هاوڵاتی وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا ئەنتۆنی بلینکن ڕۆژی سێشەممە ڕایگەیاند کاروانێکی دیپلۆماسی ئەمەریکا ڕۆژی دووشەممە لە سودان کەوتۆتە ژێرمەترسییەوە لە هێرشێکی ئاشکرادا لەلایەن چەکدارانی پەیوەندیدار بە هێزەکانی پشتیوانی خێرای سودانەوە، بلینکن ئەم ڕوداوەی بە " بێڕەوشتی" و " بێ بەرپرسیار " ناوبرد. بلینکن لە کۆنگرەیەکی ڕۆژنامەوانیدا لە شارۆچکەی کارویزاوای ژاپۆن کە لەوێ ئامادەی کۆبوونەوەی وەزیرانی دەرەوەی گروپی حەوت بوو ڕیگەیاند،"دەتوانم ئەوە پشتڕاست بکەمەوە کە دوێنێ کاروانێکی دیپلۆماسی ئەمەریکا تەقەی لێکرا". وتیشی،"من زۆر بە ڕوونی گوتم هەر هێرشێک، هەڕەشەیەکی مەترسیدار بۆ سەر دیپلۆماتکارەکانمان بە تەواوی قبوڵ ناکرێت." بلینکن لە بارەی تەندروستی هاوڵاتییەکانیانەوە گوتی، "هەموان سەلامەتن و بەدڵنیاییەوە نیگەرانییەکی قووڵمان هەیە سەبارەت بە ژینگەی ئاسایشی ناوچەکە بە گشتی چونکە کاریگەری لەسەر هاوڵاتیانی مەدەنی و دیپلۆماتکاران هەیە، هەروەک چۆن کاریگەری لەسەر کارمەندانی فریاگوزاری دەبێت." هاوکات ڕووداوەکە بووە هۆی ئاگادارکردنەوەیەکی ڕاستەوخۆ لەلایەن بلینکنەوە، کە بە جیا تەلەفۆنی لەگەڵ ژەنەڕاڵ محەمەد حەمدان داگالۆ ناسراو بە هێمێدتی و سەرۆکی سوپای سودان ژەنەڕاڵ عەبدول فەتاح بورهان کرد بۆ ئەوەی پێیان بڵێت هەر مەترسییەک بۆ سەر دیپلۆماتکارانی ئەمەریکا دروست بکرێت قبوڵ ناکرێت. بلینکن ئاماژەی بەوەشدا، ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمەریکا لە هەماهەنگیی و گفتوگۆی بەردەوامدایە لەگەڵ وڵاتانی دیکە کە کاریگەرییان لەسەر سودان هەیە، لەوانە ئیمارات و سعودیە و بەریتانیا و هەروەها یەکێتی ئەفریقا و ڕێکخراوە نێودەوڵەتییەکانی دیکە. جێگەیباسە شەڕو پێکدادانەکان لە سودان تا ئێستا بوونەتە هۆی کوژرانی بەلایەنی کەمەوە 185 کەس و برینداربوونی زیاتر لە 1800 کەسی دیکە و پێکدادانەکان بەردەوامن سەرەڕای چەندین داواکاری ئەمەریکا و وڵاتانی دیکە بۆ ڕاگرتنی شەڕ و هەروەها هەوڵەکانی میسر و ئیمارات بۆ ئەوەی ئاگربەست ڕابگەیەندرێت.
هاوڵاتی بەرپرسێکی باڵای وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا ڕۆژی دووشەممە ڕایگەیاند وڵاتانی کۆمەڵەی حەوت ڕووبەڕووی هەر هەوڵێکی چین دەبنەوە بۆ کۆنترۆڵکردنی تەنگەی تایوان، ئەمەش لە کاتێکدایە گرژییەکان لە دەوروبەری تایوان زیادیان کردووە. ئاژانسی هەواڵی ڕۆیتەرز بڵاویکردەوە بەرپرسێکی باڵای وەزارەتی دەرەوەی ئەمەریکا لە پەیوەندییەکی تەلەفۆنیدا بە ڕۆژنامەنووسانی وتوە " پەیامەکە هەمان پەیامە لە کۆمەڵەی حەوتدا: ئێمە ئامادەین ودەمانەوێت لەگەڵ چیندا کار بکەین لەو ناوچانەدا کە چین ئامادەیە لەگەڵماندا کار بکات." وتیشی وتیشی " بەدڵنیاییەوە ئێمە دژی هەر هەوڵێکی داگیرکاری یان دەستکاریکردن بۆ گۆڕینی دۆخی ئێستای گەرووی تایوان دەوەستین." ئەمەشلەکاتێکدایە وەزیرانی کۆمەڵەی حەوت بە پەرۆشن بۆ نیشاندانی بەرەیەکی یەکگرتوو، بەتایبەتی دوای لێدوانەکانی ئەم دواییەی سەرۆکی فەڕەنسا ئیمانوێل ماکرۆن کە لە هەندێک لە وڵاتانی ڕۆژئاوادا بە لاواز دادەنرا بەرامبەر چین و بووە هۆی کاردانەوەیەکی پێچەوانە. دوای سەردانەکەی بۆ چین لەم مانگەدا، ماکرۆن هۆشداری دا لەوەی کە ئەوروپا لە ئەگەری توشبوون بە قەیرانێکە سەبارەت بە تایوان بەهۆی " سیاسەتی ئەمەریکا و کاردانەوەکانی چینەوە." هاوکات وەک تاکە