بەریتانیا: فەرمانی دەستگیرکردنی نەتەنیاهوو جێبەجێدەكەین

هاوڵاتی ڕوانگەی سوری بۆ مافەکانی مرۆڤ بڵاویکردەوە كه‌مێك له‌مه‌وبه‌ر ئه‌مریكا به‌ فڕۆكه‌ى بێ فڕۆكه‌وان هێرشى كرده‌سه‌ر11  باره‌گاى گروپه‌ چه‌كدارییه‌كانی سەر بە ئێران له‌ ناوچه‌كانى مه‌یادین و ئه‌لبوكه‌مال سەر بە پارێزگای درێره‌زوور له‌ سووریا و بەرپرسێکی وەزارەتی بەرگریی ئەمریکا- پێنتاگۆنیش دەڵێت، "ئێمە لە پشت هێرشەکانەوە نین". لەگەڵ گەیشتنەوەی تەرمی سێ سەربازە کوژراوەکەی سوپای ئەمریکا بە ویلایەتی دێلاوەر و پێشوازیکردنی جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا لێیان، میدیاكانی سوریا بڵاویانكرده‌وه‌، ئه‌مشه‌و ناوچەکانی ئەلبوکەمال و مەیادین لە پارێزگەی دێرەزور بۆردومان كراون کە ئه‌و ناوچانه‌ به‌وه‌ ناسراوه‌ گروپی چەکداری نزیک لە ئێرانی تێدان. رامی عەبدولرەحمان بەرێوەبەری روانگەی سوریا بۆ مافی مرۆڤ رایگەیاند، وا دەردەکەوێت بۆردومانەکان لەلایەن فڕۆکەی جەنگی ئەمریکییەوە ئەنجامدرابێت، بۆردومانەکانیش ناوچەکانی ئەلبوکەمال و مەیادینی رۆژهەڵاتی سوریای گرتوەتەوە. میدیا جیهانییه‌كانیش ده‌ڵێن كه‌  بۆردومانه‌كان لەلایەن ئەمریکاوە ئەنجامدراوەو ئامانج لێی گروپه‌ چه‌كدارەکانی نزیكن له‌ ئێرانە، هاوکات به‌پێی ئه‌و زانیارییانه‌ی ده‌ست روانگه‌ی سوری كه‌وتوه‌، بۆردومانه‌كه‌ له‌لایه‌ن ئه‌مریكاوه‌ ده‌كرێت و 11 پێگه‌ی گروپه‌ چه‌كداره‌كانی سه‌ربه‌ ئێران له‌ خۆرهه‌ڵاتی سوریا كراونه‌ته‌ ئامانج و خاپوور كراون، له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ش كه‌ هێشتا هیچ لایەنێک بەرپرسیارێتی ئەو بۆردومانەی بە فەرمی لە ئەستۆ نەگرتووە، بەرپرسێکی وەزارەتی بەرگریی ئەمریکاش وتویەتی ، "ئێمە لە پشت ئه‌و گورزانه‌وه‌ نین". بەپێی زانیارییە سەرەتاییەکانیش، لەئەنجامی هێرش و بۆردومانەکان، تائێستا 6 کەس کوژراون و ژماپەیەکی دیکەش برینداربون.  لە ماوەی رابردو بنکەیەکی سەربازی ئەمریکا لە باکوری رۆژهەڵاتی ئوردن بۆردومانکرا و بەهۆیەوە سێ سەربازی ئەمریکی کوژران و 40 سەربازی دیکەش برینداربون. لە دوای ئەو روداوە ئیدارەی ئەمریکا بەڵێنی تۆڵەکردنەوەی دا، لەو بەرەیشەوە لوید ئۆستن وەزیری بەرگری ئەمریکا رایگەیاند، وەڵامدانەوەی ئەمریکا بە چەند ئاستێک و بە چەند جارێک دەبێت.  

