارانەتان لە ئیدارەی کاروباری وڵاتداو هەوڵەکانتان بۆ فەراهەمکردنی بەرژەوەندیەکانی گەلی عێراق بە هەموو پێکهاتەکانییەوە. ئەم گوتارەتان ئاڕاستەدەکەین بەناوی کۆمەڵێک لە چالاکی مەدەنی لە هەرێمی کوردستان – عێراقدا، بۆ باسکردنی مەسەلەیەکی گرنگ و بنەڕەتی، کە پەیوەندی بە مافەکانی گەلی کوردستانەوە هەیە لە تورکیاداو هیواکانی ئەم گەلە بۆ مافی چارەی خۆنوسین و مافی فەراهەمکردنی ژیانێکی ئاسودەو دور لە زوڵم و زۆرو چەوساندنەوە، بەجۆرێک کە بگونجێت لەگەڵ ئەو یاساو پەیماننامە نێودەوڵەتیانەدا کە مافی گەلان زامن دەکەن. بۆ چەند سەدەیەک دەچێت کە گەلی کورد لەتورکیادا بەدەستی دەسەڵاتە یەک لەدوای یەکەکاندا روبەڕوی چەوساندنەوەو پەراوێزخستن و کارەسات دەبێتەوە. فەرامۆشکردنێکی بەرنامەرێژکراو بۆ ناسنامەو کلتور، هەڵمەتی سەربازی، پیادەکردنی سیاسەتی پاکتاوکردنی رەگەزی، هەڵمەتی لەناوبردنی بەکۆمەڵ هەروەک ئەوەی لە دێرسيم لە ساڵی ١٩٣٨ دا رویدا، ئەمانە هەمووی سەرەڕای هەوڵەکانیان بۆ لەناوبردنی بزاڤە سیاسی و کۆمەڵایەتیە کوردییەکان. هەموو ئەمانە بەڵگەی ئەو زوڵموزۆرەن کە گەلەکەمان لە کوردستانی تورکیادا روبەڕوی بۆتەوە. لێرەدا دەمانەوێت نیگەرانی قوڵی خۆمان دەربڕین لەسەر هەوڵە جۆراوجۆرانەی دەسەڵاتی تورکیا دەیاندات، لە نێویاندا سەردانەکانی ئەم دواییەی وەزیری دەرەوەیان بۆ فشارخستنەسەر دەوڵەتانی دراوسێ لەنێویاندا عێراق بۆ شەرعیەتدان بەو شەڕەی دژی بزوتنەوەی کوردایەتی لە تورکیادا بەرپایان کردووە، هەرەوا هەوڵەکانیان بۆ ئەوەی پارت و بزوتنەوە کوردیەکان بخەنە ناو لیستی تیرۆری جیهانیەوە. ئێمە بڕوامان وایە کە وەڵامدانەوەی عێراق بۆ ئەم داوایە، بەهیزکردنی هەڵوێستی دەوڵەتی تورکیایەو بەشداریکردێنتی لەو زوڵم و چەوساندنەوەیەی دەرهەق بە مافەکانی پێکهاتەیەکی رەسەنی ناوچەکە دەکرێت. لەسەر بنەمای ئەوانەی لەسەرەوە باسمان کردوون و پاڵپشت بە تێبینیەکانمان لەسەر هەوڵەکانی تورکیا بۆ لایەندارکردنی عێراق و هێنانی بۆ ناو بەرەی خۆی لەم ناکۆکیەدا، داوا لەبەڕێزتان دەکەین کە هەڵوێستێکی دادپەروەرانە وەربگرن پاڵپشت بەو یاسا و پەیماننامە نێودەوڵەتیانەی مافی چارەی خۆنوسینی گەلان دەپارێزن. هەروەها داواکارین کە نەکەونە ژێر فشاری ئەو هەوڵانەی کار بۆ دامرکانەوەی خەباتی گەلێک دەکەن لەپێناوی مافە رەواکانیدا. بە زمانی عەرەبی: إلى/ دولة رئيس مجلس وزراء جمهورية العراق السيد محمد شیاع السوداني المحترم سلام الله عليكم ورحمته وبركاته نستهل هذه الرسالة بتقديم خالص الاحترام والتقدير لدولتکم ولموقفكم المسؤول في إدارة شؤون البلاد والسعي لتحقيق مصلحة الشعب العراقي بكافة مكوناته. نخاطبكم اليوم باسم مجموعة من النشطاء المدنيين في اقليم کوردستان – العراق لطرح قضية هامة وأساسية تمس حقوق شعب كوردستان في تركيا وتطلعه الی تقرير مصيره وحقه