كۆمەڵ: سورین لەسەر بڕیاری بایكۆتكردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی كوردستان

دروستکردنی یەکەی نیشتەجێبون و خانو لە پایتەختی ئێران بۆ کەمترین ئاستی 23 ساڵی رابردو دادەبەزێت و کرێی خانوش بەرز دەبێتەوە. پێگەی (ئینتخاب) لە ئێران بڵاوی کردوەتەوە؛ بەهۆی بەرزبونەوەی بەهای خانو و یەکەی نیشتەجێبون دیاردەی خانوی هاوبەش و بەکرێدانی سەربان لە تاران-ی پایتەختی وڵاتەکە سەریهەڵداوە. ئەحمەدڕەزا سەرحەدی، شارەزای بواری خانوبەرە بەو پێگەیەی راگەیاندوە؛ بەکرێگرتنی خانویەکی 50 مەتری لە باشوری تاران پێویستی بە 100 ملیۆن تمەن پێشەکی و 10 ملیۆن کرێی مانگانە هەیە و ئەوەش هاوسەنگیی لەگەڵ داهاتی خەڵک نییە لە کاتێکدا لە ئێستادا بەهای یەک دۆلار لە ئێران دەگاتە زیاتر لە 50 ملیۆن تمەن. بە وتەی ئەو: دیاردەی ژیان لەناو کەلاوەکانی تاران چوار دەوری ئەو شارەی گرتوەتەوە و تەنانەت لە ناوچە هەژارنشینەکانی پایتەخت ، کرێ خانو حەوت بۆ هەشت ملیۆن تمەنە. بە پێی ئامارەکان لە ساڵی 2022 رابردودا 30 هەزار و 38 یەکەی نیشتەجێبون لە تاران دروست کراوە و کە بەراورد بە رابردو 9% کەمی کردوە ئەوەش بە کەمترین ژمارەی دروستکردنی یەکەی نیشتەجێبون لە 23 ساڵی رابردوی پایتەخت لەقەڵەم دەدرێت. پێشتر مەهدی هیدات، بەڕێوبەری جێبەجێکاری ناوەندی بوژاندنەوەی شاری تاران بە میدیاکانی ئێرانی راگەیاندبو کە کێشەی سەرەکیی پایتەختی وڵاتەکە کەمیی یەکەی نیشتەجێبونە و بۆ تۆکمەکردنەوەی ئەو شارە پێویستە زیاتر لە یەک ملیۆن بینا و یەکەی نیشتەجێبونی نوێ دروست بکرێت. ئەو رونی کردوەتەوە پێویستە 200 هەزار یەکەی نیشتەجێبون لە تاران دروست بکرێت کە هەر یەکەیەک لە بیناکان لانیکەم پێنج شوقەی نیشتەجێبون لەخۆی بگرێت. بە پێی ئامارەکانی ساڵی 2021 ژمارەی دانیشتوانی تاران نۆ ملیۆن و 39 هەزار کەس بوە لە کاتێکدا لە ئامارەکانی ساڵی 2016 ژمارەی دانیشتوانی ئەو شارەی ئێران زیاتر لە 13 ملیۆن و 267 هەزار کەس بوە کە بە دووەمین شاری قەرەباڵخی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست و 34ەمین شاری قەرەباڵخی جیهان ئەژمار دەکرێت.    