هاوڵاتی نوێنەری ئێران لە نەتەوە یەکگرتووەکان رایگەیاند هەرجۆرە هێرشێک بۆ سەر خاکی ئێران، بەرژوەندییەکانی ، لە لایەن ئێرانەوە بە توندی وەڵام ئەدرێتەوە. ئەمیر سەعید ئیرەوانی نوێنەری ئێران لە نەتەوە یەکگرتووەکان رۆژی سێ شەممە ٣٠ی کانوونی دووهەم ئەوەی ڕەتکردەوە  لە لایەن واشنتۆنەوە لە دوو رۆژی رابردوودا هیچ جۆرە پەیامێکیان پێ گەیشتبێت وتی :"  ئاڵووگۆڕی پەیام نەبووە لە نێوانماندا و ئەگەر هەر لایەنێک هێرش بکاتە سەر خاکی ئێران  هاوڵاتیەکانمان لە دەرەوە سنوورەکان، بە توندی وەڵامی ئەدرێتەوە". قسەکانی ئەمیر سەعید دوای ئەوە هات کە کەناڵی ئەلجەزیرە پێشتر لە زاری یەکێک لە بەرپرسانی کۆماری ئیسلامییەوە رایگەیاندبوو، دوا بە دوای هێرشەکەی سەر بنکەیەکی سەربازی ئەمریکا لە رۆژهەڵاتی ئۆردۆن کە کوژرانی ٣ سەربازی ئەمریکی لێکەوتەوە، واشنتۆن لە رێگای وڵاتێکی سێهەمەوە کۆمەڵێک پەیامی بۆ تاران ناردووە. بە پێی ئەم راپۆرتە، ئێران لە وەڵامی ئەمریکادا وتوویەتی، هەرجۆرە هێرشێک بۆ سەر ئێران وەڵامی توندی ئەبێت. ئەمەشلە کاتێکدایە، کە  سێ شەممە ٣٠ کانوونی دووهەم، جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند بڕیاری داوە چۆن وەڵامی ئەو هێرشانە بداتەوە کە بە فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان کراوەتە سەر بنکەیەکیان لە ئۆردۆن. سەرۆکی ئەمریکا بە ئاشکرا رایگەیاند ، کۆماری ئیسلامی بەرپرسە لەم هێرشانە لەبەر ئەوەی چەک و چۆڵیان بۆ دابین ئەکات و پشتیوانیان ئەکات. رۆژی ٢٨ی کانوونی دووهەم ، بە فڕۆکەی بێ فڕۆکەوان هێرش کرایە سەر بنکەیەکی  ئەمریکاییەکان لە رۆژهەڵاتی ئۆردۆن و ٣ سەربازی سوپای ئەمریکا کوژران و لانیکەم ٤٠ کەس بریندار بوون. دوا بە دوای ئەم هێرشە ژمارەیەک لە کۆماریخوازەکان لە کۆنگرە جەختیان لەسەر ئەوە کردەوە ئیدارەی بایدن پێویستی بە توندی وەڵامی ئێران بداتەوە. جۆن کۆرنین، سێناتۆری تەکساس، دوا بە دوای بڵاوبوونەوەی هەواڵی کوژرانی ٣ سەربازی ئەمریکا کە لە لایەن گرووپەکانی سەر بە کۆماری ئیسلامیەوە هێرشیان کرابووە سەر لە تۆڕی کۆمەڵایەتی X نووسی :"تاران بکەن بە ئامانج". لێندسی گراهام، سێناتۆرێکی ناسراوی کۆمارییەکان لەگەڵ ئەوەی رەخنەی لە دەوڵەتی ئەمریکا گرت لە سەر جۆری هەڵسووکەوتی لەگەل کۆماری ئیسلامی، لە تۆڕی کۆمەڵایەتی X  :" بدەن لە ئێران، بە توندی لێی بدەن".  

هاوڵاتی دوای ئەوەی ئێوارەی ئەمڕۆ سێشەممە سەرۆکی ئەمریکا ڕایگەیاند بڕیارمان داوه‌ چۆن وه‌ڵامی هێرشی گرووپه‌ چه‌كداره‌كان بده‌ینەوە بۆ سەر بنکەکانمان لە ئوردن وتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتیمانی ئەمەریكا ئاشكرایكرد،وەڵامدانەوەکە  بەچەند قۆناغێك دەبێت. چەند کاتژمێرێک لەمەوبەر، جۆ بایدن، سەرۆکی ئەمریکا رایگەیاند، بڕیاریانداوە بە چ شێوەیەک وەڵامی هێرشەکانی سەر هێزەکانیان بدەنەوە. وتیشی، "نامانەوێت شەڕ لە رۆژهەڵاتی ناوەڕاست فراوان بکەین". هەر لەم بارەیەشەوە جۆن كێربی، وتەبێژی ئەنجومەنی ئاسایشی نیشتیمانی ئەمەریكا رایگەیاند: دەكرێت وەڵامدانەی هێرشەكەی سەر سەربازەكانمان لە  ئوردن بەچەند قۆناغێك بێت. لێدوانەکانی سەرۆکی ئەمریکا و ئەنجومەنی ئاسایشی ئەو وڵاتە دوای ئەوەهات 28ی ئه‌م مانگه‌  لە ئەنجامی هێرشێکی ئاسمانی کە کرایە سەر بنکەی هێزە ئەمریکییەکان لە باکوری رۆژهەڵاتی ئوردن سێ سەربازی ئەمریکا کوژران و 34 سەربازی دیکەش برینداربون دوای هێرشه‌کەش، گروپێکی میلیشیاکانی سەر بە ئێران بەرپرسیارێتی هێرشەکەی سەر بنکەکەی  ئەمریکای لە ئەستۆ گرت. هاوکات لە ئێستادا ژمارەیەک سیناتۆری کۆمارییەکان له‌ ئه‌نجومه‌نی پیرانی ئه‌مریكا داوای "هێرشی راسته‌وخۆی وڵاته‌كه‌یان بۆسه‌ر ئێران" له‌ جۆو بایدن، سه‌رۆكی ئه‌مریكا كردوه‌ و فشارێکی زۆر بۆسەر ئیدارەکەی بایدن دروست بووە بەتایبەت لەگەڵ نزیکبوونەوەی هەڵبژاردنەکانی سەرۆکی ئەمریکا.