ئەندامی ئاسیایی لە کۆمەڵەی حەوت، ژاپۆن زۆر نیگەرانە لە هەر کردەوەیەکی داگیرکاری چین دژی تایوان. وەزیری دەرەوەی ژاپۆن یۆشیماسا هایاشی دوای کۆبوونەوەیەکی دوو قۆڵی لەگەڵ وەزیری دەرەوەی ئەمەریکا ئەنتۆنی بلینکن وتی " کاریگەری ئاشتی و سەقامگیری گەرووی تایوان لەسەر وڵاتەکەمان زۆر گرنگە، بەڵام ئەمە فاکتەرێکی گرنگە لە سەلامەتی و ئاسایشی فراوانتری کۆمەڵگەی نێودەوڵەتیدا." هایاشی بە ڕۆژنامەنووسانیش وت وەزیری دەرەوەی فەڕەنسا کاترین کۆلۆنا پێیڕاگەیاندووە فەڕەنسا " هەستێکی قووڵی هەیە " سەبارەت بە ڕێزگرتن لە دۆخی ئێستا و پاراستنی ئاشتی و سەقامگیری لە تەنگەی تایوان وەک وڵامێک بۆ قسەکانی ماکرۆن. چین تایوان وەک خاکی چین دەبینێت و ڕەتی نەکردۆتەوە هێز بەکاربهێنێت بۆ گرتنی دوورگەکە کە بە شێوەیەکی دیموکراسی بەڕێوە دەبرێت. سەرۆکی تایوان تسای ئینگ وێن دەڵێت تەنها خەڵکی تایوان دەتوانن بڕیار لەسەر داهاتووی خۆیان بدەن. کۆمەڵەی حەوت لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا، ژاپۆن، ئەڵمانیا، بەریتانیا، فەرەنسا، ئیتاڵیا و کەنەدا پێکدێت.
هاوڵاتی لە ئاکامی پێکدادانەکانی دوێنێی نێوان سوپا و هێزەکانی پشتیوانی خێرا کە هێزێکی نیمچەسەربازییە لە سوودان، ٥٦ مەدەنی کوژران. لیژنەی ناوەندی پزیشکانی سوودان بەیانیی رۆژی یەکشەممە لە راگەیەندراوێکدا تیشکی خستووەتە سەر ئەوەی لە ئاکامی پێکدادانەکانی دوێنێی نێوان سوپا و هێزەکانی پشتیوانی خێرا لە خەرتومی پایتەخت و شارەکانی دیکەی سوودان، ٥٦ مەدەنی کوژران و ٥٩٥ کەسیش برینداربوون. لیژنەی ناوەندی پزیشکانی سوودان داوای کردووە، دەستبەجێ ژیرانە کێشەکان چارەسەر بکرێن و پێکدادانەکان رابگیرێن، هەروەها رێڕەوی ئاسایشپارێزراو بکرێتەوە بۆ گواستنەوەی گیرخواردن بۆ ناوچەی پارێزراو و گەیاندنی فریاگوزاری سەرەتایی بە برینداران و دەستبەسەرکراوانیش ئازاد بکرێن. ئەوەش چەند کاژێرێک دوای ئەوە هات کە یەكێتیی پزیشکانی سوودان رایگەیاند، ژمارەی کوژراوان گەیشتووەتە 27 کەس و بریندارانیشی بە 170 کەس هەژمارکردبوو. بە درێژایی شەوی رابردوو لە خەرتوومی پایتەخت و چەند ناوچەیەکی دیکە دەنگی تەقە بیستراوە و تاوەکو بەیانیی ئەمڕۆش دووکەڵ لە ژمارەیەک بنکەی سەربازی و باڵەخانە بەرز دەبووەوە. ناکۆکییەکان بەهۆی چاکسازیی سەربازیی کە داوا دەکات هێزەکانی پشتیوانی خێرا بخرێتە سەر سوپا، ناکۆکییەکانی نێوان ئەم دوو هێزەی بەدوای خۆیدا هێنا و دوێنێ ناکۆکییەکان گەیشتنە ئەوەی هێز بەرامبەر یەکتر بهێنن. هاوکات، بە درێژایی رۆژی شەممە، داوای ڕاگرتنی شەڕەکان بهردهوامبو كه لە لایهن نەتەوە یەکگرتووەکان، واشنتن، مۆسکۆ، پاریس، ڕۆما، ڕیاز، یەکێتی ئەفریقا، کۆمکاری عەرەبی، یەکێتی ئەوروپا و تەنانەت عەبدوڵڵا حەمدۆک، سەرۆک وەزیرانی پێشوی مەدەنی سودان دهكرا، بەڵام شهڕو پێكدادانهكان ههر بهردهوامبون. کۆمکاری عەرەبی ئەمڕۆ ئهنجامدانی کۆبونەوەیەکی بەپەلەی لەسەر سودان راگەیاند، لەسەر داوای قاهیرە، کە بارەگاکانی له ڕیازه و ئەنتۆنیۆ گۆتێرێس، ئەمینداری گشتی نەتەوە یەکگرتوەکانیش داوای "دەستبەجێ ڕاگرتنی توندوتیژی" کرد. لایخۆیەوە ئەنتۆنی بلینکن، وەزیری دەرەوەی ئەمریکا داوای "دەستپێکردنەوەی دانوستانەکان" کرد، لە تویتێکدا لە تویتەر نوسیویەتی، پێکدادانەکانی نێوان سوپای سودان)و هێزەکانی پشتیوانی خێرا هەڕەشە لە ئاسایش و سەلامەتی هاوڵاتیانی مەدەنی سودان دەکات.
