كۆمەڵ: سورین لەسەر بڕیاری بایكۆتكردنی خولی شەشەمی پەرلەمانی كوردستان

بەریتانیا هاوکات لەگەڵ قۆناغی چوارەمی سزاکانی ئەوروپا، پێنج بەرپرس و دو ناوەندی کۆماری ئیسلامی سزا دەدات. ئاژانسی هەواڵی(رویتەرز)بڵاوی کردەوە؛ بەهۆی سەرکوتی دڕندانەی نارەزایەتیەکان و لەسێدارەدانی عەلیڕەزا ئەکبەری هاوڵاتیی بەریتانی - ئێرانی ، قۆناغێکی نوێی سزاکانی لەدژی کۆماری ئیسلامی راگەیاند.   بە پێی سزا نوێیەکانی بەریتانیا داهات و داراییەکانی جێگری داواکاری گشتی، فەرماندەی گشتی سوپا، فەرماندەی هێزی بەسیج-ی سەر بە سوپای پاسداران و جێگرەکەی و هەروەها جێگری فەرماندەی پۆلیسی کۆماری ئیسلامی ئێران دەستیان بەسەردا دەگیرێت. جگە لەم پێنج بەرپرسە ، دوو ناوەندی بەسیجی سوپای پاسداران لە لیستی سزاکانی بەریتانیا دان. بەریتانیا لەسەرەتای ناڕەزایەتیەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران و زیاتر لە 350 سزای بەسەر دەسەڵاتی ئێراندا سەپاندوە ، سزاکانیش خۆیان لە رێگری لە گەشتی بەرپرسانی کۆماری ئیسلامی بۆ بەریتانیا و بلۆک کردنی داراییەکانی ئەو فەرماندە و بەرپرسانەدا دەبینێتەوە. ئەوروپا سزای نوێ دژی ئێران دەسەپێنێت ئێران: هەر دەستدرێژییەک بۆ سەر سوپای پاسداران وەڵامی توندی دەبێت  

كاوە ڕەش نەدیم زەهاوی، پارلەمانتاری پارتی كۆنسەرڤاتیڤ ی بەریتانیاو لەهەمان كاتیشدا، كەئەو ئێستا بەرپرسی پارتەكەیەتی، تۆمەتی خۆدزینەوە لەدانی باج و فێڵكردن لەخەزێنەی دەوڵەتی خراوەتە پاڵ، بەوەی پشكی بەشێك لەوەبەرهێنانی لەكۆمپانیاكانی لەدەرەوەی بەریتانیا، تۆماركردوە بۆئەوەی باجی تەواو نەدات. ئۆپۆزیسۆنی سەرەكی كەپارتی کرێکارانی بەریتانیایە، داوای لەسەرۆك وەزیرانی ووڵاتەكەی، ڕیشی سوناک دەکات، کەنادیم زەهاوی لەپۆستی سەرۆکی پارتی پارێزگاران دووربخاتەوە، دوای ئەوەی هەواڵەکان باس لەوە دەکەن، خۆی بواردوە لەدانی باج خەزێنەی HMRC كەبەچەندین چەند ملیۆن پاوەند دەخەمڵێندرێ. نەدیم زەهاوی، پێشوتریش بۆ ماوەیەك وەزیری خەزێنەی بەریتانیا بووە، ئێستا ڕاگەیاندنەكانی بەریتانیا، تۆمەتباری دەكەن، کەهەوڵیداوە خۆی لەدانی باج بەدوور بگرێت. هەربۆیە بەهۆی ئەوەی فشارێکی زۆری لەسەربووە، ئێستا ناچاربووە باجەکە بداتەوە لەگەڵ سزای پێژماردن. ئەنجێلا ڕاینەر، جێگری سەرۆکی پارتی کرێکاران بەرهەڵستكار ڕایگەیاندوە; زەهاوی بەهۆی نەدانی باج، ئێمە ناتوانین لێی بێ هەڵویست بین و ئەو نابێ بەردەوام بێت لەپۆستەكەی، بەڵكو سەرۆکوەزیران دەبێت لەپۆستەکەی دووری بخاتەوە. کۆمپانیاکەی زەهاوی، لەناو ڕیزبەندی وەبەرهێنان دایە، كەبریتییە لە کۆمپانیای (بالشۆر ئینڤێستمەنتس)کەلەجبل طارق تۆمارکراوە. زەهاوی، ڕووبەڕووی پرسیاری پارلەمانتاران بووەتەوە، کەئایا بالشۆری بەکارهێناوە بۆ خۆبواردن لەدانی باج لەگەڵ پشکەکانی کۆمپانیای YouGov، كەئەویش کۆمپانیایەكی ڕاپرسییە، کەلەساڵی ٢٠٠٠دا هاوبەشی بنیادی ناون. پارتی کرێکاران، داوای ڕوونکردنەوەیان کردووە، لەسەر بونی پشكیی زەهاوی تێداو وەنەدانی باج لەسەر پشكەكانی. بەگوێرەی ڕۆژنامەی گاردیانی بەریتانی، زەهاوی بەم دوایانە، بەهۆی فشارو ئاشكرابونی، ناچار بووە ئەو باجەی کەقەرزداربووە، لەگەڵ سزاكەی 30% بداتەوە و کۆی گشتی باجەکەیگەێشتۆتە 4.8 ملیۆن پاوەند. بی بی سی، دەڵێ: نەیتوانیوە ئەو ژمارەیە پشتڕاست بکاتەوە، بەڵام کاتێک ڕۆژنامەی گاردیان چەندین جار پرسیاری لەبارەی سزاکە کردووە، وتەبێژی نەدیم زەهاوی ڕەتی نەکردۆتەوە کەسزاکەیان دابێت. لەماوە چەند ساڵی ڕابردووشدا چەندین جاری دیكەش زەهاوی ملیۆنەرو سیاسەت مەداری كورد لەبەریتانیا، بۆتە جێی باسی ڕاگەیاندنەكانی ئەو ووڵاتە. هەرلەدەست كەوتنی نزیكەی بڕی پێنج ملیۆن پاوەند، لەشیرینیەكانی نەوتی هەرێمی كوردستان، لەسەردەمی پۆستی وەزیری سامانەسروشتیەكانی ئاشتی هەورامی و وەرگرتنی خەرجیەكانی گروپی ئەندام پارلەمانانی پشتگیری لەهەرێم، تاوەرگرتنی كرێی ئاو و غاو كارەبا لەسەر باجی میللەت بۆ خانووی دووەمی لەبەریتانیا. نەدیم زەهاوی بەڕەچەڵەك كوردێكی عئڕاقییەو لەساڵی ١٩٦٧ لەدایك بووە، ئەو هەربەمنداڵی لەگەڵ خێزانەكەی وەك پەناهەندە ڕوویان لەبەریتانیا كردووە. لەساڵی ٢٠١٠وە ئەندام پارلەمانی بەریتانیایە لەسەر پشكی پارتی كۆنسەرڤاتیڤ ی دەسەڵاتدار.

سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل بنیامین نەتانیاهۆ لە ڕۆژی یەکشەممە هاوپەیمانی سەرەکی ئاریە دیری لە هەموو پۆستە وەزارییەکان دوورخستەوە. دوای ئەوەی هەفتەی ڕابردوو دادگای باڵای ئیسڕائیل فەرمانی بە نەتانیاهو کرد دێری دووربخاتەوە، هۆکارەکەشی گەڕاندۆتەوە بۆ ئەوەی لە ساڵی 2022 دا دێری بە تۆمەتی ساختەکاریکردن لە باجدا تۆمەتبار کراوە، هەربۆیە ڕۆژی یەکشەممە سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل هاوپەیمانی سەرەکی ئاریە دیری لە هەموو پۆستە وەزارییەکانی دوورخستەوە. هاوکات، بە گوێرەی ڕاگەیەندراوێکی نووسینگەی سەرۆک وەزیران، نەتانیاهۆ بە دیری وتوە کە ئەو هەنگاوەی "بە دڵێکی قورس، بە خەمێکی زۆرەوە" ئەنجامداوە. ئەمەشلەکاتێکدایە ،وەزیری دادی حکومەتەکی نەتانیاهۆ، یاریڤ لێڤین لەسەرەتای ئەم مانگەدا زنجیرەیەک چاکسازی دادوەری ڕاگەیاند کە ڕێگە بەپەرلەمان دەدات بڕیارەکانی دادگای باڵا هەڵبوەشێتەوە و دەسەڵاتی زیاتر بداتە سیاسەتمەداران لەدانانی دادوەردا. هەروەها حیزبی دێری شاس کە لە مانگی تشرینی دووەمدا 11 کورسی لە پەرلەمانی 120 کورسی ئیسرائیلی بەدەست هێنا و پێکهاتەیەکی سەرەکی هاوپەیمانی نتانیاهۆیە، دەستبەجێ لێیدا و بڕیاری دادگاکەی بە "نابەجێ و بێمانا " ناوبرد. میدیاکانی ئیسرائیلیش ڕایانگەیاند، دەرکردنی دێری ڕۆژێک دوای ئەوە هات کە زیاتر لە 100 هەزار کەس لە ناوەندی تەلئەبیڤ دژی حکومەتی نەتانیاهۆ و چاکسازیە دادوەرییە پلان بۆ داڕێژراوەکەی خۆپیشاندانیان ئەنجامدا.