في حياة كريمة خالية من الظلم والاستبداد، و ذلک بما یتماشی مع القوانین و الاتفاقات الدولية التي تکفل حقوق الشعوب. منذ قرون، والشعب الكوردي يواجه ممارسات القمع والتهميش والنكبات على أيدي السلطات المتعاقبة في تركيا، التجاهل الممنهج لهويتهم وثقافتهم، والحملات العسكرية، وسیاسة التطهير العرقي وحملات الابادة الجماعية کما حصل في مذبحة دیرسیم عام ١٩٣٨، بالاضافة الی قمع الحركات السياسية والاجتماعية الکوردية ، كل هذە الاحداث تشهد على الظلم الذي تعرض لە شعبنا في کوردستان ترکیا. نود أن نعرب عن قلقنا العميق من المحاولات التي تقوم بها السلطات التركية بشتی الاساليب منها الزیارات التي یقوم بها وزیر خارجیتها، لإضفاء شرعية على محاربتها للحركة الكوردية في تركيا، من خلال الضغط على الدول المجاورة، وبينها العراق، لتصنيف الأحزاب والحركات الكوردية ضمن قوائم الإرهاب العالمي. نؤمن أن استجابة العراق لهذا الطلب سوف تكون مساهمة في تكريس مزيد من الظلم والاضطهاد وتقوية الموقف الذي ينتهك حقوق مكون أصيل من المنطقة، ويتعارض مع الاتفاقات الدولية المتعلقة بحقوق الإنسان وحق تقرير المصير. و بناءا علی ما تم ذکرە اعلاه واستنادا الی ملاحظاتنا حول محاولات ترکیا لاستقطاب العراق الی جانبها في هذا الصراع، نطالب معاليکم باتخاذ موقف عادل یستند الی احترام القوانين والمواثيق الدولية التي تكفل حقوق الشعوب في تقرير مصيرها. کما نرجو عدم الانجرار وراء الضغوط التي تسعى لتقويض نضال شعب يسعى لنيل حقوقه المشروعة. مع كامل التقدير والاحترام، التواقيع: کاوان فرج علي ...ناشط مدني و مستشار مالي صفوت صدقي.....محامي وعضو مجلس مفوضية الانتخابات للمرحلة الانتقالية شونم محمد غريب... مهندسة وناشطة مدنية محمد کريم ... نائب رئیس منتدی اقتصادیی کوردستان و وزير اسبق في حکومة اقليم کوردستان طیب جبار ... مهندس و ناشط مدني – وکيل وزير اسبق في حکومة اقليم کوردستان خبات عبداللە ... کاتب وصحفي گەشە دارا حفيد محامية ونائبة سابقة لبرلمان اقليم کوردستان وعضوة في منظمة ازادبون. د. رازاو محمود فرج ... اکاديمية ونائبة سابقة لبرلمان اقليم کوردستان. تحسین قادر ... وزير اسبق في حکومة اقليم کوردستان وعضو منظمة ازادبون. ئارام جمال...رئیس منظمة المعهد الکوردي للانتخابات شورش امین ... ناشط مدني. بختیار زهدي .... رئیس منظمة اغاثة کوردستان صلاح رشيد ... وزير اسبق في حکومة اقليم کوردستان هومر محمد... کاتب و ناشط مدني د. شێرکۆ محمد امین ... اکادیمي ونائب سابق لبرلمان اقليم کوردستان شوان محمد ... صحفي ابوبکر عمر (ابوبکر هەڵەدنی) ... ناشط سیاسي و نائب سابق لبرلمان اقليم کوردستان. پەروا عەلی... نائبة سابقة لبرلمان اقليـم کوردستان ستارە عارف... کاتبة وصحفية. نهاد القاضي ... ناشط في مجال حقوق الانسان والشعوب د. پروین عارف ... اکاديمية