نرخی دەرمان لە ئێران بەرز دەبێتەوە و هەندێک دەرمانیش کە زیاتر لە 60 ساڵە لە ناوخۆی وڵاتەکە دروست دەکرێت دەست ناکەوێت و داوا دەکرێت لە دەرە هاوردە بکرێن. عەلی فاتمی، جێگری سەرۆکی ئەنجومەنی دەرمانسازانی ئێران، رایگەیاند؛ کەمبونەوەی سەرمایە و لاوازبونی پیشەسازیی بەرهەمهێنانی دەرمان بوەتەوە هۆی کەمبونەوەی دەرمان لە وڵاتەکە بە جۆرێک کە تەنانت دەرزی و دەرمانی هەڵامەت لە دەرەوە هاوردە دەکرێت. فاتمی ئاماژەی بەوە کردوە کەمیی دەرمان نیگەرانیی پزیشکانی لێکەوتوەتەوە و دەرمانی خەمۆکی و دەرونی و نەخۆشییە درێژخایەنەکان کەمبون و لە هەندیک حاڵەتدا دابینکردنیان ئاستەمە. نرخی دەرمان لە ئێران بەراورد بە ساڵی رابردو لە نێوان 300 تا 700% هێندە بەرزبوەنەوەی بەخۆیەوە بینیوە و کە ئەوەش بەهۆی بەرزبونەوەی بەهای دۆلار بەرامبەر تمەن بوە. ساڵانی رابردو حکومەت لە ئێران زیاتر لە سێ ملیارد دۆلاری بۆ هاوردەی دەرمان و کەرەستەی پزیشکی تەرخان کردوە کە ئەو بڕە لە ئەمساڵدا بۆ یەک ملیارد و 400 ملیۆن دۆلار کەمی کردوە.
هاوڵاتی لە ئەنجامی هێرشە مووشەکییەکانی ڕۆژی هەینی سوپای رووسیا بۆ سەر شاری سلۆڤیانسکی ئۆکراینا، 9 کەس کوژران و 21ی دیکەش بریندار بوون. بەرپرسی ئیدارەی سەربازییی ناوچەی دۆنێتسک، پاڤێل کیریلەنکۆ لە ھەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی رایگەیاندووە کە نزیکەی کاتژمێر ١٦:٠٠ بە کاتی ناوخۆ رووسیا بە مووشەکی S-٣٠٠ ھێرشی کراوەتە سەر شاری سلۆڤیانسک. کیریلەنکۆ ئاماژەی بەوە داوە کە لە هێرشەکاندا پێنج باڵەخانە و پێنج خانوو زیانیان بەرکەوتووە و رایگەیاندووە: "زانراوە تا کاتژمێر ١٨.٠٠ 9 کەس گیانیان لەدەستداوە و 21ی دیکەش برینداربوون". پاڤێل کیریلەنکۆ ئەوەشی خستووەتەڕوو کە رەنگە حەوت کەس لەناو داروپەردووی باڵەخانەکاندا بن کە پێشبینی دەکرێت یەکێکیان منداڵێک بێت و رایگەیاندووە، تیمەکانی تەندروستی و گەڕان و رزگارکردن بەردەوامن لە کارەکانیان لە شوێنی رووداوەکە. لە لایەکی دیکەوە، سەرۆکی ئۆکراینا، ڤۆلۆدیمیر زێلێنسکی لە راگەیەندراوێکدا کە لە هەژماری تایبەتی خۆی لە تۆڕی کۆمەڵایەتی بڵاوی کردووەتەوە، ئاماژەی بەوە داوە که رووسەکان "بە شێوەیەکی دڕندانە" شاری سلۆڤیانسکیان بۆردومان کردووە و رایگەیاندووە: "ئەوان ماڵەکانیان کردووەتە ئامانج. بەداخەوە بریندار و کوژراویش هەن".