یەکێتی ئەوروپا سزای نوێ بەسەر ئێراندا دەسەپێنێت و وتەبێژی وەزارەرەتی دەرەوەی ئێران دەڵێت: دەستەوەستان نابین. ئەمڕۆ دوشەممە وەزیرانی دەرەوەی وڵاتانی یەکێتی ئەوروپا کۆبونەوە و قۆناغێکی دیکە لە سزاکان دژی کۆماری ئیسلامی ئێرانی پەسند کرد. جۆزێپ بۆڕێڵ، بەرپرسی سیاسەتی دەرەوەی یەکێتی ئەوروپا؛ لە کاتی کۆبونەوەی وەزیرانی دەرەوەدا رایگەیاند؛ تا دادگایەکی وڵاتانی ئەوروپا سوپای پاسداران وەک تیرۆریست ناو نەبات، ئەنجومەنی یەکێتی ئەوروپا ناتوانێت وەک رێکخراوێکی تیرۆریستی مامەڵە لەگەڵ سوپای پاسداران بکات. پێشتر ئاژانسی هەواڵی رۆیتەرز رایگەیاندبو؛ سزا نوێیەکانی ئەوروپا 37 بەرپرس و دامەزراوەی کۆماری ئیسلامی ئێران دەگرێتەوە بەلام یەکێتی ئەوروپا وردەکارییەکانی ئەو سزایانەی ئاشکرا نەکرد. وتەکانی بۆڕێڵ لە کاتێکدایە کە پێنجشەممەی هەفتەی رابردو پەرلەمانی یەکێتی ئەوروپا گەڵاڵەیەکی بۆ بە تیرۆریست لەقەڵەمدانی سوپای پاسدارانی ئێرانی بە زۆرینەی دەنگ پەسند کرد. لە لایەکی دیکەوە، هاوکات لەگەڵ کۆبونەوەی وەزیرانی دەرەوەی ئەوروپا ، ناسر کەنعانی، وتەبێژی وەزارەتی دەرەوەی ئێران رایگەیاند؛ لە بەرامبەر سزاکاندا دەستەوەستان نابن و کاردانەوەیان دژی ئەوروپا دەبێت. کەنعانی وتوی: هەر جۆرە دەستدرێژی و سزایەک بۆسەر سوپای پاسداران، وەک سزادانی کۆماری ئیسلامییە و وەڵامی تاران توند دەبێت و پەشیمانیی نەیارانی لێدەکەوێتەوە.  

هاوڵاتی سەرۆکوەزیرانی پێشووی بەریتانیا، بۆریس جۆنسۆن رایگەیاند، پشتگیری لە ئۆکراینا دەکەن بۆ ئەوەی لە ساڵی ٢٠٢٣دا، کۆتایی بەو شەڕە بهێندرێت کە لەگەڵ رووسیا بەردەوامە. سەرۆکایەتیی ئۆکراینا لە راگەیەندراوێکدا ئاماژەی بەوە داوە کە جۆنسۆن لە کیێڤ لەگەڵ زێلێنسكی کۆبووەتەوە و دواتر وەڵامی پرسیارەکانی خوێندکاران و مامۆستایانی زانکۆی نیشتمانیی کیێڤ-ی داوەتەوە. زێلێنسکی بە بیرهێنانەوەی ئەوەی کە جەنگی رووسیا لە وڵاتەکەیدا بەردەوامە، جەختی لەوە کردەوە کە ئەگەری هەیە وڵاتەکەی لە ساڵی ٢٠٢٣دا لە جەنگەکە سەربکەوێت و هاوکاریی نێودەوڵەتی بۆ ئەمە گرنگە. سەرۆکوەزیرانی پێشووی بەریتانیا، بۆریس جۆنسۆن لە وەڵامی پرسیارەکاندا سەبارەت بە جەنگی رووسیا و ئۆکراینا رایگەیاند کە پێویستە جەنگەکە لە ماوەیەکی کەمدا کۆتایی پێبێت. بە ئاماژەدان بەوەی کە کۆتاییهاتنی جەنگەکە بۆ ئۆکراینا و رووسیا و هەموو جیهان گرنگە، جۆنسۆن گوتی: "ئێمە لە ساڵی٢٠٢٣ هاوکاریتان دەکەین بۆ ئەوەی بەزووترین کات کۆتایی بەم جەنگە بهێنن، چونکە ئەمە باشترین دەبێت بۆ جیهان، بۆ ئۆکراینا و بۆ گەلی رووسیاش باشتر دەبێت کۆتایی بەم جەنگە بهێنن". جۆنسۆن ئەوەیشی خستەڕوو کە دەبێت دەستبەجێ هەموو چەکێکی پێویست بۆ لایەنی ئۆکراینا دابین بکرێت بۆ ئەوەی بتوانێت سەرکەوتن بەدەستبهێنێت لە جەنگەکەدا و گوتی: "ئەمە بەو واتایە دێت کە دەبێت تانکەکان دابین بکرێن".  بۆریس جۆنسۆن وتیشی : "دەمانەوێت فڕۆکە بۆ گەلی ئۆکراینا دابین بکەین، هەروەها پێویستییمان بە کەرەستەی پێشکەوتووتر و هەموو جۆرە چەکێک هەیە، بۆ ئەوەی بتوانن بەرگریی لە وڵاتەکەتان بکەن".

هاوڵاتی لە شارۆچکەی پیۆرناڵ لە ئیسپانیا، فێستیڤاڵێکی نەریتی سەدان ساڵە بەڕێوەدەچێت، کە تێیدا خەڵکێکی زۆر شێلم  دەگرنە پیاوێک کە  جل و بەرگی فرەڕەنگ و سەرپۆشێکی دار نووکدار لەبەردایە.  بەپێی نەریتەکە جلوبەرگ ڕەنگاو ڕەنگە کە " جارامپلا" ناسراوە  نوێنەرایەتی دزێکی ئاژەڵ دەکات، بەڵام خراپەکاریش بەرجەستە دەکات و لێدانی هێمای دەرکردنی هەموو شتێکی خراپە.  