هاوڵاتی  دادگای پاكستان سزای 10 ساڵ زیندانیكردنی بەسەر عیمران خان، سەرۆك وەزیرانی پێشووتری وڵاتەكەیدا سەپاندو تۆمەتباری كرد بەدزەپێكردنی بەڵگەنامە نهێنییەكانی دەوڵەت. ئەمڕۆ سێ شەمە 30ی كانوونی دووەمی 2024، دادگای پاكستان سزای 10 ساڵ زیندانیكردنی بەسەر هەریەك لە عیمران خان، سەرۆك وەزیرانی پێشووترو شا مەحمود قوڕەشی، وەزیری پێشووتری دەرەوەی پاكستاندا سەپاند. ئەو دوو بەرپرسە لەسەر دزەپێكردنی بەڵگەنامە نهێنییەكانی دەوڵەت سزادران، بەتۆمەتی ئەوەی عیمران خان نامەیەكی باڵیۆزی وڵاتەكەی لە واشنتۆن ئاشكراكردووە كە تیایدا باس لەوەكراوە واشنتۆن تێوەگلاوە لە دورخستنەوەی لە پۆستەكەی لەساڵی 2022دا. دوورخستنەوەی عیمران خان لە ژیانی سیاسی لە كاتێكدایە مانگی شوباتی ئەمساڵ ھەڵبژاردنی پەرلەمان لە پاكستان بەڕێوەدەچێت.  

هاوڵاتی  ئەمڕۆ سێشەمە 30ی كانوونی دووەمی 2024، ئاژانسەكانی هەواڵی روسیا رایانگەیاند هێزەكانی بەرگری ئاسمانی روسیا، توانیویانە 21 درونی ئۆكرانی لە ناوچە جیاجیاكانی روسیا بخەنە خوارەوە. هەرلەمبارەیەوە وەزارەتی بەرگری روسیا رایگەیاند "سیستمی بەرگری ئاسمانی سەر بەسوپای روسیا، 21 درۆنی هێرشبەری كە لە ئۆكرانیاوە بەرەو ناوچەكانی روسیا هاویژرا بوون لەنیمچە دورگەی قرم و ناوچەكانی بلیغۆردو بریانسك و كالوغا و تۆلا بخەنە خوارەوە". لە راگەیاندراوەكەی وەزارەتی بەرگری روسیا هاتووە "شەوی رابردوو هێزی بەرگری ئاسمانی روسیا توانی شكست بەهێرشێكی تیرۆریستی رژیمەكەی كێف لە دژی خاكی روسیا بهێنن" . لە راگەیاندراوەكەی وەزارەتی بەرگری روسیا وردەكاری زیاتری هێرشەكە خراوەتەڕوو تێیدا هاتووە "سیستمی بەرگری ئاسمانی توانیوێتی 11 درۆنی بۆمبرێژكراو لەسەر نیمچەدورگەی قرم و 4 درۆنی دیكە لەناوچەی بلیغۆردو 3 درۆن لە ناوچەی بریانسك و لە ناوچەكانی كالوغا و تۆلا، یەكی یەك درۆن بخەنە خوارەوە. جێی ئاماژەیە چەند مانگێكە ئۆكرانیا، بەمەبەستی بە ئامانج گرتنی ژێرخانی سەربازی روسیا  هێرشەكانی بۆ سەر خاكی ئەو وڵاتە چڕكردۆتەوە تا بەو جۆرە فشاری هێرشەكانی روسیا بۆ سەر خۆی كەمتر بكاتەوە.

هاوڵاتی  چارلز برادفۆرد كۆپەری فەرماندەی كەشتیگەلی پێنجەمی هێزی دەریایی ئەمریكا رایگەیاند مووشەك و درۆنە بۆمبڕێژكراوەكانی حوسییەكان لە ماوەی 75 چركەدا ئامانجەكانیان دەپێكن و هێزەكانی تەنها 9 بۆ 15 چركەیان لەبەردەمدایە بۆ خستنە خوارەوەیان. ئەم قسانەی كۆپەر لە میانەی چاوپێكەوتنێكی لەگەڵ كەناڵی "سی بی ئێسی" ئەمریكیدا هات و ناوبراو جەختیشی لەوەكردەوە كە بەئامانج گرتنی پاپۆڕە بازرگانی و ئەمریكییەكان بەمووشەكی بالیستی لە ناوچەكەدا كارێكە كە لەمەوپێش ئەنجام نەدراوە . هەروەها لە چاوپێكەوتنەكەدا كۆپەر ، ئێرانییەكانی بەیارمەتیدانی لۆجیستی و هەواڵگری حوسییەكانی یەمەن بەمەبەستی بەئامانجگرتنی هێزەكانی ئەمریكا  تۆمەتبار كردو وتی  "بێگومان ئێران یارمەتیدەرو پاڵپشتیكەرێكی سەرەكی حوسییەكانی یەمەنە". جێی ئاماژەیە لە ماوەكانی پێشوودا هێزە سەربازییەكانی ئەمریكا و بەریتانیا بەمەبەستی رێگریكردن لە هێرش و پەلاماری چەكدارە حوسییەكان، لەناوچە جیا جیاكانی یەمەن چەند گورزێكی هەوایی و مووشەكییەكان لەو چەكدارانە وەشاند.  لەلایەن خۆیشیانەوە حوسیییەكانی یەمەن رایانگەیاند"ئەم هێرشانە هیچ كاریگەرییەكی ئەوتۆیان بۆ سەر توانا سەربازییەكانیان نییە و لە هێرشەكانیان بۆ سەر پاپۆڕو هێزەكانی ئەمریكا لە دەریای سوور بەردەوام دەبن".  