هاوڵاتی ئاژانسی وزەی نێودەوڵەتی ڕایگەیاند، پێشبینی دەکات تا کۆتایی ئەمساڵ 400 هەزار بەرمیل لە ڕۆژێکدا ڕێژەی نەوت لە جیهاندا کەمببێتەوە. ئاژانسی وزەی نێودەوڵەتی لەڕاگەیەندراوێکدتا بڵاویکردەوە، ، لە مانگی (ئازار/3)ی ئەمساڵەوە زیادکردنی بەرهەمهێنانی یەک ملیۆن بەرمیل لە ڕۆژێکدا لەلایەن وڵاتانی دەرەوەی ئۆپێک + دەستیپێکردوە، لەهەمانکاتیشدا یەک ملیۆن و 400 هەزار بەرمیل نەوت لەلایەن وڵاتانی ئەندامی گروپەکەش کەمکراوەتەوە. ئاژانسی وزەی نێودەوڵەتی ئەوەشیخستۆتەڕو، ڕەنگە بەرزبونەوەی پشکی نەوتی جیهانی کاریگەری لەسەر بڕیاری “ئۆپیک پڵەس هەبوبێت، لە مانگی کانونی دوەمی ئەمساڵ، بەراورد بە دو ساڵ و شەش مانگ لەمەوبەر پشکەکانی ڕێکخراوی هاریکاری و گەشەپێدانی ئابوری گەیشتوەتە بەرزترین ئاست ٢،٨٣ ملیار بەرمیل بوە. راگەیەندراوەکەی ئاژانسی وزەی نێودەوڵەتی چاوەڕواندەکرێت ببێتە هۆکارێک بۆ بەرزبونەوەی نرخی نەوت لەبازاڕەکانی جیهان کە لەئێستادا بەرمیلێک نەوتی برێنت بە 86.33 دۆلار، بەرمیلێک نەوتی جۆری تەکساسی ئەمریکاش بە 82.40 دۆلار مامەڵەی پێوەدەکرێت
هاوڵاتی نزیکەی 18 هەزار مانگا بەهۆی تەقینەوەیەک لە کێڵگەیەکی ئاژەڵداری لە ویلایەتی تێکساسی ئەمریکا لەنێوچوون و کرێکارێکی کێڵگەکەش بریندار بوو. کۆمیسیاری کشتوکاڵی ویلایەتی تێکساس سید میڵەررۆژی هەینی ، لە راگەیێندراوێکدا گوتی کە لەدوای تەقینەوەکە، ئاگر لە کێڵگەکانی ساوس فۆرک لە نزیک شارۆچکەی دیمیتی تێکساس کەوتووەتەوە، رووداوەکەشی بە "خوێناویترین لە مێژووی تێکساس" ناوبرد. دەسەڵاتدارانی ویلایەتی تێکساسی ئەمەریکا بڵاویانکردەوە، بەهۆی تەقینەوەی کارگەیەکی بەرهەمە شیرەمەنییەکان لە شارۆچکەی دیمیتی ویلایەتەکە، 18 هەزار مانگا مرداربوونەوە و جوتیارێکیش برینداربووە و زیانێکی زۆریش بەر ناوچەکە کەوت. سەبارەت بە هۆکاری تەقینەوەکە دەسەڵاتدارانی ویلایەتی تێکساس باسیان لەوەکردووە، هێشتا هۆکاری تەقینەوەکە ئاشکرانەکراوە، بەڵام ئەگەری هەیە یەکێک لە ئامێرەکانی لابردنی پەین لە کارگەکەدا گەرمبوبێت و دواتر بووبێتەوە هۆی تەقینەوەکە. پۆلیسی ناوچەکەش سەبارەت بە داخستنی رێگاکانی نزیک کارگەکە رایگەیاند، لەپێناو پاراستنی تەندروستی گشتی و سەلامەتی هەموو لایەک، گشت رێگاکانی چوونە نێو کێڵگەکە داخراون. لای خۆیەوە، پەیمانگەی چاودێریکردنی ئاژەڵان لە ئەمریکا لە تویتێکدا لەبارەی رووداوەکەی تێکساسەوە نووسی، "دەبێت ئەوانەی چاودێریی کێڵگەکان دەکەن کاری زیاتر بۆ پاراستنی ئاژەڵان بکەن، ئەویش لە رێگەی فەراهەمکردنی رێکاری سەلامەتیی پەیوەست بە ئاگر کەوتنەوەوە."