پێنوێنی بەهای دۆلار لە بۆرسە جیهانییەکاندا بەردەوامە لە دابەزین، پاوەندی بەریتانی بەرزبونەوەی بەخۆیەوە بینی و یۆرۆش بەرزترین ئاستی بەراورد بە نۆ مانگی رابردو تۆمارکرد. پێنوێنی بەهای دۆلار بەردەوام لە داکشاندایە و بۆ 101.5 خاڵ دابەزیوە، ئەوەش لە درێژەی داکشانە بەردەوامەکەیدایە لە ماوەی چەند هەفتەی رابردودا. لە بەرامبەردا، بەهای پاوەندی بەریتانیی بەرزبونەوەیەکی کەمی بەخۆیەوە بینیوە و هەر 100 پاوەندێکی بەریتانیی بەرامبەرە بە 124 دۆلاری ئەمریکی. هەرچی لە بەهای یۆرۆیە، بەرزترین ئاستی لەماوەی نۆ مانگی رابردودا تۆمارکرد و بەهای هەر 100 یۆرۆیەک 108.8 دۆلاری ئەمریکییە.  دابەزینی بەهای دۆلاری ئەمریکی لە سەبەتەی دراوەکاندا، پەیوەندی بە بەرزبوبەنوەی بەردەوامی نرخی زێر هەیە کە لەئێستادا هەر ئۆنسەیەک زێر زیاترە لە هەزار و 923 دۆلاری ئەمریکی.   

هاوڵاتی ئانالینا باربۆک، وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا ڕایگەیاند، ئەگەر وارشۆ داوابکات کە تانکی لیۆپارد بدات بە ئۆکرانیا، ئەوا  ئەڵمانیا ئامادەیە ڕێگە بە پۆڵەندا بدات تانکی لیۆپارد کە لە ئەڵمانیا دروستکراوە ڕەوانەی ئۆکرانیا بکات بۆ ئەوەی یارمەتی کیێڤ بدات لە بەرەنگاربوونەوەی لەشکرکێشی ڕووسیا. باربۆک ڕۆژی یەکشەممە دوای کۆبوونەوەی لوتکەی فەرەنسا-ئەڵمانیا لە پاریس ڕایەگیاندووە،  ئەگەر ئەو پرسیارەمان لێ بکرێت، ئەوا ئێمە لە ڕێگاکەدا ناوەستین. ئاماژەی بەوەشکردووە، “ئێمە دەزانین ئەم تانکانە چەندە گرنگن و هەر لەبەر ئەمەشە ئێستا لەگەڵ هاوبەشەکانمان باسی ئەم بابەتە دەکەین، پێویستە دڵنیا بین لەوەی ژیانی خەڵک ڕزگار دەکرێت و خاکی ئۆکرانیا ئازاد دەکرێت" ئەم گوتارەی ئانالینا باربوک لەکتێکدایە کە پۆڵەندا ڕایگەیاند ئامادەیە ١٤  تانکی لیۆپارد ڕادەستی کیێڤ بکات بەڵام سەرۆکوەزیرانی پۆڵەندا ماتیۆس مۆراڤیسکی ڕۆژی یەکشەممە ڕایگەیاند چاوەڕێی "بەیاننامەیەکی ڕوون" دەکات لە بەرلینەوە کە ئایا ئەو وڵاتانەی کە تانکی لیۆپاردیان هەیە دەتوانن بیانگوازنەوە بۆ ئۆکرانیا یاخود نا.   هاوکات، ئۆکرانیا چەندین جار داوای لە هاوپەیمانە ڕۆژئاواییەکانی کردووە کە یارمەتی سەربازی زیاتر و خێراتر بگەیەننە دەست ئۆکرانیا، میخایلۆ پۆلۆدیاک، ڕاوێژکاری سەرۆکایەتی ئۆکرانیا ڕۆژی شەممە لە ڕاگەێندراوێکدا وتی، “هەموو ڕۆژێکی دواکەوتن مردنی ئۆکراینییەکانە. خێراتر بیربکەرەوە”.   تا ئێستا هیچ تانکی جەنگی سەرەکی کە لەلایەن ڕۆژئاواوە دیزاین کراوە، نەگەیشتووەتە ئۆکرانیا بۆ شەڕی بەرگری لە دژی هێزەکانی داگیرکەری ڕووسیا، هەروەها سەرەڕای فشارێکی زۆر لەسەر ئەڵمانیا،  تا ئێستا بڕیاری نەداوە کە ئایا مۆڵەت بە وڵاتانی دیکەی ئەوروپی دەدات  بۆ گواستنەوەی ئەو تانکە دروستکراوانەی ئەڵمانیا بۆ ئۆکرانیا یان نا. ئەم لێدوانەی وەزیری دەرەوەی ئەڵمانیا لەکاتێکدایە کە ڕۆژی هەینی،  ٥٠ وڵات لە بنکەی ئاسمانی ڕامشتاینی ئەمریکی لە ئەڵمانیا کۆبوونەتەوە و ڕێککەوتن لەسەر دابینکردنی  کاڵای سەربازی بە ملیارەها دۆلار بۆ  کیێڤ، لەوانەش زرێپۆش و تەقەمەنی، بەڵام نەیانتوانی بگەنە ڕێککەوتن لەسەر ناردنی تانکی لیۆپارد بۆ ئۆکرانیا، کە وەک خاڵێکی وەرچەرخان لە جەنگەکە سەیر دەکرێت.      