هاوڵاتی دوای ئەوەی جۆ بایدن سەرۆکی ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا رایگەیاند ، هێرشەکەی سەر بنکەی بورجی 22 لە باکووری رۆژهەڵاتی ئەردەن لەلایەن ملێشیاکانی سەر بە ئێران ئەنجام دراوە  ، دەنگی نارەزایەتی کۆمارییەکانی ناو ئەمریکا تا دێت زیاتر دەبێت و داوای گۆرزێکی سەربازی راستەخۆ بۆ سەر ئێران دەکەن. لە وەلامی ئەو داواکارییانەش ، "ئادەم ئێرلی" وتەبێژی پێشووی وەزارەتی دەرەوەی ئەمریکا وتی :" ئەمە پرسیاری ملیۆن دۆلارییە". ناوبراو لە لێدوانیکیدا بۆ کەناڵی "ئەلعەرەبییە" ، وتی : ئەم داوایە داوایەکی رەوایە ، چونکە لە لایەکەوە گروپی حزبوڵای عیراقی بنکە و بارەگانی ئەمریکا دەکەنە ئامانج و لەلایەکی دیکەوە حوسییەکان چەند جارێک هەوڵییان داوە پاپۆرە ئەمریکییەکان بە ئامانج بگرن و سەرەرای وەڵامەکانی ئەمریکا بەڵام ئەو هێرش و پەلامارانە هێشتا بەردەوامن. هەروەها ناوبراو ئەو پرسیارەشی خستە روو کە ئاخۆ ستراتیژی ئەمریکا لە لێدانی وەکیلەکانی ئێران لە ناوچەکە سەرکەوتوو بووە ؟ "ئیتر کاتی ئەوە هاتووە زەرەروزیانەکانی دوژمن گورچکبر بن و هیڕش بکرێتە سەر ئێران" ئادەم ئیرلی وا دەڵێت. بە بروای ناوبراو تاران کووشتنی وەکیلەکانی لە ناوچەکە بەلاوە گرنگ نییە و رەنگە گەر راستەوخۆ ئێرانییەکان بکرێنە ئامانج بارودۆخەکە بگۆرێت . لەلایەن خۆیەوە لیندسی گراهام سیناتۆری ئەمریکی لەسەر واڵی تایبەتی خۆی لە پیگەی ئەلەکترۆنی "ئێکس" نووسی : هەر ئێستا لە ئێران بدەن، بە بەهێزی هێرشی بکەنەسەر. لەلایەن خۆیەوە ئێران لە رێی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی وڵاتەکەیەوە ، بێ بەری بوونی خۆی لە هەر جۆرە هێرشێک بۆ سەر بنکەی بورجی 22 راگەیاند و ناسر کەنعانی وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران وتی : "  ئەم تۆمەتانە ، تۆمەتی سیاسین و مەبەستی سەرەکی لێیان  سەروژێر کردنی راستییەکانی ناوچەکەیە". جێی ئاماژەیە هێرشەکەی سەر بنکەی بورجی 22 ، بە مەترسیدارترین هێرشی گروپە چەکدارەکانی سەر بە ئێران ئەژمار دەکرێت کە لە ئاکامدا 3 سەربازی ئەمریکی کوژران  و34 سەربازی دیکەش بریندار بوون و چاودێران ترسی فراوان بوونی جەنگی نێوان ئیسرائیل و بزووتنەوەی حەماسییان هەیە کە لە جەنگێکی ناوچەیی بۆ جەنگێکی هەرێمی بەرفراوان کە ئێرانیش بگرێتەوە پەرە بسێنێت.

هاوڵاتی دوابەدوای هێرشەکەی سەر بورجی 22 ی سەر سنووری سوریا و ئەردەن و کوژرانی 3 سەربازی ئەمریکی و برینداربوونی 34 سەربازی دیکە، دۆنالد ترەمپی سەرۆکی پێشووی ئەمریکا و کاندیدی کۆمارییەکان بۆ هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی مانگی نۆڤەمبەری 2024 ، هێرشێکی تووندی کردە سەر جۆ بایدنی سەرۆکی ئێستای ئەمریکا و بە کەسێکی فشەڵ وەسفی کرد. هەروەک چۆن جۆ بایدن ی تۆمەتبار کرد کە جیهانی بەرەو لێواری جەنگی جیهانی سێهەم بردووە . ترەمپ لە درێژەی قسەکانی ئەوەشی ووت : " بە هۆی  بێ هێزی و کەم توانایی جۆ بایدن ئەم هێرشە کراوەتە سەر ئەمریکا و گەر سەیری رابردوو بکەین ئەوا تێدەگەین کە ئێران لە سەردەمی ئیدارەکەی مندا ، ووڵاتێکی بێهێز و کۆنترۆڵکراو بوو و نەیدەتوانی وەک ئێستا پەل بهاویژێت ". هەروەها ترەمپ ، ئیدارەکەی جۆ بایدنی بە بەخشینی ملیارها دۆلار بە تاران تۆمەتبار کرد ، کە لە ئەنجامدا ئێران ئەو پارانەی خستە خزمەت ئەجیندا و بەرنامەکانی خۆی لە رۆژهەڵاتی ناوەراست و گۆمی خوێنی لە ناوچەکەدا هەستاند. " گەر من سەرۆک بوومایە هەرگیز ئەم هێرشە رووینەدەدا و هەر وەک چۆن نە هێرشەکانی حەماس بۆ سەر ئیسرائیل  و نە هێرشەکەی روسیا بۆ سەر ئۆکرانیا روویدەدا،  ئاشتی باڵی بە سەر جیهاندا دەکێشا ". ترەمپ وا دەڵێت. جێی ئاماژەیە لە ئەنجامی هێرشێکی ملیشیاکانی سەر بە ئێران بۆ سەر بنکەی 22 ی سەرسنووری سوریا و ئەردەن ، 3 سەربازی ئەمریکی کوژران و 34 سەربازی دیکەش بریندار بوون ، دوابەدوای هێرشەکەش جۆ بایدن سەرۆکی ئەمریکا و لووید ئۆستۆن وەزیری بەرگری ئەمریکا رایانگەیاند ، بە تووندی وەڵامی  هێرشەکە دەدرێتەوە.