هاوڵاتی زیاتر لە 60 پەرلەمانتاری کۆماریەکانی ئەمریکا نامەیەکیان بۆ جۆو بایدن، سەرۆکی ئەمریکا ناردوە و داوا دەکەن تاقیکردنەوەیەک ئەنجامبدات بۆ هەڵسەنگاندنی توانا دەرونییەکانی، بەپێچەوانەوە داوایان لێکردوە لە ڕکابەرییەکانی سەرۆکایەتی ئەمریکا بکشێتەوە. کەناڵی فۆکس نیوز-ی ئەمریکی، رایگەیاند، نامەکە لەلایەن 60 کۆماریخوازەوە واژۆ کراوە، و تێیدا هاتوە، "بانگهێشتتان دەکەین بۆ ئەنجامدانی تاقیکردنەوەی دەرونی و بڵاوکردنەوەی ئەنجامەکانی بۆ ڕایگشتی، یان خۆتان بەدور بگرن لە هەوڵدان بۆ دوبارە هەڵبژاردنی ئێوە بۆ پۆستی سەرۆکی داهاتوی ئەمریکا". هاوکات لە نامەکەدا پەرلەمانتارانی کۆماریەکان رونیان کردوەتەوە، سەرەڕای ئەوەی سەرۆکی ئەمریکا لە ساڵانی 2021 و 2023 پشکنینی جەستەیی بۆ کراوە، بەڵام هیچ ئاماژەیەک نییە کە پێشنیاری هیچ پشکنینێکی دەرونی بۆ کراوە. بایدن تەمەنی 80 ساڵە و بەتەمەنترین سەرۆکی ئەمریکایە لە مێژودا و ئەگەر لە ساڵی 2024 خۆی بۆ پۆستی سەرۆکایەتی کاندید بکات و سەرکەوتن بەدەستبهێنێت، ئەوا لە کۆتایی خولەکەیدا تەمەنی دەبێتە 86 ساڵ.    

هاوڵاتی لە ئەنجامی ئەو شەڕ و پێکدادانانەی کە لە ١٥ی نیسانەوە لە نێوان سوپای سوودان و هیزەکانی پشتیوانی خێرا دەستی پێ کردووە تا ئێستا ٥٢٤ هاووڵاتیی مەدەنی کوژراون. سەندیکای پزیشکانی سوودان لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوە داوە کە لە ئەنجامی شەڕ و پێکدادانەکانی نێوان سوپای سوودان و هیزەکانی پشتیوانی خێرا لە ١٥ی نیسانەوە تا ئێستا ٥٢٤ هاووڵاتیی مەدەنی کوژراون، دوو هەزار و ٨٧٢ی دیکەش برینداربوون. هەر لە راگەیەندراوەکەدا ئاماژە بەوە کراوە کە هێشتا پێکدادانەکان لە سەرانسەری وڵاتدا بەردەوامن، جەختیش لەوە کراوەتەوە کە دەکرێت ژمارەی کوژراو و بریندارەکان زۆر زیاتر بێت. لە بەیانی ١٥ی نیسان، لە خەرتووم پایتەختی سوودان و چەندین شاری دیکە پێکدادان لەنێوان سوپای سوودان و هێزەکانی پشتیوانی خێرا سەریهەڵدا. ئەو ناکۆکییانەی لە چەند مانگی رابردوودا دەربارەی چاکسازی سەربازیی لە ئارادابوون و تییادا پێشنیاز کرابوو هێزەکانی پشتیوانی خێرا "بەتەواوی ببێتە بەشێک لە سوپا" گۆڕا بۆ پێکدادان.

هاوڵاتی جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی روسیا هۆشداریدا لەوەی  جیهان بەرەو جەنگی جیهانی سێیەم ڕێدەکات. دیمیتری مێدڤێدێڤ، جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی روسیا لە میانی کۆڕبەندی یاسایی نێودەوڵەتی سانت پترسبۆرگ، ڕایگەیاند ، "ڕونە کە شەڕێکی بەرفراوانی تێکەڵاوی دژ بە ڕوسیا لە جیهاندا بەڕێوەدەچێت". ئاماژەی بەوەشکرد، "سپۆنسەرە ئەمریکی و ئەوروپییەکان" بە شێوەیەکی بەرفراوان چەکی کوشندە بۆ دوژمنانی ڕوسیا دەنێرن و هانی تیرۆر دەدەن لە ناوچە سنورییەکانی ڕوسیا و کاری تێکدەر و تیرۆری سیاسی ئەنجامدەدەن ئەو بەرپرسەی روسیا باسی لەوەشکرد، "نەیارانی ڕوسیا لە ئێستاوە کارەکانیان بەڕێوەدەبەن لەسەر ڕێگای جەنگی جیهانی سێیەم، بەرەو کارەساتێکی جیهانی". جەختیشی لەوەکردەوە ، "هیچ کەسێک ناتوانێت وەک براوەیەک لە جەنگی جیهانی سێیەم دەربچێت".