هاوڵاتی لە ساڵی ٢٠٢٢دا نزیکەی ٩٢٤ هەزار کەس داوای مافی پەنابەری لە وڵاتانی ئەوروپا کردووە و داواکاری مافی پەنابەرییان لە وڵاتانی ئەوروپا بەگوێرەی ساڵی ٢٠٢١، لەسەدا ٤٦.٥ زیادی کردووە. رۆژنامەی دی وەڵت راپۆرتێکی لەم بارەیەوە بڵاوکردووەتەوە کە پشت بە ئامارەکانی ئۆفیسی هاوکاریکردنی پەنابەران لە ئەوروپا دەبەستێت. راپۆرتەکە باسی ئەوە دەکات کە لە ساڵی ٢٠٢٢دا نزیکەی ٩٢٤ هەزار کەس داوای مافی پەنابەرییان لە وڵاتانی ئەوروپا کردووە و لە ساڵی ٢٠١٦ەوە ئەم رێژەیە تۆمار نەکراوە. بەگوێرەی راپۆرتەکە، لە ساڵی ٢٠٢٢دا، ٧٢ هەزار و ٦٤٦ هاوڵاتی سوریا، ٤١ هەزار و ٤٧١ هاوڵاتی ئەفغانستان، ٢٥ هەزار و ٥٤ هاوڵاتی تورکیا داوای مافی پەنابەرییان لە وڵاتانی ئەوروپا کردووە و هەرچەندە ژمارەی هاوڵاتیە عێراقیەکان ئاشکرا نەکراوە، بەڵام هاوڵاتیانی عێراق لە ریزی چوارەمی ئەو وڵاتانەوە دێت کە هاوڵاتیەکانیان داوای مافی پەنابەریان لە وڵاتانی ئەوروپا کردووە. راپۆرتەکە باسی لەوە دەکات کە ٢٢٦ هەزار و ٤٦٧ کەس داوای مافی پەنابەرییان لە ئەڵمانیا، ١٥٤ هەزار و ٥٩٧ کەس داوای مافی پەنابەرییان لە فەڕەنسا، ١١٦ هەزار و ٩٥٢ کەس داوای مافی پەنابەرییان لە ئیسپانیا و ١٠٨ هەزار و ٤٩٠ کەسیش داوای مافی پەنابەرییان لە نەمسا کردووە و ئەوانەی دیکەش بەسەر وڵاتانی دیکەی یەکێتی ئەوروپادا دابەش دەبن.