وخبيرة في التأريخ الشفاهي محمود رضا امین ... کاتب و نائب سابق لمجلس الوطني العراقي. جمال جلال علي... موظف متقاعد د. کامران قرداغي ... طبيب استشاري د. ابراهيم احمد صالح ... استاذ جامعي – العلوم السیاسية سردار عبداللە ... کاتب و ناشط سیاسي- نائب اسبق لمجلس الوطني العراقي. د. محسن اديب ... باحث و اکاديمي طارق فاتح حسن... صاحب امتیاز جريدة هاوڵاتی نوزاد مجيد شريف... محامي و ناشط سیاسي فریدون عمر ... موظف حکومي بابکر درەیی ... حقوقي و ناشط سیاسي هەڵویست عبداللە ... ایکوفیمینست - رئیسة منظمة ازادبون (التحرر) بابان جعفر... ناشط مدني عبداللە ملا نوري ... ناشط مدني و نائب سابق لبرلمان اقليم کوردستان. اراس محمد غريب ... موظف متقاعد رحمن غریب ... صحفي سردار قادر علي ... محافظ سابق بالوکالة وناشط سیاسي نیاز عبداللە ... ناشطة و مدافعة عن حقوق الانسان د. شيرکو کرمانج ... باحث و اکاديمي – جامعة کویە د. محمد حسین شوانی ... استاذ جامعي د. بدرخان علي حسن ... طبيب و استاذ جامعي رەوا هەژار ... باحث و اکاديمي – لندن ئاسۆ رحيم ابراهيم ... ناشط سیاسي محمد امين ... ناشط مدني - کرکوک ستار بزینی ... ناشط مدني – سويد ئاراس ابراهيم ... پیشمرگە متقاعد دەشتی سلیمان برزواری ... کاتب عبدالکريم هەڵەدني ... کاتب و صحفي علي کريم حمە علي ... موظف قانوني کنێر عبداللە ... کاتبة یاسين قادر برزنجي ... کاتب و فنان مسرحي بختیار حمە علي هەڵەبجەیی ... فنان تشکيلي (نحات) عادل عثمان ... کاتب ئاسو هاشم ...محامي استشاري ئاریان اکرم احمد ... اعلامي ئاوات غفور مصطفی ... مهندس زراعي شهلا محمد احمد ... ناشطة مدنية سيران عبدللە ... باحثة اجتماعية سوز عبدالقادر بابان ... ناشطة مدنية نسرين حسین صالح ... کاتبة و ناشطة مدنية جیهان محمد صالح ... ناشط مدني علي محمد امین ... کاتب و صحفي ئارام بۆگدی ... اعلامي انور قادر رشيد ... کاتب ابراهیم مجيد فرج ... استاذ جامعي روشن احمد قاسم ... صحفية سمکو صابر شريف ... کاتب و ناشط في مجال جینوساید پروین عزيز سعيد ... ناشطة مدنية حسن حمە امین مارف ... ناشط مدني د. بڕوا رسول احمد ... اکاديمي – جامعة کوية د. چیا علي مصطفی ... استاذ جامعي – کوية عثمان محمد وسو ... موظف متقاعد - کوية عباس قادر عبداللە ... حقوقي – کویە برزان شلال احمد ... استاذ - شاعر وناشط مدني – کوية د. مجيد صالح ... باحث واکاديمي عطا محمود محمد (عطا هەوڵۆیی)... موظف حکومي جبار احمد ... باحث في مجال الابادات الجماعية لقمان حسن ... فنان مسرحي بیستون شهيد جبار ... ناشط مدني شورش خضر توفیق ... ناشت سیاسي لقمان سليم ... فنان غنائي دلسوز شفيق خلف ... ناشطة في مجال حقوق الانسان. بختیار مصطفی قادر ... اعلامي سیروان رشيد ... صحفي فاروق عبداللە عبدالرحمن ... مهندس کارزان فاضل توفيق ... محامي