هاوڵاتی دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی پێشوی ئەمریکا ڕەتیکردەوە بڵێت ئایا دەیەوێت ئۆکرانیا یان ڕوسیا سەربکەوێت لە شەڕەکەدا، بەڵام وتی، دەتوانێت لە 24 کاتژمێردا شەڕەکە رابگرێت. دۆناڵد ترەمپ لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ میدیاکانی ئەمریکا رایگەیاند، "من لە رووی بردنەوە و دۆڕانەوە بیر ناکەمەوە، بەڵام لەرووی یەکلاکردنەوەی دۆخەکەوە سەیر دەکەم. نامەوێت نە ئۆکراینییەکان و نە رووسەکان گیانلەدەستبدەن." وتیشی، "ئەگەر بە سەرۆکی ئەمریکا هەڵبژێردرێتەوە، لە ماوەی 24 کاژێردا کۆتایی بە جەنگی نێوان رووسیا و ئۆکراینا دەهێنێت " ترەمپ کە دژی سیاسەتی کۆمارییەکانە کە پشتیوانی لە کیێڤ دەکەن، ئاماژەی بەوەکرد "دەمەوێت مردن بوەستێت، ئەوان دەمرن، ڕوسەکان و ئۆکرانییەکان، دەمەوێت نەمرن، وە دەیکەم". سەرۆکی پێشووی ئەمریکا رەتیکردەوە پوتین بە "تاوانباری جەنگ" ناوببات و گوتی "ئەگەر ئەو بە تاوانباری جەنگ ناوببەی ئەوا دۆخەکە قورستر دەبێت بۆ ئەوەی کە بتوانی ئەو شەڕە بوەستێنی. ئەگەر پوتین تاوانی جەنگ بکات، ئەوا خەڵک دەستگیری دەکەن و دەیکوژن." ترەمپ پێیوایە پوتین لە ئۆکراینا هەڵەی کردووە و گوتی "هەڵەی پوتین ئەوە بوو کە چووە نێو ئۆکراینا، ئەگەر من سەرۆک بوومایە، پوتین هەرگیز نەدەچووە نێو خاکی ئۆکرایناوە." لەلایەکی دیکەوە ترەمپ ڕەتیکردەوە دان بەوەدا بنێت کە لە هەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتیدا لە ساڵی 2020دا دۆڕاوە.  

هاوڵاتی رۆژی سێشەممە 9ـی ئایاری 2023، وەزارەتی بەرگریی ئەمریکا لە راگەیێندراوێکدا ئاماژەی بەوەدا، بە بەهای 1.2 ملیار دۆلار هاوکاری سەربازی پێشکەش بە ئۆکراینا دەکەن. هاوکارییەکە خۆی لە چەکی بەرگریی ئاسمانی، تۆپ و تەقەمەنی دەبینێتەوە. باس لەوەشکراوە ئەمریکا پشتیوانی خۆی بۆ بەهێزکردنی توانای سەربازی ئۆکراینا دووپات دەکاتەوە، ئەمەش لەڕێگەی بەهێزکردنی توانای ئاسمانی ئۆکراینا و ناردنی تۆپ و تەقەمەنییەوە. ئامانج لەمە ئەوەیە ئۆکراینا بتوانێت رووبەڕووی فراوانخوازی و تووندوتیژیی رووسیا ببێتەوە  پاکێجەکە هەروەها تەقەمەنی بۆ سیستەمی دژەفڕۆکەی بێفڕۆکەوان و گوللـەی تۆپی 155 ملیم و رادار لەخۆدەگرێت.  ئەمریکا لە سەرەتای شەڕی رووسیا - ئۆکراینا لە 24ـی شوباتی 2022ـوەوە، زۆرترین هاوکاری پێشکێشی ئۆکراینا کردووە کە 36.1 ملیار دۆلارە.  هاوکارییەکەی ئەمریکا لەکاتێکدایە، ئۆکراینا خۆی بۆ هێرشی پێچەوانە دژی رووسیا ئامادە دەکات و شەڕی باخمووتیش ڕۆژ لەدوای ڕۆژ تەشەنە دەسێنێت.   سەرچاوە: CNN