کاردانەوە و ناڕەزایەتییەکان دژی دەسەڵاتی کۆمار ئیسلامی ئێران بەردەوامە و ئەمڕۆ ژمارەیەک گەنجی دیکەی رۆژهەڵاتی کوردستان دەستگیرکران و فەرماندەکانی سوپای پاسداران و سەرۆکی پەرلەمان و وەزیری دەرەوەی ئێران هەڕەشایەن لە ئەوروپا و سوپاکانی ئەو وڵاتانە کرد. دادگایەکی ئێران سزای 16 ساڵ زیندانیی بەسەر حسێن موحسینی تەمەن 17 ساڵدا سەپاند کە لە ناڕەزایەتییەکانی ئەو وڵاتەدا دەستگیر کرابو. لە سنە و بۆکان و کامیاران و مەریوان دەستگیرکردنی هاوڵاتییان و گەنجانی رۆژهەڵاتی کوردستان بەردەوامبو و تەنها لە شاری مەریوان سێ کەسی ئەندامانی خێزانێک دەستگیر کران. دوو رۆژنامەنوسی دیکەی ئێران دەستگیرکران و بەوەش ژمارەی رۆژنامەنوسە دەستگیرکراوەکانی ناڕەزایەتییەکان بۆ 79 کەس زیادی کرد. لەشاری هامبۆرگ لە ئەڵمانیا گردبونەوەی ناڕەزایەتیی دژی دەسەڵاتی کۆماری ئیسلامی ئێران بەڕێوەچوا و چالاکیی بۆ پشتیوانی لەو کەسانەی بەهۆی گوللـەی ساچمەیی چاوەکانیان لەدەستداوە ئەنجام درا.   کەلهوڕ کۆنسێرتەکەی پێشکەشی لەسێدراەدراوێکی ناڕەزایەتییەکان کرد کەیهان کەڵهوڕ هونەرمەندی و کەمانچەژەنی ناوداری کورد و جیهان لە نوێترین کۆنسێرتی لە شاری لەندەن لە بەریتانیا رایگەیاند؛ کۆنسێرتەکەی پێشکەشی محەمەد حسێنی دەکات کە بە بیانویی بەشداریی لە ناڕەزایەتییەکانی ئێران لەسێدارەدرا. کەلهوڕ لە سەرەتای ناڕەزایەتییەکانی رۆژهەڵاتی کوردستان و ئێران رایگەیاند لەمەودوا هەر کۆنسێرت و بەرنامەیەکی دەکاتە مینبەرێک بۆ گەیاندنی دەنگی ناڕازیی دژی دەسەڵاتی ئێران.   هونەرمەندان بایکۆتی گەورەترین فێستیڤاڵی شانۆی ئێران دەکەن ئەمڕۆ 41ەمین فێستیڤاڵی شانۆی فەجر لە ئێران دەستی بەکارەکانی کرد و کەمترین کەس لە مێژوی 40 ساڵی ئەو فێستیڤاڵەدا بەشداربون و بڵاوبونەوەی وێنەی کورسییە چۆڵەکانی ناو هۆڵی بەڕێوچونی فێستیڤاڵەکە بوە مایەی سەرنج و توانجی تۆڕەکۆمەڵایەتییەکان لە ئێران. پیشتر زۆرینەی ئەکتەر و شانۆکار و هونەرمەندانی ئێران رایانگەیاندبو؛ وەک ناڕەزایەتییەک بە کوشتن و لەسێدارەدانی خۆپیشاندەران، بەشداریی لەو فێستیڤاڵەدا ناکەن و بەڕێوەبەرانی فێستیڤاڵەکەش پێچەوانەی ساڵانی رابردو رایانگەیاند؛ هاتن بۆ هەمو کەسێک بێبەرامبەرە بەڵام ئەو هەوڵەش بۆ پڕکردنەوە کورسییە چۆڵەکان ئەنجامێکی نەبو.   قەیرانی غاز لە دوەم وڵاتی خاوەن زیاترین غازی جیهان‌ ئێران بڕیاربو غاز بە ئەوروپا بفرۆشێت بەڵام هاوڵاتییانی وڵاتەکە غازیان دەست ناکەوێت. ماوەی زیاتر لە هەفتەیەکە لە چەند شار و ناوچەیەکی ئێران قەیرانی نەبونی غاز سەریهەڵداوە لە کاتێکدا ئەو وڵاتە خاوەنی 17%ی هەمو غازی جیهانە کە بە 33 تریلیۆن مەتر سێجا دەخەمڵێنرێت. گەندەڵی و نۆژەن نەکردنەوەی سیستمی گەیاندنی غاز لە ئێران هۆکاری سەرەکیی قەیرانی ئەو وڵاتەیە و ئەوەش ناڕەزایەتیی لێکەوتوەتەوە بەڵام بەرپرسان رایانگەیاندوە؛ بەهۆی سزاکانەوە ئاستی توانای سیستمی راکێشان و گەیاندنی غاز بە بۆری بۆ ماڵان کەمی کردوە. ڤیدیۆ؛قەیرانی غاز لە شاری جیرۆفت لە پارێزگای کرمان لە باکوری رۆژهەڵاتی ئێران   بەرپرسانی ئێران هەڕەشە لە ئەوروپا دەکەن ئەمیر عەبدوڵڵاهیان، وەزیری دەرەوەی ئێران لە پەیامێکدا لە تویتەر بڵاوی کردەوە؛ پەرلەمانی وڵاتەکەی ئامادەکاریی دەکات بۆ کاردانەوە دی سوپای ئەو وڵاتانەی ئەوروپا کە دژی سوپای پاسداران بڕیار دەدەن. عەبدوڵڵاهیان نوسیویەتی: ئەمڕۆ یەکشەممە بەشداریی لە دانیشتنی پەرلەمانی وڵاتەکەی کردوە کە حسێن سەلامی، فەرماندەی سوپای پاسداران ئامادەی بوە و تاوتوێی کاردانەوەکانی وڵاتەکەمان کراوە بەرامبەر سوپای ئەو وڵاتانەی یەکێتی ئەوروپا کە دژی سوپای پاسداران هەڵوێستیان وەرگرتوە. سەرۆکی پەرلەمانی ئێران لەسەر بە تیرۆریست لەقەڵەمدانی سوپای پاسداران هۆشداریی دەداتە سوپای وڵاتانی ئەوروپا و رۆژنامەیەکی کۆماری ئیسلامیش هەڕەشەی راگرتنی پەیوەندییە سیاسی و بازرگانییەکان دەکات. محەمەدباقر قاڵیباف، سەرۆکی پەرلەمانی ئێران رایگەیاند؛ وڵاتەکەی کاردانەوەی دژی سوپای وڵاتانی ئەوروپا دەبێت ئەگەر سوپای پاسداران بخرێتە لیستی تیرۆری یەکێتی ئەوروپا. قاڵیباف رایگەیاند؛ لە بەرامبەر هەنگاوەکانی ئەوروپا، ئێران رێوشوێنی تایبەت دژی سوپای وڵاتانی ئەندامی ئەکێتی ئەوروپا لە ناوچەکە دەگرێتەبەر و ئامادەکاریی دەکات بۆ کاردانەوەی گونجاو لەبەرامبەر هەنگاوەکانی ئەوروپا. حسێن سەڵامی، فەرماندەی سوپای پاسداران رایگەیاند؛ وڵاتانی ئەوروپا ناتوانن لە ئاستی ململانێ لەگەڵ سوپای پاسداراندا بن و وتیشی کۆماری ئیسلامی ئەزمونی شکستدانی زلهێزەکانی هەیە و هەوڵەکانی ئێران لە دەرەوەی ئیرادەی ئەوروپاوەیەوە بۆ سەپاندنی سزا و گەمارۆدانی وڵاتەکە.    