هاوڵاتی ئەمرۆ یەکشەمە ،سەرەرای گرژییەکانی ئەم دواییەی لە گەڵ کۆریای باشوور، کۆریای باکور ژمارەیەک مووشەکی کروزی هەڵدا، کە ئەمەش وای لە سوپای کۆریای باشوور کرد بکەونە حاڵەتی ئامادە باشییەوە. لەمبارەیەوە سەرۆکایەتی ئەرکانی کۆریای باشوور رایگەیاند :" سەرلە بەیانی ئەمرۆ یەکشەممە ، کۆریای باکوور چەند موشەکێکی جۆری کرۆزی لە نزیک ئاوەکانی شاری سیبنۆی کۆریای باکوور هاویشتووە و دەزگاکانی هەواڵگری کۆریای باشوور و ئەمریکا لە ئێستادا خەریکی شیکاری و لێکۆڵینەوەن لەو کارە ". لە لای خۆیەوە دەزگای هەوالی فەرمی کۆریای باکوور رایگەیاند، کە هاویشتنی موشەکەکان بەشێکە لە نوێکردنەوەی سیستمی موشەکی ووڵات و هیچ پەیوەندییەکی بە گرژییەکانی نێوان کۆریای باکوور و باشوورەوە نییە. جێی ئاماژەیە گرژی و ئاڵۆزییەکانی نێوان کۆریای باکوور و باشوور لە ماوەی مانگەکانی رابردوودا گەیشتۆتە لووتکە، بە تایبەتیش دوای ئەوەی هەردوو ووڵات رێکەوتنەکەی ساڵی 2018 ی نێوانیان بە مەبەستی کەمکردنەوەی گرژییەکانی نێوانیان وەلاوە نا. ماوەیەک لەمەوبەریش "کیم جۆنگ ئۆن"ی سەرۆکی کۆریای باکوور لە میانەی سەردانێکیدا بۆ کارگەیەکی درووست کردنی چەک لە وڵاتەکەیدا رایگەیاند ، کۆریای باشوور دوژمنی سەرەکی وڵآتەکەیانە و گەر جەنگ هەڵبگیرسێت لە سەر نەخشەی جیهان دەیسرێتەوە .

هاوڵاتی دوو ناوەندی میدیایی ئەسۆشەیتدپریش و رۆژنامەی نیۆیۆرک تایمز باس لەوە ئەکەن بەرپرسانی ئەمریکا، قەتەر،میسر و ئیسرائیل لە پاریسن بۆ ئەوەی گفتوگۆ بکەن دەربارەی رەشنووسی ئامادەکراوی رێککەوتنامەی راگرتنی ٢ مانگەی جەنگی غەزە، لە بەرامبەر ئازادکردنی ١٠٠ بارمتەی ئیسرائیلییەکان لای حەماس. دوو بەرپرسی باڵای ئەمریکا بە نیۆیۆرک تایمزیان راگەیاندووە ، لایەنە وتووێژکارە ئەمریکاییەکان لەم پەیوەندەدا پێشکەوتنی باش لە وتووێژەکاندا دەبینرێت و لە رێککەوتن نزیک بوونەتەوە. ئەسۆشەیتدپرێش لەمبارەیەوە نووسیویەتی، لە دانیشتنی پاریسدا کە رۆژی یەکشەممە ٢٨ی کانوونی دووهەم بەڕێوە ئەچێت، ڤیلیام برێنز بەرپرسی  CIA ، محەممەد بن عەبدولڕەحمان ئال سانی، سەرۆک وەزیرانی قەتەر، عەباس کەمیل، بەرپرسی بەشی هەواڵگری میسر، داڤید بارنەعا، بەرپرسی مۆساد، ئامادە ئەبن. نیۆیۆرک تایمز نووسیویەتی، وڵاتە نێوانگیرەکان، کە بریتین لە ئەمریکا و میسر و قەتەر، بە تێکەڵکردنی پێشنیارەکانی ئیسرائیل و حەماس لە ١٠ رۆژی رابردوودا، رەشنووسی رێککەوتنێکی قایلکەریان داڕشتووە. ئەو بەرپرسە ئەمەریکییانە کە داوایان لە نیۆیۆرک تایمز کردووە ناویان نەبرێ ئەوەیان ئاشکراکردووە کە هێشتا کۆمەڵێک خاڵی گرنگ هەیە کە لایەنەکان لە سەری ناکۆن، بەڵام ئەوان گەشبینن بەوەی بە رێککەوتننامەی کۆتایی بگەین. ئەم راپۆرتە رۆژێک دوای پەیوەندی تەلەفۆنی جۆ بایدن، سەرۆککۆماری ئەمریکا لەگەڵ رێبەرانی میسر و قەتەر بلاو کرایەوە. لە مانگی تشرینی دووهەمدا و لە کاتی راگرتنی ٧ رۆژەی جەنگدا، حەماس زیاتر لە ١٠٠ بارمتەی ئازد کرد. ئیسرائیل لە بەرمبەردا ٢٤٠ زیندانی فەلەستینی ئازاد کرد. میدیا ئیسرائیلییەکا باس لەوە ئەکەن ١٣٦ بارمتەی ئیسرائیلی لای حەماس و هاوپەیمانەکانی ماون و باس لەوە ئەکەن لانیکەم ٢٢ کەسیان کوژراون.