هاوڵاتی بریتانیا روبەڕوی تۆمەتی رەگەزپەرستی دەبێتەوە، ئەوەش بەهۆی مامەڵەکردنی لەگەڵ ئەو سودانیانەی کە هەڵهاتون و دەیانەوێت داوای ڤیزا بکەن بۆ چونە نێو خاکی بریتانیا، بەڵام پێیان نادرێت و رێگریان لێدەکرێت، ئەوەش بە پێچەوانەی هاوڵاتیانی ئۆکرانیاوە. بەگوێرەی ڕۆژنامەی "زە گاردیانی" بریتانی، هاوڵاتیانی سودانی کە لە ئێستادا وڵاتەکەیان شاهیدی شەڕ و روبەڕوبونەوەی چەکداریە، دەرفەتی وەرگرتنی ڤیزای بریتانیایان پێنادرێت، ئەوەش لەکاتێکدا هاوڵاتیانی ئۆکرانیا کە بەهۆی هێرشی روسیاوە وڵاتەکەیان بەجێهێشت توانیان لە رێگەی ڤیزاوە بگەنە بریتانیا. بریتانیا نزیکەی 300 هەزار ڤیزای بەو ئۆکرانیانە داوە کە لە وڵاتەکەیان هەڵاتون لەدوای هێرشی روسیا لە شوباتی 2022، لەو ژمارەیەش نزیکەی 193 هەزار ڤیزای لە مانگی ئازاری ساڵی 2022دا داوە، ئەمەش دوای چەند هەفتەیەک لە دەستپێکردنی هێرشەکە. بریتانیا تا ئێستا نزیکەی دو هەزار و 300 کەسی بە گەشتی ئاسمانی لە سودانەوە گواستوەتەوە، کە هاوڵاتی و خێزانەکانیان و سودانی و نەتەوەکانی تریشیان تێدایە، بەڵام پلانی بۆ هیچ گەشتێکی دیکە نییە.

هاوڵاتی ڕێکخەری باڵای پاراستنی نهێنی زانیارییەکانی ئەمریکا، کۆمپانیای مێتا کە خاوەنی فەیسبووک و ئینستاگرامە تۆمەتبار دەکات بەوەی کۆنترۆڵی دروستی دایک و باوکی دانەناوە. هەروەها کۆمیسیۆنی بازرگانی فیدراڵی (FTC) ڕایگەیاندووە، پێویستە میتا قەدەغە بکرێت پارە لە داتای منداڵان وەربگرێت. ئاماژەی بەوەشکردووە، بێباکی کۆمپانیاکە بەکارهێنەرانی گەنجی خستۆتە مەترسییەوە، فەیسبووک پێویستی بە وەڵامدانەوەی شکستەکانی هەیە.   مێتا وەڵامی دایەوە و هەنگاوەکەی ڕێکخەرەکەی بە "کارێکی سیاسی" ناوبرد و تۆمەتباری کرد بە تێپەڕاندنی دەسەڵاتەکەی.   کۆمیسیۆنی بازرگانی فیدراڵی  کۆمەڵێک کردەوەی پێشنیار کردووە، لەوانە: قەدەغەکردنی تەواو لە بە پارەکردنی داتای منداڵان و هەرزەکارانی خوار ١٨ ساڵ وەستانێک لە خستنەبازاڕی بەرهەمە نوێیەکان تاوەکو دەتوانرێت دامەزرێت کە ئەوان بە تەواوی پابەندن بە یاساکانی پاراستنی نهێنی سنووردارکردن بۆ بەکارهێنانی داهاتووی تەکنەلۆژیای ناسینەوەی دەموچاو. مێتا پێویستە ڕەزامەندی ئیجابی بەکارهێنەران ئاشکرا بکات و بەدەستی بهێنێت بۆ هەر بەکارهێنانێکی داهاتووی تەکنەلۆژیای ناسینەوەی دەموچاو.  