هاوڵاتی وو ژۆنیۆ، بەرپرسی نەخۆشییەکانی سەنتەری چاودێری و نەهێشتنی نەخۆشی چین، ڕۆژی شەممە ،ئێوارەی ساڵی نوێی لونەر ڕایگەیاند، کە  ئەم شەپۆلەی ئێستای کۆرۆنا نزیکەی 80٪ی دانیشتوانی ئەو وڵاتەی گرتۆتەوە. بەم شێوەیەش  لە هەر 10 کەسێکدا لە چین هەشت کەس تووشی کۆڤید-19 بوون. ئەم قسانەی ئەو بەرپرسە لە کاتێکدایە کە لێشاوی گەشتکردن لەو وڵاتە بەبۆنەی پشوی ساڵی نوێی لونەر دەستیپێکردووە، کەهەندێک جار ناودەبرێت "گەورەترین کۆچی مرۆڤ' لە جیهاندا"،کە ئەمەش مەترسی دووبارە بڵاوبونەوەی ڤایرۆسەکە دروست دەکات. هاوکات وو ڕاشیگەیاند بەهۆی ئەوەی کە ژمارەیەکی زۆری خەڵکی توشی ڤایرۆسەکە بوون ئەگەری دوبارە بڵاوبونەوەی ڤایرۆسەکە بەو شێوازەی پێشوی کەمە. هەروەها  وەزارەتی گواستنەوەی چین،سەبارەت بە گەشتەکان ڕایگەیاند بە پێی خەمڵاندنەکانیان  نزیکەی دوو بلیۆن گەشت ئەنجام دەدرێت لە 40 ڕۆژی پشووکەدا،بەهۆی ئەوەی ژمارەیەکی زۆر لە سەرتاسەری چین دەگەڕێنەوە شارو شارۆچکەکانیان بۆ ئەوەی لەگەڵ خێزانەکانیاندا بمێننەوە بە تایبەتی بەهۆی ئەوەی ڕێکارەکانی سنوردارکردن لەسەر گەشتە ناوخۆییەکان نەماون بۆ یەکەم جار دوای سێ ساڵ لە سەپاندنیان. باسی لەوەشکرد کە تەنها لە ئێوارەی سەری ساڵی لونەردا  زیاتر لە 26 ملیۆن گەشت ئەنجام دراوە. هەروەها ڕۆژێک پێش ساڵی نوێ لونەر نزیکەی 4.1ملیۆن کەس بە شەمەندنەفەرو756هەزار کەس بە فڕۆکە گەشتیانکردووە.

ئێران لە بەرامبەر بەتیرۆریست لەقەڵەمدانی سوپای پاسداران هەڕەشەی کشانەوە لە رێککەوتنی نێودەوڵەتیی قەدەغەکردنی چەکی ئەتۆمیی دەکات و وەزیری دەرەوە دەڵێت،ئەگەری کاردانەوەی چاوەڕوان نەکراو هەیە. ئەمیر عەبدوڵڵاهیان، وەزیری دەرەوەی ئێران لە پەیامێکدا لە تویتەر بڵاوی کردەوە؛ پەرلەمانی وڵاتەکەی ئامادەکاریی دەکات بۆ کاردانەوە دی سوپای ئەو وڵاتانەی ئەوروپا کە دژی سوپای پاسداران بڕیار دەدەن. عەبدوڵڵاهیان نوسیویەتی: ئەمڕۆ یەکشەممە بەشداریی لە دانیشتنی پەرلەمانی وڵاتەکەی کردوە کە حسێن سەلامی، فەرماندەی سوپای پاسداران ئامادەی بوە و تاوتوێی کاردانەوەکانی وڵاتەکەمان کراوە بەرامبەر سوپای ئەو وڵاتانەی یەکێتی ئەوروپا کە دژی سوپای پاسداران هەڵوێستیان وەرگرتوە. هەر لە لێدوانێکی دیکەدا ئەمڕۆ یەکشەممە عەبدوڵاهییان وتی: لەگەڵ جۆزێپ بۆڕێڵ، بەرپرسی سیاسەتی دەرەوەی یەکێتی ئەوروپا قسەی کردوە و بۆڕێل رایگەیاندوە؛ مەرج نییە گەڵاڵەی پەسندکراوی پەرلەمانی ئەوروپا بۆ بەتیرۆریست ناساندنی سوپای پاسداران بخرێتە بواری جێبەجێکردنەوە و ئەوەش تەنها هەستێکی تایبەتی پەرلەمانتاران بوە. وەزیری درەوەی ئێران ئاشکرای کردوە کە ئەگەر ئەوروپا بڕیارەکە دژی سوپای پاسداران جێبەجێ بکات، دور نییە کۆماری ئیسلامی بڕیاری کشانەوە بدات لە پەیمانی ریگریی لە دەستڕاگەیشتن بە چەکی ئەتۆمیی (ئێن پی تی). عەبدوڵاهیان وتوشیەتی: جگە لە ژمارەیەکی کەم لە سەرکردەکانی ئەوروپا زۆرینەی سیاسەتمەدارانی ئەو وڵاتانە خاوەنی ئەزمون نین بۆیە پێشنیار دەکەین هەنگاوەکانیان ژیرانە بنێن و پێداچونەوە بە هەڵسوکەوتەکانیان بکەن چونکە بە پێچەوانە ئەگەر هەمو شتێکی چاوەڕوان نەکراو نییە.