هاوڵاتی یەکێتی ئەورووپا هەریەک لە کۆمپانیای ئەمنیی گرووپی ڤاکنەری رووسی و دەزگای مێدیایی "RIA FAN"ی رووسی خستە لیستی سزاکانییەوە. یەکێتی ئەورووپا راگەیەندراوێکی بڵاوکردووەتەوە و تیایدا ئەوە خراوەتەڕوو کە هەریەک لە گرووپی ڤاگنەر و "RIA FAN" بەهۆی هەڕەشەیان بۆسەر یەکپارچەیی، سەروەریی و سەربەخۆیی خاکی ئۆکراینا خراونەتە لیستی سزاکانی یەکێتییەکەوە. هەر لە راگەیەندراوەکەدا باسلەوەکراوە کە پێشتر یەکێتی ئەورووپا لە ٢٥ی شوباتدا ١١ کەس و حەوت دەزگای پەیوەندیدار بە گرووپی ڤاگنەری خستووەتە لیستی سزاکانییەوە، ئاماژە بەوەش دراوە کە ئەو گرووپە بە شێوەیەکی چالاک بەشداریی هێرشەکانی رووسیای بۆسەر ئۆکراینا کردووە و سەرکردایەتی پەلامارەکانی سەر سۆلێدار و باخموتی کردووە. ئەوەش خراوەتەڕوو کە سەرمەیاداری رووس، "یەڤگێنی پریگۆجین لەپاڵ دابینکردنی پشتیوانی دارایی بۆ گرووپی ڤاکنەر، هاوکات سەرۆکی دەستەی بەڕێوەبردی دەزگای مێدیایی "RIA FAN"شە، ئەم دەزگایەش ئاژانسێکی هەواڵە کە لە بەرژەوەندی حکوومەتی رووسیا پڕوپاگەندە و زانیاری ناڕاست بڵاودەکاتەوە." بەم شێوەیەش ژمارەی ئەو کەسانەی ئەنجوومەنی یەکێتی ئەورووپا بەهۆی جەنگی ئۆکرایناوە خستوویەتییە لیستی سزادانی رووسیاوە گەیشتووەتە هەزار و ٤٧٣ کەس و ژمارەی دەزگاکانیش گەیشتووەتە ٢٠٧ دەزگا. سزاکانی یەکێتی ئەورووپا هەریەک لە قەدەغەی گەشتکردن بۆ وڵاتانی یەکێتییەکە، بلۆککردنی سامان و قەدەغەکردنی پێدانی سندووقی هاوکاری، لەخۆدەگرێت.
هاوڵاتی عەبدوڵلا دەمیرباش سەرۆکی پێشووی ناوچەی سوری ئامەدی باکوری کوردستان کتێبی مەم و زینی پیشکەش بە پاپا فرانجیس پاپای ڤاتیکان کرد و داوای لێکرد نزا بکات کە کێشەی کورد لە تورکیا لە رێگەی ئاشتیانەوە چارەسەر بکرێت. عەبدوڵلا دەمیرباش کە لە ساڵەکانی ٢٠٠٤ تاوەکو ٢٠٠٩ سەرۆکی شارەوانی ناوچەی سوری ئامەدی باکوری کوردستان بووە و بەهۆی ئەوەی لە ئیستادا لە تورکیا سکاڵای لەسەرە و داواکراوە، لە ئەوروپا دەژی، سەردانی پاپا فرانجیس پاپای ڤاتیکان کرد. عەبدوڵلا دەمیرباش لە سەردانەکەیدا، کتێبی مەم و زینی ئەحمەدی خانی پێشکەش بە پاپای ڤاتیکان کرد کە لەلایەن نووسەری کورد محەمەد ئەمین بۆزئارسلانەوە لە ساڵی ١٩٩٠دا وەرگێڕدراوەتە سەر پیتی لاتینی. دەمیرتاباش هەروەها تابلویەکی چێنراوی پێشکەش بە پاپای ڤاتیکان کرد کە وێنەی ژنێکی کوردی لەسەرە و لە رۆژهەڵاتی کوردستانەوە بۆ دەمیرباش نێردراوە. عەبدوڵلا دەمیرباش لە لێدوانێکدا بۆ رۆژنامەسی داوچە وێللای ئەڵمانی (فەلات بۆزئارسالان) رایگەیاند، پاپای ڤاتیکان رایگەیاندووە کە نزا دەکات کە کێشەکی کورد چارەسەر بکرێت و بە تامەزرووە نزا دەکەم." دەمیرباش دەشڵێت، نامەیەکی سێ لاپەڕەییان لەبارەی کێشەی کورد و چارەسەری کێشەکە رادەستی پاپای ڤاتیکان کردووە.