هاوڵاتی دەزگای ئاسایشی ئۆکرانیا رۆژی شەمە، رایگەیاند کە توانیوێتی گەندەڵییەکی 40 ملیۆن دۆلاری لە کرینی چەک بۆ سوپای ئۆکرانیا کەشف بکات. دەزگای ئاسایشی ئۆکرانیا ئەوەشی ئاشکرا کرد کە لە دوای ڵێکۆڵینەوەیەکی ورد دواجار بۆمان دەرکەوت کە چەند بەرپرسێکی ناو وەزارەتی بەرگری و بەرسەکانی کۆمپانیای "لفیف ئارسنال" بۆ گواستنەوەی چەک ، نزیکەی 1.5 ملیار هێریفنیا لە گرێبەستێکی کرینی تۆپ دزیوە . لەلایەن خۆیەوە وەزارەتی بەرگی ئۆکرانیا ویرای پشتراسکردنەوەی هەواڵەکە ، رایگەیاند ئەم کارە دەنگدانەوەیەکی خراپی لەناو خۆی ووڵات دەبێت ، بە تایبەتیش کە نزیکەی دوو ساڵە ئۆکرانیا خەریکی جەنگە لەگەڵ روسیا . جێی ئاماژەیە چەندین ساڵە کە ئۆکرانیا بەمەبەستی بوون بە ئەندام لە ناتۆدا ، خەریکی بنبڕکردنی گەندەڵییە ، بەڵآم تا ئێستا نەیتوانیوە لەو هەوڵەیدا بەرەپێش چوونێکی بەرچاو بە خۆوە ببینێت .