لەم هەفتەیەدا زیاترین هاوڵاتیی بەلوچ لە ئێران لەسێدارە دەدرێن کە دوو کەسیان ژن بون و رێکخراوەکانی مافەکانی مرۆڤیش هۆشداریی دەدەن لە زۆربونی سێدارە. پێگەی (حال ڤش) تایبەی بە بڵاوکردنەوەی هەواڵەکانی ناوچەی بەڵوچستان بڵاوی کردوەتەوە لە پێنج رۆژی ئەم هەفتەیەدا لانیکەم 18 هاوڵاتیی بەلوچ لە ئێران سزای سێدارەدانیان جێبەجێ کراوە. ئاماژە بەوە کراوە لەو 18 هاوڵاتییە بەلوچەی کە لەسێدارە دراون ،دوو کەسیان ژن بوە و زۆربەیان بە تۆمەتی بازرگانیی بە ماددەی هۆشبەر و کوشتنی بەئەنقەست لەسێدارەدراون. 23 رێکخراوی تایبەت بە مافەکانی مرۆڤ دژی زۆربونی سێدارە لە ئێران و بە تایبەت پارێزگای سیستان و بەلوچستان ناڕەزایەتییان دەربڕیوە و جەختیان لەوە کردوەتەوە دەسەڵاتی وڵاتەکە بە ئامانجی بڵاوکردنەوە ترس و تۆقاندان، بێباکانە جێبەجێکردنی سزای سێدارەی بەشێوەیەکی بەرچاو زیاد کردوە. پارێزگای سیستان بەڵوچستان کە دەکەوێتەوە باشوری رۆژهەڵاتی ئێران بە هەژارترین ناوچە لەقەڵەم دەدرێت لە کاتی سەرهەڵدانی ناڕەزایەتییەکانیشدا زۆرترین کوژراو لەو ناوچانە تۆمار کرا و تا ئێستاش رۆژانی هەینی خۆپیشاندان و ناڕەزایەتیی جەماوەریی لە شاری زاهیدان لەو پارێزگایە بەردەوامە.