هاوڵاتی ڕۆژنامەی واشنتن پۆست ڕۆژی چوارشەممە بڵاویکردەوە، ئەو کەسەی لە پشت دزەپێکردنی بەڵگەنامە سەربازییە نهێنییەکانی ئەمریکاوە بوە، لە بنکەیەکی سەربازیدا کاردەکات و نهێنییە هەستیارەکانی ئاسایشی نیشتمانی لە گروپێکی ئۆنلاین بڵاوکردوەتەوە وتەمەنی تەنها بیست ساڵە. ڕۆژنامەکە لە ڕاپۆرتێکدا بڵاوکردەوە، دزەپێکردنی بهڵگهنامهكان لەسەر گروپی چات بوە لەسەر پلاتفۆرمی دیسکۆرد، کە تێیدا بەڵگەنامەکان دەرکەوتون و ئەو پلاتفۆرمە لە بەیاننامەیەکدا ڕۆژی چوارشەممە ڕایگەیاند کە هاوکاری لایەنە پەیوەندیدارەکان دەکەن بۆ دابینکردنی هەر زانیارییەک. رۆژنامەکە قسەی لەگەڵ ئەندامێکی گروپەکە کردوەو ئەوەی بڵاوکردۆتەوە کە "یەکێک لە بەشداربوان کە بە "ئۆ جی" ناسراوە، لە کۆبونەوەیەکی نزیکەی بیست کەسیدا لەسەر پلاتفۆرمی دیسکۆرد پەیامێکی بڵاوکردەوە کە کورتکراوە و زاراوەی سەیر و سەمەرەی تێدابو". وەزارەتی دادی ئەمەریکا هەفتەی ڕابردوو لێکۆڵینەوەیەکی فەرمی لەسەر ئەو بڵگەنامانە دەستپێکرد دوای ئەوەی پنتاگۆن ئاماژەی بەو بابەتە کرد کە بە یەکێک لە زیانبەخشترین بڵاوکردنەوەی زانیاری نهێنی ئەمەریکا بێت لە ماوەی چەند ساڵی ڕابردوودا. هاوکات لە ڕاپۆرتەکەدا باسلەوەشکراوە کە وێنەی بەڵگەنامە هەستیارەکان لەسەر دیسکۆرد و پلاتفۆرمەکانی دیکە بڵاوبونەتەوە لەوانە بۆردی نامەگۆڕی ئینتەرنێتی 4Chan، ئەپی تەلەگرام و تویتەر. لە ئێستادا دەزگاکانی ئاسایشی نیشتمانی ئەمەریکا و وەزارەتی داد لێکۆڵینەوە لە زیانەکانی ئەو بڵگەنامانە دەکەن لە ئاسایشی نیشتمانی و پەیوەندییەکان لەگەڵ هاوپەیمانان و وڵاتانی دیکە بە ئۆکرانیاشەوە.
هاوڵاتی نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان و پاپ فرانسیس، پاپای ڤاتیکان کۆبوونەوە. نێچیرڤان بارزانی، سەرۆکی هەرێمی کوردستان ئەمڕۆ پێنجشەممە، 13-4-2023 لە ئیتاڵیایە و زنجیرەیەک کۆبوونەوەی لەگەڵ بەرپرسانی ئەو وڵاتە لە سەرۆکوەزیران، سەرۆکی پەرلەمان، وەزیری دەرەوە و بەرپرسانی دیکە دەبێت. پێش کۆبوونەوەی لەگەڵ بەرپرسانی وڵاتەکە، لەگەڵ پاپا فرانسیس، پاپای ڤاتیکان کۆبووەوە. دوای کۆبوونەوەکەش نێچیرڤان بارزانی لە تویتێکدا سەبارەت بە کۆبوونەوەی لەگەڵ پاپای ڤاتیکان، گوتی: شەرەفمەندم کە ئەمڕۆ لەگەڵ پاپا فرانسیس کۆبوومەتەوە و خۆشحاڵم کە بە تەندروستییەکی باشەوە دەیبینم. نێچیرڤان بارزانی نووسیویەتی، لە کۆبوونەوەکەدا جەختیان لە پارێزگاریکردن لە ئاشتی و برایەتی نێوان پێکهاتەکانی عێراق کردووەتەوە و پابەندبوونی خۆشی بە بەردەوامبوونی پتەوکردنی ئاشتی و پێکەوەژیان لە هەرێمی کوردستان و عێراق کردووەتەوە. هاوکات سەرۆکایەتی هەرێم سەبارەت بە کۆبونەوەکە ڕایگەیاند، له كۆبوونهوهكهدا نێچيرڤان بارزانى خۆشحاڵيى خۆى به ديدار و بينينى قهداسهتى پاپا له تهندروستييهكى باشدا دهربڕى و هيواى سهلامهتى و تهمهندرێژى بۆ خواست، ههروهها پوختهيهكى دهربارهى دۆخى ههرێمى كوردستان و عێراق و ڕهوشى پێكهاته ئايينى و نهتهوهييهكان پێشكهش كرد. وەک لە ڕاگەیەندراوەکەدا هاتووە، " ئاماژهى به گرنگى و كاريگهريى سهردانى قهداسهتى پاپا بۆ عێراق و ههرێمى كوردستان كرد و دووپاتى كردهوه كه ههرێمى كوردستان وهك ههميشه پارێزهرى ماف و ئازاديى پێكهاته ئايينى و نهتهوهييهكانه و بۆ ههمووان به نيشتمانى پێكهوهژيان و لێبوردهيى دهمێنيتهوه. " هەروەها "لاى خۆيهوه قهداسهتى پاپا وێڕاى دهربڕينى خۆشحاڵى به سهردانهكه و بينينهوهى سهرۆك نێچيرڤان بارزانى، ستايشى كولتوورى پێكهوهژيانى ئاشتيانه و يهكترقبووڵكردنى لهنێو پێكهاته ئايينى و نهتهوهييهكان كرد و جهختى كردهوه كه دهبێ ئهو كولتووره له ههرێمى كوردستان و عێراق پارێزراو بێت، ههروهها سهردانهكهى بۆ عێراق و ههرێمى كوردستان به يادێكى خۆش ناوهزهد كرد. " له كۆتاييدا نێچيرڤان بارزانى تابلۆى هونهرمهندێكى شێوهكارى كوردى پێشكهش به قهداسهتى پاپا كرد كه دهربڕى پێكهوهژيان بوو لهنێو پێكهاته ئايينى و نهتهوهييهكانى ههرێمى كوردستاندا.