هاوڵاتی  لەدرێژەی هێرشی حووسییەكان بۆ سەر كەشتییە بارهەڵگرو جەنگییەكان لە دەریای سوور، حووسییەكان بە مووشەك هێرشیانكردە سەر كەشتییەكی جەنگی ئەمریكاییەكان لە دەریای سوور، لە بەرامبەردا ئەمریكاییەكان رایانگەیاند بنكەو شوێنەكانی حووسییەكانیان لە یەمەن كردۆتە ئامانج. فەرماندەیی ناوەندی هێزەكانی ئەمریكا (سێنتكۆم) رایگەیاند "هێزەكانی ئەمریكا بەرەبەیانی ئەمڕۆ شەمە 27ی  كانوونی دووەمی 2024، موشەكێكی دژە كەشتی حووسییەكانیان تەقاندۆتەوە". بە پێی راگەیاندنی سێنتكۆم "ئەم مووشەكە هەڕەشە بوو بۆ سەر كەشتییە بارهەڵگرەكان و كەشتیەكانی هێزەكانی دەریایی ئەمریكا لە ناوچەكە و هێزەكانی ئەمریكا بۆ بەرگری لە خۆیان مووشەكەكەیان تەقاندووە." لە هەمانكاتدا حووسییەكان كە لەلایەن كۆماری ئیسلامی ئێرانەوە پشتیوانی دەكرێن رایانگەیاند"بەرەبەیانی ئەمڕۆ لەلایەن ئەمریكا و بەریتانیاوە دوو هێرشی ئاسمانی كراوەتە سەر بنكەو دامەزراوەكانی حووسییەكان لە یەمەن". بە پێی راپۆرتی رۆیتەرز، تەلەفزیۆنی حوسییەكان ناسراو بە "ئەلمەسیرە" بڵاویكردۆتەوە هێرشی ئاسمانی كراوەتە سەر بەندەر "رەئس عیسا" كە سەرەكیترین شوێنی هەناردەكردنی نەوتی یەمەنە". بەرپرسانی ئەمریكاو بەریتانیا تا ئێستا هیچ لێدوانێكیان لەسەر ئەم هەواڵە نەداوە. رۆژی هەینی نەوتهەڵگرێك لە دەریای سوور لەلایەن حووسییەكانەوە كرایە ئامانج و ئاگر لە كەشتییەكە كەوتەوە. بە پێی راگەیاندنی سێنتكۆم، كەشتی نەوتهەڵگری (مارلین یۆڤاندا) كاتژمێر 7:45خولەكی ئێوارەی هەینی لەلایەن حووسییەكانەوە بەمووشەكی بالستیكی دژە كەشتی كرایە ئامانج.  سێنتكۆم نووسیویەتی "دوای ئەوەی ئەم كەشتییە پەیوەندی پێوەكردوون ، كەشتی جەنگی " یوو ، ئێس، ئێس، كارنی" و كەشتییە جەنگیەكانیتری هاوپەیمانان خۆیان گەیاندۆتە كەشتی ناوبراو بۆ یارمەتیدانی. پێستر، یەحیا سەریع، وتەبێژی حووسییەكان، وێڕای پشتڕاستكردنەوەی هێرشی مووشەكی ئەم گرووپە بۆ سەر كەشتی بارهەلگری مارلین یۆڤاندا، باسی لەوە كرد ئەم كەشتییە، سەر بە بەریتانیایە و نەوتهەڵگرێكی بەریتانی كراوەتە ئامانج. بەڵام ئەوەی هەیە ئەم كەشتییە نەوتهەڵگرە ئاڵای دوورگەكانی مارشاڵی لەسەرەو سەر بە كۆمپانیایەكی نێونەتەوەییە بە ناوی "تافیگۆر". كۆمپانیای ترافیگۆر، ئێوارەی هەینی رایگەیاند كە ئەم كەشتییەیان كراوەتە ئامانج و ئاگری گرتووە. ئەم كۆمپانیایە هەروەها رایگەیاندووە كە كەشتییە سەربازییەكان چوونەتە یارمەتی ئەم كەشتییە بارهەڵگرەوە. هێرشی حووسییەكان كە لە لایەن ئێرانەوە پشتیوانی دەكرێن بۆ سەر ئەو كەشتیانەی لە دەریای سوور و كەنداوی عەدەندا لە هاتووچۆدا لە 19ی نۆڤەمبەرەوە زیاتر بووەو تا ئێستا زیاتر لە 30 جار هێرشیانكردۆتە سەر كەشتییە بارهەلگرو سەربازییەكان لەو ناوچەیە. حوسییەكان رایانگەیاندووە تا ئەوكاتەی ئیسرائیل بەردەوام بێت لەهێرش بۆ سەر غەزە بەردەوامن لە هێرش بۆ سەر كەشتییە بازرگانی و نەوتهەڵگرەكان لەو ناوچەیە.  

هاوڵاتی  وەزارەتی دەرەوەی كۆماری ئیسلامی ئێران رایگەیاند محەمەد مودەسر تیپۆ، باڵیۆز پاكستان لە ئێران گەیشتۆتەوە تاران و باڵیۆزی ئێران بە زووترین كات دەگاتەوە ئیسلام ئاباد. رەسوڵ موسەوی، یاریدەدەری وەزیری دەرەوەی كۆماری ئیسلامی ئێران، رایگەیاند "بەپێی رێككەوتنی وەزیری دەرەوەی دوو وڵات، باڵیۆزەكانی ئێران و پاكستان چالاكییەكانی خۆیان دەستپێدەكەنەوەو دەگەڕێنەوە بۆ شوێنی كارەكانیان". وەزارەتی دەرەوەی پاكستانیش رۆژی چوارشەممە 17 كانوونی دووەم رۆژێك دوای بۆردومانە موشەكییەكەی سوپای پاسداران بۆ سەر وڵاتەكەی، هەڵوێستی توندی گرت و باڵیۆزی خۆی لە تاران بانگكردەوەو رایگەیاند لە ئێستادا باڵیۆزی ئێران بۆی نییە بگەڕێتەوە بۆ ئیسلام ئاباد. هاوكات باڵیۆزی كۆماری ئیسلام كە لە ئێران بوو، نەگەڕایەوە بۆ پاكستان. رۆژی سێ شەممە 16ی كانوونی دووەم، سوپای پاسداران هێرشی موشەكی كردە سەر  چەند شوێنێك لە پاكستان و رایگەیاند بنكەكانی سوپای عەدلی بۆردومانكردووەو لە ناوی بردوون، هەروەها سوپای عەدل و وەزارەتی دەرەوەی پاكستانیش رایانگەیاند دوو منداڵ بەهۆی بۆردومانەكەی ئێرانەوە كوژراون. لە وەڵامدا پاكستان ناوچە سنوورییەكانی ئێران لە شاری سەراوان لە پارێزگای سیستان و بەلووچستانی بۆردومانكردو بەپێی وتەی بەرپرسانی ئێرانی 10 كەس كە چواریان منداڵ بوون لە هێرشەكاندا كوژراون. رۆژی یەكشەمە 20ی كانوونی دووەم، بەڕێوەبەرایەتی خەبات دژی تیرۆریزمی پاكستان رایگەیاند پیاوێكیان دەستگیركردووە كە كاری بۆ ئیتلاعاتی ئێران كردووە.