مامۆستایەکی ئایینیی رۆژهەڵاتی کوردستان بە تۆمەتی دژایەتیی کۆماری ئیسلامی سزای زیندانیی و لێدانی قامچیی بەسەردا دەسەپێنرێت و بەهۆی پشتیوانیی لە ناڕەزایەتییەکانیش ژمارەیەکی بەرچاو لە مامۆستایانی ئایینیی و کەسایەتی کاکەییەکانی ئەو بەشەی کوردستان دەستگیر کراون. رێکخراوی تۆڕی مافەکانی مرۆڤی کوردستان بڵاوی کردەوە؛ ئارمان سادقی پێشنوێژی مزگەوتی (حسێنی) لە شاری دێولان سەر بە پارێزگای سنە لە رۆژهەڵات بە تۆمەتی "شێواندنی رای گشتیی" و دژایەتیی کۆماری ئیسلامی لە ئێران سزای حەوت مانگ زیندانیکردن و لێدانی 74 قامچی بەسەردا سەپێنراوە. دادگای تایبەت بە زانایانی ئایینیی شاری هەمەدان لە ئێران جگە لەو دوو سزایە، پیشەی مامۆستایەتیی و پێشوایەتیی ئایینیی لەو مامۆستایە قەدەغە کردوە. رێکخراوی تۆڕی مافەکانی مرۆڤی کوردستان ئاماژەی بەوە کردوە؛ ئارمان سادقی لە کاتی دانیشتنەکانی دادگادا پشتیوانیی لە ناڕەزایەتییەکان و سەرهەڵدانەکان کردوە و بەو بیانوەوە دادگای تایبەت بە زانایانی ئایینیی هەمەدان پۆشتنی جلوبەرگی مامۆستایەتیی لەو مامۆستایە قەدەغە کردوە. بە پێی ئامارەکانی ئەو رێکخراوەیە لە دوای مەرگی ژینا ئەمینی زیاتر لە چ مامۆستای ئایینیی و کەسایەتیی (کاکەیی) لە سنە و کرماشان و ورمێ بە تۆمەتی پشتیوانیی لە ناڕەزایەتییەکان و دژایەتیی دەسەڵاتی ئێران دەستگیر کراون و زۆربەیان سزای زیندان و لێدانی قامچیان بەسەردا سەپێنراوە.

هاوڵاتی گوتەبێژی کۆشکی سەرۆکایەتیی رووسیا ئەو داتایانەی ڕەتکردەوە کە ئەمریکا بڵاویکردونەتەوە و دەڵێت ئەو داتایانە ی ئاماژە بەوە دەکەن 100 هەزار سەربازی ڕوسی بووبنە قوربانی دورن لە ڕاستییەوە. دوای ئەوەی گوتەبێژی ئەنجوومەنی ئاسایشی نیشتمانیی ئەمریکا لە کۆنفرانسێکی رۆژنامەوانیدا لە واشنتن رایگەیاند، لە پێنج مانگی رابردوودا بەهۆی شەڕوپێکدادانەکانی ناوچە جیاجیاکانی رۆژهەڵاتی ئۆکرایناوە زیاتر لە 100 هەزار سەربازی رووسی و چەکداری یارمەتیدەری کە زۆربەیان چەکداری گرووپی ڤاگنەر بوون کوژراون و برینداربوون. دیمیتری پێسکۆڤ، گوتەبێژی کۆشکی سەرۆکایەتیی رووسیا لە مۆسکۆ رۆژی سێشەممە ، رایگەیاند، ئەو ئامارانەی کە ئەمریکا لەبارەی ژمارەی کوژراو و برینداربوونی سەربازانی رووسی و چەکداری یارمەتیدەری لە شەڕی ئۆکراینا بڵاویکردوونەتەوە "نادروستن"؛ وتیشی، "واشنتن بەهیچ شێوەیەک زانیاری راست بڵاوناکاتەوە."   ڕاشیگەیاند، "تەنیا سەرچاوەی باوەڕپێکراو کە ئاماری کوژراو و برینداران بڵاوبکاتەوە، وەزارەتی بەرگریی رووسیایە."    ئەو ئامارانەی ئەمریکا بڵاویکردۆتەوە و ڕوسیا ڕەتیدەکاتەوە  