هاوڵاتی دۆناڵد ترەمپ، سهرۆكی پێشوی ئهمریكا سوكایهتی به ئیمانوێل ماکرۆن، سەرۆکی فڕەنسا كرد و تۆمەتباری کرد بەوەی کە له سەردانەکەیدا بۆ پەکین، پاکانە و خۆی ڕادەستی خواستەکانی شی جینپینگ، هاوتا چینییەکەی کردوە. ئیمانوێل ماکرۆن ڕوبەڕوی ڕەخنەی توند دەبێتەوە دوای ئەو لێدوانانەی کە تیایدا داوای لە یهكیهتی ئەوروپا کرد "ملکەچی" ئەمریکا یان چین نەبێت لەسەر پرسی تایوان. دۆناڵد ترەمپ، سەرۆکی پێشوی ئەمریکا لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ کەناڵی فۆکس نیوز رایگەیاند، "ماکرۆن کە هاوڕێیەتی، بەخێرایی بەرەو چین دەڕوات". ترەمپ، ئیدارەی جۆو بایدن، سەرۆکی ئێستای ئەمریکای تۆمەتبارکرد بەوەی کە سەرکردایەتی ئەمریکا لە گۆڕەپانی نێودەوڵەتیدا زۆر لاوازکردوە، تا ئەو ئاستەی پشتیوانی هاوپەیمانە هەمیشەییەکانی لەدەست بدات. ئاماژەی بەوەشکردوە، "لهم جیهانەدا هەمو شوێنێک شێتانە دەتەقێتەوە، ئەمریکاش هیچ قسەیەکی نییە"، وتیشی، "لە دڵی خۆمدا گوتم باشە فڕەنسا ئێستا دەچێتە چین". 5ی ئهم مانگه، ئیمانوێل ماکرۆن به سهردانێكی سێ رۆژه گهیشته چین و داوای لەو وڵاته کرد رۆڵ بگێڕێت لە راگرتنی شەڕی ئۆکرانیا و گەیشتن بە ئاشتی، هەروەها داوای گفتوگۆی رۆژئاوا و چینی کرد.
هاوڵاتی بانکەکان لە کوبا جارێکی دیکە پارەی نەختینەیی بە دۆلاری ئەمریکی وەرئەگرن، دوای ئەوەی قەدەغەکردنی ئەو کارە لە ڕۆژی دووشەممەدا بە شێوەیەکی چاوەڕواننەکراو هەڵگیرا. نزیکەی دوو ساڵ بوو خەڵکی کوبا نەیانتوانیبوو دۆلار بە شێوەی کاش بخەنە سەر حسابەکانیان لە بانکەکان و دامەزراوە داراییەکانی دیکە. حکومەتی کوبا لە ساڵی ٢٠٢١دا قەدەغەکردنی هێنایە ئاراوە بە ئاماژەدان بە "بەردەوامی کێشەکان کە بەهۆی گەمارۆی بەردەوامی ئەمریکاوە دروستبوون". بڕیارنامەکەی بانکی ناوەندی کوبا ڕۆژی دووشەممە لە ڕۆژنامەی فەرمی کوبا بڵاوکرایەوە و دەستبەجێ کاریگەری هەبوو. ئاماژە بە کێشە ئابورییەکانی ئێستای کوبا ناکات بەڵکو زیادبوونی ئەم دواییەی گەشتیاری و "بوژانەوەی وردە وردەی پیشەسازی خزمەتگوزاری و کەرتی بەرهەمهێنان" وەک هۆکاری پشت هەڵگرتنی قەدەغەکردنەکە دەهێنرێتەوە. کوبا زیاتر لە شەش دەیە لە ژێر سزاکانی ئەمریکادایە بەڵام ئەو سنووردارکردنە ئابووریانەی کە بەسەریدا دانرابوو لە سەردەمی ئیدارەی ترەمپدا زیاتر توندتر کران. بڕیاریشە سبەی چوارشەممە بەرپرسانی ئەو دوو وڵاتە "کۆبوونەوەیەکی ئاست بەرز" لە واشنتۆن ئەنجام بدەن و تاوتوێی کۆچبەران بکەن.