هاوڵاتی  بەرپرسێكی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا رەتیدەكاتەوە وڵاتەكەی بەنیازبێت هێزەكانی لەعێراق و سوریا بكشێنێتەوە. بەرپرسێكی وەزارەتی بەرگری ئەمریكا (پنتاگۆن) لە لێدوانێكیدا بۆ كەناڵی سكای نیوز عەرەبی، سەرجەم ئەو هەواڵانەی رەتكردەوە كە باس لە پلانێكی ئەمریكی دەكەن بەمەبەستی كەمكردنەوەی هێزەكانیان لە عیراق و سوریا.  قسەكانی ئەم بەرپرسە ئەمریكییە دوا بەدوای راپۆرتێكی گۆڤاری (فۆرین پۆلیسی) دێت كە بە پشتبەستن بە چەند سەرچاوەیەكی ناو وەزارەتی بەرگری و دەرەوەی ئەمریكا، بڵاویكردەوە كە بەرپرسەكانی ئەمریكا سەرقاڵی تاووتوێكردنی كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكان لە سوریا . گۆڤارەكە ئەوەشی ئاشكرا كردووە "ئەگەر بێت و ئەمریكا لە سوریا بكشێتەوە ئەوە كاریگەرییەكی نەرێنی لە سەر هەژمونی ئەمریكا و هاوپەیمانەكانی دەبێت لە ناوچەكەداو كشانەوەی هێزەكانی ئەمریكا دیارییەكی نایابە بۆ رێكخراوی تیرۆریستی داعش". دوابەدوای هەڵگیرسانی جەنگی غەزە لە نێوان بزووتنەوەی حەماس و سوپای ئیسرائیل، هێرشی بالەكانی سەر بەئێران بۆ سەر هێزەكانی هاوپەیمانان بەسەركردایەتی ئەمریكا چڕتر بووەو ماوە ماوە بە موشەك و درۆنی بۆمبرێژكراو پەلاماری ئەوهێزانە دەدەن . جێی ئاماژەیە 900 سەربازی ئەمریكی لە ناوچەكانی سوریاو بەتایبەتیش لە ناوچەكانی باكووری رۆژهەڵاتی ئەو وڵاتە بڵاوكراونەتەوەو بە هەماهەنگی لەگەڵ هێزەكانی سوریای سوریای دیموكرات لە دژی داعش دەجەنگن.

هاوڵاتی  رێكخراوی هاوپەیمانی ئەتلانتیكی باكوور (ناتۆ) بە بەشداری 90 هەزار سەرباز گەورەترین مانۆڕی سەربازی خۆی لە دوای جەنگی ساردەوە تا ئێستا دەستپێكرد. لەم مانۆڕە سەربازییەی ناتۆدا كە ئەمڕۆ پێنج شەمە 25ی كانوونی دووەمی 2025 بەناوی (بەرگری شێلگیرانە 2024) دەستیپێكرد، زیاتر لە 90 هەزار هێزی سەربازی ئەندامانی ناتۆ بەشدارن تێیدا.  مانۆڕەكە بەمەبەستی خۆئامادەكردنی وڵاتانی رۆژئاوایی لە بەرامبەر هێرشەكانی رووسیا كە پلانی بۆ داڕێژراوە. جەنەراڵ كریستۆفەر كاولی، فەرماندەی باڵای هێزە هاوپەیمانەكانی ناتۆ لە ئەورووپا رایگەیاند "بەرەی ناتۆ هێزی خۆی بۆ ئامادەبوون لە ناوچەی یۆرۆ-ئەتلانتیك لەڕێگای جووڵەی بان ئەتلانتیكی هێزەكان لە ئەمریكای باكوورەوە نمایش دەكات". ئەو جەنەراڵە ئەوەشی خستوەتەڕوو "مانۆڕەكە پیشاندانی ئاشكرای یەكگرتوویی، هێزو ئیرادەی ئێمەیە بۆ بەرگری لە یەكتر، بەهاكانمان". مانۆڕی (بەرگری شێلگیرانە 2024) بە بەشداری 31 وڵاتی ئەندامی ناتۆ بۆ وەستانەوە دژی هەر هەڕەشەیەكی رووسیا پلانی بۆ دانراوە. ئەم مانۆڕە لە كۆمەڵێك مانۆڕی بچووكتر پێكدێت كە لە ئەمریكای باكوورەوە تا سنوورەكانی رووسیا دەگرێتەوە. بە پێی راپۆرتەكان، 50 كەشتی جەنگی، 80 فڕۆكەی جەنگی و زیاتر لە هەزارو 100 تانك بەشدارن تێیدا. مانۆڕی "بەرگری شێلگیرانە 2024) گەورەترین مانۆڕێكە كە دوای مانۆڕی (رێفۆرجێر) لە ساڵی 1988 بەڕێوە دەچێت، لە مانۆڕی رێفۆرجێردا 125 هەزار سەرباز بەشدار بوون. ئەم مانۆڕە لە دۆخێكدا بەڕێوە دەچێت كە رووسیا بە هێرشكردنە سەر ئۆكراین بەشێك لە خاكی ئەم وڵاتەی داگیركردووە. ئێلكساندر گرۆشكۆ، جێگری وەزیری دەرەوەی رووسیا لەم بارەوە وتویەتی"بەرفراوانبوونی مانۆڕی نوێی ناتۆ دەرخەری گەڕانەوەیە بۆ سەردەمی جەنگی سارد".