هاوڵاتی کۆشکی سپی ڕۆژی دووشەممە ڕایگەیاند سوپای ڕوسیا لە ماوەی پێنج مانگی ڕابردوودا 100 هەزار سەربازی بونەتە قوربانی ( بریندار و کوژراو) لە شەڕەکانی ناوچەی باخموت و ناوچەکانی دیکەی ئۆکرانیا . وتەبێژی ئاسایشی نیشتیمانی کۆشکی سپی جۆن کیربی لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا ڕایگەیاند، ژمارەکە لە خەمڵاندنەکانی هەواڵگری ئەمەریکاوە سەرچاوەی گرتووە، پێیان وایە لە ژمارەیە زیاتر لە 20 هەزاریان کوژراون کە نیوەیان سەر بە گروپی بەکرێگیراوی واگنەر بوون. کیربی وتیشی " هێرشەکەی ڕووسیا لە زستاندا لە دۆنباس و بە شێوەیەکی دیار لە باخموت شکستی هێنا". باسی لەوەشکرد کە  " ڕووسیا کۆگا سەربازییەکانی و هێزە چەکدارەکانی هیلاک کردووەو زۆربەی سەربازەکانی گروپی بەکرێگیراوی واگنەر تاوانبار بوون و خراونەتە ناو شەڕی باخموتەوە، بەبێ ئەوەی شەڕییان کردبێت یاخود مەشقی پێویستییان پێدرابێت." ڕاشیگەیاند ڕوسیا چەند دەستکەوتێکیان هەبووە لە باخموت بەڵام " باجێکی زۆر زۆر خراپییاندا وە بۆ ئەم دەستکەوتە "و دەشڵێت " بەرگرییەکانی ئۆکرانیاش لە ناوچەکەدا بە بەهێزی ماونەتەوە." لە مانگی دووی ساڵی پارەوە جەنگی نێوان ئۆکرانیا و ڕوسیا دەستیپێکردووە دوای ئەوەی ڤلادیمێر پوتن، سەرۆکی رووسیا ئۆپەراسیۆنی سەربازیی بۆ سەر ئۆکرانیا راگەیاند و سوپای وڵاتەکەی هێرشی بۆ سەر باشوووری رۆژهەڵاتی ئۆکرانیا دەستپێکرد و تا ئێستا بەردەوامە.  

هاوڵاتی لە رۆژی جیهانیی کرێکاراندا نزیکەی 800 هەزار کەس چوونە سەر شەقامەکانی چەندین شاری فەرەنسا. لە رۆژی جیهانیی کرێکاراندا  1ی ئایاری 2023 نزیکەی 500 هەزار کەس لە شاری پاریسی پایتەختی فەرەنسا و 300 هەزاری دیکەش لە شارەکانی لیۆن و نانتسی فەرەنسی خۆپێشاندانیان کرد و لە ئەنجامیشدا شەڕ و ئاڵۆزی لەنێوان خۆپێشاندەران و هێزەکانی پۆلیس دروست بوو. ئەو خۆپیشاندانە یەکێک بوو لەو زنجیرە خۆپیشاندانەی لە 19ی یەکی 2023 دەستی پێکرد، کە لەلایەن دژایەتیکەرانی پڕۆژە یاسای چاکسازی خانەنشینیەوە ڕێکخراون کە بە پێی پڕۆژە یاساکە حکومەتی فەڕەنسا دەیەوێت تەمەنی خانەنشینی لە 62 ساڵەوە بۆ 64 ساڵ زیاد بکات. پێش خۆپیشاندانەکەش سەندیکاکانی کرێکاران و فەرمانبەران داوای بەشدارییەکی فراوانتری لە خۆپێشاندانەکان کردبوو، تاوەکو حکومەتی فەرەنسا ناچار بکەن لە هەوڵەکانی بۆ هەموارکردنەوەی یاسای خانەنشینی و بەرزکردنەوەی تەمەنی خانەنشینی بە دوو ساڵ، پاشگەز بکەنەوە. بەگوێرەی میدیای فەرەنسی، پۆلیس گازی فرمێسکڕێژی دژی خۆپێشاندەران بەکارهێناوە، خۆپێشاندەرانیش هێرشیان کردووەتە سەر پۆلیس، لە ئەنجامدا 108 پۆلیس بریندار بوون و زیاتر لە 200 خۆپێشاندەریش لەلایەن هێزە ئەمنییەکانەوە دەستگیر کراون.