کۆمپانیای بەناوبانگی تایبەت بە فیلم نێتفلێکس ئاماری هاوبەشانی بۆ ساڵی 2022 ئاشکرا کرد بەپێی راپۆرتی چارەکی چوارەمی نێتفلێکس، ژمارەی هاوبەشانی لەو ماوەیەدا 7.7 ملیۆن هاوبەش زیادیکردووە کە زیاتر بوو لە ژمارەی پێشبینیکراو کە 4.6 ملیۆن هاوبەش بوو. بەوپێیەش ژمارەی هاوبەشەکانی نێتفلێکس بەرزبووەتەوە بۆ 230 ملیۆن و 750 هەزار هاوبەش.    کۆمپانیایەکە، داهاتەکانی لە چارەکی چوارەمدا 7.82 ملیار دۆلار بووە کە بە رێژەی 2٪ زیاتر بووە لە داهاتەکانی چارەکی چوارەمی ساڵی 2021، لەگەڵ ئەوەشدا قەبارەی داهاتەکانی کەمتر بووە لە ئاستی پێشبینییەکان.   نێتفلێکس لە 2022 نزیکی 5ملیار قەرزی داوەتەوە.  هەرچەندە داهاتی پلاتفۆرمی نێتفلێکس زیادیکردووە، بەڵام داهاتی پوختە یان قازانجی کۆمپانیاکە لە چارەکی چوارەم کەمیکردووە.

هاوڵاتی لە خۆپیشاندانەکانی ڕۆژی هەینی لەبەردەم باڵوێزخانەی تورکیا لە سوید، سیاستەمەداری ڕاستڕەوی سویدی-دانیمارکی ڕاسموس پالودان کۆپیەکی لە قورئان سوتاند، ئەوەش ناڕەزایی تورکیای لێکەوتەوە وبەهۆیەوە سەردانەکەی وەزیری بەرگری سویدی هەڵوەشاندەوە. خۆپیشاندانەکان دژی ناڕەزایی و بیانووەکانی تورکیا بۆ ڕێگریکردن لە بەئەندامبونی سوید لە هاوپەیمانی ناتۆ بەڕێوەچوو.  

هآوڵاتی جۆن کیربی، وتەبێژی ئاسایشی نیشتیمانی  کۆشکی سپی ڕایگەیاند، گروپی سەربازی ڤاگنەر"ڕێکخراوێکی تاوانبارە کە دڕندەیی بەرفراوان و پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ ئەنجام دەدات. جۆن کێربی، وتەبێژی ئاسایشی نیشتمانی کۆشکی سپی ڕۆژی هەینی ڕایگەیاند، ڤاگنەر کە لەلایەن یڤگنی پریگۆژین، بازرگانێکی نزیک لە ڤلادیمێر پوتین، سەرۆکی ڕووسیا پشتگیری ئەکرێت ، نزیکەی ٥٠ هەزار چەکداری لە ئۆکرانیا هەیە، کە لەسەدا ٨٠ی ئەو چەکدارانە لە زیندانەکانی ڕووسیا وەرگیراون، هەروەها وتیشی،  ڤاگنەر "رێکخراوێکی تاوانبارە کە دڕندەیی بەرفراوان و پێشێلکردنی مافەکانی مرۆڤ ئەنجام دەدات." هەروەها جۆن کێربی وتیشی،  ئێمە بێ وەستان کاردەکەین بۆ دەستنیشانکردن و تێکدان و ئاشکراکردن و ئامانجکردنی ئەو کەسانەی کە پشتگیری گروپی سەربازی  ڤاگنەر دەکەن، هەروەها وێنەی هەواڵگریی ئەمریکای نیشان دا کە کۆریای باکوور چەک بۆ ڤاگنەر دابین دەکات بۆ ئۆپەراسیۆنەکانی لە ئۆکرانیا، هاوکات  جۆن کێربی ئاماژەی بەوەدا، وێنەکان لە  ١٨-١٩ی ئەم مانگە، ئۆتۆمبێلی سەربازی و کەشتی  ڕووسیا دەردەخەن کە دەچنە ناو کۆریای باکوور و بارێکی موشەک و مووشەکی پیادە هەڵدەگرن و دەگەڕێنەوە بۆ ڕووسیا. وتەبێژی ئاسایشی کۆشکی سپی ئاشکرای کرد کە ئەمریکا زانیاری هەواڵگری خۆی سەبارەت بە کڕینی چەکی ڤاگنەر لە کۆریای باکوور پێشکەش بە یەکەی ئەنجومەنی ئاسایشی نەتەوە یەکگرتووەکان سەبارەت بە سزاکانی کۆریای باکوور کردووە،  ئاماژەی بەوەشکرد، گواستنەوەی چەک لە کۆریای باکورەوە ڕاستەوخۆ پێشێلکردنی بڕیارنامەکانی ئەنجومەنی ئاسایشە. هاوکات  گەنجینەی ئەمریکا بە فەرمی ڤاگنەر وەک ڕێکخراوێکی تاوانکاریی نێودەوڵەتی دەستنیشان دەکات، بەمەش دەیخاتە لیستی  گروپە مافیاییەکانی ئیتاڵیا و تاوانکارە ڕێکخراوەکانی ژاپۆن و ڕووسیا. ئەم بریارەی ئەمریکا لەسەر گروپی ڤاگنەری سەربە ڕوسیا ڕێگە بە جێبەجێکردنی فراوانتری سزاکان دەدات دژی  گروپەکە، ناساندنی ڤاگنەر بە "رێکخراوی تاوانکاری نێودەوڵەتی" بەپێی فەرمانی جێبەجێکاری ئەمریکا 13581 دەبێتە هۆی داخستنی هەر ڕێگەیەک بۆ  هەر سەروەت و سامانێکی ئەمریکی لە ڤاگنەر و قەدەغەکردنی هاوڵاتیانی ئەمریکی لە دابینکردنی پارە، کاڵا یان خزمەتگوزاری بۆ گروپەکە.