هاوڵاتی بەشێک لە ئەندامانی کۆنگرێسی ئەمریکا داوای ناردنی هێز بۆ مەکسیک دەکەن، بە ئامانجی بەرەنگاربونەوەی ماددە هۆشبەرەکان. بەگوێرەی رۆژنامەی پۆلیتیکۆ کە لەسەر زاری ژمارەیەک سەرچاوەوە بڵاویکردۆتەوە، بانگەوازی زیاتر لە نێوان سیاسەتمەدارانی ئەمریکا هەیە بۆ ناردنی هێز بۆ مەکسیک بەمەبەستی بەرەنگاربونەوەی باندەکانی ماددە هۆشبەرەکان ئەو ڕۆژنامەیە باسی لەوەشکردووە، ئامادەیی هەندێک لە کۆمارییەکان بۆ دەرکردنی یاسا بە ئاشکرا یان پشتگیریکردن لە بەکارهێنانی سەربازی لە مەکسیک ئاماژەیەکە، بۆئەوەی کە بیرۆکەی ناردنی هێزی ئەمریکا بۆ مەکسیک بیرۆکەیەکی لەمێژینەیەوە و بۆ کاتی ئێستا ناگەڕێتەوە. لە بەرامبەردا دیموکراتەکان ئەگەرێکی لەو شێوەیە ڕەتدەکەنەوە، هەروەها جۆو بایدن سەرۆکی ئەمریکا نایەوێت دەست بەو ئۆپەراسیۆنانە بکات. سەرۆکی ئەرکانی هاوبەش، ژەنەڕاڵ مارک میلی، پێشتر نیگەرانییەکانی خۆی سەبارەت بەم پێشنیازە بە "بەرگری یەک" دەربڕی و وتی، "بەرەنگاربونەوەی بازرگانی ماددە هۆشبەرەکان ئەرکی دەزگاکانی جێبەجێکردنی یاسایە نەک سوپا و نابێت واشنتن بەبێ ڕەزامەندی دەسەڵاتدارانی وڵاتەکەی هێز بنێرێتە مەکسیک". ئەمە لەکاتێکدایە سەرۆکی مەکسیک دژایەتی هەر جۆرە دەستێوەردانێکی سەربازیی ئەمریکای بەم بیانوانە لە وڵاتەکەیدا کرد و جەختی لەوە کردۆتەوە، "ڕووبەڕووبوونەوەی بازرگانانی ماددەی هۆشبەر ئەرکی هێزەکانی مەکسیکە نەک وڵاتێکی دیکە. سەرچاوە: POLITICO
هاوڵاتی نەتەوە یەکگرتووەکان ڕۆژی سێشەممە ڕایگەیاند ژمارەی کوژراوانی هاوڵاتیانی مەدەنی لە ئۆکرانیا لەو کاتەوەی ڕوسیا دەستی بە هێرشەکەی کردووە نزیک بووەتەوە لە 8500 کەس، بەڵام ژمارە ڕاستەقینەکە لەوانەیە زۆر زیاتر بێت. نوسینگەی کۆمسیۆنی باڵای مافەکانی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان لە بەیاننامەیەکدا ڕایگەیاند لەو کاتەوەی ڕوسیا دەستی بە هێرشەکەی کردووە نزیک بووەتەوە لە 8500 کەس و جگە لەو کەسانەی کوژراون، پشتڕاستی کردەوە کە زیاتر لە 14 هەزار هاوڵاتی مەدەنی بریندار بوون. هەروەها ئاژانسەکە وتی " نوسینگەی کۆمسیۆنی باڵای مافەکانی مرۆڤی نەتەوە یەکگرتووەکان لەو باوەڕەدایە کە ژمارە ڕاستەقینەکان زۆر بەرزترن چونکە وەرگرتنی زانیاری لە هەندێک شوێنەوە دواخراوە و زۆرێک لە ڕاپۆرتەکان هێشتا چاوەڕێی پشتڕاستکردنەوەن." بۆ نمونە لە ماریوپۆل (لە ناوچەی دۆنێتسک) ، لیسیچانسک، پۆپاسنا و سیڤیرۆدۆنێتسک (لە هەرێمی لوهانسک) ، کە بڕوادەکرێت چەندین قوربانی مەدەنی لەو ناوچانە هەبێت." نەتەوە یەکگرتووەکان ڕاشیگەیاند تەنها لە نۆ ڕۆژی یەکەمی مانگی نیساندا کوژرانی 44 هاوڵاتی مەدەنی پشتڕاستکراوەتەوە، کە هەموویان جگە لە یەکێکیان بەهۆی " چەکی تەقەمەنییەوە بوون کە کاریگەری فراوانیان لەسەر ناوچەکە هەیە." هاوکات لە نوێترین زانیارییەکان لەسەر جەنگی ڕوسیا و ئۆکرانیادا: ڕوسیا و ئۆکرانیا سەدان بەندکراوی جەنگیان ئاڵوگۆڕ کردو هەندێک لە سەربازە ئازادکراوەکانی هەردوو وڵات لە دۆخێکی خراپدان و پێویستیان بە چاودێری پزیشکی هەیە. بێلاڕوس داوای دڵنیایی لە مۆسکۆ دەکات، سەرۆکی بیلاڕوس کە میوانداری ژمارەیەک سەربازی ڕوسیا دەکات داوای دڵنیایی دەکات کە ڕوسیا بەرگری لە بیلاڕوس دەکات ئەگەر هێرش بکرێتە سەری. کاربه ده ستانی ڕوسیا ده ڵێت 75٪ی با خمووت ده ستی به سه ردا گیرا وەو شەڕی بەردەوامە بۆ دەستگرتن بەسەر تەواوی ئەو ناوچەیەدا. سەرچاوە:voice of america