استشاري هونەر توفیق ... کاتب بختیار شەمەیی ... کاتب و مترجم – امستردام، هولندا وریا هادي محمد امین ... متقاعد هیمن احمد حمە امین ... صحفي ئاراس ابراهيم ... صحفي باران گەرمیانی ... صحفي محسن کريم رشيد ... صحفي سۆما خالد ... صحفية ڤانیست مهد ... صحفية گوڵاڵە محمود ... صحفية ارکان محمد ... صحفي بنار هدایت ... صحفي نجاة حسن هادي ... موظفة حکومية عثمان حمە سعيد ... موظف متقاعد سمکو رشيد سيدا ... ناشط مدني بيخال حسين رسول ... معلمة عمر محمد یونس ...موظف متقاعد __________________________________________________________
فڕۆکەیەکی نەفەرهەڵگر کە ٦٤ سەرنشین و تیمی فڕۆکەوانی هەڵگرتبوو، لە واشنتۆن دی سی، لە ناوەڕاستی ئاسماندا لەگەڵ کۆپتەرێکی سوپای ئەمریکا پێکیاندا و کەوتنە ناو ڕووبارێکەوە، تائێستاش تەرمى ١٨ سەرنشین دۆزراوەتەوە. بەڕێوەبەرایەتی فڕۆکەوانی فیدراڵی ئەمەریکا ڕایگەیاند بەرەبەیانى ئەمرۆ پێج شەممە، لەو کاتەی فڕۆکەیەکی کۆمپانیای هێڵی ئاسمانی PSA هەوڵی نیشتنەوەی دابوو لە فڕۆکەخانەی ڕێگن لە نزیک واشنتنی پایتەخت، لەگەڵ هەلیکۆپتەرێکی جۆری بلاک هۆک Sikorsky H-60 لەیەکیانداوە و کەوتوونەتە ناو ئاوی ڕووباری پۆتۆمکەوە Potomac. فڕۆکەکە لە گەشتی ژمارە 5342 بوو و لە شاری ویچیتای ویلایەتی کەنساس هەستابوو بەرەوە واشنتنی پایتەخت و 60 سەرنشینی هەڵگرتبوو لەگەڵ 4 کەسی تیمی فڕۆکەکە. بەپێی زانیاریەکانى کەنألى بی بی سی تا ئێستا هەژدە تەرم لە ڕووباری پۆتۆماکەوە دۆزراونەتەوە کە تیمەکانی گەڕان و فریاگوزاری لە پلەی گەرمی بەستوودا ئاوەکان دەگەڕین. تیمەکانی فریاکەوتن گەیشتوونەتە شوێنی ڕووداوەکە و دەیان ئەنبوڵانس لە چاوەڕوانی گواستنەوەی قوربانییەکانن. پێشبنی دەکرێت ژمارەی قوربانییەکان زۆربن، بەو پێیەی ئاوی ڕووبارەکەش زۆر ساردە و لایەکی بەستوویەتی هێشتا بەتەواوى ژمارەی قوربانییەکان نازانرێت. نزیکەی ٣٠٠ کارمەندی فریاگوزاری سەرقاڵى ڕزگارکردنى سەرنشینەکانن لەگەڵ غەواسەکانی پۆلیس و بەلەمەکان لە ئاوەکەدا دەگەڕێن بۆ ڕزگاربووان لە بارودۆخێکی با و تاریکدا. دۆناڵد ترامپ ڕاگەیاندنێکی لە بارەی ڕووداوەکە بڵاوکردەوە و تیایدا نووسیویەتی، "بە تەواوی لەو ڕووداوە ترسناکە ئاگادارکراوەتەوە کە لە فڕۆکەخانەی نیشتمانی ڕێگن ڕوویداوە. خوای گەورە ڕۆحیان شادبکات." هەروەها وتیشی چاودێری دۆخەکە دەکات و پاشان وردەکاری زیاتر لە بارەیەوە دەدات. سیناتۆر تێد کروز لەسەر پێگەکەی لە ئێکس دەڵێت لە نزیکەوە چاودێری دۆخەکە دەکات لە فڕۆکەخانەی ڕێگن DCA ، هەرچەندە بە تەواوی نازانرێت ژمارەی قوربانییەکان چەندە، بەڵام دەزانین گیان لەدەستدان هەیە. لە پاش ڕووداوەکە فڕۆکەخانەکە ڕایگەیاند، هەموو گەشتەکانی لە فڕۆکەخانەکە ڕاگرت و تیمەکانی فریاکەوتن سەرقاڵی ڕووداوێکی فڕۆکەن. دواتر لە وردەکارییەکان ئاگاداردەکرێنەوە.