هاوڵاتی دوای ئەوەی زریانێکی تۆزاوی توانای بینین کەمکردەوە، لە ویلایەتی ئیلینۆیس لە ویلایەتە یەکگرتوەکانی ئەمریکا، بەهۆی پێکدادانی نزیکەی 100 ئۆتۆمبێل لەسەر ڕێگایەکی خێرا ، شەش کەس گیانیان لەدەستدا. پۆلیسی ویلایەتی ئیلینۆیس لە راگەیەندراوێکدا بڵاویکردەوە، نزیکەی 40 بۆ 60 ئۆتۆمبێلی نەفەر هەڵگر، جگە لە 30 ئۆتۆمبێلی بازرگانی، لە ویلایەتی ڕۆژئاوای ناوەڕاستی ئەمریکا توشی پێکدادان بون، بەهۆی بای بەهێزەوە کە تۆز و خۆڵ لە کێڵگە کشتوکاڵییەکانەوە لە سەرانسەری ڕێگاکەدا هەڵیداوە. پۆلیس باسی لەوەشکردوە، "زیاتر لە 30 کەس برینداربون کە بەشێکیان برینەکانیان سوکە و بەشێکیشیان قورسە، سەرجەمیشیان گەیەندراونەتە نەخۆشخانە و تەمەنی قوربانییەکان لە نێوان دو بۆ 80 ساڵاندان، شەش کەسیش گیانیان لەدەستداوە".  

هاوڵاتی سوپای ئۆکرانیا رایگەیاند، تیمەکانی بەرگری ئاسمانی لە کاتژمێرەکانی سەرەتای بەیانی ئەمڕۆ دوشەممە 15 موشەکیان لەناوبردوە لە کۆی 18 موشەک کە لەلایەن هێزەکانی ڕوسیاوە هەڵدرابون، هاوکات مۆسکۆ لە چەند رۆژی ڕابردودا هێرشەکانی چڕتر کردوەتەوە.  سەرۆکی ئەرکانی سوپای ئۆکراینا، ڤالێریی زالوژنیی رایگ لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕە کۆمەڵایەتییەکاندا رایگەیاند کە رووسیا لە دەوروبەری کاتژمێر ٠٢:٣٠ بەکاتی ناوەخۆ بە ١١ فڕۆکەی ستراتیجی جۆری Tu-95 هێرشیان بۆ سەر ئۆکراینا دەست پێ کردووە. وتیشی بە گشتی ١٨ مووشەکی کروزیان ئاراستەی ئۆکراینا کردووە، زالوژنیی رایگەیاند کە هێزەکانی ئۆکراینا ١٥ مووشەکیان تێکشکاندووە. هەروەها زالوژنیی ئاماژەی بەوە داوە کە سوپای رووسیا هێرشی مووشەکی کردووەتە سەر شارەکانی کراماتۆرسک و کۆنستنتینیڤکا و پاڤلۆگراد. هاوکات میکۆلا لوکاشوک، سەرۆکی ئەنجومەنی ناوچەی دنیپرۆ رایگەیاند، روسیا لە ماوەی شەوێکدا ژماره‌یه‌ك موشەکی ئاڕاستەی ناوچەکانی دیکەی ئۆکرانیای کردوە، لەنێویاندا ناوچەی دنیپرۆڤسک، تیمەکانی بەرگری ئاسمانی حەوت موشەکیان خستوه‌تە خوارەوە، بەڵام 25 کەس داوای هاوکاری پزیشکییان کردوە. هەروەها ئه‌وه‌شی خستوه‌ته‌ڕو، لە شەوی رابردودا دوجار شاری پاڤلۆهراد لە ڕۆژهەڵاتی ئۆکرانیا بۆردومان کراوە، کە زیانی بە دامەزراوەیەکی پیشەسازی و 19 باڵەخانەی نیشتەجێبون و 25 باڵەخانەی تایبەتی و باڵەخانەی دیکە گەیاندوە یان وێران کراوە.